Buiienlanösclie Revue.
Een weldaad
Hengst
I
1
J
De Bolswardsche Courant en Westergoo
ONZE BOTERPOS1T1E.
Stadsnieuws.
36^5 Jaargang
r
l
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
i
het
Md.
L-»—J
De schoen met de
wereldberoemde, verende
en steunende bodem
Dit no. bestaat uit 2 bladen.
Porto Binnenland m ct.
Buitenland 2^ ct.
COLLECTE BIJZONDERE NOODEN.
De opbrengst van deze collecte, j.l.
Zaterdag gehouden, bedraagt ruim 200
gulden.
ONGELUK BIJ HET VOETBALLEN.
Tijdens den Zondag voormiddag ge
houden voetbalwedstrijd op het sport
park te Sneek tusschen L. S. C. III en
C. A. B. II kwam de C.A.B.speler Hen
drik Kroontje zoodanig te vallen, dat hij
het linkerbeen onder de knie brak. Na
dat dokter Dethmers hem had onder
zocht en eenige leden van de E.H.B.O.
de eerste hulp hadden verleend, is
Kroontje met de politieauto naar het St.
Antonius Ziekenhuis 'overgebrjacht. De
wedstrijd werd hierna hervat.
Dit ongeval is voor den heer K. een
leelijke schadepost, daar hij gehuwd is
en een eigen zaak drijft.
’T ZIT IN DE LUCHT.
De Doelezaal was goed bezet, zelfs
op Zondagmiddag en dit niettegenstaan
de het mooie weer. Wel een bewijs, dat
de film onder bovenstaande titel in de
smaak is gevallen toen deze voor enkele
maanden terug is gedraaid. Ook nu
weer was het voor-programma uitste
kend verzorgd.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
voor uw voeten
Schoenwinkels
Sedert ons vorig weekoverzicht is in
de algemeene wereldsituatie weinig of
geen verandering gekomen.
De oorlog in het westen is en blijft
nog steeds een over en weer verkennen
teneinde een zwakke plek in de verde
digingslinie van den tegenstander te'
ontdekken en de oorlog in het Noorden
heeft ook nog niet die verandering ge
bracht, dat men reeds van een gewij
zigde toestand voor een van beide par
tijen zal kunnen spreken. De dagelijk-
sche radioberichten maken ons ook niet
veel wijzer en bovendien, wat zal men
kunnen gelooven van de elkaar eiken
dag tegensprekende berichten? Wanneer
de Duitschers een luchtaanval onderne
men, kost dit de Engelschen minstens
een slagschip, enkele torpedobooten
enz. enz. Maar direct volgt dan een En-
gelsche ontkenning met bovendien een
opgave van het aantal vliegtuigen, dat is
neergeschoten, de vliegvelden die zijn
vernield en de transportschepen, die in
den grond geboord werden. Dat zal
waarschijnlijk zoo blijven doorgaan tot
eenmaal deze oorlog ook tot het ver
leden behoort. De algemeene belangstel
ling gaat daarom in de laatste dagen
niet zoozeer uit naar het oorlogsterrein,
als wel naar de positie en de houding
van de neutralen.
Hoe langer deze oorlog duurt, hoe
minder kans dat de tegenwoordige neu
tralen buiten deze oorlog zullen blijven.
Die onzekerheid schept juist die zenuw
slopende sfeer in de internationale ver
houdingen. Naar alle kanten waakzaam,
EINDLES R.-K. LAGERE
LANDBOUWSCHOOL.
Maandagmiddag vond in de R.-K.
landbouwschool aan de Gasthuissingel
alhier de eindles plaats van de 4-jarige
cursus.
Aanwezig waren de leerlingen met di
verse ouders, het; bestuur van de school,
de Eerw. Heeren Geestelijken, de heer
Leupen, waam. directeur Rijkslandbouw
winterschool te Leeuwarden.
De heer Joh. Hoekstra opent deze bij
eenkomst met de Chr. groet en een
woord van welkom tot de aanwezigen.
Het is voor dej leerlingen, ouders en
leeraren steeds een bijzondere dag, wan
neer de resultaten van een cursus wor
den gewikt en gewogen. Naar het oor
deel van den Directeur is deze klas zeer
goed geweest.
Hierna was ’t woord aan meester De
Jong om in tegenwoordigheid van de
belangstellenden de kennis van de leer
lingen eens te onderzoeken. De verschil
lende door den leeraar gestelde vragen
werden over het algemeen vlot door de
leerlingen beantwoord. Deze les staat
zooveel mogelijk in het teeken van de
praktijk. Met veel belangstelling wordt
dit vragenspel gevolgd en de indruk ge
vestigd, dat het onderwijs aan deze
school zeer vruchtbaar genoemd mag
worden.
