Buitenlandsche Revue. PRINSESJES EERSTE VERJAARDAG. Permanent f2.00 De Bolswardsche Courant en Westergoo FftSCISIÏIE EK COIÏÏIÏIUrrSME. yïcaison ïïe £uxe PRINSES BEATRIX’ EERSTE UERJflflHUftG. I Stadsnieuws. LITSLACEV Woeasdag Februari 1939 35SS Jaargang No. 9 Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 ZUSJE EN BROERTJE. ES Januari 1939. (Nadruk verboden). Advertentiën per regel: Woensdagsnummer 10 cent. Zaterdagsnummer 12 cent. Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. Dit no. bestaat uit 2 bladen. Porto Binnenland l1^ ct. Buitenland 2J^ ct. Zelfs vóór het befaamde accoord van München is de internationale span ning niet zoo groot geweest, als we die op ’t oogenblik beleven. Veel punten van overeenstemming zijn er. Vóór Mün chen mobiliseerde Duitschland in het ge heim; officieel noemde men dat oefe ningen in klein verband. Italië onder steunde op papier de Duitsche eischen. Lief Prinsesje, Dat voor ’t eerst verjaart, Wij denken vandaag aan Uw jonge leven Met zooveel liefde en trouw omgeven, En zoo genadig beschermd en bewaard. Thans is het Uw feestdag en velerlei Trekt nog eens aan ’t oog van Uw volk voorbij. En nu? Wij hebben U lief gekregen, Omdat Ge steeds zijt op al onze wegen, Nog meer als op dien eersten dag, Bij uitbundige vreugde en wapp’rende vlag. Wij denken aan U bij zoovele dingen, Niet slechts door wat blijde herinnerin gen, Maar, wijl ook door U ons Oranje, dat leeft, Bezit van ons hart genomen heeft! BILJART-COM PETITIE. De returnmatch WorkumBolsward zal a.s. Woensdag worden gespeeld in den Hof van Holland. Lief Prinsesje, dat voor ’t eerst verjaart, God zeeg’ne Uw opgroei, Uw jonge Leven, Hij moge U met Zijne bescherming omgeven, Blijf steeds in Zijn Hoede genadig be waard, Moog’ zoo een dag vol van zonneschijn, Uw eerste, Uw blijde verjaardag zijn! I KROES. gedurende de maand FEBRUARI tot 1 Maart •I uitspreken, dat haar nog een lang en gelukkig leven beschoren moge zijn. weer een paar millioen menschen er bij die gevoed moeten worden. Voorloopig is dat voor Franco geen bezwaar. Waarschijnlijk zult u de vraag stellen: op welken grond baseert u de meening, dat de oorlog nu nog niet is afgeloopen? Het zijn natuurlijk maar veronderstellin gen uit de verte. Allereerst dan de moei lijke verdediging van Barcelona. Verder op naar het noorden liggen als door de natuur geschapen verdedigings linies. Bovendien heeft men daar de Fransche grens in den rug en is dus een omsin geling niet meer mogelijk. Wanneer het nu de regeeringstroepen gelukt het mo reel te herwinnen, ze de kans krijgen weer over voldoende materiaal te be schikken, dan is nog alles mogelijk. De radio-rede van Chamberlain de rede van den Franschen Minister Bonnet en de geestdriftige toejuichingen waarmee de rede van den Minister-pre sident Daladier begroet werd; ze geven allen een bewijs van den hoogen druk, waaronder we momenteel leven. Een oorlog is de grootste dwaasheid (aldus Daladier). Iedere politiek van terugwij- I op straat, De klokken luidden, een overdaad Van vreugde ging er door Neerland’s gezinnen, En trok vol ontroering de harten binnen! Men ging al zingend langs gracht en pleinen, Door den avond vlamden de lichtende lijnen, Want, o vreugde, vanuit een wit paleis Begon een Prinsesje Haar levensreis! GESLAAGD. Voor het diploma boekhouden van de Vereeniging voor Handelsexamens op practische grondslag, slaagde dezer da gen te Zwolle, onze plaatsgenoote, mej. Th. A. Gerritsma. OVERPLAATSING P. T. T. Onze stadgenoot, de heer R. S. Hait- sma, adjunct-commies bij de posterijen is met ingang van 1 Februari overge plaatst naar Amsterdam. De Duitsche vloot wordt gedre ven door Mexicaansehe olie. Keer op keer bewijst de geschiedenis van den dag het’, hoe onwaarachtig de leuze was en is: Moscou of het fascisme (nat. socialisme). Fascisme en nat.