Buitenlandsclie Revue.
III. V. d. Ill EU F F
OFF. FORD DEALER
BOLSWARD - TELER 550
AKKERTJES
tegen hoofdpijn, pijnen, koorts, kou.
Doos13 stuks - 12 stuivers2 stuks - 2 stuivers.
I
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Reparatie
aan alle merken
Automobielen
NEUTRALITEIT.
Stadsnieuws.
U
•^MLIUL
UITHAGEN
35gig Jaargang
Woensdag 11 October 1939
No. 79
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
I'
Groote voorraad
Onderdeelen
en Banden
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Uit den Omtrek.
GEEN KARAKTERLOOSHEID.
Md.
er.
;en
ran
0
,aan-
indel
luur-
1.
1-3.
G
6-2.
Ik wil niet pogen om me, aldus schrij-
35.—
ras
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
mdel
hoo-
:nt.
mt.
zet
>op
Drie neutrale landjes verliezen in deze
dagen hun vrij en fier, hun onafhankelijk
bestaan, tw. Estland, Letland eh Lij-
tauen, de positie van Finland wordt be
dreigd.
Duitschland en Rusland zijn een en
ander met elkaar overeen gekomen
óver anderen, zónder anderen.
De eerder genoemde landen zijn op
recht neutraal geweest, juist zooals wij
het zijn. Ze wilden hun onafhankelijk
heid zelfs van geen enkele zijde gega
randeerd zien, omdat ze haar een van
zelfsprekend recht achtten. Juist als wij.
Toch is hun onafhankelijkheid onder
gegaan.
Speciale inrichting voor
EEN ONGELUK.
Heden (Maandag)morgen had de heer
F., werkzaam op de Hollandiafabriek al-
R. E. S. III toerde naar Blauwhuis en
speelde 2-2. Geen slecht resultaat voor
dit jonge ploegje.
voer,
prij-
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
Petroleum komt op distributie.
Vraagt vandaag of spoedigst aangifte
formulieren in
BRANDSMA’s WINKELS.
3de
4de
5de
6de
7de
8ste
9de
10de
WOMMELS
BENOEMINGEN.
6 October 1939.
Benoemd tot tijdelijk ambtenaar ter
secretarie der gemeente Oostzaan (N.H.)
onze plaatsgenoot de heer H. Vellinga,
thans werkzaam als volontair ter gem.-
secretarie van Hennaarderadeel.
Benoemd tot ambtenaar ter secreatrie
der gemeente Ermelo te Nunspeet, de
heer H. Beuckens, thans tijdelijk alszoo-
danig werkzaam ter secretarie van Hen
naarderadeel te .Wommels.
et-
tuk
0
2
0
50
10
>5
12
bij-
vee
litei-
h en
niet
0
2
>4
O
ió
10.45
19.45
33.—
9.40
4.—
35.30
De week der groote verrassingen, die
der belangrijke gebeurtenissen op inter
nationaal terrein, zooals ons het begin
van October voorspeld is, is weer achter
den rug en we zijn nog precies even
ver als in het begin van September.
Zeker, we geven onmiddellijk toe, dat
de algemeene situatie wel iets gewijzigd
is, maar de doelstellingen zijn gelijk ge
bleven. Daaraan verandert geen pact
met Rusland en geen verdeeling van Po
len naar Russisch en Duitsch inzicht.
Men moet ook wel met een groote dosis
optimisme toegerust zijn om in dezen
uitzonderlijken tijd nog te hopen op een
mogelijke vrede en zeker niet, wanneer
deze door Duitschland wordt aangebo
den. en toch, angstvallig grijpen we
elke stroohalm die redding kan brengen,
vast, om even spoedig te ondervinden,
dat dit wankele houvast weinig zeker
heid biedt.
Is dit een verschijnsel uit onzen tijd
misschien? Welneen, ook uit vroeger tij
den zijn die voorbeelden voor het grij
pen. Maar we willen in onze revue niet
filosofeeren en trachten met beide bee-
nen ons op de werkelijkheid, op het he
den te plaatsen.
De met zooveel spanning verwachte
rijksdagrede van Hitler heeft, zooals ge
zegd, geen opluchting gebracht. Op deze
basis kunnen Engeland en Frankrijk geen
onderhandelingen, om tot een mogelijke
vrede te komen* overwegen.
Reeds bij een vluchtige beschouwing
van deze Rijksdagrede valt het op, dat
de toon over het algemeen niet zoo hef
tig is als bij vorige gelegenheden. Om
trent de verdeeling van Polen wenscht
Duitschland geen inmenging van andere
mogendheden. Dit wordt tusschen Rus
land en Duitschland wel opgeknapt.
