MOREELE HERBEUIftPEniHB.
Buit enlandscbe Revue.
W.U.U.WERFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 550
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
Stadsnieuws.
0VHTEAL
r L3TSLACEN
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
I
No. 43
Woensdag 7 Juni 1939
35gig Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
1
Advertcntiün per regel:
Woensdagsnunimer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubt), prijs.
Giro no. 87926.
ALS THEATERSTUK
EN ALS VERKIEZ1NGSTRUCJE.
listisch?! En dAArom heeft mijn kennis
voor de a.s. raadsverkiezing de indiening
bevorderd van een „neutrale” lijst, waar
op hij zelf een vooraanstaande plaats
inneemt, en bezweert hij in openbare
vergaderingen de kiezers in naam van de
„geestelijke en moreele herbewapening”
van ons volk, dat ze niet A.-R. of C.-H.
of R.-K. of H. G. S. zullen stemmen,
maar dat ze om een naam te noemen
Kobus moeten kiezen, omdat die, voor
wat de gemeentepolitiek betreft, zonder
beginsel is.
Dit is geen praatje maar een feit.
Om een naam te noemen: in de gemeen
te Ommen tj-ekt een raadscandidaat
de buurtschappen rond, de kiezers in
vergaderingen toesprekende over het on
derwerp „Geestelijke en moreele herbe
wapening” en ze opwekkende, op zijn
neutrale lijst te stemmen.
Als iets in staat is om ondanks
heusch, de goede bedoelingen van mijn
kennis de klad te brengen in de gees
telijke en moreele herbewapening, dan
is het wel: door de beweging welke
naar haar uitgaat, te verpolitiseeren.
Speciale inrichting voor
de contróle heeft over de geweldige
9koda-fabrie(ken, de vroegere leveran
ciers van de Balkan-staten.
Het parool van onzen tijd: munitie is
macht, is daardoor in Europa een beetje
te veel naar één kant geschoven en
daarom heeft zeker de staatssecretaris
van buitenlandsche zaken in Amerika,
Cordell Hull, aan het congres voorge
steld de bij de neutraliteitswet geregel
de wapen-embargo’s op te heffen, waar
door het ook voor bovengenoemde lan
den mogelijk zou zijn dit, naar het
schijnt onmisbare product aan te koo-
pen.
In een wereld vol vuur kan een luci
fer onberekenbare schade doen.
EEN ONGELUK.
Bij het bouwen van een werkkeet ten
behoeve van den ombouw Harlingerweg
is de 26-jarige C. v. d. M., een broer
van den aannemer van het dak gevallen
en heeft het dijbeen gebroken.
Overbrenging naar het St. Anthonius-
Ziekenhuis te Sneek bleek noodzakelijk.
St. Ruiter.
J. Zoethout Sr.
D. Adema. r
U. Rijpma.
N. Ebben dorf.
J. Adema Jr.
C. Zoethout.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Men verwachte van mij niet, dat ik
nu eens den juisten weg naar geestelijke
en moreele herbewapening zal beduiden.
Niemand kan ons dien weg wijzen. We
kunnen hem eerlijk zoeken en misschien
zullen we hem vinden, maar de ma
nier, waarop we hem zullen vinden zal
verschillend zijn. En eigenlijk óók.
de weg. Hem beduiden kan daarom
slechts misleidend zijn.
Ik ken iemand een heele beste
kerel is-ie. Hij| is, nadenkende over gees
telijke en moreele herbewapening tot ’t
inzicht gekomen, dat er te veel schei
dingslijnen in ons leven zijn, religieuse,
politieke, enz. Er zal een veel betere har
monie ontstaan, meent hij, wanneer die
scheidingslijnen, waar mogelijk, komen
te vervallen. B.v. op het terrein van ge
meentelijk bestuur en beheer. Wat
heeft een gemeenteraad in feite nou te
maken, zoo redeneert hij, met RoomscM
of Protestantsch, met Liberaal of Socia-
G. van der Zee.
Tj. van der Hauw.
