Buit enlandscbe Revue.
MvaaMg naar lolsuiard
VOEDSELVOORZIENING
IN OORLOGSTIJD.
R.Z.S. (mins zmvelschool) legen een C.fl.B.-Cnml)lnalle
Entrée voor deze wedstrijd 10 cent.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
L. L. VAN GEUNS
ARTS
practijk hervat
VOETBALWEDSTRIJD
Stadsnieuws.
^VBITEAL
SP UTHACEN
35?*g Jaargang
Woensdag 17 Mei 1939
No. 38
Dancing Boermans
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 451
494.05
ƒ355.96
s
-(o)-
HEMELVAARTSDAG
Eén roep
daar speelt het beste Orkest
Tijdens het Matinée
Prijsuitreiking Voetbalwedstryd
Advertentlön per regel:
Woensdagsnutinner 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
ernstig wordt opgevat.
We vragen ons af werkt hier Japan
aan ’n opgemaakt schema door het anti-
Kominternpact uitgestippeld, als onder
deel van een verdere actie in Europa?
Ook deze week blijven er weer veel vra
gen onopgelost.
274.35
-150.—
- 69.70
FRIESCH VOLKSSANATORIUM
TE APPELSCHA.
De afd. Bolsward vergaderde Maan
dagavond in bovenzaal van den Hof van
Holland.
Buiten ’t voltallig bestuur was slechts
één lid van de vereen, aanwezig.
Voorzitter Hendriks opende de bijeen
komst met een woord van welkom, inzon
derheid tot de pers. Het doel wat deze
vereeniging nastreeft, is voldoende be
kend, maar het mag toch wel eens ge
zegd worden dat deze vereeniging zich
het lot aantrekt van die t.b.c.-patiënten
welke zelf de hooge kosten aan sana-
toriumverpleging verbonden, niet kunnen
betalen. Veel wordt er door het sana
torium bereikt en meerdere patiënten
hebben daar genezing gevonden.
Spreker brengt dank aan allen, die
moreel en financieel hebben medege-
Totaal
Uitgaven:
Kosten uitzending patiënt
Drukwerk en bodeloon
Andere onkosten
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
ƒ292.—
- 50.—
- 13.96
C. A. B. 1—LEEUWARDEN L
Donderdagmiddag 2.30 uur speelt C.
A. B. I ten bate van het Stedelijk Mu
ziekkorps een vriendschappelijke wed
strijd tegen de le klasser Leeuwarden I.
Het lag in de bedoeling, dat Heeren-
veen I zou komen, doch op het laatste
moment kwam bij het bestuur bericht
binnen, dat deze ploeg door onvoorziene
omstandigheden niet van de partij kon
zijn.
Na veel moeite is het toch nog gelukt
hier in Bolsward een 1ste klasser te
krijgen en dat tenslotte de beste ploeg
uit Leeuwarden bereid was met haar vol
volledig team te komen spelen, is zeker
een gelukwensch waard.
De spelers worden om 2 uur door het
Sted. Muziekkorps van hotej Boermans
afgehaald, gedurende de wedstrijd speelt
de muziek op het terrein en na afloop
weer gezamenlijk de stad door tot hotel
Boermans.
Al met al dus een vroolijke middag,
die naar we hopen voor ons Stedelijk
Muziekkorps een financieel succes zal
worden.
Het is lang geleden, dat een volledig
teant uit de 1ste klasse itn Bolsward
komt, de verwachting is een overwin
ning der Leeuwarders, doch dat C. A, B.
in den tegenwoordigen vorm, uitstekend
partij zal weten te geven, gelooven we
zeker, en daardoor zijn we er dan ook
van overtuigd, dat het talrijke publiek
een pittige en aantrekkelijke wedstrijd te
wachten staat.
Alléén leden van C. A. B. hebben vrije
toegang,
’s Morgens elf uur heeft een vóór-
wedstrijd plaats tusschen de Rijkszuivel-
school en een combinatie van C. A. B.
II en III.
Evenals alle jaren zal deze wedstrijd
ook thans wel weer aardig publiek trek
ken.
Entrée slechts 10 cent.
slagen veeleer dienen te beschouwen
als een aanvulling van onze oorlogsrant-
soenen. Buiten invoer ter geregelde aan
vulling van onze behoeften aan levens-,
middelen kunnen wij het toch niet stel
len.
Hierop kunnen wij ons echter met
groote zekerheid wel voorbereiden:
schaarchte zal er weder ontstaan, daar
tegen kan ook de beste voorbereiding
ons niet behoeden. Ernstige tekorten zal
men echter moeten zien te vermijden.
