DE Rl JUIIELBELfiSTIDD.
Buit enlandsche Revue.
9
III. II. I. UIE8FF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek
No. 5
I
r
I
i
Groote vooraad
Onderdeelen
en Banden
Jaargang
F
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
t
I
3
I
KIMSWERD.
J
r
J
V
Speciale inrichting voor
Advertentlën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
BEGRAFENIS VEREENIGINQ.
13 Januari 1939.
Gisteravond hield de begrafenisvere^
15 Januari 1939.
Onder voorzitterschap van den heer
D. Douma hield gisteravond de begra-
fenisvereeniging „Kimswerd" haar 42ste
jaarvergadering.
De voorzitter opende de vergadering
waarbij hij tevens woorden van dank
richtte aan den scheidenden secretaris,
den heer S. Volbeda, voor hetgeen door
hem vele jaren lang in het belang der
vereen, was verricht. Ook wijdde de
voorzitter enkele woorden aan de nage
dachtenis van den heer D. Vermeer in
wien de vereen, een trouw lid en tevens
een der dragers verloor.
De notulen en het jaarverslag werden
onveranderd vastgesteld.
Het verslag van den penningmeester
luidde als volgt: Inkomsten met inbe
grip vorig saldo f 1307, uitgaven f773.11
in kas f 533.89.
Het bestuurslid, de heer J. Ybema,
per. aftr., werd bij acclamatie herbe-
Ontvangen:
zeldzaam beste Grauwe Erwten,
Prijs 24i/2 cent.
BRANDSMA’s WINKELS.
IJTEN&
DRANKBESTRIJDING.
In de ledenvergadering der N. V. tot
afsch. van alc. dranken, afdeeling Ytens
en Omstreken werd nog eens terdege de
aandacht geschonken aan de propagan
da.
Besloten werd, zoo mogelijk in sa
menwerking met zuster-afdeelingen te
trachten een compromis te sluiten met
den uitgever van De Jongs Nieuwsblad
te Bolsward, teneinde eens in de maand
een slagzin, betreffende drankbestrijding
in het blad te plaatsen, wat een doel
treffende propaganda kon zijn.
goede zaak zijn. Voor den fiscus, voor
den wielrijder en voor veilig verkeer.
Md.
ƒ3964.—
- 4300.—
-4500.—
- 4520.—
- 4580.—
- 4585.—
-4599.—
-4643.—
-4690
- 4720.—
- 4745.—
- 4750.—
- 4775.—
- 4780.—
- 4785.—
-4800.—
- 4812.—
4820.—
-4825.—
-4850.—
- 4939.—
- 4950.—
-5650.—
VERGADERING VEREEN. HANDEL EN
NIJVERHEID EN V. V.
Een zooals gewoonlijk niet druk be
zochte vergadering die Maandagavond
gehouden werd in de bovenzaal van De
Groene Weide.
Voorzitter H. R. Kingma opende de
bijeenkomst met een woord van wel
kom, inzonderheid tot den heer Burge
meester. Wanneer we, aldus spreker, een
terugblik slaan over het afgeloopen jaar,
dan moet allereerst geconstateerd wor
den, dat de tijdelijke opleving van 1937,
ARUM.
AUTO SLIPT TEGEN MUURTJE.
14 Januari 1939.
Terwijl de chauffeur van een couran
tenauto van de drukkerij O. te Bolsward
in de Kerkstraat, alhier waar hij de cou
ranten naar den agent had gebracht,
achteruit reed, slipte de wagen tegen
een muurtje van de stoep van den heer
T. B. Het gevolg bleef niet uit, de
grootste helft van het muurtje met de
muurplaat die er boven op was beves
tigd, brak af, ook werd de stoep nogal
iets beschadigd.
Naar men zegt, was men niet verze
kerd. Een strop voor de betrokken per
sonen.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 11.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
noemd. Voor den heer S. Volbeda, die
door omstandigheden bedankte, werd
gekozen de heer S. A. de Haas.
