Buit enlandsche Revue.
I
De Bolswardsche Courant en Westergoo
ST. NICOLAAS.
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek.
I
I
35gig Jaargang
Woensdag 6 December 1939
No, 95
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
FEEST VAN MENSCHELIJKHE1D.
om
WINSUM
i.
2.
3.
4.
Advertentiën per regel:
Woensdagsnummer 10 cent
Zaterdagsnummer 12 cent.
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
3 December 1939.
Hedenmiddag wandelde de 87-jarige
Jan Roosjes in de richting „Aide Mar”.
Op een gegeven moment waaide de oude
heer zijn hoed af. Toen hij hem op zou
rapen, kwam hij te vallen, waardoor hij
zich nogal ernstig aan het gezicht be
zeerde. Door een voorbijganger werd hij
thuis gebracht. Hij zal vermoedelijk geen
nadeelige gevolgen van zijn val over
houden.
ZURICH.
UITSLAG SCHUTJASPARTIJ.
2 December 1939.
Bij een heden gehouden schutjaspartij
waaraan 18 spelers deelnamen, was de
uitslag als volgt:
1ste prijs; W. Sannes en H. Water-
lander Sr.
2de prijs: J. Langhout en A. J. Brou
wer.
3de prijs: J. Schaap en K. de Vries.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
WOMMFXS
FEDERATIE VAN ZUTVELARBEIDERS.
Onder leiding van den heer T. Hilari-
des te Achlum hield de federatie „Fra-
neker” van den Ned. Bond van arbei
ders in het landbouw, tuinbouw en zui
velbedrijf (afd. zuivel) Donderdagavond
haar jaarlijksche algemeene ledenverga
dering.
Niet minder dan 15 afdeelingen met
126 leden waren vertegenwoordigd, t.w.
Achlum, Bolsward, Berlikum, Dronriip,
Delnum, Marssum, Oosterend, Oosterlit-
tens, Sexblerum, Tzum, Wommels, Wei-
dum, Wieuwerd, Witmarsum en Zurich.
In zijn openingswoord staat de voor
zitter een wijle stil bij de vorig jaar ge
voerde loonactie,' waarbij bevredigende
resultaten werden bereikt. Na de huidige
mobilisatietijd nog even te hebben ge
memoreerd. spreekt de voorzitter den
wensch uit. dat de agenda vriendschap
pelijk, zakeliik en vruchtdragend mag
worden afgehandeld.
Op duidelijke en alleszins overzichte
lijke wijze werd het jaarverslag door
secretaris T. de Lang naar voren ge
bracht, waaruit we kunnen aanstinoen,
dat de Federatie momenteel 16 afdee
lingen telt. De afd. Winsum moest nood
wendig worden afgevoerd wegens stnn-
zetting van de zuivelfabriek aldaar. Het
aantal leden was gestegen van 232 tot
245, terwijl de bestuursfuncties ongewij
zigd bleven.
Het financieel verslag van pennlngm.
Blroersma gaf een ontvangstcljfer aan
OPENB. LEESZAAL EN BIBLIOTHEEK
„BOLSWARD en OMSTREKEN”.
Over de maand November zijn in to
taal 515 boeken uitgeleend, waaronder
2A uit de leeszaal van Sneek.
Het aantal bezoekers bedroeg 145,
t.w. 21 dames en 124 heeren.
KERKNIEUWS.
3 December 1939.
Herkozen werden als leden van het
kiescollege der Ned. Herv. gemeente te
Winsum en Baard de heeren L. Bonne-
ma, H. Meinsma en P. Hiemstra voor
Winsum en gekozen werd in de vaca
ture K. Hellinga, de heer S. Runia. Voor
Baard werden herkozen de heeren J. Ka-
semier en G. Bloemsma.
Door de leden van het kiescollege
werden verder de verschillende kerke-
raadsleden benoemd. Voor Winsum werd
als ouderling herkozen de heer S. Terp-
stra, terwijl de heer C. Bonne in de vaca
ture Veenstra werd gekozen. Voor Baard
werden resp. als ouderling en diaken
gekozen de heeren S. Wassenaar en H.
van der Plaats.
