Buitenlandsche Revue.
UI. U. WERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Stadsnieuws.
VCLTEAl
UULUIN
Gedwongen uitzending
naar Duitschland.
Woensdag 16 Maart 1938
34?^ Jaargang
No 21
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
r
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
het
1-2.
1 y
- 14.547.31
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Van Nederlandsche werklooze
landarbeiders.
Worden principieele bezwaren
erkend?
EEN SOEPELE PRACTIJK
VEREISCHT.
Speciale inrichting voor
de eenigst mogelijke, zeggen sommigen
en dat is.die van lijdelijk toezien,
maar dat is het goedkeuren van een on
rechtmatige daad, zult ge misschien zeg
gen. Zeker, volkomen waar, maar wat
willen we dan? Is deze inzet een wereld
oorlog waard? Voor ons rechtsgevoel ja,
maar gezien van menschelijk standpunt,
neen. Daarom zullen Engeland en Frank
rijk zich voorloopig bepalen tot een pa
pieren protest wat Duitschland, gelijk
zoovele andere protesten, rustig naast
zich neerlegt.
Is het de bedreiging van een oorlog
geweest, die Bondspresident Miklas en
kanselier Schuschnigg hebben genoopt
alle verzet op zij te schuiven? We ver
moeden het wel. Bovendien is deze
staatsgreep op een voor Duitschland
meest gunstig moment gebeurd.
Frankrijk zit feitelijk zonder een krach
tig bestuur. Engeland heeft heel veel
zorgen om zijn positie tegenover Italië
veilig te stellen. Italië heeft meer dan
genoeg aan het Spaansche avontuur en
de verovering van Abessinië en dan
’komt daar ten slotte nog bij, de groote
belangen die deze mogendheden hebben
bij de veroveringsoorlog in China door
Japan. De ontwikkeling daar in het Verre
Oosten eischt vooral van Engeland een
voortdurende paraatheid. Veel meer dan
een papieren protest zal dus Engeland
niet aan deze Europeesche kwestie kun
nen wijden.
In beginsel is er niets in te brengen
tegen dezen door de overheid uitgeoefen-
den drang. Negentig procent der Neder-
landsche werkloozen kan de arbeidsge
legenheid in Duitschland beschouwen als
een zegen, welke voor ze is weggelegd.
Een flinke kerel pakt zoo iets aan, ook
zonder aandrang van de overheid. We
zijn toch waarachtig geen lummels, die
niet bij moeders pappot wegkunnen.
Dankbaar dient de gelegenheid te wor
den aanvaard om eindelijk aan het de-
moraliseerende niets-doen te ontkomen,
nieuwe ondervinding in het vak op te
doen door arbeid in vreemde omgeving
en andere omstandigheden, den geest te
verrijken door het verkeer met menschen
van een anderen landaard.
En toch.Er zijn voor sommigen
in dit speciale geval bezwaren denkbaar.
Het Duitschland van heden kan als ves-
tigingsoord voor den Nederlandschen ar-
beider niet meer worden vergeleken met
het Duitschland van vóór den oorlog,
noch met andere landen, welker staat
kundige structuur met de onze overeen
komt.
Men zegge niet, dat de Nederlandschi
overheid er niets mee te maken heeft,
of de Nederlandsche arbeider al of niet
vreemd staat tegenover de cultureele en
maatschappelijke tendenzen, welke gel
dend zijn in het land, waar hem arbeid
wordt aangeboden. Een practisch voor
beeld kan dat verduidelijken. Zou onze
overheid het verantwoord achten om Ne
derlandsche werkloozen te dwingen „ge-
schikten arbeid” te aanvaarden in Rus
land, wanneer deze kon worden aange
boden? We durven beweren, dat de Ne
derlandsche regeering deze vraag met
een stellig „neen” zou beantwoorden,
als'ze tot een antwoord werd bewogen.
Goed, principieele bezwaren zijn dus
denkbaar.
