D.E.
Builenlandsclie Revue.
Dr. R. A. Hoekstra
A. 8. van de MOER
arts voor inwendige ziekten
Zuiderplein 15 - LEEUWARDEN
herval dinsdag in juni
de praktijk.
UI. V. d. OF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
J
1
1
DANCING
Gemengd Nieuws.
Uit den Omtrek.
GEEN GOUD-
(D-E
Stadsnieuws.
Tandpasta Ivorol (volgens nieuw recept) geeft volop volwaardig schuim
dat tandaanslag en spijsresten absorbeert en emulgeert. Daardoor worden de tanden wérkelijk wit en de rhond bijzonder frisch en rein. Tube 25 en 40 ct. Extra groote tube 60 ct.
341^ Jaargang
Woensdag 15 Juni 1938
No 45
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
IN DE PIJP
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
afwezig
„BIJ HET ZWEMMEN
VERDRONKEN”
in café MOLENAAR
voorheen SLIPPENS
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
INGEZONDEN MEDEDEELING
MAAG...
Ds. P. van Wijnen te Ureterp, die ’t
i
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926,
naar voren te komen, den afstand van
centimater tot centimeter veroverende,
om dan na vijf meter te besluiten, dat
het hoog tijd wordt om grond onder mijn
voeten te zoeken en me zelven hijgende
en blazende te bekennen, dat ik het
„échte” zwemmen nooit zal leeren.
„Mijnheer, uw slag is verkeerd!” heb
ben me ettelijke zwemmeesters al hon
derden malen toegevoegd.
Inderdaad! Mijn slag is verkeerd. Dat
komt van het „uit zich zelf” of „van el
kaar” zwemmen leeren. Later is het erg
moeilijk om zoo’n verkeerden slag nog
te ontwennen en zich den goeden slag
eigen te maken.
Duizenden menschen meenen, dat ze
kunnen zwemmen en ze kennen het niet.
Zij zijn degenen, die het op een gegeven
moment moeten opgeven en wier initia
len dan den anderen dag in de krant
prijken onder het hoofdje „bij het zwem
men verdronken”.
De huidige jeugd heel veel vóór op
vroeger. Tegenwoordig vindt men bijna
overal goede, onder behoorlijk toezicht
staande inrichtingen, waar geschoold
personeel tegen een minimale vergoeding
den jongens en meisjes de kunst van het
zwemmen bijbrengt.
Sturen we daar toch onze kinderen
heen zoo jong mogelijk. Hoe jonger
men leert zwemmen, hoe beter men de
kunst zal leeren verstaan. Het is een
kwestie van „aanvoelen” en „aanpassen”
de zwemkunst wordt gemakkelijker
gebouwd op het instinct van den mensch
dan op diens begrip.
Het zou dwaas zijn om het kind uit
overdreven voorzichtigheid uit het water
te houden. De watersport is nu eenmaal
een moderne eisch van hygiëne, ’n wijze
van ontspanning, welke de tijd ons voor
schrijft. Vroeg of laat gaat ook onze jon
gen, ons meisje te water; laten we het
kind daarom liefst zoo tijdig mogelijk
de noodige vaardigheid en ervaring
doen verwerven.
In dien geest behooren ook de
onderwijzers (essen) aandrang uit
te oefenen op de scholieren en de
zer ouders. Zij behooren dat te
doen omwille van het kind óók
al zouden zij de onderwijzers als
kinderen van een anderen tijd, de
zwemsport persoonlijk niet be
oefenen.
Laat uw kinderen het zwemmen lee
ren. M4ir: laat ze het go e d leeren, dus
van een zwemleeraar in een goede in
richting. Als daartoe geen gelegenheid
aanwezig is, houdt ze dan liever uit het
water.
Speciale inrichting voor
Autom o b ielen
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
ARTS voor Hart
en Vaatziekten
TE LEEUWARDEN
is WOENSDAG en DONDERDAG
en na 1 Juli voorloopig alleen volgens
afspraak te consulteeren.
12 Juni 1938.
Heden behaalde het muziekkorps „Fri
sia”, dir. de heer Spêckle te Harlingen,
een 2de prijs in de tweede afdeeling op
het muziekconcours te Opeinde.
WITMARSUM.