- socialisme zijn niet anders dan nieuwere verschijningsvormen van het bolsjewis me; grondbeginselen en strijdmethoden hebben ze gemeen. Fascisten en bolsje wisten mogen elkaar fel haten, als het nog om de macht gaat als deze strijd is gestreden verzoenen ze zich gemak kelijk. Toen het in Duitschland bij de ver kiezingen nog ging om de vrijheid (de democratie) of de dictatuur, gingen de communisten bij de herstemmingen, voor zoover hun eigen candidaten waren uitgevallen „en massa” op de nationaal- socialisten over, onder de leuze: „Liever Hitler dan Brüning”. En nu Hitler het Derde Rijk regeert, is er ook geen en kele oude partijgroep, welke zich zóó vlot en gemakkelijk schikt naar den nieuwen stand van zaken, als de com munistische. Wij denken aan stille morgenuren, Waarin de minuten eind’loos duren, Toen bij het begin van een nieuwen dag De spanning over de landen lag. We vroegen ’t elkander, we hoopten en wachtten, En in ons toefden zoovele gedachten Aan ’t geen zoo nabij was en komen zou. Aan ’t stille gebed van een Konings- vrouw. Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Lccsgcld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct. Voor het Buitenland f 7.- per jaar. Leesg. p. looper 40 et. p. kwartaal BELASTING BETALEN. De Ontvanger der Directe Belastin gen te Sneek brengt ter kennis van be langhebbenden, dat vervolging is te wachten, zoo niet vóór 8 Februari a.s. is betaald op: Personeele belasting 1938. Biljetten gedagteekend Aug.: geheel. Biljetten gedagteekend Nov., minstens gedeelte. Inkomsten belasting 1938-1939. Biljet ten gedagteekend Aug.: minstens ge deelte. Biljetten gedagteekend Novem ber, minstens gedeelte. Nog nooit heeft het einde der maand Januari een zoo feestelijk karakter ge dragen als thans. Immers, sedert ver leden jaar heeft de 31ste Januari voor geheel Nederland een beteekenis gekre gen als nimmer te voren. Nog hooren wij het jubelend gebeier der klokken, het gedonder der saluutschoten, het feesi- gedruisch en de dankgezangen, waar mede de geboorte van de eerste telg, ge sproten uit het huwelijk van onze ge liefde Prinses Juliana en Prins Bernhard werd begroet. Met hoeveel teedere belangstelling heeft het geheele Nederlandsche volk, van hoog tot laag, het voorspoedig op groeien van ons kleine Prinsesje Beatrix gadegeslagen. Ons Prinsesje Beatrix! Welk een wereld van weelde en van liefde voor het Oranjehuis spreekt uit die woorden! Wij allen, zooals wij zijn, maar voor alles Nederlanders, voelen ons nauw verbonden aan ons Vorsten huis, het aloude Huis van Oranje, welks vreugde en leed wij deelen. Thans is het de groote vreugde van het jonge ouderpaar en ook van de Hoo- ge Grootmoeder, onze geëerbiedigde Ko ningin Wilhelmina, welke ons het hart hooger doet kloppen en het gansche volk met blijdschap vervult. 31 Januari, de eerste verjaardag van ons kleine Prinsesje! Hoe levendig her inneren wij ons nog de dagen van spanning, welke wij een jaar geleden doorleefden, en den diepen zucht van verlichting, toen op dien gedenkwaardi- gen laatsten dag van Louwmaand een gelukkig einde kwam aan die spanning. Er was een Prinsesje geboren, een nieu we loot aan den alouden Oranjestam; en het geheele Nederlandsche volk, in al zijn geledingen, was trotsch en geluk kig. Bijna dag voor dag hebben wij gedu rende het jaar, dat achter ons ligt, al de kleine gebeurlijkheden in het jonge leven gevolgd; alle berichten, welke er over in onze krant verschenen, hebben wij met belangstelling gelezen; de tallooze foto’s, die van de kleine Beatrix ver schenen, hebben ons „Nederland’s popu lairste baby” getoond, met de stralende Moeder, met den trotschen Vader, met de gelukkige Grootmoeder. En thans Is het het eerste levensjaar van het kleine Koningskind bijna vol bracht. Opnieuw zullen de klokken lui- Spaansche conflict en de gevolgen, welke ziel? daaruit kun nen voordoen. Toen de vorige-week de val van Bar celona, deze millioenenstad in Katalonië, de zetel van de