HET BEROEP OP HEI UOLK.
P. LUniEH
Buit enlandsche Revue.
ZIJDEH STOFFER
UI. U. A. UIERFF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
De uestigingsuiei Kleinbedrijf.
Reparatie
VOOR AUONDJAPOnnElt
ZEER APARTE DESSIUS
33*£ Jaargang
Woensdag 20 October 1937
No. 82
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
10 °|o korting
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
ENKELE BEZWAREN.
0.
Md.
Advcrtcntll’n per regel
Wocnsclagsnununcr 10 cent.
Zatcrdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
ST. NICOLAAS-ACTIE IN
BOLSWARD.
Het verheugt ons te kunen mededee-
len, dat het bestuur van de R.K. Midden
stand „de Hanze” alhier gister, Maan
dag reeds heeft vergaderd tot bespre
king van een winkeliersactie met de a.s.
St. Nicolaas.
Zeer waarschijnlijk zal na deze ver
gadering contact gezocht worden met de
andere hier bestaande middenstandsver-
eenigingen, om dan op korten termijn
een dergelijke actie door een kleine com
missie te laten uitwerken.
Batig saldo
De begrooting voor
f 1178.05
- 1041.21
DE ST MAARTEN-OPTOCHT
In aansluiting op ons bericht van de
vorige week, kunnen we nu nog melden,
dat reeds door enkele Bolswarders aar
dige prijsjes voor deze optocht disponi
bel zijn gesteld. De Commissie ver
trouwt ook dit jaar op de vindingrijk
heid van onze Bolswardsche moeders
om deze keer weer met iets leuks in de
costumeering de lichtstoet aantrekkelijk
te maken.
Volgende week hopen we de tijd van
aangifte te kunnen pubiiceeren. De wel
willende medewerking van het Stedelijk
muziekcorps is de Commissie reeds toe
gezegd.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lccsgcld fr. p. p. per half jaar 11.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
By aankoop voor f4.00
GRATIS een knippatroon
van IDA DE LEEUWvan Rees
bovendien
by contante betaling
Vraagt onze Stalen-collecties
Crêpe Veulen
90 cM. breed
in 5 mode kleuren 1.15
Gouddruk Flamisol
90 cM. breed 1.251.10
Gouddruk Satin
90 cM. breed 1.65
GEEFT NOCHTANS MET MILDE
HAND.
I.
In gesprekken met oudere en vooral
met jonge toekomstige middenstanders
blijkt telkens weer, dat de meesten over
deze vestigingswet nog weinig begrip
en dikwerf door onwetendheid een ge
heel verkeerd oordeel over deze wet
vormen. Het leek ons daarom goed in
een serie korte artikelen die we gedu
rende enkele weken in ons Dinsdagnum-
mer plaatsen, de beteekenis van deze
wet en haar waarde voor de midden
standers uiteen te zetten.
De vestigingswet kleinbedrijf of met
de officieele titel genoemd: Wet inhou
dende regelen betreffende het vestigen
van inrichtingen, waarin eenige tak van
detail-, handel-, ambacht- of kleine nij
verheid zal worden uitgeoefend”, is op
den 13den Maart 1937 door de Staten-
Generaal aangenomen en op 9 April
daaraan volgende in werking getreden.
Deze door een zekere onbekendheid in
middenstandskringen nog lang niet ge
noeg gewaardeerde wet beoogt een rem
te zetten op de meer dan ongewenschte
toestanden die in de laatste jaren in het
middenstandsbedrijf waren ontstaan. We
willen voor vandaag eens enkele gre
pen doen uit die allesbehalve verkies
lijke toestand.
Tot aan April van dit jaar was het
aan ieder geoorloofd het terrein van het
middenstandsbedrijf te betreden zonder
dat men kon voldoen aan de allereen
voudigste eisch van koopmanschap.
Vakkennis die toch zeker voor elke win
kelier geen overbodige weelde genoemd
mag worden, werd niet vereischt. Voor
al in een tijd dat velen door ontslag uit
een betrekking zich zelf trachtten te hel
pen door een of andere winkel te ope
nen. Vooral in zulk een tijd is een toe
name van het aantal winkelbedrijven on
rustbarend hoog. Daar wordt natuurlijk
door sommigen het argument naar vo
ren gebracht, „moet men deze menschen
die op eerlijke wijze willen trachten hun
brood te verdienen, dit ook nog onmo
gelijk maken?’’
