Buitenlandsche Revue.
nnfflnninnniuiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiiinii
HI. I. 0. UIERFF
Dr. J. Th. n. Schreuder
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
OPRUIMINGEN.
35g*£ Jaargang
Woensdag 12 Juli 1939
No. 53
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
te S n e e k
heeft de practijk
hervat
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIUIIIIIIIIIII1IIIIUIIIII1UI
Stadsn i euws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
14
36
en
ne
IJ
n-
den.
Md.
50
50
:ts.
ts.
Advertentiën per regel;
Woensdagsnummer 10 cent
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
NU GE VACANTIE-PLANNEN HEBT:
LEEST DE ADVERTENTIE
PAGINA’S!
De vraag aan het einde van onze vo
rige weekrevue gesteld: hoe zullen we
een volgende week over de wereldpro
blemen denken? is ook in de afgeloo-
pen week geen stap dichter tot de op
lossing gekomen.
We moeten nog steeds de algemeene
opinie onderschrijven dat er spanning in
overvloed is en niets er op wijst, dat ’n
verbetering binnen afzienbaren tijd ver
wacht kan worden. Wanneer we de
kwestie-Dantzig in de eerste plhats on
der de loupe nemen, dan blijkt er sedert
de vorige week niet veel veranderd.
Tenminste aan den buitenkant. Wanneer
men de berichten een beetje critisch
leest, bemerkt men telkens, dat er eigen
lijk tusschen de regels door meer staat,
dan in het geheele bericht. Dantzig, zoo
lezen we, is momenteel zeer in trek als
vacantieoord voor Duitsche toeristen.
Ongeveer 12000 zijn er in den loop der
laatste maanden aangekomenmaar
nu komt het typische uit een ander be
richt: „Eenheden uit de S. S. en S. A.
welke kort geleden in Dantzig zijn aan
gekomen, hebben voor gouwleider For
ster gedefileerd.”
Daaruit blijkt, dat de Duitsche toeris
ten voor het meerendeel gewapende S.
A.-mannen zijn. De bedoeling is erg
doorzichtig. Dantzig moet een getrouwe
copie worden van het Sudetenland en de
Poolsche corridor ondergaat dan het lot
van Tsjecho-Slowaklje.
Zoo is zeer waarschijnlijk de gedach
tengang van de Duitsche leiders, maar
een herhaling van September 1938 is nu
niet geheel te verwachten.
Engeland en Frankrijk hebben sedert
het vorige jaar de achterstand in de be
wapening weggewerkt, zoodat men nu
ook militair gesproken klaar is. Dit be-
teekent dat men niet alles goedkeurt wat
Duitschland zich meent te mogen veroor-
Speciale inrichting voor
er.
)U-
Verschljnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 et.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal
DRENKELING.
Dat iemand die in een kano wenscht
te varen wel eerst de zwemkunst dient
machtig te wezen, bleek Zondagmorgen
waar te zijn, toen de persoon Molle Eier
in een kano varende omsloeg en in de
diepte wegzonk, wat ongeval gelukkig
werd opgemerkt en hij met behulp van
de reddingsbaak hangende aan de brug
leuning aan de Blauwpoortsbrug van
onder water werd opgehaald.
Nadat deze drenkeling na ongeveer 10
minuten in het water te hebben gelegen,
door hulp van den persoon Ynte Adema,
kruidenier alhier welke dadelijk overging
tot toepassen van kunstmatige ademha
ling, gelukte het dezen de levensgeesten
weder op te wekken.
De heer Adema nam destijds deel aan
een cursus in E. H. B. D. en Redden van
Drenkelingen, maar door omstandighe
den heeft hij aan het examen voor ver
krijging van het diploma niet deelgeno
men.
Thans heeft hij het destijds geleerde
in practijk kunnen brengen en hem komt
een woord van lof toe voor zijn oordeel
kundig optreden bij het opwekken van
levensgeesten.
Dat vele bewoners alhier het nut nog
niet inzien, wat met een reddingsbaak
kan worden verricht en geheel onver
schillig zijn voor hun doel, blijkt nog
maar dikwijls, daar vele malen deze ha
ken van de brugleuningen afgehaald en
in het water worden gegooid.
