Buitenlandsche Revue.
III. U. d. IIIERfF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
LUCHTBESCHERMING.
0
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Stadsnieuws.
34Jaargang
Woensdag 24 Augustus 1938
No 65
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Md.
luchtbescher-
Speciale inrichting voor
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
toch met een vreedzame missie naar
Palestina zijn gekomen.
Als onderdeel van de Jodenvervol
ging over de geheele wereld heeft dit
feit een diepere beteekenis.
De Europeesche atmosfeer.
Wat wil Egypte.
Zoowel de Spaansche kwestie als die
betreffende Tsjecho Slowakije oefent
nog steeds een groote invloed uit op de
Europeesche verhoudingen.
Om bij het eerste punt stil te staan,
schijnt het offensief van de reeerings-
troepen door de Franco-aanhangers we
derom tot stilstand gebracht en naar de
laatste berichten vermelden, is het initia
tief zelfs door Franco overgenomen. Of
dit succes van Franco nu een gevolg is
van eigen kracht, of dat de Italiaansche
hulp weer dermate is verstevigd, dat een
offensief kon worden ingezet, is niet al
tijd precies te zeggen. Dat die hulp nog
steeds belangrijk is, zal wel niet tegen
gesproken worden. De kwestie van het
terugtrekken der vrijwilligers door En
geland aan de orde gesteld.door
Franco eindelijk in een officieel stuk be
antwoord, door Italië nog steeds geca
moufleerd, vormt een buitengewoon do-
mineerende toon in dit Europeesch con
cert. Op de herhaalde aanvrage van En
geland heeft zooals gezegd, Franco wel
geantwoord, maar dat de Engelsche re-
geering talmt met de publicatie van dit
antwoord, geeft geen hoogen dunk om
trent den inhoud.
Nog opvallender is de houding van
Italië. Na de kort geleden verspreide ge
ruchten over nieuwe troepenzendingen
door Italië heeft de Engelsche gezant te
Rome aan de Italiaansche regeering op
heldering gevraagd. Toen binnen veer
tien dagen geen antwoord kwam, heeft
nogmaals Engeland een verklaring ge
vraagd en het is teekenend voor de Ita
liaansche onverschilligheid tegenover het
trotsche Albion, dat men in het geheel
geen haast heeft op de vriendelijk gestel
de vraag te antwoorden.
De Duce spreekt wanneer hij dat wil
en niet op verzoek van een ander.
Het buitenlandsch prestige van Enge-
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
UITSLAG BALLONWEDSTRIJD.
Fa. J. B. v. d. OEVER en Zn.,
BOLSWARD.
Van de talrijke' ballons, die in de feest-
week alhier door genoemde firma wer
den opgelaten, zijn in totaal 40 labels
teruggekomen.
De verst verwijderde is wel Schwerte
Ruhrgebied, Duitschland.
Bovendien nog twee uit Dortmund, in
Duitschland. Het briefje uit Schwerte is
typisch Duitsch en we laten de korte in
houd hier volgen:
„Karte mil Rest Ballon den 15-
7-’38 14.20 uhr in Schwerte,
Ruhr gefunden.
Wann dort aufgelassen?
Heil Hitler.
Frau Karl Schmidt,
Schwerte Ruhr II
Behnesstrasse 12.
De prijzen zijn als volgt gewonnen:
1ste prijs: Albert Heerschop, Nijland;
ballon gedaald te Schwerte, Ruhr.
2de prijs: Piet Bosma, Cnossenlaan,
Bolsward, ged. in Dortmund, Duitsch
land.
3de prijs: Janne Kooistra, Exmorra,
gedaald in Dortmund, Duitschland.
4de prijs: Henri Lunter, Sneekerweg,
Bolsward, gedaald in Haaksbergen.
5de prijs: Hetty Wolke, Bolsward, ge
daald te Olie bij Hengelo.
