UI. V. U. UIERFF
Buit enlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
t
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Dr. P. WEERSMA
DE BORGSTELLiNGS-
FONDSEN.
Woensdag 4 J&miari 1939
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Uit den Onttrek
l\tEZl\LEX
/Tim*
Stadsnieuws.
35— Jaa^gatig
No. 'i
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
F
SNEEK
rijke avond.
KIMSWERD.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
jaar 1938.
Allereerst moeten we dan constatee-
ren, dat ook dit jaar weer met zwarte
Evenals het vorige jaar willen we ook
nu voor onze buitenlandsche revue een
korte terugblik slaan op het afgeloopen
Speciale inrichting voor
ra-
U
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lcesgelcl fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inn. 15 ct
Voor het Buitenland f 7 - per jaar.
l.eesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
(P
DE GLADDE STRATEN.
Algemeen hoort men in onze stad de
klacht: „Zoo beroerd hebben ze de stra
ten nog nooit laten liggen”. Er is veel
waarheid in die bewering. De vorige
sneeuwval was nog weinig of niets op
geruimd of de Oudejaarsmiddag bracht
weer een nieuwe voorraad, die blijkbaar
Zaterdagmiddag niet meer kon worden
opgeruimd. Het mag als een wonder
worden beschouwd, dat er zoo weinig
ongelukken gebeurd zijn.
We hoorden alleen van een mevr. P.
uit Burgwerd, die Zondagmorgen op De
Dijk kwam te vallen en de voet brak.
De Bolswarders schijnen aardig over
did stedelijke oneffenheden te kunnen
balanceeren.
de uitbreiding
met
steun van het land. Veel moet in deze
om
een mogelijken onjuisten indruk, geves
tigd door gepraat over vertragingen en
leemten, weg te nemen, wensch ik hier
aan toe te voegen, dat wij reeds zooveel
vooruitgang met onze bewapening ge
maakt hebben, dat wij zoo noodig op
het oogenblik ons zouden kunnen ver
heffen om onze verplichtingen tegenover
onze bondgenooten, ons rijk en onszelf
na te komen.”
Daarnaast staat de nieuwjaarsgroet
van Hitler.
Na er op gewezen te hebben, dat de
nationaal-socialistische beweging het
buitenlandsche probleem radicaal heeft
opgelor.i, vervolgt Hitler:
„Eerste taak is en blijft de opvoeding
van ons volk voor de nationaal-socialis
tische gemeenschap, tweede taak de uit
breiding en versterking van onze weer
macht. De derde zien wij in de tenuit
voerlegging van het vierjarenplan, in de
oplossing van het gebrek aan arbeids
kracht en vooral in de economische aan
hechting van de nieuwe rijksgebieden.
Op het gebied der buitenlandsche poli
tiek staat de plaats van Duitschland
vast. De verplichtingen, die voortvloeien
uit onze vriendschap voor ’t fascistische
Italië, zijn voor ons duidelijk en onver
brekelijk. Ons begrip voor de historische
rol, die Mussolini heeft gespeeld, in den
arbeid tot behoud van den vrede, dringt
ons tot diepe dankbaarheid. Wij danken
echter ook de andere staatslieden die in
dit jaar met ons er naar gestreefd heb
ben den weg naar een vreedzame oplos
sing der vraagstukken, welke geen uit
stel gedoogden, te vinden.
Die vreedzame oplossing kan men na
tuurlijk ook langs anderen weg wen-
schen, maar.en dit is het verschil,
wij denken niet in Duitschen geest. Ook
Engeland blijft zich regelmatig verwon
deren over de besluiten van de Duitsche
regeering. Nu weer door het vrij onver
wachte voornemen om den bouw van
Duitsche duikbooten te bespoedigen.
De „Daily Telegraph” schrijft, dat
men nu niet kan beweren, dat de voor
gestelde stappen in eenig opzicht dit
land welkom zijn. Het zal volgens het
blad noodig zijn, het Britsche program
ten aanzien van torpedobootjagers en
escórteschepen te versnellen en aldus
den financieelen last der herbewapening
opnieuw te vergrooten.