We geven toe, dat de toestanden in
Duitschland anders zijn dan in Rusland,
maar voor vele menschen zijn ze niet
minder afschuwwekkend. Het gaat niet
aan om te redeneeren: de Nederlandsche
arbeider moet zich in Duitschland schik
ken naar de omstandigheden, zwijgen
over de politiek, als deze hem niet aan
staat, en in het algemeen zijn critiek
immers het is nog niet zooveel jaren ge
leden, dat de Italiaansche troepen aan
de Oostenrijksche grenzen werden saam-
getroken toen een Duitsche overrompe
ling dreigde, maar.de wegen der di
plomaten zijn dikwerf ondoorgrondelijk.
We komen dan ten slotte aan de groo
te vraag en deze is dan ook voor de
toekomst beslissend Welke houding
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
TWEE AUTOMATEN.
Een voor 5 cents en een voor 1 y2 ct.
postzegels. Keurige automaten, blauw
met nikkelen knoppen gemonteerd.
Nu is de automatiseering van de post-
zegelverkoop er nog eerder dan van de
telefoon, zei er een. En het was waar.
De eerste is een feit, de tweede -is in
aantocht. Nu krijgen de lui, die niet
snoepen, ook eens een beurt, zei een an
der. Dat was ook waar, want de lekker
bekken hebben nu al zoo lang wat in de
gleuf laten glijden, de degenen, die ge
noeg hebben aan hun boterham thuis,
kunnen nu ook eens een automaat in be
weging brengen.
De lui binnen kunnen het kantoor nu
nog wel een uurtje langer dicht laten.
Dat beweerde nummer drie, Dat was ’n
stekelige opmerking van iemand, die niet
hebben kon, dat tante Post de zuinigheid
betracht. We zouden niet graag zien,
dat die overweging ook door de waar
nemende directeur gevolgd werd. Eén
automaat is mooi, en twee automaten is
nog mooier, maar een gesloten postkan
toor is een groot ongerief.
met
den eigenaar van de boerderij „Landlust”
tegenover het tramstation, hadden tot
resultaat dat de nieuwe aansluitende
weg over het hiem van deze boerderij
en verder door een perceel land, eigen
aan het Gasthuis alhier, achter het Park
weer tot de nieuwe weg zou komen.
Het bleek evenwel niet mogelijk daar
tot een overeenkomst te komen.
Het plan is nu gewijzigd. Thans zal
de weg voorbij de huizen aan den Snee-
kerweg over het stuk land dat vanaf de
weg voor het Park ligt, loopen en zoo
met een kleine buiging van de Oostkant
van het park weer op den nieuwen weg
komen.
Een oplossing die ons inziens als de
meest gunstige moet worden beschouwd.
Het aantal nieuw uitgegeven spaar
bankboekjes bedroeg 14.
kantoor op
f 23.742.89
- 9.195.58
R. E. S.-W. Z. S.
Nu het C. A. B.-terrein voor dezen
Zondag geheel in ruste lag, hebben we
Zondagmiddag een fietstocht onderno
men naar het R.K. voetbalveld. Laten
we direct zeggen, dat we bewondering
hebben voor deze voetballers om met
zooveel enthousiasme als Zondagmiddag
gebeurde te spelen op een terrein, wac
toch moeilijk als een voetbalveld bestem
peld mag worden. Balcontröle is op een
dergelijk heuvelachtig terrein absoluut
onmogelijk en bij nader inzien behoeft
het ons dan ook niet te vewonderen, dat
de voetballers, die op een dergelijk veld
oefenen en spelen, van de techniek van
het spel bitter weinig terecht brengen.
De uitdrukking van enkele R. E. S.-
supporters in de pauze: Wat is dit nu,
een rugby- of een voetbalwedstrijd?
spreekt voldoende. Kracht en uithou
dingsvermogen was er dezen middag in
overvloed en bovendien een geweldig
enthousiasme.
