Buit enlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
W. U. d. WERFF
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
1
Wereldhandel leeft op.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Gemengd Nieuws.
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
34— Jaargang
Woensdag 3 Augustus 1938
No 59
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I
■1
slaagde gisteren te Leeuwarden voor het
Mulo-diploma A.
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
LEGAAT.
Door wijlen mevr. Heyt-Boerma, over
leden te Franeker, is f1300 gelegateerd
aan de Diaconie der Ned. Herv. gemeen
te alhier, vrij van lasten en rechten te
gen onderhoud van graven.
WOMMELS.
GESLAAGD.
29 Juli 1938.
Onze plaatsgenoote mej. G. lestra
Speciale inrichting voor
GESLAAGD.
Vorige week slaagden te Groningen
voor het examen van de Kleermakers-
Examen-Corporatie onder Rijkstoezicht:
Voor gezel A: J. Jorritsma, Wommels.
Voor gezel B: H. Ypma, Oosterend;
J. Hobma, Ytens; A. Hobma, Lutkewie-
rum; B. Koopmans, Oosterlittens.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 et
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
30 Juli 1938.
Voor het Mulo-diploma slaagden te
Leeuwarden nog M. Vos, B. de Vries,
T. Werkman, A. Yntema en J. de Vries
te Witmarsum en H. Visser te Makkum,
allen leerlingen van de Openb. Ulo alhier
Daarmee zijn alle leerlingen geslaagd,
20 voor de Mulo-diploma’s en 7 voor
de diverse klassen van de H. B. S.
Voorwaar, wederom een mooi succes
voor de school.
MULO-EXAMENS.
Zaterdag slaagden o.m. nog voor het
diploma A.:
K. J. Zeilstra, Workum; J. de Vries,
Witmarsum, J. Eekma, Hindeloooen; H.
Aukema, Koudum; H. Visser, Makkum;
H. Feikes, Oudega (H. O. N.); I. Bosma,
Scharnegoutum.
1
AANVOER PEKEL- en STEUNHARING.
Naar wij van bevoegde zijde vernemen
zal binnenkort een bepaling kunnen wor
den tegemoet gezien, dat de aanvoer van
pekel- en steunharing slechts is toege
staan met dezelfde schepen, aan boord
waarvan de haring is verwerkt. Het z.g.
„jagen” zal daarmee verboden zijn.
Vermoedelijk zal deze maatregel om
streeks 9 Augustus in werking treden.
WITMARSUM.
3e ORGELCONCERT.
De koraalbewerking van J. Nauta is
een dankbaar en doorzichtig orgelstukje,
waarin opgenomen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
a Telefoon No. 12
IJTENS.
HET A.S. REGEERINGSJUBILEUM.
In verband met het a.s. Regeerings-
jubileum van H. M. de Koningin Wilhel
mina werden te dezer plaatse stemmen
gehoord, om ook dit feit feestelijk te
herdenken.
Alzoo kwamen dezer dagen enkele
personen van hier en Hennaard in ver
gadering bijeen, teneinde de mogelijk
heid van een gezamenlijke feestviering
onder oogen te zien.
Aangezien in deze eerste samenkomst
de verschillende kerkelijke richtingen
zich hadden vertegenwoordigd, kon een
en ander goed onder de loupe worden
genomen. In zooverre kwam men tot
overeenstemming, dat als data’s van het
te organiseeren tweedaagsch feest wer
den vastgesteld 7 en 8 Sept. Over de
verdeeling van school en volksfeest
(beide scholen zullen deelnemen) kon
nog geen beslissing worden genomen,
daar ook de financiën in dezen een
woordje meespreken, waarvoor een in
zameling bij de dorpsgenooten zal wor
den gehouden. Wanneer een ieder gul
hartig medewerkt en de commissie kan
zoo ongeveer weten, waarover zij heeft
te beschikken, zal het programma wor
den opgesteld.
Dat een ieder zooveel mogelijk een
drachtig samenwerke, tot het welslagen
der feesten.
2 Augustus 1938.
Benoemd tot dagelijksch opzichter bij
den bouw van een betonbrug te Hom-
merts, de heer J. Zijlstra alhier, thans
opzichter bij gemeentewerken van Hen
naarderadeel.
AUTO TE WATER.
1 Augustus 1938.
Hedenmiddag reed de heer Elzinga
met zijn pas nieuwe auto uit de rich
ting Workum. Met matige snelheid zou
hij op de Lange Laan de vrachtwagen
van Smit en Zoethout passeeren. Op het
zelfde oogenblik moest de chauffeur van
de vrachtwagen uitwijken voor een fiet
ser.