We mogen dus wel veronderstellen,
dat de vriendschap tusschen Engeland
en Duitschland met een korreltje zout
genomen moet worden. Niet minder ge
spannen is de toestand tusschen Ame
rika en Duitschland.
Volgens Duitsche berichten is een ver
troebeling van de onderlinge verhouding
de schuld van de in Amerika aanwezige
Joden, die trachten door een algemeene
hetze het tegenwoordige Duitschland in
discrediet te brengen.
Een dergelijke motiveering kunnen we
hier in ons land gerust een beetje ge
zocht noemen.
We hebben Immers het recente geval
van den Burgemeester van Rotterdam,
die uit vrees voor relletjes de interland
wedstrijd Nederland-Duitschland afwim-
peldp en daarvoor in de Duitsche pers
betiteld werd als een speelbal van de
Joden. Dat is nu eenmaal de Duitsche
mentaliteit. Zich op te werken tot een
algemeene menschelijke gedachte is
voor die menschen niet mogelijk, maar
om tot de verhouding Amerika-Duitsch-
land terug te keeren, schijnt het toch dat
Berlijn er niet veel voor gevoelde de be
trekkingen radicaal af te breken.
Belangen van economischen aard zul
len hierbij wel een groote rol spelen.
Ons inziens is de houding, welke Ame
rika in deze kwestie in gaat nemen, van
veel grooter belang, ook voor de klei
nere staten, voor wie het gevaar van de
fascistische stoomwals niet denkbeeldig
is.
Dan krijgen we de kwestie Italië
Frankrijk. De reis van de Fransche Mi
nister-president Daladier naar Tunis is
de Italiaansche machthebbers niet geheel
naar den zin. Of de reis van Chamber-
lain naar Mussolini in dit verband tast
bare resultaten zal kunnen opleveren,
valt moeilijk te zeggen.
Afwachten is de boodschap.
Chamberlain zal te Rome met groote
eere ontvangen worden. De Britsche mi
nisters zullen 11 Januari ’s middags
aankomen, ’s Avonds zullen zij aanzit
ten aan een diner in het Palazzo Venezia
dat door een groote receptie zal worden
gevolgd. Op 12 Januari lunch in het
Quirinaal en des avonds een gala-voor-
stelling in de opera. Op den 13den een
bezoek aan den Paus, lunch bij den
Britschen gezant bij den H. Stoel en ’s
avonds een groot diner in de Britsche
ambassade.
En daarna komt Goering met een hee-
len staf naar Rome, omdat de Duitsche
regeering dan in staat zal zijn het ge-
heele terrein van de Fransch-ltaliaan-
sche verhoudingen en het standpunt van
Engeland daarbij te overzien om ver
volgens haar eigen houding te kunnen
vaststellen. Want ondanks de stevigheid
van de as Rome-Berlijn weet men toch
nog altijd niet in hoeverre Hitler bereid
zou zijn de verlangens van zijn boezem
vriend Mussolini te steunen.
29 December 1938.
Op de zaal van Van der Leij hield he
denavond het muziekkorps „Oefening
Kweekt Kunst” alhier haar jaarlijksche
uitvoering.
De publieke belangstelling voor deze
feestavond was, als gewoonlijk, zeer
ged. Onder leiding van den Directeur,
den heer Spêkle van Harlingen werden
een 8-tal muzieknummers uitgevoerd,
die veel bijval oogstten. Verder werd de
avond gevuld met het opvoeren met
eigen krachten van het blijspel „Ho nou”
van H. Bulthuis.
Het spel der dilettanten viel zeer in
den smaak en werd met een hartelijk
dpplaus beloond. Met een gezellig bal
werd de avond besloten.
1500 KIPPEN IN DE VLAMMEN
OMGEKOMEN.
