HET DRAMA UAK ISRAEL
Buit enlandsche Revue.
III. V. d. UJERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
i
Woensdag 19 Januari 1938
34— Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
No. 5
Md.
I
Adv er tentU'n pst regel:
WvcnBtlagömuntner 10 cent.
Zatcrdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
SpecFale inrichting voor
krachten nog bezig zijn hun werk te ver
richten. Dit gaat echter niet. Maar men
zal de zaak op grootscher wijze aanpak
ken. Wij zullen blijven strijden, totdat
het Nederlandsche volk zai zijn uitge
mest, we zullen het uitschreeuwen, on
fatsoenlijk desnoods, opdat die slaap
mutsen, slijmeringen en droogstoppels
wakker zullen worden.
Wij zullen strijden totdat de rood-,
zwarte bloedvlag geeselend door de Jor-
daan trekt ten teeken dat het Neder
landsche volk is opgestaan.”
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lecsgcltl it. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
’t Is de haat van armen jegens
de rijken.
HET JUBILEUM VAN DEN HEER
A. H. v. d. VEN.
Hedenmorgen is het zilveren jubileum
van den heer Van de Ven als onderwijzer
aan de R.K. U. L. O. School op feestelijke
wijze gevierd.
Nadat ’s morgens een plechtige H. Mis
was opgedragen, waaronder de Jubilaris
met familie, mede-onderwijzers en leer
lingen ter H. Tafel naderden, had om 10
uur in 't feestelijk versierde gymnastiek
lokaal van de school aan het Bolwerk
de huldiging plaats. Daarbij waren te
genwoordig de E.E.H.H. Pastoor Nielen,
met beide kapelaans, Burgemeester,
Wethouders en Secretaris, het R.K.
Schoolbestuur, de Plaartselljjke School-
maar wanneer ook die laatste poging
zou mislukken, vreezen we een afgleiding
naar het linksche radicalisme in dit ge
val het communisme, wat niet anders
dan de situatie in Europa nog scherper
en moeilijker zou maken. De tegenstel
ling fascisme en communisme, wordt
dan onwillekeurig scherper geteekend en
ook de mogelijkheid opengesteld, dat de
fascistische import een kleine kans kreeg
zich over het Fransche volk heen een
blijvende plaats te verzekeren.
DE BLAUWPOORTSBRUG.
Op de agenda van de vergadering der
Provinciale Staten van Friesland van
deze week komt het volgende voorstel
met toelichting en advies voor:
Provinciaal subsidie.
Punt 52. Van Burgemeester en Wet
houders van Bolsward ontvingen Ged.
Staten een schrijven, d.d. 20 November
j.l., waarin toekenning van een zoo hoog
mogelijke bijdrage uit de provinciale
fondsen wordt gevraagd in de kosten
van vernieuwing van de Blauwpoorts-
brug en de daarmede gepaard gaande
omlegging van het provinciaal vaarwa
ter.
Ged. wonnen omtrent dit verzoek het
advies in van den hoofdingenieur van den
Provincialen waterstaat,
Aan dit advies ontleenen wij:
De Blauwpoortsbrug ligt thans in ’t
grootverkeer, dat vanaf den Afsluitdijk
Bolsward passeert de provincie in. In de
toekomst zal een gedeelte van het ver
keer, dat den aan te leggen rijksweg 43
zal volgen, Bolsward niet meer passee-
ren, daar deze rijksweg met een cein
tuurbaan om Bolsward is ontworpen,
maar toch zal naar onze meening een
niet gering gedeelte van het verkeer zijn
weg door Bolsward blijven nemen.
De brug vervult verder een functie in
het provinciaal wegenplan, daar ze met
de Harlingerstraat, welke ook op het pro
vinciaal wegenplan is geplaatst en aan
sluit aan de brug, een verbinding vormt
tusschen de op dit plan staande wegen
Workum-Bolsward, Bolsward, Worn- waf ledental betreft, er mag zijn. In to-
GEKWELD, GEHOOND, VERVOLGD
VERDREVEN.