Wanneer dit door de leiders op de
eenig juiste wijze wordt benut, voor
spellen we ook aan het R. E. S.-elftal
zeer goede voetbalresultaten. Allereerst
is daarvoor noodig, dat men de spelers
de techniek van het spel bijbrengt, zoo-
dat niet alleen de beenen maar ook de
geest zijn aandeel in het spel krijgt.
Wat is uw indruk? zoo vroeg men na
afloop een der oudere supporters. Kort
en goed dit: goede keeper, die door de
slechte ligging van het veld dikwijls in
moeilijke situaties komt; een stevige en
trapvaste achterhoede, goede spil met
zeer matige kanthalfs, een rechtsbuiten,
binnen en midvoor die weten wat voet
bal is, hun hersens gebruiken als dit
noodig is en ten slotte een heel, heel ma
tige linkerkant.
In de eerste helft van de wedstrijd is
Sneek telkens in den aanval, maar de R.
DE TOEGANGSWEGEN, AANSLUITEN
DE AAN DE RIJKSWEG OM
BOLSWARD.
Zooals voor de Blauwpoortkant door
ons gemeentebestuur getracht wordt
een zoo goed mogelijke aansluiting aan
de Rijksweg te krijgen en behoudens de
onvermijdelijke financieele kant ook
reeds in teekening staat, zoo is ook aan
de Sneekerpoortkant een oplossing ge
zocht in het particuliere autoverkeer en
de vele fietsers, die verplicht worden de
route door de stad te nemen, weer op
den grooten weg terug te brengen.
Voorloopige onderhandelingen
De minister wenscht, dat de geschikt
heid vaststaat van hen, die voor uitzen
ding worden aangewezen. Welnu, die
aanwijzing zal tot geen moeilijkheden in
de practijk aanleiding geven, wanneer
naast vakkundige geschiktheid ook ge
let wordt op geschiktheid van de, gees
telijke structuur van den werklooz'e.
Md.
Oostenrijk-Duitschland.
Het gesprek van den dag is de Oos
tenrijksche kwestie, dus, zullen we er in
onze wekelijksche revue over de meest
op den voorgrond tredende buitenland
sche gebeurtenissen ook eenige woorden
aan moeten wijden.
Deze aanhef zou bij onze lezers het
vermoeden kunnen wekken, dat we
eigenlijk liever over deze kwestie zouden
zwijgen.en inderdaad is die gedach
tengang juist. Niet, dat we in onze vori
ge revue bij de bespreking van deze
„staatsgreep in wording” ons al te po
sitief hebben uitgedrukt, en nu terug
moeten krabbelen (en dat zou bij de
snelheid waarmee zich de toestanden in
de wereld ontwikkelen nog zoo erg niet
zijn) maar meer, dat deze overrompe
ling van Oostenrijk indruischt tegen elk
rechtsgevoel.
De waarde van verdragen, die in de
afgeloopen jaren een gevoelige knak had
gekregen, wordt door het jongste feit
opnieuw uiteengerafeld, daar blijft niets
meer van over.
voor zich houden. Dat is een houding,
die den man van karakter onmogelijk is.
Wie in Duitschland gaan arbeiden, wor
den aangewezen op het maatschappelijk
verkeer met Duitschers. De Nederlanders
mogen er al zwijgen en dulden, de Duit
schers, met wie ze moeten omgaan, zul
len spreken en doen. Wat ze velen
althans zullen zeggen en doen, dAór-
van vinden we dagelijks staaltjes ver
meld in de Nederlandsche pers, staaltjes,
welke ons dikwijls doen grimmen en
protesteeren. Hebben onze arbeiders, die
naar Duitsland gaan, karnemelk in
hun aderen stroomen, dat ze bij alles
wat hun tot in de ziel kan ergeren, onbe
wogen blijven?