Maandagmiddag viel in de kippen-
loods van de fa. Bakker en Van Popta
aan den Leeuwarderweg alhier, een
benzinelamp om, waardoor deze met een
hevige knal ontplofte.
In een oilfmezien stond de heele zaak
in lichte laaie. De knecht Blanksma
t
MAKKUM
In de laatst gehouden vergadering van
Notabelen is tot Kerkvoogd der Ned.
Herv. gemeente alhier, benoemd de heer
R. M. de Boer, als opvolger van den heer
Tj. A. de Vries, welke periodiek aan de
beurt van aftreden was.
hebben zich dan ook meer en meer
hierop ingesteld. Voor hen ligt hier een
uiterst belangrijk terrein braak. Zij zijn
thans voldoende uitgerust om ook hier
op met succes werkzaam te kunnen
zijn. Toch zullen zij te dezen eerst dan
hun kracht kunnen ontplooien, wannéér
dit deel van hun taak bij den midden
stand voldoende bekend is. Tevens zal
deze taak voor hen in hooge mate wor
den vergemakkelijkt, wanneer de Mid
denstanders die in moeilijkheden ver-
keeren, niet eerst op het laatste oogen
blik om hulp bij de Borgsteilingsfond-
sen aankloppen. In zeer vele gevallen is
gebleken, dat bij een tijdige aanmelding
veel meer had kunnen worden bereikt,
dan thans het geval was, omdat de zaak
feitelijk reeds hopeloos was vastgeloo-
pen.
Het spreekt van zelf, dat ook voor
deze hulp lang niet iedere middenstan
der in aanmerking kan komen. Immers,
het ligt volstrekt niet in de bedoeling,
om zaakjes, welke toch geen levensvat
baarheid bezitten, nog eenigen tijd drij
vende te houden. Slechts wanneer blijkt
dat het bedrijf of de zaak nog in wezen
levensvatbaar is en in dien zin de aan
vrager als credietwaardig kan worden
beschouwd, kan worden getracht de ver
houdingen in zijn bedrijf te verbeteren
en hem zakelijk op den goeden weg te
helpen. De Middenstand dient de Borg-
stellingsfondsen dan ook te zien als ver-
trouwensinstellingen tot welke men zich
met een gerust hart kan wenden, in de
zekerheid, dat al het daar behandelde
geheim blijft, en de Fondsen op onpar
tijdige en belangelooze wijze de zaak
van aanvrager, of van diens crediteuren
en andere belanghebbenden, zullen be
hartigen. Er zij hier nogmaals op ge
wezen, dat aanvragers niet moeten
wachten totdat zij in het geheel niet
meer uit de voeten kunnen, doch zich,
zoodra zich moeilijkheden voordoen, tot
de Borgstellingsfondsen om advies en
daadwerkelijke bemiddeling of sanee-
ring moeten wenden. De practijk heeft
uitgewezen, dat het alsdan dikwijls mo
gelijk is, ook nog een credietje te geven
waar dit bij de eerstbestaande verhou
dingen onmogelijk zou zijn geweest.
Dat reeds in niet onbelangrijke mate
een beroep op de Borgstellingsfondsen
is gedaan, moge blijken, uit de volgende
cijfers per Uit. Augustus 1938.
Binnertgekomen waren toen 6455 aan
vragen, waarvan 1546 tot een crediet-
verleening leidden. In 1220 gevallen
werd hierbij gesaneerd of bemiddeld, of
aanvrager verplicht tot het geregeld op
volgen van door het Fonds gegeven
aanwijzingen. In 534 gevallen vond uit
sluitend bemiddeling of saneering
plaats. Verder werd nog in tallooze ge
vallen advies verstrekt. In totaal was op
genoemden datum aan credieten uitge
zet voor een bedrag van f 245.000. Zoo
veel mogelijk wordt het contact met
credietnemers en op andere wijze ge-
ken van noodlijdendheid? Het behoefde
toch niet zooveel geld te kosten, wan
neer aan de vele werkeloozen materiaal
en een extra toelage verstrekt werd
voor het schoonhouden der straten, en
strooien met zand ter voorkoming van
ongelukken. Het bewijs zou daarmee
meteen geleverd zijn, dat we niettegen
staande onze armoede de van ouds ge
roemde zin voor properheid nog niet
hebben ingeboet.
