Buitenlandsche Revue.
De Oorlog.
uieme distributiebonnen ;i
hebben nu waarde? h
Or. H. huizeiw
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Verduistering van
winkels.
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
Gevestigd
36gig Jaargang
Woensdag 14 Augustus 1940
No. 63
Uitgever A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Md.
den strijd
Duitsche
Dinsdagsnummer
Vrijdagsnummer
A. de Vries.
J. v. d. Zee.
P. de Jong.
H. Dekker.
S. Wiersma.
Tj. v. d. Houw.
J. Bosker.
Tj. Buma.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 16 graden.
Spreekuur 12—2 uur
LEEUWARDEN
Spanjaardslaan 127, Tel. 3737
ACHLUM.
ten huize van Dr. A.*Overbosch
Vrouwenarts
door Duitsche bladen scherp becriti-
seerd. Het aller-Christelijkste Engeland,
zoo besluit de „Diplo” een artikel,
eischt in de heele wereld van hen, die
uit een echt gevoel van naastenliefde de
offers van de Britsche oorlogshulp wil
len brengen, hun hart tot een steen te
maken.
de bekend:
Naast de reeds in een extra-bericht
gemelde geslaagde aanvallen op de Brit
sche oorlogshaven Portland, waar de
petroleumtanks en havenwerken met
bommen in brand werden gestoken en 57
is.
Wanneer boven ‘gehingnaleerde |uRa
spraak van den Duitschen perschef waar
is, en we zien dan even naar de resul
taten van den oorlog 1914-1918, dan
komt deze uitspraak met het door velen
van ons beleefde resultaten van den vo-
rigen oorlog in botsing.
Dat onderling overleg mogelijk is en
op vredelievende wijze geschillen tus-
schen de verschillende volken kunnen
worden opgeruimd, zien we thans in den
Balkan. Uit den vorigen wereldoorlog
heeft Roemenië dit voordeel geboekt,
dat aan het oude bekende grondgebied
stukken werden bijgevoegd van Rus
land (Bessarabië). Bulgarije (de Do-
broedsja) en Oost-Hongarije.
Reeds geruimen tijd was er in den Bal
kan, onder pressie van Duitschland en
Italië een strooming merkbaar, die oude
gebieden weer aan de vorige eigenaars
iterug te geven. Rusland heeft zich kort
geleden weer in het bezit gesteld van
Bessarabië en het noordelijke deel van
de Boekowina. Roemenië heeft zich be
reid verklaard het onder den naam Ca-
drilatië bekende gebied, dat voor den
Balkanoorlog van 1913 aan Bulgarije
behoorde, terug te geven. Dit vruchtbaar
gebied is ongeveer 60 km breed bij 125
km lang en grenst in het Oosten aan de
Zwarte Zee.
Twee betrekkelijk groote steden Do-
bruc en Tukrakan zullen Bulgaarsch
worden, terwijl Silistra Roemeensch blijft
Misschien zullen sommigen onder onze
lezers zich afvragen, waarom we deze
verandering van zoo groote beteekenis
achten, dat we dit speciaal moeten ver
melden.
Het moet ons in het hooge Noorden
toch weinig interesseeren of de Do-
broedsja nu tot Roemenië dan wel tot
Bulgarije behoort. Wanneer we zoo re-
deneeren zien we het Europeesche vaste
land een beetje te kort. Wel degelijk
heeft een goede verstandhouding tus-
schen de verschillende Balkanlanden zijn
invloed op het wel en wee van geheel
Europa. Het kruithuis van Europa, dat
is de benaming, welke eeuwenlang aan
den Balkan werd gegeven. Maar het
nieuwe Europa, dat zich tracht te con-
solideeren, kan in den Balkan geen
haard van tweedracht bevorderen.
Economisch beschikt de Balkan over
bronnen die voor het andere deel van
Europa van groote beteekenis zijn. Het
is dus ook een klein beetje eigenbelang
wanneer Duitschland en Italië aan Roe
menië den raad geven de grensregeling
met Bulgarije en Hongarije in der minne
te schikken.
