Welke distributiebonnen Buit enlandsche Revue. De Bolswardsche Courant en Westergoo hebben nu uiaarde? ii M. KINGMA SAMENVOEGING VAN GEMEENTEN. Stadsnieuws. X. te WOM M ELS Dinsdag 24 September 1940 3óg!£ Jaargang No. 75 Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD Md. ge- W j ZEEP: Bon 113 geeft tot en met 24 I Dinsdagsnummer Vrijdagsnummer steld gevoelen bij andere. Dergelijke ri valiteiten komen niet voor tusschen de bewoners van dorpen, welke afzonder lijk worden bestuurd; iedere gemeente heeft dan zelf te financieren, wat het in het belang der bevolking meent te moe ten ondernemen. Wat er ook voor een sterke inkrimping van het aantal gemeenten in ons land moge zijn te zeggen, tot bezuiniging zal deze wel niet leiden. ONTHOUDERS VTSCHCLUB. Bovengenoemde club hield j.l. Zondag haar 6de wedstrijd en wel In de Leeu- VOETBAL. Zondagmiddag speelden twee C.A.B.- elftallen een oefenwedstrijd. Een nuttige en In goede verstandhou ding gespeelden wedstrijd, die de niet talrijke bezoekers de overtuiging bracht dat vooral In het jeugdelftal zeer goede krachten schuilen, die wel eens een aan winst voor het eerste elftal kunnen vor men nu de competitie In verschillende afdeellngen j.l. Zondag een aanvang ge nomen heeft. Veronderstellen we, dat ook C. A. B. spoedig met deze competitiewedstrijden zal beginnen. EEN 100-JARIGE JUBILARIS. J.l. Zaterdag herdacht de heer F. Oord alhier het buitengewone feit van zijn honderdsten verjaardag. Te ongeveer kwart voor 3 bracht het waarin opgenomen Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 Advertentiën per regel: 10 cent 12 cent Tusschen de tekst dubb. prijs Giro no. 87926 D. Kamstra. Tj. van der Hauw. S. van der Schaaf. K. Nieuwenhuis. A. de Vries. G. van der Zee. W. Leurink. J. van der Zee. R. v. d. Schaaf Sr. tandarts, Sneek houdt vanaf 1 OCTOBER as. iederen DINSDAG spreekuur des namiddags van I1/,—4. Het is zeer moeilijk uit de dikwijls te genstrijdige berichten ’n juist denkbeeld te vormen hoe het nu eigenlijk staat met den oorlog tusschen Duitschland en En geland. Dat er over en weer heel wat gebom bardeerd en vernield wordt, is zeker en ook valt het feit niet te ontkennen, dat de burgerbevolking in de meeste geval len het kind van de rekening wordt. De verwachte groote poging tot een landing In Engeland is tot nu toe uitgebleven en hieraan wordt de conclusie vastge knoopt, dat voorlooplg de luchtbombar dementen in hevigheid zullen toenemen om zoodoende het kustgebied te zuive ren van de weerstand. Hoe langer deze oorlog duurt, hoe minder belangstelling men in ons land voor de krijgsverrich tingen heeft. De eigenaardige positie van ons land tusschen de oorlogvoerende partijen maakt dat zeer verklaarbaar. We zijn bezet gebied, maar ons denken, ons ver langen en in heel veel gevallen ons han delen gaat lijnrecht in tegen de doelstel lingen van den bezetter. Het is o zoo moeilijk het Nederlandsche volk in zijn groote geledingen te overtuigen van de noodzakelijkheid van een veranderd Europa, waarvan ook Nederland een deel zal uitmaken. Onze buitenlandsche verhoudingen zullen zich geheel wijzigen en waarom dan gewacht of in slaap gesust met een ijdele hoop? Hoe men de zaak ook bekijkt de invloed van de as-mogendheden op het nieuwe Europa valt niet te ontkennen. Dezer dagen is weer heel wat stof op gewaaid door de reis van Von Ribben trop naar Rome en de komst van den Spaanschen afgevaardigde naar Duitsch land, gevolgd door een onderhoud met rijkskanselier Hitler. Deze Spaansche afgevaardigde