Over de Spaansche strijd zou men veel
en weinig kunnen schrijven. We kiezen
het laatste, omdat veel uit de berichtge
ving óf sensatienieuws óf partijdig is.
Wat men wel als een vaststaand feit
mag aannemen is dat bij de laatste ge
vechten rond Teruel het echt Spaansch
is toegegaan. Niet alleen dat in de strijd
van man tegen man het beest-instinct in
den mensch kans kreeg, zich eens ge
heel uit te leven, maar ook de natuur
heeft gezorgd, dat honderden, misschien
duizenden soldaten half bevroren voor
hun verder leven verminkt werden.
Wat een ontzettende gruwel is toch
die oorlog of neen, is elke oorlog, on
verschillig of deze plaats vindt tusschen
het blanke of het gele ras.
Waar blijft, zoo vragen we ons met
groote bezorgdheid af, de opvoedende
waarde van het Christendom, wanneer
we na 18 eeuwen nog nooit de ware
broederschap en de erkenning van het
Gods gebod: gij zult niet dooden, in de
harten der menschen hebben kunnen op-
kweeken? De vraag zal wel eens gesteld
worden: hoe staat het nu met de voor
uitzichten van deze Spaansche oorlog?
Wie zal het winnen? Natuurlijk is daar
op moeilijk een concreet antwoord
te geven, maar toch mag men aan de
hand van de berichten over de gevech
ten bij Teruel de conclusie trekken, dat
de regeeringstroepen er in geslaagd zijn
zich moreel en militair te herstellen. De
interne reorganisatie van het leger door
Communisten naar Russisch model, heeft
dermate gunstige resultaten gekweekt,
dat de leiding der republiek langzamer
hand meer zelfbewust, maar dan ook
minder afhankelijk van Rusland is ge
worden.
Mannen als Pietro en Negrin zijn eer
der links-radicaal dan communist en
wanneer deze invloed zich in verband
met enkele militaire successen nog kan
versterken, moet men de Spaansche re-
geering gaan beschouwen als een ge
wone linksche regeering, zooals we nu
deze tegenslag voor de Franco-regeering
hebben?
Bij vorige gelegenheden, wanneer de
Franco strijdmacht in de knel kwam,
werd regelmatig door Duitsche of Itali-
aansche steun die positie, zooals men
dat noemde geconsolideerd. Zal dit ook
nu weer gebeuren?
We betwijfelen of deze regelmaat ook
thans aanwezig is. Geen enkele aanwij
zing is te dien opzichte merkbaar.
Verplaatsen we ons nog éven naar het
oorlogstooneel in China dan moeten we
direct constateeren dat dit avontuur voor
Japan een ernstig karakter begint te
krijgen.
De Chlneesche weerstand is nog lang
niet gebroken en vooral de lange ver
bindingswegen van het Japansche leger
bevatten veel kwetsbare punten. Boven
dien, oorlogvoeren kost onnoemlijk veel
geld en nu de Chineezen stelselmatig
voortgaan de kostbare bezittingen, die
de Japanners reeds in China hadden, in
brand te steken, wordt er een enorm Ja-
oansch kapitaal vernietigd. Daar komt
nog bij, dat de anti-Japansche stemming
die natuurlijk door de Chineesche leiders
met alle mogelijke middelen wordt aan-
gewakkerd, niet bevorderlijk Is voor een
verbetering van de handelsbetrekkingen
in deze landen. En als derde factor mo
gen we zeker de stille Russische hulp
aan China niet uitsluiten.
De levering van oorlogsmateriaal van
deskundige vliegers voor de luchtmacht
wijst er duidelijk op dat er tusschen de
Chineesche republiek en het Sovjet-re-
giem een zekere verwantschap bestaat.
En dan ten slotte willen we onze le
zers nog vergasten op een fijn stijl
bloempje uit een vergadering van de N.
S. B. in December te Batavia (Ned. In-
dië) gehouden.
