Buit enlandsche Revue.
'll
r
Ill J. 0. IBElIFf
De Bolswardsche. Courant en Westergoo
I
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Uit den Omtrek
ONZE UITVOER IN
GEVAAR
f
^VCITEAL
u
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Z I
I
Stadsnieuws.
n I
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
LITSLACE^
Woensdag 16 November 1938
No. 89
I
ft
4-2.
n
0-2.
4-0.
0-2.
Speciale inrichting voor
t
t
h
VOETBAL.
13 November 1938.
Heden speelde Arum I tegen Freno II
een voetbalmatch op het sportterrein
alhier, met als uitslag 2-2.
Voor scheidsrechter fungeerde de heer
R. Koehoorn.
e
r
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lecsgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
e
1
r.
t
g
d
n
e
e
-
g
ARUM
r
n
g
Advertentiün per regel:
Woensdagsnummer IQ cent,
Zaterdagsnummer '12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
e
t
Wanneer de vraag wordt gesteld, of
Nederland een agrarisch dan wel een
industrieland is, kan het antwoord niet
aan twijfel onderhevig zijn: de natuur
heeft ons land nu eenmaal in de eerste
plaats voorbeschikt tot het vóórtbren
gen van landbouwproducten. Uitgebrei
de industrialiseering ligt niet op onzen
weg en behoort ook niet te worden aan-
gemoedigd; immers wij behoeven nooit
de illusie te koesteren, dat wij op dat
gebied met succes den strijd zouden
kunnen aanbinden met het buitenland
met name niet met het sterk geïndustra-
lisejerde nabuurland Duitschland, dat
daarentegen juist voor de afname van
onze agrarische producten een zoo be
langrijke rol speelt.
Dat wij een agrarisch land zijn en
blijven, blijkt nog wel het overtuigend
ste uit de drooglegging van de Zuider
zee. De daardoor beoogde landaanwin
ning komt ten goede aan de uitbreiding
van den landbouw. Daarvan legt de
Wieringermeer welsprekend getuigenis
af.
Nederland zelf vormt een veel te klein
afzetgebied voor onze landbouwproduc
ten; dit is een zoo algemeen bekend feit
dat het geen verder betoog vordert. Voor
hetgeen hier te lande te veel wordt ge
produceerd, en dus niet op de binnen-
landsche markt kan worden afgezet, is
men aangewezen op uitvoer.
Deze uitvoer is immer zeer belangrijk
geweest; doch de veranderde economi
sche en politieke omstandigheden heb
ben ook daarop duchtig hun invloed doen
gelden. Deze uitvoer is gaandeweg meer
en meer ingekrompen en op enkele ter
reinen zelfs geheel vervallen. Een van
onze voornaamste afnemers is en blijft
evenwel Duitschland.
Het Duitsche afzetgebied is, door de
aanhechting van Oostenrijk en een deel
van het vroegere Tsjecho Slowakije, aan
merkelijk toegenomen. Wat voor ons, als
exportland, van zeer veel belang is: de
nieuwe Duitsche gebieden spelen, op ’t
gebied van landbouw en zuivelproducten
een rol van belang voor het nieuwe moe
derland. Met andere woorden: zij ver-
grooten Duitschland’s behoefte aan het
invoeren van levensmiddelen.
Dit is ongetwijfeld mede een van de
redenen, waarom de Duitsche minister
Funk de rondreis maakte door de Bal-
kanstaten, welke zoozeer de aandacht
heeft getrokken. Want en hiermede
komen wij tot de quintessens van de
zaak, waar het voor Nederland om gaat
juist tot deze staten neemt Duitsch
land zijn toevlucht om te voorzien in
zijn dringend tekort aan voedingsmid
delen. Dit is trouwens ook het geval met
de Baltische staten.
Nu is deze concurrentie op de Duit
sche markt over het algemeen nog wel
niet van zoodanigen aard, dat men zich
daardoor in Nederland bedreigd acht,
doch het wachtwoord is toch: blijft
waakzaam! Wij moeten de ontwikkeling
van deze voor ons zoo belangrijke
kwestie met groote oplettendheid blijven
volgen en vooruit zien.