Ondergeteekende vermoedt, dat velen
met hem, het op prijs zullen stellen dat
het gemeentebestuur in het vervolg
maatregelen weet te treffen, waardoor
de goede naam van onze stad, wat net
heid aangaat, gehandhaafd blijft.
„EEN TROUW LEZER”.
Bulten verantwoordelijkheid der Redactie
Mijnheer de Redacteur,
Wie onlangs het verslag van de laatst
gehouden Raadsvergadering aandachtig
gelezen heeft, zal het wel duidelijk zijn,
dat door het dagelijksch bestuur onzer
gemeente de uiterste zuinigheid betracht
moet worden. De inkomsten loopen te
rug en de uitgaven stijgen door al
lerlei omstandigheden nog geregeld,
zoodat door sommige raadsleden zelfs
van noodlijdendheid gesproken werd.
De tijden en de omstandigheden zijn
wel erg veranderd. Ondergeteekende
bewaart nog steeds een lofzang op ons
oud stadje (in stads diaieict) die als
volgt begon:
Ons Bolsert is een stadsje, zo as der
niet feul binne;
En wu je ’t prebeere, lang su je soeke
kinne,
Foardat je op ’e wereld, sok ’n proper
plaatske.Xounenl
Op de properheid van ons stadje heb
ben we ons ook meermalen beroemd,
maar.in de laatste dagen laat dit
o.i. veel te wenschen over.
Moeten we dit toeschrijven aan ar
moede en aanmerken als een eerste tee-
Ofschoon de 32 door den Minister er
kende Borgstellingsfondsen thans alle in
volle werking zijn, en ongetwijfeld de
resultaten voor hen, die door deze Fond
sen zijn geholpen, belangrijk mogen
worden geacht, is toch wel gebleken,
dat nog zeer vele Middenstanders niet
voldoende op de hoogte zijn van wat
deze Fondsen voor hen kunnen verrich
ten, en diensvolgens velen nog blijven
tobben en in moeilijke omstandigheden
verkeeren, waaruit zij wellicht met hulp
van die Fondsen zouden kunnen bevrij
den.
Het lijkt daarom gewenscht den mid
denstand zelve ook op andere wijze
nogmaals het nut dat de Fondsen voor
hem kunnen hebben, onder het oog te 1
brengen. Hier moge daartoe het vol
gende worden medegedeeld:
Met de oprichting der Borgstellings
fondsen werd beoogd tegemoet te ko
men aan de vele moeilijkheden waar
mede in het bijzonder de kleine Mid
denstand heeft te kampen. Wie de wijze,
waarop hulp dient te worden gegeven,
goed wil begrijpen, dient zich allereerst
in gedachten te verplaatsen in de we
reld van dien kleinen Middenstand, van
welken dagelijksche zorgen de kenmer
ken zijn geworden. Nagenoeg elk onder
zoek wijst uit, hoe moeilijk het voor die
lieden is het financiejele evenwicht te
bewaren en hoe donker het lot is van
de duizenden die eens dank zij hun vlijt
en moeite hun bestaan konden vipden
in hun bedrijfje en die thans hun kapi
taal en omzet zien inschrompelen en we
ten, dat zij, ondanks al hun pogingen
worden gedreven naar de kassen van
openbare armenzorg op welken gang
welhaast geen terugkeeren mogelijk is.
De hulpverstrekking zal dan ook alleen
haar doel kunnen bereiken, wanneer zij
wordt toegepast naar aard en behoefte
van die kleine zelfstandigen, die onge
acht hun wankel bestaan hun eigen
plaats in de maatschappij zoo lang mo
gelijk willen verdedigen.