Ten einde een aanrijding met den fiet
ser te voorkomen, moest de heer E.
krachtig remmen, waardoor hij de macht
over het stuur verloor en in een langs
den weg loopende sloot terecht kwam.
De heer E. kwam er zonder letsel af,
zoodat ook dit ongeluk goed is afge-
loopen.
deze plaats veel ongelukken kunnen
voorkomen.
De chauffeur zoowel het meisje troffen
geen schuld.
13i/2
47/2-42/2
9
7/2
21’/2
42/2
22/2
14
13/2
19/2
MUZIEKCONCOURS.
De plaatselijke Chr. Muziekvereen.
„Oranje” heeft in hare ledenvergadering
besloten om het volgend jaar op Pink-
ster-Maandag een groot nationaal con
cours van Harmonie- en Fanfarecorpsen
te organiseeren.
Een concourscommissie werd reeds
benoemd.
2000 M. heeren.
J. Idsinga, tijd 48 min., K. Hagenus,
J. van Hettema, W. Franzen, Jac. Gala
ma, Y. van Hettema, S. Kramer, H. J.
Alma en Joh. van der Zee.
3000 M. heeren.
KI. Brandenburg, tijd 1.25 uur, KI. El
zinga, G. Gerritsma en E. Brandenburg.
1000 M. dames.
Feikje de Vries, tijd 32 min., J. Bes-
werda, Fetje van der Mei, S. de Jong,
H. Kuperus, G. Zelle, A. Mobach, B.
Langenberg, A. D. Nijk, Y. Dijkstra, P.
Adema en J. Schoonbeek.
2000 M. dames.
D. Hagenus, tijd 58 min., Gr. van der
Weide, Fr. Kramer, Y. Stellingwerf, W.
Wouters, D. Foekema, A. Zuiderhof en
A. Prins.
De jongste die deze tocht meemaakte,
was de 10-jarige A. D. Nijk.
Het wakkere bestuur, en vooral de
actieve badmeester Postema kunnen met
genoegen op dezen welgeslaagden dag
terugzien.
Langen tijd heeft de crisis zich in de
scheepvaart geducht doen gelden. Daar
in is nu blijkens de door Lloyds regel
matig uitgegeven scheepvaartstatistieken
een belangrijke kentering getreden. Niet
alleen in Nederland, maar in vrijwel alle
landen der wereld Frankrijk maakt
een uitzondering heeft de scheepvaart
onverwacht een hooge vlucht genomen.
In het bijzonder betreft het hier den
vrachtdienst met stoom- en motorsche
pen. Het zeilschip zag zijn bevrachting
terug loopen en zijn gezamenlijke ton
nage bedraagt nog niet 1 van die der
stoom- en motorschepen.
Deze verandering ten goede is inge
zet in den herfst van 1936 en leidde in
enkele weken tot een hoogconjunctuur.
De handelsvloten namen hand over hand
in omvang toe, daar in vele gevallen de
regeeringen der verschillende landen
deze opwaartsche beweging hebben ge
stimuleerd. Reeds in het jaar 1926-1937
(Juni-Juli) kon een toename van de we-
reldvloot met 1.222.381 bruto register
ton worden geboekt.
In het thans verstreken jaar 1937-’38
is deze toename bereids nog grooter ge
bleken. Daarmee heeft de wereldvloot ’n
tonnage bereikt van 67.846.511 b. r. t.
en overtreft het jaar van den laagsten
stand, 1935, reeds weer met 2.960.541
ton, terwijl men nog 2.284.529 ton ver
wijderd is van het recordjaar 1931.
In de tabel van de reeds genoemde
Lloydsstatistiek neemt Nederland de
tiende plaats in. Het Brltsche Rijk gaat
aan ’t hoofd, dan volgen de Dominions,
de Vereenigde Staten, Japan, Noorwe
gen, Duitschland, Italië en Frankrijk.
Merkwaardig Is ook uit deze tabel te
zien, hoe in de verschillende landen de
stijging is verloopen. Spanje behoort tot
de weinige landen, die een terugkeer ver-
toonen, hetgeen uit den aard der zaak
aan den burgeroorlog is te wijten. Voor
het boekjaar 1938 bedraagt de gezamen
lijke tonnage van Spanje’s vloot zelfs
minder dan een millioen ton. Daar staat
tegenover de enorme stijging, die Japan
te zien geeft met ruim 700.000 ton,
Noorwegen met ruim een half millioen
en Griekenland met iets minder dan een
half millioen. Die toename in Grieken
land bestaat hoofdzakelijk uit schepen,
die uit den vreemde zijn aangekocht, dus
geen nieuwbouw.