P. de Jong.
B. Wolthuizen.
R. van der Schaaf.
Eindwedstrijd Openb. U. L. O.-School-
U. L. O. van C. V. O.: Na 40 minuten
geen doelp., 10 min. verlenging nog geen
en met 3 strafschoppen uitslag 3-1.
GORREDIJK—C. A. B.
In den laatsten, zoo belangrijken pro
motiewedstrijd tegen Gorredijk is het C.
A. B. niet mogen gelukken ook maar één
puntje mee naar huis te nemen. Het
eigenaardige is, dat in het eerste kwar
tier de wedstrijd reeds beslist was. C. A.
B. ’s achterhoede, anders zoo moeilijk te
passeeren, was toen reeds driemaal ge
slagen.
Over de wedstrijd het volgende:
Gorredijk wint de toss en zet er direct
een hoog tempo in, waardoor de C. A.
B.-backs teruggedrongen werden. Wan
neer er 5 minuten verstreken zijn, krijgt
de vrijstaande linksbuifen van Gorredijk
de bal toegespeeld, deze prima speler
plaatst zuiver naar zijn midvoor en met
een mooie omhaal bezorgt deze Gorre
dijk de leiding.
C. A. B., alhoewel eenigszins ontmoe
digd, begint nu beter aan te pakken,
doch de forsch spelende G.-achterhoede
weet steeds op tijd in te grijpen. Wan
neer O. weer ten aanval trekt, lost de
l.Jbinnen van verre afstand (ee|n hard
schot, waarnaar Visser, wellicht door
dat de backs hem het uitzicht belemme
ren, geen hand uitsteekt.
Binnen de 10 min. is de stand reeds
2-0, het begint er voor C. A. B. donker
uit te zien, en wanneer nog 5 min. later
ook no. 3 in de touwen wordt gejaagd,
is C. A. B.’s nederlaag zoo goed als ze
ker.
10 minten voor rust herleeft de hoop,
een toegekende strafschop wordt uitste
kend benut, doch onbegrijpelijk genoeg
wordt dit doelpunt geannuleerd.
Na rust is er slechts 1 elftal dat speelt
n.l. C. A. B. Gorredijk wordt geheel In
gesloten, benauwde oogenblikken ont
staan voor het G.-doel, echter het geluk
is C. A. B. niet mee, en steeds is er een
been of paal die redding brengt. 25
min. zijn er reeds gespeeld en *"nog
steeds is de bal niet over de helft ge
weest. C. A. B.’s voorhoede bestaat
meestal uit 8 man, doch hoe er ook ge
zwoegd wordt, doelpunten blijven uit.
Het laatste kwartier laat C. A. B. den
moed zakken, alhoewel het spel nu meer
op en neer gaat, is de spanning ver
dwenen en is de 2de nederlaag van C.
A. B. in dit seizoen een feit geworden.
Thans hebben beide ploegen 6 punten
en Is een beslissingswedstrijd noodzake
lijk. Naar we vernemen wordt deze wed
strijd Zondag a.s. te Sneek gespeeld.
In het Vrijdagnummer komen we hier
nader op terug.
vreemde menschen, die er niets mee te
maken hebben, gaat vertellen dat hij ja-
ren lang zijn moeder /geldelijk tekort
heeft gedaan, maar dat het thans uit is
met die knoeierij en dat hij zich door
terugkeer tot eerlijkheid als een herbo
ren, geestelijk en moreel herbewapend
mensch gevoelt, dan keeren velen, die
overigens groote belangstelling voor ’t
vraagstuk dier bewapening hebben, zich
met een wee gevoel van dit braafheids-
betoon af. Misschien ook met een gevoel
van spijt, dat zij hun moeder nooit be
stolen hebben en daardoor van hun be-
keering niet zoo’n effectvol theaterstuk
kunnen maken.
Dat een mensch, in spijt over zijn zon
den, de behoefte gevoelt om van zijn
berouw te gewagen tegenover God in
de eerste plaats, maar dan óók tegen
over zijn geestelijken leidsman of een
vertrouwden vriend het is diep men-
schelijk. Het verlicht het gemoed en
geeft steun op den langen, goeden weg.
