FEESTELIJKE KAKLAAKtlI. Buiieniandsclie Revue. Reparatie aan alle merken Automobielen IV. U. d. UIERFF De Bolswardsche Courant en Westergoo KINDERVERLAMMING. Woensdag 14 September 1938 341^ Jaargang No, 71 Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Groote voorraad Onderdeelen en Banden Stadsnieuws. Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 12 Dit no. bestaat uit 2 bladen. Porto Binnenland l1^ ct. Buitenland 2^ ct. EEN WEINIG BEKENDE EN GEKENDE ZIEKTE Speciale inrichting voor OFF. FORD DEALER BOLSWARD - TELER 86 8e ORGELCONCERT. Orgelprogramma’s, In hoofdzaak sa mengesteld uit transcripties van beroem de orkestwerken zijn in het buitenland niets ongewoons. En daarbij behoeven we niet eens te denken aan die van con certen op bioscooporgels (was het niet wijlen Jan Zwart die deze instrumenten ter onderscheiding van het orgel met den naam „Orkestrion” betitelde?) maar we bedoelen van orgelbespelingen in de 'kerk. En erkend moet worden, dat er niet zelden heel veel moois niee bereikt wordt. Op orgelprogramma’s bij ons te lande worden transcripties angstvallig verme den, wellicht uit vrees te worden ver- De kinderverlamming is niet alleen een voor het publiek weinig bekende ziekte, ze is helaas ook tevens een nog niet volledig gekende ziekte in de medische wetenschap. Om het anders te zeggen: men weet er lang niet alles van; Vroeger kwam de kinderverlamming nog maar weinig voor. Het eerste epi demische optreden ervan werd beschre ven door Medin te Stockholm. Men spreekt wel van de „ziekte van Heine- Medin”. Ze wordt verwekt door een ultravi- sibel-virus, een smetstof, welke de bac- terie-dichte filters passeert. De smetstof heeft een buitengewone vitaliteit (le venskracht) ze verspreidt zich» zeer ge makkelijk, is in staat om maandenlang buiten het lichaam voort te leven, is uit- Advertentiën per regel: Woensdagsnummer 10 cent. Zaterdagsnummer 12 cent. Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. Geen reden tot bijzondere ongerustheid. Wèl tot voorzichtigheid. ’t Lijkt me nuttig om iets te zeggen over een ziekteverschijnsel, dat in deze dagen velen als een spookbeeld veront rust: de kinderverlamming. Ik ben geen dokter, nóg minder een kwakzalver en ik zal dus geen geleerde en geen schijngeleerde medische weten schap aanvoeren ik heb nagegaan, wat er omtrent aard en karakter dezer ziekte alsmede omtrent haar gevolgen is komen vast te staan. Immers, er be gint zich onrust onder het publiek te openbaren door het feit, dat de kinder verlamming in ons land een steeds dui delijker epidemisch karakter krijgt en omdat men van deze ziekte zoo weinig weet. Deze onrust lijkt voorloopig nog maar weinig gemotiveerd, want de besmet tingskans is slechts miniem. Bedenken we, dat er b.v. ook eiken dag in ons land verscheidene kinderen worden aan gereden en dat er van dezen een zeker percentage aan de gevolgen overlijdt. Laten we daarom ons denken beheer- schen door de gedachte, dat ons kind regelmatig aan de gevaren van den weg blootstaat? Welneenf We doen natuur lijk ons best om de kinderen te leeren, hoe ze zich op straat hebben te gedra gen, maar overigens kunnen we niet an ders doen dan het beste ervan hopen. Het aantal verkeersongevallen moge groot zijn de persoonlijke gevaren kennis is gering. Welnu, de dagelijksche nieuwe ziekte gevallen der kinderverlamming zijn niet veelvuldigdr dan he|t aantal verkeérs- ongelukken. Tot heden althans niet. Er is veel reden tot voorzichtigheid, geen reden is er voor overdreven schrik of vrees. Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct. Voor het Buitenland f7.- per jaar. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. stekend bestand tegen koude, zelfs tegen i (o.m. van Parker) verloopen hoopgevend bevriezen en uitdroging. I voor de toekomst. Hoe kunnen we de ziekte voorkomen? Er is natuurlijk geen enkele afdoende manier om deze immers besmette- 1 ij k e ziekte te voorkomen, maar we kunnen de noodige voorzichtig- he/iid bétrachten. Sommige onderzoe kers zijn van oordeel, dat de besmetting door het maagdarmkanaal zou tot stand komen; b.v. door het drinken van melk, waarom dan ook wordt aangeraden ten tijde van een epidemie geen ongekookte melk te gebruiken bij wijze van voor zorgsmaatregel. Ook wordt het (tijdelijk) ongeschild nuttigen van fruit ontraden. Van groot belang is het, dat men de kinderen zich niet door spel of anderszins te zeer laat vermoeien, omdat oververmoeidheid de vat baarheid der kinderen voor allerlei infecties verhoogt. In den loop eener infectie wordt de smetstof uit het lichaam voornamelijk uitgescheiden door de slijmvliezen van neus en keel en door de speekselklieren. De neus-keel secretie is dan ook inder daad besmettelijk en kan gevaar opleve ren voor de omgeving. Vandaar dat het te ontraden is om, zoolang de huidige epidemie aanhoudt onnoodige kindersamenkomsten te be leggen. Is de ziekte eenmaal in een be paalde plaats geconstateerd, dan moet tijdelijke sluiting der scholen worden overwogen, daar er dan waarschijnlijk reeds meerdere smetstofdragers zijn. Md. waarin opgenomen nationaal kwartet verschil van opvatting en waardeering in de dagelijks weerkee- rende tegenstellingen, in uitzonderlijke mate is dit het geval met de allesom vattende internationale kwestie, die we kortweg m£t Tsjecho Slowakije kunnen aanduiden. Dat is het probleem waarom het ge- heele wereldgebeuren momenteel draait. Belangstelling voor een Spaansche oor log of de troebelen in Egypte, de strijd tusschen China en Japan, de Kerkstrijd en het rassenvraagstuk in Duitschland en Italië, het arbeidsconflict in Frankrijk en nog veel meer kleinere kwesties.het valt alles in het niet bij de allesbeheer- schende vraag: zal er spoedig een twee de wereldoorlog komen? De optimist is van meening dat Duitschland niet durft, hij zit onmiddel lijk vast met zijn voedselvoorziening, zoo hoorden we dezer dagen beweren. Bo vendien, zoo zegt men, het Duitsche volk wil geen oorlog en wanneer er al een groote mond wordt opgezet, dan is dat niets anders dan bluf. En dan: Engeland heeft wel vaker gedreigd, maar op het kritieke moment telkens teruggetrokken. De pessimist zegt: Duitschland stuurt welbewust op een vreedzame verovering van Tsjecho Slowakije aan. Daarvoor is de grens tusschen dit land en Frankrijk duchtig versherkt; worden in de grens plaatsen groote troepenmachten gecon centreerd, die wel toevallig samenvallen met te houden manoeuvres. De voedselvoorziening is welbewust tot een ongekende hoogte opgevoerd; de handel en industrie heeft zich zooveel mogelijk van het buitenland onafhanke lijk gemaakt; de militaire opbouw is bui tengewoon sterk en steunende op deze sterkte wordt de droom van één groot Duitsch imperium tot een obsessie, met al de funeste gevolgen voor het overige deel van Europa. In hoeverre geven nu de feiten van den dag aan een van deze beide stellingen ’n schijn van waarheid? Het nu afgeloopen week-end is buitengewoon moeilijk en rijk