Sinds het vorige jaar is Nederland’s
vloot toegenomen met 210.000 ton. Merk
waardig is, dat de Vereenigde Staten
over het afgeloopen boekjaar nog een
teruggang van bijna een half millioen
te zien gaven, te wijten aan afbraak en
verkoop van materiaal aan het buiten
land, Spanje in het bijzonder.
HINDELOOPEN
ONGEVAL.
29 Juli 1938.
Hedenmiddag had alhier een verkeers
ongeluk plaats, dat nog goed is afge
loopen.
De aardappelhandelaar De Jong van
Bolsward kwam met zijn zwaar beladen
vrachtauto bij het passeeren van de
Nieuwstad vanaf de hoofdweg in bot
sing met het dochtertje van den heer
Van der Valk, die op hetzelfde moment
op de fiets uit een zijstraat kwam.
Het meisje bekwam, dank zij het
krachtig remmen van den chauffeur geen
letsel, doch de fiets was vrijwat bescha
digd.
Het uitzicht ter plaatse is daar zeer schot van den geneesheer aan hét strand
slecht. Een verkeersspiegel zou op I te Noordwijk aan Zee aangespoeld.
Gelukkig, ook dit avontuur brengt de
Europeesche vrede dus niet meer in ge-
vaar, evenals de toestand in Tsjecho Slo
wakije langzaam maar zeker in de goe
de richting gaat. De benoeming van Lord
Runciman tot onpartijdige waarnemer
en meer tot arbiter in deze netelige
kwestie mag als een zeer hoopvol tee-
ken voor de goede afloop worden aan
gemerkt. Runciman heeft de moeilijke,
maar toch ook weer dankbare taak, de
wenschen van de Sudeten Duitschers en
die van de Slowaken aan te hooren, te
toetsen en uit die oogenschijnlijk tegen
strijdige belangen de gulden middenweg
te kiezen. Dat beide partijen zich bereid
hebben verklaard, deze oplossing in gun
stige overweging te nemen, mag voorze
ker als een gunstig voorteeken be
schouwd worden.
Wat bedoelen we met ons derde op
schrift: nog erger dan in den wereld
oorlog? natuurlijk Spanje, waar zonen
van eenzelfde volk tegenover elkaar
staan en honderduizenden slachtoffers
vallen.
De verliezen in deze burgeroorlog zijn
dubbel zoo zwaar als in den wereldoor
log, meer dan 800.000 gewonde Span
jaarden. Uit ’n zeer geloofwaardige cor
respondentie uit het strijdende Spanje
lezen we onder meer deze verschrikke
lijke voorspelling.
Als de oorlog eens beëindigd zal zijn
door overwinning van een der par
tijen, want van een compromis, of zelfs
maar wapenstilstand wil hier niemand,
maar dan ook niemand, weten zullen
de bestuurders van het nieuwe Spanje
op een enorme hoeveelheid verminkten
moeten rekenen. De moderne machinege
weren, lucht- en artilleriebommen, mits
gaders het élan, waarmede deze burger
oorlog gevoerd wordt, maken dat thans
het percentage der verliezen ongeveer ’t
dubbele is van dat in den wereldoor
log.
We kunnen ons indenken hoeveel werk
er verricht moet worden door den Roo-
de Kruisdienst en in de talrijke hospita
len. De knapste chirurgen hebben druk
werk de kapotgeschoten ledematen te
repareeren. Jammer dat al die kennis
voor een zoo funest doel gebruikt moet
worden. Eenvoudiger e.n veel menschelij-
ker was het om met te vernietigen
maar ja, de laatste snufjes van vernie-
tigingstechiek kunnen nu weer overtrof
fen worden door de allerlaatste snufjes
van de medici.
Dezelfde schrijver bovengenoemd,
verhaalt van een soldaat, die door een
granaatscherf getroffen, zijn neus en een
stuk van zijn kaak verloren had. Pro
fessor Soler uit Barcelona heeft de man
een nieuwe neus en een nieuwe kaak
gegeven en nu denkt U misschien, dat
deze soldaat vol afschuw voor het oor-
logswerk een meer vredelievender
broodwinning had gezocht? Geen denken
aan, met een opgewekte geest vertrok
deze man weer naar dat ontzettende oor-
logsstooneel. Een mentaliteit, die we ons
moeilijk kunnen indenken.
Ten slotte nog iets over Rusland en
Japan. Dat we elke week opnieuw een
kleine bespreking aan deze kwestie wij
den, is gezien de belangrijkheid van dit
conflict zeer zeker verklaarbaar.