Voor de Dobroedsja is dit, zooais we
reeds vermelden, thans geschied. Voor
wat de kwestie Zevenburgen betreft, zal
de oplossing niet zoo gemakkelijk ge
vonden worden. De Roemeensche pre
mier heeft dezer dagen nog eens gewe
zen op de noodzakelijkheid van overeen
stemming. Het is nog niet te zeggen of
hier een nieuwe vaststelling van de grens
vasthouden aan de voor Frankrijk be-
stemde graanschepen wordt dan ook
- Er lijkt ons alles voor te zeggen, dat
op het platteland en in de kleinere
wooncentra het sluitingsuur in den a.s.
wintertijd wordt geregeld naar het
oogenblik van het verscheiden van het
daglicht. Dan vermijden we onnoodige
kostbare uitgaven voor de winkeliers,
het gevaar van persoonlijke ongelukken
én zekere zedelijke gevaren.
Het is nu de tijd om daartoe afspra
ken te maken of om maatregelen bij de
gemeenteraden te verzoeken.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 4Ó ct. p. kwartaal.
Het Opperbevel van de
Weermacht maakt bekend:
De Engelsche oorlogshaven Portland
werd Zondag door Duitsche eenheden
gevechtsvliegtuigen uit de lucht aange
vallen. Door welgemikte bommen wer
den belangrijke havenwerken vernield
en geraakten petroleumtanks in brand.
Tijdens dezen aanval kwam het op
verscheidene plaatsen in het Kanaal tot
hevige luchtgevechten tusschen begelei
dende Duitsche jachtvliegtuigen en ge-
vechtstoestellen en veel talrijker forma
ties Britsche jachtvliegtuigen.
Volgens de tot dusver ontvangen be
richten werden 73 Britsche vliegtuigen
neergeschoten. Veertien Duitsche vlieg
tuigen zijn op het oogenblik nog niet
teruggekeerd. De gevechten boven het
Kanaal duren nog voort, zoodat eerst
later een definitief beeld van den toe
stand kan worden gegeven.
In aansluiting hierop maakte het Op
perbevel der Duitsche Weermacht in den
O THEE en KOFFIE. Van 3 tot en
met 30 Augustus wordt op bon 53 j j
o een half ons thee of een half pond
koffie beschikbaar gestéld. 4
o SUIKER. Van 26 juli tot 31 Aug. o
geeft bon 66 van het Algemeen Dis-
tributiebonboekje recht op het koo-
o pen van 1 kg suiker. o
o VLOEIBARE BRANDSTOFFEN, o
o Voor afleveren of koopen van vloei-
o bare brandstoffen (benzine» petro- o
leum, spiritus enz.) zijn speciale dis-
tributiebons noodig. Van 12 Aug. tot J*
en met 8 September kan men op het
zegel „Periode V” 2 liter petroleum
koopen. J
BROOD. Van 12 tot en met 18 o
J Augustus wordt op de met 1 genum- j
merde dubbele bonnen van het nieuwe
]k Broodbonboekje tezamen 2J/2 kg rog- o
gebrood of 2 kg ander brood per per-
o soon verkrijgbaar gesteld. De bonnen X
o die op 18 Augustus nog-niet gebruikt 3
zijn blijven voorts tot en met 22
Augustus a.s. geldig. j J
Tot en met 31 Aug. wordt op bon o
j J no. 1 van de voederkaart voor honden
o en op bon no. 1 van de voederkaart j
voor katten resp. honden- en katten-
brood beschikbaar gesteld. k
o VLEESCH en VLEESCHPRODUC- o
TEN IN BLIK. Verkoop van in blik
geconserveerd vleesch of in blik ge-
conserveerde vleeschproducten is ver-
1 boden.
o BOTER, MARGARINE en VET. o
Van 29 Juli tot en met 23 Aug. ge-
ven de bons 01 tot en met 04 van de T
boterkaart elk recht op het koopen
van y2 pond boter, bons 01 en 02 van o
I de vetkaart elk recht op het koopen <k
van een /2 pond margarine of gesmol-
jk ten vet of boter, bons 03 en 04 van de
o vetkaart elk recht op het koopen van 3
o een y2 pond boter met 10 cent reduc- 3
tie per >/2 pond.
