Buit eniandsche Revue.
Aw7CEKT
De Bolswardsche Courant en Westergoo
KINDERBIJSLAG.
Woensdag 11 Januari 1939
35~ Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Ho. 3
Uit den Omtrek
Stadsnieuws.
Voor koken, strijken,
verwarmen enz. enz.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
'i
Md.
KIMSWERD.
MAKKUM
llllnlnll tol
k
nis, waarin hij onder meer verklaart:
Het roemrijke leger van Afrika, te land,
ter zee en in de lucht voegt, daar waar
het zijn moet, een nieuwe bladzijde toe
aan zijn roem: het verzekert de veilig
heid van vreemdz .men arbeid van allen.
Daar lijnrecht tegenover staat de Ita-
liaansche meening, dat de aanspraken
van dit land op de Fransche bezittingen
zeer ernstig bedoeld zijn. Een vooraan
staand Italiaansch blad formuleert al
dus: Frankrijk moet er zich volkomen
van bewust zijn, dat het de natuurlijke
rechten van Italië moet bevredigen.
Frankrijk’s geringschatting der Itali-
aansche macht en van zijn militair ap
paraat is een gevaarlijke speculatie, die
tot een zware ontgoocheling zou kun
nen worden.
Dat klinkt niet erg vredelievend en
maakt den algemeenen toestand weer
verre van rooskleurig. We kunnen gerust
zeggen, dat de betrekkingen tusschen
Frankrijk en Italië momenteel zeer ge-
VRAAGT INLICHTINGEN I
AAN HET GASBEDRIJF
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f ?.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
ARUM.
DE SPIJSKOKERIJ.
Door de vroeg invallende winter is
deze nuttige instelling, uitgaande van
het St. Anthony Gasthuis reeds direct
na 1 Januari aan het werk getogen. Tot
boekhouder werd benoemd de heer L.
Zelle.
8 Januari 1939.
In de kerkdienst van hedenmiddag
sprak Ds. van Baaien, Herv. predikant
alhier, een gedachtenisrede in verband
met zijn 25-jarig ambtsjubileum, het
welk 4 Jan. j.l. heeft plaats gehad.
De dienst werd geopend door het zin
gen van Ps. 138 1 en 3. Na het voor
lezen der geloofsbelijdenis en het zingen
van Gezang 3 3 las Zijn Eerw. 2 Cor.
3 en ging voor in gebed.
Tot tekst had Zijn Eerw. gekozen 2
Cor. 3 5 en het eerste gedeelte van
vers 6. Dit vers, aldus Ds. van Baaien,
mocht ik ook tot het mijne maken, nu
ik het heb mogen beleven 25 jaar mijn
herderambt te bedienen, welke als mijn
eerste standplaats aanving te Nieuwland.
Ik mocht bij al de moeilijkheden den
troost des Heeren ervaren bij het ver
richten van mijn arbeid. Daarom wil ik
dezen dag gedenken, niet om over mij
zelf te roemen, doch om den Heere groot
te maken. Ik heb reden om met David
uit te roepen: Wie ben ik, dat Gij mijner
gedenkt. Ik heb nooit mijn eigen weg
gezocht en uit alle moeilijkheden heeft
God mij verlost. Van Hem voelde ik mij
diep afhankelijk en vooral toen ik na
een gelukkig huwelijk van 22 jaar mijn
vrouw verloor. Gelukkig heb ik een
tweede trouwe echtgenoote gevonden,
die mij als predikantsvrouw tefr zijde
wou staan, hetwelk voor haar toch ge
heel vreemd was. Ik ben God daar groo
telijks dankbaar voor. Ik wil niet an
ders dan roemen in de groote genade
Gods. Mijn ziel jubelt, want door Zijne
genade ben ik die ik ben. Hij heeft mij
vast gehouden, daarom wil ik een Eben
Haëzer oprichten.
Naar aanleiding van zijn tekst spreekt
Zijn Eerw. over de roeping en de be
kwaamheid van den predikant. Ds. had
altijd dd ikraCht van God ontvangen,
niet om zijn eigen woord te prediken,
doch het Woord van God.