We zouden hier een andere vraag te
genover willen stellen. Voor welke be
trekking, tot zelfs de eenvoudigste toe,
zoowel in het overheids-, als in het par
ticulier bedrijf, behoeft niet gesolliciteerd
te worden? Een bepaalde ontwikkeling,
een zekere vakbekwaamheid is toch
overal vereischt en waarom deze norm
dan niet toegepast in het middenstands
bedrijf? Juist ditzelfde principe dat als
een usance in elk bedrijf of beroep ge
volgd wordt, ligt tot grondslag aan de
vestigingswet-kleinbedrijf.
Ook zij wil aan gegadigden die zich
in de detailhandel willen vestigen, toet
sen aan handelskennis, vakbekwaam
heid en credietwaardigheid. Nog eens,
de vetigingswet-kleinbedrijf sluit nie
mand uit, die zich ernstig voor deze taak
heeft voorbereid en zij stelt ook geen
hoogere eischen dan datgene wat in an
dere vorm ook voor andere betrekkingen
vereischt wordt. Er is bij de behandeling
van deze wet nog heel wat strijd ge
weest over de vraag: zal men de beper
king op een kwalitatieve of kwantitatie
ve maatstaf stellen.
Stelt men de zaak kwantitatief, dan
is een zekere willekeur niet te vermijden
en bovendien is voor algemeene ontwik
keling van de gegadigden nog niets ge
daan. Dat de strijd ten gunste van de
kwalitatieve maatstaf is beslist, moge
als een gunstig teeken beschouwd wor
den en is daarmee de mogelijkheid ge
schapen, dat vele misstanden in het mid
denstandsbedrijf kunnen worden opge
heven.
We stellen ons voor de volgende week
de beteekenis van deze wet voor het
middenstandsbedrijf nog iets duidelijker
in het licht te stellen.
Dat zijn onzer en veler bezwaren.
En daarom adviseeren we, vragen we
met aandrang: geeft ruim en mild bij de
te houden inzameling.
Dat lijkt inconsequent, maar als
f 136.84
1937/38 is vast
gesteld op rond"f 1186. De heer H. R.
Er is nog veel meer wat de ongerust
heid op internationaal gebied vergroot.
Wat beteekent, zoo vragen we ons af,
de groote troepenzendingen door Italië
naar Lybië? Nemen we eens even de
wereldkaart voor ons, dan zullen we dit
land moeten vinden aan de bovenkant
van Afrika, grenzende aan de Middel-
landsche Zee, met de bekende haven
Tripoli die bij ouderen onder ons nog
wel eens herinneringen aan vroegere
conflicten oproept.
Vergelijken we dan nog even de te
genwoordige positie van Italië in de
Middellandsche Zee, dan begrijpen we,
dat de overbrenging van dit groote con
tingent troepen men spreekt zelfs van
minstens 60.000 man voor Italië wei
nig moeilijkheden oplevert.
De meer kardinale vraag komt dan
evenwel naar voren, wat is de drijfveer?
Natuurlijk kunnen we in dit geval niets
anders doen dan gissingen maken en al
weer roepen we daarbij de kaart van
Afrika te hulp. Naast Lybië ligt aan de
eene kant Egypte met z’n Engelsch pro
tectoraat, een Egypte, wat den laatsten
tijd nogal eens wat rumoerig geweest is;
aan de andere kant de Fransche Soedan
en een beetje verder weg Marokko.
Moet nu het Spaansche Marokko langs
de Middellandsche Zee worden uitge
breid? Tracht Italië in Egypte in troebel
water te visschen of moet voor den boe
zemvriend Duitschland een stuk van de
Fransche Soedan worden weggekaapt?
Dat zijn slechts gissingen en meer niet.
Men zou ook nog even terug mogen
denken aan de oorlog in Abessinjë toen
de inheemsche troepen uit Tripolis naar
Oost-Afrika werden gezonden en dan
komt de vraag naar voren: Broeit er iets
in Abessinië?
Op al deze vragen zal ons de tijd
antwoord moeten en kunnen geven. Of
ficieel wordt uit Rome gemeld, dat het
zenden van deze troepenmacht gebeurt
om redenen van internationalen aard.
We keeren nog even terug tot de
Europeesche moeilijkheden en meenen
daarbij te mogen constateeren, dat door
het eindeloos rekken van de non-inter-
ventie-gedachte door Rome en Berlijn ’t
geduld van Engeland wel op een zeer
zware proef gesteld wordt.