heeft zeer openhartig tegenover Duitsche jour nalisten verklaard, dat de Spaansche regeering het tijdstip, waarop de terug gave van Gibraltar aan Spanje kan wor den geëischt, zeer nabij is. In Duitschland is men van meening, dat deze eisch zal worden gesteld tege lijk met het hoogtepunt van den Duit- schen aanval op Engeland en de Itali- aansche opmarsch in Egypte. Speciaal de reis van Von Ribbentrop wordt in verband gebracht met de nieu we oorlogsontwlkkeling In Noord-Oost- Afrika. Tegenover de 200.000 man En- gelsche troepen stelt Italië momenteel 500.000 man, toegerust met het meest moderne materiaal en een ruim over wicht van vliegtuigen. Het gaat hier in Noord-Afrika om het bezit van Alexan- drië, een der voornaamste Engelsche vlootbasis In het Oostelijk deel van de Middellandsche Zee. De mogelijkheid bestaat ook, dat het zwaartepunt van de oorlog wordt overgebracht naar de Mid dellandsche Zee, een der grondpijlers van het Britsche wereldrijk. Om nog even terug te komen op de houding van Spanje. Militair gesproken is Spanje’s medewerking voor de as mogendheden van weinig beteekenis, maar men zou het front nogmaals kun nen verlengen door via het bezette Frankrijk wapens te zenden. Mogelijk ook, dat Spanje door onderzeebooten of vliegtuigbasis nog eenlge hulp kan bie den. Wat de eisch tot teruggave van Gi braltar betreft, kan men veilig aannemen dat de Engelschen er alles op zullen zet ten deze vesting te behouden. Gibraltar is de sleutel van de Middellandsche Zee, maar ook van het Suez-kanaal en het verlies van deze sleutelpositie zou En geland onherroepelijk van zijn koloniaal Afrikaansch bezit berooven. De Straat van Gibraltar, welke geheel beheerscht wordt door het Engelsche Gibraltar, is voot de scheepvaart en het wereldver keer van buitengewone beteekenis. Jaarlijks passeeren ca. 7000 schepen met ongeveer 27 millioen netto reg. ton. De natuurlijke ligging van deze vesting en de geweldige kosten, welke Engeland zich getroost heeft voor de verdediging, maken, naar het oordeel van deskundi gen, Gibraltar bijna onneembaar. Maar Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f 2.-; inn. 15 ct. Voor het Buitenland f 7.- per jaar. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. „Het gezond verstand zegt, dat in het algemeen gesproken, een grootere gemeente meer mogelijkheden heeft dan een kleinere, een dorpengroep meer dan een dorp.” (Uit een artikel in het Vaderl.). De kwestie der samenvoeging van ge meenten is actueel. Bij verordening zijn reeds enkele gemeenten vergroot en het streven om op dezen weg voort te gaan, vindt over het algemeen instemming, In vele gevallen is er voor dergelijke herzieningen alles te zeggen; een zich sterk ontwikkelende gemeente behoort in haar natuurlijken groei niet te worden belemmerd door een keurslijf, dat zich in een ver verleden en onder heel andere omstandigheden liet passen. Een gezon de economie schrijft voorts de opheffing voor van dwerggemeenten. Er bestaan in ons land nog verscheidene gemeen ten van om en de bij 300 inwoners. Vroeger kostte het bestuur van zoo’n gemeente bitter weinig, maar de huidige samenleving met haar gecompliceerd stel van sociale bepalingen en voorschriften en van bestuurlijke eischen, maakt de handhaving der zelfstandigheid van zulke gemeentetjes tot een onnoodige en ongewenschte verkwisting. Toch kunnen we niet de uitspraak aanvaarden van „Het Vaderland” ten aanzien van de noodzaak der inkrim ping van het aantal gemeenten. Het blad schreef o.m.: „Het