Buit enlandsche Revue.
Karpetten
n
Holtap Karpetten
Lopers
Etamine
P. LUNTER
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Fantasie Filet
Afgep. Glasgordijnen
Op al deze orilzen 10 'l. Korting hij contante Betaling
KWAKZALVERIJ.
HAAR-VELOURS
AXMINSTER
WILTON
Stadsnieuws.
SVOTTEAL
UITHAKEN
34gJ£ Jaargang
No 29
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
13.653.47
de
2-1.
Ad verten tiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
DE GEBOUWEN VAN DE
PHILANTHROOP.
Nu gaat het laatste restant je van de
bankboekjes ingelegd
en terugbetaald
IN TIGE MOAI SUKSES.
Mei de toanielkriich, ütskreaun troch
it Boun ten Fryske toanielselskippen,
hat it Boalserter Kritetoaniel, det nou
Ander lieding stiet fen ’e hear L. Zelle,
in tige moai sukses bihelle: it heechste
oantal punten yn ’e twadde klasse, n.fc
102; derf or kriget it Kritetoaniel de le
priis, plus ’n extra priis en de oergong
nei de 1ste klasse.
Dit is for lieder en alle meiwirkenden
’n extra komplemintsje wirdich.
BENOEMD.
Ohze vroegere stadgenoot de heer P.
van der Molen Gzn., is benoemd als
vaste schrijver in dienst ter Inspectie der
Directe Belastingen te Hilversum.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
een zeer uitgebreide collectie.
16 els voor 13.00, 17 00, 21.25 tot 33.50
VERDWIJNENDE INDUSTRIE EN
NIEUWE SPORTTERREINEN.
Reeds meermalen is de verzuchting
geslaakt, dat de industrie uit Bolsward
verdwijnt. Dit schijnt over het algemeen
voor de kleinere plaatsen een onafwend
baar feit te worden.
Concentratie en trek naar de groo-
tere centra’s spelen hierbij een hoofdrol
De kleinere plaatsen zullen zich moeten
aanpassen, zegt men. We zouden de
vraag kunnen stellen: Op welke manier
dan.Gaat de industrie in een plaats
verloren, dan verdwijnt daarmee het
werkobject en wat veel verdere gevolgen
heeft, een vaste bron van inkomsten.
Maar tegen die algemeene stroom valt
niet op te tornen, dus leert men noodge
dwongen berusten.
Nu is het de steenfabriek aan de Snee-
kervaart die reeds enkele jaren een kwij
nend bestaan voerde, die ten doode is
opgeschreven.
Naar wij vernemen is dit complex ge
bouwen door een particulier gekocht en
zal het geheel worden afgebroken.
Rond deze zaak gaan nu zeer uitge
breide geruchten over de stichting van
een sportpark door de R.K. Sportcen-
trale alhier.
Uit bevoegde bron kunnen we. mede-
deelen, dat de fantasie hier wel ’n beetje
al te vrij spel heeft. Dat de R.K. Sport-
centrale vanaf de oprichting zoekende is
naar een geschikt terrein dicht bij de
stad, is een feit.ook dat een derge
lijk terrein niet gemakkelijk te vinden
is. Wanneer nu eventueel zou blijken,
dat de terreinen van de steenfabriek
de ligging, en vooral de toegangsweg
in verband met den nieuwen weg buiten
Bolsward, betreft, de mogelijkheid van
een sportveld niet uitsluiten, dan zou de
R.K. sportcentrale de exploitatie op zich
kunnen nemen.
Men ziet dus, dat de volksmond
feiten wel een beetje vooruit loopt.
DE MODERNISEERING VAN
DE DOELE.
De reeds meermalen geuite klacht, dat
onze eenigste concertzaal in Bolsward
niet beantwoordt aan de meest eenvou
digste eischen die men in onzen tijd aan
een dergelijke localiteit kan stellen, heeft
H.H. Gasthuisvoogden geïnspireerd tot
een grondige restauratie.
Dit bericht zal door het uitgaande pu
bliek in Bolsward en omgeving met
groote ingenomenheid worden ontvan
gen. De groote zaal zal geheel modern
worden ingericht, het al te degelijke
koude marmer van de muurplaten zal
plaats moeten maken voor een warmere
triplex-bekleeding, een nieuwe beschil
dering en moderne lichtkronen.