Na dit voor de leerlingen vrij moeilijke
vragenuur neemt ook de heer Leupen
de kennis van de jongelui nog even on
der handen.
Daarna worden de diploma’s uitge
reikt, waarbij de heer Leupen wijst op
de tusschenschakel die de lagere land
bouwschool biedt tusschen lagere school
en landbouwwihterschool. Het lagere
landbouwonderwijs voorziet in een drin
gende behoefte. De toeloop naar dit on
derwijs is groot en hoewel de nieuwe
school wel een deel der leerlingen van
deze school zal ovememen, blijft er voor
Bolsward nog een groot contingent over.
Spreker wijst de jongens' op de noodza
kelijkheid van verdere persoonlijke stu
die, kennis vergaderen is nog steeds de
beste geldbelegging. Alle leerlingen
ontvangen het diploma en de vijf besten
bovendien een boekwerk. Daarna richt
de spreker een woord van dank tot de
commissie van toezicht en leeraren.
Een hartelijk applaus vertolkte de in
stemming van de vergadering.
De Directeur, de heer de Jong spreekt
hierna een woord van opwekking tot de
Jongens. Het feit, dat deze eindles sluit
met 27 leerlingen is een groote voldoe
ning en onderstreept volkomen de woor-
JAARVERGADERING
STEDELIJK MUZIEKCORPS.
Vorige week Vrijdag werd de jaarver
gadering van bovengenoemd corps ge
houden. Verslagen van secr. en penn.
werden met een woord van dank goed
gekeurd. De kas sloot met een klein
batig saldo.
De begrooting van het komende boek
jaar kan niet sluitend gemaakt worden
door het ontbreken van voldoende sub
sidie. 4 Mei 1941 heeft hef corps 60 jaar
bestaan. Wil men dit feest op waardige
wijze herdenken, dan dienen de finan
ciën noodzakelijkerwijze versterkt.
De voorzitter sprak den wensch uit,
dat het corps met opgewektheid en lief
de voor de muziek het jubileum mag vie
ren. Nieuwe leden en ook pas beginnen
den kunnen zich ten allen tijde bij
bestuur aangeven.
den van den vorigen spreker, dat deze
kennis nog slechts een begin is. Ook in
het boerenbedrijf behooren hoofd en
hand bij elkaar. Het lezen van een goed
vakblad is absoluut noodig en bijzonder
het Friesch Landbouwblad geeft een
schat van kennis. Daarnaast is ook een
plaats in het organisatieleven noodig.
Met een woord van dank aan de leer
lingen voor de prettige samenwerking
en de heer Leupen voor de aangename
verstandhouding en het bestuur en pater
Groothuizen besluit de heer de Jong zijn
toespraak.
De heer Tj. Hettinga brengt ’n woord
van hulde aan school en leeraren namens
den A. B. T. B. Namens de leerlingen
spreekt Folkert Hettinga een hartelijk
dankwoord, daarna de heer Roorda na
mens de ouders en het slotwoord door
den heer Joh. Hoekstra, die daarna de
bijeenkomst op de gebruikelijke wijze
sloot.
Aan de volgende leerlingen kon een
diploma worden uitgereikt:
Hyltje Brandsma, Roodhuis, 67J/2 pnt.;
Wiepke Bootsma, Parrega, 67 pnt.; Fei-
ke Kramer, Draaisterhuizen, 65 pnt.;
Willem EJgersma, Schraard, 64^ pnt.;
Yke Seekles, Doniawier, 64 pnt., (allen
met lof).
Paulus Andela, Cubaard, 63 pnt.;
Klaas Timmerman, Ijlst, 62 pnt.; Michiel
Huitema, Roordahuizum, 62 pnt.; Jozef
Roorda, Wijtgaard, 62 pnt.; Jan Hoek
stra, Bolsward, 59j^ pnt.; Johannes de
Jong, Scharnegoutum, 59>/2 pnt.; Yme
Poelsma, Lutkewierum, 59 pnt; Julius
Galama, Friens, 57 pnt.; Wiebren San-
tema, Oosterend, 56’/2 pnt., (allen met
veel vrucht).
Homme Jansma, Ijlst, 55'/2 pnt.; Dirk
Sjaarda, Oosterend, 55 pnt.; Eile Han-
nema, Dedgum, 54/2 pnt.; Bauke Roor
da, Wijtgaard, 54/2 pnt; Jan de Bruin,
Harlingen, 52'/2 pnt.; Hylke Heeres, Par
rega, 51 pnt; Jitte Flapper, Abbega. 51
pnt.; Jan Buwalda, Wons 51 pnt., (allen
met vrucht).
