Buitenlandsclie Revue.
4
Tandarts KEIZER
I
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
Een vacantie-reisje in
Duitschland.
4
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
AFWEZIG
T
T
a
34?!£ Jaargang
Woensdag 17 Augustus 1938
No 63
e
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
vanaf
-
ARUM
KIMSWERD
I
Advertentifin per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
ging met de boot van Mainz naar Keu
len, een reis van vele uren en precies,
op de seconde, legde de boot in Keulen
aan. Enne, o ja! Moet je hooren, zeg!
Daar boven op dien berg van nou, je
weet wel daar dronk ik een glas
melk. Nog nóóit zulke melk gedron
ken, zeg! Lekker?! Geweldig, zeg!
achten. Maar van de Duitschers néémt
hij zoo iets, zonder meer!
Reisverhalen van vacantie-reizigers
naar Duitschland en elders zeggen
me niets over de waarde van eenig re
gime ze zeggen me alleen wat, soms
véél over den geest van den vacantie-
reiziger.
over de groote generale die Duitschland
wil houden en niet minder over de bijna
nerveuze wijze, waarmee het Derde Rijk
zijn grenzen militair versterkt; zoowel
aan de Fransche als die van Slowakije
is het daarmee bezig.
Hoe men deze kwestie ook wendt of
keert, er valt niet aan te twijfelen, dat
het Sudeten Duitsche vraagstuk van ’n
binnenlandsch probleem is overgegaan
naar een internationaal vraagstuk van de
eerste orde. Een der buitenlandsche cor
respondenten typeert de zaak zeer juist
en scherp, wanneer hij schrijft: Het beste
wat gezegd kan worden is dat er weder
om een week voorbij is gegaan, zonder
dat het tot een breuk is gekomen. Het
heeft echter geen zin te beweren, dat
men dichter is gekomen tot een over
brugging van de kloof. De atmosfeer is
niet gunstig voor onderhandelingen.
In Engeland beschouwt men de mili
taire ontplooiing van het Duitsche leger-
apparaat meer als een demonstratie,
maar men ontveinst zich niet, dat iedere
demonstratie onder de tegenwoordige
omstandigheden tamelijk gevaarlijk kan
zijn, zoowel op zich zelf als door de re
actie, welke zij zouden kunnen teweeg
brengen.
Een zeer belangrijke kwestie op gods
dienstig terrein, waarbij ook Duitschland
betrokken is, in verband met de rassen
cultuur, beroert momenteel de Italiaan-
sche atmosfeer.
In zijn ijver om de superioriteit van
het Romeinsche rijk toch mpar zoo dui
delijk mogelijk tegenover de andere lan
den en vooral ten opzichte van het be
vriende Duitsche fascisme te demon-
streeren, heeft Mussolini de Duitsche
rassentheorie gecopieerd.
De Jodenvervolging is daarvan een
der eerste symptomen, maar ook de kerk
in het algemeen heeft van een streng
doorgevoerde rassentheorie niet anders
dan afbreuk te wachten.
Geen wonder, dat de Paus in nogal
scherpe bewoordingen de menschenver-
heerlijking becritiseert en daarmee Mus
solini niet in het gevlei komt. De geheele
Italiaansche pers keert zich tegen het
Vaticaan en de algemeene stemming in
het land is nerveus. Al te ijverige vol
gelingen van den Duce, waaronder en
kele professoren, hadden uitgevonden,
dat een boord en een das de vrijheid van
beweging en het ontwikkelen van den
Romeinschen hals belemmerden. Dus
weg met de boord en de das.
Het schijnt, dat deze onzin Mussolini
toch een beetje te erg is, ten minste la
tere berichten maken melding, dat de
Duce niet bijster ingenomen was met
deze boordelooze mode.
De rassencultuur brengt wel bij gebrek
aan degelijke argumenten typische onbe
nulligheden naar voren.