6de prijs: Boukje Rijpma, Elandslaag-
te 23, Bolsward, gedaald te Wlerden bij
Almelo.
7de prijs: Aukje R. Kroontje, Tjerk-
werd, gedaald te Oud-Leusden.
«t -
-1
PAARDENMARKT.
De jaarlijksche paardenmarkt alhier
mocht zich dit jaar in een groote be
langstelling verheugen. 179 paarden
stonden er op de Nieuwmarkt. De han
del en prijzen waren, hoewel niet over
dreven hoog, toch wel bevredigend. Bij
het sluiten van de markt moesten nog
verschillende paarden even onderge
bracht worden in het pakhuis van den
heer Kroontje.
onze 1ste C, A. B.ers. Het plaatsen en
positie kiezen is over het algemeen goed.
De wedstrijd tusschen C. A. B. III en
Succes 111 eindigde in een overwinning
voor C. A. B. 4-2. Daar zitten heel wat
jeugdige spelers in, die bij regelmatige
oefening en vooral theoretisch voetbal
een goede aanwinst voor C. A. B. kun
nen worden. Ook het 2de elftal gaf een
goede partij, de keeper van dit elftal, die
overigens zijn plaats onder de lat meer
dan waard is, kan in sommige wedstrij
den van die eigenaardige momenten
hebben, overigens is dit elftal met uit
stekende vleugelspelers, een goed back-
stel en middenlinie, maar met een bin-
nentrio, dat nog wat vreemd tegenover
elkaar staat, een zeer goeden indruk.
We geven ook dit elftal in de komende
competitie een goede kans.
Minder zijn we tevreden over ons
eerste elftal. Wat daarvan goed was?
Alleen de keeper, die weer een zeer be
trouwbaren indruk maakte, overigens
rommelde het aan alle kanten. De voor
hoede is in het geheel niet op elkaar in
gesteld, waardoor elk samenspel ont
brak en hoewel sommige spelers indi
vidueel hun best deden, is er dan niets
van te maken. Een middenlinie, die dik
wijls te zoek was, zich noodgedwongen
te veel bij de zwakke backs opstelde,
maar daardoor een gaping in het veld
teweeg bracht, waardoor de bal steeds
weer door een Succes-speler bemach
tigd kon worden.
Onze elftalcommissie zal zeer zeker
ook uit dezen wedstrijd een noodzake
lijke versterking van de achterhoede ge
concludeerd hebben.
Dan hebben we goeden moed, dat ook
ons eerste elftal zijn oude vorm terug
zal winnen.
De totale uitslag is:
C. A. B. III-Succes III
C. A. B. Il-Succes II
C. A. B. I-Succes I 10
Door den voorzitter van Succes werd
I aan C. A. B. een herinnerings-plaquetté
aangeboden, welke door den voorzitter,
den heer Haitsma, dankbaar aanvaard
werd.
DIEFSTAL VAN MOTOROLIE.
Een vat vol motorolie, liggende in een
bergplaats in den tuin van den heer B.
J. Z., is vorige week op eenigszins on
verklaarbare wijze} verdwenen, niet ’t
vat, maar wel de olie. Het typische van
dit geval is, dat de kraan in het vat is
opengedraaid, waardoor een groot deel
van de olie is weggeloopen, maar dat
het olie-spoor ook loopt tot aan de uit
gang naar de steeg op de Nieuwmarkt.
De politie tracht dit raadsel op té
lossen.
land heeft in den loop der laatste jaren
meermalen een deuk gekregen.
In de kwestie Tsjecho Slowakije is de
positie van Engeland niet minder moei
lijk. De geruchten die in de laatste we
ken verspreid werden over een verkapte
mobilisatie van het Duitsche leger
zulks in verband met te houden groote
manoeuvres in het Zuiden van Duitsch
land hebben in Engeland een zenuw
achtige stemming doen ontstaan en men
kan zich dat levendig voorstellen. Een
eventueele overrompeling van Tsjecho
Slowakije door Duitschland kan niet met
een eenvoudig protest, zooals dit met
Oostenrijk gebeurd is, afgehandeld.