Spaansche regeering, maar ook het hart waarin de oorlogsin dustrie klopte, bekend werd, is door meerderen gezegd: Gelukkig, dat is dan eindelijk het einde van een burgerkrijg, die reeds langer dan twee jaar duurt. Onder deze zullen er velen zijn, die de verzuchting hebben geslaakt uit zuiver menschelijke overwegingen, nobele vre- desvrienden, wier geloof in een volke rengemeenschap de laatste jaren zoo wreed verstoord is. Zeer waarschijnlijk zullen er ook geweest zijn, die uit sym pathie met het fascisme (hun aantal is gelukkig in ons land niet groot) op een doorwerking van dit systeem in het ver dere deel van Europa rekenen. Voorals nog geven we hun geen groote kansN Denkt U dat de oorlog in Spanje nu na de verovering van Barcelona uit is? We zijn er nog niet zoo zeker van. Men moet niet vergeten, dat de Spaansche regeering (door een eigenaardige be slissing in verband met de niet inmen ging of misschien ook omdat het bij an dere mogendheden bestelde oorlogsma teriaal allereerst voor Éigen behoefte gereserveerd moet worden) in de laatste maanden gebrek leed aan oorlogsmate riaal. Stel daartegenover het leger van Fran co, toegerust met de accuut moderne Duitsche en Italiaansche oorlogsmateri aal, gesteund door Duitsche vliegers en Italiaansche legioenen, dan behoeft het niemand te verwonderen, dat er een ze kere ontmoediging komt in het kamp 1 van de regeeringstroepen. Bovendien is Barcelona niet zoo goed te verdedigen als Madrid en de derde overweging is misschien, dat men een verwoestign var; de stad heeft willen voorkomen. Een factor van niet minder beteekenis is ook nog dat de voedsel voorziening gevaar begon te loopen. Katalonië is wel een industriegebied, maar de vruchtbare landbouwprovincies zijn alle door de troepen van Franco be zet. Nu Barcelona bezet Is, krijgt Franco Aristides—C. A, B. 3-3. Bovengenoemde wedstrijd bracht C. A. B. slechts één punt op, en we moe ten hier direct aan toevoegen dat C. A. B. met dit eene puntje tevreden kan zijn. Hiermede willen wij niet zejggen, dat Aristides meer in den aanval is geweest, neen, over het geheel was C. A. B. iets in de meerderheid, doch wanneer in de laatste minuten de gelijkmaker nog ge scoord wordt, mag men niet ontevreden zijn. Over den wedstrijd het volgende: Onder leiding van den heer B. Koe hoorn wordt precies op tijd afgetrapt. Nu is het Italië dat zijn reservisten onder de wapenen roept en is het Duitschland die de eischen van den Dues zeer gerechtvaardigd vindt. Ten tweede is en blijft er ook nu de strijd tusschen he. fascisme en de demo cratie. Voor Europa kunnen we de groe pen als volgt tegenover elkaar stellen: Duitschland, Italië, Spanje voor deel en een of andere Balkanstaat tegen Frankrijk, Engeland en in zekeren zin ook Rsuland. De overige landen kunnen zoo ongeveer als neutraal worden be schouwd. Als een bewijs hoe men mo menteel in Italië en Duitschland met de mogelijkheid van een oorlog rekening houdt, zien we in een artikel in de Völ- kischer Beobachter, waarin de leger- sterkte van de eventueele tegenstanders worden getoetst: Engeland 2 millioen troepen en 6000 vliegtuigen, plus re serve, Frankrijk 4l/2 millioen man troe pen en 5000 vliegtuigen; Rusland 11 mil lioen man troepen en 9000 vliegtuigen. Wat een ontzettende chaos, wanneer eenmaal deze luchtmacht over onze we reldbol wordt losgelaten. Wie zich hierover ook maar één oogenblik verdiept en nog eenig gevoel heeft voor de waarde van menschenle- vens, verbaast zich over het gemak waarmee men tegenwoordig over het ge bod: „Gij zult niet dooden” heenglijdt. Met alle critiek op het beleid van Chamberlain moeten alle vredesvrienden hem dankbaar zijn, dat hij het vorig jaar de wereld voor de verschrikkingen van een oorlog bewaard heeft. De groote vraag is en blijft en is de laatste we ken weer uitermate actueel geworden: zal het ook dit jaar gelukken de partijen tot elkaar te brengen? Ons