De grensincidenten in Mandsjoekwo
duren voort en wie een blik werpt op
de kaart van dit gebied zal onmiddellijk
de belangrijke strategische beteekenis,
welke van een sterk Russisch leger aan
deze grens uitgaat, begrijpen. Bovendien
is de tijd, waarop door Rusland of mis
schien Japan (als afleidingsmanoeuvre
voor den binnenlandschen toestand) de
ze verscherpte grensincidenten worden
uitgelokt, zeer ongelukkig gekozen, niet
voor Rusland, maar voor Japan, dat door
den oorlog met China financieel en mo
reel dusdanig verzwakt is, dat het alle
moeite heeft de vrede in eigen land en
vooral de economische rust te bewaren.
Ondanks de strubbelingen in Europa
blijft dit gele gevaar onze bijzondere
aandacht vragen. Wie zou meenen dat
Japan eventueel om economsiche uit
putting, de strijd zal moeten opgeven,
vergist zich. Dan kan het nog heel lang
duren. Dat heeft de wereldoorlog bewe
zen met het geheel geblokkeerde
Duitschland.^. en militair.... zoolang
de strijd alleen gaat tegen China is het
meeste succes ons inziens aan Japanche
kant te verwachten. Dit wordt direct
geheel anders, wanneer Rusland zijn
sympathieën ten opzichte van China in
daden gaat omzetten. Tegen deze nieu
we druk zal het Japansche leger niet be
stand zijn.
Nog een opstand er bij.
Tsjecho-Slowakije. Nog
erger dan in den wereld
oorlog. Rusland en Ja
pan.
Het schijnt dat er nog niet genoeg
onrust in de wereld is. Op verschillende
punt envan deze wereldbol wordt nu
reeds vele maanden lang gestreden met
de meest moderne vernielingswerktuigen
De gespannen verhouding tusschen Rus
land en Japan doet het ergste vreezen.
Egypte is een voortdurende bron van
zorg voor die mogendheden welke poli
tiek en financieel bij dit land geïnteres
seerd zijn.en nu komt daar plotse
ling uit het land van de permanente op
stand n.l. Griekenland, het bericht, dat
op het eiland Creta weer eens een op
stand is uitgebroken. De hoeveelste in
den loop der jaren zullen we maar niet
uitzoeken en ook zou het ons te veel
plaatsruimte kosten, wanneer we de oor
zaak eens in finesses gingen napluizen.
De naam van Venizelos heeft in al die
opstanden een bekende klank en sedert
zijn overlijden in 1936 is het dan ook
heel rustig geweest.
Waarschijnlijk is deze rust ook be-
invloed door de met dictatoriale macht
regeerende Metaxas, maar zooals ’t met
alle dictators gaat, zij kweeken ook veel
vijanden.
Een neef van die vroegere Venizelos
heeft zich nu aan het hoofd van 500 ge
wapende mannen geplaatst en bij ver
rassing de hoofdstad van het eiland
Creta, n.l. Canea genomen.
De vreugde was echter van korten
duur. Onmiddellijk heeft de Grieksche
regeering troepen en vliegtuigen gezon
den. Tegen deze gewapende macht was
het handjevol opstandelingen niet opge
wassen en ze hebben dan ook de ver
standigste weg gekozen, door zich over
te geven.
BAARD.
KAATSWEDSTRIJD.
31 Juli 1938.
Heden (Zondag)middag had ond^r ’n
stralende Julizon plaats de al min of
meer traditioneel geworden jongens-
kaatspartij, uitgeschreven door de afd.
Baard van den N. K. B. Op het knusse
terrein in de kom van het dorp hadden
de verschillende ontmoetingen plaats van
de kaatsende jongerein, die elkaar al zoo
dikwijls op zoovele plaatsen hadden be-
kampt op het veld van eer.
De prijzen, bestaande uit keurige luxe
voorwerpen, lokten de jonge garde wel
en er werd dan ook fül gekaatst, on
danks de hooge temperatuur.
De uitslag is als volgt:
1ste prijs: P. Soolsma, Leeuwarden,
Bouke Wielinga, Lion en J. Roorda,
Baard.
2de prijs: K. Boorsma, Zweins, Joh.
de Vries, Roordahuizum en D. Wester-
baan, Leeuwarden.
3de prijs: Jaring Bosma, Oosterlittens,
H. Visser Huins en U. van Dijk, Baard.
4de prijs: O. Bruinsma, Zweins, J.
Jepma, Mantgum en A. Koopmans, Ak-
krum.
Een goed geslaagde kaatsdag.
PERSCOMMUNIQUÉ.