Ook de heer Galama, de tegenwoordi
ge exploitant, doet zijn best om het in
terieur aan deze moderniseering te doen
beantwoorden.
De geheele zaal zal worden bezet met
moderne tafeltjes en nieuwe clubjes.
Alles bijeengenomen een grondige ver
betering dus.
Derhalve meer ingelegd
dan terugbetaald
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 15.
oude Bolswarder Verzekerings-instelling
„de Philanthroop”, de stichting van on
ze bekende Bolswarders, de heeren Eis
ma uit Bolsward verdwijnen.
De kantoorgebouwen aan de Broere-
straat zullen worden verkocht en het fi
liaal van deze nu Rotterdamsche Mij.
ondergebracht in het gebouw van King-
ma’s Bank.
J
International» spanning.
„We leven in onzen tijd weer op een
vulcaan". Zoo ongeveer kunnen we de
internationale situatie samenvatten. Het
rommelt en gromt er in de wereld en elk
oogenblik dreigen de gloeiende lava-
stroomen naar buiten uit te slaan.
Ja maar dat is beeldspraak denkt U
misschien? Och neen, de werkelijkheid is
nog veel erger. Strooien niet kanonnen
en vliegmachines dood en verderf over
het Spaansche land? Worden niet dui
zenden Japanners en Chineezen in de pan
gehakt (om dat lugubere woord, dat te
genwoordig nogal eens opgang doet, te
gebruiken).
„in de pan gehakt”, dat doet je den
ken aan een slager, die met een scherp
hakmes het rauwe vleesch pan klaar
maakt. Is het niet verschrikkelijk, dat
zoo koelbloedig geredeneerd wordt over
de door God naar Zijn beeld en gelijke
nis geschapen mensch? Waar is dan toch
in onzen tijd het kinderlijke vertrouwen
op den Almachtige, die hemel en aarde
in Zijne hand draagt? Waar is het ge
loof aan den Schepper van het heelal, Die
niet toelaat dat een haar op ons hoofd
gekrenkt wordt zonder Zijn medeweten;
Die de vogelen des hemels spijzigt en
deze aarde vruchtbaar gemaakt heeft ten
behoeve van den mensch. Is dit gebrek
aan kinderlijk vertrouwen, aan een zui
ver Godsgeloof niet de grondoorzaak
van de rampen uit onzen tijd?
Och, zegt men wel eens, 19 eeuwen
Christendom hebben de wereld ook niet
kunnen redden van den tegenwoordigen
chaos.Natuurlijk niet, maar dat ligt
niet aan het Christendom zelve, maar aan
zijn belijders die de allervoornaamste ge
boden van dit Christendom: Bemint den
Heere uwen God en Uwe naaste als U
zelve” niet meer willen erkennen
maar laten we tot ons wekelijksch over
zicht terugkeeren.
In Spanje ging het de laatste week de
troepen van Franco wel aardig naar den
zin. Het Volksfront stort ineen, schreef
een der groote bladen vorige week. Na
de verovering van Tremp, het centrum
van de electriciteitsvoorziening van Kata-
lonië, komt de wapenindustrie in het ge
drang; de fabrieken in Barclona kunnen
niet meer op volle kracht werken en de
toevoer van oorlogsmateriaal is een be
slissende factor in dezen strijd.
De partij van Franco heeft daaraan
geen gebrek, dank zij de overvloedige
hulp uit Italië en Duitschland, maar voor
de regeeringstroepen is Rusland wel wat
ver af en het blijft de vraag of Frankrijk
wel in staat blijft voldoende materiaal te
leveren.
Dus u denkt, zoo zou ik ongeveer de
gedachtengang van onze lezers kunnen
uitbeelden, dat de oorlog in Spanje wil
lens en wetens gesteund wordt door an
dere mogendheden? Maar dan vergeet u
zeker de non-interventie? Och, dat is een
zoo groote wassen neus, dat we daar
over maar liever niet spreken.
De bewijzen liggen voor het grijpen.
Wat bedoelt U is de tweede vraag, met
de uitdrukking, of Frankrijk wel in staat
blijft, voldoende materiaal te leveren.
We denken hier aan de verwarde poli
tieke en economische toestand in Frank
rijk. Bijna een soort anarchie, een recht
loosheid die voor de toekomst het ergste
doet vreezen. Reeds meerdere weken
zweeft het schip van staat in de branding
en er is geen loods, die het zoo langza
merhand afgetakelde schip in veiliger
haven kan brengen.