REINDER WESTRA f
Zondag, den 12den Juni overleed te
Witmarsum, de heer R. Westra, gepen
sioneerd onderwijzer op een leeftijd van
77 jaar.
Met meester Westra, zooals hij bij oud
en jong bekend stond, verliest ons dorp
De macht van het geld.
Wanneer men zoo eens rustig weg
gedurende een week lang de verschillen
de gebeurtenissen, die zich in de wereld
afspelen, leest, verzamelt en ordent, is
het ontstellend, welk een groote tegen
stelling zich in dit wereldgebeuren ken
merkt. Naast een algemeene bereidheid
tot vrede een koortsachtig jagen naar
zoo intens mogelijke bewapening. Naast
een schromelijk tekort aan voedingsmid
delen een vernietiging van voedsel;
naast een.maar laten we dit. lijstje
niet langer maken. Het is al treurig ge
noeg dat het feit als zoodanig geconsta
teerd moet worden.
Wat is toch, zoo vragen velen zich
met bezorgdheid af, de oorzaak van deze
tegenwoordige geestesgesteldheid? Een
tekort aan beschaving, zegt de een, een
tekort aan geloof, zegt een ander en de
derde in deze cirkel beweert, dat het
geld de uiteindelijke oorzaak van al deze
benoemd.
Tot directeur van het Stedelijk Mu
ziekkorps alhier is in de plaats van den
heer Vastennout, die eervol ontslag had
gevraagd en gekregen, benoemd de heer
G. Koning van Leeuwarden.
te Berlijn diep bewust was van haar
groote verantwoordelijkheid voor den
vrede van Europa, en op den grondslag
van erkenning van de onaantastbare
souvereiniteit van den Tsjechoslowaak-
schen staat, dezelfde matiging en con-
ciliantie betoonde als de regeering te
Praag thans betoont.
En dan ten slotte nog even over de
aardbeving gesproken, die zoowat op de
grens van het buitenlandsch en binnen-
landsch nieuws ligt.
In ons land heeft men, vooral in het
Zuid-Westen meer of minder lichte
aardschokken waargenomen. Maar uit de
latere berichten blijkt, dat de haard van
deze aardbeving gezocht moet worden
in België. In Gent vooral moet de aard
schok vrij sterk geweest zijn. Enkele
huizen zijn hier ingestort en in verschil
lende fabrieken werden zware machines
van hun plaats geschoven. Gelukkig
vallen er geen persoonlijke ongelukken
te betreuren. Een vreemd verschijnsel
zult ge wellicht zeggen, en dat in onze
lage landen. Ja, een afdoende verklaring
is er momenteel niet voor te vinden,
eerst moeten verschillende speciale in
strumenten worden geregistreerd.
Door verschillende weersinstituten
wordt voorloopig als oorzaak aangege
ven een vrij beduidende ondergrondsche
verschuiving. Enfin, als het daar nog
maar bij blijft. Het rommelt boven
gronds zooveel, dat een beetje onder-
grondsch gerommel er ook nog wel bij
kan.
ellende is. Ons inziens beheerschen al
deze drie factoren onze tegenwoordige
samenleving. Een tekort aan beschaving
dat lijkt toch wel wat vreemd, zult ge
misschien zeggen, en toch, wanneer we
ons herinneren de manier, waarop het
beschaafde Europa het onbeschaafde
Abessinië heeft ingepalmd. We denken
aan den lijdensweg van den Volkenbond,
die door naijver en verdachtrpaking op
sterven ligt, aan de non-interventie-
commissie, die elkaar met open oogen
bedroog. Welnu, dan blijft er van die
hoog geroemde 20 eeuwsche beschaving
niet veel meer over.
Een tekort aan geloof, ja zeker, en een
ernstig tekort ook. Het geloovig vertrou
wen op den Schepper van het heelal,
die de vogelen des hemels spijzigt en
zeker voor de menschen niet minder zal
zorgen; dat geloovig vertrouwen is reeds
vele jaren zoek. De mensch heeft het in
zijn waanwijsheid beter willen doen door
zelf de richtlijnen van voortbrenging en
verbruik te regelen en hier komen we
juist aan het derde punt, het geld.