Maar het uitgalmen van de boodschap:
ik ben de bekeerde zondaarl is óf
moreel sadisme óf geestelijke hoog
moed.
Heeft de wonderbare redding van de
manschappen uit de in de vorige week
gezonken Amerikaansche duikboot de
wereld met verbazing en in zekeren zin
ook met dankbaarheid voor de wonde
ren van de techniek vervuld, dezer da
gen is opnieuw de publieke meening in
spanning gebracht door het ontstellende
bericht, dat een der nieuwste Engelsche
duikbooten na een duik aan de kust van
Engeland niet meer aan de oppervlakte
verscheen.
We behoeven niet meer de spannende
berichten te citeeren. Ieder, die geregeld
zijn dagelijksche courant leest, zal wel
allereerst in de buitenlandsche berichten
gezocht hebben naar het laatste nieuws
omtrent deze ramp. 90 Engelschen gin
gen met deze ramp verloren.tenminste
zoo luiden de berichten op Zaterdag j.l.
De eerste edities van de ’s Maandags
verschijnende bladen kwamen echter uit
met een zeer bescheiden hoop, dat mis
schien nog enkelen gered kunnen wor
den. De positie waarin deze gezonken
duikboot verkeert, verschilt geheel van
die van de Amerikaansche duikboot. De
Engelsche bladen herinneren er aan, dat
de doelmatigheid van de reddingskamer
afhankelijk is van voorwaarden, die hier
niet aanwezig zijn. Men gelooft, dat de
opvarenden de reddingspogingen met de
Davis toestellen hebben opgegeven uit
vrees voor het binnendringen van het
water.
Volgens de laatste berichten tot aan
Maandagmiddag heeft men de reddings
pogingen nog niet opgegeven. We zullen
in enkele nagekomen berichten trachten
dit laatste nieuws op te vangen.
Dit tragische ongeluk, het grootste in
vredestijd bij de Engelsche marine, heeft
het andere wereldnieuws een beetje op
den achtergrond geschoven. Dit betee-
kent evenwel niet, dat nu plots alles wat
tot nu toe de publieke meening gespan
nen hield, verdwenen is. Zoolang die
bekende tegenstellingen in de wereld niet
worden opgeheven, blijven we voortsuk
kelen van den eenen dag op den anderen
van de eene week in de andere en in
plaats dat daardoor de kans op vrede
eenigermate verbeterd is juist dat uitstel
een gevaar voor een mogelijke vrede.
Dat klinkt misschien een beetje vreemd
en geheel niet aanvaardbaar voor de op
timisten onder ons, maar toch zeer goed
verklaarbaar.
De ontzaglijk-Opgevoerde bewapening
drijft ons naar een komende oorlog. Het
is nog niet zoo lang geleden, dat er be
trouwbare berichten werden gelanceerd
over de bewapening aan de westgrens,
I
1
We zijn in ons land en overal ter
wereld nog isteeds jzodkende naar de
juiste wegen, welke ons naar het doel
der geestelijke en moreele herbewape
ning kunnen leiden. Meermalen zien we
het daarbij gebeuren, dat sommigen m i s
loopen, hopeloos mis. En dat zou op zich
zelf niet zoo heel erg zijn, wanneer vele
„zoekenden” niet den impuls zouden
kennen om achter anderen aan te loo
pen, in dezer zekerheid van doen een
aanwijzing ziende, dat zij den goeden
weg gevonden hebben.
„Verbeter de wereld, begin bij je
zelf”, dat is de korte, krachtige en
waarachtig de leuze van allen, die op
recht naar geestelijke en moreele herbe
wapening streven. En die verbetteruig
moet steunen op: volkomen eerlijkheid.
Maar wAt eischt volkomen eerlijkheid?
Het zijn o.i. de misverstanden daarom
trent, welke nevels wekken, die het uit
zicht op den weg naar geestelijke en
moreele herbewapening belemmeren.
Niet weinigen, door de gedachte aan
de noodzaak van geestelijke en moreele
herbewapening „gegrepen” schijnen de
behoefte te gevoelen om hun fouten van
het verleden uit te galmen naast de be
kendmaking van hun geestelijke geza
pigheid, nu ze een beter mensch werden.