Wanneer wij een globaal overzicht
maken, ziet de toestand er op het oogen-
blik ongeveer zoo uit: boter en eieren
worden door Duitschland ook ingevoerd
uit Polen en de Baltische Staten; in to
taal exporteerden deze landen in 1936
en in 1937 méér naar Duitschland, dan
ons land. In 1936 zelfs meer dan het
dubbele. In 1937 bedroeg het nadeelige
verschil slechts ruim 5000 ton, terwijl
het eerste halfjaar van 1938 daarentegen
een verschil ten gunste van den Neder-
landschen export te zien geeft.
De Balkanstaten beginnen Nederland
concurrentie aan te doen op het gebied
van den groentenexport; Bulgarije b.v.
exporteert in massa tomaten, die daar
in den vollen grond worden geteeld. In
1937 steeg de invoer daarvan tot ca.
30 van de hoeveelheid, welke Duitsch
land uit ons land invoerde. Ook wat
leren en druiven aangaat, laat Zuid-Oost
Europa zich duchtig gelden, hoewel moet
worden toegegeven, dat de kwaliteit van
de Nederlandsche eieren uitsteekt boven
die van de andere.
Dit alles moet ons tot nadenken stem
men. Men kan misschien nog wel niet
van direct gevaar spreken, doch wij
moeten In elk geval alles doen, om dit
gevaar niet te doen toenemen, en dit
laatste zou zeer zeker het geval zijn, als
wij ons speciaal op industrialisatie gin
gen toeleggen. Op dat terrein bestaat
voor ons land wij zeiden het reeds
nagenoeg geen exportmogelijkheid;
het zou dwaasheid zijn, te trachten, dien
te forceeren.
Duitschland daarentegen is het in-
PINGJUM.
VERGADERING S. D. A. P.
Afdeèllng „PIngjum”.
11 November 1938.
De afd. „Pingjum” der S. D. A. P.
hield heden haar jaarvergadering, wel
ke goed bezocht was.
De voorzitter opende de bijeenkomst
met een woord van welkom. Enkele
n
n
n I
k I
:c
!t I
e 1
e
Een golf van verontwaardiging
is deze week door de wereld gegaan,
toen de eerste berichten over de joden-
progroms in Duitschland békend wer
den. U weet waarschijnlijk de aanlei
ding tot dit wilde beestenspel? Een fa
natiek jongmensch van Joodsche af
komst, uit z’n evenwicht geraakt door
de harde behandeling die zijn ouders
van de zijde van het Nationaal Socialis
tische regiem hadden ondervonden, heeft
in Parijs een der Duitsche legatie-
Secretarissen met een revolverschoot
gedood. Een dergelijk feit keurt elk
weldenkend mensch af en over het al
gemeen weet de rechter dergelijke niet
toelaatbare daden te straffen. Dit feit
nu, dat een Duitsch onderdaan in een
ander land door iemand van Joodsche
afkomst is vermoord; heeft geleid tot
een door de Duitsche leiders goedge
keurde en geoifganiseeirde vernietiging
van Joodsch bézit, waarover in bijna
alle landen met verontwaardiging wordt
gesproken. Het is een der zwartste
bladzijden in de Duitsche geschiedenis
van de laatste jaren geworden.
Natuurlijk wordt het officieele karak
ter van deze roofpartij door de Duitsche
regeering ontkend, maar dat zal hup
niet veel baten, de feiten spreken daar
toe een te duidelijke taal.
Het Nederlandsche gezantschap, een
eerlijke en onvervalschte bron deelt
hieromtrent mede: le. werd officieel
door de politie medegedeeld ,,De actie
was van hoogerhand bevolen”. Ook zijn
bij het Nederlandsche consulaat vele
berichten over mishandeling van Joden
binnengekomen. Een bewijs voor de or
ganisatie van hoogerhand is ook nog,
dat telkens wanneer een wijk geplun
derd en vernield was, del afdeelingen
die met dit werk belast waren, een
fluitsignaal gaven waarop de stedelijke
stadsreiniging, terstond in uniform ver
scheen om de glasscherven enz. op te
ruimen.