In de circulaire van den minister mis
sen we dezen keer de aanwijzing, dat
de gemeentebesturen rekening zullen
houden met reëele principieele beden
kingen van hen, die overigens wat
hun vakkennis en huiselijke omstandig
heden betreft voor uitzending in aan
merking zoulen moeten komen.
We weten, dat er practische bezwa
ren tegen zulke aanwijzing bestaan
ze kan worden misbruikt door menschen
wier hoofdbeginsel luidt: liever lui dan
moe. Daarom is het misschien wel beter,
dat zulke aanwijzing niet nadrukkelijk is
gegeven, maar het kan niet anders, of
het moet de intentie van deze regeering
zijn dat de gemeentebesturen in de prac
tijk rekening houden met principieele be
denkingen, welke sommigen tegen arbeid
in Duitsche omgeving hebben. Gemeen
tebesturen beschikken ongetwijfeld over
de informaties, welke noodig zijn om te
beoordeelen of de meerbedoelde prin
cipieele bezwaren werkelijk bestaan ol
slechts voorgewend zijn.
We hopen en vertrouwen, dat de ge
meentebesturen de aanwijzingen in de
circulaire van den minister met oordeel
en met beleid zullen opvolgen. Er is voor
uitzending keuze genoeg uit de tiendui
zenden werkloozen, die zich nooit druk
plegen te maken over de politiek of over
maatschappelijke, religieuse en cultu
reele principes. Zij, die ten onzent van
alles en nog wat over hun kant laten
Wanneer we de grondoorzaak van dit 1
nu voltrokken feit, de annexatie van
Oostenrijk door Duitschland, willen op- i
diepen, dan moeten we terug gaan tot i
de jaren direct na den wereldoorlog, i
toen het groote Oostenrijk is verbrokkeld 1
in diverse kleinere staten, de eenheid die
de kracht van dit vereenigde Koninkrijk
neen, keizerrijk, uitmaakte, werd verbro
ken en de wereldgeschiedenis die na on-
zen tijd geschreven zal worden, zal tel
kens weer de nadruk moeten vestigen
op het feit, dat bij gebrek aan staatslie
den met een breede en vooruitziende blik
in de toekomst, de wereldbeschouwing
en alles wat daarmede samenhangt, te
rug gevallen is in het barbarendom,
waar niet meer geldt de waarde van het
recht, de eerbied voor verdragen, maar
alleen de brute kracht de doorslag geeft.
De leidende staatslieden in Europa heb
ben practisch gesproken, Oostenrijk al-
leen laten staan, maar ook ze hebben
Duitschland onderschat. Met een bewon-
derenswaardige zekerheid is de Duit-
scher na de wereldoorlog begonnen zich
zelf te herzien en eenmaal tot de zeker
heid gekomen, dat alleen de oude druk
van boven op voor het Duitsche volk de
eenige juiste methode was, niet geaar
zeld dit ook zoo intens mogelijk in te
voeren.
De nieuwe machthebbers verschillen in
enkele punten van die uit het vroegere
Duitsche rijk, n.l. zij achten de gods
dienst in zijn ouden vorm niet bevorder
lijk voor de uitleving van de nationaal
socialistische gedachte.
Alleen over dit onderwerp kan men
een geheele krant vullen. Deze nieuwe
heidensche samenleving (men moge er
dan nog zooveel mooie woorden voor
vinden) wordt nu losgelaten over Oos
tenrijk. Zal nu ook dit land met zijn
rijk godsdienstig leven worden opgeof
ferd aan de heidensche cultuur van den
Duitschen oermensch? Geen twijfel mo
gelijk.
Toen Schuschnigg, de Oostenrijksche
Bondskanselier, in zijn onverwachte rede
te Innsbruck de volksstemming op j.l.
Zondag aankondigde, was dit een eer
lijke poging de meening van het Oosten
rijksche volk over deze zeer belangrijke
kwestie nationaal socialist of niet, te
vernemen.