En vergeten wij voor zoover we
dat nog doen kunnen ook de armen
en verlatenen niet, die we, zonder dat
ze er toe behooren, vanuit onzen eigen
kring kunnen opmerken, hopeloos aan
den zelfkant ervan rondscharrelende.
Laten degenen, die in dezen tijd nog
geven kunnen, denken aan hen, voor wie
het ontvangen veelal zelfs hard is.
Een verrassing van „Sinterklaas” kan
niemand beleedigen, maar velen troost
en vreugde verschaffen, niet enkel door
het materieele, dat ze onverwacht toe
valt, maar vooral door de ontvangen ze
kerheid, dat er aan ze gedacht wordt en
dat ze nog meetellen in de ontwrichte
samenleving.
En ook de gever zal in onze dagen
nog wat licht kunnen gebruiken, juist
nu er twijfel in hem komt, of het nog
wel ooit weer licht zal worden.
Arme mensch, die hunkert naar geluk
en het niet meer weet te vinden I Haal
in dat sombere uur eens een kind op uw
knie, vertel hqt een oud verhaal van
Sinterklaas en er zal licht komen achter
de ramen. Bedenk dan even, dat twee
straten verder de armoe-mensch woont
met kinderen, die slechts het vale leven
kennen en op Sinterklaas-avond hun
klompje zullen zetten in een mateloos
kindervertrouwen, maar op 6 December
dat klompje leeg zullen vinden
Md.
VERGADERING van den Raad, op
Donderdag 7 December a.s„ ’s
av. 7 uur ten Stadhuize.
Voorstel van B. en W. tot het
toekennen van een vergoeding ex
artikel 72 van de Lager Onder
wijswet 1920 aan het bestuur van
school „Rehoboth”,
Idem tot verhuur van een stukje
grond aan A. Brouwer alhier.
Idem tot onderhandsche verpach
ting van de brug „de Nijezijl”.
Aanbieding bedrijfs- en gemeente-
begrootingen, dienst 1940.
FILMAVOND IN DE DOELE.
Ook in Bolsward is de nieuwe Neder-
landsche film „Boefje” zeer goed ont
vangen.
Een echte speelfilm, gemaakt naar het
bekende boek van Brusse. Annie v. Hees
Boefje ontpopt zich in deze film
als een filmartiste van de eerste rang,
maar ook de andw® pollen zijn zeier
goed verzorgd. Een gave vertolking, zeer
goede beeldweergave en geluid. Naar
onze meening is deze film „Boefje” de
beste van de tot nu toe gemaakte Ne-
derlandsche films. Bioscoop-onderne-
ming Miedema komt een woord van
hulde toe voor het feit, dat nu reeds in
Bolsward van deze film kon worden ge
profiteerd.
den en Denemarken en ook niet van En
geland of Amerika. Zou deze beveiliging
dan gericht zijn tegen Duitschland? Het
lijkt onwaarschijnlijk, en toch weten we
geen andere oplossing te geven.
Finland is niet bereid zijn onafhanke
lijkheid zonder strijd af te staan en we
kunnen ons dit indenken, maar een ge
wapend verzet is dan ook alleen verant
woord, wanneer redelijkerwijs veronder
steld mag worden, dat dit verzet eenig
tastbaar nut heeft. Een volk van 3 mil-
lioen tegen 100 millioen, dat teekent di
rect al de ongelijke strijd. Nu mag Fin
land door zijn strategische positie wat
betreft grondgesteldheid en afweermid
delen in de eerste phase van dezen oor
log in het voordeel zijn, tegen een derge
lijke overmacht valt niet te vechten. De
meening in gezaghebbende Finsche krin
gen is natuurlijk anders qn we laten
curiositeitshalve het oordeel van een der
eerste Finsche legerleiders volgen.