aan afwisseling geweest. De partijdag te Neurenberg, zoo was ongeveer de algemeene gedachtengang, zal wel op de een of andere manier eenige ontspanning brengen. Deze ver wachting is |niet vervuld. Hitler heeft met geen enkel woord in zijn rede dit actueele probleem aangeroerd. Dit is na-, tuurlijk voor tweeërlei uitleg vatbaar. Laten we liever zeggen: die zou voor tweeërlei uitleg vatbaar zijn, wanneer we daarnaast niet hadden de rede door Göring voor de arbeiders gehouden. Göring, dat weet u nog wel, is een invloedrijk man, geweldige voorstander van het eene Germaansche ras, de man van de menschenverafgoding en de in tense Jodenhaat. Deze Göring zegt: Duitschland is beveiligd tegen iedere blokkade, de luchtmarht, het landleger en de vloot zijn bezield door een on- op dit hoogtij, onverschillig of gij in het moederland, in Nederlandsch Indië, Su riname of Curasao woont, dan wel in het buitenland toeft, besluit ik met den wensch, dat deze herdenking het besef van ons aller saamhoorigheid moge ver levendigen en dat wij ons bewust mo gen zijn één te zijn in willen, streven en offervaardigheid, waar het geldt de hoogste belangen van volk en rijk. Dat God daartoe Uw en Mijn gemeenschap pelijk streven met Zijn zege krone.” Met deze door Hare Majesteit gespro ken, Haar uit het hart gegrepen woor den willen wij besluiten, de hoop uit sprekend dat het der Hooge Vrouwe ge- g^ven moge zijn, nog lange jarqn in vrede en voorspoed over Haar volk te regeeren. schokbaar vertrouwen in de overwin ning. Duitschland was nimmer in zijn geschiedenis zoo hecht geconsolideerd. Een over een enorme uitgestrektheid ver sterkte zone beschermt het Rijk tegen iedere aanval. Geen enkele macht ter wereld zal ooit meer door een dergelijk land trekken.en dan volgen natuur lijk de bekende liefelijkheden aan het adres van de Tsjechen en de Joden. Deze laatsten vooral vormen voor Göring een obsessie. Dergelijke redevoeringen dra gen er niet toe bij, de zoo hoog noodige rust te verzekeren. Verschillende door de Sudeten Duitschers geprovoceerde rel letjes in Slowakije achten we niet van groete invloed op den gang van zaken. Wanneer men uit al die tegenstrijdige berichten de vastomlijnde meening gaat distilleeren, dan is dat momenteel zeer riskant, omdat de buitenstaander af moet gaart op de perscommentaren en zich dus gemakkelijk kan vergissen. Dil meenen we echter wel als zeker te mo gen aannemen: De lijn waarlangs deze kwestie betreffende Tsjecho Slowakije zal moeten loopen, is door Hitler en zijn trawanten geheel uitgestippeld, hiervan af te wijken ligt niet in het kader van het nationaal socialisme, alleen het tijd stip waarop deze daad gesteld zal wor den, ligt nog in het onzekere. Wie gedurende de laatste jaren het streven van het Duitsche Nationaal So cialisme heeft gevolgd, komt tot de con clusie, dat alles, ook de gebiedsuitbrei ding (de droom van het eene groote Duitsche Rijk) naar een vast plan wordt uitgevoerd. Duitschland neemt Tsjecho Slowakije met of zonder medewerking van de an dere mogendheden.en dan.wel dan is Hongarije en Roemenië aan de beurt. Gelukkig maar dat zijn machtshonger zich niet tot ons landje uitstrekt.Wan neer we voor ons zelf deze feiten als vaststaand aannemen, komen we onwil lekeurig aan de vraag: Wat kan er ge daan worden om deze wereldbrand te keeren? Frankrijk heeft een overeen komst met Slowakije om dit land bij een Duitsche overval te steunen. Engeland heeft verklaard, dat een verandering van de