Buitenlandsche Revue.
III. V. 0. UlEiFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 550
Vreemdelingenverkeer
een Landsbelang.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
Uit den Omtrek.
^VELTEAL
Stadsnieuws.
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
35= Jaargang
Woensdag 19 April 1939
No. 30
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
ZURICH.
-(o)-
BRANDSMA’s Kippenvoer
nog niet verhoogd.
Speciale inrichting voor
aan alle merken
Automobielen
16 April 1939.
Door notaris J. H. Faber te Makkum
werd finaal verkocht de huizing met ert
in de buren te Kimswerd, eigen aan de
wed. D. Kamstra c.s. Het pand werd
voor f600 gekocht door den heer S. A.
de Haas alhier voor nader te noemen
lastgever.
15 April 1939.
Toen de vrouw van T. Zijlstra alhier
iets van boven wilde halen, had zij het
ongeluk boven op de trap te struikelen
met het gevolg dat ze naar beneden viel
en een ernstige hoofdwonde bekwam.
De buurvrouw, die iets hoorde, snelde
toe en vond haar bewusteloos aan de
trap liggen. Direct werd Dr. Kroon van
Witmarsum opgebeld, die oogenblikke-
lijk ter plaatse was.
Deze hechtte de wond en schreef de
patiënte rust voor. De toestand is nu
redelijk.
FEESTAVOND C. A. B.
Zondagavond werd in de Doele de
feestavond ter gelegenheid van het 15-
jarig bestaan van C. A. B. gehouden.
De Doelezaal was tjokvol.
Er heerschte een buitengewoon gezel
lige stemming. Verschillende sprekers
voerden het woord. In Maart 1924 werd
de voetbalvereen. C. A. B. opgericht en
al spoedig promoveerde zijjiaar de 3de
klasse K. N. V. B. Eenige jaren later
werd de 2de klasse bereikt, doch na een
drietal jaren volgde weer degradatié.
Dit is nu ongeveer 2 jaar geleden.
Vorig jaar was C. A. B. kampioen in
haar afdeeling, doch verloor de promo
tiewedstrijd. Ook dit jaar is de kans er
weer en gezien de goede clubgeest, zal
die kans ook wel worden benut.
De feestavond werd afgewisseld door
voordrachten, muziek van het gezelschap
Hein Stuurop en dans. Veel te vroeg
naari veler oordeel was de tijd tot sluiting
aangebroken.
De supportersvereen. onder wiens lei
ding deze feestavond georganiseerd is,
heeft alle eer van haar werk gehad en
ontegenzeggelijk is de band tusschen le
den en belangstellenden in de voetbal
sport weer verbeterd.
KIMSWERD
15 April 1939.
Onze plaatsgenoot, de heer M. Wij-
nalda, die eenigen tijd geleden zijn po-
litiediploma behaalde, is thans benoemd
tot gemeentepolitie te Franeker, voor-
loopig voor den tijd van 6 maanden.
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
slapjes, en zoo weinig in vorm, dat C.
A. B. bijna gedurende de geheele eerste
helft in het offensief kon blijven. Meer
dere goede aanvallen door de C. A. B.ers
opgezet, mislukten door juist over, naast
of tegen de paal. Ook werden enkele
opgelegde kansen leelijk verknoeid.
Ook heeft de D. O. G.-keeper een bui
tengewoon goede wedstrijd gespeeld,
stond bijna altijd op de juiste plaats
opgesteld en hield daardoor heel wat
moeilijke schoten.
Tot aan de rust wist C. A. B. een 3-0
voorsprong te behalen.
De tweede helft is een getrouwe copie
van de eerste, alleen met dit verschil,
dat C. A. B. er slechts één goal wist
bij te maken, Met de overwinning op D.
O. G. staat C. A. B. nog één punt achter
bij Nicator en nu met een gelijk aantal
gespeelde wedstrijden. De beslissing valt
dus in de komende wedstrijd Nicator-
C. A. B., waarschijnlijk op 30 April te
Leeuwarden. Wint C. A. B. dan is het
kampioenschap veroverd.