Dat direct daarna de Duitsche bladen
schreven, dat driekwart van het Oosten
rijksche volk voor het N. S. zou stemmen
was, dunkt ons, een reden te meer voor
de Duitschers, deze stemming eerst rus
tig af te wachten. Het direct gevolgde
ultimatum en de bezetting van Oosten
rijk door de Duitsche troepen, werpt
dunkt ons een geheel ander licht op deze
zaak. Zou die driekwart misschien met
één derde ophouden? en moest nu dat
andere tweederde deel maar direct voor
het feit van de nationaal socialistische
overheersching geplaatst worden?
De feiten wijzen in die richting.
Schuschnigg is voor Duitsch geweld
geweken en het moet voor Hitler, die
eens als een berooide handwerksgezel
uit Oostenrijk werd gezet, een groote
voldoening zijn, overal in Oostenrijk de
kreet „heil Hitler” te hooren. Het feit
zelve geeft vooral voor de kleine naties
te denken.
Wat is de volgende zet op dit Euro
peesche schaakbord? Hoe reageert Italië
op deze annexatie? Wat de eerste vraag
betreft, gaat onze meeste aandacht mo
menteel uit naar Tsjecho Slowakije.
Toen Hitler na de bekende conferen
tie te Berchtesgade in zijn groote rede
sprak over de 10 millioen Duitschers, die
buiten de heerlijkheid van de nationaal
socialistische staat leefden, doelden deze
woorden niet alleen op Oostenrijk, maar
ook op Tsjecho Slowakije, dat een zeer
gemengde bevolking herbergt. Wel heeft
de president van dat land in zeer uit-
drukkelijken vorm gezegd, dat Tsjecho
Slowakije zijn onafhankelijkheid tot het
uiterste wil bewaren en zoo noodig ver
dedigen, maar.ook Schuschnigg
heeft getracht de Duitsche stoomwals te-
gen te houden.
De tweede vraag: woet doet Italië? is
nog niet zoo gemakkelijk te beantwoor
den. Erg enthousiast kan Mussolini niet
Evenals het vorige jaar is er in
komende seizoen weer voor vele duizen
den Nederlandsche werkloozen, in het
bijzonder voor landarbeiders, gelegen
heid om in Duitschland een eerlijk stuk
brood te verdienen. Duitschland wil zich
ook op het gebied van land- en tuin
bouw, van veeteelt en voor wat de zui-
velvoorziening betreft, onafhankelijk
trachten te makaen van het buitenland
en deswege is er zooveel grond in cul
tuur genomen, dat er in het seizoen een
groot tekort aan geschoolde arbeids
krachten is. Datzelfde verschijnsel deed
zich trouwens ook in de vooroorlogsche
jaren voor, land- en tuinbouw, ook
de veeteelt, stonden toen in Duitschland
op een nog veel lager peil dan thans het
geval is en daarom was de Nederland
sche arbeider er altijd een zeer gewaar
deerde hulp.
Onze regeering heeft er bij de ge
meentebesturen op aangedrongen, dat
zij de werkloozen, die voor uitzending
naar Duitschland in aanmerking komen,
zullen bewegen om inderdaad te gaan.
En zij gaf den gemeentebesturen voor
de vervulling van deze opdracht een
stok in de hand, een stok, welke de bur
gemeesters voorloopig achter de deur
van het stempellokaal kunnen plaatsen,
maar die, zoo noodig, gehanteerd zal
moeten worden.
Bij weigering van geschikten ar
beid in Duitschland zullen de be
trokken werkloozen van eiken over
heidssteun en van uitkeering uit de
werkloozenkas worden uitgesloten, gaan, moeten zich ook in Duitschland
Als geschikte arbeid voor ongehuwde maar zien te schikken.
werkloozen, voor inwonende zoons en
kostgangers, wordt door den minister
genoemd: het werk van melkers en in
wonende knechten voor allerlei arbeid.