De vereeniging had het afgeloopen
jaar 18 maal haar diensten verleend, een
zeldzaam hoog getal. Na nog enkele be
sprekingen bij de rondvraag sloot de
voorzitter met woorden van dank voor
de belangstelling de vergadering.
WOMMELS
NED. JONGELINGSVERBOND.
12 Januari 1939.
Van de Ring „Wommels en Omstre
ken” van het Ned. Jongelingsverbond
hielden de leden van het bestuur over
de 8 afdeelingen een bijeenkomst onder
leiding van Ds. A. A. van Ruler te Cu-
baard.
Wegens periodiek aftreden van Ds.
Feenstra van Lollum werd een tweetal
voor de P. C. opgemaakt, t.w. de hee-
ren E. J. Bootsma te Wommels en F.
de Vlas, Cubaard. Laatstgenoemde zal
als afgevaardigde naar de bestuurders-
conferentie door de „Ring” worden ver
tegenwoordigd. Besloten werd f 0.25
per lid bij te dragen voor de Nationale
Bondsdag, die dit jaar te Leeuwarden
zal worden gehouden. Verder werden
de data’s der volgende ringvergaderin-
gen vastgesteld en wel 26 Januari te
Lollum, 14 Maart te Oosterend, terwijl
op nader te bepalen datum te Spannum
een filmavond zal worden gehouden van
de Jeugdwerkloozen-centrale.
De bijeenkomst werd na behandeling
van het zakelijke gedeelte op de gebrui
kelijke wijze beëindigd.
weerskanten is moeilijk een sfeer te
scheppen van onderling overleg en ver
trouwen. Er is waarschijnlijk in deze
leiders-conferentie ook even gesproken
over de Balkan-kwestie, maar veel zal
men aan dit rr ïeilijke probleem niet
kunnen veranderen.
Ten slotte heeft in Romeinsche krin
gen het bezoek van Chamberlain aan den
Paus de aandacht getrokken. Het was
voor alles een beleefdheidsbezoek. Men
gelooft, dat bij dit onderhoud ook de
kwestie van de heilige plaatsen en die
van de Joodsche vluchtelingen ter spra
ke is gekomen. Het Vaticaan zou graag
zien, dat die heilige plaatsen behoed
werden voor het binnendringen van po
litie bij haar optreden in Palestina.
Tot zoover onze wel wat lange be
schouwing over een alleszins belangrijk
gebeuren.
De indertijd opgerichte
as RomeBerlijn,
of, in duidelijker woorden gezegd, de
samenwerking tusschen de fascistisch
getinte staten, heeft weer.een nieuwe
versterking ondergaan door de toetre
ding van Hongarije tot het Anti-Kom-
intern-pact. Duitschland, Italië, ‘Japan,
Hongarije. Wie volgt? Roemenië of Slo
wakije? Het valt nog niet met zekerhéid
te zeggen, maar men beweegt zich in
die richting. De tegenstelling tusschen
fascisme en democratie wordt hoe lan
ger hoe scherper getrokken. Vooral voor
de kleinere landen brengt dit moeilijke
consequenties mee. We mogen er in deze
buitenlandsche revue wel even aan her
inneren dat ook voor Nederland dit een
probleem kan worden. Het rumoer, dat
momenteel in de Duitsche pers gaande
is om enkele onbenullige katapultgaatjes
in de ruiten van het Duitsche consulaat
te Amsterdam en Den Haag (een jon
gensachtige baldadigheid, die het ver
melden niet waard is) toont ons duide
lijk, hoe graag men een voorwendsel
zoekt voor verwikkelingen. Ook in
voorafgaande jaren zijn wel eens ruiten
aan deze bekende baldadigheid gesneu
veld, maar nooit werd daar zoo’n mis
baar over gemaakt. In de buitenlandsche
'bladen worden zelfs beschouwingen ge
wijd aan een mogelijke inlijving door
Duitschland van Nederland. Men be
weert in die bladen, dat op het komen
de verlanglijstje van Hitler in één adem
genoemd worden: Roemenië, Polen, het
Memelgebied, Dantzig, Nederland en
België. In officieele Engelsche kringen
wordt tegen een dergelijke hetze ten
sterkste stelling genomen.
