Builenlandsclie Revue.
iiiuuiuiiiuiiiiiuiuuiiiuiiuiiuiiiuiiiiinnu
III. V. UIEIFF
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 550
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
L
Stadsnieuws.
Stericfit
DE ONTAARDING VAN
DE SPORT.
No. 47
Woensdag 21 Juni 1939
35gl£ Jaargang
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
/TUKKIN
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
„STIERENGEVECHT”.
Md.
DE
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland m ct.
Buitenland 2J^ ct.
vind ik het glajd verkeerd te moeten
spreken van plicht. Mannen, onverschil
lig van welke nationaliteit, die gedwon
gen worden zich in deze levende dood
kisten op te sluiten, hebben alle rechten
op eigen levensbehoud verspeeld; dat is
een slaafsche gehoorzaamheid, die alleen
mocht worden toegepast op hen, die zich
geheel vrijwillig voor dit lugubere werk
aanmelden en daarvan een ambacht ma
ken. Wat legt de dienstplicht in het al
gemeen een zware verantwoordelijkheid
op de regeerders.
Is men zich daarvan altijd wel vol
doende bewust?.
Maar genoeg hierover. Het mijmeren
over de vele wantoestanden in onze sa
menleving maakt ons een beetje prik
kelbaar en in die gesteldheid is men o
zoo graag bereid iets dikker woorden
te gebruiken dan voor het normale ver
loop der omstandigheden gewenscht is.
Speciale inrichting voor
Advertcntiën per regel:
Woensdagsnunimer 10 cent.
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
H. Dekker.
A. Lammertsma.
R. van der Schaaf.
S. van der Schaaf.
L. Noordbruis.
J. van der Zee.
Tj. Buma.
B. Woltthuizen.
Joh. van der Schaaf.
VISCHWEDSTRIJD.
Zondag 18 Juni hield de onthouders-
vischclub de 2de wedstrijd in dit seizoen
in de Sneekervaart
De vangst was weer niet groot, maar
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 19 graden.
2de
3de
4de
5de
6de
7de
8ste
9de
10de
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
DE WEG NAAR DE EERSTE KLASSE,
Dooden en'gewonden markeeren
dezen.
Met 1 JULI begint het
nieuwe halfjaar.
Stort Uw abonnementsgeld
op onze giro no. 87926 vóór
dien datum. U krijgt dan
geen incassokosten. Het is
gemakkelijk en voordeelig.
Administratie
„DE JONO’s NIEUWSBLAD"
Bij een verwoeden aanval van
E. D. O. raakte doelman Pelikaan
den rechtsbinnen van E. D. O., Van
Zaanen, met de vuist in het gezicht
Van Zaanen bleef liggen, terwijl de
bal al lang weer aan den anderen
kant was. Dit was voor sommige
supporters aanleiding, om het ter
rein op te snellen zoodat de scheids
rechter wel genoodzaakt werd het
spel op te houden. Minutenlang
bleef Van Zaanep, omringd door
spelers en anderen, op het veld lig
gen, totdat hij eindelijk op een
brancard werd weggedragen.
Wij hebben in ons vorig weekover
zicht met nadruk gewaarschuwd tegen
een ongemotiveerd optimisme wat be
treft den internationalen toestand.
Een nieuwe onverwachte zet op dit
groote schaakbord brengt de diplomaten
van andere landen in actie, om zooveel
mogelijk en ook zoo spoedig mogelijk
de voordeelen te neutraliseeren.
Was dit internationale schaakspel al
leen een ^trijd tusschen de diplomaten
van verschillende landen, we zouden met
zeer veel belangstelling de ontwikkeling
der kanserï volgen. Nu echter het lot van
millioenen menschen op het spel staat,
zien we met veel zorg die ontwikkeling
tegemoet. Elk nieuw probleem, dat zich
voordoet, brengt ons ontegenzeggelijk
dichter tot de onafwijsbare oplossing, die
men oorlog noemt.
In Europa was de laatste maanden
het evenwicht zoo’n beetje hersteld.
Duitschland en Italië werken wel rustig
door aan de bevrediging van hun „le-
bensraum" maar tot nu toe bleef die ah-
tie tot kleine dingen beperkt. Toch moet
er ernstig voor gewaarschuwd worden
deze plaatselijke incidenten als van nul
en geener waarde te beschouwen. Naar
onze meening is elke actie, door de as
Rome-Berlijn ondernomen, hoe klein op
zich zelf en oogenschijnlijk zonder eenig
verband, wel degelijk een onderdeel van
het groote vast omlijnde plan aan welks
uitwerking met alle beschikbare krach
ten wordt gewerkt.
