Buit enlandsche Revue.
IV.UIE8FF
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
WE VERHUIZEN.
^VCITEAL 6
R? HTHACENJg
Stadsnieuws.
I
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Woensdag 3 Mei 1939
35= Jaargang
No. 34
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
aan
IN AMSTERDAM EENS PER
DRIE JAAR!
Speciale inrichting voor
aan alie merken
Automobielen
AUTOBOTSING BIJ SCHETTENS.
J.l. Vrijdagavond reed een zwaar be
laden melkauto, bestuurd door A. Tijm-
stra uit Witmarsum op den Harlinger-
weg in de richting Bolsward.
Juist op de viersprong naar Schettens
naderde uit dit dorp de vrachtauto van
den heer Van Slageren van Wons, die
dus voorrang aan eerstgenoemde wagen
moest geven. Dit gebeurde niet en zoo
doende ontstond een botsing, waarbij de
auto van Van S. werd vernield.
Chef-veldwachter Plaat uit Witmar-
sum nam de beide auto’s in beslag voor
een deskundig onderzoek.
GESLAAGD.
Zaterdag j.l. slaagden voor het diplo
ma vakbekwaamheid aan de Ned. Sla-
gersvakschool te Utrecht -onze plaatsge-
nooten de h.h. P. Adema, V. ten Brink,
D. van der Gaast, G. Lammers en L.
Sietsma.
OPENB. LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
„BOLSWARD EN OMSTREKN”.
Het aantal uitgeleende boeken bedroeg
in de maand April 489; waarvan 27 uit
de leeszaal van Sneek.
Gedurende die maand werd bovenge
noemde inrichting bezocht door 106
personen, t.w. 11 dames en 95 heeren.
EEN VERKEERSONGEVAL.
Vrijdagavond ongeveer 6 uur werd de
73-jarige L. Visser, bij vele Bolswarders
bekend als venter met mosterd, peper
munt enz. door een auto uit Wolvega
ter hoogte van de Amst. Bank aangere
den.
Het linkerbeen werd op twee plaatsen
gebroken en bovendien kreeg Visser ’n
vrij diepe hoofdwonde. Na ter plaatse
door Dr. Andela te zijn verbonden werd
de patiënt per ziekenauto naar het zie
kenhuis te Sneek vervoerd.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 550
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Lcesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Heeft U feest?
Bij wijnen en dranken „hooge”
korting; gratis gebruik van
glazen; alles wat over is terug;
’n luxe cadeau wordt bijgepakt.
BRANDSMA’s WINKELS.
genomen, wanneer het gaat om niet-
bolsjewistisch getinte landen te helpen.
Zijn er misschien nog meer lichtpun
ten in de rede van Hitler? Het is maar
net hoe men dit uitgebreide staatsstuk
wil lezen. Vergelijkt men de toon van
deze rede met die van September 1938,
dan mag geconstateerd worden, dat er
een hemelsbreed verschil bestaat. Nu
werkte de Führer meer met sarcasme en
spitsvondigheden en ving daarmee de op
humor beluste bevolking op zijn hand,
maar daarnaast valt ook uit deze ge
heels rede de conclusie te trekken, dat
de politieke ontwikkeling van Europa ’n
geheel andere richting heeft genomen,
dan in zijn boek „Mein Kampf” beschre
ven is. De vriendschap van Engeland ten
koste van Frankrijk de vrije hand van
Duitschland in 'Midden-^Europa in ruil
voor de vrije zee voor Engeland, neen,
van düe doelstellingen ;in het zooveel
gelezen boek van Hitler zijn we wel heel
ver verwijderd.
Nomadentrek van den tnensch?