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
14 Augustus 1938.
Het goede voorbeeld van vele plaatsen
om de ouden van dagen eens per jaar
een genoeglijke dag te schenken, vindt
ook hier navolging en zoo werd dan Za
terdag j.l. de eerste autotocht gehouden,
waaraan 45 oudjes deelnamen.
Om 12 uur ’s middags werd de tocht
3de
4de
5de
6de
7de
8ste
9de
JONGENSKAATSEN.
15 Augustus 1938.
Heden had op het sportterrein alhier
een jongenskaafspartij plaats tusschen
parturen uit Kimswerd en Arum.
De 1ste prijs werd gewonnen door Piet
de Groot, Jouke Tolsma (koning) en
Bernard Hoekstra, allen te Arum.
De 2de prijs wonnen Keimpe de Groot,
Klaas Westra en Piet P. Huizinga, even
eens allen te Arum.
De 3de prijs viel ten deel aan Dirk
van der Meer, Tinus Helfrich en Mar
ten van der Weide, allen te Kimswerd.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 21 graden.
Hoe zou deze, mijn vriend, oordeelen,
als men hem in de plaats zijner inwo
ning eens zonder dat er reden was
om hem ergens van te verdenken bij
wijze van „steekproef” ging fouilleeren,
zijn brieven en aanteekeningen aan con-
tröle ging onderwerpen.Terecht zou
hij verontwaardigd zijn en zich gekrenkt
SPANNING IN EN BUITEN
EUROPA.
Er wordt van onzen tijd wel eens be
weerd, dat we zoo snel leven en de re-
vue-schrijver die elke week het meest
op den voorgrond komende nieuws in
korte trekken moet verwerken, kan dit
gezegde ten volle beamen. Zoowel ten
opzichte van het binnenlandsch nieuws,
is er een ontstellende climax.
Ontstellend dan in dien zin, dat het
belangrijke nieuws in onze dagen bijna
steeds gaat over oorlog en oorlogstoe
rusting.
De vorige week hebben we bij een be
schouwing over den toestand in het
Verre Oosten speciaal wat betreft Rus
land en Japan, de mogelijkheid geopperd
dat dit conflict als een afleidingsma
noeuvre ten opzichte van China gebruikt
zou worden. Vandaag is die situatie
reeds geheel weer veranderd. Een voor-
loopige wapenstilstand tusschen de twee
genoemde landen sluit de mogelijkheid
voor het vinden van een compromis niet
geheel uit. Niettemin blijft de algemee
ne toestand uiterst verward en valt er
uit de dikwijls zeer tegenstrijdige be-
no” (voor vol orgel) en nu meenen de
organisten, dat Bach het geheele stuk
voor het volle werk had gedacht. Met
deze uitdrukking heeft Bach echter
steeds bedoeld „voor een volledig orgel”
d.i. een orgel met meer dan één kla
vier omdat hij er echo-effecten in had
verwerkt, die op een één-klaviers orgel
niet te bereiken zijn.
Bach’s Siciliano uit zijn Fluitconcert
sloot zich in stijl wel hierbij aan, doch
kon ons als zijnde arrangement
voor orgel minder voldoen, al was het
prachtige fluitregister van het Bolswar-
der orgel in staat ons met de situatie te
verzoenen.
Van bijzondere bekoring was Schu
mann’s „Wiegenlied”, een heerlijke me
lodie vol innige teederheid, gedragen
door de koesterende cadans der moeder
liefde dat alles maakt dit oeuvre tot
een der verrukkelijkste berceuses die er
bestaan, waarbij men terstond bemerkt
dat er een Brahms-Schumann vertolker
aan het klavier zit.