Sjoerd, Hettinga, Tjalhuizum, 47i/2
pnt; Sjoerd Landman, Westhem, 46 pnt.
Haije de Wolff, Flansum, 43 pnt.; Folkert
Hettinga, Burgwerd, 42 pnt.; Douwe
Hettinga, Blauwhuis, 41 pnt.
is het parool voor die neutralen, die
tusschen hamer en aambeeld gekneld
zitten. Voor de zoogenaamde vrijstaan
de neutralen is de toestand geheel an
ders en hier denken we in de eerste
plaats aan Italië.
Blijft dit land zijn afwachtende hou
ding gestand, om dan na dezen oorlog
met ongeschokte vitaliteit zijn geheele
economische macht op de wereldmarkt
te plaatsen?
Volgens de iaatste ontwikkelingsgang
van het Italiaansche standpunt zal Italië
niet wachten tot deze oorlog voorbij is,
maar reeds zeer binnenkort partij gaan
kiezen in het wereldconflict. We kunnen
dan als vast en zeker aannemen, dat
Italië dan zal staan aan den kant van
Duitschland, waarmee het door vriend
schapsbanden is verbonden. De aanwe
zigheid van een Duitsche militaire mis
sie in Italië geeft te dien opzichte dui
delijke aanwijzingen. Welke veranderin
gen brengt het eventueel meedoen van
Italië in dezep oorlog?
Allereerst vraagt dan de afsluiting van
de Middellandsche Zee de aandacht.
Hoewel de Italiaansche vloot over be
langrijke eenheden beschikt, zijn we toch
van oordeel, dat deze vloot, evenals
thans de Duitsche in verschillende ha
vens zal worden geblokkeerd. Zoo sterk
achten we de Engelsche en Fransche
vloot nog wel, dat men dit klaar kan
spelen. Iets anders is, of het zwaarte
punt in deze moderne oorlog nog wel
gezocht moet worden in zware slagsche
pen en kruisers, of dat we veel meer
rekening moeten houden met het moder
ne wapen, het vliegtuig.
Let eens op de berichtgeving uit Noor
wegen. Duitschland meldt steevast vol
treffers uit vliegtuigen op de Engelsche
oorlogsschepen en deze successen wor
den door de Engelsche berichtgeving
zooveel mogelijk verkleind. Wat is het
doel van deze tegenstrijdige manoeuvre?
Stemming maken ten opzichte van Italië?
Indien werkelijk de praktijk zou uitwij
zen, dat de moderne bommenwerper su
perieur wordt aan ’t kruisers-materiaal,
dan is dit. juist voor Italië wat be
schikt over een zeer moderne luchtvloot
van het allergrootste belang.
Men kan dus gerust zeggen, dat Italië
met zeer groote belangstelling de ont
wikkeling van den strijd in Noorwegen
volgt, om daaruit de conclusie te trek
ken of het deelnemen aan dezen oorlog
een redelijke kans op voordeel biedt. De
geheele kwestie wordt door Italië be
zien vanuit een handelsoogpunt: wat
kan ik er aan verdienen dat is de leuze
die de Italiaansche dictator zich bij
meerdere gelegenheden gesteld heeft.
Tot nu toe blijft Italië evenwel het
groote vraagteeken, temeer nu ook Italië
met andere factoren rekening moet hou
den. Om maar een enkele te noemen: de
Balkan. Het is voldoende bekend, dat
Turkije geheel aan den kant van de ge
allieerden staat. Roemenië wil graag
zich zelf blijven, maar voelt zich toch
iets meer tot de geallieerden dan tot de
totalitaire staten aangetrokkén.
Zuid-Slavië is weer iets meer georiën
teerd op Italië, maar toch niet in die
mate, dat een versterking van het mid-
den-Europeesch blok te verwachten is.
Evenzoo staat het met Bulgarije, Grie
kenland en Hongarije. Hoever gaat hier
de invloed van Italië? Heeft men in deze
landen dezelfde tactiek toegepast als in
Noorwegen en tracht men ook hier in
vertrouwensposten Duitschgezinde per
sonen te plaatsen, die op het geschikte
moment handelend moeten optreden?
Deze truc heeft in Noorwegen uitste
kend voldaan, maar we mogen niet ver
geten, dat men een dergelijke coup niet
zoo gemakkelijk voor de tweede keer
herhalen kan.