Geen wonder, dat aan de vooravond
van een nieuwe bespreking de Engel-
sche Minister Eden nogmaals met klem
gewaarschuwd heeft. Woordelijk ver
klaarde de Engelsche Minister van Bui-
tenlandsche Zaken: Indien de Commis
sie geen vorderingen kan maken, vrees
ik dat 't nutteloos is te verhelen dat de
toestand zeer ernstig is. De kenmerken
van den tegenwoordigen toestand zijn
inmenging en verheerlijking van woord
breuk. In dergelijke omstandigheden kan
niemand er zich over beklagen indien
het geduld van degenen, die streven naar
vervulling van hun plicht tegenover
Europa, nagenoeg is uitgepunt.
Sedert 1935 pakken de onweerswol
ken zich boven de Middellandsche Zee
samen; de Fransche, Engelsche en Itali-
aansche vloten opereeren er op volle
sterkte, zoogenaamd om de zeeschuime-
rij te keeren.
De boven aangehaalde troepenzendin
gen naar Lybië verscherpen dien toe
stand in niet geringe mate. Daar moet
De algemeene internationale
toestand.
Men behoeft zich werkelijk in den
laatsten tijd bij het schrijven van een
buitenlandsch overzicht niet de vraag te
stellen: Welk onderwerp is nu eigenlijk
voor deze rubriek actueel?
Nog nooit in de geschiedenis heeft
zich alles zoo intens geconcentreerd in
de vraag oorlog of vrede als in onze
dagen. De beteekenis van deze hoofd
vraag is niet plaatselijk, zooals vroeger.
We bedoelen daarmee, dat in een be
paald werelddeel een oorlogsdreiging
heerscht. Neen, de geheele beschaafde
en de onbeschaafde wereld (en we laten
aan de interpretatie van den lezer over
hoe dit moet worden opgevat) leeft on
der die allesbeheerschende druk. De wel
eens sluimerende gedachte dat de strijd
in Spanje en zelfs de strijd in China de
eerste symptonen zijn van een door ge
heime diplomatie uitgebroed plan, be
ginnen eenigszins werkelijkheid te wor
den. Er zit ’n bepaald systeem in. Neem
b.v. de strijd in Spanje. Nog steeds
zendt Italië zoogenaamde vrijwilligers.
In den loop van de vorige week nog
kwamen te Cadix 5000 man Italiaan-
sche troepen aan, die direct naar Sevilla
zijn doorgezonden ter versterking van de
troepen van Franco. Ja maar, zeggen
Frankrijk en Engeland, dat gaat zoo niet
langer en ze hebben aan Italië een
vriendelijke en dringende boodschap ge
stuurd daarmee op te houden.
Het antwoord van Italië is natuurlijk:
We komen eens met jullie praten en
omdat dergelijke conferenties niet zoo
haastiglijk plaats vinden, heeft Italië on
derwijl kans in Spanje een beslissing te
forceeren en zou dan het liefst Engeland
en Frankrijk voor een voldongen feit
plaatsen.
IJSVEREEN. „BOLSWARD”.
Maandagavond hield genoemde Ver.
haar jaarvergadering. De belangstelling
van de kant der leden was uiterst mi
niem. Voorzitter Falkena opent de ver
gadering met een woord van welkom.
Notulen worden gelezen en evenals
het jaarverslag met een woord van dank
aan den Secretaris goedgekeurd.
Het financieel verslag geeft het vol
gende resultaat.
Inkomsten
Uitgaven
EEN GRAMAFOONPLATEN
EXPERIMENT.
We waren hedenmorgen in de gele
genheid bij het Radio Technisch Bu
reau L. de Haan alhier een aardige
weergave te hooren op gramafoonpla-
ten. De heer Tj. Faber alhier, gaf op
het orgel in de Broerekerk de prealu-
dium en fuga van Bach, een opname die
zeer goed geslaagd is. Vervolgens gaf
de Gem. Zangver. Chr. Gemengd Koor
een tweetal liederen, waarvan ons
Paaschhymne van H. W. de Wolf als
een zeer goede opname voorkwam. De
Gem. Zangver. „De Lofstem” zong
eveneens een tweetal nummers waar
van de opname van Ps. 121 het mooiste
was. Natuurlijk ontbraken de Harmo
nica Jims niet in deze serie-opnamen.