Eén ding staat vast: mocht het groote
conflict uitbreken, dan zal van den eer
sten dag af de regeering de verdeeling
der voedingsmiddelen krachtig ter hand
moeten nemen en alle daarmede samen
hangende maatregelen dienen te treffen.
Zij zal .daarbij in het oog moeten hou
den, dat een der scherpste wapenen der
oorlogvoerenden weder zal zijn: de eco
nomische blokkade.
Ieder moge daarover zijn eigen mee-
ning hebben, doch de elkaar beoorlogen
de mogendheden zullen er weder onmid
dellijk hun toevlucht toe nemen.
Dit houdt voor ons de waarschuwing
in om dadelijk den uitvoer uit ons land
te beletten van alles wat wij voor eigen
levensonderhoud noodig hebben. Verder
zal onder toezicht der regeering de in
voer moeten worden geregeld en aan
gepast aan de behoeften. Haar zorgen
zullen zich eveneens moeien uitstrek
ken tot het tegengaan van verkwisting
en tot het den kop indrukken aan de
pogingen van speculanten om de prijzen
op te drijven.
Men ziet, dat het vraagstuk, hetwelk
thans als het ware aan de orde van den
dag is, tal van aspecten vertoont en dat
er zorgvuldig gewikt en gewogen zal
moeten worden om de ons eventueel
wachtende moeilijkheden op bevredigen
de wijze op te lossen. Men mag hopen
dat de aanhangige wetsotwerpen het
beste zullen weten te bereiken, wat in
die richting te bereiken valt.
Totaal
Batig saldo f 138.08.
Evenwel moet nog een groote ver-
pleegpost betaald worden, zoodat de ex
ploitatie eigenlijk sluit met een tekort.
Deze rekening nagezien door een com
missie, bestaande uit de heeren notaris
H. A. J. Alma en H. J. Bachofner, wordt
goedgekeurd onder dank aan den pen
ningmeester.
Uit het jaarverslag memoreeren we,
dat de afd. 230 gewone en eenige bui
tengewone leden telt. De resultaten van
uitgezonden patiënten zijn zeer.bevre
digend; het bestuur bleef gelijk als vorig
jaar; 3 bestuursvergaderingen en één le
denvergadering werden gehouden.
Met den wensch, dat deze vereeniging
nog veel nuttig werk voor de lijdende
menschheid moge doen, besluit dit ver
slag.
De heer A. J. Osinga bracht hierna een
zakelijk verslag uit over de jaarvergade
ring te Appelscha. De gewone vereeni-
gingswerkzaamheden passeerden de re
vue, waarbij tevens de aandacht werd
gevestigd op het nieuwe kinderpavil-
joen.
Uit de verschillende cijfers blijkt, dat
deze exploitatie in de duizenden loopt.
Ook dit verslag wordt met een woord
van dank goedgekeurd.
Tot afgevaardigden naar de Algemee-
ne Vergadering worden benoemd de
voorzitter en notaris Alma.
De 'financieele commissie bestaat dit
jaar uit de heeren Alma en Verhoeven.
Betreffende Hoofdbestuursverkiezing
krijgt de afgevaardigde bindend man
daat.
Bij de rondvraag wijst mevr, ten Cate
op het gemis van speciale waschgele-
genheid voor de bezoekers aan het sana
torium.
Met een woord van dank wordt hierna
de vergadering gesloten.
werkt aan deze zegenrijke arbeid. Ook
het Hoofdbestuur van de vereen, ver
dient alle lof. Het sanatorium te Appel
scha voldoet aan de meest hygiënische
eischen.
Wat de afd. Bolsward betreft, wijst
spreker op de teruggang in het leden
tal; getracht moet worden dat weer op
het oude peil terug te brengen en vooral
op de vergaderingen meer belangstelling
te kweeken.
De notulen werden gelezen en onver
anderd goedgekeurd met een woord van
bijzonderen dank aan den secretaris, den
heer Hazenberg.
Het financieel verslag van den pen
ningmeester, den heer A. J. Osinga, geeft
de volgende cijfers:
Inkomsten:
Gewone leden
Buitengewone leden
Rente enz.