gezond verstand zegt, dat, in het algemeen gesproken, een grootere gemeente meer mogelijkheden heeft dan een kleinere, een dorpengroep meer dan een dorp.” De mogelijkheden, door „Het Vaderland” bedoeld, kunnen zeer zeker niet die van bezuiniging zijn. We hebben van nabij de geschiedenis der samenvoeging van de agglomeratie Eindhoven tot één gemeente meege maakt. We erkennen: de samenvoeging van Eindhoven, Woensel, Gestel, Strijp en Tongelre was in dat geval noodzake lijk, maar er is vrijwel niets terechtge komen van de verwachtingen, welke de voorstanders van annexatie te Eindho ven in woord en geschrift hadden geuit. Annexatie (of samenvoeging) heette zoo voordeelig te zijn! Men zou met één ge meentebestuur in plaats van vijf kunnen volstaan; de samengevoegde openbare diensten zouden economischer kunnen werken en de belastingen konden billij- ker worden verdeeld. Na de samenvoe ging echter ging de belasting met spron gen omhoog. De eene groote gemeente stelde zich terecht overigens eischen, welke de kleinere vijf zich nooit zouden hebben durven aanmatigen. Er kwam een groot en modem gemeentelijk abbatoir, een geneeskundige dienst, een samenstel van overheidsdiensten met academisch gevormde en hoog gesalarieerde direc teuren; wegen en straten moesten wor den verbeterd, de rioleering uitgebreid, de verlichting geperfectioneerd; het' politiecorps dijdde sterk uit en kwam onder een commissaris, bijgestaan door een hoofdinspecteur en inspecteurs. We willen niet beweren, dat dit alles niet noodig was in Eindhoven, maar we wil len er voor waarschuwen, dat grooter wordende gemeenten groote verplichtin gen hebben en dat men daarom goed zal doen om de grootte niet kunstmatig te scheppen. Vooral de samenvoeging van dorpen tot een dorpengroep, zooals „Het Va derland” blijkbaar voorstaat, achten we uit den booze, tenzij dorpen op natuur lijke wijze zijn samengegroeid. Reeds nu bestaan er gemeenten, welke meerdere dorpen omvatten; de bestuursmoeilijkhe- den zijn er meestal groot. Het eene dorp wil niet zijn onder gedaan vergeleken bij het andere. Onderlinge naijver leidt er dikwijls tot onnoodige en dure uit gaven. Worden in een buurtschap om redenen van veilig verkeer een paar lan taarns bijgeplaatst, dan eischen de an dere buurtschappen eveneens meer licht; zij betalen net zoo goed belasting, heet het, dan de menschen uit den anderen hoek der gemeente. Het gemeentebestuur kan de zaken onmogelijk zóó doen, dat groepen Ingezetenen zich niet achterge- we hebben ook gezien dat in dezen oor log meerdere onneembaar geachte stel lingen werden veroverd, zoodat we het woord ónmogelijk vooralsnog uit ons woordenboek schrappen. Dat men de besprekingen te Rome van zeer groot belang acht, kunnen we af leiden uit enkele perscommentaren in Duitschland. Zoo spreekt de Berliner Börsen Zei- tung over een „beteekenisvolle beslis sing”, welke met de bekende eensge- zindheid is gevallen. Da tegenstander zal te zijner tijd vernemen waarom het in bijzonderheden gaat. Hij kan er op vertrouwen, dat deze beslissing des te grondiger is, daar juist thans met ver nietigende kracht de slagen neerkomen op hoofd en hart van het Empire. Ver rassingen kunnen de resultaten van Rome alleen brengen voor hen, die de misdaad tegen den vrede hebben geor ganiseerd en nog verder zouden willen organiseeren op het oogenblik, waarop voor hen op de laagtepunten van hun eigen laaghartigheid in Europa en Afri ka het welverdiende einde wordt gereed gemaakt. „Kortgeleden nog geloofde Londen