Verdere eischen in het Westen heeft de
rijkskanselier niet. Elzas Lotharingen b.v.
vormt geen probleem voor Duitschland,
maar zonder koloniën kan Duitschland
niet leven.
Wanneer men nu niet al te critisch
die rede beschouwt, dan wordt daarmee
niet beweerd, dat Duitschland al zijn
koloniën weer terug moet hebben. Aller-
I1
R.-K. VOETBAL.
R. E. S.-Renado
R. E. S. trof het bij de opening van
het terrein aan het Oordje met het weer.
Een zeer gewaardeerd zonnetje deed ’t
verblijf op het fraai beschutte sportveld
aangenaam aan. Vooraf hield de oud-
voorzitter van R.E.S., de heer Tjebbe de
Jong, een toespraakje, terwijl de Eerw.
Adv. van R.E.S., de Zeer Eerw. Pater
Groothuizen de aftrap deed.
Renado heeft het eerst den wind mee
eerst de erkenning dat Duitschland be
kwaam is koloniale mogendheid te zijn
is het minste wat Duitschland verwacht.
Opmerkelijk is voorts de vriendelijke
passage aan de Franschen gewijd; de
minachting waarmee de Poolsche leger
leiding behandeld wordt en de vrij scher
pe toon ten opzichte van Engeland.
Hoe reageeren nu de officieele instan
ties in Frankrijk en Engeland? Met en
kele woorden zou men dezen toestand
kunnen teekenep en wel: absoluut afwij
zend. Zoowel de Engelsche als de Fran-
sche pers schrijven critisch. Een op ge
zag van de Engelsche regeering voor-
loopig uitgegeven verklaring zegt, dat
men twee dingen in het oog moet hou
den:
le.
hier, het ongeluk door een karn te wor
den geraakt. Met een paar hoofdwon
den werd F. opgenomen en naar huis
vervoerd.
Naar het oordeel van den geneesheer
zal eenige dagen rust de patiënt wel in
de gelegenheid stellen zijn werkzaam
heden te hervatten.
II I
Dat geen vredesvoorstellen kans
hebben aanvaardbaar gevonden te wor
den, welke niet daadwerkelijk Europa
bevrijden van de bedreiging met agressie
en ten tweede, dat de verzekeringen, die
door de Duitsche regeering in het ver
leden zijn gegeven, bij vele gelegenheden
waardeloos zijn geworden en dat thans
iets meer dan woorden noodig zijn om
het vertrouwen te vestigen, dat de essen-
tieele basis moet vormen voor den
vrede.
De Fransche pers zegt: In de inter
nationale politiek dient Hitler zich aan
als de kampioen van de Europeesche
vrede en vrijheid. In dat licht moet men
de verklaringen beoordeelen die ge
mengd zijn met bedreigingen, waarmee
hij zijn rede eindigt, terwijl hij den vrede
onder de bescherming van den Duitschen
god plaatst.
Het is als een sommatie aan de andere
mogendheden om de exploitatie van
Midden- en Oost-Europa af te staan
voor iederen wensch van Duitschland.
Ziedaar de grondslag waarop Hitler
den vrede in Europa wil grondvesten.
Officieel wordt nog medegedeeld, dat
Chamberlain deze week op die rede zal
antwoorden, maar veel nieuwe gezichts
punten zal dit ook niet kunnen opleveren.
Met veel belangstelling zien we on-
dertusschen naar Rusland, dat kalm en
met bewonderenswaardige zekerheid zijn
invloedssfeer in de randstaten uitbreidt.
Estland heeft moeten toestemmen in een
belangrijk gebruik van zijn havengebied
door Rusland, waardoor de invloed van
Rusland in de Oostzee belangrijk ver
groot is.
De vraag zou gesteld kunnen worden:
komt dit wel overeen met de Duitsche
beheersching van de Oostzee?
Het antwoord zal de toekomst moe
ten brengen. Met Lithauen wordt alsnog
onderhandeld, evenals met Finland; tot
welke resultaten men hier zal komen, is
vooralsnog niet te zeggen.
Dan blijft nog altijd de vraag: Welke
houding zal Italië aannemen?
Voorloopig neutraal. Mussolini voelt
niets voor een oorlog aan den kant van
Duitschland en Rusland. Om het bolsje
wisme te bestrijden heeft Italië duizen
den mannen opgeofferd en het is voor
loopig niet denkbaar, dat Italië nu één
lijn met zijn vroegere vijanden zal trek
ken.