Ds. van Baaien gebruikte het woord
van Paulus om het niet te zoeken in
eigen kracht. Er waren in Paulus’ tijden
velen door wien hij werd belasterd,,doch
Paulus wist te getuigen, dat hij een
apostel was door den wil van God. Van
Nu wil de wetgever, zonder iets te
Ontnemen aan de ,ongehuwden of de
kostwinners van kleine gezinnen, een
bijslag op het loon verzekeren voor kin
deren boven het aantal van 2 beneden
den 15-jarigen leeftijd.
Daartegen is uit een oogpunt van
rechtvaardigheid niets in te brengen,
niemand wordt er door benadeeld.
De kosten der regeling worden sterk
verdeeld. De werkgevers zullen waar
schijnlijk één procent van het loon van
al hun arbeiders, gehuwd of niet, als
premie moeten betalen. Ongetwijfeld zal
’n deel der premie via ’t product op de
consumenten worden verhaald. De pre
mies komen ten goede aan fondsen,
waaruit de bijslagen worden betaald.
Voor een patroon is het dus precies het
zelfde, of hij den kostwinner van een
klein dan wel van een groot gezin in
zijn dienst heeft ’t loon blijft gelijk.
Maar via het bijslagfonds verwerft
de arbeider met een groot gezin een
hooger inkomen.
komt een typisch bericht, dat de laatste
week groote voorraden levensmiddelen
uit Tsjecho Slowakije naar Duitschland
vervoerd zijn. Reeds nu zijn 30 vracht
auto’s met boter naar Duitschland ver- ons zelven, ik weet dat ook, zijn wij tot
zonden, benevens meel en aardappelen, geen ding bekwaam. In het oog van de
De zendingen nemen zelfs die omvang
aan, dat eenige schaarschte is teweeg
gebracht op de Tsjecho Slowaaksche
levensmiddelenmarkt.
Deze berichten, afkomstig uit Praag,
werpen wel een eigenaardig beeld op
de voedselvoorziening in het Duitsche
rijk. Ondanks de verzekering van de
Duitsche leiders gelooven we niet, dat
die voedselvoorziening aan redelijke
eischen kan voldoen. Vet en vleesch b.v.
is ook geruimen tijd geleden gerantsoe
neerd geweest. De koffie is schaarsch
en nu kan men wel tijdelijk uit een over
wonnen land zooals Tsjecho Slowakije,
de voedselvoorraden weghalen, maar
dat is een tijdelijke maatregel en niet
iets van blijvende waarde. Voor de
Duitsche leiders een niet gemakkelijk op
te lossen probleem.
Het aantal porties, dat de eerste week
werd uitgedeeld, bedroeg 650. Kinderen
beneden 12 jaar krijgen een halve por
tie, zoodat het aantal personen, dat van
deze spijskokerij profiteert, belangrijk
groot genoemd mag worden.
BENOEMING.
Januari 1939.
In plaats van den heer J. de Jonge te
Workum is benoemd tot leider van de
G. V. „Sparta’’ met ingang van 1 Jan.
de heer J. Oly, leeraar lichaamsoefenin
gen M. O. te Leeuwarden.
7 Januari 1939.
De heer W. J. de Boer alhier be
haalde te Leeuwarden het diploma voor
vakbekwaamheid in het bakkersbedrijf.
wereld is dat wat een dwaze uitdruk
king, want de wereld, zegt: help u zelf.
Paulus voelde zich sterk in zijn zwak
heid. Dat was de taal van zijn hart,
omdat hij wist, dat hij het van God
moest hebben. Hij had dat gevoeld op
zijn weg naar Damascus, toen was het
licht opgegaan in zijn ziel. Toen kwam
dan ook de vraag bij hem op: Heere,
wat wilt gij, dat ik doen zal. Toen hij
zich geheel gevangen had gegeven, kon
God hem bekwaam maken tot Zijn
dienst
Ook ik wil heden als Paulus getuigen:
mij is barmhartigheid geschied. De Hee
re is het die mij bekwaam heeft ge
maakt om mijn werk te doen en daar
om volg ik ook de roepstem van mijn
God en Heiland. Ik sta in Zijn dienst.
Hij die mij roept is getrouw, ik heb dit
altijd ondervonden. Hij is altijd mijn
helper geweest. Menigmaal had ik mijn
hoop op menschen gebouwd, doch ook
menigmaal ben ik in de menschen teleur
gesteld, maar Gods trouw is rotsvast en
ik heb altijd kracht gezocht in het gebed,
waarop Hij mijn ziel vrede heeft ge
geven. God heeft mij veel zegeningen
gegeven.
Slecht* eenmaal ben Ik in al die 23
Gejukkig hebben de betrokken regee-
ringen deze ernstige kwestie in een sfeer
van onderlinge erkenning van de moei
lijkheden aangevat en zullen waarschijn
lijk betreurenswaardige gevolgen van
dit incident achterwege blijven. Dit
neemt niet weg dat de Hongaarsche bla
den nog alle felle commentaren aan dit
grens-incident wijden.. Het regee-
ringsorgaan o.a. verklaart, dat de aan
val niet door ondergeschikten is ge
schied en dat de regeering te Praag er
verantwoordelijk voor is. Verdere ten
dentieuze berichten zullen we maar met
een korreltje zout nemen.
Een bekend spreekwoord zegt, dat de
soep nooit heeter is, dan wanneer ze
wordt opgeschept.
Ten slotte nog even stil gestaan bij
de binnenlandsche toestand in Duitsch
land.
Verschillende berichten hebben In de
afgeloopen weken melding gemaakt van
een tekort aan levensmiddelen. Thans
spannen zijn en we alleen maar kunnen
hopen, dat de reis van Chamberlain
naar Rome, nadat deze vooraf Daladier
nog gesproken heeft, succes mag heb
ben.
Er is in het begin van dit nieuwe jaar
weer esfl teveel aan problemen. Spanje
b.v. vormt voor mij altijd nog datzelfde
beeld. De overeenkomst tusschen de
verschillende mogendheden over het
terugtrekken van de vrijwilligers
laat toch de mogelijkheid van 10.000
goed uitgeruste en goed geoefende sol
daten open.
We vragen ons telkens af, wat be
lang heeft Italië bij een overwinning van
het Franco-leger en reeds in het begin
van deze burgerkrijg en ook nu nog is
ons antwoord: een versterking van het
fascisme, een nog intensiever beheer-
sching van het Middellandsche Zee-
vraagstuk en een Insluiting van het de
mocratische Frankrijk. Altijd weer komt
daar die botsing van de twee groote
wereldbeschouwingen, democratie en
fascisme om den hoek. Zoolang deze
tegenstelling niet op de een of andere
manier is opgelost, tot zoolang zal er
ook onrust blijven heerschen op dit vas
teland.
Een beeld van die onrust leveren mo
menteel Hongarije en Tsjecho Slowakije
een zeer ernstig grens-incident
waarbij ongeveer 15 dooden te betreu
ren zijn. j
DE AUTOMAT1SEERING VAN DE
TELEFOON.
Op Dinsdag 18 Januari a.s. te 13 uur
zullen de automatische telefooncentra
les te Bolsward, Bozum, Heeg, Nijland,
Wymbritseradeel, Oppenhuizen, Wit-
marsum, Wommels en Ijlst inl dienst
worden gesteld.
Advertentijn per regel: I
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs. I
Giro no. 87926.
NIET SLECHTS EEN GEZINS-,
MAAR OOK EEN STAATSBELANG.
De
boodschap door president Roosevelt
tot het Amerikaansche volk gericht heeft
voor het Europeesche vasteland eveneens
belangrijke beteekenis. In de allereerste
plaats denken we aan de fascistisch ge
regeerde Staten, welker politiek door
Roosevelt absoluut veroordeeld wordt.
Het is wel teekenend dat b.v .de Engel-
sche premier Chamberlain nog voor zijn
reis naar Rome gemeend heeft eenig
commentaar op deze rede te moeten ge
ven. een commentaar, wat ons inziens
niet in het gevlei van den Italiaanschen
dictator kan komen.
Engeland, zoo is ongeveer de gedach
tengang van den Britschen premier, dat
steeds op de bres heeft gestaan om de
zegeningen van de democratie te be
houden, begroet met groote instemming
de woorden van den Amgrikaanschen
president, dat als een nieuw bewijs moet
worden opgevat van de vitale rol van
Amerika’s rol in het wereldbestel en van
haar toewijding aan het ideaal van ge
ordende menschelijke vooruitgang.
Deze meening van Chdmberlain, nog
voor zijn conferentie met Mussolini ge
publiceerd, doet veronderstellen dat
Chamberlain duidelijk heeft willen uit
eenzetten, dat Engeland van zijn demo
cratische wereldbeschouwing nimmer
afstand wil doen. Misschien ook dat de
heftige perscampagne die nog steeds in
de Italiaansche pers gevoerd wordt, in
verband met het bezoek van Daladier
aan Tunis, een kleine koudwater-douche
noodig had. De kronkelwegen van de
geheime diplomaten zijn zoo duister en
verward, dat daar omheen geen vast
omlijnde meening is op te bouwen.
Wat ons in die Amerikaansche bin
nenlandsche toestand eveneens opvalt,
is de
botsing van de democratische
principes,
met die der totalitaire staten. Die ver
schillen komen b.v. weer scherp uit bij
de benoeming van een Roomsch-Katho-
liek tot Attorney General n.l. Frank
Murphy en die van een Jood prof. Felix
Frankfurter tot plaatsvervangend rech
ter in het Hoogste gerechtshof.
Het is hier de echte democratie uit
geleefd, die geen onderscheid maakt
tusschen de burgers wat betreft geloof
en ras.
Deze geheele kwestie is voorts een
nieuw bewijs voor de klove, welke zich
geopend heeft tusschen de Amerikaan
sche principes en de politiek van de to
talitaire landen en gezien in dat licht,
zijn deze twee benoemingen eigenlijk
van grooter principieel belang dan de
verdeeldheid in de Amerikaansche open
bare meening, welke zich reeds dade
lijk ten aanzien van Roosevelts bood
schap van Woensdag openbaarde.
Die openbare meening is verdeeld in
twee kampen en wel de eene groep, die
in alles met den president meegaat wat
zijn buitenlandsche politiek betréft en de
andere groep, die zich ernstig bezorgd
maakt over die richting.
De komende debatten in den Senaat
zullen te dien aanzien wel eenige op
heldering kunnen geven.
Met een enkel woord hebben we
straks de Fransche kwestie aangeroerd
door de naam Daladier. Deze Fransche
minister-president maakte een
triomftocht door de Fransche bezitting
Tunis.
Er was ’n geweldig enthousiasme on
der de inheemsche bevolking al dan
niet kunstmatig opgewekt. Na zijn ver
trek heeft Daladier een telegram gezon
den aan den resldent-generaal van Tu-
iii i» e N
llhiiHilhliiioiliiillhilllllllliiii^
Voortaan slechts 2 prijzen voor
hef gas: 7 ct. en 4 ct. per m'.
Tol 60 m3 gas per maand 7 ct. en
alles daarboven slechts 4 ct. per m*.
Thans kunt U met voordeel van
de zindelijke en zuinige brandstof
gas gebruik maken voor koken,
bakken en braden.
Het regeeringsontwerp tot regeling
van den kinderbijslag is zulks voelt
een ieder en behoeft dus geen nader be
toog van een zeer groote economi
sche en sociale beteekenis.
Men kan de waarde van het ontwerp
vanuit verschillende gezichthoeken be-
oordeelen, b.v. kan men pogen om
het ontwerp te verdedigen op overwe
gingen van Christelijke sociologie. Maar
dan forceert men bij sommigen een te
genstand, welke er niet behoeft te
zijn, want er zijn practische rede
nen van zuiver economischen aard, wel
ke het nut, ja de noodzaak van een
regeling als de voorgestelde beklem-
toonen.
We willen het hier slechts over deze
laatste hebben.
Loon is betaling van arbeid. Voor de
bepaling van het loon is natuurlijk de
waarde der prestatie van invloed, maar
daarnaast gelden de kosten van levens
onderhoud als factor voor de loonbe-
paling, Wanneer een bepaald product
een handelswaarde heeft van een gul
den en de grondstoffen, waaruit het
wordt vervaardigd 80 cent kosten, dan
kan het maakloon als regel niet
meer het moet minder dan
20 cent bedragen. In zoo’n geval heeft
dus de geleverde prestatie geen hoo-
gere waarde. Maar, gesteld, dat de ver
vaardiging van het product een vollen
dag arbeid vereischt, dén kan de ar
beider niet van zijn loon leven.
Loon moet dus eenerzijds winst op
het product mogelijk maken, anderzijds
den arbeider in staat stellen om in zijn
levensbehoeften te voorzien. De levens
behoeften van den arbeider zijn niet en
kel die, welke zijn persoon betreffen,
doch evenzeer die van ’t gezin. De maat
schappij is niet opgebouwd uit indivi
duen, maar uit gezinnen, voor welke
de man de natuurlijke verzorger is.
Inderdaad is het dus zoo, dat de ge
huwde arbeider moreel recht heeft op
een hooger loon dan de ongehuwde, de
vader van een groot gezin op weer
meer loon dan de gehuwde met weinig
of geen kinderen. Maar waar zou de
practische toepassing van dit beginsel
toe leiden? Tot een uitsluiting van de
genen, die de productie „duur” maken,
tot een uitsluiting dus van hen, die ar
beid en loon het meest behoeven.
De practijk heeft er dan ook toe ge
leid, dat zich loonnormen hebben „ge
zet”, welke het midden houden tusschen
de kosten van levensonderhoud voor de
verschillende categoriën van arbeiders,
ongehuwden, gehuwden met weinig of
geen-, en gehuwden met vele kinderen.-
Eenige decennia terug, kon men met
deze practijk nog wel uit. Er gingen
toen nog veel makke schapen in een.
■huis, die eenvoudige behoeften waren
weinig kostbaar. Maar tegenwoordig is
de levensstandaard algemeen hooger;
er zijn betere begrippen omtrent hy
giëne en het nut, de noodzaak van be
paalde voeding. De wet eischt zekere
hygiënische inrichting van woningen
een groot gezin heeft een grooter en
duurder huis van noode. Een mond
méér eischt in niet onbelangrijke mate
méér inkomen.
Het is dus duidelijk, dat een groot
gezin met het inkomen van den arbei
der, die naar de behoeften van een mid-
dengroot gezin wordt betaald, niet meer
kan rondkomen, althans niet zonder dat
den kinderen te kort wordt gedaan in
de verzorging, waarop zij recht hébben.
Werden hier geen voorzieningen ge-
troffen, dan zou daardoor de kinderbe
perking een maatschappelijk euvel wor
den, waaraan land en volk op den duur
ten onder moeten gaan; althans zouden
zij verschrompelen tot een weinig be-
teekenende macht in de wereld.
Daarom is een regeling van kinder
bijslag op het loon gerechtvaardigd.
Men zegge niet, dat de vaders van
groote gezinnen er door bevoor
deeld zouden worden. Integendeel is
de huidige verhouding een onbillijke.
Het loon immers wordt thans voor een
groot deel bepaald naar de behoeften
van een middengroot gezin. Wie onge
huwd zijn of gehuwd en geen of één
kind hebben, ontvangen het gemiddelde
loon van en profiteeren dus; wie
een groot gezin te hunnen laste hebben
ontvangen tekort.
In ons land zijn (cijfers van 1930)
1.720.744 gezinnen met totaal 3.751.866
kinderen of gemiddeld 2.18 kinderen per
gezin. Men mag dus aannemen, dat een
normaal arbeidsloon in de behoeften kan
voorzien van een gezin met 2 kinde
ren.
Het volledige tarief (w.o. het vastrechttarief) wordt op
een folder afgedrukt en den gasverbruikers zo spoedig
mogelijk bezorgd.
DIRECTIE GEMEENTE GASFABRIEK
BOLSWARD
I
it*
DE JONG s NIEU WSBL A
waarin opgenomen