Dat is de spil waar alles om draait en
hiermee zijn 4we direct aangekomen bij
het eerste punt in onze buitenlandsche
beschouwing.het geld dat de geheele
wereld beheerscht. In de laatste weken
en ook voordien heeft men meermalen
kennis kunnen nemen van redevoeringen
die door leidende figuren in Amerika
werden gehouden en waarin fel gepro
testeerd werd tegen het bombardeeren
van z.g. open steden in China en Spanje.
Een land, dat dergelijke bombarde
menten uitvoert moet de beschikking
hebben over vliegtuigen en nu is 't een
opmerkelijk feit, dat datzelfde Amerika
zeer groote kwantums oorlogsmateriaal
aan Japan levert, waaronder honderden
vliegtuigen. Met de rechterhand protes
teert Amerika tegen de bombardementen
in China en met de linkerhand ondertee-
kent zij de verklaringen van goedkeuring,
welke voor iedere transactie van militai
re aard noodig is.
Wie de lijst beziet van de militaire
transacties uit de afgeloopen maanden,
zal verstomd staan. JapaU kocht belang
rijk meer dan Engeland en China. De
fabrieken zijn met orders overladen.
Geen wonder, dat de protesten uit Ame
rika met een zeker schouderophalen
worden aanvaard.
Geld dat is de ziel van heel die nego
tie. Wie met geld komt, kan terecht, on
geacht wat zijn bedoelingen zijn.maar
wat leven we dan toch in een verdwaas
de wereld; niet alleen in de kwestie
Japan-China, maar ook op het Europee-
sche vasteland is de oorlogsdreiging nog
niet geheel weggenomen. De laatste
phase in de Spaansche oorlog kan nog
heel wat moeilijkheden opleveren. De
verscherpte luchtoorlog door de leger
macht van Franco ingezet, brengt weer
moeilijke situaties mee. Jammer, zult ge
misschien zeggen, het begon zoo hoop
vol, het verdrag tusschen Engeland en
Italië van 26 April j.l., waarmee ook
Frankrijk kon instemmen en welk ver
drag alleen nog maar wachtte op de
overwinning van Franco’s legermacht.
Dat verdrag hangt nu door de onver
wachte tegenstand der republikeinen aan
een zijden draad. Van een terugtrekken
der Italiaansche strijdkrachten is voor
loopig geen sprake. Immers, Mussolini
wil de overwinning van Franco en En
geland wil niet eerder het verdrag met
Italië in werking stellen, dan nadat de
Italiaansche troepen het Spaansche
grondgebied hebben verlaten. Dat betreft
dan de strijd op Spaanschen bodem,
maar van veel verdere strekking is’mo
menteel het bombardeeren van neutrale
en speciaal Engelsche schepen en Fran-
sche stadjes aan de grens. Dat brengt
het gevaar voor een crisis weer heel
dicht nabij. Daladier, de Fransche pre
mier heeft verklaard, dat een dergelijk
feit als zeer ernstig moet worden opge
vat. Een speciale dienst aan de Jransch-
Spaansche grens is aangesteld en voor
wat Engeland betreft, overweegt dit
land represaille-maatregelen. We staan
dus weer veel verder van een algeheele
oplossing dan enkele weken geleden.
Ook in de Sudeten-Duitsche kwestie
in Tsjecho Slowakije is nog weinig op
lossing in het zicht. Wel bestaat er een
heel kleine kans, dat door het Tsjechi
sche gebaar om de verlangens van de
Sudeten Duitsche partij als grondslag
voor een bespreking te aanvaarden, dat
de algemeene toestand die nu bij het
einde van de verkiezingen iets scherper
geformuleerd werd, zich zal ontspannen.
Veel zal hier afhangen van de houding
van Berlijn.
Men zou gaarne zien, dat de regeering
Derhalve meer ingelegd dan
terugbetaald 5.457.99
Het aantal nieuw uitgegeven boekjes
bedroeg 18.
HET GOUD VAN DE LUTINE.
Vrijdagavond heeft de Karimata in
den bagger van den Engelschen Hoek
bij Terschelling zijn eerste vondst ge
daan, welke op de aanwezigheid van ’t
Lutinewrak duidde. Maar het was geen
goud.