o Verder mag geen room, op welke o
wijze ook vervaardigd, en voor wel-
ke doeleinden ook bestemd, worden
betrokken, tenzij op dokters advies. j
GRUTTERSWAREN. Gedurende ’t
tijdvak van 10 Augustus tot en met
o 6 September 194Ó geeft de met 40 ge-
nummerde bon van het algemeen dis-
j J tributiebonboekje recht op het koopen
o van 2'/2 ons tarwebloem, of tarwe-
meel of boekweitmeel of roggebloem
of roggemeel of zelfrijzend bakmeel. 4 k
Bon 14 geeft van 12 Augustus tot o
en met 6 September recht op het koo-
pen van 250 gram rijst of rijstemeel j
o of rijstebloem. o
]k Bon 27 geeft van 12 Augustus tot
en met 6 September recht op het koo- J J
pen van 250 gram havermout, haver-
vlokken, gort of grutten.
o Bon 105 geeft van 22 Juli tot en
met 11 September recht op het koo- o
pen van 100 gram maizena, griesmeel
of puddingpoeder. (Puddingpoeders, j J
die niet vervaardigd zijn van of niet o
hoofdzakelijk bestaan uit producten, j
bereid uit granen, rijst of tapioca, zijn I
vrij van de distributieregeling)
T Bon 110 geeft van 22 Juli tot en met
o 11 September recht op het koopen van
o 100 gram macaroni, vermicelli of o
spaghetti.
KOLEN enz. Tot 30 September kan J
men bij handelaren koopen 20 pet. van
j J het verbruik van April 1939 tot en met j
Maart 1940. J
SCHOENËN. Schoenen mogen al-
J J leen ge- en verkocht worden op ver- J
o toon van een speciale distributiebon, o
welke, zoo noodig, door het» plaatse- o
lijk distributiekantoor wordt verstrekt.
o Leerloos en z.g. zomerschoelsel vallen o
buiten de distributie-regeling.
o ZOETWATERVISCH. Het afleve-
ren van zoetwatervisch is verboden,
jk tenzij ontheffing is verleend door het
o Rijksbureau voor de voedselvoorzie- o
ning in oorlogstijd. Deze ontheffing
wordt geacht verleend te zijn, indien
de minimumprijzen, welke aan de vis-
]k schers moeten worden betaald zijn
in acht genomen. J
LEVERTRAAN. Levertraan mag
j alleen worden afgeleverd op recept k
van een arts of tegen overgave van ’n j
door een in Nederland gevestigden
arts afgegeven bon. ]k
Er is een oud spreekwoord, dat zegt:
„In den nood leert men z’n vrienden ken
nen”,
In onzen tijd nu alles en nog wat aan
verandering onderhevig is, doen we het
natuurlijk nfet met oude spreekwoorden,
maar vormen we nieuwe slagzinnen. Eén
van die nieuwe paradoxen is de volgen
de: „Vriendschap van volken wordt in
oorlog, niet in vrede geschapen”. Het
klinkt wel iets vreemd en onwennig. We 1
hebben nog altijd moeten constateeren,
dat oorlog de beste voedingsbodem is
voor de haat, de bewijzen hiervoor lig
gen in de geschiedenis voor het grijpen.
We zullen daarom genoemde uitlating
die afkomstig is van de Duitsche pers
chef dr. Dietrich, in een ander licht moe
ten beschouwen.
De plaats, de sfeer, de omstandighe
den waaronder deze woorden werden
gesproken, geven een geheel veranderde
beteekenis aan deze uitspraak. Op uit-
noodiging van de Duitsche regeering
vertoeven de Spaansche uitgevers en
hoofdredacteuren in Duitschland en in
een toespraak tot deze gasten werd door
dr. Dietrich deze werkwaardige woor-
de« gesproken. Zoolang Europa waarlijk
Europeesch is geweest zoo vervolgde
de spreker is zijn lot steeds gedra
gen door de drie volken van Duitschland
Italië en Spanje. En dat het weder waar
lijk Europeesch zal zijn, daarvoor staan
de kracht en de samenwerking dezer
drie volken borg. Op hun schouders zal
het nieuwe Europa rusten.