Nu het voorjaar er is, of nadert, wor
den velen weer door de typische ziekte
aangetast, welke als „verhuiskoorts”
wordt gekenmerkt. In de hoofdstad des
Idnds woedt de ziekte epidemisch en
niet slechts enkel in het voorjaar, maar
in alle maanden des jaars. Statistische
cijfers geven aan, dat in 1937 niet min-
D. Steensma, Vrijz. Dem.
W. M. Brandenburg, Vrijz. Dem.
G. H. Boersma, Lib.
H. van Spijker, Vrijz. Dem.
L. B. Plantinga, Lib.
J. Noordenbos, Vrijz. Dem.
H. R. Kingma, Lib.
C. van de Witte, Vrijz. Dem.
H. Jorritsma, Lib.
J. H. Flierman, Vrijz. Dem.
VERGADERING van den Raad van de
gemeente Bolsward op Vrijdag
28 April 1939.
Afwezig met kennisgeving de heer
Prins.
Punt 1. Verbouw bakkerij Prins.
B. en W. herinneren er aan, dat in
gevolge een besluit van deze vergade
ring tot verbetering van de Harlinger-
straat als onderdeel van deze werkzaam
heden ressorteert de verbouw van de
bakkerij van den heer Prins. In de aan
te koopen grond moeten verschillende
leidingen worden gelegd en om nu later
geen stagnatie in het werk te ondervin
den, is spoedige verbouw aan te beve
len.
In overleg met den eigenaar is aan
enkele uitvoerders prijsopgave gevraagd.
De desbetreffende inschrijvingssommen
benevens het rapport van den geneente-
architect worden door B. en W. overge
legd.
De laagste inschrijver is W. Fransen
voor 2456 guldetn. De bouw van een
nieuwe oven wordt opgedragen aan de
fa. Dijkstra te Leeuwarden voor 600
gulden.
De totale onkosten van deze verbou
wing zullen bedragen 4000 gulden.
De heer Hollander maakt de opmer
king, dat B. en W. hier het paard achter
den wagen spannen; eerst gunnen en
dan goedkeuring van den Raad vragen.
De Burgemeester antwoordt, dat de
Raad hedenavond een beslissing moet
nemen.. Er is nog niets gegund.
Zonder stemming wordt het voorstel
aangenomen.
Het tweede punt een huurkwestie
wordt uitgesteld.
Wanneer we nu enkele dagen na de
met zooveel spanning verwachte reide
van Hitler de verschillende buitenland-
sche perscommentaren eens rustig over
lezen en daaruit een balans opmaken,
dan is de uitslag, dat de verhoudingen
in de internationale politiek vóór en nA
de rede van Hitler gelijk gebleven zijn.
Gelijk elke drenkeling zich vastklampt
aan een bereikbaar stroohalmpje, zoo
zoekt de geheele wereld naar de sobere
lichtpuntjes, die in deze Duitsche rede
te vinden zijn. De deur voor onderhan-
delingen> is niet geheel dichtgegooid, zoo
zegt men tja dat is dan ook het
eenigste lichtpuntje.
Eén verscherping van den toestand
zien we niet zoozeer in de opzegging
van het vlootverdrag met Engeland. De
waarde van verdragen is het laatste jaar
wel gebleken nul komma nul te zijn.
Naar onze meening zit de groote moei
lijkheid, die na de rede van Hitler als
overgeblevet», in de opzegging van het
Poolsch-Duitsche verdrag en meer nog
de handhaving van de Duitsche eisch
betreffende Dantzig en ’n spoorlijn door
de Poolsche corridor.
Deze eischen zijn indertijd door Polen
met krachtige argumenten afgewezen en
ook na de rede blijft Polen op ditzelfde
standpunt staan.
Hier komt dus in de toekomst het ge
vaar voor een Euorpeesch conflict. Nu
door Engeland aan Polen is toegezegd
bij eventueele nieuwe agressie van
Duitschland gewapende bijstand te ver-
leenen, klemt natuurlijk allereerst de
vraag: op welke manier kan Epgeland
hier militaire hulp bieden? In de eerste
plaats door de vloot, zal men zeggen.
Bezien we de kaart van Europa, dan
bemerken we, dat aan de Oostzee Polen
bereikt kan worden via de nauwe Pool
sche corridor tusschen Dantzig en
Duitschland. Bij een eventueel conflict
zal dus Duitschland onmiddellijk deze
smalle strotjk bezetten en daarmee voor
Polen de eigen uitgang naar de zee af
snijden.
