EUGELAKDS beumpenihb.
Buit eolandsche Revue.
■I,
U. U. d. UIERFF
P. LUNTER
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
VBITBAL
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
BITSLACEI^
34?!? Jaargang
Woensdag 23 Maart 1938
No 23
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
tevredenheid afgewerkt.
de volksgesteldheid in
5-0.
3-0.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
HAAR STERKE EN HAAR
ZWAKKE ZIJDE.
langs den normalen liberalen weg
n.l. door belastingen en vrijwillige lee-
ningen is een verbluffend staaltje van
financieel prestatievermogen. Geen an
der Europeesch land, ook Frankrijk niet
(dat in het afgeloopen jaar voor mili
taire doeleinden nog niet de helft van
het bedrag, dat Engeland voor dit doel
opbracht, uitgaf) zou daartoe in staat
zijn. Maar hoe zwak de dictatuur-staten
op sommige gebieden ook zijn in het
vermogen „geld uitgeven” zijn hun
financieeringsmethoden superieur aan de
traditioneele liberale. Bij alle concurren
tie op het gebied van geld-uitgeven moet
dit in het oog worden gehouden.
Speciale Inrichting voor
Verdere uitslagen:
C.A.B. I adsp.-Bl. Boys II adsp.
C.A.B. Il adsp.-L. S. C. IV adsp.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
DE HANZA.
Het gaat goed met de standverhuur
voor deze in Juli te houden Handelsten-
toonstelling. Bijna de helft van de 600
vierk. meter standruimte is reeds afgeno
men.
Met verschillende firma’s is het Ten-
toonstellingsbestuur nog in onderhande-
ling. Naar we vernemen maken ook ver
schillende plaatselijke winkeliers plannen
op deze tentoonstelling uit te komen.
Het programma voor de feestelijkhe
den gedurende die week zal waarschijn
lijk dezer dagen worden vastgesteld.
6 blikken groente 99 ct.
Prima bekende merken.
BRANDSMA’s WINKELS.
zijn om, vooral aan de jongere generatie
wenken te geven en aanmerkingen te
maken op hun spel, op de hem eigene en
lang altijd niet vriendelijke wijze, maar
steeds tot doel hebbend het kaatsen te
bevorderen en kaatsers te kweeken.
Doch ook de oudere kaatsers kon hij
wijzen op hunne tekortkomingen, vooral
wanneer hij wist dat ze beter konden
spelen dan ze deden. En niemand die het
hem kwalijk nam.
Hoe controleerde hij niet steeds den
opslag! Vooral die van de jongeren. Dit
zeer voorname deel van het spel had
steeds zijn volle aandacht. En niet zon
der resultaat!
De Kaatsvereeniging „Bolsward” zal
haar eere-lid wat was hij ingenomen
met het welverdiende eere-lidmaatschap
niet vergeten en wij allen, die bij de
kaatssport in onze plaats nauw betrok
ken zijn, zullen hem nog lang in onze
herinnering bewaren.
KERKELIJKE BENOEMING.
Door den Aartsbisschop van Utrecht
is op zijn verzoek eervol ontslag ver
leend aan het lid van het R.K.Armbe-
stuur den heer Hendrik Brandsma; in
diens plaats is benoemd de heer Jan de
Boer.
FILMAVOND.
De Arb. Ver. v. Lijkverbranding hield
Maandagavond een goed bezochte film
avond in hotel Boermans.
Het programmal werd vlot eni tot ieders
BENOEMING.
19 Maart 1938.
Mej. Tr. Brouwer alhier is benoemd
als typiste op het gemeentehuis van
Wonseradeel, uit een 26-tal sollicitan
ten.
ARUM,
TUINBOUWWINTERCURSUS.
18 Maart 1938.
Hedenavond had in tegenwoordigheid
van den heer Rijkstuinbouwconsulent Ir.