inziens is de situatie anders en thans scherper gesteld De eischen van Italië ten opzichte van Frankrijk raken nu het levensbelang van een der betrokken mogendheden zelf. Heel wat anders dan in 1938, toen ging het om een kleine staat, waarmede die mogendheden toch al genoeg te stellen hadden. Italië wil Tunis, Algiers en Dzjiboeti en de reis van Daladier naar deze streken en ook de regelmatige re- geeringsverklaringen in de Fransche Ka mer laten geen twijfel over omtrent de Fransche gedachtengang. Deze is en blijft in deze geheele kwestie afwijzend. Zal de Duce zich door die krachtige Fransche houding laten intimideeren? We gelooven het niet. De korte redevoe ring, welke de Italiaansche dictator hield na de verovering van Barcelona, laat aan duidelijkheid niets te wenschen. en hiermede zitten we dan ook direct midden in het nog steeds voortwoeke rende JUBILEUM. Na ruim 35 jaar in dienst geweest te zijn bij de N.V. K. Plantinga en Zn. al hier heeft de heer Feike Hoogma we gens het bereiken van den pensioen gerechtigden leeftijd zijne werkzaamhe den moeten beëindigen. Ten kantore werd de jubilaris woor den van afscheid toegesproken, woor den, die getuigden van een goede onder linge verstandhouding en waarin gewe zen werd op de langjarige trouwe plichtsbetrachting in ’t belang der zaak. Later werd mededeeling gedaan van de pensioenregeling, waardoor hem een onbezorgde levensavond verzekerd wordt. Door het personeel werd een rookgar- nituur aangeboden. Eigendoms- en vrijheidsrechten, ze zijn in Duitschland net zoo fictief als in Rusland. In Rusland wordt de gods dienst onderdrukt, de kerk vervolgd in Duitschland eveneens. En dan ver wachten de nat.-socialisten nog dankbaarheid van de kerken voor de overweldiging van het communisme. Alsof het veel verschil uitmaakt, of je van den hond of van de kat wordt ge beten. Mexico! Deze midden-Amerikaansche republiek wordt sedert jaren een voor post van het sovjet-bolsjewisme gehee- ten. Cardenaz oefent daar de dictatuur uit in naam van de massa der arbeiders en boeren. De kerk wordt er even prompt vervolgd als in Rusland; de priesters werden er meerendeels uit het land gezet. Priesters, die „betrapt” werden op het uitoefenen van eenige kerkelijke bediening wat niet anders kon, dan in een particuliere woning werden of ter dood veroordeeld of tot zware en langdurige kerkerstraffen. Alles echt bolsjewistisch, misschien in de nuance van het Trotzkiïsme. Deze Otpperbolsjewjst en kunstenaar in het wekken van revolutie, die nergens anders een toevlucht kon vinden, leeft In Mexico vrij, veilig en beschermd. Naar bolsjewistisch model werden in Mexico de groote bedrijven genationa liseerd. De groote oliebronnen, in han den van buitenlandsche maatschappijen, werden bij decreeft ges to Tien. Een voudig afgenomen. Zeker, omdat het hier buitenlanders betreft, zal de Mexicaansehe regeering de rechtheb benden „schadeloos” stellen. Eerstens geschiedt deze schadeloosstelling tot een door de regeering eenvoudig vastgesteld bedrag; tweedens wordt ze naar een onzekere toekomst verschoven. Immers, de schadeloosstelling zal worden be taald naar belofte althans uit de opbrengst van de gestolen olie! De Mexicaansehe bolsjewisten zouden met hun gestolen waar geen raad heb ben geweten, als de andere volkeren zouden hebben geweigerd om de Mexi- caansche olie te koopen. Er was een vrij algemeen voornemen in die richting. En terecht. Wie zich kooper maakt van ge stolen goed, maakt zich tot heler. Van het nat.