De leider der Spaansche delegatie,
directeur en eigenaar van het Madri-
leensche blad „Information” antwoordde
onder meer:,dat Europa thans naar
Spaansche opvatting verkeert in een
burgeroorlog die een heilige strijd voor
een nieuwe rechtvaardige orde tegen ’n
oude afstervende wereld is.”
We hebben ons er alleen over te ver
wonderen, dat ter bereiking van die
rechtvaardige orde zoo onnoemlijk veel
ongerechtigheid plaats vindt; dat er zoo
veel leed en teleurstelling noodig is om
tot die nieuwe orde te geraken. Het lijkt
voor onze, misschien wel iets verouder
de begrippen, zoo onzinnig millioenen
'menschenlevens op te offeren voor een
•J1 J A—.11 I
ook door onderling overleg te bereiken toestand in China tegemoet.
Het bericht dat de Engelsche troepen
I uit de Britsche concessie te Tientsin,
Sjanghai en Peking zullen worden terug-
i getrokken, heeft misschien eenige be
vreemding gewekt. Men moet evenwel in
deze maatregel niet zien een internatio
nale kwestie van groot formaat. De
sterkte der buitenlandsche strijdkrachten
bedraagt volgens de laatste berichten
o.a. te Peking 50 man Engelsche, 50 man
Fransche en 50 man Italiaansche, plus
250 man Amerikaansche troepen; te
Tientsin 120 man Fransche, 1,20 man
Engelsche, 100 man Italiaansche en 100
man Amerikaansche troepen; te Sjanghai
1570 man Engelsche, 1000 man Fransche,
200 Italiaansche en 1000 man Ameri
kaansche troepen.
Reeds bij het uitbreken van den oor
log heeft Japan aangedrongen op het te
rugtrekken van deze troepen, ten einde
incidenten te vermijden. Engeland moti
veert thans deze handelwijze met te wij
zen op de geringe beteekenis van deze
strijdkrachten.
Ten slotte dan nog iets over de En
gelsche blokkade. De levensmiddelen
positie van Europa is een probleem, dat
reeds veel pennen in beweging heeft ge
bracht.
Door de Eijgcfethe jbllokkade is de
aanvoer van' goederen uit de Overzee-
sche gewesten zoowat stopgezet en we
weten uit enkele artikelen, die we uit
onze Oost betrekkin, hoe lastig dan de
voorziening wordt.
In veel ergere mate loopt de levens
middelenvoorziening in Frankrijk thans
gevaar, temeer daar dit land door de
ontreddering welke de oorlog daar ge
bracht heeft, te weinig op eigen bodem-
productie kan rekenen.
Zonder aanvoer van overzee komt die
voedselvoorziening in het gedrang. Het
dan wel een uitwisseling van minderhe
den de oplossing zal vormen. Misschien
ook dat beide middelen zullen worden
toegepast.
Tot zoover de Balkan-kwestie.
Waarschijnlijk zullen onze lezers zich
de vraag gesteld hebben: is die Balkan-
kwestie dan zoo belangrijk, dat daar
aan in de allereerste plaats een bespre
king moest worden gewijd? en is niet
veel meer de thans in Europa op het
hoogtepunt gedreven worsteling tus
schen twee grootmachten een object
van bespreking?
We zouden de zaak ook kunnen om-
keeren. Wanneer de rondom ons heer-
schende krijg geen voldoende houvast
biedt voor serieuze bespreking, zoekt
men om niet al te eenzijdig te wor
den andere punten die zeer zeker een
bespreking waard zijn.
Zonder de beteekenis van den strijd
tusschen Engeland en Duitschland ook
maar iets te verminderen, kunnen we
toch met zekerheid constateeren, dat de
tot ons komende berichten een objectief
oordeel onmogelijk maken. Dit geldt niet
alleen voor den strijd in Europa, maar
evenzeer voor wat zich op het Afrikaan-
sche oorlogstooneel afspeelt.
