Buit enlandsche Revue.
BIJ
OPENING
9
P. B. VAN HAM
TANDARTS - SNEER
De Bolswardsche Courant en Westergoo
III. U. d. WER FF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
WOENSDAGMORGEN
UUR
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
IEDERE 100ste kooper een modern Theeservies CADEAU
Het spellingvraagstuk.
Stadsnieuws.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
No 55
Woensdag 20 Juli 1938
34^5 Jaargang
Telefoon No. 12
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLS WARD
Md.
Geen zicht
Elke dag nieuwe koopjes
Deze OPRUIMING duurt slechts
10 DAGEN, dus profiteert allen hiervan
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
EEN OPLOSSING IN HET ZICHT?
OOK DE PERS BEVORDERE
DEZE THANS.
Op al onze niet geëtaleerde artikelen
10% KORTING
Speciale inrichting voor
OORLOGSBALANS.
Na twee jaar Spaansche burgeroorlog
en één jaar Chineesche oorlog gaat men
(het is een zakelijke gewoonte) de ba
lans opmaken. Het resultaat van die ba
lans is beslissend voor de verdere koers,
die men zal blijven inslaan. Is de balans
een meevallertje, dan zal men rustig
blijven doorgaan, tot het te verwachten
resultaat is bereikt. Vallen evenwel de
behaalde resultaten niet mee, dan zal
men andere wegen willen bewandelen
om tot het doel te geraken.
Passen we deze normale gang van za
ken toe ten eerste op het Spaansche
conflict, dan valt er direct te constateeren
dat de positie van Franco vooral in hef
besluit om de Olympische Spelen voor
1940 af te zeggen en de wereldtentoon
stelling uit te stellen is genomen onder
drang van de financieele moeilijkheden
van het land tengevolge van de militaire
operaties, alsmede van de onzekerheid
van den toestand in Spanje. Vorige
maand heeft de minister van financiën
een krachtig bezuinigings-programma
aangekondigd en dit besluit is hiervan
de eerste groote merkbare uitwerking.
Bovendien is het bouwbedrijf krachtig
beperkt, zoodat groote vertraging is in
getreden in den bouw van het stadion
en andere gebouwen, terwijl tenslotte de
overstroomingen het land een schade
van twee honderd millioen yen hebben
berokken.
Enfin, er zullen wel andere landen be
reid gevonden worden die wereldten
toonstelling en spelen in 1940 te hou
den.
Veel ophef wordt de laatste dagen ge
maakt van de wereldreis van den Ame-
rikaanschmen vlieger Hughes, die in
ruim 91 uur rondom de wereld heeft ge
vlogen. Inderdaad een knappe prestatie
vooral wanneer we bedenken, dat deze
vlieger het niet om het geld behoeft te
doen.
De heer Hughes is millionnair. Het is
hem ook voorspoediger gegaan dan dat
Italaiansche vliegtuig, wat deze week
vermist werd. Dit met 20 passagiers be
mande vliegtuig moet ergens in zee ge
stort zijn. Verscheidene lijken heeft men
reeds uit zee opgevischt en men ver
moedt, dat allen omgekomen zijn.
Ten slotte nog even onze gedachten
geconcentreerd op de berichten uit Pa
lestina. We hebben in een vorige revue
deze kwestie uitvoerig behandeld en
heel in het kort de oorzaken van deze
spanning aangegeven.
Sedertdien is de toestand eerder ver
scherpt, dan verbeterd. Plaatselijke ge
vechten van niet geringe beteekenis zijn
aan de orde van den dag en het ziet
er niet naar uit, dat de opgezweepte
hartstochten (het gaat hier tusschen Jo
den en Arabieren) spoedig tot rust zul
len komen.
lingmethoden volgen. Dat vergroot de
chaos; het kweekt onverschilligheid ten
aanzien van de schrijfwijze der taal. Ve
len handelen tegenwoordig naar het ge
voelen, dat alles geoorloofd is. Ook wie
De Vries en Te Winkel nog volgen
nemen zich vaak de moeite niet meer om
bij twijfel na te slaan, of een woord met
o (of e of a) moet worden geschreven,
dan wel met oo (of ee of aa)naamvals-
ennetjes ziet men even goed gebruikt bij
vrouwelijke- als bij mannelijke zelfstan
dige naamwoorden. Taalslordigheid is
schering en inslag geworden, blijkende
uit alle mogelijke gedrukte stukken.
De pers helpe de regeering een handje
om het volk weer aan een één
taal te helpen.