Het spook van een eventueelen oor
log spiegelt zich af in de acht wets
ontwerpen, betreffende de economische
verdedigings-voorbereiding, thans in be
handeling bij de Tweede Kamer. Zij vor
men een uitvloeisel van den bedenke-
lijken toestand in ons werelddeel, die
alle volken noodzaakt, zich voor te be
reiden op het ergste, indien het zoo ver
mocht komen. Dat is elke regeering aan
zich zelf verplicht.
Ook onze regeering heeft dat ingezien;
men zou haar echter het verwijt kunnen
maken, dat zij rijkelïjk laat tot dat in
zicht is gekomen. Men kan slechts ho-
flen, dat de voorgestelde maatregelen
niet door de gebeurtenissen zullen wor
den achterhaald. Wat toch zal ongetwij
feld het geval zijn, indien een oorlog
uitbreekt? Dat onze voedselvoorziening
in ernstig gevaar komt.
Nederland is geen land, hetwelk In dat
opzicht in zijn eigen behoeften kan voor
zien. Onze productie is lang niet vol
doende om onze geheele bevolking vol
doende te eten te geven. De vorige oor
log heeft ons dit pijnlijk geleerd en na
tuurlijk zal de regeering haar voordeel
doen met de opgedane ervaring. Daarbij
moeten wij opqierken, dat deze ervaring
niet geheel en al als basis zal kunnen
dienen, want het is niet onwaarschijn
lijk om niet te zeggen: zeer waar
schijnlijk dat onze betrekkelijke vrij
heid van handelen door de oorlogvoe
renden dan nog meer aan banden zal
worden gelegd dan in 1914-1918. Zelfs
als het ons gelukt, ook thans weder onze
neutraliteit te bewaren.
In den vorigen oorlog hebben wij maar
al te zeer ervaren, dat de stelling:
„Macht gaat boven recht’’ steeds méér
aanhangers begint te tellen; en de ge
beurtenissen van de laatste jaren hebben
er zeker niet toe bijgedragen om ons
in dat opzicht gerust te stellen. Wij moe
ten dus, wat de voedselvoorziening in
tijd van oorlog betreft, veel beter besla
gen ten ijs zien te komen.
Het behoort natuurlijk tot de onmo
gelijkheden, om zoodanige voorraden
aan te leggen, dat men daaruit geregeld
zou kunnen putten. Er zijn tal van fac
toren, welke zich daartegen verzetten.
Wij zullen deze voorraden welke na
tuurlijk toch binnen de grenzen van 't
ten bate van het Stedelijk Muziekcorps
Kampioen 3e klasse K.N.V.B. le klasse K.N.V.B.
Aanvang half drie.
Entree 25 cent - Dames 10 cent - Tribune 10 cent
Werkloozenkaarten 10 cent zijn Woensdagavond 6—7 uur verkrügbaar
by den heer G. SCHUURMANS, Cnossenlaan.
Om 11 uur spelen
Donateurs van C. A. B. hebben voor deze wedstrijden geen vrije
toegang. KOMT ALLEN I
een van de meest ernstige problemen.
Neem b.v. Polen, dat door de mobilisatie
van zijn weermacht dagelijksch enorme
bedragen moet opbrengen en Polen is
wel gedwongen dit vol te houden om
niet het gevaar te loopen door Duitsch-
land overrompeld te worden.
Dit is financieel voor Polen niet vol
te houden en juist hierop speculeert
Duitschland, maar aan den anderen kant
hebben ook Duitschland en Italië moei
lijkheden met hun financiën en wat
Duitschland persoonlijk betreft, met de
voedselvoorziening. Dit nu is weer een
kolfje naar de hand van Engeland, dat
een economische ineenstorting van
Duitschland als een welkome gelegenheid
tot onderhandelingen zou begroeten.
Een nog niet geheel zuiver afgestem-
de nooit in dit Europeesch concert is de
houding van Rusland. Ruikt het roode
leger de revolutie die na een eventueele
oorlog verscholen ligt?
Moeten daarvoor eerst honderd dui
zenden mannen, vrouwen en kinderen
gedood worden, om op de puinhoopen
van ’de Westersche beschaving del
roode vlag van het communisme te plan
ten?
Dat de wereld zich nog intijds bezin-
ne. Chamberlain en Daladier hebben ’t
deze week nog zoo duidelijk gezegd:
Oorlog is voor alle volken gelijkelijk ’n
onpeilbare ramp. Hij zou bovendien
geen enkel der bestaande vraagstukken
oplossen, net zoomin als de! oorlog van
1914 dat heeft gedaan.