Een alleszins bevoegd man als de
secretaris van den verdedigingsraad, ko
lonel Airo, heeft zich uitgelaten in een
artikel in het eerste nummer van den
jaargang 1939 van ’t driemaandelijksche
Scadinavische tijdschrift „Le Nord”. Te
genover de vaak gehoorde bewering, dat
de toestand van Finland op dit gebied
zeer precair is, waarbij men echter al
leen uitgaat van ’t geringe bevolkings
cijfer (nog geen 4 millioen zielen op een
oppervlakte van 11 maal zoo groot als
Nederland) stelt kolonel Airo, dat Fin
land grooter verdedigingsmogelijkheden
heeft dan zijn bevolkingscijfer zou doen
gelooven: zijn aardrijkskundige ligging
is, als men er part van weet te trekken,
een machtige bondgenoot, want de Fin
sche grenzen leenen zich gemakkelijk
voor een defensieve strategie. Van de
totale lengte der grenzen wordt onge
veer 40 door de kust gevormd; het
grootste deel ider landsgrenzen wordt
zoo goed als niet bedreigd en telt dus
niet mede; slechts een tiende deel der
grenzen kan zich in gevaar bevinden.
Het binnenland met zijn wateren, zijn
bosschen en zijn plassen zou groote
moeilijkheden opleveren voor een inval
ler en voor een betreÊkelijk zwakke ver
dediging alle voordeelen bieden.
Kolonel Airo zegt daarover het vol
gende:
Deze overwegingen leveren het bewijs,
dat een leger zooals Finland er een kan
schoppen, goed uitgerust, en goed op
geleid, partij trekkend van de voordeelen
van het terrein en gebruik makend van
de verworven technische ervaring, het
land met succes zou kunnen verdedigen.
We hopen van harte, dat dit optimis
me bewaarheid mag worden.
Wat de strijd aan het andere front be
treft, is de positie van de neutralen er
deze week niet veel beter op geworden.
We wachten nog altijd op het Duitsche
antwoord inzake de nieuwe blokkade-
maatregelen van Engeland.
De neutrale scheepvaart die reeds met
zoo groote moeilijkheden heeft te kam
pen, kan binnenkort zeer zeker ook nog
van Duitsche zijde onaangenaamheden
krijgen. Nog steeds bestaat de mogelijk
heid, dat Duitschland overgaat tot een
absolute blokkade van Engeland en
Schotland en met dat doel een breede
strook zee langs de kust van Engeland
tot oorlogsgebied verklaart. Als een
soort dreigement aan het adres der neu
tralen schreef dezer dagen der Berliner
Börsen Zeitung: het is te hopen, dat de
neutralen het ditmaal niet bij protesten
zullen laten, maar alle middelen, welke
hun ter beschikking staan, zullen aan
wenden om de Engelsche maatregel het
hoofd te bieden. Als de neutralen niet
alles doen om tegenover de onwettige
Engelsche blokkade hun recht door te
zetten, zijn zij zelf voor de verscherping
van de zee-oorlog mede verantwoorde
lijk.
Blije gezichten te willen zien, prikkelt
nog steeds den goedheidsdrang van het
sociale wezen: den mensch. En anderen
blij te maken, dus vreugde te verschaf
fen, is de goede daad, die in de Sinter
klaasdagen veelvuldig wordt toegepast.
Daarom zijn deze regelen een beroep op
u allen, om naar het exempel van den
heiligen bisschop van Myra vreugde te
spreiden in de harten van wie bedroefd,
wanhopig, arm en verlaten zijn. Dat be-
teekent voor onze dagen, dat men vreug
de moet verspreiden in den kring van
het gezin, van de familie in haar ge
heel in den kring ook van vrienden en
kennissen. Niet dat men manden vol met
cadeaux moet laten uitdeelen. Neen, we
moeten allen, al is het maar door hun
genoodigde aanwezigheid betrekken in
de sfeer van dit Typische feest, de
sfeer, welke licht is. We moeten ze be
trekken in onze Sinterklaasconversatie
en ze mee laten opdeelen in het
Sinterklaasspeculaassiel We moeten
voor kleine materieele verrassingen zor
gen voor hen, die ons het naast staan,
want allen behooren zij in dezen tijd
tot de armen, de bedroefden, de
wanhopigen, die we hiervoren bedoel
den.