Ongeveer gelijkluidend is de diagnose
over Bulgarije, Roemenië en Turkije. De
algemeene verwachting is dan ook, dat
al die landen zich met Italië zullen ver-
eenigen tot een neutraal blok om zoo
doende het conflict te localiseeren.
Onwillekeurig, denken we ook even
aan de andere neutrale landen als België
en Nederland. Van Engelsche zoowel als
Duitsche zijde is meer dan eens de ver
zekering gegeven, dat men onze neutra
liteit op prijs stelt. Je Maintiendrai is
onze Wapenspreuk. Ik zal handhaven,
zoowel naar rechts als naar links. Die
onpartijdigheid, hoe moeilijk soms, wordt
door de oorlogvoerende partijen gewaar
deerd.
Het schijnt dat de duikbootoorlog over
de eerste phase heen is. Ontegenzegge
lijk hebben de Duitsche onderzeeërs in
de eerste week van den oorlog successen
geboekt, maar nu de Engelsche vloot het
convooi-systeem heeft ingevoerd, wor
den die verliezen, aan de koopvaardij
vloot toegebracht, allengs minder. Bo
vendien maken de Engelschen nu regel
matig jacht op schepen die naar het oor
deel van Engeland contrabanda vervoe
ren. Reeds heel wat goederen zijn op
deze manier verbeurd verklaard en daar
in ligt kennelijk de bedoeling van En
geland de goederenaanvoer naar
Duitschland zooveel mogelijk te beper
ken.
Zou Rusland in staat zijn dit tekort te
compenseeren? We betwijfelen dit ten
zeerste.
i
We moeten beseffen, dat een neutra-
llteitshouding op zich zelf geen waar
borg biedt van veiligheid.
Men versta me vooral niet verkeerd:
ik ben onvoorwaardelijk vóór Neder
land’s neutraliteit in het huidige Euro
peesche conflict. We moeten ons hou
den buiten den belangenstrijd der groote
machten in ons werelddeel, al ware het
enkel om ons volk de onafzienbare el-
lende van het vaderland als Islagveld
te besparen. Voor het behoud van den
vrede moeten we alles doen wat in ons
vermogen en met onze eer in overeen
stemming is.
Maar we moeten ons zelf niet gaan
wijsmaken, dat we met onze neutrali
teitspositie een bijzonder held- en krijgs
haftige figuur maken. Als men zoo
hoort en leest, wat er den laatsten tijd
over onze neutraliteit gezegd en ge
schreven wordt, dan krijgt men den in
druk, dat wij eigenlijk de eenige kerels-
van-stavast in Europa zijn. De verheer
lijking van onze neutraliteit wordt een
weeë. De radio maakt een lied populair,
waarvan het refrein verzekert, dat we
op elke dreiging van buitenaf „fier” ons
„wij blijven neutraal” laten hooren.
Ook wanneer we aannemen, dat in
het huidige conflict mede onze toekomst
wordt beslist, dus dat anderen feitelijk
mede voor onze belangen vechten, dan
nog behoeven we ons niet te schamen
over onze positie van neutraliteit.
Maar we behoeven er nog minder
„fier’’ op te zijn.
Wanneer ik in een laan woon, waar
op de bewoners van een nabijgelegen
buurtschap, die er nogal ruwe en ge
welddadige manieren op na houden, her
haaldelijk aanvallen ondernemen, zoo-
dat de groote en sterke mannen uit mijn
laan eindelijk, bij een nieuwen aanval
besluiten om het thans maar eens uit
te vechten, dan kan ik, omdat ik klein
ben en zwak gesteld, dat het zoo
is mij onthouden van inmenging in
dien strijd, al weet ik, dat daarin ook
het eigen belang is betrokken. Mijn bu
ren behoeven me dat niet kwalijk te
nemen, maar daartegenover is er voor
mij geen enkele reden, om me in een
Napoleonshouding op te stellen en met
een gebaar van „Wie doet me wat?”
het neutraliteitslied aan te heffen van
„We vechten lekker niet mee”.
Neutraliteit wordt „fier” geheeten,
omdat ze beteekent: we willen slechts
ons zelf zijn. „We willen niet rechts,
we willen niet links we willen blijven,
wie we waren.”
Zeker, maar zijn we ook zelfstandig
in staat om onze eigen positie te ver
zekeren? Neen!
Toen Duitschland en Rusland hun
partij tegen Polen hadden gewonnen,
hebben ze over het lot der om- en aan
gelegen „neutrale” landen eenvoudig
buiten dezen om beschikt. Verzet daar
tegen zou nutteloos zijn geweest.
