Buit enlandsche Revue. firooie Sciiutlasqarlll r Welke dMuiiebonneiu Reuben nuwaarde? De Bolswardsche Courant en Westergoo Onze moreele plichten Uit den Omtrek. Stadsnieuws. 362^ Jaargang Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD m- Hotel BOERMANS Dinsdag 5 November 1940 No. 87 Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 p. oft Ds. iff. m M m N. en ïn •s. n. C. VOETBAL. dagn. En tot de inwoners van die dor- pei ur "g 1) st. U ziet, lezer, lezeres, dat we vooral des avonds nog een heeleboel kunnen doen en kunnen laten om elkaar 't leven te vergemakkelijken en te veraangena men. Ein dat is in deze dagen toch zeker wel een zeer hooge plicht. 1 Nov. Heden Van de rondvraag werd geen gebruik gemaakt, alleen vroeg de heer Tj. Hui zinga hoe groot het aantal leerlingen op dit oogenblik is. De voorz. antwoordde dat dit momentelijk 67 is. Daarna sluit de heer Dijkstra deze vergadering met een gepast en opwek kend woord. 3 Nov. Heden speelde „Blauwhuis” tegen de V. V. te Arum. De gasten wonnen; stand 31. Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50 Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct. Voor het Buitenland f 7.- per jaar. Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal. g>nummer Vrijdagsnummer P Jij d. v sk m. er H. ik- J. !i- v. :r.) rm. ■ma e- r: ij- n. in n. ur d. it A.s. Woensdag 6 Nov. Aanvang 7.15 uur Groot© Vleeschprijzen off, N. 30 »n ;r- h. an Tijdens de duisternis. Adverteatiën per regel: 10 cent 12 cent Tusschen de tekst dubb. prijs Giro no. 87926 EEN BOLSWARDSCHE UITVINDING. De petroleumschaarste brengt voor vele buitenmenschen, die nog geen electrisch licht hebben tal van moeilijkheden mee. Geen wonder, dat in die periode elke •nieuwe lichtbron de volle belangstel ling heeft. Door de heeren Swart en Schaaf al hier, is een nieuwe carbidlamp gecon strueerd, die wat materiaal en techniek betreft voor velen een uitkomst in deze donkere tijden zal zijn. Het principe be rust op de spankracht van het carbid- gas. Het beste te vergelijken bij het groote gasreservoir. Doordat de water toevoer geheel afhankelijk is van het ge bruikte carbidgas is het verwateren van de carbid of eventueele verstop ping uitgesloten. Dit heeft bovendien het voordeel, dat wanneer de lamp door een of andere oorzaak omvalt, de gas toevoer onmiddellijk stagneert, zoodat er absoluut geen brandgevaar mogelijk is. De belangstelling vooral onder de veehouders schijnt, gezien het aantal bestellingen, zeer groot te zijn. WITMARSUM Benoemd tot ambtenaar Sociale Za ken te Witmarsum, de Heeren D. Snij der te Rijs en F. S. Steigenga alhier. Benoemd bij de distributiedienst te Witmarsum, Mej. A. v. Straten te Kims- werd. kurklagen van ongeveer 5 cm dik, zoo dat een geïsoleerde laag van ongeveer 10 cm op de eerst met beton bewerkte muur wordt aangebracht. Over deze kurklaag komt dan weer een pleisterlaag. Op de betonnen vloer komt zwaar latwfrk met ejenige tus- schenruimte en in het midden de ketel voor de koude lucht. Deze koude lucht kan zoowel door de vloer als langs de zolder geleid worden. Een dergelijke inrichting heeft voor dit groenten-expeditiebedrijf dit voordeel, dat de houdbaarheid van groenten en fruit bijna onbeperkt is. We hopen te zijner tijd, wanneer deze inrichting geheel klaar is, nog eens een kijkje te nemen. ARUM. VOLKSONDERWIJS. Afdeeling „Arum”. 1 THEE EN KOFFIE. Tot en met 8 j SLACHTOFFERS VAN DE DUISTERNIS Ook in onze stad maakt zoo nu eri dan iemand, misleid door de duisternis, kennis met het natte element. De vorige week Zaterdag weer een tweetal perso nen, die gelukkig spoedig op den vasten wal werden gedeponeerd. Voorzichtigheid bij avond is ten zeer ste geboden. Zou het niet aanbeveling verdienen enkele brugleuningen met een lichtge vende verf te bestrijken? de houding van Amerika. Wanneer vooraanstaande Amerikanen en Engel- schen den raad krijgen terug te keeren naar hun land, dan wijst dit op een ver scherping van den toestand. Immers ver schillende met veel moeite in stand ge houden relaties worden verbroken met de groote kans ze in de eerste jaren niet weer te kunnen hernieuwen. Drijft Amerika naar een oorlog met Japan? We gelooven dit niet, tenminste zoolang Japansche verlangens niet ver der gaan dan een zeker grondgebied'-in China. Wanneer er evenwel stemmen in Japan opgaan voor een groot Aziatische levensruimte, dan behoeft het niemand te verwonderen, dat Amerika waakzaam blijft. E!en versterking van de Japansche machtsinvloed in Azië is niet bevorder lijk voor de Amerikaansche handelsbe langen. Ook Amerika heeft een gere geld afzetgebied noodig en kan daar voor China en de daarom liggende lan den niet missen. Meer dan het met Ame rika de vraag is, overheerscht in Japan de meening dat het uiteindelijk op een conflict met Amerika moet üitloopen. De meest sensationeele berichten wor den in de Japansche pers gepubliceerd. We lezen b.v. dat op de Philippijnen 170 Amerikaansche bommenwerpers zijn ge stationeerd. Bovendien worden achter- volgingseskaders naar deze eilanden groep gezonden. Het is alles nog maar courantenbericht, maar toch wijzen der gelijke uitlatingen op een gespannen toestand en zeker wanneer deze berich ten verspreid worden door een der voor aanstaande Japansche bladen. Hoe is nu eigenlijk die maritieme strategische positie van Japan? De Berliner Börsenzeitung publiceert een artikel van een Japanschen marine- deskundige, waaruit we ojn. dit overne- men: Tegenover het feify, dat Japan pok thans nog in kwantitatief opzicht de min dere is van de Vereenigde Staten, staat i een duidelijke zee-strategische meerder heid van Japan in het Groot-Aziatische gebied. De Oost-Aziatische eilandenboog van Sachalin tot de Golf van Tonkin strekt zich als een beschermende muur uit rond het Groot-Oost-Aziatische be- langengebied en Japan is te allen tijde in staat van zijn steunpunten uit dit ge bied te controleeren en te beveiligen. Nadat de Japansche weermacht de Chi- neesche kustlijn bezet heeft, nadat voorts Hongkong militair geïsoleerd en de kust van Indo-China niet meer als vijandelijk steunpunt geldt, zijn alle Oost-Aziatische kustwateren een soort Japansche bin nenzee geworden. Veel moeilijker, zoo zegt de Japansche marine-deskundige verder, is de zee- strategische positie van de Vereenigde Staten. Daar Japan niet voornemens Is de Vereenigde Staten aan te vallen, moet Amerika eventueel zijn tegenstander zelf opzoeken. Amerika heeft voor zulk een eventueel offensief steunpunten In den Stillen Oceaan Ingericht, die echter slechts onvoldoende bescherming voor offensieve acties vormen, wanneer men denkt, dat tusschen Hawaï en de Phi lippijnen 400e zeemijlen liggen die onder voortdurende Japansche flankbedreiging moeten worden afgelegd. „BEL-AMI”. De geregelde bioscoopvoorstellingen in de Doele trekken veel bezoek. Ook j.l. Zondag was de opkomst weer groot. De hoofdfilm „Bel-Ami” is geschreven naar de roman van Guy de Maupassant maar de Duitsche filmversie van dit in de Parijsche journalistieke wereld spe lende boek, heeft er niet veel van het origineel laten bestaan. - Niettemin is „Bel-Ami’’ een film vol afwisseling, leven en humor. Het rijke dé cor en de misschien niet altijd precies volgehouden costumeering uit het jaar 1880 weet het publiek te boeien. Vooral het laatste gedeelte van de film (dat voorheen sterk gecoupeerd was, maar nu is vrijgegeven) is het beste deel. We noemen hieruit de scène waarin Willy Forst afscheid neemt van alle vrouwen, die hem hebben geprotegeerd. Ook het voorprogramma was weer keurig verzorgd. Volgende Zondag gaat de bekende Hollandsche film .„Bleeke Bet”. EEN NIEUWE KOELINRICHTIN». De Fa. Haagsma alhier heeft in het pand Kleine Dijlakker, voorheen slagerij Gebr. Adema, een nieuwe koelinstallatie aangebracht. De geheele ruimte in dit pand en ook de achter gelegen slacht plaats is tot dit doel omgebouwd in een drietal groote cellen. De wanden vloer en zolder van deze ruimte worden afgewerkt met dubbele Wanneer we uit de voor elke aan dachtige beschouwer waarneembare fei ten en omstandigheden die deze Euro- peeschen oorlog kenmerken, een conclu sie mogen trekken, dan is het deze, {lat vooraf gemaakte berekeningen in geen enkel opzicht uitkomen. De bedoeling van Duitschland in de zen oorlog is geweest: de macht en de heerschappij van Engeland ter zee en op het vasteland van Europa te breken en mogelijk ook wel een beetje de wensch, opnieuw de beschikking te krijgen over de voor dit land noodzakelijke koloniale bezittingen. Zooals Nederland In enkele dagen en Frankrijk in enkele weken door een Blitzkrieg overwonnen werden, moest ook Engeland na enkele groote lucht bombardementen gedwongen worden, vrede te sluiten. Aan den anderen kant meende En geland door een blokkade ter zee de economische weerstand van Duitschland aan te tasten en het daardoor voor dat” land onmogelijk te maken den oorlog voort te zetten. Wat is er van deze doelstellingen te recht gekomen? Met luchtbombardemen ten alleen is er geen kans een land te bezetten en voordat de Duitsche troepen niet door de Londensche straten mar-* cheeren, zal er wel geen Bngelsche re- geering gevonden worden, die om vrede vraagt. Maar ook de Engelsche blokkade beantwoordt niet aan de gestelde ver wachtingen. Duitschland heeft getracht voor verschillende producten en we denken hier speciaal aan de olie zich op het vasteland van Eüropa van een regelmatige toevoer te voorzien en dat is ook zeer goed gelukt. Onwillekeurig stelt men zich de laat ste weken de vraag: zal dit oorlogs- schaakspel met schaakmat eindigen? Het antwoord op deze vraag is door beide partijen op ondubbelzinnige wijze gegeven. Er rest dus niets dan een strijd tot het uiterste. De beslissingen, die volgens verschil lende afgelegde verklaringen, in het Westen moesten vallen, schijnen de laat ste dagen naar het Oosten verlegd te zijn. Nu Griekenland mee in den oorlog be trokken is, gaat de belangstelling iets meer uit naar de Balkanlanden. Dat Griekenland het allereerst aan de beurt kwam in dezen oorlogsmaalstroom behoeft niemand te verwonderen, die ee.nigen kijk heeft op de belangrijke be- teêkenis van deze eilandengroep. Voor beide partijen, zoowel te land als ter zee, heeft deze eilandengroep zijn stra tegische beteekenis. De Engelsche vloot zal bijv, niet verzuimen om tegenover de gunstige Italiaansche steunpunten op de Dodecanesos en op Rhodos de goede punten in de Aegische Zee, die aan Grie kenland behooren te bezetten. Natuurlijk blijft dan nog de vraag: wat zal Turkije en wat zal Bulgarije doen? Nog steeds is en blijft deze Balkan- hoek een complex van belangen, waar- uüii je niet zoo gemakkelijk den weg vindt. Bulgarije heeft nog een oud appel tje met Griekenland te schillen, de kwes tie van een uitgang naar de Aegische Zee. Turkije denkt natuurlijk aan Syrië dat voor ongeveer 20 jaar Turksch ge bied was. Andere namen spreken boek- deelen, we noemen b.v. Palestina, Ara ble, Mesopotamië enz. enz. Dit laatste deel heeft Turkije na den Italiaansch- Turkschen oorlog, aan Italië moeten af staan. Er kunnen zich op deze hoek van het Europeesche vasteland allerlei ver wikkelingen voordoen, temeer nu de houding van Rusland nog zeer twijfel achtig is. De spanning in Europa blijft dus on onverminderd voortduren, maar ook In het Verre Oosten Is de activiteit in geen enkel opzicht verminderd. Tusschen Japan en China is de strijd met nieuwe kracht ontbrand, maar wat van veel grooter belang genoemd mag worden Is had onder voorzitterschap van den heer W. Dijksma de gewone jaarlijksche leden vergadering plaats in het dorpshuis. De opkomst had beter moeten zijn; vele leden schitterden we gens afwezigheid. Na een kort openingswoord werd deze bijeenkomst geopend, waarna de secretaresse, Mej. M. Kerkhoven de no tulen en jaarverslag te berde bracht. De notulen werden ongewijzigd geaccep teerd. Hierna dankte de voorz. de secre taresse voor de gemaakte notulen en keurig bewerkt jaarverslag. Door de bij zondere tijdsomstandigheden werden de ingekomen stukken terzijde gelegd. Hierna volgde verslag van het finan- cieele gedeelte. De penn. de heer M. R. Hiemstra liet ons hooren, dat de in komsten in totaal waren f 133.90. Hier in is begrepen een voordeelig saldo van het vorig jaar van f 28.90. De uitgaven bedroegen f 117.18. Voordeelig saldo aldus voor 1939/40 f 16.72. De heeren Joh. v. Zandbergen en R. F. Bruinsma werden aangewezen de be scheiden van den penn. te controleeren. Eerstgenoemde bracht mondeling rap port uit en verklaarde, dat alles in vol komen orde was en stelde voor de re kening aldus vast te stellen en goed te keuren. De voorz. bracht dank aan den penn. voor zijn gewaardeerd werk. De aftredende bestuursleden, de hee ren G. Andringa en M. R. Hiemstra werden bij acclamatie herkozen en na men deze benoeming opnieuw aan. Ver volgens kwam de wlntercampagne ter bespreking. Na het voor en tegen ge wogen te hebben, is besloten een en an der aan het bestuur over te laten, ge zien de benarde tijdsomstandigheden. grijpt U nu, wat wij bedoelen met reele plichten? Er is nog iets, waarvoor wij de aan dacht vragen. Verscheidene wielrijders hebben nog steeds de leelijke gewoonte om hun fiets, na zonsondergang, zoo maar ergens neer te zetten, b.v. tegen een trottoirband of tegen een heg. Ar- gelooze voetgangers loopen dan Immers gevaar om tegen zoo’n vehikel aan te loopen in het donker? Ook dit is een overtreding van de moreele plichten. En ten slotte: ga niet in groepjes van vijf, tien en meer menschen op een hoekje van de straat na zonsondergang staan praten. Passanten moeten dan om U heen loopen en hebben dan weer de kans, dat zij op den rijweg aangereden worden. Vanzelfsprekend Is ook het loo pen op den rijweg door den voetganger ten zeerste af te keuren. Hij vormt dan immers een veel grooter gevaar voor het rijverkeer dan overdag. Met onverdeeld genoegen zullen de lezers/ dezer dagen wellicht gelezen heb ben, dat de eerste goedgekeurde zaklan taarn er eindelijk is en binnenkort in den handel zal komen. Het is een ge wone staaflamp, waarin echter een ver nuftig soort kniegewricht is aangebracht die veroorzaakt, dat de zaklamp alleen in benedenwaartsche richting schijnt. Heft men de lens van de lamp opwaarts, dus naar de hoogte, dan gaat het licht automatisch uit; is de schijnwerper be- nedenwaartsch gericht, dan gaat de lamp eveneens weer vanzelf branden. Zooals gezegd, kon deze lamp thans de goedkeuring van de betrokken auto riteiten verkrijgen en wij twijfelen er niet aan, of de goedkeuring van de vele avondlijke wandelaars is reeds aan deze lamp, ongezien, gehecht Binnenkort zul len dan ook duizenden en duizenden in den lande zich des avonds met een der gelijke lamp op straat vertoonen; vele ongelukken zullen in ieder geval door deze lamp voorkomen worden. Doch wij wilden het niet zoozeer over deze lamp, dan wel over* de mor e e 1 e verplichtingen, die iedere burger tijdens de duisternis heeft, hebben. Over wette lijke plichten schreven wij reeds eerder: woning verduisteren, zorgen, dat er geen licht uitstraalt; met verduisterde fiets en autolampen rijden; na tien uur niet meer autorijden enz. Dat zijn verplichting gen, welke ons van hooger hand zijn opgelegd; dus die volgen we vanzelf sprekend geheel na. Maar.we hebben ook moreele plichten, die door geen enkel bestaand wetboek worden voorgeschreven en die door geen enkele verordening zijn uit gevaardigd. Desondanks zijn het onge schreven wetten, die we ook dienen na te leven. Bent U ’s avonds een paar uur na zonsondergang wel eens op straat ge weest? Bijvoorbeeld Zaterdagsavonds? Vooral in de grootere plaatsen, dorpen zoowel als steden, Is het dan vrijwel even druk als voorheen, toen er nog geen verduisteringsplicht bestond. Tien tallen wielrijders rijden kris-kras door de donkere menigte heen en groepjes jongelui staan, der traditie getrouw, op hoeken van straten en pleinen te praten en te kijken.in het duister. Er is niets te zien; er is nog minder te bele ven, maar.men is op straat Waarom? Ja, dat weet men In de meeste gevallen zelf niet. En men be seft dikwijls evenmin dat, hoe drukker het fietsverkeer en hoe voller het op de hoeken der straten is, hoe gevaarlijker het is voor den wandelaar, die er wer kelijk om de een' of andere reden door moet, om over straat te gaan. In verschillende gemeenten in ons land is men er dan ook reeds toe overgegaan gesteund door artikel 12 der Luchtbe- schermingswet, om het fietsen na zons ondergang in bepaalde uiteraard drukke straten te verbieden. In vele gemeenten heeft men dit nog niet ge daan. En tot de inwoners van die dor- peh en steden zouden wij willen zeg gen dit geldt vooral en in hoofdzaak voor de rijpere jeugd „Wanneer U niet noodzakelijk na zonsondergang buiten op straat moet zijn, blijf dan bin nen. Wanneer U zich noodeloos, loopend dan wel fietsend, na zonsondergang op den weg begeeft, dan wordt het verkeer dat in het donker toch al met velerlei moeilijkheden te kampen heeft, nog ge vaarlijker. Vergeet niet, dat er altijd menschen zijn, die om de een of andere reden na zonsondergang op straat moe ten zijn. En die menschen hebben dan de last van hen, die er niet behooren, om dat zij er niet behoeven te zijnl Be- trritot U nu. wat wii bedoelen met mo- Nov. wordt op bon 114 75 gram thee jof pond koffie beschikbaar gesteld. SUIKER. Tot en met 22 November wordt op bon 42 1 kg suiker beschik- baar gesteld. j j VLOEIBARE BRANE Voor afleveren of koopen bare brandstoffen (ber.z...., leum, spiritus enz.) zijn speciale dis- j tributiebons noodig. Tot en met 3 Nov. kan men op het zegel „Periode VI” 2 liter petroleum koopen en op petro- leumzegel A van 9 October tot en met j10 November 2 liter. BROOD. Tot en met 10 November n met 13 genummerde j 1 dubbele bonnen van het nieuwe i i Broodbonboekje tezamen 2& kg rog- i gebrood of 2 kg ander brood per per- j soon verkrijgbaar gesteld. De bonnen I ®?.e °P 13 November nog niet gebruikt J zijn blijven voorts tot en met 15 No- 1 vember a.s. geldig. VLEESCH EN VLEESCHWAREN. Tot en met 9 November op bon „07 Vleesch van de vleeschkaart: een ons vleesch, been inbegrepen of 1 rantsoen 1 vleeschwaren; bon „07 worst, vleesch- o J waren 1 rantsoen vleeschwaren. O B°TER, MARGARINE en VET. t Boterbon no. 15 tot en met 8 Novem- oer 250 gram boter; vetbon no. 15 id. 250 gram margarine of boter. Bofer- en vetbons blijven geldig tot 15 Nov. Reductie wordt niet meer verleend. .B°n 52 van het algemeen 1 distnbutiebonboekje geeft recht op het i koopen van één ons kaas. Deze bon jis geldig tot 9 November, maar blijft ook geldig tot 17 November, dus tij- J dens de periode, in welke op een nieu- wen bon eveneens een ons kaas kan worden gekocht GRUTTERSWAREN: Bon 82 geeft tot en met 29 Nov. recht op het koopen van 250 gram rjjst of njstemeel of rijstebloem of grutten- meel (gemengd meel). Bon 83 geeft tot en met 27 Dec. recht op het koopen van 250 gram ha- I vermouth of havervlokken of haver- bloem, of aardappelmeelvlokken of gort of gortmout of grutten. Bon 88 geeft tot en met 27 Dec. J recht op het koopen van 250 gram a gort of gortmout of grutten. o Bon 93 geeft tot en met 27 Dec. recht op het koopen van 100 gram maïzena of griesmeel of puddingpoe- der of puddingsauspoeder of sago of aardappelmeel. Bon 98 geeft tot en met 27 Dec. recht op het koopen van 100 gram J’ vermicelli of macaroni of spaghetti. o VASTE BRANDSTOF. Bonnen 04, 05, 06, 07, haarden en kachels tot en met 30 November een eenheid vaste brandstof. Bonnen 08 tot 11 Idem een eenheid 1 turf. Cokes 07 tot 14 centrale verwarming tot en met 30 November een eenheid vaste brandstof; en voorts de met „brandstoffen, één eenheid 2e periode” o alsmede de met „cokes, één eenheid, tweede periode” gemerkte bonnen elk recht op het koopen van één eenheid vaste brandstoffen. De bonnen, welke in October gel- dig waren, blijven dit tot en met 14 Nov., eveneens de met brandstoffen of cokes gemerkte toewijzingen, welke tot 13 Nov. of een vroegeren datum o zijn geldig verklaard. ZEEP: Bon 55 geeft tot en met 12 Nov. recht op 150 gram toiletzeep j i (nieuwe samenstelling) of 120 gram huishoudzeep, of 200 gram zachte zeep i of 250 gram zeeppoeder of 125 gram zeepvlokken of 250 gram zelfwerkende J waschmiddelen of 200 gram vloeibare zeep. 1 Tot en met 31 December 1940 geeft J I J bon 116 van de bij de textielkaart M gegeven extra-bonnen recht op 50 H gram scheerzeep of één tube scheer- crème of een pot scheerzeep. J j EIEREN. Vanaf 4 tot en met 10 November geeft de met „65” genum- merde bon van het algemeen distri- J butiebonboekje recht op het koopen i van één el. j J HONDENBROOD. Bon 6 van de f voederkaart geeft van 1 tot en met 30 J Nov. recht op 10 K.G. hondenbrood t voor groep I, 10 K.G. voor groep II, J 8 K.G. voor groep III, 5 K.G. voor J groep IV, 4 K.G. voor groep V en 3 k K.G. voor groep VI. KATTENBROOD. Bon 6 geeft van I 1 tot en met 30 November recht op o 1’/, K.G. kattenbrood. Jj No 30 Nov. is bon 6 ongeldig. BRANDSTOFFEN, j van vloei- I (benzine, petro- l a d en met 3 Nov. V. im. 38. st N. 4. 3 I [^1^,.^ >ff V, Hl. A DE JONG8 NIEUWSBLAD waarin opgenomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1940 | | pagina 1