Zij ga de spelling volgen, welke de re
geering heeift aangekondigd. Maar zij
behoort zulks te doen: gezamenlijk en
gelijktijdig.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Van 21 tot 31 Juli| AFWEZIG
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A
De aarzeling van minister Slotemaker
om een oplossing te forceeren, is ver
klaarbaar, de wijze, waarop hij van
zijn aarzeling deed blijken, deed wat
stuntelig aan. Herhaaldelijk werden wij
zigingen in de spellingregeling aange
kondigd en.weer ingetrokken, com
missies werden, de een na den ander, in
gesteld.
Maar thans heeft de heer Slotemaker
eens ferm gezegd, wat hij doen zal, t.w.
bij de installatie van.de nieuwste
spellingscommissie. Het ziet er nu wer
kelijk naar uit, dat we de oplossing nabij
zijn en dat deze de eenig mogelijke zal
wezen, welke de omstandigheden hebben
gelaten.
De commissie moet op korten termijn
werken, haar oordeel wordt slechts ver
langd inzake enkele spellingvraagstukken
van ondergeschikt belang (aardrijkskun
dige namen, bastaardwoorden en de sa
mengestelde woorden) maar vast staat
thans blijkens de mededeelingen van den
Minister:
dat de nieuwe spelling gehand
haafd blijft en dat de regeering
deze binnenkort in de van haar
uitgaande stukken zal ovememen.
Echter heeft de regeering beslo
ten om met betrekking tot ge
slacht en voornaamwoordelijke
aanduiding de schrijfwijze van De
Vries en Te Winkel te blijven
handhaven. De naamvals-ennetjes
blijven dus gehandhaafd, evenals
het „zijn” en ,haar” en „hun”.
Eigenlijk weten we dus thans zoo on
geveer precies, waar we binnenkort aan
toe zijn en rijst de vraag, of de pers nu
ook niet haar bijdrage heeft te leveren
aan de ordening inzake de spelling. Het
werkt verwarrend op de massa, dat de
Nederlandsche bladen verschillende spel- laatste half jaar belangrijk gewijzigd is.
Zou er dan toch werkelijk kans zijn,
dat er eindelijk ordening komt in den
hopeloozen en beschamenden chaos op
het gebied der spelling van onze Ne
derlandsche taal? Het lijkt er op, dat mi
nister Slotemaker de Bruine thans regel
recht aanstuurt op een oplossing van ’t
penibele spellingvraagstuk. Het publieke
oordeel over zijn beleid terzake is niet
bijzonder gunstig de redactie van een
onzer groote dagbladen durfde dezer da
gen zelfs te schrijven, dat de menschen
achter de hand plegen te glimlachen,
wanneer ze het over den Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen
hebben.
We betwijfelen of den heer Slotemaker
de Bruine recht gedaan wordt. Toen Mr.
Marchant zijn nieuwe spelling schiep,
gaf hij op klare wijze blijk van wat hij
wilde, maar den moeilijkheden van de
toepassing is hij zij het niet op ge
zochte wijze ontkomen. Voor deze
moeilijkheden kwam de heer Slotemaker
de Bruine te staan ze werden boven
dien gecompliceerd door de omstandig
heid, dat de nieuwe spelling de liefde
noch de waardeering van ’n bewindsman
die Mr. Marchant opvolgde, mocht ver
werven.
Welke de moeilijkheden waren? De'
eerste en voornaamste was het feit, dat
een aanzienlijk deel van de „geletterde”
bevolking van ons land niet of slechts
met weerzin aan het nieuwe woordbeeld
kon (of wilde) wennen. Tweede be
zwaar was de omstandigheid, dat de
spelling onzer taal niet bij wet of zelfs
maar bij Kon. Besluit kan worden gere
geld. Derde factor, welke de algemeene
doorvoering in den weg stond, was het
gemis.aan medewerking der regee
ring, welke de spelling De Vries en Te
Winkel in de van haar uitgaande be
scheiden bleef bezigen. En laatste
niet de kleinste moeilijkheid bleek de
hardnekkigheid te zijn, waarmee onze
Zuidelijke broeders, in Nederlandsch
Brabant en in Belgisch Vlaanderen, de
naamvals-ennetjes verdedigden.
Nu is het wel gemakkelijk om flink
heid en beslistheid te eischen van een
minister in een aangelegenheid als deze,
moeilijker is het om de verantwoordelijk
heid te aanvaarden van een daad, welke
hoe dezer effecten ook mogen blijken
te worden in elk geval ook niet te
schatten schade van cultureelen aard zal
aanrichten.