De Italiaansche opmarsch naar En-
gelsch Somaliland, de verovering van de
havenstad Zeila aan de Golf van Aden,
hebben klaarblijkelijk de bedoeling een
geconcentreerde vliegtuigaanval op Aden
dat het Gibraltar van de Roode Zee
genoemd wordt voor te bereiden.
Wanneer na Zeila ook Berbera in Ita
liaansche handen zou vallen, beschikte
men over twee uitstekende uitgangs
punten voor luchtaanvallen op Aden.
I ‘Met niet minder belangstelling ziet men
ideaal wat met eenige goede wil toch 'aats^e weken de ontwikkeling van
Het bericht dat de Engelsche troepen
10 Augustus 1940.
Hier werd een jongenskaatspartij ge
houden van ingezetenen, waaraan door
9 parturen werd deelgenomen.
De uitslag is als volgt:
1ste prijs: F. de Jong, Y. van der Pol
en KI. de Haan.
2de prijs: H. Dijkstra, F. Gerlofsma
en F. Fennema.
3de prijs: C. Rienstra, S. Sijbesma en
H. van Dalen.
De prijzen bestonden uit luxe voor
werpen.
ONTHOUDERS VISCHCLUB.
Zondag j.l. hield de O. V. C. haar 4e
vischwedstrijd en wel in de Workumer-
vaart. Het weer liet veel te wenschen
over, maar de vangst was zeer bevredi
gend. Er werden 26 baarzen boven de
wettelijke maat gevangen. Met ’n baars
BIOSCOOP-AVOND IN
DE DOELE.
Voor een meer dan uitverkochte
Doelezaal gaf bioscoop ond. Miedema na
een lange rustperiode weer een bios-
coopavond.
Het voorprogramma waarin de actua
liteiten van den dag werden gegeven,
kan in dezen tijd nu eenmaal niet de
groote belangstelling trekken.
Beter viel het teekenfilmpje in de
smaak.
Als hoofdfilm werd vertoond „De Zee
wolf”, een verhaal dat speelt in Alaska.
Men heeft deze film ongeveer gelijk wil
len stellen met de bekende film „The
Lanciers”. Ons inziens gaat deze verge
lijking niet op, daarvoor zit in „De Zee
wolf” iets te weinig handeling en span
ning.
Dit neemt niet weg, dat het talrijke
publiek zich geamuseerd heeft en daar
gaat het ten slotte toch maar om.
van 21 cm. werd prijswinnaar K. Nieu
wenhuis.
2e prijs R. v. d. Schaaf Sr.
3e
4e
5e
6 e
7e
8e
9 e
10
Advertentiën per regel:
10 cent
12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs
Giro no. 87926
GESLAAGD.
Naar we vernemen is onze stadgenoot
de heer U. Nota dezer dagen te Utrecht
geslaagd voor de acte Engelsch.
vijandelijke vliegtuigen werden neerge
schoten, behaalden eenheden van onze
luchtmacht verdere successen bij een
aanval op een konvooi ten oosten van
Harwich.
Drie koopvaardijschepen met onge
veer 17000 ton inhoud werden tot zin-
■ken gebracht; een torpedojager en drie
koopvaardijschepen werden door vol
treffers zwaar beschadigd.
Bij deze gelegenheid schoten onze
eenheden jacht- en gevechtsvliegtuigen
zeventien vijandelijke vliegtuigen omlaag
Op een andere plaats werden nog acht
vijandelijke vliegtuigen neergehaald. Bij
Dover ondernamen onze jagers boven
dien een aanval op versperringsballons,
loop van Zondagavond nog het volgen- Van de 18 ballons werden er acht ver
nietigd. Zeven Britsche jachtvliegtuigen
werden daarbij neergeschoten.