Europeesche kaart niet meer ge- wenscht is en tracht langs minnelijke weg deze kwestie op te lossen. Daartoe zijn de 8 eischen van.Karsbad ontwor pen waarvan er zeven door TBjecho Slo wakije zijn aanvaard. Btreffende het achtste wilde men als nog besprekingen voeren en zie, voordat hiertoe gelegenheid was, hebben de Duitschers een onbenullig relletje, mis schien zelf in elkaar gezet in Ostrawa benut om de onderhandelingen plots af te breken. Men krijgt den indruk, dat deze onderhandelingen voor de Duit schers veel te vlot verliepen en dit schijnt niet in het kader van het uitge stippelde lijntje te liggen. Men verwijt de Engelsche regeering nogal eens dat zij in veel dingen zoo talmt Waarom zoo redeneert men, pakt Engeland nu niet flink aan.dan zal de Duitsche re geering wel bakzeil trekken. We mogen hierbij evenwel niet vergeten, dat de in zet een wereldoorlog is, en crp deze ramp te keeren, mag ons inziens Enge land gerust iets marchandeeren, maar dat is toch onrecht wat Duitschland wil. Zeker, maar wat Italië deed met Abes- sinië en Duitschland met Oostenrijk, Ita lië en Frankrijk in Spanje, China en Ja pan enz. enz. is toch precies hetzelfde. De allesbeheerschende vraag is deze: zal men een wereldoorlog willen ontke- tenen nu een bepaald volksdeel uit een I land meent, dat ook zij moet leven on- der de zeer twijfelachtige zegeningen van het Nationaal Socialisme? Tot deze proportie teruggebracht, is t toch eigenlijk de zaak te simpel om er t een wereldbrand aan op te offeren. Zoo is onze geheele revue reeds vol gepend met het meest actueele probleem i van onzen tijd. We hadden U vandaag i nog iets willen vertellen over de moei- i lijkheden van Italië in Abessinië, maar i zullen dit nu maar voor de volgende keer bewaren. Oranje en Nederland. Nederland en Oranje 1 Is er bij menschenheugenis wel ooit een Oranjefeest zoo grootsch opge zet, met zooveel geestdrift, zoo met hart en ziel door het gansche Nederlandsche volk van jong tot oud, van laag tot hoog gevierd, als dit veertig-jarige jubi leum van onze geëerbiedigde Lands- vorstin? Tot ver over de grenzen zelfs heeft dit feestelijk gebeuren weerklank gevonden ook in letterlijken zin; want wij kunnen ons voorstellen hoe duizenden Nederlanders in den vreemde hun radiotoestellen op onze zenders heb ben afgestemd en met ontroering zullen hebben geluisterd naar de jubelklanken uit het moederland. Met kloppend hart zullen zij de woorden hebben opgevan gen, die de Vorstin op dezen zoo ge- denkwaardigen 31en Augustus tot haar volk heeft gesproken; woorden vol waardigheid, vol liefde, die rechtstreeks den weg hebben gevonden naar de har ten harer onderdanen. Vlaggen wapperden, jubelkreten schal den, muziek klonk allerwegen, op straten en pleinen: Nederland vierde feest. Feest ter eere van Haar, die met vaste hand en wijs beleid het schip van Staat veertig jaar lang veilig door ruwe stormen en tallooze klippen heeft gestuurd. Veertig jaar van moed, beleid en trouw en bovenal van liefde voor Haar volk, dat Haar in deze dagen met diepe dankbaar heid en onwankelbare aanhankelijkheid aan het Huis van Oranje, hulde heeft ge bracht. Ja, Nederland heeft ta deze onverge telijke dagen aan heel de wereld getoond, dat een klein land waarlijk groot kan zijn in de betuigingen van zijn gehecht heid aan de waardige nakomelingen van den grooten Zwijger. Eén roep ging door het land, van Noord tot Zuid, van Oost tot West: „Leve de Koningin 1” Ontroe rend door haar eenvoud, staat daar