Na bijna vijftien uur met tusschen-
poozen te hebben gewerkt, vond men
in de zeef van de schudgoot een paar
koperen spijkertjes. „Dat is niet veel”,
zal men zeggen. Maar desondanks een
gunstig teeken, omdat de nageltjes in
derdaad afkomstig blijken te zijn van
het vermaarde Engelsche goudschip.
Zij lagen evenwel niet op de plaats,
waar men het wrak heeft bepaald. Zij
zijn waarschijnlijk bij vroegere pogin
gen tusschen de schelpen terecht geko
men, toen men omstreeks het jaar 1860
en in latere jaren met zuigerinstallaties
trachtte de schat machtig te worden.
Na dezen eersten dag baggeren,
waarbij uiteraard het bedrijf van den
molen beproefd moest worden en de
bemanning aan het werk moest wen
nen, is gebleken, dat de getijstroom
niet van zoodanigen invloed is op den
vorm van de gleuf, die de molen graaft,
dat het gevaar van dichtslibben de ca
paciteit van de Karimata te machtig zal
worden. Daarom heeft de heer G. L.
Bol, administrateur van de Billiton Mij.,
die de Lutinebergingswerkzaamheden
leidt, besloten, dat de Karimata voor
taan 24 uur per etmaal en niet 8 uur,
zooals eerst het plan was, zal doorwer
ken.
RIJKSPOSTSPAARBANK.
Opgave betreffende het kantoor der
posterijen te Bolsward.
In den loop der maand Mei 1938 werd
aan bovengenoemd kantoor op spaar
bankboekjes ingelegd ƒ24.252.94
en terugbetaald - 18.794.95
WINSUM.
INTREDE Ds. P. VAN WIJNEN.
13 Juni 1938.
Ds. P. van Wijnen te Ureterp, die ’t
beroep naar de vacante Ned. Herv. Ge
meente van Winsum en Baard heeft
aangenomen, hoopt op 10 Juli a.s. zijn
intrede te doen in het kerkgebouw van
Winsum. Des voormiddags om 10 uur
zal hij in zijn ambt worden bevestigd
door zijn voorganger Ds. K. Wijbenga
van Dronrijp.
REGEERINGSJUBILEUM.
13 Juni 1938.
De feesten, welke alhier ter eere van
het veertigjarig jubileum onzer Koningin
zullen worden gehouden, zijn nader be
paald op 7 en 8 September a.s.
een goed en beminnelijk mensch.
Als onderwijzer heeft hij zijn gaven
van hoofd en hart steeds geheel ter be
schikking van de jeugd gesteld en wel
zóó, dat deze in hem nooit zag de mees
ter, maar altijd de groote vriend.
Enthousiast kaatsliefhebber als hij
was, was hij gaarne bij het spel der
jeugd en menig kaatser heeft zijn eerste
juiste lessen van hem ontvangen.
Maar meester bleef hun vriend, ook na
de schooljaren en zoo ontstond in die
lange jarenreeks die mooie figuur van
den ouden meester, die de sympathie had
van het gansche dorp en wier verschei
den velen een oogenblik met weemoed
heeft vervuld. Hij ruste in vrede!
WOLSUM.
Geslaagd aan de R.K. kweekschool te
Steenwijkerwold voor het eindexamen,
mej. P. Bekema alhier.
Douwt Sobertt ItMt MtttM VUwwcBaal m
0u4-Holland»die Pijptabak - Armo 17»
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Donderdag 16 Juni
’s avonds 8 uur. Entree 20 ct.
plus belasting. Medewerking van
eerste klas band.
Vroolijke stemming.
AUTO-ONGELUK.
Hedenmorgen ongeveer half 8 kwam
een groote zeswielige vrachtauto van de
Lange’s expeditiebedrijf uit Purmerend
de Harlingerweg langs uit de richting
Witmarsum.
Bij de bocht Lonjé is de bestuurder,
waarschijnlijk door de snelheid, waar
mee met deze ongeladen wagen gereden
werd, de macht over het stuur kwijt ge
raakt. Zoowat halfweg genoemde bocht
en de watertoren is de auto over de
tramrails heen en de ter plaatse nogal
breede berm in de sloot gereden.
De cabine kwam hierbij over dwars in
de sloot en zoodoende bleef de carrosse-
die gedeeltelijk op den wal.
Voor het tramverkeer was deze situatie
lastig omdat het achterste gedeelte van
de wagen ongeveer tegen de tramrails
stond.