Nicator heeft genoeg aan een gelijk
spel. In de. derde klasse B heeft Gorre-
dijk het kampioenschap veroverd. De
promotiewedstrijd zal dus eventueel te
gen Gorredijk en Rood Geel moeten wor
den gespeeld.
EEN AUTOBOTSING.
In den voornacht heeft ter hoogte van
den nieuwen weg Afsluitdijk en den Har-
lingerweg ongeveer bij de boerderij van
den heer Hengst, een autobotsing plaats
gehad die Igekikkig geen persoonlijke
ongelukken ten gëvolge had.
Een auto van de Libra-dienst kwam
van den Afsluitdijk en een Stanfries-auto
van de Bolswardsche kant, WadVschijn-
lijk doordat de Libra-auto te weinig
ruimte gaf, zijn de beide wagens op
elkaar gebotst, mét gevolg, dat de Libra
kantelde en over de tramrails kwam te
liggen. Ook de Stanfries-auto was flink
beschadigd.
Het tramverkeer was versperd, even
als het verkeer op den weg. De N. T. M.
zorgde met een busdienst over Schraard
dat de reizigers niet gedupeerd werden.
Als een bewijs, van de kracht dezer
botsing mogen we erop wijzen, dat een
der tramrails is verbogen, zoodat een
nieuwe rail zal moeten worden ingelegd.
58e JAARVERGADERING VAN HET
STED. MUZ. KORPS BOLSWARD.
Vrijdag 14 dezer hield in de Muziek
school het Stedelijk Muziekcorps zijn
58e jaarvergadering.
Voorzitter Brandenburg heette in z’n
openingswoord de leden welkom en
speciaal den directeur, den heer De Ko-
ning, wiens eerste jaarvergadering dit
was. De verslagen van secretaris en
penningmeester werden goedgekeurd.
De penningmeester, de heer J. Ne
genman, die periodiek aftrad, wenschte
voor een herbenoeming niet in aanmer
king te komen, daar hij wegens drukke
werkzaamheden de functie, naar hij
meende, niet meer naar behooren kon
waarnemen.
De voorzitter zegde hem dank voor
zijn bijna 10-jarig beheer en sprak de
wensch uit dat de heer Negenman nog
jaren, zij ’t dan als gewoon lid, zijn
krachten aan het Muziekcorps zou ge
ven. In zijn plaats werd benoemd de
heer W. Spoelstra.
Besloten is deel te nemen aan de
concoursen te Bolsward op 29 Mei a.s.
en te Leeuwarden, van den Frieschen
Bond van Harmonie- en Fanfarecorp
sen op» 11 Juni in den Prinsentuin al
daar. Mede daarom wekte de heer De
Koning de leden op ijverig te studee-
ren, zoo mogelijk in ploegverband.
De repetities werden over ’t alge
meen goed bezocht
Betreffende de in het Stadspark te
maken concerten kon het Bestuur nog
geen inlichtingen verschaffen.
De middelen werden besproken
waardoor men zou trachten een finan-
tiëele basis te. vormen, welke het voort
bestaan van het corps kon verzekeren.
Algemeen was het gevoelen der verga
dering dat Bolsward’s burgerij, bij wie
natuurlijk om steun zou worden aange
klopt, haar stedelijk corps niet aan zijn
lot zou overlaten.
Na nog eenige minder belangrijke
zaken te hebben afgedaan, sloot de
voorzitter deze geanimeerde vergade
ring.
HINDELOOPEN
OUDERAVOND O. L. SCHOOL.
Op 13 April j.l. werd bovengenoemde
avond gegeven in „De Zwaan” alhier.