op den Balkan te kunnen Intrigeeren," aldus het blad. „Het zal spoedig zien, dat ook de bespreking te Rome een slag aan zijn vijandige intriges heeft toegebracht, even radicaal, even uniek, evenzeer onttrok ken aan het eigen Engelsche willen en met dezelfde instemming van het con tinent” Het is dus niet alleen de gisting in ’t oude Europa en in Afrika, die onze be langstelling vraagt. Ook in Amerika, in China, Japan is een nerveuze stemming merkbaar. Vooral de toestand in Indo- China schijnt In een critiek stadium te zijn gekomen. Hier heeft Japan weer van de gele genheid, dat Frankrijk niet in staat is dit overzeesche gebied te verdedigen, gebruik gemaakt om zekere eischen te stellen. Zooveel mogelijk is Frankrijk aan dezen eisch tegemoet gekomen, maar geheel inwilligen kan men niet. De Ja- pansche eischen omvatten onder meer de bezetting van Hanoi door 20.000 Ja- pansche soldaten, de contröle over de spoorweg Langsong-Laukal en het ge bruik van het vliegveld Gralam bij Ha noi. Tot een der belanghebbenden bij deze kwestie behoort ook Amerika, dat er veel voor gevoelt de status quo in Indo-China te handhaven. Japan beraamt plannen tot een verder opdringen naar het Zuiden en hierdoor ontstaat gevaar voor een groote crisis in de Japansch-Amerikaansche be trekkingen. Wordt het Japansche ultimatum door Indo-China aanvaard, dan vreest men dat de Vereenigde Staten zekere ver geldingsmaatregelen zullen nemen. Al lereerst wordt gedacht aan scherpere embargo-maatregelen. Ook in ander op zicht wordt Amerika zoo langzamerhand meer en meer betrokken in het Europee- sche conflict, dat blijkens de ontwikke ling der laatste weken in een wereld conflict schijnt te worden omgezet. De Amerikaansche ruil van 50 tor pedojagers tegen Engelsche marine-ba sis is een bewijs, dat Amerika moreel partij trekt voor een der groepen. Men heeft wel eens gedacht en mis schien In sommige kringen gehoopt op een officieel bondgenootschap tusschen Engeland en Amerika. Volgens diplomatieke kringen wordt ’n officieel bondgenootschap voor het oogenblik weliswaar niet overwogen, wel echter de inlijving van Zuid-Afri- kaansche, Australische en Nieuw-Zee- landsche steunpunten bij het verdedi- gingsstelsel van het Amerikaansche vasteland. De „New York Times” brengt dit ge- heele plan In verband met het vraag stuk van het Verre Oosten, dat door den terugtocht der Engelschen op het front in de Middellandsche Zee en op het eigen eiland aanzienlijk verscherpt is, en dat aan verschillende zijden den wensch heeft doen ontstaan naar aanwe zigheid van de Amerikaansche vloot te Singapore. De gemeenschappelijke beheersching van de steunpunten In de geheele we reld wordt, volgens het blad, ook over wogen voor het geval dat Engeland In eenstort en de Britsche vloot overeen komstig de belofte van Churchill, vlucht- havens aan de overzijde van den Oceaan opzoekt. namens de kerkelijke gemeente. Het is een bijzonder feit, dat de heer Oord nog regelmatig tot de kerkbezoekers behoort en luistert naar de prediking van Gods Woord. Dat ge dit op dezen hoogen leef tijd nog in die gezondheid moogt doen, wijst op twee groote voorrechten en wel dat God U niet alleen de stoffelijke, maar ook de geestelijke kant van het le ven heeft laten zien. Spreker besluit met den wensch, dat ook in dien tijd die de heer Oord alsnog gegeven is, Gods ze gen hem moge vergezellen. Namens de Chr. Muziekver. „Oranje” sprak de heer Rottiné een korte geluk- wensch. De heer M. B. Eerdmans complimen teerde namens de Ver. Handel