Denken we eens aan de jeugd van
heden. Ze leeft in de zorgen der ouders,
in de grimmigheid van de overal en ei
ken dag dreigende gevaren, in de troos
teloosheid van het verschiet. Grauw is
het heden voor de jeugd en donker de
toekomst.
Laat voor deze jeugd klaar het schijn
sel stralen van de Sinterklaassfeer, op
dat deze later een nalichtend steunpunt
zal zijn in haar herinnering.
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Adventstemming de donkere dagen
voor Kerstmis.dat wekt herinneringen
op aan het kleine Kindje in Bethlehem’s
stal, dat de vrede kwam brengen aan
de menschen van goede wil.
Vrede het is een woord, dat met
gouden letters geschreven moest staan
in het levensboek van deze wereld en
hoe is de practijk? Is er ooit grooter
tegenstelling op aarde geweest, als die
tusschen de vredesboodschap in de eer
ste Kerstnacht en het wereldgebeuren?
Heeft Christus dan de vrede niet ge
bracht? (Waren iZJijn Avoonden ijdele
klanken?
Gelukkig niet, maar we vergeten, dat
de Engelen in die verlossingsnacht ge
zongen hebben.aan de menschen van
goeden wil. Daaraan ontbreekt het nu
en daaraan ontbrak het al die jaren na
den Kerstnacht.
Wat baat het, dat we praten over
vrede, als de echte geneigdheid tot
vrede, de innerlijke drang tot vrede niet
in ons hart is, wanneer we opgevreten
worden door het egoïsme van onzen
tijd?
Wilt ge ooit vruchtbaarder bodem
voor haat, nijd en afgunst, dan in onze
wereld, waarin de zelfoverschatting en
het brute geweld hoogtij vieren? Alleen
ddn, wanneer de goede wil weer terug
keert in de menschen, zullen we iets kun
nen benaderen van de Kerstboodschap,
die ons met zooveel nadruk is gegeven.
Onwillekeurig stellen we ons de vraag-
bewijst de ontredderde toestand van
onze tegenwoordige- samenleving niet
overduidelijk, dat het tot nu toe gevolg
de systeem op een fiasco dreigt uit te
loopen en er dus een nieuwe wereld
orde moet worden geschapen?
Volkomen juist geredeneerd, zegt de
Communist. We gooien deze bestaande
wereldorde omver en stichten op de
puinhoopen daarvan ’n nieuwe gemeen
schap.
De practijk bewijst dan, dat we met
deze wereldbeschouwing nog veel verder
van de vredesgedachte geraken dan dat
in de bestaande wereldorde bereikbaar
was.
Naast dit Communisme staat het Na
tionaal Socialisme met zijn verheerlijking
van den mensch en uitschakeling van
elke godsdienstige uiting. Beide stelsels
hebben gelegenheid gehad re bewijzen,
dat het beter kan, maar beide hebben
een nog veel erger vervolging en onder
drukking van de groote massa gebracht.
Zal de democratie ons kunnen redden?
Op geestelijk terrein is het antwoord be
vestigend te geven, maar op economisch
en maatschappelijk terrein heeft dit stel
sel zeer groote gebreken.
In het kader van deze revue kunnen
we niet uitvoerig deze kwestD behande
len, zoodat we van dit onderwerp af
stappende, allereerst eens gaan zien hoe
het wereldgebeuren zich in de laatste
week ontpopt heeft.
Allereerst is daar de Russische inval
in Finland, een boevenstreek naar het
voorbeeld van de Duitsche inval in Po
len. Wanneer men van Russische kant
deze inval tracht voor te stellen als een
daad van zelfbehoud voor de Finsche
bevolking, om die massa tegen haar
eigen regeering te beschermen, dan is
dat huichelarij eerste klas.
