Buit enlandsche Revue.
nieuwjaarsgroeten
In hetnummervan31 Dec.
a.s. zal gelegenheid be
staan tot het plaatsen van
Nieuwjaarsgroeten
tegen den prijs van 40 ct.
voor ten hoogste 4 regels
Elke regel meer 10 cent.
Deze Nieuwjaarsgroeten
kunnen ook worden op-
gegevenaan onzeagenten
Opgaven in te zenden
uiterlijk tot en met DON
DERDAG 29 DEC., 2 uur
III. II. d. IIIElIFf
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Stadsnieuws.
Uit den Onttrek
DUITSCHE JODEN EN
ONZE WERKLOOZEN.
Woensdag 14 December 1938
No, 97
345*® Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
)0
(tel-
rijs-
>gal
lot
man
en
idel
A
t
l
ZURICH.
t
l
Advertentitn per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
ig en
soort
iwer.
rijsh.
g en
>oort
itelt
iten
De wereld Is vol tegenstellingen
zouden we willen beweren, wanneer we
het oog richten naar de recente feiten
uit de laatste weken. Von Ribbentrop de
Duitsche gevolmachtigde, gaat naar Pa
rijs en onderteekent daar een
nooit meer oorlog-
verdrag tusschen Frankrijk en Duitsch-
land.
Onderwijl eischt Duitschland koloniën,
als het niet anders kan een stuk van de
Fransche bezittingen; maakt Italië aan
spraken op Tunis, Corsica, enz. en komt
uit Duitschland het bericht, dat daar de
Italiaansche verlangens ten opzichte van
Frankrijk gesteund worden.
Speciale inrichting voor
Minister Pirow,
die zoowel in democratische als autori
taire landen zijn licht heeft opgestoken.
In een officieele verklaring voor zijn
vertrek uit Londen afgegeven, zegt Mi
nister Pirow onder meer:
Ik verlaat Europa met ’t gevoel, van
bijna onverdeelde bezorgdheid. De eeni-
ge glimp van hoop is het feit, dat Cham
berlain geen poging zal sparen een duur
zame vrede te verzekeren. Zijn pheno-
menaal succes te München moedigt mij
aan te gelooven, dat hij ook de tegen
woordige situatie zal redden.
Terzelfder tijd moet worden erkend,
dat hij alles heeft gedaan, wat redelijker
wijs verwacht kan worden. Thans moet
het gebaar komen van een of meer der
andere partijen in de overeenkomst van
München.
Een correspondent van Reuter, die Pi
row interviewde en hem vroeg, of de
minister iets kon meedeelen over zijn
koloniale zending, kreeg ten antwoord,
dat hij nooit een koloniale zending heeft
gehad.
AUTO-ONGELUK OP SNEEKERWEG.
Hedenmorgen ongeveer 5 uur had op
den Sneekerweg ongeveer bij Tjalhui-
zum een auto-aanrijding plaats, die be
trekkelijk goed afliep.
Vanaf Sneek naderde een groote truc
geladen met deuren enz. Van de richting
Bolsward een veedrijver, die schapen
vervoerde naar de Sneeker veemarkt.
Waarschijnlijk heeft de chauffeur deze
lastige wegobstakels te laat bemerkt, ten
minste enkele schapen werden aange
reden en de auto geraakte door een ver
keerde stuur-manoeuvre in de langs den
weg loopende sloot
De chauffeur bekwam geen letsel van
beteekenis.
Voormiddags was een kraanwagen van
de fa. Osinga van Sneek bezig de auto
weer op den weg te trekken, waardoor
natuurlijk op deze drukke verkeersmor-
gen eenige stagnatie ontstond.
GESLAAGD.
10 December 1938.
Onze vroegere plaatsgenoot, de heer
Y. de Jong te Semarang, slaagde voor
het 2de gedeelte van het examen voor
accountant.
stelt en van de resultaten, welke door
dit vertrouwen bereikt kunnen worden.
De democratie moet zoo sterk zijn als
goed gehard staal, niet onbuigbaar, doch
soepel. Zij moet de kracht hebben van
den hoogsten vorm van tucht, n.l. zelf
tucht. Zij moet den moed hebben mis
stappen te erkennen alsook onrechtvaar
digheden en zij moet krachtig instaan
voor het recht.
Volgens onze meening, aldus Eden,
is de mensch niet gemaakt voor den
Staat, maar is de Staat gemaakt voor
den mensch. Na een streven van eeuwen
wordt hij bedreigd door den Staat, die
hij zelf gemaakt heeft. Niemand, die in
de democratie gelooft, zou ooit zulk een
stand_ van zaken kunnen aanvaarden.