en Nij verheid, welke vereen, eveneens een groot bloemstuk had gezonden. De heeren O. B. Eerdmans en B. J. van Zanten feliciteerden namens de buurtvereeniging. Verder hebben talrijke Bolswarders blijk gegeven van hun medeleven met dit heugelijke feit. Namens de P. F. C. overhandigde de Voorzitter, de heer Klngma, den jubilaris een in zwart leer gebonden album, waarin titelblad en verdere bladzijden met een opschrift en eenlge toepasselijke teekeningen door den heer Taco van der Meer versierd waren. Dit album bevatte de handteekening van allen, die zich bij deze receptie ver tegenwoordigd hadden. De zoon P. Oord bracht ten slotte dank aan allen, die hebben meegewerkt tot het welslagen van dezen dag. Spe ciaal dankt spreker het gemeentebestuur, den predikant, de P. F, C. en de muziek korpsen. Te ongeveer 5 uur kwam het Sted. Muziekkorps den jubilaris een serenade brengen, waarna ten slotte de jubilaris door de goede zorgen van de commissie na een kleine rondrit door de stad werd thuis gebracht. Het was voor den Jubilaris en diens familie een onvergefelijke dag, muziekkorps „Oranje” een serenade aan het woonhuis van den jubilaris aan de Kade. Door de buurtcommissie „Kade” was ’s morgens deze woning aardig met groen en bloemen versierd. De Voorzitter en Secretaris van de P. F. C. kwamen om dezen tijd in een open landauer ook aan het woonhuis om den jubilaris naar „Ons Gebouw” te bren gen waar een receptie zou plaats vinden. Onderwijl had het muziekkorps zich weer opgesteld voor „Ons Gebouw”, zoodat toen de Jubilaris daar arriveerde de vroolijke tonen van de muziek hem ook hier een welkom toeriepen. Boven dien speelde het corps hier nog Ps. 134 en Gezang 17. De groote zaal van „Ons Gebouw” was door de goede zorgen van de P. F. C. keurig met planten en bloemen versierd. Verschillende bloemstukken waren door Vereen, en particulieren ge schonken. We noemen o.a. het Gemeen tebestuur, Vereen, voor Evangelisatie, Buurtcommissie Kade, kleine meisjesver. „Maria en Martha”, Ver. C. V. O., Pas toor Nielen enz. Te ruim 3 uur werd deze receptie ge opend met de komst van het Gemeente bestuur, bestaande uit Burgemeester en Wethouders en den Secretaris. De heer Burgemeester sprak den jubilaris toe en wees daarbij op de steun en kracht, wel ke door den jubilaris uit zijn geloofs leven is geput. Niet aan ons, maar aan Hem de eere. Als aardige attentie overhandigde den Burgemeester bovendien een uit een ge wone straatklinker gemaakte buste van den heer Oord door iemand uit Apel doorn naar een courantfoto gemaakt. Een begeleidend schrijven in het Friesch ver tolkte de hoogachting van den maker. Geheel onder den indruk van deze spon tane hulde dankte de jubilaris voor dit geschenk. THEE EN KOFFIE. Van 31 Aug. o j tot en met 27 Sept, wordt op bon 73 j een half ons thee of een half pond jkoffie beschikbaar gesteld. SUIKER. Van 1 tot en met 27 Sept. j geeft bon 72 van het Algemeen Di»- tributiebonboekje recht op het koo- j pen van 1 kg suiker. 4 I VLOEIBARE BRANDSTOFFEN. Voor afleveren of koopen van vloei- I bare brandstoffen (benzine, petro- leum, spiritus enz.) zijn speciale dis- j j tributiebons noodig. Van 9 Sept, tot en met 3 Nov. kan men op het zegel j J „Periode VI” 2 liter petroleum koopen. j I BROOD. Van 22 Sept, tot en met j 29 Sept, worden op de met 7 genum- merde dubbele bonnen van het nieuwe 1 Broodbonboekje tezamen 2J/2 kg rog- j gebrood of 2 kg ander brood per per- soon verkrijgbaar gesteld. De bonnen die op 29 September nog niet gebruikt o zijn