de Koningin, onze Koningin, omringd door Haar geliefde Kinderen, Prinses Juliana en Prins Bernhard met het kleine aan vallige Prinsesje Beatrix; omringd ook door het gansche Nederlandsche volk, schouder aan schouder, het oog gericht op Haar, op wie thans veertig jaar lang de zware zorgen van het Staatsbestuur hebben gerust. Dankbaar zijn wij het voor het verleden, hoopvol voor de toe komst, die land en volk onder Haar wijze leiding tegemoet gaan. Wèl hebben wij reden tot dankbaar heid, wanneer wij achter ons zien. On wrikbaar als een rots temidden van de woedende baren wist een Oranjetelg, Koningin Wilhelmina, ons land te bewa ren voor de gruwelen van een oorlog, die de gansche wereld in vuur en vlam zette. Veertig jaar van vrede heeft Zij Haar volk geschonken, het grootste, het hoogste goed. Wij hebben medegeleefd met het onzegbare leed, dat Haar heeft getroffen door het verlies van Haar dier bare, door gansch Nederland beweende Moeder, van Haar geliefden Gemaal, Prins Hendrik. Doch ook hebben wij ge deeld In de vreugde van Haar moeder hart, bij de verloving van Prinses Juliana en Prins Bemhard. En wie herinnert zich niet den jubel, die zich in luttele minuten over het geheele land verspreidde bij de vreugdemare: „Er is een Prinsesje gebo ren!” Gelukkig het volk, dat zoo, in leed en vreugd, zich nauw verbonden voelt aan zijn Vorstin. De diepe klank der klokken heeft zich in het blijde feestgedruisch gemengd, vreugdevuren hebben opgevlamd, het oog heeft zich vergast aan de kleurige en smaakvolle versieringen en illumina ties; alles ter eere van het veertig-jarig Regeeringsjubileum van Koningin Wil helmina, als even zoovele blijken van medeleven en hulde van Haar volk. Hoe zouden wij beter kunnen doen, dan hier enkele van de woorden aanha len, die Zij door de radio tot Haar volk zoowel hier als in de overzeesche ge westen, heeft gericht en die zoo recht streeks tot ons hart hebben gesproken: „Op het onafzienbare arbeidsveld, dat zal moeten worden ontgonnen, zie Ik in gedachten Mijne Kinderen, ieder op eigen gebied, aan die taak medewer ken, de idealen van hun tijdgenooten deelende, hen begrijpende en door hen begrepen. Moge het Mijner Dochter gegeven zijn wanneer zij eenmaal tot den troon ge roepen wordt, met raad en daad door hen gesteund en door hun liefde en ver trouwen gedragen, mijn geliefd volk met wijsheid en beleid naar een gelukkige en voorspoedige toekomst te leiden. U allen dankend voor Uw medeleven met Mij OPTIMIST EN PESSIMIST. Zooals in het gewone dagelijksche leven de optimisten leven naast de pes- De kinderverlamming heeft zich waar- simisten, zoo vindt men ook in het inter- schijnlijk ook reeds vóór 50 jaar geleden F'’*'-'-"-’ 1--Ui'-ii!-~ geopenbaard, maar men was zich toen haar besmettelijkheid nog niet zoo be- 1 wust. De ziekte werd toen zonder meer 1 beschouwd als een aandoening van het ruggemerg met als gevolg typische ver- 1 lammingen. i Gewoonlijk begint de ziekte met wei nig bijzondere klachten van algemeen 1 ziek zijn; er is meestal een sterke neiging tot zweeten en een groote overgevoelig heid voor prikkels. In het verloop van eenige dagen ontwikkelen zich min of meer uitgebreide verlammingen, afhan kelijk van den hoofdzetel ddr ontste- kingsverschijnselen in ’t centrale zenuw stelsel. Het is van groot belang, dat de ziekte tijdig wordt onderkend, n.l. vóór zich de typische verlammingsverschijnselen aan armen en (of) beenen hebben ver toond. Wie voor griepachtige verschijn selen