Ook het tijdstip, waarop in alle
plaatsen de vernieling is begonnen,
wijst duidelijk op een bevel van hooger
hand.
Ye.k“ ons de raag stellen: wat Heï“kind“ vangheden móet" de soldaat
zijn van morgen. De Minister van volks
cultuur heeft alle uitgevers order gege
ven de kinderlectuur in dezen geest te
vervormen.
Het congres nam een resolutie aan om
alle buitenlandsche kinderboeken strikt
te verbieden.
We hebben hiermee de beschikbare
ruimte voor onze weekrevue alweer
verbruikt en moeten dus beschouwingen
over Spanje, Polen, Rusland, Palestina,
China en Amerika laten rusten tot een
volgende keer.
DE BAZAR VOOR DE KAATS-
VEREEN. „BOLSWARD”.
De voorbereidingen om de Doelezaal
een beetje gezellig te maken, zijn nu in
vollen gang.
In het midden van de Doelezaal is ’n
groote gekleurde stellage opgebouwd,
verdeeld in verschillende vakken. Een
kleurig en aardig ontwerp, waardoor
aan de zijkanten breede paden beschik
baar blijven.
11
dustrieland bij uitnemendheid. Het neemt
een der voornaamste plaatsen in den uit
voer van onze landbouw- en zuivelpro
ducten in, waartegenover Nederland
voor Duitschland een niet te versmaden
afnemer van machines enz;, is. Ligt het
dan niet op onzen weg, ons afzetgebied
aan de Oostelijke grens niet af sluiten,
door ons te gaan wagen aan geforceer
de industrialisatie, waarop men van
hoogerhand schijnt aan te sturen?
1
is de bedoeling van de Duitsche regeer
ders? Een afleidingspoging, noodig om
de innerlijke kanker in het nationaal so
cialistisch regiem te bedekken? Nu, dan
is de actie al buitengewoon slecht ge
slaagd. Het nuchtere deel van de Duit
sche bevolking (en dat is nog betrekke
lijk groot) veroordeelt deze actie ten
scherpste.
De verzekering van offiiceele jzijjde,
dat het hier gaat om een spontane volks
uiting, wordt door die Duitschers met
een schouderophalen beantwoord (zwij
gen is in Duitschland goud). Men vraagt
zich af,wat men nu eigenlijk bereikt
heeft met deze vernietiging van volks-
vermogen. De weldenkende groep in
Duitschland schaamt zich over de beest
achtige wijze, waarop deze regeering
haar stormafdeelingen op weerlooze
burgers loslaat.
Een nieuw heidendom ontwikkelt zich
in Duitschland. De brute kracht zege
viert. In een dergelijk milieu is geen
plaats meer voor Gods geboden, waar
van een der eersten luidt: Gij zult Uw
naaste liefhebben als U zelven. Moeit
Naast verschillende verkoopsstands
zullen in deze vakken ook de verschil
lende attracties worden ondergebracht,
zooals kegelen, spijkerslaan, enz. enz.
De collectie goederen, aan deze bazar
geschonken, is beduidend groot.
Woensdag zal de Bazar door den
heer Burgemeester Praamsma,
schermheer van deze vereeniging,
den geopend en maakt het stedelijk
ziek een rondgang door de stad.
We hopen, dat de pogingen van het
bestuur en de ijverige bazarcommissie
met succes bekroond zullen worden.
Ons inziens is de opzet van deze ba
zar een bezoek zeer zeker waard.
n
e
EEN ONBEKENDE DIERSOORT.