„Prière et Hymne” van Lemmens kon
den wij als compositie minder waardee-
ren; evenals in meerdere werken van
Lemmens troffen wij ook hier een vri]
banaal „gebedsmotief” aan, dat even
goed neen beter voor een cabaret-
refrein zou kunnen doorgaan; slehts de
„Hymne” een zeer mooie koraalmelo-
die brengt het werk weer op peil en
vermag ons weer in Lemmens’ meester
schap te doen gelooven, dat dan niette
min toch nog sterk achterblijft bij dat
van zijn groote leerlingen Guilmant en
Widor.
Een machtig slot vormde de geweldi
ge „Fantasia e Fuge a moll, van J. S.
Bach, een zéér boeiend stuk dat men zel
den of nooit op orgelprogramma’s aan
treft, iets waarover men zich met ver
bazing afvraagt: „waarom niet”?
Volgende Maandag de celliste Nelly
Galama-Lielacher, wier debuut we muf
belangstelling tegemoet zien.
GESLAAGD.
13 Augustus 1938.
De heer St. Veenséra alhier slaagde te
Den Haag voor het examen Duitsch 1. o.
OPBRENGST COLLECTE.
13 Augustus 1938.
De collecte voor bijzondere nooden
bracht hier f 18.67 op. De dames die
collecteerden komt een woord van dank
toe.
BOLSWARD
19 AUGUSTUS
zijn om daaruit een argument te putten
voor de democratie!
Toen de eerste golven van enthousi
asme zich gelegd hadden, heb ik nog
wat dóórgepraat met mijn vriend over
zijn reiservaringen. In de buurt van Wee
nen bleek hij een auto-ongeval te hebben
gehad. De wagen had een spoorboom
geramd en.Enfin, politie, proces
verbaal, ’s anderen daags reeds ter te
rechtzitting, zooals dat gaat in Duitsch-
'and.
„Maar die stationchef, neen zeg! Wat
een ongeluk van een vent. Een bullebak
van geweld een gallige, narrige, on
beschofte kerel. Ik heb nog nooit zóó’n
onmensch meegemaakt, zeg! Ik.
Ik dacht aan wat hij even te voren
had gezegd over „alle” ambtenaren, die
in tegenstelling met die in Holland
uitmuntten in beleefdheid en correctheid.
Enfin, er moest borg worden gesteld
voor de schade en toen kon de gehaven
de auto op het spoor worden gezet, naar
Holland. Maar sjongen, sjongen, wat
was dat een zaak van vijven en zessen!
Ze zouden met alle tramalant nooit op
tijd voor dien dag zijn klaar geko
men, als niet juist de trein, waar de auto
met mee moest, een half uur te laat
was.
Hé?! dacht ik. Een half uur te laat?
En alles loopt daar op de seconde!
Maar ten slotte kan men het óók weer
als een bewijs van Duitsche voortreffe
lijkheid beschouwen, dat de eenige fou
ten, welke er worden gemaakt, prompt
in toevallige voordeelen verkeeren.
Dat is een „service” welke de demo
cratie nergens ter wereld biedt.
„Aan de grens waren ze ook niet las
tig?” vroeg ik.
„Heelemaal niet! Buitengewoon voor
komend, zeg! Wel streng, maar correct,
zeg! Bij mijn terugkeer moest ik mee.
Ja, zie je ze nemen soms steekproe
ven. Toen moesten ze alles zien. Ze na
men b.v. een notitieboekje uit mijn zak.
„Namen ze.
„Jawel, en dat keken ze bladzijde voor
bladzijde in. Maar uit dat gekriebel van
me konden ze toch geen wijs en trou
wens ik hoefde me niet ongerust te ma
ken.
„Dat begrijp ik!” zei ik. „Dat begrijp
ik.”
Enfin, het bleek, dat ze ook de porte
feuille van mijn vriend hadden doorge
snuffeld, alle brieven in handen hadden
genomen, zijn foto’s onderweg genomen
stuk voor stuk gecontroleerd, een opga
ve hadden gevraagd, van de plaatsen,
welke hij in Duitschland had aangedaan.
