I
Buit enlandsche Revue.
Het voorgenomen verbod van
arbeid voor de geinluide
vroom.
HOFSTEDE
De Bolswardsche Courant en Westergoo
III. I. H. IVERFF
33^5 Jaargang
No. WO
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Brillen
Breukbanden
Buikgordels
Elastieken
Kousen
Staalwaren
enz. enz.
Stadsnieuws.
Woensdag 22 December 1937
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
n.
Md.
t
1
AdvertcntJUn per regel:
Wotnudugonurnrner JU cent.
Zatcrdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
t
TAST HET ONZE GERENOMMEERDE
VRIJHEID AAN?
gezin?!
Dat alles heeft minder met principes
dan met gezond verstand en gevoel voor
economische orde te maken.
O.i. had de minister nog een stapje
verder kunnen gaan. Hij beperkt in zijn
voorstel het verbod van arbeid tot de
gehuwde vrouw in loondienst; hij maakt
nadrukkelijk voor haar een uitzonde
ring, die aan het hoofd van een eigen
zaak of bedrijf staan. Op zich zelf be
hoeft tegen deze uitzondering geen be
zwaar te worden aangevoerd. Maar, als
een gehuwde vrouw aan het hoofd van
een zaak of bedrijf werkzaam is, diende
het den echtgenoot verboden te
wezen om e 1 d e r s arbeid in loon
dienst te verrichten. Daarmee ware dan
tevens een einde gesteld aan veel oneer
lijke concurrentie.
Die echtgenoote „aan het hoofd van
zaak of bedrijf” is dikwijls maar camou
flage van de werkelijkheid. Duizenden
mannen verwerven zich op naam van de
vrouw een bijverdienste door het exploi-
teeren van ’n sigaren-, kruideniers- of
Speciale inrichting voor
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
De Chineesch-Japansche oorlog is na
de inneming van Nanking in een nieuw
stadium gekomen. Het schijnt, dat de
Chineesche legerleiding eindelijk de troe
pen heeft geordend, zoodat op een nieuw
aangelegde verdedigingslinie de Chinee-
zen stand zullen houden. Reeds kost de
lange verbindingsweg aan Japan veel
manschappen, materiaal en geld. Door
de incidenten bij Nanking n.l. de beschie
ting van Amerikaansche en Engelsche
schepen is bovendien Japan in een zeer
ongunstige positie gedrongen. Meerdere
teekenen wijzen erop dat deze oorlog
nog lang kan duren, maar dat bovendien
het gevaar voor verwikkelingen alle da
gen mogelijk blijft. In een dezer dagen
door Tsjiang kai Sjek gerichte procla
matie tot het Chineesche volk verklaar
de hij o.m.: Hoe de toestand zich ook
moge wijzigen, wij zullen ons niet over
geven, doch moedig voorwaarts gaan.
Overgave zou een ramp beteekenen.
Ons succes in de toekomst is niet afhan
kelijk van een langdurigen tegenstand
in Nanking of in andere groote steden,
doch in die van de dorpen van geheel
China. Eens zal de tijd komen, dat de
militaire kracht van Japan volkomen uit
geput is en wij de overwinning zullen be
halen. Voor dit ideaal hebben nu alleen
reeds 300.000 Chineezen hun leven ge
offerd. De verliezen aan Japansche kant
worden natuurlijk niet bekend gemaakt.
INGEZOMO
/mm
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leengeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 et.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p looper 40 ct. p. kwartaal.
s,
Ir
Ib Blies steeds het nieuwste en het
beste, tegen de laagst mogelijke
prijzen.
GROOTZAND 18 SN EEK
JUBILEUM.
Dezer dagen is de heer A. H. van de
Ven, onderwijzer aan de R.K. U. L. O.-
School 25 jaar verbonden aan het katho
liek onderwijs te Bolsward.
Meester Van de Ven, de man met het
„gouden’’ hart in het „zilver”. Geen ge
makkelijke, wel een aangename taak
deze man bij zoo’n gelegenheid in de
„zon” van de erkentelijkheid te plaat
sen.
De Bolswarders, niet alleen zij, die
bij het onderwijs zijn betrokken, kennen
den heer Van de Ven als de joviale bur
ger met groote verdienste.
Wat brengt het fascisme?
Is Communisme beter?
