Buitenlaodsche Revue.
DE TROONREDE
IV. V.'WERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
De Bolswardsche Courant en Westergoo
ONVEILIG SIGNAAL.
LIITHAEIN
Stadsnieuws.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
uitgesproken door H.M. DE KONINGIN
op Dinsdag 20 September 1938.
34— Jaargang
Woensdag 21 September 1938
No. 73
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Duitsch materiaal;
In verband met het feit, dat de wij
zigingen in de economische verhoudin
gen op het gebied van den landbouw
meer en meer van blijvenden aard blij
ken te zijn, is het gewenscht, dat aan
de genomen maatregelen een organisa
tie ten grondslag wordt gelegd, waarbij
in het bijzonder gelet zal worden op de
handhaving der bij het landbouwbe-
drijfsleven behoorende eigen verant
woordelijkheid.
Oit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland m ct.
Buitenland 2>$ ct.
Speciale inrichting voor
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Met erkentelijkheid maak Ik gewag
van de toewijding waarmede Leger en
Vloot, zoomede de ambtenaren in bur
gerlijken dienst in het geheele Konin
krijk hunne taak vervullen.
Blijft Curasao zich verheugen in een
gestadige ontwikkeling en vertoont de
financieele toestand van Suriname een
lichte verbetering, de in het vorig Jaar
ingetreden terugval in de conjunctuur
heeft niet nagelaten een ongunstigen
invloed uit te oefenen op den algemee-
nen economischen en financieelen toe
stand van Nederlandsch-Indië.
Hoewel een voorzichtig financieel
beleid terughouding eischt bij het be
ramen van maatregelen met geldelijke
gevolgen, zal niettemin worden voort
gegaan met het streven naar verbree-
ding van de economische basis des
lands.
De doelmatige inrichting van de ver
dediging van Nederlandsch-Indië te
land en ter zee, welke van de Schatkist
zware offers eischt, heeft de voortdu
rende aandacht der Regeering.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
NOG WEINIG OPHELDERING IN DE
INTERNATIONALE TOESTAND.
Het is vanzelfsprekend, dat we ook
deze buitenlandsche revue beginnen met
de alles overheerschende kwestie: het
voortbestaan van Tsjecho Slowakije.
Waarschijnlijk is U, geachte lezer,
met heel veel anderen de meening toege
daan, dat na de conferentie, die er tus
schen Chamberlain en Hitler had plaats
gevonden, een zekere ontspanning in de
toestand merkbaar was, naar onze mee
ning heeft deze conferentie alleen een
koerswijziging gebracht en een verande
ring van tactiek.
In de berichten van de vorige week
domineerde de bedreiging van de offi
cieel® Duitsche weermacht. Na de be
spreking tusschen Chamberlain en Hitler
een geheel ander beeld.
De talrijke vluchtelingen uit Sudeten-
land, die bescherming gingen zoeken in
Duitschland, worden nu in de grensge
meenten gewapend natuurlijk met
Duitsch materiaal; en onderwijl publi-
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 17 graden.
tijen gelijk op, mooi vlug en open spel
met verschillende kansen. Harlingen
weet het windvoordeel niet te benutten.
Over het algemeen gaat de bal te veel
in de breedte. Een prachtige en verre uit
trap van de back B. brengt de bal over
van ’t veld. Bosma de midvoor ziet z’n
kans, loopt toe en met een zuiver ge
plaatste bal leid’ C.A.B. 1—Het is nti
of de C.A.B.-ers den smaak te pakken
krijgen. De druk op de Harlinger ach
terhoede wordt sterker, maar men weet
stand te houden tot de rust.
Tot voldoening stemt, dat in deze
bewogen tijden de betrekkingen van
Nederland tot de andere Mogendheden
haar vriendschappelijk karakter onver
anderd hebben mogen behouden. De
Regeering blijft er op bedacht, de posi
tie van Nederland door onze even zorg
vuldig als bestendig gevolgde politiek
van zelfstandigheid te bevestigen en te
versterken. Daartoe blijft de verdere
uitvoering der voorgenomen maatrege
len tot versterking van 's lands weer
macht onontbeerlijk.