De omsingelingspolitiek van Engeland
heeft natuurlijk in Duitschland en Italië
een reactie teweeggebracht ,en het is hun
ook werkelijk gelukt de belangrijke zet
van Engeland met een niet minder ern
stige tegenzet te beantwoorden. Het
Anti-Kommintem pact, waaraan ook Ja
pan deelneemt, schept weer nieuwe mo
gelijkheden. De algemeene toestand was
de laatste weken van dien aard, dat door
NIEUWE RIJWIELMERKEN.
De verkoop van rijwielmerken voor ’t
dienstjaar 1 Augustus 1939-31 Juli 1940
vangt op 21 Juli aan.
Caveant consulesl Dat zij, die de
jeugdleiding hebben aanvaard, toch wa
ken 1 Vooral de sportleiders 1
Nauwelijks had Van Geenen zijn
plaats ingenomen of een tweede on
geluk gebeurde. Ditmaal trof het
den doelverdediger van E. D. O.,
Wille, die üitviel, met het hoofd
naar beneden, juist toen Herklots
wilde intrappen. Wille bleef ook
liggen. Men Ibegrijpjl, Hat -de ge
moederen door deze voorvallen
steeds erger werden verhit en dat
er gedurende de resteerende vijf
minuten geen bal meer behoorlijk
werd getrapt. De H. B. S.-ers ver
dedigden met man en macht, trap
ten als het even kon buiten de lijnen
en de wedstrijd eindigde met 2-1
’voor H. B. S.
DE GEMEENTERAADS
VERKIEZINGEN.
De S. D. A. P. afd. Bolsward, heeft
op wel origineele wijze getracht reclame
te maken voor de komende raadsverkie
zing.
Op het Hengstepad werd een open
luchtsamenkomst gehouden, met mede
werking van het Hollandia-muziekkorps
en als spreker de heer de Boer uit Leeu
warden.
Voor deze nieuwe vorm in de verkie-
zingsactie bestond groote belangstelling.
Na afloop van de samenkomst op het
Hengstepad ging het met de muziek
voorop naar de Blauwpoort waar even
eens onder groote belangstelling een
propagandistisch woord door den heer
de Boer werd gesproken.
Onlangs naar aanleiding van den dood
van den jeugdigen E. D. O.-speler Bas
Timmerman, schreef ik er over hoe de
beoefening van sommige sporten
voornamelijk van yoetballen ontaard
was in een afbeulerij, waarbij in een
maximum wedstrijdduur de alleruiterste
inspanning van de'spelers wordt gevergd
’n moordopgave, welke met sport niets
meer te maken heeft, maar gevergd
wordt door het financieele clubbelang,
gevolg is van het competitie-systeem
met zijn aanhang van promotie- en de
gradatiewedstrijden en wordt aanvaard
omwille van de glorie, waarmee één-
dagspopulariteit den speler kroont.
Bas Timmerman viel er dood bij neer.
Zoo iets gebeurt méér, zelfs bij een
vriendschappelijken wedstrijd. Men ver
geet, dat het voetballen geen zomersport
is en de tijdsduur van de inspanning,
anderhalf uur met een kleine onderbre
king, is te lang.
het herstelde evenwicht in Europa de
Duitschers een beetje huiverig werden,
de kwestie ten opzichte van Polen op de 1
spits te drijven. Er moest dus iets ge-
vonden worden, waardoor dit even- 1
wichtsorgaan in Europa verstoord kon
worden, waardoor nieuwe mogelijkheden
voor de as Rome-Berlijn in het vooruit-
zicht lagen.
Hier nu is Japan opgetreden als de
reddende figuur, natuurlijk in overleg
met de bekende asgenooten. Het zal
onze lezers zeker wel bekend zijn, dat 1
de incidenten te Tientsin, speciaal in de
internationale nederzettingen de verhou
dingen tusschen Japan en Engeland op
de spits gedreven hebben. De blokkade
van de Engelsche nederzetting is een
directe aanslag op Engeland’s prestige
in het Verre Oosten, een aanslag, welke
Engeland ónmogelijk zonder een krach
tig protest zich kan laten welgevallen.
Wat is het doel van deze actie?