Opnieuw hebben daarom deze staats
lieden Hitler en Mussolini uitgenoodigd
het zwaard ter zijde te leggen en aan de
conferentie deel te nemen; moeten we
dit als een laatste kans om den vrede
te behouden beschouwen? Zou de vre-
desactie, door den Paus op dit kritieke
moment ingezet, eenige kans van slagen
hebben? De geheele menschheid hoopt
nog steeds op een gunstige wending in
deze voor Europa zoo benauwende tijd.
Ook in Japan en China, dat tot een
ander werelddeel behoort, maakt men
zeer moeilijke! tijden door. In het Japan-
sche kabinet schijnt reeds geruimen tijd
oneenigheid te bestaan over de manier
waarop de oorlog in China moet worden
gewonnen. Eigenlijk gaat het de Japan
ners in China den laatsten tijd niet voor
den wind. De onuitputtelijke menschen-
stroom, waarover dit groote Chineesche
rijk beschikt, levert telkens weer nieuw
materiaal, weer versche troepen, die de
geleden verliezen_niet alleen aanvullen,
maar ook door een betere opleiding en
uitrusting het moreel der troepen verbe
teren. Voeg daarbij dat China voorloo-
pig aan oorlogsmateriaal geen gebrek
heeft en door het bijleggen van de oude
verschillen in dit rijk, meer eendracht is
verkregen en het jiationalisme is verste
vigd, dan hebt ge eenige doorslaande ar
gumenten voor het groeiende verzet en
de behaalde successen in den laatsten
tijd.
Opnieuw heeft echter Japan een daad
verricht die vérstrekkende gevolgen kan
hebben, n.l. de bezetting van Koelang-
soe, de internationale concessie op
Amoy.
Zooals U misschien weet is deze laat
ste plaats eeni havenstad in de Chinee
sche provincie Foekiuw en Koelangsoe
ligt waarschijnlijk even verder naar de
kust, maar kunnen we op de kaart niet
terugvinden. Dit laatste plaatsje heeft
trouwens ook niet de beteekenis, welke
de bezetting van de internationale neder
zetting bij Amoy voor enkele landen
heeft. Amerika stuurt een oorlogsschip
naar Koelangsoe, wat als ’n bewijs moet
worden opgevat, dat deze eerste bezet
ting van een buitenlandsche concessie
door Amerika en ook Londen en Parijs
Er is in de afgeloopen weken op in
ternationaal terrein geweldig veel ge
confereerd, met als resultaat, dat weer
verschillende bondgenootschappen zijn
gesloten. Duitschland en Italië hebben
weer opnieuw elkaar de verzekering ge
geven, dat thans ook militaire bijstand
zal worden verleend, wanneer een der
beide Staten mocht worden aangevallen.
Naar uit Fransche bron wordt mede
gedeeld, zou dit verdrag voor tien jaar
gelden. In het kort vermeldt deze tekst,
dat in geval van een Europeesch con
flict Rome en Berlijn onmiddellijk over
leg zullen plegen; ten tweede, dat de
belangen van de beide partijen onaf
scheidelijk aan elkaar verbonden zijn,
zoodat in geval van een conflict, waarbij
slechts een der partijen direct betrokken
is, beide landen een militair blok zullen
vormen en ten derde de wapenen slechts
gelijktijdig en na een overeenkomst neer
te leggen.
De as Rome-Berlijn is dus nog een
weinig steviger aan elkaar geklonken en
geen wonder, dat ook de andere staten
onderlinge aaneensluiting zoeken. Enge
land, Frankrijk, Polen, Roemenië en nu
weer Turkije.
Dit laatste vooral is een leelljke strop
voor de Duitsche diplomatie. Gedurende
de regeeringsperiode van den Turkschen
dictator Kemal Ataturk, een man, die ge
weldig veel heeft gedaan voor de eman
cipatie en de vooruitgang van zijn land,
was Turkije economisch georiënteerd op
Duitschland; handel en industrie, uit- en
invoer was voor een groot deel ingesteld
op het naburige Duitschland. Na het
overlijden van Kemal en het benoemen
van Inörii als leider, kwamen succes
sievelijk den in Kemalé’s tijdperk op den
achtergrond geschoven figuren laten
we dat de meer democratische leiders
noemen op den voorgrond.
Deze her-oriëntatie heeft nu geleid tot
een nauwere samenwerking met Enge
land en het sluiten van een pact, waarin
de belofte is opgenomen van wederzijd-
schen bijstand in geval van een Middel-
landsche Zee-conflict.