Dit openlijke braafheidsbetoon werkt
afstootend op Vele anderen; zij voelen
die heftige zelfverloochening, dat open
bare belijden van zondigheid, als een
moreel sadisme. En ze gruwen ervan.
Enkel daarom reeds kan d i e weg nooit
naar een algemeene geestelijke en mo
reele herbewapening leiden.
Wanneer een jonge kerel, door inkeer
tot het besef komt dat hij geméén ge
handeld heeft door zijn moeder jaren
achtereen te bedriegen door ze te mis
leiden inzake zijn looninkomsten, aldus
geld achterhoudende voor sigaretten en
pretjes, dan geeft hij van een prijzens-
waardige eerlijkheid blijk, wanneer hij
dat alles aan zijn moeder bekent. En ’t
valt in hem te loven, wanneer hij er in
het gezinsverband over spreekt, zijn
broers en zusters en zijn moeder opwek
kende tot onderling betoon van begrip
vóór eikaars behoeften en omstandighe
den, opwekkende tot onderlinge trouw,
tot eerlijkheid en liefde.
Maar als zoo’n jonge man bij een
voorstelling, georganiseerd in en door
het City-theater in Amsterdam, op het
tooneel springt en daar aan tal van
Terbraak 3.85 M.
Idem meisjes 12-14 jr. Ie pr. A. Hen
driks 3.95; 2e pr. Gr. v. d. Zee 3.90 M.
Handbal werpen.
Dames 2e pr.: D. Hendriks 18 M.
Meisjes 14-18 jr. Ie pr. Rika Dijkstra
20.15 M., 2e pr.: Cilie Stlenstra 20 M.
Snelloop 60 M.:
Meisjes 12-14 jr. Ie pr.: G. v. d. Wei
de 9.2 sec.; 2e pr. A. Hendriks 9.4 sec.
Meisjes 10-12 jr. Ie pr. Nellie v. d.
Weide 9.8 sec.; 2e pr. Luca Visser 10.2
sec.
„Onda” heeft met pl.m. 100 leden aan
de wedstrijden deelgenomen.
„Dio”:
Driekamp athletlek:
Heeren. 1ste pr. Dio 7481 p., adsp. 2e
pr. Dio, 8471 pnt.
Jongens 10-12 jr. Ie pr. Dio 8003 pnt.;
12-14 jr. Ie pr. Dio 10093 pnt.
Persoonlijke prijzen:
Snelloop: Heeren 2e pr. H. H. Gerrit-
sma.
Hoogspringen. 1ste pr. (O, van der
Meer; le pr. H. Gerritsma.
80 M. snelloop. Heeren adsp. 1ste pr.
J. van Hettema 8 sec.; 2de pr. O. Gaar-
man 9 sec.
Verspringen. Heeren adsp. 1ste J. van
Hettema 5.70 M.
60 M. snelloop. Jongens 10-12 jr. 1ste
pr. S. de Boer. 12-14 jr. 1ste P. van der
Meer.
Hoogspringen. Jongens 10-12 jr. 2de
pr.: S. de Boer.
Balwerpen. Jongens 12-14 jr. 1ste pr*.
S. Sijbrandij; 2de pr.: M. Toussaint.
SCHOOL VOETBAL.
Begunstigd door mooi zomerweer had
Zaterdagmiddag het voetbaltoumooi
voor de hoogste klassen van de L. O.
en (M.) U. L. O. plaats.
Met veel enthousiasme is er gespeeld,
vooral bij de laatste wedstrijd tusschen
de Openb. U. L. O. en de U. L. O. van
het Chr. Volksonderwijs heeft het aan
spanning niet ontbroken. Toen na ver
lenging beide elftallen nog steeds een
schoone doelmond hadden, werd deze
wedstrijd door drie penaltys beslist,
waardoor de Openbare U. L. O. de eer
ste prijs wist te behalen; tweede werd
de Chr. U. L. O., terwijl de R.-K. U. L. O.
de derde plaats bezette.
Van de L. O. scholen werd L. O.