Zeer juist, het komt er nu maar op aan
dat de democratie niet door de andere
wereldbeschouwing wordt opgeslokt.
Ten slotte nog even een neutraal oor
deel over de algemeene Europeesche toe
stand en wel door den Zuid-Afrikaan-
schen
KERKNIEUWS.
December 1938.
Bij een gehouden stemming van stem
gerechtigde lidmaten der Ned. Herv. ge
meente werd als ouderling herkozen de
heer U. van Meekeren en als diaken de
heer F. Kooi.
Beiden namen hun herbenoeming aan.
8.
wen
t
f
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Goedkoope stokvisch „nu” te weeken
zetten en Vrijdag of Zaterdag eten.
U smult er dan van.
BRANDSMA’s WINKELS.
ONGEVAL.
12 December 1938.
Hedenavond pl.m. 5 uur, werd het 6-
jarig dochtertje van J. Goedkoop door
de 13-jarige S. Kuiper omver gereden.
Terwijl het meisje met haar groot
moeder wandelde, stak zij plotseling den
weg over. Op hetzelfde moment naderde
bovengenoemde jongen op de fiets, zon
der licht, welke haar omver reed. Met
een ernstige wonde boven het linkeroog
werd zij, bevig bloedend, door Mr. van
der Wal bij haar ouders binnengedra
gen.
De heer Brandsma, assistent aan de
zuivelfabriek, legde een noodverband,
waarna Dr. Kroon werd opgebeld. Deze
heeft de wonde later gehecht.
Igt:
Huk
!0
>0
'2
>6
4
5
:5
O
f
f
f -
cent,
cent,
var-
de
ieien
n.
1
b
7tf
7
1
5
lan-
OPBRENGST COLLECTE.
De collecte, ten bate van de vluchte
lingen heeft in Bolsward opgebracht
f667.83. Een zeer goed resultaat, waar
uit de offerzin van Bolsward’s ingezete
nen weer voldoende blijkt.
ARUM
men de eigen portemonnaie veilig stelt.
Nu het ontzettende leed van honderd
duizenden verdrukten over onze gren
zen doordringt, nu blaken vélen wier
hart nimmer merkbaar bewogen is ge
bleken door de werkloosheidsellende
plots van liefde en zorg voor de men->
schen uit „eigen” omgeving, die tekort
komen. Ze scheppen voorrangswegen op
het terrein van de naastenliefde en zet
ten de Joden op een doodloopend zijpad,
waar ze moeten wachten, tot de laatste
landgenoot langs den voorkeursweg zijn
welvaartsdoel heeft bereikt.
Het is een bekrompen opvatting van
naastenliefde, geheel in strijd met den
goddelijken zin, welke in het Bijbelsche
verhaal van den barmhartigen Samari-
toon tot uiting is gebracht. In dat ver
haal ging de Leviet en gingen anderen
den door roovers gewonden en uitge-
plunderden reiziger voorbij, maar een
uit het door de Joden verachte volk der
Samaritanen hielp den ongelukkige, goot
hem olie in de wonden, zette hem op zijn
beest, voerde hem in de herberg en ver
zorgde hem. En des anderen daags weg
gaande, legde hij twee penningen uit en
gaf ze den waard, zeggende: Draag zorg
voor hem; en zoo wat gij meer aan hem
ten koste zult leggen, dat zal ik u we
dergeven als ik terugkom.
En Jezus zeide: Ga henen en doe des
gelijks.
Die Samaritaan zal nochtans ook veel
leed zijn tegengekomen en hebben
helpen lenigen in eigen kringl
Óp het terrein der barmhartigheid
mag men geen onderscheid maken, maar
doe men, wat z’n hand te doen vinde, en
men steune naar zijn vermogen. Gec|i
mensch, geen volk, geen organisatie is
in staat om al het leed ter wereld zelfs
niet al het leed in eigen land, te lenigen.
Telkens zullen we worden getroffen door
een bepaalden noodtoestand, welke zich
in een schril beeld aan ons opdringt.
D-n van ons meeleven te getuigen en
daadwerkelijk te steunen, wie dat ook
betreft, is een zuivere en edele reactie
van waarachtige menschelijkheid en
Christelijke liefde.
De linkerhand wete niet, wat de rech
terhand doet. Steun aan eigen arme
NA DE LAATSTE GANG NAAR
DE CEL.