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELEF. 550
ft:
uk
js-
er.
nk
e-
ïl-
grensincident spreken. Volgens de Ja
panners neemt de strijd een voor hen
gunstig verloop. Tank-eenheden hebben
de vijand uit zijn stellingen verdreven.
24 Russische vliegtuigen werden neerge
schoten, terwijl voorts meer dan 200
tanks verloren gingen.
Van andere zijde bericht men evenwel,
dat de Mongolen stand houden bij de
Westelijke bruggen. De laatste week zijn
ongeveer 60000 man van het Russische
leger naar Mongolië gezonden om het
moreel van de Mongoolsche troepen te
versterken. Vijftig Russische en Mongool
sche vliegtuigen hebben dezer dagen bo
ven het Boeirmeer gevlogen. Japansche
vliegtuigen zijn toen opgestegen en heb
ben 25 neergehaald.
Zoo zien we dus ook weer op een
nieuw terrein de tegenstellingen onder
geschikt gemaakt aan de wapenen.
Wanneer zal de tijd toch eens komen
dat het onderlinge wantrouwen uit de
wereld verdwijnt? Het moet toch moge
lijk zijn elke kwestie in onderling over
leg te regelen en vooral mogen we hopen
en wenschen, dat bij hen, die in onze
samenleving nog de beschikking hebben
over het wel en wee van millioenen men-,
schen, de verantwoordelijkheid voor zoo
veel menschenlevens .belangrijk sterker
zal spreken dan eenige. tientallen procen
ten dividend, die misschien met aandee-
ien in de oorlogs-industrie gewonnen
kunnen worden.
Inderdaad, het staat er: opruimingen.
Maar |het wo(rdt jtoch ge lep jpolitiek
artikel. Wat ik schrijven ga, staat in
geen enkel verband met de kabinets
crisis. En ik wil ook niet over po
litiek schrijven, want ik ruik de vacan-
tle. Al kwam Colijn me in hoogst eigen
persoon opzoeken en me vertellen, dat-ie
een stuk of tien portefeuilles „te geef”
had ik en zoude hem zeggen: als
Uwe Excellentie nA de vacantie nóg
geen liefhebbers hebt gevonden, kan hij
zich als nog bij mij vervoegen, voorloo-
pig heb ik geen interesse voor porte
feuilles.
Te weten: niet voor politieke
portefeuilles. Zoo’n gewone zakporte-
feuille u weet wel: zoo’n zachte van
saffiaanleer nou, die kan ik wel ge
bruiken. Als Ik straks naar zee of bosch
ga ik ben daaromtrent nog niet defi
nitief besloten en ik moet 'n m’n ho
tel een kleinigheid betalen, dan maakt
het ongetwijfeld Indruk, als ik een goed
uitziende portefeuille kan trekken, welke
in stand en rang boven derzelver Inhoud
staat. Opscheppen kost niet veel en is
een der meest beoefende sportieve be
zigheden van vacantiegangers.
Als we zoo enkel onder vreemden zijn,
doen we zoo’n beetje losjes en we pra
ten wat geaffecteerd; de notaris-klerk
wekt den indruk, dat-ie meneer zélf is
en ondergeteekende is nog nooit uit z’n
pension op de heide teruggekeerd, of ze
zeiden hem na: die Colijn zal toch wel
een heele hulp aan hem hebbent
Maar ik dwaal af.
Ik wilde den lezer en de lezeres er
aan herinneren, dat ze straks, als ze
op vacantie gaan, een hoop noodig heb
ben. Niet enkel een nieuwe portefeuille,
maar ook een flanellen broek en een
paar luchtige polohemden, waarin we
„van alles” kunnen en zullen doen,
van wandelen tot zwemmen, maar waar
in we nooit of te nimmer polo zullen
spelen; voorts nu doe ik een woordje
voor de dames die „niets (hebben) om
aan te trekken” een paar nieuwe g e-
schikte jurken, van die gemakkelijke
u weet wel, die je wasschen kunt. Enne,
enfin laat ik maar niet gaan opsommen,
wat dames voor een vacantie-uitstapje
allemaal noodig hebben. Ze weten het
zelf ik zucht met u mee, op mannen
broeders maar Al te goed.