Frankrijk heeft zich tegenover Tsjecho
Slowakije pertinent solidair verklaard,
maar ook Engeland kan niet toestaan
dat de Duitsche invloed in midden-Euro-
pa nog meer versterkt wordt. Dit is ook
de reden, dat Engeland zoekt naar een
minnelijke oplossing van de Sudeten
Duitsche kwestie, waaromheen al dat ru
moer is ontstaan.
Aan Lord Runciman werd de moeilijke
taak opgedragen, beide partijen tot een
bevredigend resultaat te brengen. Na
verschillende conferenties is thans de
eerste stap tot een zekere toenadering
gedaan door de benoeming van verschil
lende Sudeten Duitschers in verantwoor
delijke posten aan de grensplaatsen.
Deze concessie van de Slowaaksche re
geering gaat de Duitsche regeering niet
ver genoeg. Hier komen we juist aan
het concrete punt in deze kwestie.
Duitschland bemoeit zich met de binnen-
landsche aangelegenheden van een an
der land en meent daarop pressie te
kunnen uitoefenen. Gaat dit niet goed
schiks, welnu dan zullen we toonen, al
dus de gedachtengang van de Duitsche
regeerders, dat ons legerapparaat zoo
krachtig en zoo sterk is, dat ieder die
niet naar onze pijpen wil dansen, de kans
loopt door deze horden verpletterd te
worden. De bovenaangehaalde conces
sie van de Praagsche regeering moet
men niet te licht achten. De invloed van
de Sudeten Duitschers in de grensge
meenten wordt er aanzienlijk door ver
sterkt en dit is in zich reeds een groot
gevaar. Et valt over deze kwestie nog
veel meer te vertellen, maar we moeten
ons beperken, er staat meer op het pro
gramma voor vandaag.
Wat wil Egypte? zoo vragen we ons
af.
Tot goed begrip van het korte ant
woord, dat op deze vraag is te geven
en dat luidt: zelfbeveiliging en afschud
ding van het vreemde juk zouden we
iets dieper op deze kwestie moeten in
gaan. We willen trachten dit zoo be
knopt mogelijk te doen. Egypte is na
den wereldoorlog tot Britsch protecto
raat verklaard. Opdrijven van ed natio
nalisten onder Sagboel Pasja werd het
protectoraat op 28 Februari 1922 opge
heven en sedertdien is Egypte onafhan
kelijk.
Engeland heeft het recht tot bezetting
van het Suez-kanaal behouden en deelt
de heerschappij in de Soedan met Egyp
te. Nu is er den laatsten tijd een sterke
strooming merkbaar, vooral onder de
nationalen, vereenigd in de Wafd, tegen
het Engelsche imperialisme. Een protest
tegen de Britsche politiek in Palestina
werd aan den Engelschen gezant te
Cairo overhandigd.
De verklaring van dit verschijnsel, dat
door de Egyptische nationalisten plot
seling een veel hooger toon wordt aan
geslagen is zonder twijfel gelegen in de
gewijzigde machtsverhoudingen in het
Middellandsche Zee-bekken. In het
Egyptische parlement heeft de oppositie
het kort geleden heel duidelijk gezegd:
„Wij kunnen ons op Engeland als bond
genoot niet meer verlaten nu het niet
eens Abessinië heeft knnnen redden.
Waar Italië de Balearen heeft bezet,
heeft Engeland misschien niet eens meer
doorgang door de Middellandsche Zee;
in geval van oorlog zou het ons te hulp
moeten komen om Afrika heen en tegen
dien tijd is alles reeds lang voorbij.”
Naast deze actie tegenover Engeland
staat de kwestie Arabieren-Joden.