Als naar gewoonte opende de voor
zitter de avond met het geven van een
overzicht van den toestand van ’t open
baar lager onderwijs over het afgeloopen
jaar in het algemeen en voor Hindeloo-
pen in het bijzonder. Spreker schetste
de weinig rooskleurige toestanden we
gens overbevolkte klassen en de treurige
toestanden bij de kweekelingen met acte.
Nadat het jaarverslag van den secre
taris was goedgekeurd, volgde een in
leiding van het hoofd der school over
„vernieuwing in het onderwijs".
Spreker behandelde de overgang van
luisterschool naar doeschool, stond ver
volgens stil bij het nieuwe Belgische
leerplan, met de pogingen tot navolging
hiervan In de inspectie Hoorn en wijdde
ten slotte uit over een nieuwe vorm van
teekenonderwijs, welke werd verduide
lijkt door teekenlngen van de leerlingen.
Tot slot voerden leerlingen der hoog
ste klassen een tooneelstukje op: „Na
Wordt het in Nederland niet tijd, de
bakens te verzetten, wanneer wij meer
willen profiteeren van het buitenlandsche
toeristenverkeer? Wij hebben van ouds
de gewoonte, om onze vacantie buiten
onze grenzen door te brengen, als het
maar eenigszins kan.
De goede spoorwegverbindingen, de
door de reisvereenigingen georganiseer
de tochten, het gemak waarmede de
autobussen ons overal heenbrengen
of dit zoo zal blijven, is op het oogen-
blik nog de vraag dit alles wakkert
ook bij de minder bedeelden den lust
aan, om een kijkje te gaan nemen in het
buitenland.
Ons eigen land is waarlijk niet mis
deeld op het gebied van natuurschoon,
maar er zijn veel, heel veel menschen,
die zich bijvoorbeeld onweerstaanbaar
gevoelen aangetrokken tot bergpanora-
ma’s, die zij in Nederland slechts in ver
kleind formaat kunnen aanschouwen.
Wij zullen ook de laatsten zijn om het
af te keuren, dat iemand daérheen gaat,
waar zijn hart hem trekt.
Doch wij willen ons hier bezig houden
met een andere kwestie, welke niet min
der de aandacht verdient, en wel deze:
hoe is de wisselwerking, dat wil zeggen
hoeveel vreemdelingen zien wij in ons
land? Afgezien van het indirecte belang
dat Nederland er bij heeft, steeds meer
bekendheid te verwerven in het buiten
land door de reizigers van vreemde na
tionaliteit, die ons land hebben bezocht
en dus uit persoonlijke ondervinding er
over mee kunnen spreken, bestaat er nog
een ander belang zeer direct, zeer
Inuchter en zeer praktisch. Dat Ss de
geldkwestie.
Het vreemdelingenverkeer in ons land
is van meer algemeen belang, dan velen
zoo oppervlakkig zouden meenen. Het
geld, dat zij hier uitgeven en in den
regel met milde hand vloeit niet uit
sluitend in de kassen van één bepaalde
categorie, bijvoorbeeld de hotelhouders,
doch komt terecht in de zakken van hon
derden, direct of indirect. De nijverheid
van voedingsmiddelen, landbouw, tuin
bouw, veeteelt en visscherij trekken uit
een stijgend vreemdelingenverkeer dade
lijk voordeelen. Bovendien vinden ontel
bare bedrijven werk door levering aan
hotels, restaurants, café’s, het verkeers
wezen; enz. Wij noemen slechts meubel
fabrieken, textielfabrieken, aardewerk
en glasfabrieken, machinefabrieken, ijzer
en staalfabrieken, leerfabrieken, rubber
fabrieken, kolenleveranciers, benzine- en
olieleveranciers, bierbrouwerijen, slagers,
kruideniers, enz.
De import, handel en het bankwezen
trekken op hun beurt weer inkomsten uit
levering aan industrie, distributie van
goederen en het financieren van het be-
drijfs -en handelsleven. Het is duidelijk,
dat het vreemdelingenverkeer op deze
wijze zelfs invloed uitoefent op werkge
legenheid en volksinkomen in streken, die
niet eens door den toeristenstroom wor
den bezocht.