C. M. v. d. Slikke en de heeren L. J. Hi-
larides te Arum en W. Postma te Kims-
werd als commissie van Toezicht, de
eindles plaats van de Alg. Tuinbouw-
wintercursus.
De vragen werden over het algemeen
goed beantwoord. Alle leerlingen wer
den overgeplaatst naar de tweede klas
se. De leerlingen waren E. Feenstra, Jan
Feenstra, Fr. Hoekstra en A. Jenema van
Arum, A. de Vries, P. van Straten en D.
Anema van Kimswerd, R. Zeinstra van
Witmarsum, H. van Abbema te Schettens
en J. Beuckens te Scharnegoutum.
Bij den aanvang waren er 14 cursisten
van wie drie zijn vertrokken, terwijl één
door ziekte was verhinderd de lessen te
volgen.
De heer Rijkslandbouwconsulent en ’t
hoofd der school spraken de leerlingen
toe. De practische vakken die bestonden
uit groententeelt, fruitteelt en tulpenteelt
werden gegeven door de heeren Tj. Jor-
na te Harlingen en J. Broersma te Arum.
Eerstgenoemde gaf les in groententeelt,
laatstgenoemde in fruit- en tulpenteelt.
Plant- en dierkunde en grondkennis
werd gegeven door den heer Terpstra te
Sneek en de schei- en natuurkunde plus
bemestingsleer door het hoofd H. Fran
kena, eveneens van Sneek.
ste goal, het is een belegering van je
welste, doch steeds is er een been of de
paal die redding brengt. De L.-keeper
krijgt druk werk, de onmogelijkste bal
len worden er echter uitgehouden. Ein
delijk na ’n half uur heeft C.A.B. succes,
een hard schot van den midvoor ver
kleint de achterstand. Nog is C.A.B. niet
verloren, alles wordt er op gezet, zelfs
de backs gaan mee naar voren. Hache
lijke momenten ontstaan er voor het L-
doel, doch al hoe C.A.B. zwoegt, het
mag niet baten, er is geen doorkomen
aan, het blijft 2-1.
Aangezien ook Gorredijk verloor, heeft
C.A.B. nog een kleine kans, echter het
kampioenschap, dat voor het grijpen lag,
is thans zoo goed als verdwenen.
C.A.B. III-OosterHttens 4-0.
Dat was nu eens voor de toeschou
wers ideaal voetbalweer, maar 't .schijnt
dat deze temperatuur niet bevorderlijk
is voor de mentaliteit van de spelers.
Het begin van deze wedstrijd was voor
Oosterlittens, die met goed combinee-
rend spel telkens ten aanval trok.
Spoedig evenwel bemerkten onze C.
A. B.-spelers dat de ploeg uit Oosterlit
tens wat onwennig op dit groote veld
stonden. Onze indruk is dat ze gewoon
zijn op een kleiner veld te spelen. Toch
duurde het nog geruimen tijd voor C.A.B.
met een onverwacht schot de leiding kon
nemen. Nu volgden de doelpunten elkaar
snel op en voor de rust wordt het zelfs
3-0.
Na de rust is het weer C.A.B. dat de
toon aangeeft. Een eenigszins twijfelach
tig doelpunt van Oosterlittens wordt
door den scheidsrechter wegens buiten
spel geannuleerd. Dit maakt de verhou
dingen in het veld niet beter. Enkele
spelers werden verplaatst. Bij een ingooi
door een der O.-spelers gooide deze den
bal met kracht naar den C.A.B.-grens-
rechter. Deze bedacht zich geen oogen-
blik en schopte den O.-speler tegén een
zeker lichaamsdeel en plaatste bovendien
zachte linksche op z’n gezicht.
Gelukkig voorkwamen de diverse spe
lers een verder knokpartijtje. De speler
van O. werd uit het veld gestuurd en de
grensrechter vervangen. Dit was niet
naar den zin van de spelers uit Oosten»
littens, waarvan 5 man het veld uitlie
pen.