anders geen dokter bij een kind deed komen, doe dat thans wel, want deze verschijnselen zijn vrijwel gelijk met de eerste verschijnselen van kinderver lamming. Typische kenmerken bij deze laatste zijn vaak nog: gezwollen, gla- zerig staande oogen; in het vroegstadium blijkt ook veelal het z.g. kniereflex op geheven. De eerste behandeling bestaat uit seruminspuitingen en zoo mogelijk röntgenbestraling van het ruggemerg Het verloop der ziekte is zeer wisse lend. We vonden de gevallen met doode- lijken afloop op ongeveer 25 ge taxeerd; van de overigen houdt slechts ongeveer 25 geen blijvende nadeelige gevolgen. Deze nadeelige gevolgen be staan uit blijvende verlammingen van spiergroepen; door orthopaedisch ingrij pen (spier- en peestransplantaties) kun nen de restverschijnselen soms worden geminiseerd. Tegenwoordig past men ook een z.g. electrische nabehandeling toe. Ik herinner er hierbij terloops aan, dat de president van de Ver. Staten Roose velt, in zijn jeugd aan de kinderverlam ming heeft geleden. Jaren lang daarna kon hij zich niet verplaatsen, maar door zijn geweldige wilskracht en orthopae disch ingrijpen, leerde hij, gesteund door een bepaald corset £n met gebruikma king van stokken weer loopen. Het staan is hem echter niet goed mogelijk; meestal gebruikt hij ook een speciaal geconstrueerden stoel. Naar een doelmatige methode van ge nezing der kinderverlamming is de we tenschap zoekende, maar zij is thans on getwijfeld op den goeden weg. Men be reikt vaak reeds goede resultaten met sera, welke uit de smetstof van re convalescenten wordt bereid. Preventieve inentingen worden nog niet gegeven. Wel worden er goed ver- loopende proeven genomen met een pre paraat van Kolmer, bestaande uit een door natrium ricinolaat afgezwakt se rum. Ook andere dergelijke proeven Waarom tijdens een epidemie betrek kelijk weinig personen worden aangetast niettegenstaande de gdmakkelijke ver spreiding van de smetstof en dezen vi taliteit, is nog niet geheel duidelijk. Sommigen verklaren, dat door een on derscheiding van de smetstof in bijzon dere typen, zwakke vormen; anderen zijn van meening, dat de meeste menschen onvatbaar zijn geworden door een vroe ger doorstane en ongemerkt voorbijge gane infectie. Daaraan verbinden deze laatsten de conclusie, dat de ziekte voor al jonge kinderen veelal van beneden 4 5 jaar in ernstige mate aantast. Feit is, dat kinderverlamming het woord zegt het reeds vooral onder kinderen voorkomt en bij per sonen van boven 40 jaar slechts bij hooge uitzondering. De huidige epi demie heeft ook vele jongelui tot haar slachtoffers gemaakt; in Gro ningen werden de vorige week nog drie zidktegdvalleji (op één dag) vastgesteld van mannnen in den leeftijd van 2628 jaar. Een merkwaardige en min of meer verontrustende bijzonderheid der kinder verlamming is, dat de laatste jaren van een merkbare uitbreiding kan worden gesproken. In de Vereenigde Staten telde men om streeks 5000 gevallen in 1910, terwijl in 1927 dit aantal was gestegen tot 29000, waaronder 6000 met doodelijken afloop. In Europa vindt men de ziekte vooral in Scandinavië en men kan wel zeggen, dat sinds 1926 er overal in Europa, nu en dan epidemiën oplaaien. In de noordelijke landen van Europa treft men ze nochtans vier maal zooveel aan als in de zuidelijke. In ons land heeft de kinderverlamming zich nimmer zóó veelvuldig voorgedaan als thans. DE JONG s NIEUWSBLAD i

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1938 | | pagina 1