Er is aan onze Minister van Koloniën
gevraagd of het gezien deze „waardee-
rende woorden” nog wel toelaatbaar is
dat de Indische ambtenaar lid van deze
organisatie is.
Hier volgt dan die passage uit de
groote wapenschouw der N. S. B.:
„Gaarne zouden wij met knuppels op
willen trekken door al die nette tuin
tjes van Den Haag, de schuttingen om
verwerpen en tenslotte het Binnenhof op-
marcheeren om die zaal binnen te trek
ken, waar thans de volksontbindende
schoeiïng van gewapend beton voor het
verkrijgen van kaderuimte, het in orde
brengen van rioleeringen, het plaatsen
van straatkolken, verplaatsen van een
urinoir, enz., alle werken, die in het plan
van de gemeente voorkomen. De opzet
van een zoodanig plan zou eenvoudig
deze moeten zijn, dat het nieuwe kanaal-
vak op de ontworpen breedte van 16 M.
werd gegraven, en dat het werd voor
zien van ’n oeververdediging, bestaande
uit een verankerde beschoeiing van zee-
dijkspalen, ingsloten aan het boveneinde
tusschen een voor- en achtergording,
waarboven op een plank een muur
tje van zuilenbasalt, reikende tot een
hoogte van 0.85 M. Z.P. De kosten
van dit plan worden becijferd op f 15.400
De hoofdingenieur geeft in overweging
aan de Staten voor te stellen aan de ge
meente Bolsward in de kosten van de
voorgenomen werken toe te kennen een
bijdrage uit de provinciale fondsen van
f2900 f 15.400 is f 18.300. Ik ontveins
mij niet, aldus schrijft ir. Wouda, dat
dit voor een verbetering van zoo plaat
selijke beteekenis een hoog bedrag is,
in aanmerking genomen bovendien, dat
de scheepvaart door de onderhavige
brug niet bepaald druk is. Het feit echter
dat wanneer de verbetering thans niet ter
gelegenheid van de noodzakelijke brug-
vernieuwing wordt uitgevoerd, zij tot in
een verre toekomst onmogelijk is, geeft
mij de vrijheid op een beslissing in dezen
zin niettemin aan te dringen.
gens las de penningmeester zijn verslag
betreffende den financieelen toestand.
Ds. van Veen van Workum, hierna het
woord verkrijgende, hield zijn rede: Pau
lus als groote zendeling.
Spreker belicht Paulus van verschillen
de zijden en schildert hem als een stoere
onvermoeibare werker in het koninkrijk
der hemelen. Hij is niet een stumper ge
weest, die niet de beschikking had over
een volgroeid lichaam, neen, in tegen
stelling, een krachtige figuur, die het hem
mogelijk maakte, datgene te doen waar
toe hij geroepen was.
Spreker toont dit aan met verschillen
de voorbeelden uit de Heilige Schrift.
Personen, die de reizen van Paulus zijn
nagegaan, hebben nog meer het licht
laten vallen op de onvermoeibaarheid
van deze groote figuur. Ten slotte brengt
spreker het werken van Paulus in ver
band met het werk van het Bijbelge
nootschap van nu. De taak van Paulus
en die van het Bijbelgenootschap loopen
parallel met dit verschil, dat Paulus het
Evangelie mondeling bracht, terwijl het
laatste de boodschap schriftelijk brengt.
Van de gelegenheid tot het stellen van
vragen werd door enkele personen ge
bruik gemaakt.
Dr. Hommes van Ijlst hield nog een
causerie over zijn studiereis naar Italië.
Deze schets sloot zich aan bij het be
toog van Ds. van Veen en gaf een kijk
op het leven van de protestanten en het
verspreiden van het Evangelie in Italië.
Spreker gaf enkele typische voorbeelden
hiervan en bracht onder de aandacht
dat deze protestanten het in Italië niet
gemakkelijk hebben, omdat de Italiaan-
sche bevolking sterk overwegend R.-
Katholiek is.
Met zeer veel animo zijn de beide
sprekers door de aanwezigen gevolgd.