Hier zal dus naar onze meening de
Engelsche vloot moeten ingrijpen, maar
de weg rondom Denemarken naar de
Oostzee en vooral wanneer deze zee-
engte verdedigd wordt door de Duitsche
onderzeevloot en een eventueel mijnen
veld, is voor de Engelsche vloot niet zon
der gevaar en zou wel eens zooveel tijd
kunnen kosten, dat eventueele hulp van
die kant voor Polen weinig waarde meer
had.
We zien dus naar de andere kant en
bemerken daar, dat Polen aan de Zwarte
Zee wordt begrensd door Roemenië. Dit
land staat vooral in de laatste maanden
bij Engeland in de belangstelling. Maar
ook in dezen hoek zien we, dat Enge
land rechtstreeks aan Polen geen hulp
kan brengen.
In de allereerste plaats is Polen dus
bij een eventueel conflict op zich zelf
aangewezen en kan Engeland indirect
steun verleenen. Deze indirecte steun van
Engeland is nog belangrijk genoeg, wan
neer we alleen maar denken aan de ver
strekking van oorlogsmateriaal, de voed-
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
om de scherpte te ontvlieden, welke een
geslagen wonde open houdt.
De verhuizenden hebben gelijk! We
zoeken altijd den vrede in het leven, in
ons zelf en in den kring der onzen. Het
is weinig waarschijnlijk, dat we hem
ooit zullen aantreffen, maar: waar de
ónvrede zich openbaarde, zal de rust
zeker niet, nóóit worden geboren.
Wie de verhuiskoorts in zich voelen
opkomen, zij weten, dat ze het Beloofde
Land nog niet hebben betreden.
Md.
aan de intimiteit van
„eigen haard en hof”. Men kan voorts
het feit bespiegelingen ontleenen
over het verkwistende karakter der ver
huizenden, die blijkbaar niet opzien tegen
de herhaalde uitgaven van nieuwe gor
dijnen, zeil, loopers enz.
Maar men kan door de gegeven cijfers
ook worden bewogen tot een ernstig
overdenken van de oorzaken der mas
sale volksverhuizingen in steden als Am
sterdam en van den minder-massalen,
maar toch altijd importanten nomaden
trek, welke zich overal elders openbaart.
Het is toch een feit, dat geen mensch
enkel voor zijn pleizier verhuist ver
huizen is altijd en voor iedereen een
zaak om er zwaar tegen op te zien. Uit
gezonderd natuurlijk de mannen, die er
slag van hebben om ter juister tijd er
tusschen uit te knijpen en op het voor
hen geschikte moment terug te ke
ren.
Eigen haard en hof ze leenen zich
goed voor lyrische ontboezemingen,
maar het is ten slotte slechts een zeer
klein deel van het volk, dat het voorrecht
heeft om er over te beschikken. Een
voorrecht, inderdaad, want er kan ter
wereld niets stoffelijks zijn, dat van méér
waarde is; eigen haard en hof vormen ’n
bezit, dat men bij wijze van spreken
voor geen ander zou willen ruilen.
Het „eigen” huis is een deel van ons zelf
en dat deel van ons zelf, hetwelk blijft,
als wij er niet meer zijn. Dan leven onze
kinderen er in voort en onze geest blijft
tusschen hen. „DAAr zat vader altijd”,
heet het nog jaren later. „DAt kleedje
haakte moeder nog”. Elke plank in het
eigen huis is een bladzijde in de familie
geschiedenis.
In zulk een huis „tocht” het niet
gauw. Daar is een „lek” maar een klei
nigheid, welke gauw is te verhelpen. In
zoo’n huis vindt men het ouderwetsche
altijd „goed genoeg”.
Maar in een huurhuis hoe zou men
het dAAr vinden? Zoo’n huurhuis, het
moge nieuw en modern zijn, zegt ons
niets; het heeft niets eigens. Waar
om zouden we dAAr genoegen nemen
met fouten, gebreken of ongemakken?