De totale verliezen van den vijand op
den dag van heden bedragen daarmede
89 vliegtuigen. Hiertegenover staat het
verlies van 17 eigen toestellen.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Nu de dagen nog lang zijn, al korten
ze merkbaar, maken vele zakenmen-
schen zich nog geen zorgen over de
verduistering van hun winkels in het a.s.
najaar en daarop volgende wintersei
zoen. Maar anderen doen dat wel dege
lijk. Tal van winkelinrichtingen maken
de verduisteringsnoodzaak tot een moei
lijk en duur probleem. Waarom deze
zaak nu eens niet van allé kanten over
wogen door de belanghebbenden on
der elkaar nu er nog een behoorlijke
tijd van voorbereiding rest en de gele
genheid er is om tot afspraken te ko
men?
Om het probleem tijdig aan de orde
te stellen, werpen we hier de vraag op,
óf verduistering van winkelzaken straks
wel noodig is.
Bij het zoeken naar een antwoord la
ten we de situatie in de groote steden
een oogenblik buiten beoordeeling. We
willen aannemen, dat er daar verschil
lende omstandigheden zijn o.a. het
drukke interlokale verkeer welke
voortzetting van den verkop na zonson
dergang mogelijk maken. Waarschijn
lijk zal er in de groote steden des
avonds ook een bepaalde afgeschermde
straatverlichting branden en zal het ver
keer dus niet geheel zijn verlamd. Maai
op het platteland en in de kleine steden
is dat anders. Het is te verwachten,
dat zich daar niemand; als het eenmaal
donker is geworden, zich zonder nood
zaak meer over straat of weg begeeft.
Het zal in den a.s. winter langer licht
zijn dan anders, daar we het voordeel
behouden der invoering van den Mid-
den-Europeeschen tijd. Zelfs in mid
winter, als de dagen het kortst zijn, zal
men zich tot omstreeks 5 uur n.m. bui
ten kunnen ophouden. Is het nu nóódig
dat de winkelier zijn zaak openhoudt?
Met een beetje goeden wil jegens elkaar
we leven toch in oorlogstijd kan
elk gezin zijn boodschappen vóór 5 uur
des n.m. hebben verzorgd. Trouwens,
dit sluitingsuur zou voor een slechts
zeer korten tijd benoodigd zijn; in na
jaar en voorjaar kan het later worden
gesteld.
Komt men vooraf niet tot overeen
stemming, dan zal menige zakenman,
die het toch al hard te verantwoorden
heeft door de tijdsomstandigheden, ge
noopt zijn om zich een kostbare ver-
duisteringsinstallatie aan te schaffen;
hij moet niet enkel groote raamovper-
vlakten behoorlijk afdekken, maar even
eens zorgen, dat door opengaande deu-
ren^een licht naar buiten komt te stra
len. En waartoe dat alles? Uren zal hij
met zijn personeel moeten staan wach
ten, of er ook een eigenwijze klant komt
opdagen, die persé zijn nek probeert te
breken door ’s avonds in den donker te
gaan rondscharrelen ten behoeve van
iets, dat evengoed des daags had kun-
nen’geschieden. Wat de winkelier in den
winteravond nog zal kunnerf verdienen,
weegt geenszins op tegen zijn ongemak
en tegen de groote kosten van: eerst
verduistering en dan verlichting, om van
de kosten van verwarming nog maar te
zwijgen.
Wellicht acht men een vroege slui-
ting een bezwaar voor den Sinterklaas
en Kersttijd. Ook deze vrees achten we
ongegrond. Vergeten we niet, dat er van
een verduisterde etalage geen enkele
bekoring kan uitgaan. Een der attrac
ties dezer etalages in den genoemden
tijd het bekijken derzelve bij kunst
licht vervalt automatisch. En het pu
bliek zal er ook in Sinterklaas- en
Kersttijd niets voor voelen om des
avonds in den donker inkoopen te gaan
doen. Men neemt bij die gelegenheden
graag kinderen mee en dat gaat nu een
maal niet-of moeilijk langs verduisterde
straten en wegen. Vrouwen en meisjes
zullen het evenzeer schuwèn om bij ver
duistering alleen boodschappen te gaan
doen.
99
99
99
99
99
99
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