Dr. Hommes sloot de vergadering.
’n Mensch kan een vaderland bezitten
èn de wereld. Dus is hij arm, als hij
alleen maar een vaderland heeft. Hij
kan een leider hebben èn geschaard zijn
onder den Alleider dus is hij arm,
als hij alleen maar een leider heeft, zelfs
al maakt hij dien tot zijn afgod.
Een mensch kan noch een vaderland
noch een leider bezitten, maar indien
zijn grond de groote, wijde wereld is
en God is zijn Jehova, dan is hij toch
nog weer veel rijker dan de arme na
tionalist, die met geest en voeten aan
zijn landsgrenzen is geketend en die op
zijn levensweg zich niet te laven weet
uit de oneindige en eeuwige Bron van
Waarheid en Recht.
Zeg niet, dat het aan de menschen
zelve ligt, of ze behalve aan hun va
derland, ook aan de wereld willen be-
hooren; en of ze boven den volksleider
uit, ook het gezag en den vrede van een
hemelschen Vader willen kennen. De ver
langens van een kip gaan niet tot buiten
de grenzen van de kippenren. Men moet
geest hebben voor een wijdsche inte
resse en men moet deugden bezitten om
onderwerping te kunnen betoenen aan
Leiding van hoogere orde.
Het zijn de armen van geest, die al
léén maar een vaderland willen hebben
en slechts de wijsheid willen erkennen
van dengene, die hun troep op directe
wijze vóórgaat en aanvoert. Als de wol
ven. Ook die leven slechts in groeps
verband en voor zich zelf één leidt
ze. En elke andere troep is in hun oog
een vijandelijke met welke ze de krach
ten behoort te meten, als.ze zich
sterk genoeg meenen.
Wie arm zijn aan materieel bezit, zijn
dikwijls jaloersch op hen, die véél het
hunne kunnen noemen; wie arm zijn
aan geest, zijn altijd verbeten op hen,
die daaraan rijk zijn.
Dóórin ligt o.i. de psychologische, ver
klaring van de vervolging der Joden in
onzen tijd door bepaalde volkeren. Kort
zichtigheid en bekrompenheid leiden tot
een onzinnige verheerlijking van hel
schamele eigen bezit, den „eigen” bo
dem, de „eigen” trots, het „eigen”
bloed. Ze zijn gierigaards en schrapers
die met angst en beven, met haat in de
oogen opzien naar de vreemden en naar
de eigenen, die naast hun interesse voor
eigen erf, belangstelling voor den vreem
de en de vreemdelingen betoonen.
De Joden zijn in onze dagen de eer
ste slachtoffers van de bekrompenheid
van volkeren, die met hun geest niet bo
ven de nationale gedachte kunnen uitko
men. Hier en daar moge men zich
terecht of ten onrechte óók een
beetje door tegenzin laten leiden, gewekt
door bepaalde karaktereigenschappen
van het Joodsche ras in hoofdzaak is
het de afgunst van den geestes-arme te
genover den rijkere, welke de noodlot
tige bezieling is van de Jodenvervolging.
Anti-semitisme is in wezen de haat
van het bekrompen nationalisme tegen
over den universeelen geest van anderen
voor wie landsgrenzen eerbiedwaardig,
maar eng zijn. Is het niet opmerkelijk,
dat het anti-semitisme in Duitschland
gepaard gaat met een vervolging der
katholieken, ja in het algemeen
van de Christelijke gedachte? Voorwerp
van vervolging in Duitschland en in de
meeste andere dictatoriaal bestuurde
landen is alles, wat internationaal denkt
en leeft of steunt op een gedachte, wel
ke voor heel de menschheid geldend is.
Verboden of vervolgd zijn (worden) b.v.
in Duitschland naast het Jodendom: de
christelijke kerken, de internationale
vakbeweging, het gebruik van een we-
reldhulptaal, Genève, de vrijmetselarij,
de pacifistische organisaties, enz. Wat
van deze zaken of bewegingen zwak ge
noeg was, is in één slag uitgeroeid; van
de rest heeft men het minst sterke het
hardst aangepakt.