Wanneer de Westersche democratiën
den strijd tegen de Duitschers zullen
hebben gestreden, dan zal kan er al
thans evenzeer over ons lot worden beJ
schikt door de overwinnaars.
Als Frankrijk en Engeland de hege
monie in ons werelddeel behouden
wat zal dan ons lot zijn?
En als Duitschland zich de macht in
centraal- en west-Europa weet te ver
werven wat zal dón onze bestemming
worden?
Ik geef het antwoord op deze tegen
gestelde vragen niet, want ik ben en
blijf neutraal. Zoek het antwoord zelf,
lezer, en als ge het gevonden hebt, dan
weet ge, althans voor eigen gevoelen,
welke partij op het oogenblik bezig is
om mede voor ons de kastanjes uit het
oorlogsvuur te halen.
en kwalijk is afgetrapt, of de paal moet
als redder voor de thuisclub optreden,
Het beteekent echter uitstel, want als
de achterhoede even aarzelt, is de kleine
Renado-nlidvoor er ‘als del ‘kippen bij
en het is 0-1.
De Renado-aanvallen blijven gevaar
lijk en geregeld weet de jonge vlugge
St. Nicster voorhoede verwarring in de
achterhoede te stichten. R. E. S. weet
aan den druk te ontkomen, een aanval
van links, de doelman is gepasseerd en
de back slaat de bal uit het doel. Het
helpt echter niet, want de toegekende
elf-meter-schop wordt onberispelijk door
den rechtsbinnen ingeschoten.
Dit doet de thuisclub goed, opnieuw
een aanval, de linksbinnen krijgt een
schietkans, een schuiver en tevergeefs
doet de Rood-witte doelman een uitval.
Even later een hooge voorzet van den
linksbuiten, de Renado-doelman stelt
zich te veel naar voren op en de bal
wordt in het leege doel geloopen.
Dit wordt de bezoekers te bar en als
de midvoor alleen op het doel afloopt,
maakt hij geen fout, 3-2.
Nog voor rust weet de thuisclub er
4-2 van te maken. Met dezen stand en
de wind mee, mag de overwinning vei
lig genoemd worden. De R.E.S.-achter-
hoede toont zich safer als de Renado-
dito, die 2 invallers telt en de R.E.S.-
voorhoede laat de Roodwitte doelman
nog tweemaal visschen.
Over het geheel een aardige wedstrijd
en de toeschouwers zullen zeker geen
spijt gehad hebben van dezen gang naar
het Oordje.
waarin opgenomen
1
MAKKUM.
Als gevolg van het spelen met bran
dende lucifers door kinderen, ontstond
brand in de kamer bij den heer S. J. de
Witte alhier.
Onbewust aan welk gevaar de kinde
ren zich blootstelden riepen de kinderen
aan hun moeder, dat die even moest
komen kijken want ze hadden zoo’n
pret. Toen de moeder binnenkwam
stond de schoorsteenmantellooper in
volle vlam.
Een drietal militairen, welke in de
omgeving werkzaam waren, hebben met
een slang op de waterleiding het vuur
kunnen blusschen.
De kamer, waarin ook nog een kleine
in de wieg lag, was stikkend vol rook.
C. A. B. I—Nicator I 4-0.
Het mooie weer had een groot aantal
voetballiefhebbers naar het C. A. B.-ter-
rein gelokt en ze hebben dezen middag
waar voor hun geld gekregen.
Een zeer mooie wedstrijd, die goed
geleid, maar ook in alle opzichten fair
gespeeld werd.
Hoewel het C. A. B.-elftal over de
geheele linie goed gespeeld heeft, mag
voor vandaag toch even in het bijzonder
genoemd worden de rechtsbuiten, die be
wees het ook tegen sterke tegenstanders
te kunnen opnemen. Ook de linkervleu
gel speelde goed, verstaan elkaar uitste
kend, maar werden iets te weinig in het
spel betrokken.
Wanneer we het verloop van het spel
even de revue laten passeeren, dan ont
wikkelt zich direct na den aftrap een
vlug op en neer gaand spel. C. A. B. is
vrij spoedig in den aanval; een goed
schot gaat over, een tweede schot juist
tegen de lat, een corner leverde geen
voordeel op, maar toch zet de midden-
linie de voorhoede aan het werk en met
succes. Onhoudbaar voor den keeper
verdwijnt de bal in het net. 1-0.
De Nicator-spelers vervallen nogal
eens in de fout te vlug op te dringen en
dan is het onherroepelijk buitenspel.