In dezen geest werd de hulpverstrek
king der, Borgstellingsfondsen dan ook
geconstrueerd. Wat de credietgeving
betreft, ging men uit van de stelling, dat
deze ’n uitsluitend zakelijk karakter zou
moeten dragen en dat dus geen giften
zouden worden gegeven, doch voor
schotten, welke zouden moeten worden
terugbetaald in termijnen, in overleg met
credietnemer en aan de hand van de
verhoudingen in diens bedrijfje vast te
stellen, zoodat van een liefdadigheids
instelling geen sprake is. Een matige
rente zou hiervoor in rekening worden
gebracht. Het Rijk zou den Borgstel
lingsfondsen bij deze credietgeving te
gemoet komen door hen een deel hun
ner verliezen te garandeeren tot een
maximum van 40 Voor deze hulp
komen in aanmerking alle kleine handel
drijvende en iridustrieele Middenstanders
die op het moment van het indienen der
aanvrage reeds gedurende minstens 3
jaar een zaak drijven, mits zij ook aan
de overigens te stellen voorwaarden
voldoen. Geldelijke hulp zal alleen kun
nen worden verleend in die gemeenten
welke de borgstellingsfondsen finan
cieel steunen, op den door deze Fond
sen vast te stellen voet, terwijl het be
drag van elk crediet als regel niet hoo-
ger dan f500.zal kunnen zijn. De
aanvragen moeten worden ingediend bij
het Bureau van de Borgstellingsfondsen
welke een gebied bestrijken dat samen
valt met het ambtsgebied der Kamers
van Koophandel. Een voorloopige vra
genlijst wordt iederen middenstander
op diens verzoek door dat Bureau toe
gezonden. Bij het in behandeling nemen
der aanvrage is meestentijds door den
aanvrager een zeer klein bedrag te vol
doen, ter tegemoetkoming in de eerste
kosten van het onderzoek enz. Behalve
de rente worden den credietnemer geen
andere onkosten dan de werkelijk ge
maakte, b.v. voor zegels, enz., in reke
ning gebracht.
De rente wordt berekend over het
werkelijk verschuldigde bedrag en wel
na afloop van ieder kwartaal.
Ofschoon reeds dadelijk op het nut
van adviseerende, saneerende en bemid
delende hulp werd gewezen, bleek als
nog in de praktijk van hoeveel belang
juist laatstbedoelde hulp voor den mid
denstand Is, en de Borgstellingsfondsen
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
letters geteekend moet worden in de i
geschiedenisboeken. Nog meer dan de
voorgaande jaren hee t 1938 ons het
verval gebracht van oude en vertrouw
de tradities. Het recht dat in voorgaande i
jaren zij het .iet moeite over de
macht kon zegevieren, is in, dit opzicht 1
radicaal afgeschaft. I
Onderlinge aispraken of verdragen 1
worden niet meer geteld. Wanneer dit
zoo te pas komt, haalt men een streep
door de rekening, rooft men een anders
betzit, toppunt van verdwazing
verwacht men van de beroofde ook nog
dankbaarheid.
Die treurige erfenis heeft 1938 ons
achter gelaten.een naar het schijnt
onherstelbaar verlies. Daar komt nog
bij, dat deze verdwaasde menschheid
ook nog bezield is met een grenzelooze
zelfoverschatting. De tijd dat een Fran
sche cynicus de lichten aan den hemel
probeerde te dooven, ligt ver achter ons,
maar de geest is gebleven in nog ge
raffineerder vorm.
De verheerlijking van den mensch
de rassencultuur, dat is de sinistre erfe
nis, die de Duitsche machthebbers ons
uit 1938 hebben achtergelaten. Dit
kwaad woekert voort tot ver over de
grenzen van het tegenwoordige Duitsch
land heen.
Zoo moet het geloof gerukt worden
uit de kinderzielen, om ze daarna te
vormen tot leden van het moderne hei
dendom.