Vacantieplannen wekken problemen,
want ze eischen uitgaven vóóraf en een
spaarpot voor onderweg. En toch, en
toch....: alles regelt zich zelf in het
leven. (Excuseer me dezen luchtigen kijk
welke) voortkomt uit de lossinnigheid,
die zich jaarlijks omstreeks half-Juli van
me meester maakt.
Alles wat we „noodig mee te nemen”
hebben, wanneer we straks het stof on
zer woonstede van de voeten stampen
om elders de longen vol te gaan zuigen
met het stof onzer heirbanen en de
zweetluchtjes van op bekende toeristen
plaatsen, dus in de „vrije natuur”, sa
mengeplakte menschenmassa’s ik zeg:
alles wat we dan noodig hebben, vanaf
een stuk zeep en een nieuwe tandenbor
stel tot ja, tot de gekste en duurste
dingen toe, koopen we voor den halven
prijs.
Heuschl
Bekijk daartoe de pagina’s der eerst
volgende nummers van onze krant maar
eens.
Besteedt, zoo raad ik u, aan die ad
vertenties heel veel aandacht, vóór ge
op vacantie gaat. Dan weet ge, waar
ge ten behoeve van uw vacantletocht te
recht kunt voor een prikkie. Twee maal
per jaar mag de winkelier zoo bepaalt
de wet het opruiming houden. En
hij mag het niet (uitzonderingsge
vallen daargelaten, voor welke toestem
ming van de Kamer van Koophandel
noodig is), meerdere keeren doen, Eh
ook niet buiten de tijden, eveneens bij
de wet geregeld. De eerste oprulmings-
mogelijkheid bestaat voor den winkelier
jes die zich hebben laten kennen als pret
tige passagiers en aan de commissie voor
hun gul onthaal.
Namens de Ouden van Dagerf bracht
de heer Jac. Winia in een humoristische
speech dank aan de Commissie en ver
der aan allen voor dezen onvergetelijken
middag.
Op zijn verzoek werd staande het
Friesch Volkslied gezongen.
Ook de heer O. Feenstra bracht in
warme woorden dank voor ’t genotene.
Onder daverend applaus werd aan de
twee oudste deelneemsters van de tocht,
de dames Wed. A. Bielaard 86 jaar en
Wed. v. d. Pan 85 jaar een cadeau, in
den vorm van een gebak, aangeboden.
De twee oudste deelnemers, de heeren
Hooghiemstra 87 jaar en Draaisma 85
jaar, ontvingen elk een tabakspijp en een
pakje tabak.
Het was bijna tien uur, toen de voor
zitter, de heer J. Kooistra, namens de
commissie dank bracht aan allen, die
hebben meegewerkt om deze prachtige
tocht te doen slagen.
De commissie kan dan ook met zeer
groote voldoening op dezen dag terug
zien.
Arts voor Inwendige Ziekten
2e ORGELCONCERT.
Een bijzonder mooi orgelprogramma
kregen we dezen avond. Evenzeer als
de melodie van het koraal: „Wie schön
leuchtet der Morgenstern” schoon en
stralend is, heeft Bach van zijn Choral-
vorspiel „per Canonem” iets zeer belang
rijks weten te maken; de kunstvolle
doorvlechting van de canon (tweestem
mig) is heel doorzichtig en zonder
moeite uit elkaar te houden. Het geluids-
volume hierbij hadden we ons veel zach
ter gedacht,| maar ook dit heldere deed
het wel; men kan trouwens Bach geluk
kig spelen zooals men wil, want de
meester heeft geen aanwijzingen gege
ven.
Alt’s registratie van Mailly’s „Médi-
tation” was waarlijk boeiend en interes
sant; we bedoelen voornamelijk de
trekjes in het middengedeelte die, in
kwintgeluid gespeeld, al bijzonder be
koorlijk voor den dag kwamen.