Als passend werk voor gehuwden en
kostwinners noemt de minister: het werk
dat er in Duitschland is voor meikers
gezinnen en den seizoenarbeid.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Opgave betreffende het kantoor der
posterijen te Bolsward.
In den loop der maand Febr. 1938
werd aan bovengenoemd
spaarbankboekjes ingelegd
nemen Engeland en Frankrijk aan? Wel, en terugbetaald
Derhalve meer ingelegd
dan terugbetaald
G. A. V. C.-C. A. B. 1-6.
Onder prima leiding van den heer
Scheper brengt Grouw om 2 uur 30 min.
de bal aan 't rollen. Direct echter neemt
C. A. B. de bal over en reeds spoedig
kunnen we zien, dat C. A. B. verre de
meerdere is.
Aanval op aanval wordt ondernomen,
de G. A. V. C.-backs houden echter moe
dig stand, maar toch kunnen ze niet ver
hinderen, dat de midvoor na goed door
zetten C. A. B. na 15 minuten de leiding
geeft. Grouw gooit er nu een schepje op,
doch hun spel is te doorzichtig, de C.
A. B.-backs weten steeds op tijd in te
grijpen, daarentegen werken middenlinie
en voorhoede hard door, zoodat C. A.
B. spoedig weer het spel geheel in han
den neemt.
Wanneer 20 min. zijn gespeeld, maakt
één der Gr. backs hands, de toegestane
penalty wordt goed door den linksbuiten
genomen en de stand is 2-0.
C. A. B. blijft nu stevig doorzetten,
steeds ontstaan er hachelijke momenten
voor het G.-doel, doch de meeste scho
ten gaan over en naast. Plotseling ech
ter weer een mooie doorbraak, een voor
zet van links en met een prachtkopbal
brengt de midvoor de stand op 3-0, 3
minuten later gevolgd door no. 4.
Grouw wordt geheel overspeeld, ver
der dan de backs kunnen ze het niet
brengen, voor rust krijgt keeper Kramer
dan ook geen enkel schot te verwerken.
We denken reeds de rust te zien ingaan
met 4-0, doch een minuut voor tijd weet
de linksbinnen op keurige wijze de 5de
goal te scoren.
De meesten voorspellen na rust een
débacle, doch de Grouwsters vertoonen
thans een geheel ander spel, ze zitten nu
geweldig op de bal en de C. A. B. backs
hebben dan het eerste kwartier ook alle
moeite de vele aanvallen af te slaan.
Langzamerhand weet C. A. B. zich weer
iets los te werken, doch de geestdrift is
verdwenen en daarbij gaan ontzaglijk
veel kansen door buitenspel verloren.
Het spel golft nu steeds op en neer, de
Grouwsters zetten alles op alles om de
eer tenminste te redden, doch de C. A. B.
keeper is steeds op zijn post.
Tien min. voor het eind, zet C. A. B.
weer een mooie aanval op, de midvoor
komt alleen voor den keeper te staan,
doch het schot gaat meters naast. Even
later weer een prachtkans, en opnieuw
wordt gefaald. Eindelijk echter maakt de
linksbuiten uit een mooie voorzet van
den rechtbinnen er 6-0 van.
Grouw geeft de moed nog niet op en
eenige seconden voor tijd weten ze met
een onhoudbaar schot de eer nog te
redden.
Eindstand 6-1 voor C. A. B.
EEN ZILVEREN JUBILEUM.
Onze afdeeling van de V. P. N. zal in
het einde van het jaar 1938 haar zilveren
feest vieren. De jaarvergadering besloot
bij deze gelegenheid een groote nationale
pluimveetentoonstelling te organiseeren.
gesteld zijn op deze nieuwe buurman; welke drie dagen n.l. 13, 14 en 15 Dec.
zal duren. Behalve pluimvee zullen ook
konijnen worden ingeschreven.
i
i
DE JONG s NIEUWSBLAD
I
waarin opgenomen
De Bolswardsche Courant en Westergoo