Een enkele corner voor Nicator brengt
hun geen succes. Dan een goede aanval
van C. A. B., de linksbuiten krijgt de
bal in wat moeilijke positie, toch lost
hij nog een goed schot, tegen de lat. De
Rechtsbuiten krijgt dq’ terugspringende
bal; probeert het ook, maar eveneens
tegen de lat. Een corner voor C. A. B.
wordt overgekopt. Er hangt toch een
doelpunt in de lucht. Bij een aanval van
C. A. B. ziet de linksbuiten zijn kans en
het is 2-0.
Nicator speelt met evenveel ambitie
verder en krijgt enkele goede kansen,
die het binnentrio niet weet te benutten.
Na de rust ongeveer hetzelfde spel.
De aanvallen van C. A B. zijn veel tal
rijker en over het algemeen veel gevaar
lijker. Voort de derde maal moet de kee
per h<t loodje leggen als eten |goede
voorzet van den rechtsbuiten benut
wordt. 3-0.
Even later weet de linksbinnen na een
goede aanval no. 4 te scoren.
Dan verslapt het spel bij C. A. B. iets,
waarvan Nicator niet weet te'profitee-
ren. Met den stand 4-0 komt het einde
van dezen sportieven wedstrijd.
Verdere uitslagen:
Harlingen IIC. A. B. II
vende, over onze neutraliteitspositie, op
te blazen in mijn stelling van persoon
lijke onverantwoordelijkheid. Wanneer
in mijn handen de beslissing zou liggen
over de vraag, of we al of niet partij
hebben tel kieajen in het Europjeesche
conflict, dan zou ik decideeren: laten we
neutraal blijven en ons slechts ten strijde
bereid houden voor het geval we wor
den aangevallen.
Precies dus zooals onze regeering
heeft beslist.
Want ik ken haast geen prijs, welke
te hoog is voor het behoud van den
vrede.
Maar ik zou daarnevens raden: laat
onze neutraliteit niet ontaarden in laf
hartigheid en geestelijk verraad aan onze
zelfstandigheid.
Wie neutraliteit zóó uitleggen, dat
men zijn hart moet versteenen ten aan
zien van den jammer en de ellende van
neergeslagen volkeren en dat men z’n
lippen moet sluiten voor elk protest te
gen de verkrachting van recht en moraal
door welke partij die wandaad dan
ook worde begaan die heeft de vrij
heid en onafhankelijkheid van geest
reeds verraden, welke de grootste, wel
licht de éénige waarde is van een vrij
volksbestaan.
Wie zóó de neutraliteit verstaan
en in dien zin wordt den laatsten tijd
veel propaganda bedreven hebben
zich reeds aan het geweld verkocht. Ze
zijn geen neutralen meer, maar over
wonnenen.
ONTHOUDERS-VISCHCLUB.
De laatste wedstrijd van de visch-
club „Ou V. V.” in dit jaar, werd Zondag
8 October bij Wons gehouden.
De grootste baars, 24 c.M., werd ge
vangen door B. Wolthuizen, die daar
mee den Isten prijs won.
2de prijs: J. Molenaar.
R. van der Schaaf.
W. de Wit.
K. Nieuwenhuis.
W. Leuring.
Tj. van der Hauw.
D. Kamstra.
P. de Jong.
S. van der Schaaf.
P. de Jong behaalde het kampioen
schap van het afgeloopen seizoen. Hij
werd voor den tijd van één jaar houder
van de fraaie wisselbeker en ontving te
vens de medaille voor de meeste pun
ten.
R. E. S. H-Renado II 12-0.
De reserves van R.E.S. dachten: een
goed begin is het halve werk en maakten
de Renado-reserves met 12-0 in (rust
stand 5-0). De eerste 20 minuten wisten
de roodwitten moedig stand te houden
en deed een 1-0 stand een uitslag met
dubbele cijfers niet verwachten.
DE JONG s NIEUWSBLAD
ih.,
Neem dan direct
99
99
99
99
99
99
99
99
IJ
I
I;
i
I
Voelt U zich zenuwachtiq en
gejaagd, overspannen, Uzelf
t tot last en moeilijk voor Uw
omgeving? Neem dan direct
H ’n"AKKERTJE"engevoelteen
weldadige rust overU komenl
AKKERTJES kalmeeren, door
hun bijzondere samenstelling
als regel reeds binnen een
kwartier het overprikkelde
zenuwstelsel en Ge voelt U
als na 'n verkwikkende slaap.
"AKKERTJES" bevatten géén
verdoovende bestanddeelen
en ze zijn niet schadelijk.