Men is nu gewaarschuwd en dat be
wijst ook wel de groote activiteit die
men thans in alle landen ontplooit ten
opzichte van de vreemdelingen. Als een
klein bewijs hoe er momenteel geïntri
geerd wordt moge dienen, dat b.v. in de
laatste maanden zeer vele Duitschers on
der de dekmantel van toerist of handels
man naar Hongarije zijn getrokken en
daar vasten voet hebben gekregen.
Waarom juist in Hongarije? zult ge
misschien vragen. Het antwoord ligt
voor de hand: de Donau.
Deze internationale stroom, waarover
de petroleum van Roemenië naar
Duitschland wordt vervoerd, is, waar
deze rivier stroomt door Hongaarsch ge
bied, omgeven door hooge bergen,
stroomversnellingen enz.
Wanneer dus een of ander belangheb
bend land bij de aanvoer naar Duitsch
land over de Donau sabottage zou wil
len plegen,, dan was dit in Hongarije de
meest geschikte plaats. Zonder een ge
oefende loods is het bevaren van de Do
nau niet mogelijk. Wanneer er dus bin
nenkort verrassingen uit dezen hoek
van Europa komen, behoeft ons dat niet
te verwonderen.
Ten slotte blijft er over de kwestie
Rusland, eveneens een onberekenbare
factor. Voor velen, die er zich over ver
wonderen, dat Rusland tot nu toe neu
traal blijft, mogen we even opmerken,
dat niet voor niets een krachtig En-
gelsch-Fransch leger in Egypte is saam-
gebracht. De kwetsbare plaats voor
Rusland zijn de oliebronnen van Bakoe
en de op verzoek van de Russische re-
geering geraadpleegde Amerikaansche
deskundigen, hebben onomwonden ver
klaard, dat deze olievelden tegen een
vliegaanval niet te verdedigen zijn. De
grond is dermate met olie doordrengt,
dat enkele brandbommen onherstelbare
schade zullen aanrichten, maar daarbij
ook rechtstreeks het bestaan van het
Sovjetrijk beïnvloeden. Zoo zien we ook
nu weer, dat het wereldgebeuren zijn
overeenkomst met het schaakspel hand
haaft; de eene zet lokt direct een tegen
zet uit, totdat het spel schaakmat staat.
Of zou het misschien weer een remise-
spel worden?
perken en een reserve daarvan in eigen
land te gaan aanleggen). Ook Rusland
heeft in sommige jaren althans
belangrijke graanoverschotten, maar
eerstens is Rusland een louche vriend
der Duitschers gebleken, die het begrip
van wederkeerigheid bij vriendschaps
diensten niet schijnt te kennen. Rusland
heeft zich ook zelf voorbereid te houden
op verrassingen in de oorlogssituatie;
zijn transportmogelijkheden zijn in nor
malen tijd al zéér beperkt en sinds het
uitbreken van den oorlog nog ingewik
kelder geworden.
Als de bezetting van Denemarken van
geruimen duur wordt, zal zijn veesta
pel aldus is te voorzien geleidelijk
worden afgeslacht. We behoeven dan
ook geenszins te vreezen, dat we de
Duitsche markt zullen verliezen. Trou
wens, het Duitschland van né den oor
log zal aan onzen agrarischen export,
indien ons productie-apparaat in orde
is, alle mogelijkheden bieden, welke be
staanbaar zijn in de omstandigheden,
welke (Duitschland gelaten iwoflden of
die het zich (door een overwinning) ge
schapen heeft.
En de Denen zullen na den vrede nog
jaren tijds behoeven om zich weer een
veestapel te verwerven van voldoende
kwaliteit en omvang, dat ze met hun
boter de West- en Midden-Europeesche
markt kunnen beïnvloeden.
Een van de voornaamste belangen
van het oogenblik is, dat de Nederland-
sche boterproducenten hun product we
ten op te voeren tot een kwaliteit, wel
ke die van de Deensche minstens even
aart.
Alleenverkoop voor
BOLSWARD e.o.
NA DE OVERWELDIGING
VAN DENEMARKEN.
’t Is met eenigen schroom, dat we het
onderwerp beroeren. Het gaat n.l. om
de vraag, in hoeverre onze eigen eco
nomische positie wordt beïnvloed door
de Duitsche bezetting van Denemarken.