Vrijdag j.l. vond het ptersoneel van
de firma Haagsma, bananen-importeurs
alhier, in een tros bananen, een eigen
aardig beest, ongeveer 25 c.M. lang,
zwart van kleur, ter dikte van een mid
delsoort aal.
Een kop viel bijna niet te ontdekken,
wel een onnoemlijk aantal pootjes,
waarmee het dier zich, zooals de bij ons
bekende duizenpootjes, maar dan iets
langzamer, voortbeweegt. Het bec|',t zal
worden opgezonden naar het laborato
rium in Groningen ter onderzoek van
de diersoort.
het ons dan nog verwonderen, dat b.v.
de Engelsche oppositie waarschuwt te
gen de onderhandelingen met dergelij
ke middeleeuwsche horden?
Het gezond verstand is bij deze men-
schen zoek. Planetta die met een revol
verschot op den Oostenrijkschen bonds
kanselier Dolfuss het regiem trof, dat
de nationaal socialisten niet aanstond,
wordt thans in Duitschland verheerlijkt
als een nationale held.
Het is bijna ongeloofelijk, maar aan
den anderen kant moeten we ook weer
voorzichtig zijn in ons oordeel. De ge
schiedenis zal waarschijnlijk meerdere
gevallen kunnen aanwijzen, waarin der
gelijke tegenstrijdigheden werden waar
genomen. Ondanks onze technische
meerderheid zijn we over het algemeen
in godsdienstig en zedelijk opzicht ach
teruitgegaan en dat mogen we als een
bedenkelijk teeken beschouwen.
Zou dat ook de reden zijn dat de zoo
hooggeroemde Volkenbond
waaraan als grondslag de onderlinge
waardeering der menschen vastzit, zoo
hopeloos faalt? Dit geheele instituut is
in werkelijkheid niets anders geworden
dan een garantie-apparaat voor de be
langstellende mogendheden. Het verdrag
van Versailles heeft reeds toen de kiem
gelegd tot de ontbinding, waarvan we
nu het resultaat zien,
Na het verdrag van München en de
bereidwilligheid van Frankrijk en Enge
land om buiten den Volkenbond om te
gaan praten over de vrede in Europa,
is daarmede de laatste stroohalm, waar
aan het Volkenbondsinstituut zich vast
klampte, verloren gegaan. Nu, twintig
jaar na den wereldoorlog, zijn we weer
precies zoo ver als toen men begon.
De winnaars van 1919 hebben zoowat
alles tdrug moeten (geven. De laatste
eisch, die nu nog gesteld wordt, is de
teruggave van de koloniën.
Zou nu toch eigenlijk eens bij de
groote massa het besef kunnen doordrin
gen, hoe onzinnig het is om een strook
je grond millioenen medemenschen den
dood in te jagen of voor hun verder
leven te verminken?
We willen dan nu nog in het kort de
andere, meer belangrijke punten in dit
wereldgebeuren even belichten. In aan
sluiting op het rassenvraagstuk, zooals
dit door Duitschland wordt opgelost,
kunnen we Italië noemen.
De nieuwe Italiaansche wet waarbij
een huwelijk tusschen een Italiaansch
burger van een Arisch ras met een per
soon van een ander ras wordt verboden,
wordt speciaal door het Vaticaan scherp
veroordeeld.
Deze maatregelen zijn in strijd met
de kerk en het concordaat.
Volgens artikel 29 van het concordaat
is een huwelijk, voltrokken in een der
Italiaansche parochies in geheel Italië
geldig en artikel 34 bepaalt, dat de Ita
liaansche staat het huwelijk een waar
digheid wil geven, overeenkomstig de
katholieke tradities van het volk en het
sacrament van het huwelijk volgens de
regelen van het kanonieke recht er
kent.
Volgens de nieuwe wet is een huwe
lijk, dat niet voldoet aan de bepalingen
van deze wet, ongeldig. Het is duide
lijk, dat de kerk, die geen onderscheid
maakt tusschen rassen, doch alleen tus
schen godsdiensten, deze bepaling niet
kan dulden.