„Maar beleefd! Belééfd! Correct,
zeg!”
5e ORGELCONCERT.
Met veel genoegen zagen we weer een
koraalbewerking van J. Nauta op het
programma, ditmaal over Psalm 134:
„Dat ’s Heeren zegen op U daal.” Als
men Nauta’s koraalbewerkingen beluis
tert, blijft er niets, dat men nóg eens
zou moeten hooren om het te kunnen
begrijpen; want alles is klaar en duide
lijk. Ook in dit stuk was alles zonder
moeite te volgen, zoowel de interessante
figuratie in de eerste helft, als de mooie
Cantus firmus bewerking in de tweede.
Wij kunnen ons best voorstellen, dat de
heer Alt deze composities van den Snee-
ker musicus aandacht schenkt voor con-
certgebruik.
De Fantasia G dur van J. S. Bach die
door Alt geheel anders wordt geïnter
preteerd dan men haar gewoonlijk hoort,
maakt op ons altijd veel dieper indruk
zóó. Bach schreef er bij „pro organo ple-
zal 'n mensch dan nog klagen?
Hij zou me eens van mijn vooroordeel
genezen, zijn enthousiasme over Duitsch
land was nog versch en laaiend.
Je hebt er geen idee van! Zóó orde
lijk, zóó voorkomend! Je ziet geen scho
rem op straat; de lui loopen er allemaal
netjes gekleed. Het verkeerNie
mand zal zijn voet op een verkeerde
plaats zetten. En als ze je helpen kunnen,
de menschen, neen geweldig zeg!
Zoo belééfd allemaal, hé! Enne, van eten
en drinken Voor anderhalve mark,
zeg! En dan kun je het niet op. En lek
ker! 1
M’n vriend smakt met z’n tong.
En het bier, neen zeg! Het bier! En
zoo gezellig De menschen zijn er al
lemaal even opgewekt. Moet je hier om
komen. Dan de ambtenaren in Duitsch
land, kerel, kerel, ze weten niet, wat
ze maar zullen doen om je te gerieven.
Je hebt maar te kikken enne En
stipt!! Stipt! Elke trein komt op de
minuut aan en vertrekt op de minuut. Ik
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
ONTHOUDERS VISCHCLUB.
Onder zeer slechte weersomstandig
heden hield de O. V. C. j.l. Zondag haar
4de vischwedstrijd en wel in de Leeu
warder vaart. De vangst was ook bijzon
der slecht. Door 24 leden werden in ’t
geheel 14 baarzen boven de wettelijke
maat gevangen.
De 1ste prijs werd gewonnen door Tj.
van der Hauw met als grootste baars
21 c.M.
2de prijs: K. Nieuwenhuis.
W. Leurink.
A. Venema.
R. Nieuwenhuis.
Joh. van der Schaaf.
G. van der Zee.
L. de Jong.
Ph. Eekma.
De 10de en troostprijs zijn wegens de
geringe vangst ingehouden.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, WonseradeeJ en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Toen ik dat van die melk hoorde, was
ik hóóst bekeerd. Want, nou alle gek
heid op een stokje, als het nationaal-
socialisme zelfs de geiten en koeien te
doordrenken weet, zóó, dat het vetge
halte der melk er gunstig door wordt
beïnvloed, dan wordt het tijd, dat ook ik
me overgeef en mijn ziel open stel.
Ik heb het verhaal van mijn vriend
aangehoord onder stil en instemmend
hoofdknikken. En toen het uit was, zag
mijn vriend me aan, als in verwachting.
Wat dacht hij? Dat ik zou opspringen
en „Heil Hitler!” roepen? Wat 'n dwazig-
heid! Het gebeurt herhaalde! ij k,
dat menschen, die in Duitschland zijn ge
weest, hun medemenschen aan boord
komen met verhalen, hoe goed ze het er
hebben gehad en.hoe onjuist „dus”
de niet-Duitsche pers over het Duitsche
regime oordeelt! Wat heeft in ’s hemels
naam het een met het ander te maken?
Wanneer ik in Duitschland niet wil gaan
fuiven, is dat ik zette het hierboven
uiteen, 'n gevoelskwestie,
maar nooit zal me de kwaliteit van
Duitsch bier iets omtrent de hoedanig
heid van het nat.-socialisme kunnen ver
tellen.
Ik ben in Frankrijk ter vacantie ge
weest en had het er materieel best.
Ook daar was iedereen vriendelijk voor richten njef aitijd den juisten middenweg
me, maar ik zal in geen geval zoo dwaas |e vjn(jen
Zoo is er b’.v. na de met zooveel ophef
aangekondigde wapenstilstand, waarbij
bepaald wérd, dat beide partijen in de
tot dien dag veroverde stellingen zouden
blijven, reeds direct weer een incident.
Volgens de Russische gedelegeerde
Litwinow hebben de Japanners in het
gebied van Tsjang Koefeng opnieuw de
Russische grens geschonden. De Russi
sche regeering is van oordeel, dat hier
door inbreuk is gemaakt op het accoord
van 10 Augustus j.l. Litwinov verklaar
de, dat, ingeval dit incident niet opge-
helderd zou worden, Rusland zich niet
meer aan de overeenkomst van 10 Aug,
gebonden zou achten.
De Japansche vertegenwoordiger ver
klaarde, dat hem niets bekend was over
een incident en dat er in het bewuste
gebied volmaakte rust heerschte.
We zeggen dus niets te veel met de
bewering, dat het oorlogsgevaar nog als
een dreigende wolk boven het Verre
Oosten hangt.Maar in Europa zelf
is het niet veel beter. Op de herhaalde
aanmaning door Engeland en Frankrijk
tot Franco gericht, om nu toch eindelijk
eens antwoord te geven betreffende de
vrijwilligerskwestie en het openlijk deel
nemen van Italiaansche legercorpsen aan
dezen zoogenaamden burgeroorlog,
wordt niet geantwoord.
Franco heeft zijn mannetjes meer dan
noodig en 't is verwonderlijk, hoe sterk
de tegenstand van het regeeringsleger is,
dat niet alleen een sterk verdedigende
maar zelfs aanvallende houding kan ont
plooien.
Zonder vreemde hulp was een zoo
langdurende strijd niet mogelijk gewor
den en we achten het een buitengewoon
zware verantwoordelijkheid voor de
hulpbiedende regeeringen willens en we
tens deze menschenslachting in stand te
houden en zelfs te bevorderen.
Grooter spanning heerscht er momen
teel in de kwestie Tsjecho Slowakije
Duitschland.
De oorzaak mogen we als voldoende
bekend veronderstellen. Na de benoe
ming van den Engelschen waarnemer
Runciman, die de moeilijke taak te ver
vullen had, de nogal scherp op elkaar
ingestelde elementen in Tsjecho-Slowa-
kije en Duitschland tot samenwerking
te brengen.is de algemeene toestand
er hieraan heeft die Engelsche gede
legeerde hoegenaamd geen schuld
veel minder geworden.
De vervroegde Duitsche manoeuvres,
speciaal in het Zuiden van het Duitsche
rijk, waarbij een geweldige krachtmee-
ting van het Duitsche leger wordt ten
toon gesteld.de scherpe aanvallen in
de Duitsche pers ten opzichte van Slo
wakije, ’t telkens rondvliegen van Duit
sche vliegtuigen boven Slowakije’s grond
gebied, en daartegenover de vastberaden
houding van het Tsjechische leger, dat
duidelijk laat uitkomen de wil tot onge
repte handhaving van de Tsjecho Slo-
waaksche grenzen en de souvereiniteit
van den Staat.