We hebben reeds meermalen ons we
reldje vergeleken met een schaakbord
en nog steeds is een betere vergelijking
moeilijk te treffen. Op dit internationaal
schaakbord worden de stukken met be
kwame hand verplaatst. Daar verdwijnt
een Koning van het bord, dan weer valt
een kasteel (een geheel land- door on
voldoende dekking ten offer, pionnen
(leidende staatslieden) worden opgeof
ferd als daardoor de positie van anderen
stukken beïnvloed kan worden en tot
slot is telkens weer het spel remise.
Daar zal echter één keér een beslis-
bereikbareVzulïën ‘moe^ten^dên opge- >gswedstrijd gespeeld moeten worden
en aan de voorbereidingen zijn we nu
reeds maanden bezig. Dat is beeldspraak,
we geven dit onmiddellijk toe, maar toch
met een zeer duidelijke overeenkomst
met de werkelijkheid.
De concrete vraag, waarop het nu
langzamerhand neerkomt is deze: zijn
we met al die pacten dichter bij oorlog
of vrede gekomen?
Het is o zoó moeilijk om daarop een
afdoend antwoord te geven. Berlijn, zoo
wel als Rome verklaren telkens weer, dat
de internationale kwesties, die er nog
zijn, geen oorlog behoeven te ontketenen.
Engeland en Frankrijk zeggen: Het is
nu genoeg, een nieuwe agressie zullen
wij in Europa niet meer dulden.
De logische gevolgtrekking hieruit is
dus, hoe staan de as-mogendheden ten
opzichte van de eens geformuleerde
eischen, voor Duitschland, Dantzig en de
Poolsche Corridor, en voor Italië, Tunis,
Algiers, Dzjiboeti?
We weten er niets met eenige zeker
heid van. Italië zoowel als Duitschland
hebben reeds eerder onomwonden ver
klaard, dat zij geen stukje afdoen van de
eens gestelde eischen, maar.dat was
vóór Engeland, Frankrijk en de overige
Staten in Europa zich hadden aaneen
gesloten tot een bond, waardoor verdere
agressie van een der andere landen heel
wat gevaarlijker is geworden. We kun
nen dus gerust zeggen, dat, mede door
de verschillende verdragen Europa mo
menteel voor de onafwendbare keuze
staat: oorlog of vrede.
De toestand van spanning, waarin we
nu leven, kan niet blijven voortduren.
Wanneer het vertrouwen in de menschen
onderling wordt neergedrukt, de brute
kracht zegeviert, dan wordt het moreel
van de menschen ondermijnd en gaan
we geestelijk naar den ondergang.
Maar ook financieel is een toestand,
waarin we thans leven niet vol te houden.
Welke enorme kapitalen met die bewa
peningswedloop verspeeld worden is
bijna niet in getallen uit te drukken.
Voor verschillende landen vormt dit wel
C. A. B. I—GORREDIJK I 3-0. z
Een voor Bolsward record aantal be
zoekers op dezen voetbal-Zondag, naar
schatting ongeveer 2000.
Voor den aanvang van den wedstrijd
bieden beide vereenigingen elkaar met
een kort woord bloemen aan.
Gorredijk wint de toss en speelt met
den vrij sterken wind mee. Het eerste
kwartier is, mede door den wind, Gor
redijk het meest in den aanval, maar als
C. A. B. dan enkele aanvallen onder
neemt, redt de G.-keeper bij een goed
gericht schot subliem. Het spel gaat ge
weldig vlug op en neer, hoewel van be-
heerscht spel aan beide kanten geen
sprake is.
We noteeren dan achter elkaar drie
corners voor Gorredijk, die slecht geno
men worden. De druk op het C. A. B.-
doel is nu sterker en een voor Gorre
dijk opgelegde kans gaat over. De enkele
uitvallen van C. A. B. zijn goed en soms
zeer gevaarlijk. Er hangt, zooals men
dat noemt, een doelpunt in de lucht.
De C. A. B.-aanvallen worden sterker,
enkele corners voor C. A. B., maar daar-
tusschen een zeer gevaarlijke aanval van
Gorredijk, een bijna zeker doelpunt. Het
spel wordt nu wel wat erg hard, waar
tegen de scheidsrechter veel te slap op
treedt. Het publiek is het met zijn be
slissingen lang niet eens. Een goed schot
van Gorredijk, juist op de lat en een
mooie aanval van C. A. B. bezorgde aan
de diverse keepers nogal eenige moeite.
Direct daarop volgt weer een aanval
C. L 1.1 LEINHIEII
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen