Welhe dMiiebonnen j:
4
Buitenlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
hebben nu waarde? n
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
De invloed van het
3-mogendhedenpact.
Dinsdag 8 October 1940
36— Jaargang
No. 79
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
HOE LANG ZAL DE OORLOG DUREN?
en:
Md.
MAKKUM.
11888.—
-11800.—
-11800.—
- 11633.—
- 11450.—
Dinsdagsnummer
Vrijdagsnummer
„Vereenigingsbelangen” zeer breedvoe
rig besproken.
De bestuursverkiezing vorderde heel
wat tijd. Ten slotte werden de heeren J.
Vogelzang en K. Falkena herkozen, ter
wijl de heeren P. Brandenburg en K.
Kingma als bestuursleden werden geko
zen. De functies zullen onderling ver
deeld worden.
ƒ1286.—
- 1275.—
- 1230.—
- 760.—
ARUM.
VERGADERING V.V. „ARUM”.
4 October 1940.
Heden had onder voorzitterschap van
den heer W. Dljksma de algemeene ver
gadering plaats van de voetbalvereeni-
ging alhier.
Uit het verslag van den penn., den
heer P. Park blijkt, dat de inkomsten be
droegen f255.08 en de uitgaven f226.45
alzoo een voordeelig saldo van f28.63.
Er is besloten aan de nieuwe compe
titie deel te nemen, maar er zullen nieu
we leden moeten toetreden, waarvoor
gewerkt zal worden.
Tot bode is benoemd de heer S. F.
Huizinga. Tot leden der kascommissie
de heeren P. Tjeerdema, Tj. Epema en
A. Sinnema.
Tot bestuursleden werden bij accla
matie herkozen de h.h. M. R. Hiemstra,
DE DUISTERNIS.
Vorige week is een Bolswarder door
de duisternis misleid bij de brugleuning
aan de Sneekerstraat in de gracht
geloopen. Na veel moeite wist men den
drenkeling weer bij den wal op te trek
ken. Met de schrik en ’n nat pak is deze
drenkeling er dus nog goed afgekomen.
Ook moet er Zondagavond iemand
van het Hoog Bolwerk met het natte ele
ment kennis hebben gemaakt Ook hier
was spoedig hulp aanwezig.
Voorzichtigheid bij duisternis blijft dus
geboden.
LYCURGUS-WILHELMINA
Vorige week kwam de gymnastiekver-
eeniging bovengenoemd in ledenverga
dering bijeen en wel in de bovenzaal van
„De Wijnberg”.
De heer J. Vogelzang, voorzitter,
opende Ide bijeenkomst met een kort
woord, waarna het verslag van de
secr.esse, die wegens ziekte absent was,
door een der anderei bestuursleden werd
gelezen. Vervolgens werd het punt
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
ai Telefoon No. 451
de Vereen. Staten zóó duidelijk voor de
consequenties van een nog verder gaand
ingrijpen in den oorlog, ten gunste van
Engeland, dat men zich in Washington
nog wel eens tweemaal bedenken zal,
alvorens een handeling te verrichten,
welke de gezamenlijke afweer der drie
verbondenen ten antwoord zou krijgen.
Maar lateif we het goed begrijpen,
dat er voor het oogenblik niets is ver
anderd in het oorlogsbeeld en dat we
ernstig rekening hebben te houden met
de mogelijkheid van een langdurigen
oorlog. Het Nederlandsche bestuur treft
daarvoor in samenwerking met de Duit
sche autoriteiten de vereischte maatre
gelen.
Zoo is er b.v, een doelmatig teeltplan
opgesteld voor het volgende jaar. Maar
ook ieder persoonlijk moet ter zake zoo
zorgzaam zijn als mogelijk is. De kleine
houdbare reserves aan voedsel, welke
particulieren bezitten, dienen te worden
bewaard.’ En iedereen, die over een
hoekje grond beschikt, dient te overwe
gen, hoe hij dat het best dienstbaar kan
maken. Daarvoor Is het nu de geschikte
tijd.
UITSLAG AANBESTEDING.
Uitslag aanbesteding van den ver
bouw aan de boerderij, bewoond door
den heer P. Kramer te Nijland, voor re
kening van het Wijbenga-leen te Bols-
ward, behoudens nadere goedkeuring:
Inschrijving bouwwerk:
B. van der Zee, Sneek
E. Statema, Bolsward
A. de Boer, Bolsward
R. Visser, Workum
H. Bleeker, Parrega
Begrooting ƒ11312.
Inschrijving schilderwerk:
O. Zelle, Bolsward
H. Veldman, Bolsward
A. de Groot, Bolsward
Gebr. Zietsma, Nijland
Begrooting ƒ1100.—.
COLLECTE HOOGELAND.
De opbrengst van bovengenoemde
collecte is f76.—.
Advertentjën per regel
10 cent
12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs
Giro no; 87926
Te Berlijn vestigt men er speciaal de
aandacht op, dat de voorlaatste ont
moeting tusschen Adolf Hitler en Benito
Mussolini in Juni plaats vond op een
oogenblik, dat Frankrijk reeds voor de
ineenstorting stond. Ieder begrijpt,
waarop deze zinsnede doelt en we ver
onderstellen, dat ook hier de wensch de
vader van de gedachte is.
Ook de activiteit van Spanje wordt de
laatste weken met belangstelling ge
volgd, niet omdat Spanje als militaire
kracht voorloopig wat in te brengen
heeft, maar misschien als strategisch
doel voor de as-mogendheden wel eeni-
ge beteekenis heeft. Speciaal denken we
daarbij aan de sterke Engelsche vesting
Gibraltar. We hebben deze kwestie in
een vorige revue uitvoeriger behandeld
en sedertdien is ter geen wijziging inge
treden.
Weest zuinig met de reserves
KWEEKT NIEUWE!
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal
Dan komen we aan de kabinetswijzi
ging in Engeland.
Ruim één jaar nadat Chamberlain in
het Engelsche lagerhuis de verklaring
voorlas, dat Engeland zich in oorlog met
Duitschland bevond, is de 71-jarige Brit-
sche premier afgetreden en vervangen
door sir John Anderson. Voorts is de
vroegere matroos en arbeidersleider Be-
vin in het oorlogskabinet opgenomen.
Bovendien heeft Churchill zijn kabinet
nog enkele andere reorganisaties doen
ondergaan, die er volgens Engelsche
deskundigen op wijzen, dat de oorlog
intensiever zal worden gevoerd. Wan
neer Engeland zijn toezegging, dat zeer
binnenkort de overwonnen en bezette
landen weer vrij zullen zijn, wil inlossen
wordt het langzamerhand ook eens tijd
dit in daden om te zetten.
Van zeer groot belang op het verloop
van dezen oorlog is de houding van
Amerika.
Men heeft de laatste weken, in ver
band met het drie-mogendheden-pact
Duitschland-Italië-Japan, wel eens de
meening gelanceerd dat het voor Ame
rika niet mogelijk zal blijken, buiten dit
Europeesche conflict te blijven.
De nieuwe richting in de Japansche
politiek raakt verschillende Amerikaan-
sche belangen in de Zuidzee.
Allerlei geruchten doen de laatste we
ken de ronde, maar de pertinente ver
klaring van den Amerikaanschen onder
staatssecretaris Knorc, dat van een on-
derhandeling met Engeland over het ge
bruik van Singapore geen sprake is,
heeft de gemoederen rondom de Zuidzee
gekalmeerd. Het gaat hier trouwens om
een vraagstuk, nog veel ingewikkelder
dan de problemen, waarmee men mo
menteel in Europa zit te worstelen. In
die geweldige watermassa van de Stille
Zuidzee met zijn ontelbare eilandjes
kruisen de belangen van diverse mo
gendheden elkaar.
Met zeer veel tact en de uiterste voor
zichtigheid zal men hier te werk moeten
gaan om den vrede te helpen handha
ven. Zelfs Nederland is bij de gespan
nen toestand in de Pacific ten nauwste
verbonden. Nederlandsch-Indië levert
grondstoffen, olie die Japan en tin en
rubber die Amerika in de eerste plaats
noodig heeft. Ook voor Indië is het een
gespannen tijd.
Ten slotte nog even onzen blik naar
China gericht. Wordt China als een
bondgenoot van Engeland beschouwd?
Wanneer we lezen dat de weg door Bir
ma weer voor transporten naar Tsjang
Kai Sjek wordt opengesteld, bovendien
dat aan deze Chineesche aanvoerder
rechtstreeks hulp zal worden geboden.
Geen wonder dat deze handeling de bij
zondere aandacht van Japan trekt.
De Asahr Tsjinboem, een der meest
invloedrijkste Japansche bladen, richt
dan ook een waarschuwing tot Amerika
en Engeland om geen verdere economi
sche druk op Japan toe te passen.
„Mocht het door Amerika tegen Japan
ingevoerde verbod tot uitvoer van staal
zoo worden uitgebreid, dat het ook zou
gelden voor olie, en mocht een toestand
ontstaan, waarin de Britsche dominions
den export van tin en rubber naar Japan
zouden tegenhouden, dan zal Japan ko
men te staan voor een kwestie van leven
en dood.
De groote en telkens terugkeerende
spanningen in het wereldgebeuren, ge
ven elke week stof te over tot bespre
king, zelfs in die mate is het aantal on
derwerpen, dat we in het korte bestek
van een weekrevue een selectie moeten
maken en slechts enkele meest markante
feiten kunnen bespreken.
Voor we vandaag aan die bespreking
van den internationalen toestand begin
nen, willen we enkele woorden wijden
aan een probleem, wat momenteel een
groot deel, ook van het Nederlandsche
volk beroert, n.l. de vraag: Hoe staat
het Nationaal Socialisme tegenover den
godsdienst?
Het antwoord op deze vraag is gege
ven door den schrijver Wemer Haugg in
de Deutsche Zeitung in de Nederlanden:
„De Nationaal Socialistische bewe
ging, welke de Duitsche staat draagt,
heeft, aldus dezen schrijver, van het be
gin af aan de religieuze verdraagzaam
heid verkondigd, maar dan moet het ook
werkelijk om godsdienst gaan en niet om
politieke eischen, welke godsdienstig in
gekleed zijn. Van staatswege mag
iedereen in het godsdienstige gelooven
wat hij wil en het staat iedereen vrij al
of niet tot een kerkelijke gemeenschap te
behooren. Op het gebied van de wereld
beschouwing en de politiek eischt de
staat echter alleen de leiding op. Hij
duldt niet dat kerkelijke genootschappen
op eenigerlei wijze pogen op de politieke
vormgeving en de wereldbeschouwing
der Duitsche verhoudingen invloed uit te
oefenen. Ambten, in dienst van de partij
en ambten in dienst van godsdienstige
genootschappen, zijn principieel onver-
eenigbaar.
Daarmede blijft de kerk beperkt tot
dat religieuze gebied, dat alleen over
eenkomt met den kring van haar opga
ven.
De Zondagen en de algemeen Chris
telijke en Kerkelijke feestdagen zijn als
wettelijke rustdagen beschermd. Gods
lastering en beleediging van het gods
dienstige gevoel zijn strafbaar, aldus de
Deutsche Zeitung in de Nederlanden.
Dan een greep in de veelheid van on
derwerpen op internationaal gebied.
Om maar een enkele te noemen: de
confererttie op de Brenner, de regee-
ringswisseling in Engeland; de nog altijd
raadselachtige houding van Rusland; de
strijd van Japan om de heerschappij in
China; de oorlogvoering in Afrika en
speciaal het Incident te Dakar; de ge
weldige bewapening van Amerika
eenigszins getemperd door de komende
presidentsverkiezing; Spanje en de As
mogendheden; de nieuwe koers in Noor
wegen; de gevaren voor een wereldre
volutie en ten slotte de allesoverheer-
schende vraag: hoe komen we met goed
fatsoen door dezen winter heen?
U ziet, dat is nog maar een greep uit
de goed gevulde zak met onderwerpen.
We zullen maar met het eerste onder
werp beginnen: de conferentie op den
Brenner tusschen Hitler en Mussolini.