We hoorden van hen de bekende schla
ger „In de Jordaan”. Het moet, dunkt
ons, voor de leden van deze vereenigin-
gen een aardig idee zijn dergelijke gra-
mafoonplaten in hun bezit te hebben.
het moet dan moetpn we ten behoe
ve van hulp aan arme landgenooten des
noods ook nog inconsequent kunnen
zijn.
Juist omdat de inzameling zoo weinig
populair is vanwege haar opzet, dreigt
een mislukking, een tekort. Het gevaar
dreigt dus, dat de armsten niet aan vol
doende kleeding, dekking en schoeisel
kunnen worden geholpen. Immers, de
regeering treedt zeer waarschijnlijk niet
terug. Als u en wij inzien een fout te
hebben gemaakt, dan zetten we daar een
streep door en doen ons werk opnieuw.
Zoo iets kan een regeering niet doen.
Zoo meent men dat althans. Het zou
haar „prestige” kunnen schaden, wan
neer ze toegeeft een regeering te zijn,
welke een fout kon maken 1
En tóch maakte ze een fout. Een fout,
waarvan de werkloozen de slachtoffers
worden, als het volk in zijn geheel dat
niet voorkomt.
Daarom: geeft mild.
Wanneer „tonnen” moeten worden
ingezameld, zijn er heel wat offers
te brengen. Nemen we eens aan, dat ei
nog 200.000 werklooze gezinshoof
den zijn. Dan moet elke bevolkings
groep van 8000 zielen voor het „spaar
geld” van 200 werklooze gezinshoofden
zorgen. Het is de bedoeling om de
slachtoffers voorloopig aan het spaar
geld voor de eerste drie maanden te
helpen, dus aan 13 kwartjes, d.i. f 3.25.
De opbrengst in een stad van 8000 zie
len zal dus gemiddeld ruim f600 moe
ten bedragen. Natuurlijk blijven de
groote steden en de armste kleine ge
meenten ver beneden deze opbrengst en
moeten in andere plaatsen deze tekorten
worden gedekt.
Het zal niet meevallen. En daarom
nogmaals: geeft mildl
Kingma brengt namens de financieele
commissie de penningmeester hulde
voor zijn accuraat beheer.
Medegedeeld kon worden, dat zeer
waarschijnlijk dit seizoen het kampioen
schap voor vrouwen te Bolsward gere
den zal kunnen worden.
Voor de verdere wedstrijden ontving
het bestuur vrij mandaat.
De volgende aandeelen werden uit
geloot:
100 gulden no. 26.
25 gulden no. 75B.
25 gulden no. 67D.
Deze aandeelen zijn 1 Februari invor
derbaar bij Kingma’s Bank alhier. Ver
der werden uitgeloot:
5 aandeelen groot 10 gulden, de nos.
10—6—1—14—19.
Deze kunnen direct ingewisseld wor
den bij den penningmeester, de heer O.
Zijsling, Kade.
Rondvraag bracht geen nieuws, zoo-
dat de Voorzitter deze korte zakelijke
vergadering met een woord van dank
kon sluiten, daarbij de wensch uitspre
kende voor een goede winter.-
Het is onmogelijk, dat de werk
loozen van het platteland een kwar
tje van hun steun kunnen sparen.
De Minister erkende in zijn radio
rede deze onmogelijkheid voor al
thans „zeer velen van hen”. Welnu,
dan worden de menschen ook be
wust naar Armenzorg gedreven. Im
mers, nadat de opbrengst van de in
zameling zal zijn verbruikt, zullen
anderen deze menschen aan spaar
geld mogen helpen, mits: diaco
nie, armbestuur, lie.fdadigheidsver-
eeniging. Dat is als voorwaar-
d e gesteld. Wanneer we onzen
werkloozen buurman een kwartje
per week spaargeld zouden geven,
dan moet deze dat kwartje als ne
veninkomen vermelden en wordt er
ten behoeve van het rijk twee der
den van afgetrokken! Het heeft er
dus veel van, of de werkloozen in
nie, armbestuur, liefdadigheidsver-
de armen der officieele liefdadig
heid worden gedreven.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Juist omdat de inzameling ten behoe
ve van het kleeding-, schoeisel- en dek-
kingsfonds niet populair is en het
doel zoo dringend, meenen we nog ’n
extra woord van aanbeveling te moeten
doen.