-soc. Duitschland, dat zich tot taak zegt te stellen om het in ternationale bolsjewisme te verpletteren mocht men wel in de eerste plaats verwachten, dat het zich scherp zou stel len tegen het Mexicaansehe banditisme. Maar neen, hoor! Duitschland was de eerste om zich voor het opkoopen der gestolen olie aan te bieden. Thans heeft de Mexicaansehe regee ring zich verplicht om voor 750 millioen francs ik noem deze muntwaarde, omdat ik de gegevens van een en an der aan de Fransche bladen ontleen olie te leveren ten behoeve der Duitsche marind. Duitschland betaalt deze olie met machines en producten der Duit sche industrie. En de beroofde olie maatschappijen, die uit de opbrengst van den verkoop der olie zouden worden schadeloos gesteld. De Fransche pers wijst er niet zonder bitterheid op, dat de Duitsche oorlogs vloot zal worden gedreven door de olie, den en de vlaggen wapperen, zal geheel geleverd door de Amerikaansche voor- het Nederlandsche volk juichend dezen post van het sovjet-bolsjewisme. Het eersten verjaardag van Prinses Beatrix komt duidelijk tot uiting dat in Frank- vieren, en daarbij van harte den wensch riJk de oogen der massa open gaan ten aanzien van het communistische gevaar, dat inderdaad even erg is als wan- neef puntje' bij paaltje komt, zelfs iden tiek is aan ’t fascistische of natio- naal-socialistische. Tweede groote afne- I mer van de Mexicaansehe olie is Italië. In Frankrijk groeit een anti-commu- nistische reactie, die met den dag ster- ker wordt. De blader; herinneren aan de reis van den C.G.H.-leider Jouhaux, in het afgeloopen jaar naar Mexico on dernomen, waar hij aan de arbeidersre- publiek de broedergroeten ging brengen van het Fransche volksfront. Straks zullen de Europeesche demo- cratiën de vrijheid van haar volkeren hebben te verdedigen tegen de oorlogs vloten te water en in de lucht van de dictatuurstaten, vloten, welke haar bewegingskracht ohtleenen aan bolsje wistische roof- en handelsmethoden, Md. En plots.daar wapperden vlaggen king zou noodlottig zijn. Is het noodig te zeggen, dat Frankrijk in vrede wil leven met al zijn naburen? Niettemin heeft Frankrijk kalm de dreigende woor den van Italië vernomen; niet ieder die wil beleedigt Frakrijk. Wij beschikken over een kracht die ons in staat stelt met kalmte dergelijke beleedigingen te ontvangen. Ik vraag Frankrijk eensge zind te zijn voor de verdediging van zijn materieele rijk en vooral voor de verde diging van zijn ideaal, dat het met suc ces heeft verdedigd in een minder harde wereld, maar dat het bereid is te ver dedigen in een wereld die in het teeken van het geweld is getreden. Geen volk wenscht oorlog, aldus is de conclusie van den Britschen premier Chamberlain. De moderne oorlog heeft zoo vreeselijke gevolgen voor hen die er in betrokken zijn, hij brengt zooveel ver lies en lijden, zelfs voor hen die terzijde staan en den strijd gadeslaan, dat men dien oorlog nooit zou mogen ontketenen tenzij alle mogelijke eerlijke middelen ter voorkoming aangewend zijn. Dat is van den beginne af het standpunt van de Britsche regeering geweest. Wij moeten echter niet vergeten dat, terwijl er twee noodig zijn om vrede te sluiten, één den oorlog kan ontketenen. Zoolang er dus geen duidelijk weder- zijdsch begrip is, waarin alle politieke spanning verdwijnt, moeten wij ons voorbereiden op de verdediging tegen den aanval op ons land, ons volk of onze beginselen yan vrijheid, waaraan ons bestaan als democratie gebonden is en die voor ons de hoogste attributen van het menschelijk leven en den mensche- lijken geest in zich sluiten. Hoe graag we ook willen, maar we kunnen onze optimistische opvattingen heel moeilijk vasthouden. We drijven in een totaal verkeerde richting. Wanneer vredesfiguren als Chamberlain reeds be ginnen te twijfelen aan de mogelijkheid van hun zending, hoe zullen dan andere minder machtig dan hij, daartoe een bij» drage kunnen leveren. We denken hier bij aan de oproep van 18 vooraanstaan de Engelschen, gericht tot de leiders van het Duitsche volk, waarin gevraagd wordt een uiterste poging om het spook van den oorlog af te wenden. Laten we hopen dat we voor deze grootste aller rampen gespaard blijven. in+cnrobon Ant Honr tificr oon Inmrr otn DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1939 | | pagina 1