Mag worden gehoopt, dat van deze
voorzieningen een gunstige invloed op
de werkgelegenheid zal uitgaan, daar
nevens zal worden voortgegaan met 't
treffen van bijzondere maatregelen tot
bestrijding der werkloosheid. Inzonder
heid zal belangrijke uitbreiding worden
gegeven aan de uitvoering van die wer
ken, welke bijdragen tot verhooging
van het voortbrengingsvermogen van
den bodem en daardoor leiden tot het
ontstaan van blijvende werkgelegen
heid. De verdere uitvoering van de
drooglegging van den Noord-Ooétpol-
der en de voorbereiding van de overige
inpolderingen in het Ijsselmeer, zullen
krachtig worden voortgezet.
Teneinde remmende invloeden op de
uitvoering van werken tot bestrijding
der werkloosheid zooveel mogelijk uit
den weg te ruimen, zullen voorstellen
van wetgevenden aard U eerlang be
reiken.
De werkloosheid onder de jeugd
heeft de bijzondere aandacht der Re
geering; maatregelen tot krachtiger be
strijding worden voorbereid.
Kon Ik ten vorigen jare in Uw mid
den gewagen van hoop op verbetering
in den economischen toestands des
lands, de gang van zaken sinds dat tijd
stip heeft deze hoop niet in vervulling
doen gaan. Wel is de werkloosheid
sinds dat tijdstip nog eenigszins afge
nomen, maar over het algemeen zijn de
economische vooruitzichten minder
gunstig dan destijds het geval was.
Deze toestand plaatst de Regeering
opnieuw voor de vraag wat gedaan
kan worden tot verlevendiging van het
bedrijfsleven en de daarmede saamhan-
gende werkgelegenheid voor groote
groepen van ons volk. Met het oog
hierop zullen bijzondere voorzieningen
worden getroffen ter bevordering van
den uitvoer onzer producten, terwijl
voor bepaalde bedrijven tariefmaatre-
gelen van matig beschermenden aard
in voorbereiding zijn. Ook zal aan de
verdere ontplooiing onzer nationale nij
verheid en aan de belangen der
scheepvaart bij voortduring aandacht
worden geschonken.
man die momenteel nog in Abessinië
vastgehouden wordt. Met dit vasthouden
bedoelen we dan dat het verzet van ver
schillende Abessijnsche stamhoofden,
zoo krachtig is, dat er nog 200.000 man
noodig zijn om de orde te blijven hand
haven.
Een zeer kostbaar experiment voor
Italië, temeer nu de rijkdommen, die
Abessinië moest opleveren, wel een
beetje tegenvallen. Wanneer Italië door
de een of andere daad gedwongen zou
worden het grootste deel van dit leger
door de uitgewekenen) is verzameld, terug te trekken, dan was de verovering
van Abessinië weer gereduceerd, maar
ten koste van veel menschen, materiaal
en geld.
En dan ten slotte nog enkele woorden
gewijd aan China en Japan.
Hoe langer hoe meer blijkt, dat Japan
zich met dit avontuur in een wespennest
gestoken heeft. Nu kan Japan wel met
een breed gebaar zeggen: bij een we
reldoorlog staan we naast Duitschland,
maar vooralsnog heeft men meer dan
genoeg aan China en zal veel eerder de
vraag overwogen moeten worden: hoe
vinden we een oplossing om ons met
goed fatsoen uit dezen strijd terug te
trekken.
Leden der Staten-Generaal,
Bij den aanvang van ’t zittingjaar tot
hervatting Uwer werkzaamheden ge
voel Ik allereerst behoefte uitdrukking
te geven aan Mijne gevoelens van die
pe erkentelijkheid voor de in de afge-
loopen weken uit alle lagen van Mijn
Volk ontvangen bewijzen van gehecht
heid aan Mij en Mijn Huis. De herin
nering daaraan zal bij Mij onvergete
lijk zijn.
VOETBAL.
C.A.B. I—Harlingen I 2—0.