Dat minst sterke was het Jodendom,
hetwelk hoe sterk ook de vele eco
nomische posities mogen zijn, welke
Joden individueel bezet hielden zwak
van organisatie is. Maar als de Joden
zijn uitgedreven of tot slaven van de
Germanen gemaakt, dan zal de haat zich
in versterkte mate keeren tegen het ka-
tholocisme, tegen het christendom in ’t
algemeen, tegen al wat vreemd is,
tegen de wereld I Tegen alles, wat niet
uitsluitend vón en óp eigen bodem is.
Zulks mogen degenen wel eens ern
stig bedenken, die in kortzichtigheid de
vervolging van de Joden, zooal niet te
verontschuldigen, dan toch „te verkla
ren’’ achten. De haat, die thans de Joden
treft, zal straks de christenen vervolgen
en ten slotte heel de menschheid teiste
ren.
Als we dien haat niet met verstand
bestrijden en de gevolgen van het ge
weld niet pogen te verhinderen, althans
te verzachten.
Merkwaardig is een uitlating in het
Vaticaansche orgaan, de „Osservatore
Romano:
De meest dramatische gebeurte
nissen van het nieuwe anti-semitis
me richten zich niet zoozeer tegen
gebeurtenissen uit den strijd tegen
de politiek van Israël, als we uit
den strijd tegen den godsdienst van
Israël.
De vijanden van Israël zijn niet
zoozeer anti-semiten, doch veeleer
heidenen, die menschen en aardsche
goederen vergoddelijkt hebben om
te strijden tegen God en tegen de
godsdienstige waarden.”
Jodenvervolging is een uiting van de
religie van den haat van den kleinen
geestelijken bezitter, die in bangen angst
voor verlies van „zijn eigen boeltje" en
uit vrees, dat hij met zijn kleine vermo
gens niet geteld zal worden, als een
wildeman om zich heen slaat
Laten we niet al behooren we zelf
thans nog niet tot de vervolgden mee
huilen met de wolven in het bosch. Als
we ons karakter behouden en voor de
vervolgden blijven opkomen, dan.
zullen we in de toekomst, als onze beurt
komen mocht, het lijden wellicht niet
ontgaan, maar we zullen, wat de Chi
neezen noemen: „ons aangezicht behou
den”, d.i. een zuiveren geest, tegenover
ons nageslacht en de eeuwigheid.
Israël heeft meerdere drama’s beleefd;
het huidige lijden der Joden is in het
diepste wezen: de bedreiging der chris
telijke beschaving, het spook van den
ondergang der christelijke liefde, de her
leving van het heidendom.
Fransche politieke onrust
Spaansche en Japansche
strijd.
We raken den tel kwijt bij het aantal
Ministeries, dat in den laatsten tijd in
Frankrijk getracht heeft het schip van
staat door de moeilijke branding van
onzen tijd heen te sturen.
Is de innerlijke onrust voor alle lan
den in Europa een probleem, dat heel
wat hoofdbrekens aan de verantwoorde
lijke bestuurders kost.voor Frankrijk
is die situatie dubbel moeilijk. Wanneer
we het streven van de Fransche binnen-
landsch politiek uit de laatste 10 of zelfs
20 jaar bestudeeren, dan treft ons daar
in als grondslag een zoeken naar een
democratischen vorm. Vooral in de laat
ste jaren is dit zoeken veel moeilijker
geworden, omdat deze democratie door
radicale elementen zoowel van links als
rechts bedreigd wordt. De Communisten
in Frankrijk doen hun uiterste best on
rust te zaaien, zoowel in politiek als in
economisch opzicht. De vele stakingen
en arbeidsconflicten mogen zeker voor
driekwart op rekening van deze politie
ke groep gesteld worden.