Wanneer we de voorstanders van de
fascistische wereldbeschouwing mogen
gelooven, dan zal het fascisme ons bren
gen nieuwe welvaart, nieuwe broeder
schap, een geheel nieuwe volkerenge
meenschap, de wereldvrede en nog veel
meer in onze tijd begeerenswaardige
dingen. Maar de practijk wijst zoo nu en
dan toch wel in een geheel andere rich
ting. Nemen we als voorbeeld Duitsch-
land; de vrije meening is aan banden ge
legd, de godsdienst vervolgd, de staats
uitgaven onrustbarend gestegen, zoodat
Wanneer de dokter een patiënt dieet
voorschrijft, ontkent hij daarmee niet ’t
recht van dien mensch om te eten
als een ander. Een journalist mag per
dag 24 uur werken (en hij moet het he
laas wel eens óók), is nu een arbeider,
die maar 8 uur aan de machine mag
staan of een winkelier, die op een be
paald uur moet sluiten, bij hem „ten ach
ter gesteld”? De overheid bepaalt, dat
een 65-jarige, die in haar dienst is, ont
slag moet nemen. Behoeft hij zich daar
om minderwaardig te gevoelen of in zijn
rechten beknot te achten?
Ten laste van de maatschappij moeten
nu eenmaal de honderdduizenden gezin
nen worden onderhouden, welker na
tuurlijke verzorgers werkloos zijn. Wat
is nu logischer dan dat deze maatschap
pij ordenend optreedt en haar financiën
reëel beheert, door de arbeidsgelegen
heid zoo rationeel mogelijk te verdeelen,
d.i. in de eerste plaats onder hen, die niet
alleen uit een persoonlijke, maar ook uit
natuurlijke roeping zijn aange
wezen om loonend te arbeiden voor het
bedragen, maar grooter probleem is de
deviezenschaarste, daarvoor moet de
invoer worden beperkt, waardoor de in
dustrie te weinig grondstoffen ontvangt,
daardoor ontstaat meer werkloosheid,
verarming, ersatz-producten, enz. enz.
Het is nu eenmaal een feit, dat men
volkswelvaart niet kweekt met holle fra-
zen en bombast en een opgeheven arm.
Behalve wat uiterlijke schijn heeft het
fascisme nog niet veel anders gebracht
dan wereldonrust op politiek, econo
misch en militair terrein.
Is het communisme dan beter? Als men
van twee kwaden moet kiezen neemt
men de minst kwade en dit is natuurlijk
dan het fascisme.
Dus, zoo redeneert de lezer, zal de
wereld zich maar moeten bewegen in de
fascistische lijn.
Gelukkig niet, er is ook nog een an
dere wereldbeschouwing mogelijk en wel
de democratie in de vorm zooals we die
in Amerika, Engeland en ook in ons land
kennen. Eerbiediging van ieders gods
dienstige overtuiging, een gezonde eco
nomie, gebaseerd op sociale rechtvaar
digheid, dat zal uiteindelijk weer een
volkerengemeenschap brengen, waarin
normale verhoudingen mogelijk zijn. De
spanningen van onzen tijd moeten plaats
maken voor een rustige ontwikkeling der
dingen.
Wij hebben zoo juist met enkele
woorden het communisme genoemd, en
dit doet ons direct denken aan de ver
kiezingen voor het eerste Sovjet-parle-
ment in Rusland.
Het is een geweldig succes voor de
organisatoren geworden. Van de 94 mil-
lioen kiezers, hebben ruim 91 millioen
gestemd. De uitslag van deze stemming
is een groot succes voor Stalin, de Rus
sische dictator geworden en geen won
der ook. De stemming was inderdaad
vrij, maar waneer de Gepoe reeds vooraf
de eventueele tegenstemmers brand
merkt als volksmisdadigers, dan weet
ieder, die een beetje met de Russische
toestanden bekend is, wat het resultaat
van deze stemming moest zijn. De waar
de van deze nieuwe Russische democratie
blijkt ook nog uit de gekozenen, waar
van 70 lid zijn van de communistische
partij, 30 partijloozen, die in de prac
tijk ook communist zijn. Tot de gekoze
nen behooren verder 214 regeerings- en
204 partijambtenaren, verder 88 officie
ren van het Roode Leger, 56 Gepoe-of-
ficieren en 123 arbeiders afgevaardig
den.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
In de Jong’s Nieuwsblad d.d. 25 Sep
tember 1937 kwam een bericht voor over
dei Zwemschool te Bolsward en daar
werd een beschouwing gegeven als was
de Zwemschool volmaakt. Wie deze be
schouwingen gedaan heeft kon niet zien
de verbaasde gezichten van den Bad
meester en de verschillende leden welke
de laatste dagen nog de Zwemschool
bezochten. Een bespreking volgde en een
verlanglijst werd opgemaakt en deze ter
kennis van het Bestuur gebracht.