Tja.wat is veilige haven in onzen
tijd? De dictatuur, zegt een groote mas
sa. Democratie, zegt een andere groote
groep. Jammer dat van die democratie
zoo weinig kracht uitgaat.
In Frankrijk schermt men ook met die
democratie, maar wat is dat regiem slap,
zoo zonder ruggegraat, zoo futloos.
Werkelijke! democratie moest toch kun
nen steunen op de medewerking van
breede lagen der bevolking en de prac-
tijk is jammer genoeg juist het tegen
overgestelde. Stel daartegenover de dic
tatuur en ge ziet een massale massa
uiterlijk natuurlijk bereid om samen
te werken aan een voorop gesteld doel.
Van die eenheid in denken en handelen
en in doen krijgen we nu weer een staal
tje te zien bij de groote „Volks-abstim-
mung” die in Oostenrijk gehouden wordt.
Nu we deze regelen schrijven is geheel
Oostenrijk gister Zondag ter stembus
geweest en de uitslag is in geen enkel
opzicht aan twijfel onderhevig.
De uitslag van deze volksstemming is
als volgt:
Aantal geldige stemmen 49.251.349.
Ja-stemmers 48.799.269 of 99 pet.
Neen-stemmers 452.180 of 0.9 pet.
Voor Oostenrijk alleen waren deze cij
fers:
Aantal uitgebrachte stemmen 4.284.795
Ja-stemmers 4.271.884 of 99l/2 pet.
Niet alleen in Weenen, maar ook in alle
andere steden en dorpen in Oostenrijk
waren de straten met ontelbare haken
kruisvlaggen versierd. Zelfs de Hofburg
te Weenen, het vroegere keizerlijke pa
leis der Habsburgers en het fraaie slot
Schönnbrumm, de oude zomerresidentie
van den keizer, waren eveneens geheel
met hakenkruisvlaggen getooid. Er zijn
ook enkele groepen waarvoor het stem
men strafbaar is.
Ten 1ste. Militairen mogen niet
stemmen; de manschappen van den ar
beidsdienst wel. Wie vier of drie Jood-
sche grootouders heeft, stemt niet mee.
Hierbij geeft het ras den doorslag.
Mocht echter een van de grootouders
in het bijzonder een van de beide groot
ouders, een arische geweest zijn, die in
verband met haar huwelijk Jodin gewor
den is, dan geldt zij als een Joodsche
grootouder. Half-Joden en kwart-Joden
mogen stemmen, tenzij zij op 16 Septem
ber 1935 tot de Joodsche gemeente be
hoorden, of met een Jood (Jodin) waren
getrouwd. Een persoon van Duitschen
bloede echter, die met een Jood ge
trouwd is, mag nochtans stemmen.
Vrijheid, g’elijkheid en broederschap
passen niet in het woordenboek van den
echten Germaan.
Ten slotte nog even onze aandacht ge
concentreerd op de gebeurtenissen in
China. Dat heeft er een oogenblik de
schijn gehad, dat China door de Japan
ners overrompeld zou worden. Steeds
maar verder trokken de Chineezen terug,
en daardoor werden de frontlinie en de
verbindingslijnen van het Japansche le
ger onrustbarend uitgerekt.
De vermoedelijke taktiek van de Chi
neezen is waarschijnlijk gebaseerd ge
weest op de overweging, dat Japan niet
bij machte zou zijn een dergelijke verde?-
diging te kunnen verzorgen. De gevech
ten van de laatste dagen, de verovering
van Tsinan door de Chineezen, nadat
deze plaats drie maanden in het bezit
van de Japanners geweest is, geven een
goede kijk op de tactiek van het Chinee-
sche leger. Het begint er voor Japan in
China donker uit te zien, vooral nu door
deze overwinning het moreel der Chi-
neesche troepen belangrijk verbeterd is.
Gebiedsvermeerdering is er voor Japan
momenteel nog geen zekerheid en finan
cieel gesproken bevindt men zich aan de
grens van het kunnen.
Men schrijft ons:
Wie het Nederlandsche volksleven
bestudeert constateert tal van verschijn
selen die het volk niet tot eer strekken.