Het is derhalve van groot belang, dat
Nederland toeristen trekt. Dat is echter
niet veel meer dan een vrome wensch,
wanneer wij vergelijkingen gaan maken
met het buitenland. Als wij zien, dat in
Frankrijk 289 millioen gulden door de
buitenlandsche toeristen wordt uitgege
ven, in Zwitserland 87 mihoen, in Oos
tenrijk 75 millioen, in België 29 millioen,
dan slaat ons land met zijn 4 millioen
gulden aan inkomsten uit het vreemde
lingenverkeer toch wel een zeer poover
figuur, vooral wanneer wij daarbij be
denken dat wij Nederlanders per jaar
jaar meer dan 40 millioen uitgeven in
het buitenland. Op die manier worden
wij jaarlijks tientallen millioenen armer!
Komt dat, omdat ons land minder in
teressant is dan andere landen? Bestaan
er voor den vreemdeling speciale rede
nen van politieken of economischen aard
om ons land te mijden? Volstrekt niet.
De fout ligt bij onszelf. Wij maken in het
buitenland te weinig reclame voor ons
eigen land dat is de heele zaak. „On
bekend maakt onbemind” is en blijft een
waar spreekwoord. Wij kunnen nooit
genoeg bekendheid geven aan ons land
buiten onze grenzen. Schrielheid in dit
opzicht wreekt zichzelf, dat blijkt uit het
bovenstaande overzichtje.
Wanneer wij vreemdelingen willen trek
ken en dat is in alle opzichten een
landsbelang dan moeten wij ons daar
voor de noodige moeite en kosten ge
troosten. Daartegen op te zien zou ge
tuigen van een zeer slecht beleid!
(Nadruk verboden).
bevoorrading van de Engelsche vloot i
bij een eventueel conflict vanuit het
moederland bijna uitsluitend plaats kan
vinden via de straat van Gibraltar, dan
begrijpen we dat beide partijen het
grootste belang hebben bij deze nauwe
zee-engte, begrijpen we ook waarom de 1
Moorsche troepen uit Spanje plotseling
teruggezonden zijn naar Spaansch- i
Marokko en ten slotte begrijpen we dan
mogelijk ook waarom de Duitsche vloot
juist nu oefeningen gaat houden aan de
Spaansche kust.
Bij een mogelijk conflict tusschen
Engeland-Frankrijk Italië-Duitsch-
land zou de Duitsche vloot onmiddellijk
in de Noordzee worden opgesloten.
Waarschijnlijk voorkomt de Duitsche
legerleiding dit risico met de vloot op
reis te zenden en ze daardoor tegen En
geland en Frankrijk te kunnen gebrui
ken voor het afsluiten van de straat van
Gibraltar. Er rest ons dan een hoop en
wel deze dat de Duitsche legerleiding
de kracht van de Engelsche vloot heeft
onderschat.
In dit verband blijft dan nog een
vraag n.l. waarom heeft de vloot van de
Vereenigde Staten zonder eenige nade
re verklaring bevel gekregen naar de
Stille Oceaan terug te keeren. Moet hier
door het evenwicht in de vlootstrijd-
krachten worden hersteld?
In die onbevredigende en gespannen
internationale verhouding komt daar
plotseling het initiatief van Amerika’s
president Roosevelt om ’n tienjarig be
stand in het leven te roepen, waarin al
le geschillen aan kant worden gezet, de
economische ontwikkeling van elk land
langs normale banen wordt geregeld en
de bewapening kan worden verminderd.