We verlaten het graag voor een betere
woning. Niet omdat we ons nomaden
voelen, maar omdat het leven zoo-
.velert tot nomaden maakte. De strijd
om het bestaan slingert tienduizenden
telkens her- en derwaarts; ze moeten
vele malen een huis zoeken en vinden
daardoor nimmer een tehuis.
De onrust drijft de meesten voort;
ze missen iets, dat ze waarschijnlijk' nooit
zullen verwerven: een woning, welke
hun persoon verbindt mef’het huis; een
eigendommetje, waarin het leven zijn
eigen geschiedenis schrijft en zooveel
hoofdstukken bevat, als geslachten het
zullen bewonen.
Elk huis heeft zijn kruis, maar het
kruis in het eigen huis is gezalfd door
een samenstel van herinneringen, pret
tige en droevige; herinneringen met een
klare verbondenheid door het bloed.
Het kruis in het huurhuis is altijd
nieuw en zijn aanblik schrijnt. Waarom
zouden we ons geestelijk nagelen aan ’t
kruis, als zoo weinig of niets er
ons bindt?
Zóó moet men .vaak de oorzaak
van de verhuiskoorts bezien: de zucht
DE RADIO-UITZENDINGEN VOOR DE
RECLASSEERING.
Ook door uw omroep zal over den
Reclasseeringsarbeid gesproken v.orden.
Verzuim niet te luisteren naar één van
de volgende uitzendingen:
K. R. O. Dinsdag 2 Mei, des avonds
van 99.15 uur. Spreker: A. C. de Bruijn
voorzitter R. K. Werklieden Verbond.
V. A. R. A. Woensdag 3 Mei, des av.
6.406.55. Spreker: H. Ploeg Jr.
N. C. R. V., Woensdag 3 Mei des av.
7.458 uur. Spreker: Dr. W. G. Harren-
stein.
V. P. R. O., Vrijdag 5 Mei, des av.
van 7.307.35 uur: Spreker: Ds. E. D.
Spelberg.
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Nicator—C. A. B. 0-2.
C. A. B. heeft haar groote aanhang
niet teleurgesteld, met 2-0 werd het
Leeuwarder „Nicator” in eigen home
geklopt, waardoor het kampioenschap ’n
feit werd. Alhoewel er over het alge
meen geen hoogstaand voetbal gespeeld
werd, is de zege beslist verdiend. Bravo
C. A. B., van harte gefeliciteerd met dit
kampioenschap. Voor het sympathieke
„Nicator” is het eeri groote teleurstelling
het geheele seizoen ongeslagen boven
aan, om dan nog in de 2 laatste wed
strijden te moeten sneuvelen, is wel een
bittere pil om te slikken.
Van C. A, B. is het echter een bijzon
dere prestatie, van de laatste 17 wed
strijden werd geen enkele verloren, en in
de laatste 5 wedstrijden konden de te
genpartijen slechts 1 tegenpunt scoren,
waartegenover C. A. B. 18 maal het net
vond, wel een bewijs, dat C. A. B’s
verdediging safe is. Nu het kampioen
schap behaald is, staan ons hier nog 2
mooie wedstrijden te wachten, n.l. tegen
Gorredijk en de 2de klasser Rood Geel.
Veel succes in de promotie, C. A. B., we
hopen dat thans het 2de klasserschap
weer heroverd zal worden.
Over de wedstrijd het volgende:
Nicator wint de toss en kiest het
windvoordeel. Over het eerste half uur
kunnen we zeer kort zijn, de zenuwen
speelden beide partijen te veel parten,
zoodat van goed voetbal geen sprake
was. Nicator had door het windvoordeel
eenig overwicht, zoodat Visser het druk
ker had dan zijn collega, doch veel moei
lijks kreeg ook hij niet te verwerken.