Allereerst wil Japan een einde maken
aan de Engelsche steunverleening aan
Tsjang Kai Sjek, de opperbevelhebber
van het Chineesche leger. Dit is een per
soonlijke actie waardoor Japan eindelijk
de gelegenheid zou krijgen door het ge
brek aan munitie bij de Chineesche
strijdkrachten dit land tot volledige over
gave te dwingen. Maar er zit meer ach
ter deze actie. Japansche deskundigen
zijn van oordeel, dat Engeland momen
teel niet in staat is een sterke vloot naar
Singapore te zenden, aangezien het te
zeer wordt vastgehoüden door den poli-
tieken toestand in Europa.
De deskundigen merken verder op, dat
Engeland geen oorlog kan voeren in het
Verre Oosten, behalve wanneer de Ver-
eenigde Staten de verzekering zouden
geven, dat zij actief zullen medewerken.
Aangezien evenwel Tientsin geen Britsch
grondgebied is, zooals Hongkong, doch
Engeland hier slechts economische rech
ten heeft, verwacht men niet, dat Edge
land hier een oorlog zal ontketenen.
Teekenend is in dit verband ook een
oordeel van een Duitsch blad, de „Na
tional Zeitung” welke schrijft:
De „National ?eitung” te Essen noemt
de blokkade: „Een duidelijk antwoord
aan Engeland op de poging Moskou te
betrekken bij de Europeesche politiek”
en schrijft verder: „de situatie is meer
dan interessant. Terwijl de Engelschen
Duitschland en Italië trachten te omsin
gelen met de gewenschte hulp der Bol-
sjewiki, moeten zij in een der Britsche
invloedssferen machteloos toezien, hoe
zij door de Japanners omsingeld worden.
Mussolini heeft onlangs verklaard, dat de
mogendhöden van de orde overal ter
wereld zullen antwoorden op de Britsche
omsingelingsmanoeuvres. Tientsin is een
deel van deze wereld”.
Wanneer we over deze belangrijke
kwestie nog even door fantaseeren, dan
zit er nauw verband tusschen de nieuwe
activiteit, welke Duitschland in Slowa
kije ontwikkelt en den toestand in het
Verre Oosten.
Reeds vorige week is door verschillen
de bladen melding gemaakt van troepen
bewegingen in Duitschland.
Volgens mededeelingen van de Duit-
sche legatie te Britislawa is nu ook het
verkeer tusschen Slowakije en het pro
tectoraat tot nader order stopgezet.
Uit voorgaande dergelijke maatregelen
is ons nog wel bijgebleven dat een der
gelijke stopzetting verband houdt met
troepenbewegingen. Velen zullen zich
thans de vraag stellen: Wat doet En
geland? Het plan is om voorloopig een
economische boycot in te stellen.
Deze maatregelen zouden omvatten:
1ste. het schrappen van Japan van
de lijst der meest begunstigde landen;
2de. het opzeggen van het Britsch-
Japansche verdrag van 1911, waardoor
Japan zijn groote markt op de Britsche
kroonkolonie zou verliezen;
3de. het verhoogen van de rechten
op Japansche goederen.
De Japanners toonen uiteindelijk geen
beduchtheid voor de Engelsche economi
sche represailles. Alles bijeengenomen
zal het weer een drukke week worden
voor onze buitenlandsche diplomaten.
De ramp van de Fransche onderzee
boot is de derde duikbootramp in ’zeer
korten tijd. Eerst de Amerikaansche boot
„Squalus” waarbij 27 menschenlevens
vielen te betreuren, daarna de Engelsche
„Thetis” met 99 menschen en nu weer
de Fransche „Phenix” met 71 man aan
boord.
Volgens de laatste telegrammen is de
plaats waar de boot gezonken is, einde
lijk gevonden. Een olievlek' op het wa
ter moet de plaats aanduiden waar deze
71 menschen als slachtoffer van hun
plicht omkwamen.
Is dat eigenlijk wel juist? Wat is
eigenlijk een duikboot? Een wapen, dat
alleen en uitsluitend is bestemd voor
massamoord; voor sluipmoord; en dan
Enfin, ook in Oost-Qraftdijk bleef de
vorige week een der spelers, een 23-
jarige jongeman, tlood op het veld lig
gen.
waar meerdere wegen zich vereenigen
bestaat de kans op behoud van bedrij
ven en instellingen.