Hij constateert verder dat er verschijn
selen zijn die in het volk zeer onder
scheiden gevoelens wakker roepen.
Tot de verschijnselen waarop de beide
bovenstaande zinsneden van toepassing
zijn, achten we te behooren dat wat na
der wordt aangeduid met den naam
kwakzalverij. Ieder mensch is onderwor
pen aan lichamelijk lijden. De vormen,
waarin het optreedt zijn veelsoortig.
Ieder maakt vroeg of laat kennis met
lichamelijk lijden, inzinking van krachten
met als einde de dood. Daarbij komt ve
lerlei geestelijk lijden. Het menschelijk
leven wordt ieder oogenblik bedreigd en
niemand ontkomt aan des sloopers hand.
Valt dit waar te nemen, daarnaast staat
het in allerlei vormen zich openbarend
streven om lijden te voorkomen, te ver
zachten, en, zoo mogelijk, weg te nemen.
Zelfs kan de stelling worden geponeerd,
dat van allen arbeid, althans van de
voornaamste werken het doel is om het
leven te behouden, te sterken, te be
schermen.
Wie mogen tot de toediening van ge
neesmiddelen worden toegelaten? Hier
staan we voor een vraag ten opzichte
waarvan de meeningen uiteenloopen. Er
zijn er die oordeelen dat deze handelin
gen alleen mogen worden verricht door
personen die door bevoegde autoriteiten
daartoe bevoegd zijn verklaard. Er zijn
anderen die oordeelen dat zulks aan de
vrijheid van ieder mensch moet worden
overgelaten. Wie oordeelt op dit ter
rein gaven te hebben ontvangen, moet
de gelegenheid hebben deze ten dienste
van de medemenschen aan te wenden.
Aan die medemenschen moet worden
overgelaten tot wien ze zich om genezing
willen wenden. En, hoewel het aantal
menschen niet groot zal zijn die ter zake
onbeperkte vrijheid openlijk durven ver
dedigen, toont de levenspractijk dat ve
len steeds weer tot allerlei personen de
toevlucht nemen die iedere bevoegdheid
missen en uit zuiver winstbejag zich
maar als redders der menschheid opwer
pen.
Welk standpunt is in deze als juist
aan te nemen?
We kunnen beginnen met te verklaren
dat zooals er personen zijn die begiftigd
zijn met de gave van het woord, met het
talent van de poëzie, er ook zijn die waf
men noemt een wiskundigen knobbel, een
buitengewoon geheugen hebben enz. Zoo
kan als vaststaand worden aangenomen
dat er zijn, wier geestesstructuur zoo is,
dat ze zijn aangewezen geneeskundigen
te worden die meewerken het mensche
lijk leven te verlossen van de kwalen,
die het belagen. Ware het nu zoo dat
ieder mensch het goede najoeg en dat
alleen een streven openbaar werd om te
handelen naar aanleg ten dienste van den
evenmensch, dan zou vrijheid van optre
den geoorloofd kunnen zijn. Maar ieder
weet dat er voor elk gebied vuilgewin-
zoekers zijn en dat daaraan met gerust
heid menschenlevens worden geofferd.
De beunhazerij op ’t gebied van de ge
neeskunde is groot en niet ten onrechte
wordt dit doen aangeduid met de on
aangenaam klinkende benaming van
„kwakzalverij”. Hierbij komt nog iets. Er
zijn bijzondere talenten voor ieder le
vensgebied. Maar, in dien ze niet wor
den geleid en ontwikkeld dan beteekenen
ze in den regel practisch weinig. We le
ven in verband met de voorgeslachten.
Op ieder gebied profiteeren we van hun
arbeid. Dit geldt zeker op het terrein van
de wetenschap. Door studie van geslach
ten is de wetenschap geworden wat ze
nu is.
Wie begaafd is moet de talenten ont
wikkelen in verband met wat vóór hem
is gewrocht. De een plant en de ander
maakt nat, dat is de wet die stellig voor
alle wetten en de toepassing daarvan
geldt. Wie begaafd is op het terrein van
kennen van het menschelijk lichaam en
de middelen die kunnen dienen om dit
lichaam te sterken en te bewaren, moet
zich in den weg der middelen stellen,
moet zich op de schouders van de voor
geslachten plaatsen en vandaar uit
trachten in de toekomst te schouwen om
zoo het menschelijk leven te dienen.