De positie van Engeland ten opzichte
van Nederland is niet gedefinieerd in
formeele verdragen, gelijk dat met België
het geval is. Aan den anderen kant
brengen de historische banden tusschen
Engeland en Nederland, tezamen met
de aardrijkskundige ligging van Neder
land, de belangen van de beide landen
nauw tot elkander.
In officieele kringen heeft men geen
bevestiging gekregen van den gemelden
hevigen Duitschen eijonomischen druk
op Nederland. Men acht het in hooge
mate onwaarschijnlijk, dat eenigerlei
militaire actie aan dit front geriskeerd
zou worden.
MAKKUM
De afd. „Makkum’’ van de Ned. Ver.
t. a. v. Alc. Dranken hield onder leiding
van haar voorzitter, den heer J. Faber,
haar jaarvergadering.
De secr., de heer De Jong, deelde in
zijn verslag mede, dat het ledental met
drie was toegenomen, terwijl het aantal
adspirantleden met twee was vermin
derd. Uit het financieel verslag, uitge
bracht door de penn.esse mej. M. de
Vries, bleek, dat de inkomsten f 162.60j/2
hadden bedragen, dat het batig saldo
f 34.74 aanwees, maar dat de feestavond
een nadeel van f 13.45 had opgeleverd.
Door den heer B. Reitsma werd een
verslag uitgebracht over de Federatie-
vergadering, gehouden te Franeker.
Besloten werd nog een propaganda-
vergadering te houden, waarvoor als
spreekster zal worden uitgenoodigd
mevr, van Oostrum-de Boer van Leeu
warden. De avond werd nog aangevuld
door een bijdrage, gegeven door den
heer J. Faber, welke bijzonder insloeg.
WANNEER EINDELIJK EEN
BETER SYSTEEM?
’t Is, meen ik, 15 16 jaar geleden,
dat Mussolini in Italië aan het bewind
kwam en pas in het komende jaar
zal op hoog bevel van den Duce (zelfs
hij moet van tijd tot tijd zijn populari
teit voeden!) de rijwielbelasting in Italië
worden afgeschaft. Waarmee ik maar
zeggen wil, dat dictators méér haast
hebben mdt belastingverlagingen vóór
ze aan het bewind komen, dan daarna.
Niettemin: het is te hopen, dat ten
onzent de rijwielbelasting nog onder het
democratisch bestel van den Neder-
landschen staat moge verdwijnen, want
het is niet ten onrechte, dat deze vorm
van belastingheffing zoo weinig populair
is. Het rijwiel is volstrekt geen luxe,
maar een levensnoodzaak voor de ar
beidersbevolking. Van iederen werker
wordt aangenomen, dat hij kan fietsen
en een fiets heeft; karweien op een af
stand van een uur of langer loopen, zijn
volkomen normaal. Ook de allerarmste
mensch moet de beschikking hebben
over een fiets. Een fiets te belas
te n is daarom net zoo onbillijk als ’n
belasting op het dragen van schoenen
en klompen zou zijn. Vroeger klemde
nog eenigszins de opmerking, dat alle
klassen der bevolking, zij het de armen
in geringe mate, iets behooren bij te
dragen in de kosten der staatshuishou
ding, maar tegenwoordig, met al die
accijnzen en crisistoeslagen, doet de
arbeider zulks in ruim voldoende mate.
Déérom: de rijwielbelasting dient te
worden afgeschaft. Dat dient te geschie
den vóór de verlaging van den accijns
op gedistilleerd enz., welke verlaging
dpor de regeering in het vooruitzicht
werd gesteld.