Om 2 uur de eerste thuiswedstrijd van
C.A.B. I tegen Harlingen I. Laten we
direct constateeren dat C.A.B. buitenge
woon goed is gestart, niet dat Harlin
gen met zulke sprekende cijfers is ver
slagen, maar meer dat het spelpeil zeer
goede verwachtingen voor de verdere
competitie opent. Het medespelen van
De toestand van de openbare finan
ciën blijft in zeer bijzondere mate zorg
vereischen, en noopt mitsdien tot een
zoo groot mogelijke beperking der uit
gaven. Dit is te meer geboden omdat
de offers, welke in de huidige omstan
digheden gebracht moeten worden
voor de defensie, alsmede die, welke
nu reeds gedurende een reeks van ja-
ren gevorderd worden voor de bestrij
ding der werkloosheid en de leniging
van haar gevolgen, zeer zware eischen
aan de publieke kassen stellen.
Grooter offers zullen echter nog noo
dig zijn om in deze voor ons volksbe
staan zoo eminente belangen op de juis
te wijze te blijven voorzien.
Voorstellen, welke er op gericht zijn
iet geheele volk zooveel mogelijk in
deze nationale offers te doen deelen,
zullen U in dit zittingjaar worden aan
geboden. Het ligt in het voornemen
hiermede gepaard te doen gaan voor
stellen tot belastingherziening, teneinde
een meer rechtvaardige verdeeling van
den druk te verkrijgen en de in bepaal
de belastingen gelegen belemmeringen
tegen verruiming van de werkgelegen
heid zooveel mogelijk weg te nemen.
de back Br. is een technische en moreele
versterking van de ploeg; hierdoor le
verde de middenlinie veel opstuwend
werk en bijzonder was de linkshalf weer
in zijn element. Ook de voorhoede maakt
een goede indruk. De nieuwe linksbuiten
debuteert goed,’ geeft heel goede voor
zetten en neemt de corners zeer zuiver.
Over het geheel genomen een elftal,
waarmee men in deze competitie reke
ning moet houden.
Over den wedstrijd het volgende:
In het eerste kwartier gaan de par-
De tarweprijzen zijn weer ineenge
stort en dit tot dicht bij het allerlaagste
prijspeil van 1933. Is er nu inderdaad
een enorme overvloed van dit kostelijk
product? Wij weten wel beter. Zelfs in
Nederland, waar men vergeleken bij vele
andere landen nog een buitengewoon
hooge welvaart geniet, zijn er menschen
die niet zooveel boterhammen kunnen
eten als ze wel willen. En het brood zou
werkelijk nog beter kunnen zijn, dan 't
reeds is, al Is het ook veel en veel sma
kelijker dan b.v. in Italië en Duitschland,
waar men tot de grootste zuinigheid ge
dwongen is bij het gebruik van granen
en derhalve verschillende meng- en uit-
maalbepalingen heeft. En zelfs in die
staten kan men zijn buik in elk geval
nog vol eten, zulks'in tegenstelling met
bepaalde andere landen, waar een chro
nische ondervoeding voor een zeer groot
deel van de bevolking heerscht.
Neen, er is geen tarwe te veel, maar
er is meer dan de wereld kan betalen en
dat is een ramp voor den producent: den
boer. En niet voor hem alleen. De milli-
oenen tarweproducenten kunnen na een
slecht jaar veel minder industrieproduc
ten koopen en derhalve gaat op den duur
de geheele bevolking min of meer den
druk van de lage tarweprijzen gevoelen.
Het dalen van de graannoteering op de
wereldmarkt is steeds een van de fac
toren geweest van een algemeene de
pressie.
Men heeft nu in de laatste jaren maat
regelen trachten te nemen, die tot min
of meer vaste graanprijzen zouden lei
den. In landen, die minder produceeren,
dan zij zelf gebruiken, is dat niet zoo
moeilijk. Daar kan men den binnenland-
schen prijs door douanetarieven, enz.
willekeurig hoog houden. Het leven
wordt dan slechts wat duurder. In de
exportlanden staat men echter direct
voor een ramp.
De Vereen. Staten van Noord-Ameri-
ka nu zijn zoo’n exportland. De vele
maatregelen, welke Roosevelt in de laat
ste vijf jaren heeft genomen, om de pro
ductie te beperken en den boer te be
schermen, zijn bekend. En toch staat
men thans weer voor een laagterecord
op de graanbeurs.