De oorlogsvoorbereiding en daarna de
oorlogsdaden, hebben ons van keer op
keer geweldig geschaad. Nu zijn som
migen van meening, dat we van de be
zetting van Denemarken voor ons zelve
eenig voordeel mogen verwachten. Maar
daarover schijnt niet gepraat te mogen
worden; we zagen de gedachte aan
zulk voordeel in een dagblad gequalifi-
ceerd als „likkebaarden” om een „im
moreel profijt tengevolge van anderer
ellende”.
We vinden dat een dwaze qualificatie.
Immoreel zou het profijt enkel kunnen
zijn, als we aan het toebrengen van de
ellende, welke het deel van anderen
werd, hadden meegedaan. Het Neder-
landsche volk echter verafschuwt uk
den grond van zijn hart ’t onrecht, dat
wederom twee kleine neutrale volkeren
werd aangedaan en het lijdt moreel mee
in de ellende der slachtoffers. We zijn
volmaakt onschuldig aan de oorzaak
van de jongste wijziging in de West-
Europeesche economische verhoudingen,
maar aan de voordeelen, welke er ons
van zouden kunnen toevallen, kleeft
geen spatje bloed, dat wij vergoten kun
nen hebben, noch een smetje van onze
eer.
En nu de vraag: staan ons inderdaad
economische voordeelen te wachten?
We denken hier in de eerste plaats
aan de Nederlandsche boterpositie, wel
ke zoo nauw samenhing met den Deen-
schen afzet van boter op de Engelsche
en Duitsche markt. Denemarken is ons
land in de laatste decennia als boter-
pfloducent en -leverancier voorbijge
streefd. De Deensche boter wordt in het
buitenland algemeen superieur geoor
deeld en ze kon blijkbaar voordeeliger
(goedkooper) worden geproduceerd. De
Deensche boter heeft den prijs van ons
nationale product zoover omlaag ge
stuwd. dat deze niet meer loonend is;
ze heeft ook vele Nederlandsche afzet
markten veroverd. Aan Engeland leve
ren we reeds jaren lang Nederlandsche
boter beneden kostprijs, in de hoop een
deel van de Engelsche markt te kunnen
behouden en van dat behoud te kunnen
profiteeren in een betere toekomst. Deze
strijd voor de toekomst dreigde meer en
meer ruïneerend te worden voor het
heden.
Nu Denemarken door de Duitschers
is bezet, is de afzet van Deerfeche boter
op de ’fengelsche markt automatisch ko
men te vervallen. In Engeland zal dus
de vraag naar en behoefte aan Neder
landsche boter ongetwijfeld sterk toe
nemen. We kunnen een belangrijk deel
van ons verloren afzetgebied heroveren
en verwacht mag ook worden, dat de
prijs zal verbeteren, welken we kunnen
bedingen.
Van dat laatste moeten we ons ech
ter niet te veel voorstellen. In alle oor
logvoerende landen, en niet het minst
in Engeland, is men er op uit om de
kosten van het levensonderhoud zoo
laag mogelijk te houden, in welk ver
band op het Britsche eilandenrijk het
gebruik van margarine zooveel moge
lijk wordt bevorderd. Ongetwijfeld zal
de Engelsche regeering, om een te groo
te stijging van den boterprijs te voor
komen, de margarine nóg meer gaan
steunen.
Naast de voordeelen, welke voor ons
op de Engelsche markt te verwachten
zijn, staat bovendien het nadeel, dat
Duitschland de geheele Deensche boter-
productie zal opnemen. De uitvoer van
boter naar onze Oosterburen zal daar
van de gevolgen ondervinden. Althans
in den eersten tijd. De uitgebreide Deen
sche veestapel heeft echter veel, zeer
veel graanvoeder benoodigd. Dit werd
tot nog toe door Canada geleverd.
Daarmee is het nu uit; Denemarken is
in het blokkadegebied opgenomen. In
Berlijn richtte men aanstonds het oog
op Roemenië, vandaar zou het benoodig-
de graan voor het Deensche vee mis
schien kunnen worden verkregen. Maar
op Dinsdag van deze week besloot de
Roemeensche regeering „ter bescher
ming van de neutraliteit” om den ex
port van graan te verbieden. (Om de
zelfde reden werd toen meteen besloten
om den uitvoer van benzine te gaan be-
Advertentiën per regel
Woensdagsnummer 10 cent
Zaterdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs
Giro no. 87926
Woensdag 24 April 1940 No 31
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
•icf.
P. LUNTER,
Appelmarkt,
BOLSWARD.
t
1
f oeotfi 1
I
i
I
I I
I
i
i
I
I
I
i
i
I
i
i
i
I
I
©@©©©©@©@(o)©©©©
i
i
i
(I
I
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
k GEEFT JEÜ^
i