Vrijdag verschenen in een restaurant
aan de Hoogstraat te Rotterdam twee
mannen, die keurig in de kleeren sta
ken en zich zelfbewust aan een tafeltje
zetten, om een uitgebreid menu te be
stellen. Het tweetal liet zich de spijzen
uitstekend smaken. Toen de koffie ge
nuttigd was, vroeg een van hen waar de
telefoon was, waarna hij in de cel vijf
maal het cijfer twee draaide, aldus het
hoofdbureau van politie opbellend, waar
hij naar een inspecteur vroeg. Hij deel
de dezen mede, dat hij met zijn kame
raad in het restaurant, waarvan hij naam
en adres noemde, uitstekend gedineerd
had, maar dat er geen middelen waren
om te betalen, zoodat de politie hen
maar moest komen halen.
Dat geschiedde prompt. Het tweetal
24-jarige jongemannen Is in het hoofd
bureau opgesloten.
Engeland’s eerste minister gaat bin- i
nenkort naar Rome. Welke kwesties daar
precies besproken zullen worden is nog 1
niet voldoende bekend, maar we mogen i
gerust aannemen, dat Mussolini de Fran- i
sche bondgenoot zal polsen in hoeverre i
de eisch ten opzichte van Frankrijk kan i
worden doorgevoerd. Tot dit complex i
van puzzles behoort ook de vorige week i
gesignaleerde ommezwaai van de Pool-
sche regeering, Idie, hoewel in wezen
het meest aan het fascisme verwant, toch
een overeenkomst met het Communisti
sche Rusland sluit.
Zoo liggen er, zoowel in ’t buitenland
als ook in ons eigen landje de tegenstel
lingen maar v,oor het grijpen.
We willen voor vandaag allereerst de
bekende Italiaansch-Fransche kwestie
nog eens bespreken.
Actueel blijft dit onderwerp en de aan
spraken van Italië zijn dan ook ernstig
bedoeld. Dat Duitschland deze eischen
steunt, ligt ook weer geheel in de poli
tiek van de as Rome-Berlijn. Immers,
toen Duitschland een stuk grondgebied
moest worden toegekend en we denken
hier aan het Sudetenland, heeft Italië
zich voor de buitenwereld afzijdig ge
houden, maar achteraf is gebleken, dat
de diplomaten van de verschillende lan
den er mee bekend waren, dat de geheele
Italiaansche troepenmacht beschikbaar
gesteld werd, wanneer aan de Duitsche
eischen niet voldaan was.
De capitulatie van Engeland en Frank
rijk krijgt daardoor een geheel ander ka
rakter. Momenteel is de vrede niet meer
gebaseerd op het recht, maar op de
macht. Over deze laatste factor beschikte
Duitschland en Italië in de bekende Sep
tembermaanden in grootere mate dan
Engeland en Frankrijk. Vooral Frankrijk,
dat vergeleken met Duitschland en Italië
een geweldige achterstand in de bewa
pening moet inhalen.
De zoogenaamde vrede van München
heeft Frankrijk de oogen geopend en
met koortsachtige haast tracht men nu
„op peil” te komen. Wat Frankrijk aller
eerst dringend nopdig heeft is rust en
juist daarom zaait, Italië onrust.
Hitler is voorloopig bevredigd door ’t
Sudetenland. Nu komt de beurt aan Mus
solini. De politiek van de as Rome-Ber
lijn is te dien opzichte wel een beetje
doorzichtig. Stuurt men op een tweede
München aan en wordt nu Frankrijk het
kind van de rekening? Men begint in de
groote gezaghebbende buitenlandsche
bladen nu reeds van die eigenaardige
rekensommetjes op te zetten, b.v. Frank
rijk dat militair momenteel ’wel sterk
lijkt, beschikt in tegenstelling met Italië
over te weinig jonge menschen. De ge
middelde leeftijd van den Franschen sol
daat ligt belangrijk boven die van zijn
Italiaansche collega’ Bovendien, stel dat
Duitschland neutraal blijft, dan moeten
er toch heel wat troepen voor de Ooste
lijke grensbeveiliging worden gebruikt
en aan de Spaansche grens wemelt het
reeds van Italiaansche vliegtuigen. Mis
schien dat deze ernstige toestand voor
Frankrijk het einde zou kunnen beteeke-
nen van de onderlinge ruzies, waardoof
het Fransche volk zijn eenheid en weer
kracht verspeeld heeft. Daladier heeft er
nu reeds profijt van getrokken. Zijn
krachtige maatregelen tegenover de sta
king hebben in het geheele land een
goede indruk gemaakt en de oppositie
die deze staking als een welkome aan
leiding heeft willen gebruiken om daar
mee het kabinet Daladier ten val te bren
gen, is gedeeltelijk verslagen. Misschien
dat de Fransche regeering nu met een
groote steun van de verschillende par
tijen uit de nieuwe moeilijkheden zal kun
nen komen.