Op het oogenblik ziet men nog niet,
hoe deze zaak geregeld zal worden.
Maar niet alleen de huwelijkswetge
ving, ook de opvoeding van het kind
moet in een fascistisch geregeerde staat
naar vaste en vooral nieuwe grondre
gels geschieden. Op het dezer dagen te
Boulogne gehouden congres voor kin
derliteratuur is het duidelijk gezegd.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
C. A. B. I—Olyphia I 2-1.
Een zwaar bevochten overwinning is
het voor C. A. B. geworden en het moge
misschien iets vreemd klinken, maar de
eer van deze overwinning komt toe aan
den keeper en backs. Op buitengewone
wijze heeft de keeper zijn doel voor de
rust iweten schoon te houden en het
eerste en eenige doelpunt van Olyphia
kwam op een moment, dat een der
backs iets geblesseerd op minder dan
halve kracht moest spelen.
Met dit pluimpje aan de achterhoede
van C. A. B., is dan ook tévens de si
tuatie in de voorhoede geteekend. Laten
we de middenlinie, die nu weer heel
goed werk verrichtte, hier niet in be
trekken, dé voorhoede dat is het pro
bleem voor elke voetbalclub, want per
slot van rekening moeten daarvan de
doelpunten komen. Zelfs de linkerhelft
was deze middag niet in vorm en rechts
liep men den geheele.n wedstrijd naar
een bepaalden vorm te zoeken.
Gelukkig was Olyphia geen zware
tegenstander en bovendien hebben we
geen bewondering voor de nieuwe vorm
van het voetbalspel, z.g. 3 backsstel.
Dat geeft een opeenhooping van spe
lers voor het doel, waaruit dan per ver
gissing doelpunten gemaakt kunnen
worden.
De scheidsrechter, die naar sommiger
meening wat al te veel het spel onder
brak, hield de touwtjes strak en voor
kwam daardoor een beetje onbesuisd
spel.
Over den wedstrijd het volgende:
Het eerste half uur gaat het spel ge
regeld op en neer. Tegen den straffen
wind in bouwt C. A. B. goede aanval
len op, maar meerdere schoten gaan
hopeloos naast. Zooals reeds gezegd
komt de eerste goal aan de Olyphia-
kant. We noteeren daarna een mooi
schot van Bosma juist tegen de lat,
eenige corners voor C. A. B., maar tot
aan de rust blijft de stand in het voor
deel van Olyphia.
Direct na de rust weer een schot van
Bosma tegen de lat, daarna een opge
legde kans voor C. A. B., de rechts
binnen kon de bal er eenvoudig wel in-
loopen, inplaats daarvan gaat een kei
hard schot naast. Telkens komt C. A. B.
terug, de middenlinie stuwt regelmatig
op, maar het zit in de voorhoede zoo
vast als een muur. Toch komt eindelijk
de gelijkmaker. Olyphia verdedigt met
man en macht om tenminste één puntje
mee naar huis te nemen.
Een paar minuten voor het einde ont
staat uit een vrije schop die iets te
vroeg genomen is, een goede kans en
de winnende goal is gemaakt.
De scheidsrechter raadpleegt z’n hor
loge na de aftrap, nog een aanval van
Olyphia en.een handsgeval in het be
ruchte gebied door een der C. A. B.-
backs, tegelijk met het fluitje van den
scheidsrechter, bezorgt C. A. B. het
behoud van deze overwinning.
Verdere uitslagen:
Sneek 3-C. A. B. 2
Adspiranten 1ste klasse:
C. A. B. 1-Sneek 2
2de klasse:
C. A. B. 2-H. Z. C. 3
R. E. S. II-Friso II 3-1.
R. E. S. trekt direct ten aanval. Ze
worden echter telkens teruggedrongen.
Een mooie Friso-aanval wordt in een
doelpunt omgezet, 0-1. Dit wordt R.
E. S. toch te bar.
Er wordt nog een schepje opgegooid
en geholpen door den vrij sterken wind
trekt R. E. S. telkens ten aanval. Bij
een doelworsteling maakt de spil gelijk,
1-1.