Het zal genoegzaam bekend zijn, dat
in de laatste jaren het Palestijnsche ge
bied een toevluchtsoord vormde voor de
uit de diverse landen verdreven Joden.
De vroegere rivaliteit tusschen Joden en
Arabieren is daardoor weer opgewekt
en door de Italiaansche radiozender Bari
is deze tegenstelling als een dankbaar
propaganda-object gebruikt.
De thans veelvuldig voorkomende
plaatselijke onlusten waarvan die te He
bron wel een zeer ernstig karakter ge
had hebben, zullen Engeland dwingen
in het belang van de luchtweg naar Br.-
Indië en het Verre Oosten belangrijke
concessies te doen.
Het gevaar bestaat dat dit alweer zal
gebeuren ten koste van de Joden, die
6e ORGELCONCERT.
Het concert opendê met Bach’s ko-
raalbewerking „Liebster Jesu wir sind
hier”, stellig een van ’s meesters schoon
ste voorspelen, waarin hij met de kunst
zinnige „canon in de kwint” een schier
wonderbare klankentoover weet te wek
ken, die op dit orgel al bijzonder mooi
tot zijn recht komt.
Dit was ook het geval met de Pr31. u
Fuge c moll, waarin vooral de Fuga met
haar prachtig thema belangrijk is. Van
A. F. Hesse apprecieerden wij vooral de
„Pastorale”, die compositorisch wel een
voudig is geconstrueerd, maar met haar
interessante echo-effecten er treffend in
slaagde de romantische sfeer van het
landelijk herdersleven aan den hoorder
mee te deelen. Het elegante Scherzo en
de virtuooze Finale ontleenen hun be-
teekenis vooral aan de enorme techni
sche vaardigheid welke zij van den spe
ler eischen en in casu dan ook verkre
gen; het laat zi«h echter begrijpen, dat
kleinere orgels en beperkter kerkruimten
zulke stukken niet zouden kunnen ver
werken.
Mevr. Nelly Galama-Lielacher verleen-*
de hare medewerking als celliste. Zij is
eigenlijk niet te beschouwen als dilet
tante en daarom moet het ons van het
hart, dat zij ons met haar programma
ietwat heeft teleurgesteld.
De stukken, die zij zich koos, ston
den niet op het peil van haar artistieke
standing. Want de beide Schubertliede-
ren („Am Meer en „Ave Maria”) zijn
op zich zelf natuurlijk wel ernstig en
melodieus, maar het blijven zangstukken,
geen cello-composities. Toch vermochten
zij (con sordino voorgedragen) ons meer
bekoren dan de Madrigal van Squire
(waarvan het mede niet vaststaat dat die
oorspronkelijk wel voor cello geschreven
is, maar dit dan toch instrumentaal is
gedacht). Echter, een mooi en lyrisch
melos bezit „Souvenir” (eigen compo
sitie) dat we alleen wat langer hadden
gewenscht, maar het toch uitstekend
„deed”. Gaarne dus tot wederhoorens en
dan met een cello-program van auteurs
als b.v. Eucles, Boccherini, Leonardo Leo
Tartini, Padre Martini en Popper. Er is
waarlijk keus genoeg.
Volgende week zal de heer Alt zijn
plaats afstaan aan een gast-organist, de
heer Gezinus Schrik te Harlingen, die
hier een orgel-recital komt geven, voor-
zoover bekend zonder medewerking.
KAATSEN.
Personeel Hollandiafabriek.
Zaterdagmiddag werd op het sportter
rein de aangekondigde wedstrijd gehou
den. Het muziekkorps „Hollandia” maak
te om 1 uur een rondegang door de stad
waarna direct de wedstrijd onder lei
ding van den heer L. Roode Sr. begon.
Er werd met veel animo gekaatst en
ook was er dikwijls goed spel. 18 partu
ren stonden op de lijst.