Dit artikel is niet verschenen om
het initiatief-voorstel van de N. S. B. te
helpen schragen. Niemand behoeft de
N. S. B. dankbaar te zijn voor haar
(ernstig bedoelde?) poging om de
volksvertegenwoordiging zich tegen de
rijwielbelasting te doen uitspreken. Te
gen deze belasting was een steeds
groeiend verzet en ze zou binnen af-
zienbaren tijd zeker haar einde hebben
gevonden als.de N. S. B. van de
kwestie der afschaffing geen politieke
zaak had gemaakt. Het is thans te
vreezen, dat vele Kamerleden meer
sceptisch tegenover de gedachte aan
afschaffing zijn komen te staan, nu ver
wacht mag worden, dat de N. S. B. een
afschaffing als een triomf van Mussert’s
actie zou voorstellen. En aldus het rij-
wielplaatje zou omsmelten tot politieke
munt.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 86
Woensdag 18 Januari 1939
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 12
Het grootste gedeelte van de buiten
landsche beschouwingen in de pers is
deze week gewijd aan het bezoek van
de Engelsche ministers aan Rome.
Men koesterde groote verwachtingen
over deze samenspreking voor den we-
reldvrede en nu Chamberlain en Halifax
weer in Londen terug zijn mogen we
misschien de balans wel even opmaken.
Allereerst is dan natuurlijk van be
lang de vraag te kunnen beantwoorden,
welke kwesties door de twee staatslie
den besproken zijn. De „Giornale d’ Ita
lia”, het officieele orgaan, beweert, dat
allereerst de kwestie Egypte en de Soe
dan is besproken. Verder over de han-
delsbetrekkingen tusschen Italiaansch
Oost-Afrika en Engeland. Vervolgens
over de Europeesche kwestie. Deze noot
in de bespreking is voor ons primair,
zoodat we daaraan wat uitvoeriger be
schouwing willen wijden.
De meening in Italië is, dat de Spaan-
sche politiek moet worden overgelaten
aan de vrije wil van het nationale Spanje
zooals dat in de beweging van Generaal
Franco zijn uitdrukking vindt. Italië is
bereid zijn soldaten uit Spanje terug te
trekken, mits ook alle buitenlandsche
hulp aan 't republikeinsche leger wordt
opgezegd. Een wel wat eigenaardig ge
baar. Wanneer we de verhoudingen
precies vastleggen dan heeft Franco, als
opstandelingenleider, toch heusch geen
recht op een bijzondere behandeling.
Steunt men hem bovendien daadwerke
lijk, dan riekt die zaak bedenkelijk naar
een meer dan gewone belangstelling.
Trouwens dat is ook meermalen door
den Duce toegegeven, dat hij een over
winning van Franco noodig acht; na
tuurlijk met de bedoeling van Spanje een
fascistisch getinte staat te maken.
Is misschien het bezoek van de ex-
Koningin van Spanje aan den ex-Koning
Alfons te Rome een proefballonnetje om
de oude monarchie te herstellen? Het is
wel typisch, dat verschillende landen el
kaar beschuldigen van invloed op de
Spaansche kwestie te willen uitoefenen.
Frankrijk en Sovjet-Rusland aan den
eenen kant, Italië aan de keerzijde van
deze medaille.
Over dit punt is evenwel reeds zoo
veel geschreven en geredeneerd, dat we
beter doen dit maar rustig op zijn be
loop te laten. Van meer belang is de
vraag, in hoevere is de spanning tus
schen Italië en Frankrijk door deze con
ferentie verminderd?