Wat heeft Rusland toch voor, zoo
wordt door velen gevraagd, met de ver
overing van Finland? Allereerst de ver
breiding van het Communisme. Nadat
Polen voor de helft door Rusland is be
werkt voor het Communisme en de an
dere helft door Duitschland is rijp ge
maakt voor het Nationaal Socialisme (in
wezen loopen deze twee stelsels in den
laatsten tijd parallel) de randstaten Li-
thauen en Letland en Estland eveneens
onder Russische invloed gebracht zijn,
kwam automatisch Finland aan de beurt.
We geven toe, dat hier ook eenige
strategische waarde moet worden toe
gekend van de bezetting van de Fin
sche havens, maar ieder, die even een
kaart van het Europeesche werelddeel
voor zich neemt, ziet onmiddellijk dat dit
laatste argument pas op de tweede
plaats komt. Immers, waaruit kan die
bedreiging van Rusland vanuit de Oost-
I zee bestaan? Niet van de kant van Zwe-
van f 274.56y2, uitgaven f86.27, aldus
een voordeelig saldo van f 188.29J/2.
Door de afdeelingen Bolsward en
Weidum werd de kascontrole gehouden,
wat bij monde van laatstgenoemde afd.
in orde werd bevonden, onder dankzeg
ging voor het accuraat beheer.
Hierna volgde bestuursverkiezing,
waarbij de periodiek aftredende heeren
S. Hilarides, F. de Lang en Broersma al
len bij acclamatie werden herbenoemd.
Het voorstel van het federatiebestuur,
om een feestelijke propagandavergade-
ring te houden, ter herdenking van het
40-jarig bestaan der organisatie, werd
met algemeene stemmen aengenomen.
Medegedeeld werd nog, dat op nader
te bepalen datum deze bijeenkomst zal
worden gehouden met medewerking van
het Amsterdamsch cabaretgezelschap
„Presser”. Na de pauze werd door den
Bondspropagandist J. Lageveen een in
leiding gehouden over „Actie en Propa
ganda”. In korte trekken werd door den
spreker behandeld de loonactie, ziekte
en ouderdomsverzekering, waarbij de
houding der commissie van Arbeids
voorwaarden in een gunstig licht werd
gesteld. Ook werd de positie van zuivel,
veehouderij en akkerbouw aan een be
spreking onderworpen. Ten aanzien
hiervan moest worden geconcludeerd,
dat, ondanks de stijging der levensmid
delen en stimulans der regeering de eco
nomische toestand slecht valt te noemen
Aan de hand van statistische gegevens
werd een en ander nog verduidelijkt.
Ten slotte werd nog een kort woord
gesproken omfrent de organisatie, waar
bij het pionierswerk van wijlen de h.h.
Wiersma te Achlum en Postma en Hoek
stra te Grouw nog werd gememoreerd,
welke markante figuren een leven vol
strijd en moeite hebben gehad. Nog
werd medegedeeld, dat de voorzitter bij
het 40-jarig Bondsjubileum eveneens ’t
40-jarig lidmaatschap der organisatie
kan herdenken.
Ook de heer Dijkstra van Deinum, die
thans met pensioen gaat kon bogen op
ruim 39 jaar organisatorisch werkzaam
te zijn geweest. Hij werd dan ook waar-
deerend toegesproken. Met een opwek
kend woord sloot voorzitter Hilarides
de vergadering.
I
Is het nu wel de geschikte tijd
weer Sinterklaas te gaan vieren?
Laten we beginnen met het stellen en
beantwoorden van deze vraag, want
de misère schijnt ons door alle narig
heid van de laatste jaren crisis, ge
volgd door oorlog tot een tweede
natuur te zijn geworden. Een kreet van
blijheid en verlangen klinkt ons toe als
een vloek in een doodenhuis.
De lampen der vreugde zijn, de een
na de andere, uitgelknipt door crisils-
spook en oorlogsmonster. Past er nog
licht in deze duisternis?
Ja, juist nu!
Wat doen we, als ’s avonds de zon,
de groote en natuurlijke lichtbron van
de wereld, is ondergegaan? Dan ver
zorgt ieder voor zich het schijnsel,
waain hij door den avond heen den dag
kan blijven zien. De een knipt de elec-
trische gloeilamp aan, een ander ont
steekt moeizaam ’t petroleumlicht, som
migen vermeien zich met hun gedachten
in het schijnsel van het vuur uit den
haard. Maar iedereen wekt licht om zich
heen.