Aan den heer Slotemaker heeft zich
gewroken een groote tactische fout, door
zijn voorganger, Mr. Marchant, gemaakt
de afkondiging van de nieuwe spelling
zonder vooraf overleg, althans zonder
overeenstemming vooraf, met den Belgi
schen minister van onderwijs.
Het cultuurgebied van de Nederland
sche taal is maar klein zóó klein, dai
het dwaasheid, een cultureele wandaad
zou zijn, wanneer we dit gebied in
tweeën gingen deelen, waarin voor de
schrijfwijze der taal verschillende rege-
lert zouden gelden.
De heer Slotemaker is met al zijn
goede bedoelingen en plannen gestuit
op de onverwoestbare ennetjes-liefde van
de Zuidelijke Nederlanders en de Vla
mingen, een liefde, welke aangewakkerd
was door de wijze, waarop Mr. Mar
chant haar bestaan genegeerd of ge
trotseerd had.
DE HANSA-WEEK.
Ook Vrijdagavond was het weer ge
zellig druk in de stad en in de Tentoon
stelling.
De bonte avond gegeven door het ge
zelschap Bartoes, was uitstekend be
zocht en ook in de Tentoonstellingshal
was het buitengewoon.
Bij de gymnastiekdemonstraties, wel
ke, na een optocht door de stad, op de
Marktstraat werden gehouden, onder
leiding van den heer Statema, werden
verschillende vrije oefeningen, knots
oefeningen enz. enz. uitgevoerd.
Het was een schilderachtig gezicht en
Meer dan drie kwart van het Spaansche
grondgebied is thans door Franco’s troe
pen bezet. Wel bieden de regeerings-
troepen nog steeds heftigen tegenstand,
maar ons inziens zijn ze niet opgewas
sen tegen de troepen van Franco, ge
steund door Italiaansche en Duitsche
hulp. Die inmenging door andere mo
gendheden heeft juist het Spaansche con
flict tot een zoo gevaarlijk object voor
de Europeesche vrede gemaakt. Die niet-
inmenging (men noemde dat ook wel
non-interventie) is het onderwerp ge
weest van veel conferenties, todat einde
lijk, nu men ziet, dat de buitenlandsche
strijdkrachten voor Franco niet meer
noodig zijn, de beslissing is genomen alle
vrijwilligers geleidelijk terug te trekken.
Zoo localiseert men in onzen modernen
tijd een conflict, nadat duizenden men
schen en onnoemelijke kapitalen zijn
opgeofferd.
Met de oorlog China-Japan is het even
anders gesteld. Van een rechtstreeksche
inmenging door een andere mogendheid
is daar geen sprake; dat neemt intus-
schen niet weg, dat de Russische wapen-
leveringen aan China dankbaar aan
vaard worden. In dat opzicht is er sedert
de wereldoorlog nog niets veranderd. De
oorlogsindustrie met zijn veel te mach
tige en invloedrijke positie neemt een
voortdurende bedreiging van den we
reldvrede. Dat feit valt voorloopig niet
te veranderen of te verbeteren.
We hebben de vraag gesteld: hoever
is nu na één jaar oorlog de Japansche
overheersching in China gevorderd?
Wanneer we rekening houden met alle
factoren en vooral de uitgestrektheid van
het Chineesche rijk, dan komen we tot
de slotsom, dat ondanks de bezetting
van een groot deel van China de Japan
ners voor een schier hopelooze taak ko
men te staan. Het tooneel van den strijd
ver van het Moederland verwijderd, de
daardoor lange en dure verbindingswe
gen, die bovendien door de Chineesche
guerilla een groote Japansche troepen
macht werkloos maakt, het zijn allemaal
factoren in het nadeel van Japan, moei
lijk en kostbaar.
Heeft men in Japan zelve tot nu toe
weinig gemerkt van het Chineesche
avontuur, dan wordt dit toch de laatste
weken heel anders.
Hetzelfde verschijnsel, zooals wij ons
dat nog kunnen herinneren uit den tijd
van den wereldoorlog, doet zich thans
in Japan voor.
Een enkel feit willen we noemen wat
zoo juist die moeilijke economische situ
atie in Japan teekent. De Olympische
Spelen die in 1940 in Japan moesten
worden gehouden, kunnen daar niet
doorgaan en ook zal Japan (onverschil
lig waar die spelen dan voor dat jaar
wel gehouden zullen worden) afgevaar
digden zenden.
Een bericht uit Tokio meldt, dat het
Geen ruilen - Alles a contant Zia de geweldige koopjes in de Etalages.
DE JONG s NIEUWSBLAD
OPRUIMING
O
-I