De scheidsrechter meende toen den
wedstrijd wegens onvoldoend aantal
spelers uit Oosterlittens te moeten sta
ken. Het pleit voor de kalmte onder de
C.A.B.-supporters, dat men, hoewel druk
redeneerende ’t veld langzaam ontruim
de.
Aan de 350 millioen pond, die Enge
land in het op l^pril beginnende fiscale
jaar 1938 voor zijn bewapening zal uit
geven, werd in de afgeloopen week
voor zoover de Oostenrijksche kwestie
zulks toeliet veel plaats in de inter
nationale pers ingeruimd. En dit met
recht. De som, die door het Lagerhuis
werd toegestaan, is inderdaad verreweg
de grootste, waarmee een staat met een
openbaar budget zijn militaire begroo-
ting in vredestijd ooit afsloot. En thans
kan daaraan worden toegevoegd, dat het
bij deze som niet zal blijven. Want in de
350 millioen pond is slechts de uitvoe
ring van reeds toegestane, niet echter
van verder nog te bouwen oorlogssche
pen begrepen. In dit bedrag steken b.v.
wel de uitvoeringskosten over 1938 van
de zich reeds in aanbouw bevindende
vijf slagschepen van 35.000 ton, de
„George V”, de „Prince of Wales”, de
„Jellicoe”, de „Beatty” en de „Anson”,
niet echter die van een aantal verdere
slagschepen, van zoo mogelijk nog groo-
ter kaliber, die in den loop van het jaar
in antwoord op de pieuwe bouwpro
gramma’s van Italië en Japan op stapel
zullen worden gezet. Een buitengewone
marinebegrooting zal dus binnenkort nog
aan het Lagerhuis worden voorgelegd.
Maar hoe imponeerend deze Erigelsche
inspanning ook is in het jaar 1939, zal
naar reeds is aangekondigd, de militaire
begrooting nog aanzienlijk hooger zijn
moet men er desondanks notitie van
nemen, dat de zeer op zijn plaats zijnde
internationale voldoening over deze
krachttoename van Engeland in Groot-
Brittannië zelf niet geheel zonder voor
behoud wordt gedeeld. De oude Chur
chill verhief in het Lagerhuis zijn waar
schuwende stem en noemde datgene, wat
er reeds geschiedt, nog steeds onvol
doende.
Hij vergeleek de 350 millioen pond
van Engeland met de 900 millioen pond,
die Duitschland volgens zijn zeggen
sinds jaren voor zijn militair apparaat
uitgeeft en trok daaruit verontrustende
conclusies. Nu bestaat er geen twijfel
aan, dat het grootste deel der Duitsche
uitgaven, die waarschijnlijk kleiner zijn,
dan Churchill meent, voor het landleger
zijn bestemd. Omgekeerd is het even
waar, dat de Engelsche uitgaven voor de
marine veel grooter zijn dan de Duit
sche en dat in het algemeen de Engel
sche vlootmacht, noch op het oogenblik
noch in het bijzonder na de beëindiging
der verschillende vlootbouwprogramma’s
door een of andere Europeesche mo
gendheid of combinatie van mogendhe
den ook slechts bij benadering kan wor
den bereikt. Men behoeft, om dit te be
wijzen, slechts een cijfer te noemen: op
1 Januari van dit jaar waren in Enge
land oorlogsschepen van tezamen 547000
ton in aanbouw en dat is meer dan de
tonnenmaat van de geheele Italiaansche
vloot, met inbegrip van alle daar in aan
bouw zijnde schepen.