Zoo gesteld is de huidige kwakzalve
rij te veroordeelen. De minister heeft ’n
wetsontwerp ingediend om opticiens,
masseurs en toepassers van de heilgym
nastiek aan bepaalde regelen te binden,
maatregelen, die zijn toe te juichen. In
den geordenden weg, in den weg der
middelen moeten geschonken talenten
worden ontwikkeld. Vrijbuiterij is, in
dien op eenig gebied, dan hier te ver
oordeelen.
TRAM ONTSPOORD.
Zondagmiddag omstreeks 4 uur liep
door een verkeerde wisselstand een
stoomtram, komende uit Sneek, vlak bij
het station alhier uit de rails. De loco
motief en de eerste passagierswagen
hobbelden een klein eindje in het zand
naast de trambaan voort, maar ver kwam
deze rit niet.
Daar de trambaan versperd was werd
de middagdienst onderhouden met auto
bussen.
Voor de jeugd was het opvijzelen van
locomotief en wagen een aardig amuse-
mentje op dezen Zondagmiddag. De oor
zaak moet eveneens aan de jeugd wor
den geweten. Er was met de wissel ge
speeld, maar niet ver genoeg doorge
draaid.
Rood Geel-C. A. B. 2-0.
De eerste promotiewedstrijd werd
door C. A. B., de traditie getrouw slecht
ingezet, n.l. met 2-0 werd verloren te
gen een heusch niet sterk zijnd Rood
Geel.
Wanneer om 2 uur 30 de bal aan het
rollen wordt gebracht, is C. A. B. direct
in den aanval. Reeds na 2 minuten krijgt
C. A. B. een prachtkans, doch 2 maal
achtereen wordt juist in handen van den
keeper geschoten. Dan is de beurt aan
R.-Geel, een kwartier lang wordt C. A.
B.’s achterhoede op de proef gesteld,
doch mede door slecht schieten weet de
achterhoede doelpunten te voorkomen.
In de C. A. B.-voorhoede is het, door
niet mee spelen van centervoor en rechts
binnen, hopeloos mis, beide invallers
spelen ver beneden hun kunnen en weten
van geen enkele kans te profiteeren.
Eenmaal krijgt de invaller-midvoor 'n
prachtkans, doch door treuzelen weet de
achterhoede van Rood Geel nog juist in
te grijpen. Ook de tegenpartij krijgt eeni-
ge goede kansen, doch ook hier ont
breekt een goede schutter, zoodat de
rust met blanco stand ingaat.
Na rust is Rood Geel het meest aan
bod, de achterhoede krijgt het zeer moei
lijk,’tot een kwartier voor het einde weet
zij doelpunten te voorkomen, echter dan
heeft de rechtsback een mistrap, de
rechtsbuiten krijgt de bal voor de voeten
en onhoudbaar verdwijnt de bal in het
doel.
C. A. B.’s achterhoede gaat nu ook
naar voren, doch de machtelooze voor
hoede is niet in staat één enkele goede
aanval op te bouwen. Wanneer Rood
Geel er dan na een doorbraak 2-0 van
maakt, is de strijd beslist.
Het is te hopen, dat C. A. B. Maandag
weer volledig zal zijn, daar anders het
Groninger V. V. K. wel eens met beide
punten huiswaarts zou kunnen keeren.
L. S. C. II adsp.-C. A. B. II adsp.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Opgave betreffende het kantoor def
posterijen te Bolsward:
In den loop der maand Maart werd
aan bovengenoemd kantoor op spaar
bankboekjes ingelegd 17.424.66
3.771.19
een schitterende sortering uitsluitend in
het beter genre.
16 els voor 29.50, 32.50, 39.75 tot 67.50
In wollen bouclé 55, 65, 77^, 95, 1.10
wollen moquette 1.20, 1.35, 1.65, 1.75
wit en ecru 10, 15, 17J^, 221/,
het grote artikel
Uitsluitend ecru 421/,, 50, 57'/,, 67‘/a
wit en ecru
p. paar 1.15, 1.65, 1.95, 2.50, 2 75 tot 9 50
Woensdag 13 April 1938
DE JONG s NÏËÜ WSBLAD
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
W. Z. S. II—R. E. S. in 1-2.
Na een zeer spannende wedstrijd tegen
- y A •kA