Dat zijn twee gevaarlijke stroomingen
in het hartje van Europa. Frankrijk zoo
wel als Engeland maken zich bezorgd
Ik kwam terug uit Frankrijk en ont
moette op het station in Arnhem een
vriend van me. Een beste kerel! Hij
maakt zich geen Kopzorg over principi-
eele tegenstellingen. Ubi bene, ibi patria.
Als het eten en het bier goed zijn, wat
De invloed van het nationaal-socialisme
op ’t vetgehalte van de melk.
EN ANDERE MERKWAARDIGHEDEN.
Ik ga n 1 e t naar Duitschland, niet voor
mijn pleizier althans. En ik hoop dat
men er mij' ook nooit heen zal sturen
voor mijn straf.
Vele Duitschers zal ik stuk voor stuk
als mensch kunnen waardeeren, maar 't
volk als zoodanig zint me niet, zooals
het zich thans openbaart. Ik weet: dat is
een kwestie van persoonlijke appreciatie
en ik neem aan, dat sommigen Anders
tegenover Duitschland staan.
Als ik naar Duitschland zou gaan, voor
m’n genoegen, dan zou ik ’t gevoel heb
ben, of ik ging aanzitten aan een fuif,
welke op een kerkhof werd gegeven; of
aan een fuif in een gevangenis; of in een
krankzinnigengesticht.
Men zou er zoo vriendelijk voor me
kunnen wezen als mogelijk is; het bier
zou er zoo goed kunnen smaken als er
gens anders; de aangelaten zouden er
zoo zorgeloos en vreugdevol kunnen
glanzen als waar ter wereld ook, ik
zou geen oogenblik kunnen vergeten, dat
ik te gast was bij een volk, dat een on-
menschelijke vervolging gedoogt van
medemenschen; een volk, dat een oor
logsheld als Niemöller in een concentra
tiekamp houdt opgesloten, alléén omdat
hij behalve zijn land ook zijn God wil
verdedigen; een volk, dat door zijn lei
ders Jezus laat hoonen als de Heer en
laat schimpen als Jood; een volk, dat
met eigen hand zijn vrijheid offert op
het altaar van de macht.
Anderen hebben geen hinder van der
gelijke overwegingen, als het bier maar
goed smaakt en het eten lekker is. Ik
gun ze hun plezier. Ze schijnen niet erg
getalsterk te zijn, althan»: dit jaar is
het vreemdelingenbezoek in Duitschland
nog maar een-vierde, 25 pct. van dat
van het vorige jaar.
Men heeft mij wel eens gezegd, dat ik
toch niet over Duitschland oordeelen
kan, als ik er niet heenga. Waarom niet?
Ik geloof alle goeds, dat men mij van
onze Oosterburen zegt, d.i. van de voor
beeldige openbare, althans uiterlijke or
de, van de vreugdige begeestering van
hét volk, van de weinige of niet-bestaan-
de werkloosheid, van het goede bier en
de „echte” boter. Ik geloof dat alles en
méér, zonder gezien te hebben.
Maar daarnaast staat het evenzeer
volkomen vast, omdat deze wetenschap
is te ontleenen aan de officieele Duit
sche gegevens: de Jodenvervolging, het
gemis aan geestelijke vrijheid, de offi
cieele aanvallen op het christendom zon
der dat de kerken gelegenheid tot ver
weer krijgen, het beschimpen van Jezus,
van het Oude- en Nieuwe Testament,
Andere pogingen tot ontkerstening van
het volk, het gevangen-houden van do
minees en priesters, door de rechtbank
vrijgesproken enz. enz.
Wat moet ik me in zoo’n land gaan
vermaken?
WITMARSUM.
14 Augustus 1938.
Ds. A. A. de Bruin, Ned. Herv. pred.
te Godlinze, heeft het beroep naar de
Ned. Herv. gemeente alhier aangenomen.
i
r
3
3
1
V
ff
ff
i
f
ui. o. a. ui es ff
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opfjenomen