Dit voorstel komt neer op een aan
zienlijke uitbreiding van vroegere sug
gesties, zoowel van Washington als
Londen uitgegaan, welke Berlijn het
herstel van normale handelsbetrekkin-
gen voorstelden, evenals Duitschland
toelating tot de bronnen der grondstof
fen in uitzicht stelden onder voorwaar
de echter van ontwapening. Berlijn
heeft consequent geweigerd op deze
voorstellen in te gaan, het eischte on
voorwaardelijk teruggaaf van al zijn
koloniën die het bij den, vrede van Ver
sailles had verloren en opende zich in-
tusschen, volgens het program in „Mein
Kampf” ontwikkeld, Lebensraum
in Midden-Europa. Italië had voordien
met geweld zijn koloniaal gebied in
Afrika uitgebreid ten koste van Abessi-
nië, het heeft het thans opnieuw gedaan
ten koste van Albanië.
Het voorstel van president Roosevelt
mag niet worden bezien als een ultima
tum, maar als een eerlijke vraag om
duidelijk en onomwonden te verklaren
dat ook Hitler en Mussolini geneigd
zijn hun bijdrage tot het behoud van den
wereldvrede te geven.
De boodschap van president Roose
velt is zoowel in Engeland, Frankrijk
en de overige door de president ge
noemde landen met groote instemming
ontvangen. Waarom China niet in die
lange rij is opgenomen is vooralsnog
onbegrijpelijk. De Chineesche ambas
sadeur heeft dan ook reeds een onder
houd met president Roosevelt aange
vraagd.
Heel wat minder enthousiast is de
ontvangst door de Duitsche pers. Men
is in Berlijn van oordeel dat de actie
van Roosevelt niet eenig practisch nut
kan afwerpen. Reeds eerder heeft Roo
sevelt een beroep op Hitler gedaan en
toen uitvoerig maar negatief antwoord
gekregen. Bovendien wordt er reeds nu
op gewezen dat het economische pro
bleem veel gemakkelijker kan worden
opgelost door Duitschland zijn koloniën
terug te geven. Bovendien wordt in de
boodschap van Roosevelt met geen en
kel woord gerept over opheffing van de
omsingelingspolitiek van Londen en Pa
rijs en acht men het vermoeden, dat
Duitschland en Italië verdere agressieve
bedoelingen hebben, geheel misplaatst.
Dit oordeel is nog niet het standpunt
van de Duitsche regeering, maar wan
neer officieus een dergelijke verklaring
wordt gegeven, kunnen we er zeker van
zijn dat de officieele lezing er niet zoo
veel naast is. Resumeerende is onze
eindconclusie dat we nog in hetzelfde
cirkeltje blijven ronddraaien.
Wanneer de wereldvrede gered zou
kunnen worden met redevoeringen, dan
was er in onze tijd van internationale
spanning geen sprake van oorlog. Da-
ladier, de Fransche minister-president,
Chamberlain, de Engelsche premier,
Hitler en Mussolini, de twee dictators,
ze hebben allen getracht de wereld te
overtuigen van hun vredelievende ge
zindheid. Niemand wil den oorlog, zoo
ongeveer is de kern van hun betoog.
Ook wij fascistische en democrati
sche leiders gruwen van de verschrik
king die een moderne oorlog met zich
meebrengt; daarom, ter wille van den
vrede nemen we het Memelgebied maar
weer terug, gappen we Albanië, verster
ken we Gibraltar, trachten we zooveel
mogelijk de eilanden in de Middelland-
sche Zee te versterken, sturen we onze
Italiaansche troepen naar Spanje, de
Duitsche troepen naar de Poolsche
grens, de Engelsche en Fransche vloot
houden we op oorlogssterkte enz. enz.
Het eenvoudig gezond verstand zegt
ons dat een dergelijke toestand mis
loopt. Daar komt een moment in deze
met ontplofbare stof verzadigde wereld,
dat een onachtzaam weggeworpen luci
fer de meest ernstige gevolgen kan
hebben. Na de rede van Chamberlain
en de garantie door Engeland gegeven
aan Griekenland en Roemenië is er nog
geen ontspanning ingetreden. Eerder
kunnen we zeggen dat de tegenstellin
gen zich hebben toegespitst. De asge
noten Duitschland en Italië hebben nog
eens onomwonden verklaard dat een
economische omsingelingspolitiek van.
de democratische staten door hen niet
geduld kan worden. Zou dus eventueel
de Engelsche en Fransche garantie zich
tot nog meer Europeesche staten uit
strekken dan hebben we de pop
pen aan het dansen. Verschillende ge
ruchten wezen er in den afgeloopen
week op dat een nieuwe truc van Duit
sche en Italiaansche kant op komst was.