Door deze leden werd een ledenver
gadering aangevraagd ter bespreking
van de aan te brengen verbeteringen,
welke konden plaats hebben, gezien het
bedrag wat in kas was.
Drie voorstellen werden ingediend en
ter kennis gebracht aan het bestuur me
dio October j.l. De vergadering welke
binnen 14 dagen na aanvrage moest ge
houden worden werd steeds uitgesteld,
maar nu zal deze vergadering gehouden
worden op 22 dezer in hotel „De Wijn
berg”.
De volgende voorstellen zullen daar
besproken worden. Het is hier geen actie
tegen het bestuur, maar het gaat alleen
in het belang van de Zwemschool en
haar leden.
Voorstel 1. Zooveel mogelijk het
houtwerk en palen in de bassins te ver
anderen en daarvoor cementen palen in
de plaats.
Aan het houtwerk en de schelpen die
zich daaraan vast zetten hebben ver
schillende leden en kinderen verwondin
gen opgeloopen; De cementen palen zijn
gemakkelijker schoon te houden.
Voorstel 2. Bij het ondiepe bassin
voor de kinderen het talud wat vloeien
der laten afloopen, zoodat de kleintjes
gemakkelijk in het water kunnen komen.
Hiervoor zou de rijwielbergplaats circa
5 4 6 Meter verplaatst moeten worden,
waardoor er meer badhokjes kunnen ge
zet worden. Het talud afgraven en met
wit zand (als een strand) zoodat het
voor de grooteren kan gebruikt worden
als zonnebad.
Voorstel 3. De afrastering van de
bassins met de Sneekervaart wat doel
treffender maken, zoo noodig te vernieu
wen; met een vuilvanger in de Sneeker
vaart aan de stadszijde, daarvoor ver
gunning vragen aan Ged. Staten der pro
vincie.
Met dank voor de plaatsing,
Eenige leden van de
Zwemschool.
de belastingen tot een ongekende hoogte
moeten worden opgevoerd. De voedsel
voorraden worden gecontroleerd en ge
distribueerd in juist toereikende hoe
veelheden. Natuurproducten worden
schaarsch en men maakt nu vet uit
steenkool. Alles leeft er onder een be
paalde druk, die zooals men zegt, juist
past op den Duitschen volksaard, die het
liefst met een knoet geregeerd wil wor
den, hetzij dat die knoet dan in handen
van een keizer of Hitler genomen wordt.
Voor een deel geven de voorstanders
van het fascisme ons dit toe, maar met
deze restrictie, dat het fascisme nog in
'n beginstadium in Duitschland verkeert.
Zie naar Italië, zeggen zij, wat heeft
daar het fascisme niet grootsche dingen
gewrocht. Volkomen waar, althans uiter
lijk, de buitenkant is verfraaid. De
vreemdeling die Italië bezoekt, neemt ’n
machtige indruk mee van de werken, die
onder het fascistische regiefm zijn tot
stand gebracht. Vooral in de eerste jaren
heeft het Italiaansche fascisme zich toe
gelegd op een uiterlijke verfraaiing, nieu
we wegen, nieuwe gebouwen, nieuwe
paleizen, enz. enz. Daarna kwam de so
ciale kwestie, maar deze is door het
Abessijnsche avontuur op den achter
grond gedrongen. Van een sociaal fas
cisme (misschien klinkt dit woord wat
vreemd, maar bedoeld wordt de econo
mische verhoudingen in den Staat) bleef
niets meer over. Onder deze oorlogsdruk
en ook later in Spanje, zijn de corpora
tieve gedachten verdrongen door de re-
geeringsmachtspositie, belichaamd in de
bureaucratie.
Is er in Italië een streven merkbaar
naar sociale rechtvaardigheid? Geen den
ken aan. De winsten zijn beperkt, de
vermogensbestanddeelen belast door ge
dwongen heffingen, uitsluitend voor den
Staat met zijn martiale denkbeelden. On
der welke financieele lasten leeft het Ita
liaansche volk? De oorlog in Abessinië
kostte 13 milliard lire, en wat heeft men
er voor teruggekregen?
De oorlog in Spanje kost nu nog, be
halve de noodzakelijke uitgaven in Abes-
sinieen half milliard per maand.
Het officieele begrootingstekort 1937-
welke andere winkelzaak ook. Sommige 1938 zal vermoedelijk 10 milliard lire
beambten in overheidsdienst doen even-
zoo. Deze menschen bemoeilijken het be
staan dergenen, die geen andere inkom
sten hebben dan die welke zij met hun
nering kunnen verdienen.