Wanneer een kwartier voor rust beide
partijen er iets beter inkomen, zien we
voor beide doelen eenige gevaarlijke si
tuaties ontstaan, doch beide verdedigin
gen houden hun reputatie hoog, en slaan
alle aanvallen resoluut af. Even voor rust
lost de N.-linkshalf een harde en zeer
gevaarlijke kogel, terwijl 2 spelers op
hem toestormen, weet Visser echter de
bal meesterlijk te verwerken. Direct
hierop een mooie C. A. B.-aanval, door
de l.-binnen met een hard schot beslo
ten, echter vliegt de bal juist langs de
paal.
Na rust heeft C. A. B. de wind mee,
mede (doordat er vilei (beter gespeeld
wordt, is C. A. B. steeds in de meerder
heid. Aanval op aanval wordt onderno
men, doch de verdediging van Nicator
weet alles te verwerken.
Eenmaal krijgt de linksbuiten een
prachtkans, doch op het moment dat hij
in zal koppen, verandert de bal even van
richting, doordat de keeper haar met de
vingertoppen nog weet aam te .raken,
zoodat deze kans verloren gaat. Reeds
20 minuten zijn na de rust reeds gespeeld
en nog steeds is de stand 00.
C. A. B. ziet echter haar kans en zet
nu alles op alles, de N.-achterhoede
krijgt het hard te verantwoorden en
wanneer uit een hooge voorzet een der
selvoorziening en de eventueele blokkee-
ring van de Duitsche aanvoerhavens.
Wanneer we de algemeene toestand in
dit licht bezien, dan begrijpen we eenigs-
zins de reden, waarom in de Middelland-
sche zee momenteel die geweldige oor
logsvloot aanwezig is.
Engeland, Frankrijk, Italië, om van de
kleinere staten als Griekenland, Bulga
rije en Roemenië nog maar niet te spre
ken.
Bovendien opereert een groot deel van
de Duitsche vloot in de Oceaan, wach
tend op een gelegenheid de bevoorrading
van de Engelsche vloot vanuit het moe
derland als het kan in de war te sturen.
Een niet erg vredelievende redeneering
die we hier opzetten, zult U zeggen en
terecht, men kan de zaak optimistisch
bezien en gelukkig voor diegenen die
ook in donkere tijden dit optimisme we
ten te bewaren, maar aan den anderen
kant mogen we toch ook niet de oogen
sluiten voor de tastbare feiten en ons
afvragen: Wat nu? Is de oorlogsdreiging
opgeheven? Neen! Gaat Europa welbe
wust naar den afgrond? Ja.
We baseeren deze pertinente uitspraak
op grond van de tegenwoordige bewa
peningspolitiek. een in alle opzichten
onrendabel bedrijf; op de economische
uitgaven moet worden bezuinigd, om
toch maar geld over te houden voor be
wapening.
Engeland trekt 630 millioen pond uit
voor bewapening. In Frankrijk heeft de
Minister van Financiën de vorige week
15 milliard voor nieuwe bewapenings-
uitgaven aangekondigd, terwijl op an
dere uitgaven moet worden bezuinigd.
Hoe groot de bewapeningsuitgaven
van Frankrijk zijn, is niet bekend, maar
wanneer er geen geld meer beschikbaar
is voor de invoer van de zoo hoog noo-
dige voedingsmiddelen, dan hebben we
geen cijfers noodig om te veronderstel
len, dat ook hier alles moet wijken voor
het oorlogsapparaat. Italië kondigt zoo
nu en dan een kapitaalsheffing of een
gedwongen! leening aan. Wel een bewijs,
dat de vlottende middelen daar ook al
niet opgeschept liggen.
De conclusie, die uit deze feiten ge
trokken moet worden, is deze, dat het
volk in zijn; verteringen moet worden be
perkt om door dit gedwongen sparen
aan de Overheid de middelen te ver
schaffen voor haar zooals we reeds
zeiden onrendabel bedrijf. Kan het
oude Europa een tweede wereldoorlog
riskeeren? Naar onze bescheiden mee
ning is dit niet mogelijk, zonder in de
kaart te spelen van een wereldrevolutie.