Van Synfonie No. 4 van Ch. Widor
hebben we zeer genoten; niet alleen van
de snel-wisselende stemmingen der Toc
cata, maar vooral ook van het zachte
Cantabilé, een stille ontroerende mijme
ring, waarbij ieder zoo in z’n eigen ge
dachten verdiept raakt. Men kan zeggen
wat men wil, maar die Fransche muziek
klinkt op het Martini-orgel verrukkelijk.
Maria Ykema is voor ons al een goe
de bekende, en haar orgaan lijkt ons
telkenmale mooier en voller toe. Het
best was zij dezen avond stellig in „Ave
Maria” van Cherubini en in Bach’s
„Liebster Jesu, wo bleibst du tso lange”,
vooral in dit laatste boeide zij door een
treffende voordracht, die wij zelden zoo
hoorden. Haar keuze van Trunk’s im
pressies was minder gelukkig. Weliswaar
vormen deze (zéér moderne) composities
waardevolle bijdragen tot de vocaal-lit-
teratuur, maar voor een kerkconcert zijn
ze wel wat erg kort, en leenen zich met
hun pianobegeleiding beter tot een
voordracht in intiemeren kring. En zelfs
dAAr laten we ze gaarne liggen voor één
heerlijk lied als het „Ave Maria” van
Cherubini.
Volgende concert de bekwame hobo-
ist Piet Everaarts.
in het vroeger voorjaar, de tweede valt
in den tijd van 15 Juli15 Augustus.
Dan moet hij opruimen; dat eischt
het zakelijke belang van hem. Hij moet
ruimte en geld maken ten behoeve van
zijn wintervoorraad. En hij moet het ri
sico afschudden, dat hij blijft zitten met
artikelen, die een volgend jaar niet meer
volgens'de laatste mode zijn. De arti
kelen, die hij nu weet af te zetten tegen
inkoopsprijs en zelfs daar beneden, leve
ren hem de winst van risico-verlies en
hij komt in staat om zich weer gewone
winstkansen te scheppen door aankoop
van nieuwe modieuse goederen voor het
komende seizoen.
Wie van de Juli- (en Augustus)-uit-
verkoopen verstandig profiteeren, zullen
zich vóóraf reeds vele vacantregenoegens
verzekeren. Het effect zal geweldig zijn.
Papa maakt indruk hij zal het zien
en ervaren met zijn saffiaan-lederen
portefeuille, z’n flanellen pantalon en
nieuwe zomerschoenen; en al zijn doch
ters, in fleurige fliscootjes, met nieuw
gepermanente haardos, 'n sportieve
sjaal om het geminiseerde giraffenhalsje
en een „beeldig” taschje veroveren stor
menderhand mannenharten en keeren,
tot opluchting van vader, moeder en de
tantes zwaar verloofd'naar huis terug.
DAArom: profiteert van de a.s. oprui
mingen en leest de pagina’s van deze
krant nauwkeurig.
Ten besluite een wenk aan de winke
liers, een herinnering. De zomeroprui-
mingen mogen volgens de bepalingen
van de wet, enkel worden aangekondigd
onder een der navolgende vijf benamin
gen: jaarlijksche opruiming, halfjaarlijk-
sche opruiming, balansopruiming, inven
tarisopruiming en seizoen-opruiming.
DE AUTOTOCHT VOOR OUDEN
VAN DAGEN.
Een beetje angstig tuurden we Zater
dagmiddag naar de donkere lucht, die
tusschen 12 en 1 uur nu en dan een
fijne motregen losliet.
Toen echter om even over eenen, vanaf
de Gasthuissingel de auto-karavaan zich
in beweging zette, was het gelukkig
droog en heeft het weer zich uitstekend
gehouden.
Honderd en zeventig oudjes, verdeeld
over 30 auto’s en autobussen, hebben
aan dezen tocht deelgenomen; met de
chauffeurs, verpleegsters, dokters, be-
diensters enz., genoten 215 personen
van dezen prettigen middag.