Na eerst nog eens onze eigene te
leurstelling te hebben uitgesproken.
Het besluit tot het houden van die
inzameling is en blijft te betreuren. Eer
stens, omdat de offerzin van het publiek
op zulke zware proef wordt gesteld. Het
vragen is zoo’n gewoonte geworden,
dat niemand zich meer negeert om te
weigeren, dan wel zich met een bede
laarsfooi van de charitatieve zaak af te
maken. Men ziet dan ook, dat de op
brengst van collectes, bloempjes- en
speldjesdagen van jaar tot jaar terug
loopt. Er wordt te véél een beroep op
den publieken offerzin gedaan, dikwijls
door en voor vereenigingen, die nauwe
lijks worden gekend of voor een doel,
dat niet méér dan een liefhebberij van
wat dames en heeren vertegenwoordigt.
Zeker geen regeering mag tot het
neerhalen van den offerzin meewerken.
Ded zij voorheen een beroep op het
volk, dan wisten we tenminste, dat er
van ernstige en op andere wijze niet
te lenigen nood sprake was: overstroo-
ming, crisis enz.
De nood der arbeiders dat weten
we is eveneens groot, zéér groot
waar het de onvoldoende kleeding en
dekking van zich en mannen behelpen
zich zoo noodig nog wel van hun
huisgenooten, vrouw en kinderen, be
treft. Om in dien nood te voorzien zijn,
naar ’s ministers woorden, tonnen
gouds noodig. Welnu, die zijn er in de
publieke kas. We werpen ons niet op
als financieele deskundigen, maar we
zouden willen zeggen: dAAr, waar de
millioenen voor opvoering we p r ij-
z e n deze in de huidige omstandigheden
onzer nationale bewapening liggen,
daar zijn de tonnen voor dekking van
arme kinderen te vinden.
De Nederlandsche regeering zoo
deelde haar vertegenwoordiging te Ge
nève mede zal deelnemen aan de
Volkenbondshulp, welke georganiseerd
is voor de zieke Chineezen, slachtoffers
van den Japanschen inval. Zoo iets is
mooi. Ongevraagd deelde die vertegen
woordiging bovendien mede, dat de Ne
derlandsche regeering bereid is voor
hetzelfde doel nog een extra-bijdrage
uit de publieke kas te verstrekken,
waartoe de medewerking van het parle
ment zal worden gevraagd.
Zóó iets, zoo’n extra-bijdrage, is nog
móóier.
Maar is het wel juist, dat voor arme
Chineezen geld uit de publieke kas ge
trokken wordt, maar voor arme landge
nooten een beroep op de liefdadigheid
van het volk wordt gedaan?
Het is de eer en de trots van ons volk,
dat we jaren achtereen den slachtoffers
van de crisis de „bedeeling” hebben
onthouden, den gang naar Armenzorg
hebben bespaard. Tot dien gang worden
de werkloozen thans gedoemd en dAt is
ons tweede bezwaar tegen het steun-
plan.
op de een of andere manier een ontspan
ning komen. Bij dit groote wereldpro
bleem is de oorlog in China we zeg
gen niet van minder belang, maar toch
iets op den achtergrond geschoven. O
zeker, Japan weet wel wat hij doet, nu
Engeland door de vele en groote zorgen
in Europa niet bij machte is in het Oos-
tersche conflict die taal te spreken die
zoo nuttig en noodig kon zijn.
Trouwens de moeilijkheden die Ja
pan met zijn straf-expeditie tegen China
ondervindt, moeten niet te licht geacht
worden. Zou Rusland in het geheim zijn
stille medewerking aan China verlee-
nen?
In onze tegenwoordige samenleving
is niets onmogelijk.
De Duitsche bladen spreken reeds ge-
ruimen tijd over de rol, die Rusland in
China vervult. Een te Moskou verschij
nend tijdschrift van het bureau de Kom
intern pleit voor een eenheidsfront van
Rusland-China en het internationaal
communisme tegen Japan.
Aan dit bericht worden uitvoerige be
schouwingen gewijd over de voorberei
dingen van Moskou om straks in het
Japansch-Chineesche conflict in te grij
pen.
Vanuit Amerika deze week geen
nieuws. Misschien dat Roosevelt, wan
neer de non-interventie-politiek geheel
mislukt, nogmaals z’n waarschuwende
stem laat hooren.
I
DE JONG s NIEUWSBLAD
woarln opgenomen