Om de prijzen kaatsten ten slotte de
parturen 2-3, 6-7, 10-12, 14-15 en 17. Er
waren 5 gewone en 4 troostprijzen. De
uitslag hiervan is als volgt:
1ste prijs: C. de Waij, B. de Jong en
D. Adema Jr.
2de prijs: E. Brandenburg, Y. de Jong
en A. Nieuwenhuis.
3de prijs: J. Ferwerda, A. Bangma en
A. Bijlsma.
4de prijs: H. Timme, J. de Groes en
B. Veltman.
VOETBAL.
In een heerlijk koesterend zonnetje
staan we nog wat onwennig op het voet
balveld en wij niet alleen; ook de spe
lers moeten zich eerst nog wat aanpas
sen. Voor de eerste kennismaking met
de voetbal driect drie wedstrijden is
haast van het goede- te veel.
Over het algemeen speelt de Wieringer
club, die voor deze wedstrijd was uitge-
noodigd, een goede partij voetbal, voor
al het eerste elftal van „Succes” staaf
lang niet zoo onwennig op het veld als
Dat deze man ontslag uit den militairen
dienst vroeg en verkreeg op grond van
zijn pacifistische denkbeelden, dat
siert hèm en zijn overheid, maar een sa-
boteerende actie, tegen wat anderen als
hun menschenplicht zien, is ontsierend
voor het karakter van hem, die haai
bedrijft.
Natuurlijk zet de heer Viruly niet
rechtstreeks aan tot het laten branden
van licht bij luchtbeschermingsoefe-
ningen en dergelijke kwajongensstre
ken, maar hij hoont en verguist de
luchtbescherming, suggereert haar ho
peloosheid en hij predikt nog wel op
gezag van Gods Woord! het niets
doen tegen het geweld van anderen.
Al dat fraais is omsloten met een
oranje-wit-blanje kalf, waarop een spe
cifiek militaire afbeelding: drie slaande
militaire tamboers.
Toen we een dezer dagen in Maas
tricht vertoefden, werd daar een anti
militaristisch pamflet verspreid, waarin
gejuicht werd over de mislukking
bij gemis aan belangstelling van
een in die stad belegde propaganda-
vergadering voor luchtbescherming en
waarin naar de brochure-Viruly werd
verwezen om te betoogen, dat aan lucht
bescherming niet behoort te worden
meegewerkt!
Vrijheid mag geen synoniem worden
van anarchie.
En op anarchie lijkt het, wanneer het
bestaan van „concurrentie in luchtbe
scherming” wordt geduld en daarne
vens een „propaganda tegen luchtbe
scherming”.
Personeel fa. v. d. Plaats.
Eveneens werd door dit personeel een
kaatswedstrijd gehouden. 6 parturen.
De uitslag was hier als volgt:
1ste prijs: D. Ykema en R. Stelling
werf.
2de prijs: P. Brandenburg en W.
Brandenburg.
De prijs voor de meeste bovenslagen
in de eerste omloop verwierf P. Branden
burg.
Er moet ons inzake Luchtbescher
ming nog iets van het hart. Er zijn ver
scheidene menschen tot gevangenis
straffen veroordeeld, omdat ze niet
prompt hadden meegewerkt aan het
doen slagen van een luchtbeschermings-
oefening, ze hadden een of ander
licht laten branden in hun huis. We kun
nen een streng optreden tegen derge
lijke saboteurs billijken.
Maar de overheid late dan ook niet
toe, dat weinig-ontwikkelde menschen
tot dergelijke sabotage worden aange
zet door énkele extremistsiche pacifis
ten, onder wie er zelfs een is, die een
positie heeft in een semi-overheidsbe-
drijf. Men kan voor vrij heid-bl ij heid
wezen, maar het toch onduldbaar ach
ten, dat de overheid in haar huis sabo
tage van de zijde van haar personeel
duldt ten aanzien van maatregelen, wel
ke ze nam om huis en bewoners voor
vernietiging te bewaren.