Is er dan werkelijk niets tegen zulk
een ramp te doen? Inderdaad zijn alia
tot nog toe genomen maatregelen on
doelmatig gebleken. Zelfs de intensivee-
ring van de wapenproductie, waarvan
men zooveel had verwacht. Wel is waar
werden daarmee op verschillende gebie
den gunstige resultaten verkregen, maar
de ineenstorting der graanprijzen be
wijst thans toch, dat ook deze oorlogs-
luxe geen redding brengt.
Wat er inderdaad noodig is, is de te
rugkeer naar een vreedzame samenwer
king. Iedereen praat wel over vrede,
maar de economie staat geheel in het
teeken van den oorlog. De nood van het
oogenblik komt voort uit het feit, dat wij
technisch wel is waar in een wereld
economie leven, maar het juiste geeste
lijke en politieke standpunt tegenover dit
feit nog niet gevonden hebben. De lage
tarwenoteering is dan ook een onveilig
signaal.
Slechts bij een waren vrede stijgt het
welvaartspeil, zullen vele millioenen
menschen in en buiten Europa meer geld
voor levensmiddelen, enz. kunnen uitge
ven. Laat ons hopen, dat deze betere or
ganisatie nog eens wordt bereikt.
I
Ook in het komende zittingjaar zal
weer veel arbeid en toewijding van Re
geering en Staten-Generaal worden
gevorderd. In het vertrouwen, dat die
arbeid verricht zal kunnen worden in
hartelijke saamwerking en met de inni
ge bede, dat de Almachtige God ons
allen de noodige kracht en wijsheid
schenke, verklaar Ik de gewone zitting
der Staten-Generaal geopend.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeei en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
9e ORGELCONCERT. i
Mevrouw Jacoba Rienstra-Went kwam
met een uitgelezen klassiek pdfigramma,
waarvan ons behalve de beide aria’s van
Bach en Handel vooral interesseerden
Psalmus 122 van Huygens en de Oud-
Nederlandsche liederen. En deze geno
ten een vertolking die de aandacht ten
volle waard was en stellig onze waardee-
ring verdient. Bijzonder werden wij ge
troffen door „Jesus” en „die Siele”, dat
wij nimmer eerder hadden gehoord en
dat ongetwijfeld een juweeltje van oud-
nederlandsche poëzie mag worden ge
noemd.
Het orgaan van Mevr. Rienstra is
krachtig en welluidend, vooral in het
middenregister, het vult de kerkruimte
zelfs zoodanig, dat het orgel n.o.m., bij
wijlen gerust wat sterker had kunnen
begeleiden.
Was dus Mevrouw Rienstra al zeer
gelukkig geweest met de keuze van
haar programma-nummers, datzelfde
konden wij ditmaal niet getuigen van
den Heer Alt, die tusschen deze klas
sieken drie Guilmant-nummers had ge
plaatst, welke als orgelstukken op zich
zelf zeer boeiend zijn, maar minder
pasten in den stijl van dit program
ma. Echter, ze stonden er op aanvrage
van eenige bezoekers, en dit doet ons
herhalen wat we ook vroeger wel eens
schreven, n.l. dat verzoeknummers soms
een programma-concept deerlijk in de
war kunnen sturen, zelfs wanneer de
keuze dezer nummers (zooals in dit ge
val) een heel goede mag heeten.
ceert Henlein, de bekende leider van de van Duitschland. Het geheele Italiaan-
Sudeten Duitschers, een proclamatie, sche leger zal dan voor deze krachtproef
waarin hij de vorming van vrij-corpsen moeten worden ingezet. Ook de 200.000
aankondigt, om daardoor aan de eischen
van deze groep op aansluiting bij
Duitschland kracht bij te zetten.
Dat aantal vluchtelingen, j.l. Vrijdag
opgegeven als 27000, was Zaterdag
avond reeds gegroeid tot 84000.
Hoeveel sympathiseerende Duitsche
vrijwilligers hieronder zijn, vermelden
de berichten niet.
Nu is dit ons inziens de koerswijziging
in deze kwestie. Wanneer langs de Su-
deten-Duitsche grens voldoende troepen
en materiaal (zoogenaamd gevormd uit
en
kunnen deze beginnen met de randge
meenten van Tsjecho Slowakije te be
zetten, Officieel blijft Duischland dan
voorloopig buiten schot. Men kan blijven
praten en confereeren en onderwijl be
gint men in Tsjecho Slowakije alvast te
vechten. Dit gelooven we vast en zeker:
Tsjecho Slowakije zal zich niet zonder
verzet overgeven.