Behalve de zon, welke het licht spreidt
om te doen zi e n, heeft de Schepper
ons ook een bron geschonken waaruit
Die bron we hebben het ter gelegen
heid van Sinterklaas enkel over de ge-
woon-menschelijke, dus niet over de
geestelijke vreugde is de algemeene
wereldwelvaart. Ze is een zon met bij
zonnen, n.l. van vrede en liefde.
Nu en dan echter het was zoo in
heel de geschiedenis der menschheid
gaat ook deze zon een poosje onder en
worden we omhuld door de duisternis
van armoe, verdriet en jammer.
Waarom zouden we in deze duister
nis niet, ieder voor zich, het lampje on
zer vreugde aanknippen en in dat schijn
sel degenen onder ons betrekken, die
zoo’n knopje missen?
IJSCLUB.
2 December 1939.
De jaarvergadering der ijsclub „Win
sum en Omstreken” mocht zich in een
druk bezoek verheugen. Bij afwezigheid
van den voorzitter werd het presidium
waargenomen door den heer L. Bonne-
ma.
Het jaarverslag van den secretaris,
den heer H. Meinsma, oogstte veel bij
val. In verband met de hoóge kosten,
welke benoodigd waren geweest voor de
viering van het 75-jarig bestaan der ver-
eeniging, boekte de penningmeester een
nadeelig saldo van f 38.01 j/2.
Bij acclamatie werden als bestuurs
leden ge- en herkozen de heeren K. Ko-
ning en L. Bonnema. Herkozen werd als
keurmeester de heer L. de Jong en als
zoodanig gekozen de heer A. Roorda. In
verband mqt den stand der financiën
werd besloten het komende seizoen geen
groote hardrijderijen te houden en ver
der aard en aantal der te houden wed
strijden aan het bestuur over te laten.
Nog werd aangenomen het bestuurs
voorstel om de leden, die in militairen
dienst zijn, dit jaar vrij te stellen van
contributie.
De afgevaardigde der ijsclub Ooster- y
littens, de heer J. Dijkstra, hield een plei
dooi voor het oprichten van een gemeen
telijke ijswegencentrale.
Bijna alle aanwezigen konden zich met
dit denkbeeld vereenigen.
Het te verloten paar schaatsen viel ten
deel aan den heer P. Hitman.
Hierna werd deze geanimeerde verga
dering, waar een prettige en opbouwen
de geest heerschte, met een opwekkend
woord door den voorzitter gesloten.
AANRIJDING MET DOODELIJKE
AFLOOP.
3 December 1939.
Vanmiddag omstreeks vijf uur werd de
10-jarige Pier T. Posthuma de Boer door
een luxe auto aangereden en doodelijk
verwond.
Hij was met eenige vriendjes aan het
spelen even buiten de kom van het dorp
op den rijksweg Zurich-Harlingen. Van
Zurich naderde op dat oogenblik een
vrachtauto, terwijl op hetzelfde moment
een personenauto uit Harlingen naderde,
bestuurd door den 31-jarigen dienst
plichtige sergeant Tanja, afkomstig uit
Leeuwarden in wiens gezelschap zich ’n
15-jarig meisje uit Sneek bevond.
P«er stond tegeri de afrastering en
wilde den weg oversteken, toen de
vrachtwagen gepasseerd was. Doordat
hij de luxe wagen die pl.m. 60 km
reed niet zag komen, botste hij hier
tegenop, met het noodlottig gevolg, dat
hij na een half uur, zonder tot bewust
zijn te zijn gekomen, is overleden.
Twee militaire dokters waren aanwe
zig, n.l. Dr. Timmer en Dr. Bogtstra, ter
wijl even later ook Dr. Kroon uit Wit
marsum arriveerde.
Hulp mocht echter niet meer baten.
Van de auto, genummerd B 3841 was
de rechterlamp en spatscherm ingedeukt.
DE JONG s NIEUWSBLAD