Zulk een extremistische pacifist is de
heer Viruly, gezagvoerder bij de K.L.M.
Wie heeft tot taak baar te organiseeren?
En mag iedereen haar saboteeren?
Er ontbreekt ten onzent heel wat aan
de organisatie van de burgerlijke lucht
bescherming. We schreven reeds eer
der over de wanverhoudingen tusschen
de Ned. Ver. voor Luchtbescherming en
de regeering. Het moge een feit wezen,
dat voornoemde vereeniging haar huis
houding te duur heeft opgezet en dat
ze in haar propaganda met zóó kost
bare wenschen en verlangens, ja: eischen
voor den dag komt, dat deze als onver
vulbaar moeten worden afgewezen,
waardoor indirect het vertrouwen der
massa wordt ondermijnd, feit is
evenzeer, dat door de regeering aan
deze vereeniging, welke zich op verzoek
van het landsbestuur met een speciale
taak belastte, zooals ons althans her
haaldelijk werd voorgehouden, ook de
allernoodigste middelen worden ont
houden om zich van dezelve op eenigs
zins behoorlijke wijze te kwijten. De
Ned. Vereen, voor Luchtbescherming
moet thans schooieren met loterijbrief
jes om een bepaalde som we meenen
een ton bijeen te brengen tot dekking
van haar tekorten en om een voorloopig
voortbestaan te verzekeren. Waartoe
ook een leden-werfactie dient.
We wreven ons de oogen uit, toen
we dezer dagen een oproep lazen van
het Roode Kruis, welke eveneens een
propaganda-actie heeft ingezet en wel
met het doel om het ledental van 19000
op te voeren tot voorloopig
100.000. Ook deze actie wordt gevoerd
onder verwijzing naar de luchtbescher-
mingstaak der vereeniging! We zagen
de békende afbeelding van mannen, die
voorzien van gasmaskers, in wolken
van giftige dampen hun menschlievende
taak vervullen. In den tekst van het ar
tikel wordt gewezen op de noodzaak,
dat elke plaats een flinke afdeeling van
het Roode Kruis bezit, met een goed
geoefende transportcolonne, omdat „bij
luchtbombardementen en aanvallen op
de burgerbevolking met strijdgassen
het van het grootste belang is, dat on
middellijk vakkundige hulp kan worden
verleend.”
Zooals de burgerlijke
ming ten onzent wordt georganiseerd,
is het weer échtNederlandsch. Mo
menteel loopt men elkaar in den weg
met loterijbriefjes voor het goede doel
en botst men bij leden-werfacties,
straks als het oorlog is, betwisten de
mannen van de Ned. Ver. en die van ’t
Roode Kruis elkaar de redding van de
slachtoffers!
Laat de overheid toch ingrijpen en
ieders terrein nauwkeurig afpalen, vóór
de vertooning van thans tot een droeve
klucht is verworden. Wij voor ons, we
meenen, dat de bescherming van de
burgerbevolking tegen alle oorlogsge
varen en -ellenden, een taak is, welke
historisch toekomt aan ’t Roode Kruis.
Deze vereeniging heeft in haar trans-
portcolonnes, haar veelzijdig materiaal,
haar verpleegcolonnes, haar duizenden
opgeleide helpsters, in haar ziekenhui
zen en hulpziekenhuizen een outillage,
welke haar als vanzelf bestemt om een
zoo goed mogelijke bescherming der
bevolking tegen de gevaren uit de lucht,
in oorlogstijd, te verzekeren.
Mocht de overheid dat Anders zien,
soit! Maar zij regele en ordene ten
minste. Op het oogenblik werken reeds
drie vereenigingen (een „Friesche”, een
„Nederlandsche” en het Roode Kruis)
voor eenzelfde doel naast en straks
wellicht tegen elkaar in.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