Er blijft nu het luchtwapen over en
wat Churchill over dit onderdeel van de
Engelsche bewapening verklaarde, was
weinig optimistisch. Hij toonde aan dat
de uitvoering van het opgestelde pro
gramma reeds twee jaar bij de verwach
tingen van de regeering ten achter was
gebleven en ten slotte dwong hij den
Minister van Landsverdediging, Sir Tho
mas Inskip, de bekentenis af, dat de be
roemde 1750 machines van de eerste
klasse, die volgens het programma reeds
op het oogenblik gereed houden moeten
zijn, eerst einde Maart 1939 ter beschik
king zullen staan. Daarbij werd toen
van regeeringszijde wel opgemerkt, dat
de sterkte „eerste klasse” geen vastom
lijnd begrip zou zijn, maar op de vraag
van Churchill welken maatstaf de regee
ring dan toepaste, werd geen antwoord
gegeven. En ook zijn bewering, dat de
Engelsche luchtvloot nog sterk bij haar
Duitsche rivale tdn achter zou staan,
werd niet uitdrukkelijk bestreden. Het
thema is te ingewikkeld en eischt bo
vendien een deskundiger hand om op
deze plaats in al zijn bijzonderheden te
worden behandeld.
Maar de overtuiging, dat hier een
zwak punt in het Engelsche pantser ligt,
is waarschijnlijk wel gerechtvaardigd.
En aan dit feit moet des te meer belang
stelling worden besteed, wijl zich ook in
de Fransche pantsering die overigens
bij lange niet zooveel bressen vertoon
de als de Engelsche de aviatiek zich
voorloopig als het zwakste punt heeft
geopenbaard. De Engelsche' krachtsin
spanning is formidabel en het zonder
eenige moeite opbrengen van een zoo
reusachtlge som van 350 millioen pond
Erg zeker schijnt Hitler dus niet over
de algeheels nationaal socialistische
gezindheid van het Oostenrijksche volk
geweest te zijn.
Is dus de kwestie Oostenrijk door de
papieren protesten van Engeland en
Frankrijk op het doode punt gebracht,
voor wat betreft Tsjecho Slowakije is de
toestand nog even moeilijk als in het
begin der week.
We baseeren deze meening ook op de
Rijksdagrede van Hitler en wel met de
volgende passage. Welke mogendheid
ter wereld zal er op den duur genoegen
mee nemen wanneer voor haar positie
een massa van millioenen van haar eigen
staatsvolk bitter wordt mishandeld? Er
zijn oogenblikken dat het voor een zelf
bewust Duitscher die zijn eer hoog houdt
onmogelijk wordt dit nog langer aan te
zien.
De bedoeling van dezen zin is niet
mis te vatten. De Sudeten Duitschers in
Tsjecho Slowakije zijn deze millioenen
van haar eigen staatsvolk. Hitler heeft
bovendien wel de onschendbaarheid van
Frankrijks en Italië’s grenzen in zijn
Rijksdagrede gewaarborgd, maar met
geen enkel woord gesproken over de
grenzen van Tsjecho Slowakije. Dat
geeft te denken en vormt in groote mate
een element van onrust in Europa. Wan
neer we bovendien nagaanf hoe Engeland,
Frankrijk en Rusland reageeren op deze
dubbelzinnigheid in die bewuste rede van
Hitler, dan is deze situatie een hernieuw
de bedreiging van den wereldvrede. On
danks deze zeer belangrijke gebeurtenis
sen in Midden-Europa, vraagt het
Spaansche probleem nog voortdurend de
aandacht. Vooral door het hernieuwde
offensief van. Franco’s legers en de door
hen behaalde successen is de oplossing
van deze zoogenaamde burgerkrijg mis
schien iets dichterbij gekomen.
Waar Franco zijn nieuwe legermacht,
zijn nieuwe luchtvloot en oorlogsmateri
aal vandaan haalt zal voorloopig nog
wel een geheim blijven, maar een ty
pische samenloop mag het toch wel ge
noemd worden dat Italië juist die laatste
weken een bijzondere belangstelling aan
dat Spaansche conflict wijdt.
We zullen de geruchten over nieuwe
troepenzendingen die categorisch worden
tegengesproken, dan ook maar in het
midden laten.