Bij Beschikking van den Minister van
Economische Zaken van 12 Juli 1938,
no. 41291 M, Directie van Handel en
Nijverheid, is op grond van het Vesti-
gingsbesluit Broodbedrijven 1938, Stbl.
no. 660, aangewezen als diploma, het
welk algeheele vrijstelling geeft van het
examen handelskennis, het einddiploma
van het Station Maalderij en Bakkerij te
Wageningen, voorzoover dit einddiploma
de handteekening draagt van den ge
committeerde van den Minister van Eco
nomische Zaken.
AFSTANDZWEMMEN.
Begunstigd door fraai zomerweer heeft
Zaterdagmiddag j.l. in de Zwemschool
het jaarlijksche afstandzwemmen plaats
gehad.
Het was voor de deelnemers(sters)
wel een bijzonder mooie dag, het ver
blijf in het prachtige heldere water was
voor hen een waar festijn.
Aan de tocht namën 20 dames en 21
heeren deel. Drie heeren moesten voor
het bereiken van de eindstreep de tocht
opgeven.
1000 M. heeren.
O. H. Zelle, tijd 30 min., Jac. Boeke-
ma, R. Adema, W. Bootsma en Jan Wier
sma.
1ste soort Edammer kaas
Friesch droog spek
Gesneden Lunchworst
Boterhamworst, beste merk
Nieuwe Jam, per pot
Kilo-blik „Hero” Jam
Honing, per pot van 30 nu
Chocolade hagel 5/2; per y2 pd.
Sardines 11 /2Zalm
Haring in Tomatensaus
BRANDSMA’s WINKELS.
dat goed klinkt al is het een tikje te
breedvoerig voor het kleine koraal.
Bach’s Prhlude und Fuga a moll be
hoort tot ’s meesters kleine Preludiën en
Fugen, hetgeen echter aan de belang
rijkheid geenerlei afbreuk doet. Doch ten
zeerste geboeid werden wij door Bach’s
„An Wasserflüssen Babylon”, de klaag
zang der Joodsche ballingen, welker pure
schoonheid en tegelijk schreiende ver
slagenheid een te sterker indruk ver
wekte door de eeuwenoude tragedie van
het Jodendom, dat wij juist in onze da
gen weer zoo sterk aanwezig weten. Bij
zonder mooi was ook het plechtig Naspel
van William Faulkes, waarvan vooral ’t
middengedeelte een prachtige registratie
genoot.
Mevrouw Regina Wisselink-Houwert,
altzangeres te Enschedé, die we voor 't
eerst beluisterden, bezit een klankrijk or
gaan, dat ons het best beviel in Bach’s
„Kommt Seelen” en de Nederlandsche
liederen.
Het geluid past zeer goed bij den or-
gelklank waarmede het vooral in een
mooi geheel vormde. In de Hugo Wolf-
liederen misten wij nog de warme poëzie
waarmede juist een altstem zoo kan ont
roeren in weekheid van stembuiging en
dramatische beleving der stof.
In de beide v. Rennes liederen was
daarvan al iets meer te bemerken, waar
uit valt te concludeeren, dat de zange
res wel degelijk alles goed aanvoelt,
maar dit niet steeds in voordracht weet
om te zetten.
Volgende concert Otto Couperus.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
BIJ HET BADEN VERDRONKEN.
Zaterdag zijn bij het baden in zee te
Katwijk een 33-jarige geneesheer uit
Appingedam en zijn 20-jarige dienst
bode, verdronken.
Het ongeluk is door niemand be
merkt, zoodat niet na te gaan is hoe de
de beide personen om het leven zijn ge
komen.
De politie vermoedt, dat de slachtof
fers een slag van een golf hebben ge
kregen de zee was zeer woelig en
vervolgens zijn meegesleurd.
De dokter, die enkele dagen geleden
te Katwijk aan Zee is aangekomen om
hier gedurende een week zijn vacantie
te houden, stond als een goed zwemmer
bekend.
Herhaalde malen heeft de politie de
vele baders, die zich gisteren in zee be
gaven, gewaarschuwd, vooral voorzich
tig te zijn, daar de zee erg onstuimig
was. Er heerschte zoowel in zee als op
het strand vrij groote drukte.
Tegen half vijf, toen zich niemand
meer in zee bevond en de kleeren der
beide slachtoffers nog steeds op het
strand lagen, kreeg men vermoeden,
dat er een ongeluk moest zijn gebeurd.
Enkele badgasten stelden de politie van
een en ander in kennis, waarop deze
ging dreggen, hetgeen geen resultaat
i opleverde.
Tegen acht uur is het stoffelijk over-
Dj
te Noordwijk aan Zee aangespoeld.
DE JONG s NIEUWSBLAD
4