Door nu te bepalen, dat de echtgenoo-
ten van vrouwen „aan het hoofd van
een zaak of bedrijf’’ niet e 1 d e r s in
loondienst mogen arbeiden, bereikt men,
dat óf het „winkeltje voor bijverdienste”
wordt opgeheven, óf de man zich tot de
leiding van de zaak gaat bepalen. In
beide gevallen benadert men de orde
eener verdeelende rechtvaardigheid. In
het eerste geval n.l. verruimt men de
bestaansmogelijkheid van de beroeps-
neringdoenden; in het tweede geval ko
men er plaatsen vrij op de arbeidsmarkt
voor werkloozen.
waarin opgenomen
Tegenstanders en tegenstandsters van
hef ontwerp bev/eren:
dat geen overheid zich het recht mag
aanmatigen om den weg naar het levens
ideaal van het individu af te snijden; en
dat de vrouw bij den man wordt ach
tergesteld, wanneer men haar het recht
op vrijen arbeid onthoudt.
Wat het eerst-aangevoerde bezwaar
betreft algemeen maatschappelijke
vrijheid zou onbestaanbaar wezen, wan
neer deze niet ware gegrondvest op een
zekere gebondenheid van de vrijheid van
het individu. Zonder wetten, welke de
persoonlijke vrijheid reglementeeren,
zouden „we”, als massa, slachtoffers zijn
van de willekeur der brutalen en van de
onverzadigbaren. Het komt herhaaldelijk
voor, dat we omwille van het algemee-
ne belang een persoonlijk ideaal moeten
opofferen. We kunnen menschen van
den vrede zijn en toch zedelijk ook
wettelijk gedwongen worden om het
volk met de wapenen in de hand bij te
staan. Er zijn tal van voorbeelden te noe
men, waarin menschen worden gedwon
gen om idealen op te geven, omdat groo-
tere belangen dan dat van het individu
zulks vereischen. Als ieder geheel werd
vrijgelaten om het leven in te richten,
zooals hij dat wil, werd de maatschappij
een chaos.
En wat het tweede bezwaar betreft,
een verbod van arbeid voor welke ca
tegorie ook, behoeft geen ontkenning te
wezen van het recht in principe
op arbeid, want het verbod is als een
maatregel van economische orde bedoeld
65-JARIG BESTAAN CHR. JONGE
MANNEN-VEREEN.
De feestelijke vergadering ter gelegen
heid van het 65-jarig bestaan der Chr.
Jongem. Vereen. „Onderzoekt de Schrif
ten” werd Vrijdag 17 Dec. j.l. in „Ons
Gebouw” gehouden.
Na op gebruikelijke wijze door het
zingen van een lied en ’t uitspreken van
een gebed te hebben geopend, las de
voorzitter, de heer E. Westerhof, Ps. 23
onberijmd, naar aanleiding waarvan hij
een kort openingswoord sprak. Hij her
innerde aan de datum 5 October 1872,
toen deze vereeniging werd opgericht.
Stil heeft de vereeniging al haar arbeid
verricht. Toch zal deze niet tevergeefs
zijn. Deze avond mogen wij de ontvan
gen zegeningen dankbaar gedenken en
blijmoedig vooruitzien, omdat God ook
verder zegenen zal.
Een lid van de vereeniging F. Osinga
hield nu een Bijbelinleiding over 1 Sam.
17: „David tegenover Goliath”.
Nu werd begonnen met de opvoering
van het leekespel „Christophorus” van
Otto Bruder, uit het Duitsch vertaald
door D. C. van der Burgh-Boersma.
Ter verduidelijking las de voorzitter
de legende van Christophorus voor.
Het spel laat ons zien een jongeling
Phorus, die afscheid neemt van zijn oude
moeder, om in de wereld de sterkste te
gaan zoeken en die te dienen met de
trouw van zijn hart.
Hij vindt sterken in de liefde, het geld,
de macht, de duivel, doch allen hebben
zij nog een sterkere boven zich. Dit is
Jezus Christus.
Nu gaat hij deze Sterkste zoeken. Hij
vindt Deze als hij in een stormachtige
nacht een Kind over de rivier draagt op
zijn schouders. Dit is het Christuskind
en zijn naam wordt nu Christophorus „ik
heb Christus gedragen”.
Een nieuw leven bruist in hem.
Van dit nieuwe leven moet hij spreken
met andere menschen die zijn levenspad
kruisen.
Wat de opvoering betreft, deze lijkt
ons geslaagd. De hoofdpersonen gaven
zich goed in het stuk en kleinere rollen
werden ook goed uitgevoerd, zoodat de
vereeniging over deze opvoering zeer te
vreden kan zijn en door een gespannen
en stil luisteren heeft 't publiek getoond
het stuk arbeid te waardeeren.