Dat die beide staten elkaar wederkeerig
de bal toegooien is zoo langzamerhand
voor ieder duidelijk. De groote vraag is
nu maar in welke hoek van onze aard
bodem die aanval wordt voorbereid.
Allereerst moeten we er dan de aan
dacht op vestigen dat de Italiaansche
eischen aan Frankrijk nog even scherp
geformuleerd staan als enkele maanden
geleden. Het probleem Tunis, Algiers,
Dzjiboeti is nog geen streep nader tot
z’n oplossing gekomen. Dan ook levert
Spanje nog steeds een onopgelost pro
bleem. Wel is de burgeroorlog door
Franco gewonnen, maar achter de
schermen staat de figuur van Mussolini
als de regisseur, die de touwtjes in han
den heeft. Waarom zijn de Moorsche
troepen teruggezonden naar Spaansch
Marokko? Waarom eischt Franco (lees
Mussolini) het in Frankrijk geïnter
neerde oorlogsmateriaal terug?
Het oogenblik schijnt slecht gekozen,
aldus het Engelsche oordeel over deze
kwestie om de rechten van Rusland (be
doeld wordt de betaling van het Russi
sche oorlogsmateriaal aan Rusland) te
miskennen en wapens naar de overkant
van de Pyreneën te zendep, waarvan al
le kans bestaat dat ze vandaag of mor
gen tegen Frankrijk zullen worden ge
bruikt. In deze veronderstelling ligt dus
opgesloten dat Spanje nogmaals een
rol in het Europeesche concert gaat
spelen. Speciaal vestigen we hier de
aandacht op de Engelsche haven Gi
braltar. De'aanleg van Engelsche ver
sterkingen aan de landgrens duren
voort. Verscheidene duizenden soldaten
zijn er onder de wapenen en worden 27
April a.s. versterkt met een bataljon
Engelsche infanterie. De zeekant is na
tuurlijk reeds duchtig versterkt, wat
voor steunpunt van de Engelsche Mid-
dellandsche zeevloot natuurlijk van
groot belang is. Tegenover deze krach
tig versterkte Engelsche haven aan den
straat van Gibraltar ligt op Spaansch-
Marokkaansch gebied de haven Ceuta.
We kunnen ook zeggen op semi-Itali-
aansch gebied.
Wanneer U een kaartje van Spanje
beziet, komt U tot de eigenaardige con
clusie dat een heel klein stukje boven
Spaansch Marokko nog internationaal
gebied is. Tanger is eigenlijk neutraal
en we kunnen ons voorstellen dat het
voor Frankrijk en Engeland heel wat
waard is hier vasten voet te krijgen. Uit
Rome wordt dan ook gemeld dat En
geland en Frankrijk er ernstig over den
ken Tanger militair te bezetten. Wan
neer we in dit verband bezien de acti
viteit van de Italiaansche en Engelsche
vloot in de Middellandsche Zee en een
blik op de kaart ons doet zien dat de
C. A. B. I—D. O. G. I 4-0.
Onder niet al te beste weersomstan
digheden werd Zondagmiddag deze voor
C. A. B. belangrijke wedstrijd gespeeld.
Het bezoek was mede door het regen
achtige weer beinvloed.
Over de wedstrijd is eigenlijk heel
weinig te schrijven, om de eenvoudige
reden, dat er eigenlijk slechts één elftal
speelde. Het spel van D. O. O. was zoo
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
V'
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