Het Kruis van Christus, dat predikt
de vrede en verdraagzaamheid moet
worden vervangen door het hakenkruis,
het symbool van brute kracht.
De verdeeling van Slowakije, de oor
log in China en Japan, de strijd in
Egypte, enz. enz. het zijn alle slechts
pionnen in dit wereldschaakspel, waar
bij voorloopig de groote stukken nog op
hun plaats blijven staan. Voor hoelang?
We weten het niét, maar erg gerust
gaan we dit nieuwe jaar niet in. Die on
begrijpelijke bewapen» g in 1938, welke
in het komende jaar nog versnelder
tempo zal worden uitgevoerd, moet
noodwendig leiden tot een botsing.
Of bezien we de zaak misschien te pes
simistisch? Best mogelijk, en daarom
willen we niet langer stilstaan bij het
oude jaar maar eerst eens zien hoe de
leidende persoonlijkheden in dit wereld
gebeuren de toekomst zich denken.
De nieuwjaarsboodschap van Cham
berlain luidt als volgt:
„Onze gewapende macht veroorlooft
ons in den raad der volkeren te zeggen,
dat wij, terwijl wij vriendschap met alle
volken zoeken, hun in een geest van re
delijkheid en oprechtheid tegemoet zul
len treden, doch geen concessie aan ge
weld zullen doen. Terwijl wij niet zon
der succes hebben gewerkt voor de
zaak van den vrede, hebben wij onze
energie tegelijkertijd gewijd aan de be
spoediging en de uitbreiding onzer
holpen en in stand gehouden. Zij worden voorbereidingsmaatregelen, met den
dus na de hulp niet aan hun lot over- ---- --- --
gelaten, doch blijven onder een zakelijk richting nog gedaan worden, maar,
en welwillend toezicht van het Fonds. n»—
Op deze wijze, d.w.z. door een com
binatie van crediet, advies en bemid
deling, zakelijk toezicht en nazorg,
wordt derhalve de kleine Middenstan
der door de Borgstellingsfondsein ge
steund en in zijn milieu gehandhaafd.
Uiteraard is het begrip kleine Midden
stand rekbaar. Ook bij zaken, welke
men op het eerste gezicht hieronder niet
zou rangschikken, komen veie moeilijk
heden voor. Ook voor deze staan de
Borgstellingsfondsen open en wel in het
bijzonder voor bemiddeling en sanee
ring. Daar de Fondsen met hun crediet
niet verder kunnen gaan dan f 500.
zullen dergelijke zaken voor een cre
dietgeving gewoonlijk niet in aanmer
king komen. Hierbij zij aangeteekend,
dat in vele gevallen een crediet ook niet
noodig is gebleken, wanneer de verhou
dingen in de zaak maar op de juiste
wijze waren geregeld.
De ondergeteekenden vertrouwen dan
ook, dat Middenstanders, wier bedrijf
nog als levensvatbaar is te beschouwen,
zich met hun moeilijkheden tot hen zul
len wenden, opdat zij hun taak, waarvan
het groote nut in de praktijk wel reeds
is gebleken, tot volle ontplooiing te kun
nen brengen.
Het Borgstellingsfonds voor
Friesland:
H. J. PELETIER, Voorzitter.
Dr. G. J. OTTEN, Secretaris.
DAMMEN,
Om het clubkamploenschap
Friesche Dambond.
2 Januari 1939.
Hedenavond had alhier de eerste ont
moeting plaats tusschen de damclubs
Bergum en Sneek.
Het eerste tiental der gasten wist met
11-9 de zege te behalen, terwijl het 2de
tiental van Sneek er voor zorgde, dat
de overwinning met 11-9 in haar eigen
veste bleef.
Het was een zeer sportieve en leer-
riïVn oxrnnH
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Gevestigd te LEEUWARDEN
Harlingerstraatweg 21
Oor-, Neus- en Keelarts
SPREEKUUR 11-2. Telef. 6391
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