In Engeland heeft de staatsgreep van
Hitler en alles wat daarmee samenhangt,
bijna een Ministercrisis veroorzaakt en
nog gelooven we niet dat alle kwesties
zullen worden bijgelegd. Verschillende
vooraanstaande staatslieden gaan niet
accoord met de politiek van Chamberlain
en hoewel de meesten niet zoo ver gaan
als de afgevaardigde Atlee, is er toch een
strooming merkbaar, die een meer po-
sitiver houding van Engeland zou prefe-
reeren, ook en vooral ten opzichte van
het Spaansche avontuur.
In Frankrijk heeft de „Anschluss” een
vlugge oplossing van de heerschende
kabinetscrisis mogelijk gemaakt. Ten
minste als men de gedwongen en door
de ernst van den toestand geforceerde
oplossing als een middel om in Frank
rijk weer een krachtige regeering te ves
tigen, wil beschouwen. Socialisten en
Communisten hebben beide een verschil
lende remedie aangevoerd om de zoo-
veelste kabinetscrisis tot een voor hen
aannemelijke oplossing te brengen, maar
de Communisten willen bovendien een
rechtstreeksche inmenging in het Spaan
sche conflict. Zij redeneerden aldus:
Wanneer Franco overwint, zullen d'e Ita
liaansche troepen nog in Spanje blij
ven. Volgens de verklaring van Musso
lini zou Italië deze dan noodig heb
ben aan de Pyreneeën. Daarom moet
Frankrijk om zich zelf te beschermen de
Spaansche republiek helpen. Het is al
weer die grenzelooze bewapening, die
deze vrees levendig houdt. Dit heeft in
Italië zelfs geleid tot een nijpend gebrek
aan metaal. Het gebruik van ijzeren
staven, traliewerken, poorten, borstwe-
dingen, balcons, en vloeren is streng ver
boden. Ook het bouwen in gewapend be
ton is verboden, tenzij 't absoluut nood
zakelijk is. Men is zelfs bezig om ijzeren
hekwerken en poorten in parken en tui
nen weg te halen, ten behoeve van het
Staatsgebruik. Alles voor den oorlogs
god.
K. GOODIJK. f
Betrekkelijk nog onverwacht is „Ouwe
Goodijk” overleden.
Onder dezen naam was hij bij ons,
kaatsliefhebbers en beoefenaars van ons
mooie kaatsspel, wel het best bekend.
Wanneer er binnenkort wederom met
de kleine bal zal worden gespeeld op ’t
mooie sportterrein aan het Oordtje, waar
hij zoovele uren doorbracht, zullen wij
hem alles missen; hij zal niet weder daar
Langezwaag-C.A.B. 2-1.
C.A.B. I heeft Zondag j.l. haar kam-
pioenkans leelijk verspeeld, tegen één
der zwaksten werd n.l. met 2-1 verloren.
Wel was C.A.B. verreweg sterker en
kreeg Kramer na rust slechts 1 bal te
verwerken, doch vóór rust zagen de Lan-
gezwaagsters de! niet op dreef zijnde
backs 2 maal te verschalken en scoorden
2 maal, daarentegen nam C.A.B. de te
genpartij o.i. te licht op.
Over de wedstrijd het volgende:
C.A.B. kiest tegen den wind in en zit
reeds direct voor het L.-doel, aangezien
echter L. in hoofdzaak op verdedigen is
ingesteld en C.A.B.’s voorhoede weinig
doortastend is, blijven doelpunten uit.
Na een kwartier spelen, wanneer C.A.B.
geheel is opgedrongen, zien we plotse
ling een doorbraak van Langezwaag, de
backs begrijpen elkaar verkeerd en on
houdbaar voor keeper Kramer verdwijnt
de bal in 't net.