Wat is er besproken? Men weet het
niet, allerlei veronderstellingen worden
gemaakt. Evenals bij vorige gelegenheid
zijn ook nu geen perscommuniqué’s uit
gegeven over den stand der onderhan-
delingen. Wat men wel publiceert is een
officieele mededeeling dat In een vriend
schappelijke bespreking, welke ongeveer
drie uren duurde, alle vraagstukken die
voor de beide landen van belang zijn,
besproken werden.
3 October 1940.
Heden werd de najaarsvergadering
gehouden van het Departement Makkum
van de Mij. tot Nut van ’t Algemeen, on
der voorzitterschap van den heer J. P.
Tichelaar, die in zijn openingswoord o.a.
mededeelde, dat de heer J. Steensma had
bedankt voor de benoeming tot bestuurs
lid van het departement en dat Dr. J.
Flieringa wegens vertrek had bedankt.
Drie nieuwe leden waren toegetreden.
Voornoemde heer J. Steensma bracht
verslag uit als commissielid der bewaar
school, waarin hij mededeelde dat het
achterste lokaal was ingericht tot ver
gaderlokaal, omdat er door omstandig
heden in Makkum geen ander lokaal
voor vergaderingen meer beschikbaar
was. De inrichtingskosten hadden f 95.—
bedragen, doch aan huur is van de ver-
eenigingen f50.— ontvangen, terwijl er
nog een vordering is op de gemeente
Wonseradeel van f40.—. In het voorjaar
daalde ’t leerlingental nogal sterk, doch
dit is allengs weer verhoogd en bedraagt
thans 63, wat ongeveer het normale aan
tal is.
Uit het financieele verslag bleek, dat
de ontvangsten, met inbegrip van het
saldo 1938-1939 f 998.01 en de uitgaven
f901.69 hadden bedragen. Een saldo
dus van f96.32.
De boeken enz. van den penningm. J.
Steensma, werden gecontroleerd door de
heeren J. Glass en J. Terpstra en in
orde bevonden.
Het verslag van de spaarbankdirectie
VOETBAL.
C. A.B. I—H. Z. C. I 1-1.
De eerste competitiewedstrijd heeft ’n
gelijk spel gebracht, dank zij de goede
capaciteiten van de beide keepers, die
dezen middag wel een zeer moeilijke
wedstrijd moesten verwerken.
De (storm, die recht over jjiet veld
stond, maakte balcontröle bijna onmo
gelijk. Vooral in de eerste helft werd de
buitenspelval door de C. A. B.-achter-
hoede heel dikwijls opengezet. Toch
weet H. Z. C. in deze periode eenige
zeer goede aanvallen ’te ondernemen,
evenwel zonder succes. Door vermeend
buitenspel, waardoor de H.-achterhoede
blijft staan, komt C. A. B. goedkoop
aan een doelpunt en met dezen stand
gaat de rust in.
Na de rust heeft H. Z. C. de wind mee
en nu moet de C. A. B.-keeper alles bij
zetten om de druk op het doel te kee-
ren. Het lukt hem goed, hoewel de paal
tweemaal op kritieke momenten redding
brengt. Pas in het laatste gedeelte van
dezen wedstrijd weet H. Z. C. gelijk te
maken, waarmee de juiste verhouding
zeer goed geteekend is.
De nieuwe voorhoede van C. A. B. is
nog wat vreemd voor elkaar, de midden-
linie goed verdedigend, maar de spil
mist nog de juiste kijk op de goede spel-
verdeeling. Achterhoede en keeper waren
ons inziens best
De opstelling van de C. A. B.ploeg
was als volgt:
Van der Zee
Eekma - Vlagsma
Draaisma - Anholt B. van Dalen
Timme - A. Hoekstra - S. Bosma - M.
Spoelstra - J. de Jong.
Om 12 uur speelde C. A. B. II tegen
de Kooi II. Deze wedstrijd werd verlo
ren met 0-1.
Quae volumus, libenter credimus
wat we wenschen, gelooven we gauw.
De juistheid van deze zegswijze open
baarde zich in het begin van den vori-
gen wereldoorlog en ook nu weer.