Op ons, nuchtere Hollanders, die, te
midden van dat waanzinnig streven
waarvan ook wij den druk ondervinden
en dit met ontzetting aanzien maakt ’t
den indruk, van moedwillig werken aan
den economischen ondergang van Euro
pa. Hitler en Mussolini verklaren in
strijd, dat zij vrede verkiezen boven oor
log. Men kan hen op dit punt ongetwij
feld gelooven. Chamberlain verklaart de
bewapening op te voeren „ter consoli
datie van den wereldvrede”. Ongetwij
feld is hij te goeder trouw. Maar intus-
schen verlamt de agressie eenerzijds alle
economisch initiatief en eischt de bewa
pening anderzijds steeds meer van de
productieve krachten van alle landen.
Wanneer men nu ziet, dat de voorbe
reidingen voor een modernen oorlog
reeds zoo’n inspanning eischen, dat de
middelen niet meer te vinden zijn uit
normale belastingheffing en de grens
van het physieke productievermogen der
volken al wordt bereikt, moet men zich
afvragen of een moderne oorlog wel lang
zou kunnen duren?
We willen nog even terugkeeren tot
onze beschouwing over eventueele hulp
aan Polen. Het zal de aandachtige lezer
opvallen, dat we in deze beschouwing
niet spreken over Rusland, dat toch zoo’n
lange grens met Polen heeft. Speciaal
hebben we Rusland niet ingeschakeld,
omdat dit land tot voor korten tijd zich
afzijdig hield van de overige Europeesche
landen en we ons niet aan de gedachte
kunnen ontworstelen, dat een eventueele
wereldrevolutie geheel zou vallen in de
lijn van het Russische communisme.
Wanneer de bevolking van de andere
landen door ondervoeding is uitgeput,
dan is daarmee de beste grond voor een
revolutie weggelegd. We begrijpen wer
kelijk niet dat onze knappe diplomatieke
koppen niet hebben ingezien, dat de con
solidatie van den wereldrvrede, zooals
die thans wordt gepropageerd, veel over
eenkomst vertoont met een soort staats-
bolsjewisme, waaruit met vrij groote ze
kerheid een wereldrevolutie kan geboren
worden. Juist om die redenen houden
we Rusland buiten de sföer van een
oorlogsdreiging tusschen de andere Eu
ropeesche Staten. Een land, dat als doel
stelling heeft, die wereldrevolutie te pro-
pageeren, kan moeilijk serieus worden
der dan 47048 gezinnen binnen de stad
verhuisden, dus trekkende van de eene
woning naar de andere zonder Amster
dam zelve te verlaten. Stellen we de ge
middelde gezinsgrootte op 5 en beden
ken we daarbij nog, dat in hetzelfde jaar
ook 63.447 hoofdstedelijke „zelfstandi
gen” binnen de stad van adres verandei-
den, dan komt men tot de conclusie, dat
in 1937 een derde geceelte der Amster-
damsche bevolking van tehuis verwis
selde. En zulks was niets abnormaals,
want de statistiek wijst het uit, dat hel
aantal verhuizingen in de hoofdstad
jaarlijks om de voor 1937 genoemde cij
fers heenzweeft.
Het feit leent zich tot velerlei zwaar
wichtige beschouwingen. B.v. over de
„ondegelijkheid” van de groote-stads-
menschen, die blijkbaar geen waarde
hechten aan traditie en familiehistorie
binnen muren van het „eigen home” om
sloten, noch
GEMEENTERAADSVERKIEZING.
De afdeelingen Bolsward van de Vrijz.
Dem. Bond en de Liberale Staatspartij
zijn overeengekomen bij de a.s. Raads
verkiezing met een gemeenschappelijke
lijst uit te komen. Deze lijst, waarbij ten
aanzien van de Vrijz. Dem. Bond reke
ning is gehouden met de uitslag van het
referendum onder de leden, luidt als
volgt:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
DE JONG s NIEUWSBLAD