Door de aanleg van Rijksweg 43, wel
ke is geprojecteerd om de stad, zal in
de nabije toekomst het verkeer van Oost
naar West niet meer door onze straten
gaan. Een nabeschouwing over eventu-
eele voor- en nadeelen hiervan achten
onze besturen geheel overbodig. Bols-
ward zal zich aan de gewijzigde toestan
den, ook op dit terrein, dienen aan te
passen. En naar hun meening is het van
zeer groot belang of in de toekomst het
verkeer uit de omgeving meer in het bij
zonder uit het Noorden en Zuiden zich
hier gaat vereenigen met dat op Rijks
weg 43, met andere woorden of Bols-
ward een knooppunt van wegen zal blij
ven.
Wanneer de ontwikkeling van het
verkeer gedurende de laatste twintig
jaren wordt beschouwd, dan valt het op,
dat met het beter en breeder worden
der wegen, ook steeds de afmetingen en
het gewicht van de vervoermiddelen toe
namen.
De wegen in de omgeving van onzen
stad verkeeren vrijwel alle in een goeden
staat. De vraag echter of de wegen en
bruggen in onze stad binnen afzienbaren
tijd zullen voldoen aan de eischen die
het verkeer dan zal stellen, meenen onze
besturen ontkennend te moeten beant
woorden. Voorheen toen het verkeer
goeddeels per schip plaats vond, heeft
Bolsward dat verkeer wegen geboden,
zoo zelfs, dat in bijna iedere straat van
beteekenis een gracht werd gegraven.
Daarbij werd een stadsbeeld geschapen,
dat nu nog de bewondering opwekt voor
de practische zin en het gevoel voor
schoonheid van opdrachtgevers en bou
wers van dien tijd.
Onze tijd vraagt wegen, geschikt voor
het autoverkeer.
Is het, om die te kunnen bieden, noo-
dig nu overtollige waterwegen om te
bouwen, dan mag worden vertrouwd, op
de bouwers van heden, die zullen weten
te maken een stadsbeeld van een eigen-
tijdsche schoonheid.
Wordt niet binnen de kleine steden
een weg geboden aan het verkeer, dan
zal dat zich straks andere wegen zoeken
en maken en de stadjes terzijde laten
liggen, als evenzoovele monumenten van
vergane grootheid en welvaart.
Alhoewel onze besturen meenen te
mogen vertrouwen op de belangstelling
van Uw raad voor deze problemen,
hebben zij toch gemeend U dit adres te
moeten zegden en daardoor nog eens uw
aandacht te vestigen op de verkeerswe
gen, de slagaders van handel, industrie
en welvaart.
Van Zaanen moest naar de Cen
trale Post worden gebracht. Hij
heeft vermoedelijk een lichte her
senschudding. Wille had een hevige
neusbloeding, doch knapte later
op.
En uit een „overzicht” van den wed
strijd:
.acht minuten na de pauze
scoorde v. d. Vegt de gelijkmaker.
Van dit oogenblik af waren talrijke
spelers hun zenuwen niet meer
meester en begon het meer op een
stierengevecht dan op een voetbal
wedstrijd te gelijken. Toen Van Vliet
twaalf minuten voor het einde uit
een vrije trap het winnende doel
punt maakte, werd de toestand be
slist dreigend. Er werd gegooid, ge
haakt, vastgehouden en zelfs nage
trapt.
We willen het hierbij laten.
Om te concludeeren: dat de leiders
van de sportbonden een reactie op deze
sportontaarding kunnen verwachten,
wanneer zij niet bereid blijken of zich
niet in staat betoonen om deze uitwas
sen uit te snijden. De duur van wed
strijden moet worden beperkt, of de
rustpoozen vermeerderd dan wel ver
lengd, of de regelen moeten worden ge
wijzigd in ieder geval: er moet iets
worden gedaan opdat de ontspanning,
welke sportbeoefening beoogt, niet in ’n
moordende inspanning kan ontaarden.
En de hoogere sportregionen moeten toe
gankelijk worden gesteld langs wegen
van vriendschap en gezonden wedijver;
de huidige weg van bloed, haat en na
ijver moet worden afgesloten, voor al
tijd.
Er zijn tal van Christenen, die er voor
zich eerlijk van overtuigd zijn, dat ook
op Zondag eenige gepaste ontspanning
geoorloofd is. Maar geen Christen zal
het op den duur kunnen lolereeren, dat
de Zondag wordt ontheiligd door geor
ganiseerde openbare slachtpartijen tus
schen menschen.