School II eerste, 2de L. O. School voor
C. V. O
Hieronder het spelverloop:
Afd. Lagere scholen; 4 scholen, n.l.:
St. Anth. school, Openb. Lagere School
1 en 2 en de Lagere school voor C. V. O.
Bij loting komen eerst tegen elkaar
uit: St. Anth.school-Openb. lagere Sch.
II. Uitslag 0-2.
Lag. sch. C. V. O.-Openb. sch. I: 2-0.
Eindwedstrijd Lag. Sch. C. V. O.-
Openb. Lag. School II: 0-5.
Afd. U. L. O.Scholen, 3 scholen, n.l.:
R.-K. U. L. O.-school, Openb. U. L. 0.-
school en U. L. O.-School van C. V. O.
Bij loting komen eerst tegen elkaar
uit: R.K. U. L. O.-Openb. U. L. O. Uit
slag 0-3.
VISCHCLUB „ONS GENOEGEN”.
Zondag hield de vischclub „Ons Ge
noegen” haar Isten wedstrijd. De eer
ste prijs werd behaald door P. de Jong
met een baars van 23^ c-M.
Verdere uitslag:
2de prijs:
3de
4de
5de
6de
7de
8ste
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den. 22 graden.
HENGEL WEDSTRIJD.
Zondag j.l. hield de Onthouders-
Vischclub „O. V. C.” haar eersten wed
strijd van dit seizoen in de Workumer-
vaart. Door pech met de motorboot,
eerst bij de afvaart, later bij Tjerkwerd
en mede door de slechte vangst, kon
deze wedstrijd niet als bijzonder ge
slaagd worden beschouwd.
De prijzen werden als volgt gewon
nen:
1ste prijs: S. van der Schaaf.
2de
4de
5de
6de
RJC FRIESCHE SPORTDAG
TE SNEEK.
In het Sportpark werden Zondag ver
schillende sportdemonstraties jgehouden,
waaraan ook onze Bolswardsche R.-K.
sportvereen. „Onda” en „Dio” deelna
men.
Verder namen aan deze wedstrijden
deel vereen, uit Leeuwarden, Sneek, Har
lingen, Franeker.
De uitslag is een groot succes voor
onze plaatselijke vereenlgingen.
Athletiek-seriefcampen (snelloop, wer
pen, springen).
Dames 2de prijs 7213 pnt.
Meisjes 14-18 jr. Groep I 1ste prijs
8693 pnt
Meisjes 12-14 jr. Gr. I 1ste prijs 9222
pnt. Gr. II 2de prijs, 7325 pnt.
Meisjes 10-12 jr. Gr. I le prijs 7161 p.
Persoonlijke prijzen athlétiek:
Verspringen, dames. 1ste prijs: D.
Hendriks 3.70 M.
Idem meisjes 14-18 jr. 2de prijs: P.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
dat is dan bedoeld vanuit Duitschland,
dus aan Nederlandsche, Belgische en I
Fransche kant. Thans, nu de spanning
aan de andere grens van Duitschland is
toegenomen, n.l. Polen en de andere sta- i
ten in die omgeving, herhaalt zich dat- 1
zelfde spelletje aan de Oostgrens.
In het Oosten van het Duitsche rijk
kan men thans aanschouwen, hoe men 1
overal de aarde omwoelt, hoe men diep
verschansde vestingwerken aanlegt, ge- 1
weldige batterijen in stelling brengt, ki- 1
lometerlange onoverwinnelijke hindernis-
sen aanlegt, nieuwe meren graaft, ja,
geheel bergen verandert. Ook hier heeft
weer Dr. Todt, de schepper van de nieu
we Siegfriedlinie, de leiding in handen.
Treinen met arbeiders en ingenieurs zijn
in de laatste weken, nu Tiet werk in het
Westen gereed is, naar het Oosten ge
rold. Opnieuw worden honderdduizenden
uit hun gewone beroepen gehaald om
aan deze verdedigingswerken langeren
of korteren tijd te werken. Welk een
enorme organisatorische prestatie staat
achter dit werk. Al deze honderdduizen
den moeten niet slechts vervoerd, maar
ook ondergebracht, gevoed, van medi
sche hulp voorzien worden. En voor hun
vrije avonden moet evenzeer Igezürgd
worden als voor hun sportieve wen-
schen. Hun families thuis moeten met
raad en daad ter zijde worden gestaan.