Eerlijk gezegd: weinig of niets. Men
heeft ook in de Italiaansche bladen voor
het bezoek van Chamberlain de stelling
verkondigd, dat de Engelsche minister
ook in die kwestie bemiddelend zou op
treden, maar zeer waarschijnlijk hebben
de Fransche ministers in een voor deze
reis gehouden conferentie met hun En
gelsche collega’s dezen te verstaan ge
geven, dat Frankrijk geen tweede Tsje-
cho Slowakije wenscht te worden. Het
blijkt dan ook uit de Italiaansche pers
commentaren, dat de besprekingen dien
aangaande volkomen negatief zijn. Wel
heeft Mussolini de verzekering gegeven
niets te zullen doen om den vrede in
Europa te verstoren, maar.de Itali
aansche eischen tegen Frankrijk wat be
treft Tunis en Dzjiboeti zijn volkomen
gerechtvaardigd en de Suez-kanaal
Maatschappij moet ook water in den
wijn doen. Het eenigste positieve, door
Chamberlain ten opzichte van deze
kwestie te berde gebracht, is wel dit,
dat Chamberlain verklaarde, in deze
zaak niet bemiddelend te kunnen optre
den, maar voegde daar direct aan toe,
dat Frankrijk en Engeland door nauwe
banden zijn verbonden. Engeland zou
niet onverschillig kunnen blijven bij een
directe bedreiging van Frankrijk.
Eigenaardig doet het dus wel aan, dat
direct na het bezoek van de Engelsche
ministers de Italiaansche pers weer be
gint met een hetze tegen Frankrijk. De
bekende „Giornale d’ Italia” haalt his
torische gebeurtenissen aan om den hel
denmoed der Italiaansche krijgers tegen
over de moed der Franschen in het licht
te stellen. De „Lavoro Fascista” levert
eveneens een heftig commentaar op en
kele Fransche persuitingen. De „Teve-
ren” betoogt dat de Italianen thans het
recht hebben alle Franschen in het ge
laat te spuwen, aangezien de Franschen
veinzen niet te weten, dat het Italianen
i waren die hen in 1915 gered hebben
toen zij voor de Duitschers terug trok-
ken. Napoleon was een Italiaan, die van
Frankrijk een kolonie maakte en die zijn
zoon koning van Rome en niet van Parijs
liet noemen.
i Met dergelijke vriendelijkheden aan
veroorzaakt door de muntcorrectie zich
in 1938 niet heeft gehandhaafd. De vorm
van onze regeeringsbemoeiingen is daar
aan mede schuld. Het beperken van de
handelsbetrekkingen moet tot verstar
ring van die handel aanleiding geven.
Alleen het vrije ruilverkeer zal in de
toekomst nog tot gunstiger resultaten
kunnen brengen. Dit alleen zal bijdra
gen tot een betere verdeeling van de be
schikbare goederen. Ook voor Bolsward
heeft de algemeene centralisiatie van de
bedrijven geen voordeel gebracht.
De industrie is verdwenen. De toe
komst is een gesloten boek voor ons,
maar willen we ook in Bolsward nog
houden wat we hebben, dan is onver
zwakte energie noodig. We leven ge
lukkig nog in het besef dat een hoogere
macht onze daden bestiert.
Hierna werden de notulen gelezen en
goedgekeurd.
De secr., de heer. Alma, las hierna het
jaaroverzicht waarin deze memoreert
de internationale spanning in 1938, de
weg 43 die wel, maar veel te langzaam
groeit, de automatiseering van de tele
foon, de Hansa-tentoonstelling In Bols
ward, welke een zoo groot succes had.
De feesten van ons Koninklijk Huis, de
St. Nicolaas-winkeliersactie en de door
de middenstandsvereeniging ingestelde
credietbeperking, die nog veel te weinig
door de zakenmenschen gepropageerd
wordt. Dit verslag wordt met een har
telijk dankwoord aan den secretaris
goedgekeurd.
Het financieel overzicht luidt als
volgt: Ontvangsten f 184.90; uitgaven
f 116.91, saldo f67.91.
Op 31 Dec. 1937 was in kas 210.3, op
31 Dec. 1938 278.2 gulden.
Deze rekening, nagezien door de hee-
ren Veltman en Eerdmans, werd even
eens onder dank aan den penningmees
ter goedgekeurd.
De bestuursverkiezing had tot resul
taat, dat de heer H. R. Kingma (aftr.)
werd herkozen. In de vacature D. B.
Eerdmans werd gekozen M. B. Eerd
mans.