C.A.B. gooit er nu een schepje op,
echter de ware vechtlust ontbreekt, zoo
doende weet de stug verdedigende te
genpartij steeds in te grijpen. Na een
half uur spelen weer een doorbraak, de
rechtsback van C.A.B. trapt over de bal
heen en de achterstand is reeds 2-0.
Na rust een sterk aanvallend QA.B.
Langezwaag komt er niet meer aan te
pas, met 8 man wordt verdedigd, elk
oogenblik verwachten we C.A.B.’» eer-
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Afgepaste
Daar we zelf fabriceeren kun
nen we elke lengte leveren.
De prjjzen zyn per paar
1.15 1.65, 1.95, 2.50, 3.50
in wit en ecru
Bovendien 10 °/0 korting
bij contante betaling
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Lichte ontspanning.
Het Poolsche ultimatum door Litauen
aanvaard.Dat is wel het meest op den
voorgrond komende nieuws van de laat
ste dagen.
Velen onzer geregelde revuelezers zul
len zich de afgeloopen week wel eens de
vraag gesteld hebben: met welk oogmerk
richt Polen nu ’n ultimatum tot Litauen?
Zeker, we hebben wel eens gehoord van
grensincidenten, maar dat kan toch niet
van zoo verre strekking zijn, dat men
daarvoor een oorlog wil riskeeren. Neen
de kwestie zit veel dieper en gaat eigen
lijk om Wilna, dat in 1923 door de ge
zantenconferentie aan de Poolsche repu
bliek was toegewezen, maar waartegen
Litauen zich al die jaren heftig heeft ver
zet.
Het werd een obcessie om deze kleine
boerenstaat in Wilna te bevrijden uit
de klauwen van den Poolschen adelaar.
Nu vallen er, wat Wilna en omgeving
betreft, twee feiten onomstootelijk vast
te leggen.
Ten eerste,
deze stad en omgeving die voor het
overgroote deel steeds Poolsch is ge
weest en ten tweede, de boven aange
haalde verdeeling door de gezantencon
ferentie.
Express zetten we dit laatste op de
tweede plaats. Hoofdzaak is en blijft de
volksgeest; daar zit zelfs iets democra
tisch in.
Hierop doorredeneerende, lijkt ons Hit
ler een op en top democraat. Immers
het Oostenrijksche volk heeft zooals Hit
ler in het begin der vorige week ver
klaarde, zelf gevraagd om toch asjeblieft
de Duitsche troepen te zenden en Hitler
voldeed maar wat graag aan dat ver
zoek.
Jammer voor die nationaal socialisti
sche leiders leven we verbazend snel, de
feiten volgen elkaar in steeds sneller
tempo op en zoo is ook de eerste rede
van Hitler en de tweede nu pas in de
Duitsche Rijksdag wel een beetje heel
erg in strijd met elkaar. Wanneer we
even in gedachten teruggaan naar de
bekende ontmoeting te Berchtesgaden
tusschen Schuschnigg en Hitler, dan
blijkt achteraf, dat reeds in die confe
rentie door Duitschland een soort ulti
matum is gesteld. Woordelijk heeft Hit
ler daar aan Schuschnigg gezegd: Ik
vestig er uw aandacht op, dat het van
mijn kant de laatste poging zou zijn en
dat ik in geval deze poging mocht falen
vastbesloten ben de rechten van het
Duitsche volk (bedoeld is hiermee het
Duitsch georiënteerde Oostenrijksche
volk) met alle middelen te behartigen.
Daarmee is dan overduidelijk ter ken
nis van iedereen gebracht, dat de Duit
sche troepen niet op verzoek van Seiss
Inquart, maar reeds met voorbedachten
rade aan de Oostenrijksche grenzen wa
ren samengetrokken.
De volksstemming, door Schuschnigg
aangekondigd, heeft Hitler dermate in
ongerustheid gebracht, dat dit trots alles
moest worden voorkomen.
Vlirage-Gordllnen
Onze afgepaste gordijnen zjjn
SPOTGOEDKOOP!
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