Door de commissie was alles in de
puntjes georganiseerd, bijgestaan door
den inspecteur van politie, die voor een
uitstekende regeling van het verkeer
heeft zorg gedragen.
Ditmaal ging de tocht over Wommels,
Franeker, Leeuwarden, waar een lid van
de motorbrigade ons door het verkeer
leidde, om even voor Hardegarijp in een
stille laan bij het station te pauzeeren,
waar de fouragewagen en de bedien-
sters reeds gereed stonden om de dames
van een versnapering te voorzien, terwijl
de heeren elk een zakje sigaren ontvin
gen.
Daarna ging het verder naar het
eigenlijke doel van de tocht, de mooie
omgeving van Drachten en Olterterp,
waar om half vier in de uitspanning
„Vreewijk” werd gepauzeerd, om na de
thee, koek en gebak anderhalf uur in de
mooie speeltuin vermaak en ontspanning
te zoeken. Nu daar heeft het niet aan
ontbroken, vooral het draaiend rad, ket
tingbrug, draaimolen en zweefstoeltjes
mochten zich in een groote belangstelling
verheugen.
Om vijf uur nog even koffietafelen,
waar de Commissie onder groote hilari
teit nog een zestal koeken onder de
chauffeurs liet verloten. Toen om half
zes allen weer gereed waren om te ver
trekken, brak het zonnetje door de wol
ken.
Over Olterterp, Tijnje, Oldeboorn, Ak-
krum, ging het naar huis toe.
Even voorbij Akkrum nog even stop
pen en voegden zich bij ons 42 auto’s
van de tocht van Franeker.
Voor de wandelaar of fietser op den
straatweg zal deze voorbijtrekkende ka
ravaan van ruim zeventig auto’s een
mooi gezicht zijn geweest.
Het was kwart voor acht, juist op den
afgesproken tijd, toen men te Bolsward
aankwam, waarna met medewerking
van de drie plaatselijke muziekkorpsen
en onder aanwezigheid van duizenden
belangstellenden,"een triomphantelijken
intocht door de stad maakte.
De tocht was ten einde, echter nog
niet het programma van de Commissie.
In de Doele, waar de groote zaal keu
rig in orde was gemaakt, werden de
tochtgenooten ontvangen.
Op het tooneel had inmiddels het Ste
delijk Muziekkorps plaats genomen, en
onder een pittige marsch zocht ieder zijn
plaats op.
Geen wonder, dat er een zeer opge
wekte stemming heerschte.
Onder genot van thee, koek en boter
ham bracht eerst de heer H. van Spijker
namens de chauffeurs dank aan de oud-
loven. De garantie aan Polen is hiervan
een bewijs. De groote vraag blijft nu: j
zal Duitschland om het bezit van Dant-
zig een wereldoorlog willen ontketenen? i
Die consequentie wil men, als het mo-
gelijk is, van Duitsche zijde liever ver-
mijden en daarom wordt er stelselmatig 1
op gewerkt de andere partij op papier te
intimideeren, in de hoop, dat hier ’t ge- i
duld zich begeeft, men tot krachtiger
maatregelen zijn toevlucht neemt en i
Duitschland dan als de verdrukte on
schuld kan poseeren.
Heeft Duitschland deze mentaliteit
wellicht noodig om de vrede in het eigen
land veilig te stellen? We weten het niet;
daarvoor zijn de officieele Duitsche be-
richten te onbetrouwbaar.
Ook in Duitschland zullen, evenals dat
in andere landen het geval is, de mee-
ningen omtrent oorlog of niet verdeeld
zijn. Bovendien we vergeten zoo gauw.
Wanneer gedurende een paar dagen de
kranten ons geen bijzondere dingen mel
den, o dan denken er heel velen: er
komt toch geen oorlog, het duurt veel te
lang.