Bij het punt mededeelingen komt al
lereerst ter sprake een plan van den
heer Secretaris van de Kamer van Koop
handel en Fabrieken voor den midden
stand van Bolsward uit te noodigen een
lezing over de werking van deze Ka
mers te willen houden. Tijd en plaats
zal nader worden bekend gemaakt.
Verschillende punten werden '.hjema
nog uitvoerig in rondvraag besproken,
waarbij vooral tot uiting kwam door on
derlinge samenwerking te komen tot een
meer actiever en geconcentreerd werken
van de georganiseerde middenstand van
Bolsward.
Met een woord van dank sloot de
voorzitter te ruim 11 uur deze vergade
ring.
Niet enkel omdat de rijwielbelasting
over het algemeen de minder-draag-
krachtigen zwaar treft, is ze onpopulair.
Want dat is met méér heffingen het ge
val. Het rljwielplaatje is gehaat om zich
zelf en om alles, wat daaraan vast of.
los zit. Er is altijd zorg rond dat
plaatje, omdat het gestolen kan worden
of verloren, en omdat er dan opnieuw
belasting moet worden betaald. Hei
wordt gehaat, omdat men het een keer
vergeten kan om mee te nemen. En
dan moet de bezitter, ook al ligt het
ding thuis, opnieuw betalen. Die maat
regel op zich zelf is consequent, want
achteraf valt nooit te b e w ij z e n dat
men de belasting reeds voldeed ach-
teteraf kan men van den een of ander
even een plaatje leenen.
De rijwielbelasting is gehaat, omdat
haar consequenties ingaan tegen het
publieke rechtsgevoel.
Daarom vragen we: als de rijwiel
belasting thans nog niet kan worden
a!f]geschla.ft, waarom dan althans haar
karakter van willekeur niet veranderd?
Laat men voor het gebruik van een
rijwiel het persoonlijke r ij b e w ij s
(afgestempeld portret op een kaart) in
voeren; bij de vaststelling van het tarief
zou men dan rekening kunnen houden
met welstand, leeftijd en misschien ook
met gezinsgrootte. Een fiets-rijbewijs
kan bovendien ander maatschappelijk
nut opleveren. Er zijn onder de wielrij
ders zeer vele lieden, die een permanent
gevaar opleveren voor zich zelf, en an
dere weggebruikers (stoeien per fiets,
het met velen naast elkander rijden,
verblindend licht door onjuiste afstelling
van lantaarn, geen richtingsteeken ge
ven, links rijden, enz.). Welnu, zulke
menschen ware bij een geconstateerde
overtreding van min of meer ernstigen
aard, voor zekeren tijd het rijbewijs te
ontnemen.
Afschaffing van de rijwielbelasting,
Invoering van een fietsrijberwijs ik
geloof, dat zou in alle opzichten een
WONS.
AANBESTEDING.
Voor rekening van den heer M. Sche-
weer, onder architectuur van den heer
Corn. Blanksma te Sneek, werd heden
aanbesteed het bouwen van een woon
huis met winkel en garage alhier.
Inschrijvers:
E. Feenstra, Nijland
S. A. Bloemsma, Midlum
A. Lolkema, Makkum
R. de Groot, Oudega
Fa. Boersma en IJbema
Bolsward
Fokkema, Wons
M. Buwalda, Schettens
S. Eekma, Hindeloopen
D. de Jager, Workum
R. Feenstra, Bolsward
Joh. Dijkstra, Bolsward
J. C. H. v. d. Meer, Warga
S. van Rijs, Dokkum
H. E. de Boer, Hindeloopen
J. Roosjen, Zurich
P. Schram, Berlikum
J. Stegewans, Dokkum
P. Lolkema, Berlikum
van Dijk en Olij, Sneek
R. v. d. Meer, Kooten
F. de Jager, Sneek
R. de Boer, Hindeloopen
Fa. J. Krijtenburg, Harlingen
Begroeting ƒ4500.
I.
F
r