Dit is voor R. E. S. het teeken dat
het wel kan. Aanval op aanval wordt
ondernomen. Uit een snelle aanval weet
de l.-binnen de stand op 2-1 te brengen,
terwijl de spil er even later 3-1 van
maakt. Met dezen stand komt de rust.
Na rust is het een spel tusschen de
Friso-aanval en de R. E. S.-verdediging
Geholpen door een beetje geluk weet de
verdediging stand te houden. Van bei
de zijden wordt niet meer gedoelpunt,
zoodat het einde komt met een 3-1
overwinning voor R. E. S. II.
- Renado-R. E. S. III
Precies om twee uur wordt begon
nen. Van de aftrap af onderneemt Re-
nado direct eenige aanvallen, voorloo-
pig zonder resultaat. Als de Res.-keeper
een beetje te ver uitloopt, is het 1-0.
Direct gevolgd door no. 2. De wedstrijd
is nauwelijks 10 minuten oud of Re-
nado heeft al een 3-0 voorsprong.
Na een kleine omzetting in de Res-
gelederen, gaat het beter, de r.-buiten
weet de achterstand te verkleinen, 3-1.
Bij een snelle aanval maakt Renado haar
4de doelpunt, 4-1.
Een klein misverstand in de Renado-
achterhoede en het is 4-2.
Hierna rust.
Na de rust wordt beter gespeeld. De
partijen wegen aardig tegen elkaar op.
De verdedigingen zijn aan beide kanten
goed op dreef, redem waarom na de
rust niet meer gedoelpunt wordt.
Met 4-2 heeft Renado deze uiterst
sportieve wedstrijd verdiend gewonnen.
R. E. S. adsp.-Renado adsp. 5-0.
1
R.-K. VOETBAL.
R. E. S. I-Friso I 3-2.
Als scheidsrechter Seinen beginnen
fluit, heeft R. E. S. ’t eerst den wind
mee, die aangezien deze van doel tot
doel stond, op het spel wel eenigen in
vloed uitoefende.
Mede door dit windvoordeel komt R.
E. S. geweldig opzetten. Gevaarlijk zijn
deze aanvallen niet, aangezien ze door
treuzelen of slecht schieten verloren
gaan. Een doelpunt, door R. E. S. ge
maakt, wordt zeer terecht wegens bui
tenspel geannuleerd.
Het is echter uitstel, want enkele mi
nuten later krijgt de Friso-keeper bij een
snelle aanval geen schijn van kans, 1-0.
Friso, hierdoor geprikkeld, komt ver
woed opzetten, de mooie opgezette
aanvallen zijn soms zeer gevaarlijk,
voorloopig echter zonder resultaat.
Bij een scrimmage voor het R. E. S.-
doel weet de l.-binnen van Friso gelijk
te maken, 1-1.
Met dezen stand breekt de rust aan.
Na de rust nu Friso het windvoordeel
heeft, zijn ze overtuigend sterker. Het
geen al spoedig in een doelpunt uit
gedrukt wordt, 1-2. Na enkele minuten
gevolgd door no. 3.
Dit is voor R. E. S. het sein beter
aan te pakken. Enkele mooie aanvallen
stranden op de Friso-keeper, die op ’n
zeer goeden wedstrijd kan terugzien.
Na eenige wederzijdsche aanvallen
gelukt het R. E. S. den stand op 2-3
te brengen. Bijna denken we nog, dat
R. E. S. gelijk zal maken, maar de Fr.-
keeper is op zijn post.
Het eindd komt met een verdiende
2-3 zege voor Friso.
Enkele R. E. S.spelers namen nog te
veel een afwachtende houding aan, een
beetje meer doorzetten en niet te lang
treuzelen zal het spel van R. E. S. ten
goede komen.
I
be-
wor-
mu-
1
e
3
1
r
t
3
,f i
’t
I
n
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
1
i