Laten we ons (het is jammer voor dit
optimisme) toch niet met een valsche
voorspiegeling gelukkig maken. Wan
neer de onzinnige bewapeningswedloop
in dezelfde mate als nu blijft doorgaan,
moet er de een of andere tijd een uit
barsting komen. De toestand, zooals wij
die tegenwoordig beleven, is verre van
rooskleurig en verandering moet er op
de een of ancf^re manier komen. Voor ons
Nederlanders is het in deze kwestie nu
rustig afwachten. Voor het behoud van
den vrede kunnen wij bidden.meer
niet? Ja zeker, we kunnen ook daden
stellen. We kunnen ook werken aan de
Alle andere benamingen zijn verbo- totstandkoming van die wereldvrede. Op
welke manier? zult ge vragen. Jammer
genoeg is voorloopig de tijd nog niet
rijp, deze gedachte in concreter vorm
weer te geven, maar die tijd komt, als
de massa-betoovering van onze dagen is
uitgewerkt en we weer nuchter en za
kelijk de dingen gaan beschouwen.
Maar.laten we weer terugkeeren
tot de gewone zakelijke orde in onze
weekrevue en niet te veel afdalen in be
spiegelingen, die, hoe waar soms, mo
menteel geen practische waarde hebben.
Hoe staat het met de Russische diplo
matie? Is er kans, dat Rusland tot het
Duitsche omsingelingsfront toetreedt?
Het schijnt, dat de onberekenbare factor
het gebrek aan inzicht in de psycholo
gie van West-Europa ook de Sovjet-Unie
parten speelt. Dit is de oude fout uit het
Tzarenrijk, welke zich nu weer herhaalt.
Rusland wil alleen nemen als dit te pas
komt, liefst niets geven. Nu nog veel
erger dan vroeger zou men graag de ge
legenheid afwachten, dat andere staten
oorlog voerden om dan als de tijd gun
stig is een flink deel van de buit in te
palmen.
Met dit systeem hebben de Russen bij
een oude geroutineerde staatsman als
Chamberlain geen succes. Wanneer Sta
lin de Engelsche premier wantrouwt, dan
kunnen we gerust zeggen, dat Chamber-
lain met heel veel reserve de onderhan-
delingen met Rusland voert. Het kan nog
langen tijd duren^voor de wereld precies
weet in hoeverre de Russen willen deel
nemen aan de nieuwe wereldopbouw.
Ondertusschen mag deze diplomatieke
actie ons niet de oogen doen sluiten
voor een gevaar, dat Rusland van een
geheel anderen kant bedreigt, n.l. een
bedreiging van Japansche kant in Mon
golië. Heeft Japan dan nog niet genoeg
aan China? zoo zullen velen zich afvra
gen. Hier is maar één verklaring mo
gelijk. Wanneer de militaire leiders ook
de buitenlandsche positie van een staat
tot hun domein rekenen, dan is in heel
veel gevallen het gezond verstand ver
dwenen. Tusschen burgerlijk en militair
denken en doen is een hemelsbreed ver
schil. Van laag tot hoog geeft elke uni
form een zeker gevoel van macht en we
kunnen ons indenken, dat in een land als
Japan wat zoowat geheel gemilitariseerd
is, deze machtshonger beteekent. Wat is
dat eigenlijk voor een land? zult ge vra
gen, waar ligt het?
Voor onze lezers die reeds geruimen
tijd de schoolbanken verlaten hebben,
even een kleine herinnering.
Mongolië is verdeeld in Binnen-Mon-
golië en Buiten-Mongolië; het eerste is
Chineesch bezit, het tweede een zelf
standige Sovjet-republiek, c.a. 15 mil-
lioen K.M.’, 700.000 inwoners, waarvan
c.a. 100000 Russen. Dit Buiten-Mongolië
grenst aan Mandsjoekwo, wat voor en
kele jaren terug onder Japansch beheer
gekomen is. Nu hebben op die grens tus
schen Mandsjoekwo en B.-Mongolië de
laatste tijden regelmatig schermutselin
gen plaats tusschen Japansche en Rus
sische grenstroepen. Zooals de toestand
zich daar echter de laatste weken ont
wikkelt, kan men moeilijk van een
DE JONG s NIEU WSBL A
waarin opgenomen