Een geheel ander belangrijk punt in
het buitenlandsch gebeuren
Is de lang verbeide rede
welke oud-Minister Eden te New York
voor de nationale bond van fabrikanten
heeft gehouden. Enkele passages uit deze
rede zijn ons inziens zeer actueel, b.v.
Wij hoopten, dat verdraagzaamheid en
rechtvaardigheid en niet macht en wille
keur de wereld zouden regeeren. Na 20
jaar zien we met droefheid hoever wij
nog verwijderd zijn van ons doel. Wat
ook van de wereld geworden is, zij is
niet veilig gemaakt voor de democratie.
Andere regeeringsstelsels zijn gekomen
met autoriteit en een geheel afwijkende
philosophie en hebben hun uitdaging ge
zonden.
Over de democratie? sprak Éden als
volgt:
Het wezen van de democratie is, dat
zij voorziet in een voortdurende scholing
in het eindeloos avontuur, hetwelk de
kunst van regeeren is.
De democratie is de hoogeschool waar
men van elkaar leert. Zij kon nooit een
kazerne zijn, waar blinde gehoorzaam
heid een eerste vereischte is. Het voort
bestaan van de democratie hangt ten
slotte af van het geloof, dat men erin
HINDELOOPEN
55-JARIGE BRUILOFT.
9 December 1938.
Heden herdachten de heer H. Kamp
man en echtgenoote (Neeltje van Elselo)
den dag, dat zij voor 55 jaar in den echt
werden verbonden. De beide zeer hech
te oudjes genieten nog een beste ge
zondheid.
Vanmorgen zat Kampman zich zelf te
scheren, dat hij nog altijd zelf doet. Zijn
huis en de huisjes, die hij verhuurt on
derhoudt hij eveneens nog zelf.
De vrouw doet haar eigen huiswerk
en na afloop Van deze bneit *e nog
graag.
Kampman hoopt binnenkort den 82-
jarigen leeftijd te bereiken en zijn echt
genoote den 80-jarigen.
Uit hun huwelijk zijn 7 kinderen ge
boren, waarvan 3 zoons en 2 dochters
thans nog in besten welstand in leven
zijn.
Wij wenschen de beide oudjes nog
veel gezondheid toe.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Op den voorrangsweg ’s Hertogen-
boschBoxtel is Zondagmiddag om
streeks 6 uur bij het kruispunt St. Mi
chielsgestelEsch een gecompliceerd
auto-ongeluk gebeurd, waarbij één per
soon om het leven kwam en een ander
een been brak, terwijl drie auto’s totaal
werden vernield.
Uit de richting ’s Hertogenbosch na
derde op genoemd tijdstip een auto, uit
Eindhoven, toen de 61-jarige wielrijder
H. Vos uit Michielsgestel op het kruis
punt den weg wilde oversteken. De be
stuurder van de auto trachtte hem te
ontwijken, doch reed hem in de flank
aan, waardoor de man met een smak
tegen den grond werd geslingerd en
vrijwel op slag werd gedood. De auto
kwam tegen een boom terecht. Iemand,
W. van der 'Esch genaamd, die naast den
bestuurder van de auto zat, bleek een
beenbreuk te hebben opgeloopen. Hij is
naar het ziekenhuis te Tilburg ver
voerd.
De politie was niet gewaarschuwd,
waardoor het verkeer in de war liep en
burgers de regeling er van op zich na
men. Uit de richting Vught naderde
eenige oogenblikken later een auto,
eveneens uit Eindhoven, die van een der
omstanders een teeken kreeg om door te
rijden. Door de vele menschen, die zich
in verband met het ongeluk op deze plek
hadden verzameld, was de autobestuur
der gedwongen op het linker gedeelte
van den weg te rijden. Toen hij daarna
weer naar rechts wilde gaan, kwam
juist uit de richting Boxtel een auto, uit
Uden; de wagens vlogen op elkaar en
werden geheel vernield. De inzittenden
kwamen gelukkig met den schrik vrij.
1939 nadert en daarmee de tijd
voor betaling van 't abonnements
geld. Wanneer U het bedrag
stort op onze girorekening 87926
of het per postwissel zendt, heeft
alles een vlot verloop en hebt U
de minste kosten. Wij ver
trouwen dat onze abonnees aan
ons verzoek zullen voldoen. Het
bespaart ons in de overdrukke
tijd veel werk. NA 1 Januari wor
den de kwitanties af gegeven en
verzoeken wij geen betaling meer
te doen.