Wie Maandag j.l. in de krant het ver
slag las van de op Zondag gehouden
voetbalwedstrijden en speciaal van die,
waarbij het. om het behoud- of de ver
overing van een plaats in de Eerste Klas
ging, zal een gevoel van afkeer niet heb
ben kunnen onderdrukken. In de bladen
der Arbeiderspers wordt de wedstrijd
H. B. S.E. D. O. gekenmerkt als lij
kende „meer op een stierengevecht dan
op een voetbalwedstrijd".
We huiveren van afschuw als we het
over stierengevechten hebben. We vin
den zoo iets - „barbaarsch” en slechts
bestaanbaar in het ontaarde Spanje.
Maar ik zou wel eens willen weten, wat
ze in Spanje van onze voetbalwedstrij
den denken! Gelukkig voor ons, zijn on
ze hebbelijkheden in het verre Zuiden
niet zoo bekend als de Spaansche zeden
ten onzent zijn.
Voor wie niet gewoon zijn omveel no
titie te nemen van sportverslagen, zal ik
hier een en ander citeeren uit wat in
de vorengenoemde kranten nog méér
over den wedstrijd H. B. S.E. D. O.
werd geschreven.
Het begin was indrukwekkend.
De E. D. O.-spelers verschenen allen
in rouwkleeding: ze droegen zwarte
shirts, in eerbiedig herdenken van hun
makker Bas Timmerman, die twee we
ken geleden dood op het groene veld
was neergestort.
Maar (dan bdjgint het spul. Ik geef
slechts enkele korte uittreksels.
toch beter dan de eerste keer.
De prijzen werden als volgt gewon
nen:
1ste prijs: P. de Jong, met een baars
van 27 c.M.
A Telefoon No. 451
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Door de besturen van de Christelijke
en R.K. Middenstandsvereen. is kort ge
leden onderstaand adres aan den Raad
verzonden:
Aan de Raad der Gemeente
Bolsward,
EdelAchtbare Heeren,
De besturen van bovengenoemde ver-
eenigingen vernamen met instemming uit
het verslag in De Jong’s Nieuwsblad het
besluit van uw Raad om aan Burgemees
ter en Wethouders van deze gemeente op
te dragen te komen met een uitgewerkt
plan voor demping of overkluizing van
het gedeelte gracht langs den Dijlakker
vanaf de Marktstraat tot en met de
„Veensbrug”.
Zij wenden zich tot Uw raad om hem
te verzoeken deze principieele beslissing
tot demping zoo spoedig mogelijk te
doen volgen door een aanvaarding van
het te ontwerpen definitieve plan en om,
zij het ten overvloede, uw. aandacht te
vragen voor het verkeersvraagstuk door
onze stad, we|k vraagstuk, naar hun
meening, uiteindelijk slechts kan worden
opgelost door demping van meerdere
daarvoor in aanmerking komende
grachtjes.
Zij meenen als besturen van de orga
nisaties, waarin een groot deel van den
handeldrijvende en de kleine industriee-
len in onze gemeente is georganiseerd,
dit te moeten doen op de volgende mo
tieven:
Meer en meer openbaart zich een stre
ven dat nu reeds is en in zijn verdere
doorwerking in nog ergere mate zal blij
ken te zijn een groot nadeel voor de
kleinere provinciesteden. Het is het stre
ven naar centralisatie, het verschijnsel
dat openbare en particuliere instellingen
en bedrijven zich steeds meer samen
trekken in eenige groote centra van land
en gewest. De bestrijding van de onaan
gename gevolgen van dit streven voor
de kleine steden, gevolgen die niet uit
sluitend van economischen aard zijn, is
uiteraard zeer moeilijk.
En toch is een zoo goed mogelijke
bestrijding van deze ontluistering van ’t
platteland en van deze neergang der
kleine steden een groot belang, op de
eerste plaats voor haar inwoners, maar
ook voor de geheeie volksgemeenschap,
omdat een gezond volksleven een gezond
platteland noodig heeft en dit op zijn
beurt gebaat is bij bloeiende kleine cen
tra.
En als een axioma kan worden aan
vaard, dat handel en industrie zich
slechts kunnen handhaven en vestigen
bij de knooppunten van! het verkeer. Daar
u
DE JONG s NIEUWSBL
waarin opgenomen