Ook in politiek opzicht passen de par
tijen, die samen het Fransche volksfront
vormen, niet bijelkaar. Verklaarbaar is
dan ook, dat elke regeering, die op deze
samenwerking moet steunen, reeds direct
geweldig verzwakt is en dat het minste
stootje dit broze gehpuw in elkaar zal
doen storten. Meer dan ooit is nu in
Frankrijk noodig een doelbewuste regee
ring. Juist nu.met die geweldige ar
beidsproblemen, met vooral de onzeker
heid op monetair gebied. Nog heeft een
goede democratie kans ia Frankrijk,
JAARVERGADERING NEDERLANDSCH
BIJBELGENOOTSCHAP.
Maandagavond werd de jaarvergade
ring gehouden van de afd. Bolsward van
het Ned. Bijbelgenootschap.
De voorzitter, de heer M. Verhoeven,
opende de vergadering en sprak een
kort welkomstwoord, waarin er op werd
gewezen, dat de animo voor deze jaar
vergadering als regel zoo slecht is. Dat
is jammer. Het getal belangstellenden
was ook ditmaal zeer gering.
Hierop gaf de secretaris verslag van
zijn werkzaamheden over het afgeloopen
jaar, waarin er op werd gewezen, dat
de afdeeling Bolsward er een is, die,
Bolsward, Worn- waf ledental betreft, er mag zijn. In to-
mels, Leeuwarden/Franeker, en Sneek- faa| zjjn er 220 betalende leden. Vervol-
Harlingen.
De nieuwe brug is zoodanig geprojec
teerd, dat ze recht in den weg komt te
liggen, wat een belangrijke verbetering
wordt voor het snelverkeer, terwijl de
breedte van 10 meter tusschen de leunin
gen een waarborg geeft, dat de brug het
verkeer kan verwerken, zonder hierbij
hinder te ondervinden van het tramver
keer.
Met .den bouw van deze brug zal het
tevens*mogelijk zijn, een tweede belang
rijke verbetering tot stand te brengen,
n.l. het wegnemen van een tweetal boch
ten in het provinciaal vaarwater (2de
klasse).
De kosten van uitvoering van deze
werken worden begroot op f 125.000.
Gedurende de laatste jaren is het in
verband met de invoering van ingrijpen
de bezuinigingen, steeds mogelijk ge
weest de begrootlng zonder het ramen
van een extra-bijdrage sluitend te ma
ken. Ook voor 1938 is het, niet dan na
groote moeite, gelukt, een sluitende be
groeting te krijgen.
Teneinde de financleele. zelfstandig
heid te bewaren, waarop wij steeds hoo-
gen prijs hebben gesteld, kan het ge
raamde bedrag niet in het gemeentebud
get worden opgenomen, waarom een zoo
hoog mogelijke bijdrage wordt verzocht.
Met dit advies kunnen Ged. zich ge
heel vereenigen en zij stellen derhalve
voor te besluiten:
Aan de gemeente Bolsward een bij
drage uit de provinciale fondsen toe te
kennen van f 18.300 in de kosten van
vernieuwing van de Blauwpoortsbrug en
de omlegging van het provinciaal vaar
water ter plaatse, onder voorwaarden,
dat:
a. het werk wordt uitgevoerd over
eenkomstig het ingezonden plan en de
daarvan op te maken bestekken aan de
goedkeuring van de Ged. Staten worden
onderworpen;
b. de gemeenteraad binnen twee
maanden, nadat het desbetreffende be
sluit ter kennis zal zijn gebracht, aan
de Ged. Staten verklaren, dat ’t verleen
de subsidie onder de gestelde voorwaar
den wordt aanvaard.
De hoofdingenieur zou, wat de kosten
van de kanaalomlegging betreft, een
provinciale bijdrage willen toekennen tot
het bedrag, dat benoodigd zou zijn, als
dat werk werd uitgevoerd naar een plan,
hetwelk voor de behartiging alleen van
het provinciaal belang voldoende is. In
dat plan zouden dus niet mogen worden
opgenomen werken, die strekken tot be
vordering enkel van plaatselijke belan
gen, als b.v. het raakea van een walbe-
I
I»
i
I
l
V
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