In Augustus 1914 meende „men”, d.i.
de spraakmakende gemeente, dat de
oorlog niet langer dan zes weken, nou
ja hoogstens drie maanden zou kun
nen duren. In zulk een tijd zouden de
financieele krachten zijn verbruikt en
zouden er allerlei materieele tekorten
zijn ontstaan. „Men” redeneert nu weer
een beetje in denzelfden geest. In den
afgeloopen zomer waren de meeste men-
schen er rotsvast van overtuigd, dat de
strijd vóór den winter ten einde zou
zijn; juist toen dat geloof aan het wan
kelen was gebracht, begonnen de bom
bardementen op Londen en kreeg men
weer „zekerheid”, dat het zóó niet lang
zou kunnen voortduren; nu deze bom
bardementen tot ’n dagelijksch oorlogs-
euvel zijn geworden, heeft men het ge
loof in het beslissende karakter er van
verloren, maar: nu kwam het drie-mo
gendheden-pact tot stand, d.i. het ver
bond tusschen Duitschland, Italië en
Japan om elkaar met alle beschikbare
middelen bij te staan, indien eenige mo
gendheid, welke thans nog niet in den
oorlog is betrokken, zich in den strijd
tegen de drie verbondenen zou mengen,
een strijd, welke tot doel heeft om in
Europa en in het Groot-Aziatische ge
bied een nieuwe orde te vestigen.
Wanneer men filosofeert over den mo-
gelijken duur van den oorlog, mag men
niet te pessimistisch denken; men zou
dan tot zorgen komen en ook tot het
treffen van zekere vóórzorgen welke
achteraf onnoodig groot zullen blijken
te zijn! geweest en ons geestelijk en ma
terieel meer zullen blijken te hebben ge
kost dan de omstandigheden het ver-
eischten. Maar een ongewettigd opti
misme is nog erger, want deze maakt
zorgeloos en levert ons over aan weer
loosheid tegen de onverwachte slagen
van het noodlot.
In dat verband willen we waarschu
wen tegen al te groote verwachtingen,
voor wat den vrede betreft, inzake het
drie-mogendheden-pact. Elk groot volk,
dat voor zijn bestaan vecht, blijkt ach
teraf over reserves te hebben beschikt,
van welker omvang we ons geen voor
stelling hadden. Dat heeft het Duitsche
volk in den jare 1914-1918 wel bewezen.
De slagen, welke thans aan het Engel
sche volk worden toegebracht, zijn ge
weldig, maar de hulpbronnen, waarover
dit volk beschikt, zijn het eveneens. Zul
len de Britten het inzien, dat ’t Duitsch-
Italiaansch-Japansch verbond elke mo
gelijkheid afsluit, dat andere mogendhe
den zich in den huidigen strijd met Al
bion zullen verbinden? En zal zulk in
zicht voldoende zijn tot het besluit van
de overgave?
We meenen, dat men daarmee zijn
verwachtingen te hoog zou stellen. De
beteekenis van het gesloten pact wordt
o.i. zeer duidelijk weergegeven in het
telegram, dat de Italiaansche koning-
keizer ter gelegenheid van de ondertee-
kening aan den Führer zond. Dit tele
gram luidde: „Ik dank U zeer voor de
hoffelijke woorden, die gij zoo vriende
lijk zijt geweest tot mij te richten, ter
wijl Duitschland, Japan en Italië een
nieuwe bevestiging gaven van hun on
verbrekelijke bondgenootschap”.
Zóó is het inderdaad: het pact is in
de eerste plaats een bevestiging van ge
groeide verhoudingen. Feitelijk verandert
er voor het oogenblik niets. De Vereen.
Staten steunen Engeland, zooveel dat in
hun vermogen is. Van Japan kan het
zelfde worden gezegd ten aanzien van
de asmogendheden. Rechtstreeks vecht
Japan in het Verre Oosten slechts voor
zijn eigen belangen, maar het gevolg
van dien strijd is, dat de krachten der
Vereen. Staten ten deele in de richting
van het Verre Oosten moeten worden
verbruikt; anderzijds bewerken de as
mogendheden door hun strijd In Europa,
dat Engeland aan Japan den voet niet
dwars kan zetten bij diens pogingen tot
Inrichting van een nieuwe orde in het
Groot Oost-Aziatische gebied.
Natuurlijk wil een en ander niet zeg
gen, dat het nieuwe pact niet zonder
belangrijke beteekenis zou zijn. Het
maakt b.v. een einde aan velerlei Brit
sche speculaties en Intriges en ’t plaatst
THEE EN KOFFIE. Tot en met 8 o
Nov. wordt op bon 114 75 gram thee
of l/2 pond koffie beschikbaar gesteld.
SUIKER. Tot en met 25 October o
wordt op bon 109 1 kg suiker beschik-
baar gesteld.
O VLOEIBARE BRANDSTOFFEN.
Voor afleveren of koopen van vloei-
bare brandstoffen (benzine, petro-
leum, spiritus enz.) zijn speciale dis- J
tributiebons noodig. Tot en met 3 Nov.
kan met op-het zegel „Periode VI” 2
liter petroleum koopen. J
BROOD Tot en met 13 October o
worden op de met 9 genummerde
4dubbele bonnen van het nieuwe
Broodbonboekje tezamen 2'/2 kg rog- I
J gebrood of 2 kg ander brood per per-
soon verkrijgbaar gesteld. De bonnen j J
die op 13 October nog niet gebruikt
zijn blijven voorts tot en met 15 Oc-
Jtober a.s. geldig.
J VLEESCH EN VLEESCHWAREN.
o Tot en met 13 October op bon „03
J Vleesch” van de vleeschkaart: een ons
vleesch, been inbegrepen of 1 rantsoen j j
o vleeschwarenbon „03 worst, vleesch-
J waren”1 rantsoen vleeschwaren. 1
JBOTER, MARGARINE en VET. -
4» Tot en met 18 October geven de j
bons 05 tot en met 12 van de boter-
kaart elk recht op het koopen van /2
pond boter; bons 05, 06 en 07 van de j
vetkaart elk recht op het koopen van
‘/2 pond margarine of boter, bon 08
van de vetkaart recht op het koopen
J J van /2 pond gesmolten spijsvet of bo-
4» ter, bons 09, 10, 11 en 12 van de vet-
kaart elk recht op het koopen van /2 4 1
pond boter met 10 cent reductie per 1
J/2 pond.
4 I GRUTTERSWAREN. Tot en met
o 1 November 1940 geeft de met 78 ge- t
J nummerde bon van het algemeen dis- 1
4, tributiebonboekje recht op het koopen
van 2>/2 ons tarwebloem, of tarwe-
k meel of boekweitmeel of roggebloem
4 of roggemeel of zelfrijzend bakmeel.
Bon 76 geeft tot en met 1 November
recht op het koopen van 250 gram rijst
4 of rijstemeel of rijstebloem.
J Bon 77 geeft tot en met 1 November
4recht op het koopen van 250 gram ha- J
vermouth, havervlokken, gort of grut- 4
J J ten.
4 Bon 28 geeft tot en met 1 Novem- j J
ber recht op het koopen van 100 gram
maizena, griesmeel of puddingpoeder.
4, Bon 15 geeft tot en met 1 Novem- Jf
ber recht op het koopen van 100 gram 4
J macaroni, vermiselli of spaghetti.
JZEEP: Bon 104 geeft tot en met
41 18 Oct. recht op 150 gram toiletzeep I
(nieuwe samenstelling) of 120 gram
4huishoudzeep, of 200 gram zachte zeep 1
4 of 250 gram zeeppoeder of 125 gram
zeepvlokken of 250 gram zelfwerkende 1
4 4 waschmiddelen of 200 gram vloeibare
zeep.
JI Tot en met 31 December 1940 geeft 1
44 bon 116 van de bij de textielkaart
gegeven extra-bonnen recht op 50
gram scheerzeep of één tube scheer-
4 4 crème of een pot scheerzeep.
P. Park en gekozen de heer G. Andringa,
in de plaats van den heer W. Rienks, die
bedankte.
Van de rondvraag werd weinig ge
bruik gemaakt, waarna de voorzitter met
een gepast woord deze bijeenkomst be
ëindigde.
DE JONG s NIEU WSBI.
WWW