blijven voorts tot en met 1 Oc- J tober a.s. geldig. o VLEESCH EN VLEESCHWAREN. o Met ingang van Dinsdag is de nieuw uitgereikte vleeschkaart m gebruik ge- J nomen. Elke der vier met „01vleesch” gemerkte bons geeft gedurende het tijdvak van 23 tot en met 29 Septem- j ber a.s. recht op het koopen van 100 1 gram vleesch, been inbegrepen, öf een j j o rantsoen vleeschwaren. De met „01. Worst, vleeschwaren” gemerkte bon geeft uitsluitend recht op het koopen j Van een rantsoen vleeschwaren. JI De bons, welke op Zondag 29 Sep- tember a.s. nog niet gebruikt zijn, blij- j ven nog geldig tot en met 6 October. Dit geldt niet voor de voor het ver- krijgen van vleesch en vleeschwaren 1 aangewezen bons van het algemeen 1 distributiebonboekje, welke slechts gc durende de week van 16 tot en met 22 jSeptember geldig zijn. BOTER, MARGARINE Van 24 Augui tober geven de vnn dn hrvi wardervaart. Hef weer was gunstig, maar de vangst liet veel te wenschen over. Slechts 19 baarzen boven de wet- telljke maat werden verschalkt Met een baars van 22cm werd eerste prijswinnaar P. de Wit 2de prijs: 3de 4de 5de 6de 7de 8ste 9de 10de ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water is he den 14 graden. en VET. "istus tot en met 18 Oc- „Ie bons 05 tot en met 12 Ds. Boerma feliciteerde den jubilaris fan de boterkaart elk recht op het -- - koopen van een pond boter, bons 05, 06 en 07 van de vetkaart elk recht I 1 J op het koopen van pnd margarine j of boter, bon 08 van de vetkaart recht op het koopen van een j/2 pond ge- 1 1 smolten spijsvet of boter, bons 09, 10, i 4» 11 en 12 van de vetkaart elk recht op 1 het koopen van een /2 pond boter met I 410 cent reductie per pond. S Verder mag geen room, óp welke j wijze ook vervaardigd, en voor wel- s 4ke doeleinden ook bestemd, worden Z betrokken, tenzij op dokters advies. o GRUTTERSWAREN. Gedurende ’t R tijdvak van 7 September tot en met 2 4 October 1940 geeft de met 71 ge- Z nummerde bon van het algemeen dis- S J tributiebonboekje recht op het koopen 9 van 2/2 ons tarwebloem, of tarwe- S meel of boekweitmeel of roggebloem W 4 of roggemeel of zelfrijzend bakmeel. S 44 Bon 41 geeft van 7 September tot en met 4 October recht op het koopen J van 250 gram rijst of rijstemeel of 4 rijstebloem. J Bon 54 geeft van 7 September tot J 4en met 4 October recht op het koo- l pen van 250 gram havermout, haver- S J, vlokken, gort of grutten. 4 Bon 28 geeft van 8 September tot en met 1 November recht op het koo- pen van 100 gram maïzena, griesmeel of puddingpoeder. (Puddingpoeders, die niet vervaardigd zijn van of niet J J hoofdzakelijk bestaan uit producten, bereid uit granen, rijst of tapioca, zijn vrij van de distnbutieregellng) j Bon 15 geeft van 9 Sept tot en met 1 41 November recht op het koopen van 4 100 gram macaroni, vermicelli of j I spaghetti. I ZEEPBon 113 geeft tot en met 24 44 Sept, recht op 150 gram toiletzeep I (nieuwe samenstelling) of 120 gram 4huishoudzeep, of 200 gram zachte zeep I o of 250 gram zeeppoeder of 125 gram 1 1 J zeepvlokken of 250 gram zelfwerkende 1 4waschmiddelen of 200 gram vloeibare zeep. JVan 31 Aug. tot en met 31 Dec. 4 geeft bon 116 van de bij de textielkaart gegeven extra-bonnen recht op 50 4, gram scheerzeep of één tube scheer- o crème of een pot scheerzeep. v KOLEN enz. Tot 30 September kan men bij handelaren koopen 20 pet van 4het verbruik van April 1939 tot en met j 4 Maart 1940. DE JONG s NIEUWSBLAD I ,1 M M f) 4

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1940 | | pagina 1