Het leger is er goed gewapend en de
Staat beschikt over een zeer goed inge
richte wapenindustrie. Het conflict wordt
dus zoogenaamd gelocaliseerd en het
tijdstip voor een wereldoorlog nog eeni-
gen tijd verschoven. Wanneer deze voor
spelling bewaarheid zou worden, krijgen
we in Europa een tweede Spanje. Im
mers, wanneer Duitschland niet officieel
troepen en materiaal aan de opstandige
bewoners van Slowakije verstrekt, is er
absoluut geen bezwaar tegen dat Frank
rijk oogluikend toestaat, terwille van het
behoud van de democratie (vooruit dan
maar) die Tsjechen een beetje ter hulp
te komen.
In zooverre is er eenige overeenstem
ming te vinden tusschen Spanje en
Tsjecho Slowakije, maar.en dat is een
zeer belangrijke factor, de ligging van
dit laatste land In het hartje van Europa
maakt de toestand veel gevaarlijker.
Tsjecho Slowakije is een land met een
1 zeer gemengde bevolking; naast de Su-
deten Duitschers als volksgroep, leven
1 er dd Poolschgei|inte minderheden, de
Tsjechen, de Slowaken, de Roethenen en
enkele andere kleinere groepen.
Met evenveel recht als nu de Sudeten
het zelfbestemmingsrecht opeischen,
kunnen b.v. ook de Poolsche minderhe
den ditzelfde recht vragen. En dat het
die kant ook werkelijk uitgaat, bewijst
de agressieve toon van de Poolsche pers.
Aan alle kanten wordt dus aan Slowakije
geknabbeld, ieder wil graag een stukje
van dit land.Zeker, Slowakije heeft
een verdrag gesloten met Frankrijk om
voor het geval dat een omwonende staat
dit landje zou aanvallen, ter hulp te ko
men. En we hebben de officieele verkla
ring van de Engelsche regeering, dat ook
zij geen verandering van die Slowaak-
sche grenzen wil.maar een wereld
oorlog ontketenen omdat een bepaald
gedeelte van de inwoners van een staat
zich buitengewoon voelen aangetrokken
tot de nationaal socialistische knoet.
dat is Engeland wel een beetje al te con
sequent.
Ter wille van de vrede marchandeeren
we dan maar zoo’n beetje en nu ja, dat
het begrip recht daardoor een beetje in
het gedrang komt, is jammer. Maar och,
dat is de laatste jaren zoo dikwijls door
de modder gehaald, dat een keer meer
of minder er niet zooveel meer op aan
komt.
In deze buitengewoon gecompliceerde
kwestie moeten we ook niet vergeten
de houding van Rusland. Waarom? zoo
vragen we ons af, heeft Rusland de be
kende opperbevelhebber uit het Oosten,
generaal Blücher gehaald en benoemd
tot opperste leider in het Westen? Waar
om staat er een tot in de finesses toe
gerust leger van 700.000 man in de
Oekraine gereed? Wacht Rusland op het
sein, van de wereldoorlog om in die al
gemeene verwarring zijn communistische
heilstaat te proclameeren?
Daar valt zeer moeilijk een antwoord
op deze vragen te geven. Naar onze mee
ning moet het vroeg of laat tot een uit
barsting komen. De opeenhooping van
oorlogsmateriaal is zeer gevaarlijk, maar
van veel grooter omvang en strekking is
de botsing van de drie wereldbeschou
wingen, de democratie, het communisme
en het nationaal socialisme.
Dat deze sterk uiteenloopende opvat
tingen in vrede naast elkaar kunnen
leven, lijkt ons vooralsnog een onmoge
lijkheid.
Tot zoover het actueele internationale
probleem.
We hebben in onze vorige revue be
loofd nog iets te vertellen over Italië en
Abessinië en nu denkt u misschien dat
dat dit een minder actueel onderwerp is.
Integendeel stel het geval dat er een
wereldoorlog los breekt, dan heeft Italië
zijn houding bepaald en wel tot steun
I
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