DE ADMINISTRATIE.
landgenooten behoeft niet veronacht
zaamd te worden, omdat we óók ons
hart en onze beurs openen bij het ver
nemen van jammerkreten uit den vreem
de of van vreemden, die tot ons komen
voor hulp.
Het „beginsel” van het hemd, dat na
der is dan de rok, voert in zijn conse
quenties tot een onchristelijk egoïsme.
Men zal den kring, welke voor hulp in
aanmerking komt, steeds nauwer be
grenzen en eindelijk zal men tot de con
clusie komen, dat men zelf nog een hoop
tekort komt en dus.
De betoode offervaardigheid van het
Nederlandsche volk ten aanzien van de
Joodsche vluchtelingen is een schoone
uiting van naastenliefde; de bezwaren
van sommige Nederlanders tegen deze
offervaardigheid zijn of uitingen van
anti-semietisme, bewust of onbewust, óf
van een bekrompen geest.
Een besliste dissonant is b.v. het in-
zamelingsverbod van den burgemeester
van Barneveld, die zich bevreesd be
toonde dat een Kerstcollecte voor be
hoeftige Barnevelders zou worden ge
schaad. Eerstens ging deze magistraat
met zijn verbod tegen een wensch onzer
regeering in die de inzameling nadruk
kelijk had aanbevolen en den gemeente
besturen instructies voor hun medewer
king had gezonden. Ten tweede is het
absurd, dat de uiting van persoonlijke
offerbereidheid door de overheid wordt
gereglementeerd. Ten derde Is de geuite
vrees van Barneveld’s burgemeester en
van anderen, die zich bezorgd betoonen
voor een eventueele schade voor de
„eigen” armen, ongegrond, daar de
deugd van naastenliefde zich handhaaft
en ontwikkelt door beoefening. De ware
barmhartigen zijn niet degenen, die het
precies uitkienen, of hun dubbeltje of
kwartje wel bij de „éérst-rechthebben-
den” terecht komt; de ware barmharti
gen vinden altijd wat te geven, ais nood
zich opdringt, zelfs vinden dezen te ge
ven van hun eigen armoe.
Het staat vast, dat tienduizenden du-
beltjes en centen voor de Joodsche vluch
telingen zijn geofferd door Nederland-
sche werkloozen.
i Dót is naastenliefde.
i En we zijn er van overtuigd, dat gij,
i lezers, zulke naastenliefde zult weten te
betrachten. Gij, die hebt geofferd voor
de Duitsche Joden, ge zult thans weder
om wat weten te geven voor wat Kerst
vreugde in de gezinnen van arme Neder
landers. Daartoe staan u vele wegen
open, want tal van organisaties belas
ten zich met dit werk van barmhartig-
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 86
Maar we kunnen ons uw schroom
z’n gedachten wegschuift en waarmee voorstellen om ten deze de hand te rei
ken aan hen, wier actie voor steun aan
de „eigen” armen een reactie, is op Uw
gegeven blijk van geen grenzen te ken
nen in Uw barmhartigheid. Want deze
reactie heeft met naastenliefde niet te
maken, maar met menschenhaat, met
rassenwaan, met anti-semietisme.
Md.
De linkerhand wete niet
wat de rechterhand doet.
Onze werkloozen hebben bij een ze
kere groep menschen nog nimmer in
zoo’n goed blaadje gestaan als in den
laatsten tijd. Voorheen waren er, nou ja
nog wel behoorlijke elementen in ons
werkloozenleger, maar de meesten niet
waar, werden toch „liever lui dan moe”
geoordeeld; arbeidsschuwen.
Let wel: in werkelijkheid is het niet
zoo. Maar aldus luidde het bittertafel-
oordeel en zoo was de zwampractijk. ’t
Is eigenlijk de vlotte manier, waarop men heid,
een hoop maatschappelijke ellende uit
VOOR DE VERVOLGDEN OM
GELOOF OF RAS.
Opbrengst collecte tot dusver f430.000.
De vanwege het Nederlandsch Jeugd
leiders Instituut georganiseerde geldin
zameling ten bate van de vervolgden om
geloof of ras bereikte Maandag 12 De
cember een totaal van f430.000. Van
eenige tientallen, meest kleine gemeenten
is nog geen opgave binnengekomen. In
deze plaatsen is later in vele eerst
Zondag gecollecteerd.
V
w
1
t
I
I
l
j
r
i
i
i
t
r
s
r
1
1
1
i
>N
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