Een leekespel wil de spelers en luis
teraars iets medegeven van een rijke ge
dachte, die in het stuk tot uiting komt.
Dit spel heeft aan deze eisch voldaan.
Na dit spel hoorden we nog een lui
mige en een ernstige voordracht en een
tafereeltje „Een intervieuw” door 3 le
den van het bestuur.
Ons inziens had dit aan het begin van
den avond geplaatst moeten worden en
had men met het stuk moeten eindigen.
Felicitaties werden uitgesproken na
mens de Kleine Meisjesvereen., de ande
re vereen, binnen de Evangelisatie, de
afd. van den Ring Bolsward van het Ned.
Jong. Verbond en de GereL Jongel. Ver
een. hier ter plaatse.
Ds. Boerma dankte den voorzitter voor
al zijn arbeid.
De voorzitter dankt alle medewerken
den en wekt op tot toetreding als lid
van de vereeniging.
Na nog gezongen te hebben Gezang
180 1 sluit Ds. Boerma dit feestelijk
Als onderwijzer neemt hij een geheel samenzijn met dankgebed.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
In critischen zin vormt zich gemakke
lijk een communis opinio, een algemeene
gedachtengang, maar als dezen „alge-
meenen gedachten” tegemoet wordt ge
komen met een dóód, dan scheidt het
leger der criticasters zich in groepen,
die principieele- dan wel opportunisti
sche bedenkingen laten hooren en be
reid zijn om het kind te verwerpen met
het waschwater.
Dat zien we thans weer met de zeer
jonge geschiedenis van minister Rom-
me’s vóórontwerp van wet tot verbod
van arbeid voor de gehuwde vrouw. Tot
voor kort bevatten bladen van allerlei
richting herhaaldelijk protesten tegen 't
feit, dat zelfs uit overheidsdiensten
gezinnen (en meestal kleine gezin
nen) dubbele inkomsten genoten door
loonarbeid van man èn vrouw, terwijl
enkele honderdduizenden gezinnen,
doordat de mannelijke verzorgers werk
loos zijn, op onderhoud ten koste van de
gemeenschap zijn aangewezen.
Nu minister Romme een dééd wil
stellen door het uitlokken van een ver
bod van arbeid voor de gehuwde vrouw,
voor zoover deze geen kostwinster is,
worden allerlei principieele bedenkingen
gelanceerd, welke’ vóór er van dit
initiatief sprake was vlot waren ach-
tergesteld bij de eischen van de practijk.
Dat achten we jammer, omdat we geen
maatschappelijke ordening mogelijk ach
ten, wanneer die niet begint met een
rationeele verdeeling van
den beschikbaren arbeid.
Ongetwijfeld vindt minister Romme
voor zich en zijn partij ook een prin
cipieele bevrediging in
het door hem voorgestelde verbod, maar
het is t h a n s noch voor hem noch
voor degenen, die anders denken dan
hij, noodig*om deze aangelegenheid uit
den principieelen gezichtshoek te be
schouwen, daar klemmende eischen van
de practijk op zich zelf, zulk een verbod
volkomen rechtvaardigen.
eigen plaats in. De man, die zijn ambte-
lijken arbeid met „flair” en „charme”
doet
Van wiens persoonlijkheid en van
wiens werkmethode .als onderwijzer,
voor de leek op dat terrein een zekere
bekoring uitgaat. Hij doet zijn werk an
ders dan vele van zijn collega’s.
Hij is een man met een eigen stijl.
Naast zijn serieuzen arbeid als docent
en paedagoog, ontmoeten wij den heer
Van de Ven op cultureel terrein, vooral
op het gebied van de muziek. Dat „vak”
neen, die „kunst” heeft zijn liefde. Een
„all round” musicus. Componist, orga
nist, dirigent, criticus, zanger en koor-
directeur.
.En dat alles met eere.
Als burger met een warm nationaal
voelend hart, is hij een volijverig be
stuurslid van de Bolswardsche Oranje
vereniging.
Ook daar „the right man in the right
place”.
Ongetwijfeld zal dit jubilé niet „onge
merkt” voorbijgaan.
Deze jubilaris is
waard.
Moge het den heer Van de Ven ge
geven zijn nog vele jaren zijn verdienste
lijken arbeid bij het Katholiek onderwijs
voort te zetten, en moge vooral deze
burger voor Bolsward héél lang behou
den blijven, om met zijn rijke gaven van
geest en hart de gemeenschap te dienen.
een „huldiging”
:n
1
i
i
i
i
4-
es
n,
DE JONG s NIEU WSBL AD