Persoonlijke ongelukken zijn er geluk
kig niet te betreuren. Het zal wel eenige
moeite kosten de wagen weer op den
weg te krijgen, vooral in verband met
het vrij drukke verkeer op deze weg.
Leert goed zwemmen.
Blijft anders uit het water.
Ik ben gewoon om de „dingen van den
dag” tot onderwerp van mijn artikeltjes
te nemen en aldus beland ik elk jaar ook
op de zwemkunst. Onwillekeurig grijpt
het den mensch aan, wanneer hij in het
begin van het zomerseizoen bij de lezing
van zijn krant keer op keer stuit op de
ongelukken-berichten, welke melding
maken van al die jonge levens, welke
werden afgesneden „bij het zwemmen”.
Als de zon hoog staat en warm straalt,
dan werpt de mensch zijn kleeding af
en hij duikt in levensovermoed eens lek
ker diep het water in; hij zwemt „naar
den overkant”, maarhalverwege
bemerkt hij, dat hij zijn kracht heeft
overschat. Een onzichtbare hand trekt
hem omlaag, onweerstaanbaar; het
slachtoffer voelt zijn strot in een wurgen
de greep, hij stikt en.staat aan den
overkant. Niet aan den overkant van het
water, maar aan den overkant van het
leven.
Als men een geliefde naar het zieken
huis brengt, weet men, wat te verwach
ten is. Maar als een jongen vol levenslust
uit school naar binnen stormt, vragende:
„Moe, mag ik gaan zwemmen?” en je
zegt dan: „Zeker, jongen, maar zul je
oppassen?” en er belt dan een uurtje
later een politieagent aan je deur, om er
je op voor te bereiden, dat ze straks je
jongen zullen thuis brengen, liggende op
een draagbaar, met een laken over zijn
gezicht, zijn voor eeuwig gesloten oogen
en zijn benauwd-open mond heen, dAn.
o wat moet een mensch dan sterk
wezen om het eigen leven op te houden,
dat hij voelt wegzinken uit het lichaam
en om de stem van het geweten tot zwij
gen te brengen, welke alsmaar klaagt en
vraagt, of we dien jongen wel hadden
mogen laten gaan.
Die vraag moeten we onzen jon
gen, ons meiske toestaan om te gaan
zwemmen’ ze is inderdaad een hoogst
ernstige en eischt een weloverwogen
antwoord.
Zeker is, dat ons land een buitenge
wonen rijkdom heeft aan water en de
verdrinkingskans er dus boven het nor
male ligt. Daartegenover staat, dat
slechts betrekkelijk weinigen den ver
drinkingsdood vinden, doordat ze onbe
doeld te water geraken. Wanneer nie
mand poogde te zwemmen, dan zou het
aantal verdrinkingsgevallen met veel
meer dan de helft verminderen.
Echter: als niemand in een auto gaat
zitten, gebeuren er ook geen auto-onge-
lukken meer; en wie niet op een fiets
klautert, kan er ook niet aftuimelen.
Zwemmen is een gezonde sport, een
hygiënisch bedrijf, het uitbaten van een
gunst, welke de natuur ons biedt; kort
om, baden en zwemmen is een behoefte
voor den gezonden mensch.
Maar baden en zwemmen bieden
groote extra-gevaren en van deze blij
ken lang niet alle ouders voldoende
doordrongen. Als een kind vraagt of het
mag gaan zwemmen, dan hebben we tor
plicht om het keer op keer op die geva
ren te wijzen. Het mag ons niet onver
schillig wezen, waar het gaat zwemmen
en hoe het zwemmen leert.
Slechts in goede speciale inrichtingen
bestaat het noodige toezicht openbare
wateren verbergen buiten de algemeen
bekende-, altijd ook nog eigene, onbe
kende gevaren. Een speciaal gevaar is
bovendien het „uit zich zelf” of „van
elkaar” laten leeren van de zwemkunst.
Ik kan daarvan uit eigen ondervin
ding meepraten. Ik spartel al van mijn
achtste jaar in het water en ik „zwem”
al van mijn negende. D.w.z. ik zie kans
om met hevige armzwaaien en heftig be
wegen van mijn beenen, door het water
KT
•-
I
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