Dit kleine schetsje geeft een duidelijk
beeld van de ontzaggelijke verdedigings
werken waarbinnen Duitschland zich op
sluit Juist dat laatste woordje moet
meer dan gewone beteekenis voor ons
hebben. Geen staat ter wereld kan in een
zelf gewild isolement zijn levensbestaan
verdedigen. Grondstoffen, levensbehoef
ten enz. enz. dat is een internationaal
probleem en geen staat is bij machte
de economische wetten te sabotteeren
of een eigen ceremonie te scheppen.
Duitschland is evenals elk ander land
in Europa en in de andere werelddeelen
afhankelijk van in- en uitvoer. Wat in
den laatsten tijd over de voedselvoorzie
ning van Duitschland bekend is gewor
den versterkt bovenstaande hypothese.
Onwillekeurig vraagt men zich af,
wanneer men de berichten over die ge
weldige versterkingen aan de Oostgrens
van Duitschland beschouwt, met wat
doel? Naar onze meening zal geen der
Balkanstaten een oorlog met Duitschland
forceeren, dus daarvoor behoeft de grens
niet zoo onnoemelijk versterkt. Er is
maar één oplossing voor deze vraag en
we zeggen in alle bescheidenheid, dat
het eerr persoonlijke gedachte is. Wan
neer de binnenlandsche toestand in
Duitschland de noodzakelijkheid brengt
van een nieuwe hoera-stemming, een
mentaliteit die noodig kan zijn om ge
vaarlijke binnenlandsche stroomingen
te keeren, dan zal Duitschland in Dant-
zig of in Polen of in Roemenië toeslaan,
even onverwacht als dit 't geval geweest
is in Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije.
De situatie die dan zal ontstaan, is een
krachtig aanvallend Duitsch leger, een
op korten termijn leeggeroofd overwon
nen land, en wanneer dan de hulp van
de groote democratieën komt, een lang
zaam terugtrekken op de bijna niet te
overwinnen vestingwerken. Dat heeft ’t
groote voordeel, dat Duitschland.zelve
niet het slagveld zal worden; het eco
nomisch leven in het eigen land blijft
functionneeren, in tegenstelling met de
randstaten rondom Duitschland, die zoo
radicaal zullen worden verwoest, dat in
meerdere jaren in economisch opzicht
die landen zullen zijn uitgeschakeld. Al
les is maar een veronderstelling en we
geven onze meening gaarne voor een
betere.
Hoe ziet die toestand aan Duitsch-
land’s Oostgrens er momenteel uit?
Dantzig en de Poolsche Corridor? Dat is
nog precies gelijk aan enkele weken te
rug. Albanië dan? Dat is door Italië in
gepalmd en de totale sterkte van de Ita-
liaansche troepen wordt momenteel ge
schat op 80 A 100.000 man.
In die groote troepenmacht schuilt een
niet te miskennen gevaar al kunnen we
gerust aannemen, dat voorloopig dit
machtsvertoon meer bedoeld is als een
aansporing aan Zuid-Slavië om zich aan
den kant van de spilmogendheden Italië
en Duitschland te scharen. Natuurlijk
mogen we in dit verband even denken
aan Griekenland, aan Joego-Slavië, aan
Turkije, aan Roemenië, aan al de groo-
tere of kleinere Balkanstaten die met el
kaar een zoo wonderbaarlijk uiteenloo-
pend gezelschap hebben zooveel eigen en
toch ook weer gemeenschappelijke be
langen hebben en terdege dienen te wik
ken en te wegen aan welke kant de
weegschaal zal moeten doorslaan.
Eigenaardige verhoudingen hebben
zich den laatsten tijd b.v, voorgedaan bi
de annexatie van Tsjecho-Slowakije.
We denken b.v. er aan dat Duitsch-
land naast de Krupp-fabrieken nu ook
I,
ft
ff
tt
3de
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
