Buitenlaadsclie Revue.
5
i
Q
A
Q
2
De Bolswardsche Courant en Westergoo
8
8
Donderdag 6
Februari
Vrijdag
7
Februari
Zaterdag
8
Februari
Welke bons
zijn thans geldig?
ft
DE NEDERLANDSCHE
TAAL OP SCHOOL.
•tÓfOfOJOfOtOX
Bij Griep en Koorts
Stadsnieuws.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Lil
Op bon 16 tot en met 9 Februari
A
Md.
Ai
en
winkel, in verband met
E"
Is onze
de nieuwe Distributie-bepalingen
Dinsdagsnummer
Vrijdagsnummer
hebben ze wat aan; ze staan dan later
niet vreemd en onzelfstandig tegenover
de practijk van het leven.
Men heeft de Nederlandsche taal ver
eenvoudigd, omdat men meende, dat de
grammatica te moeilijk was, maar nog
nimmer hebben we van bevoegde zijde
hooren verklaren, dat de resultaten nu
beter zijn en zelf hebben we daarvan
ook niets gemerkt. Vereenvoudiging der
taal zal minder noodig zijn geweest dan
vereenvoudiging van het onderwijs in de
taal. Men bedenke zich op dat onder
werp eens terdege, nu er een algemeen
streven groeit om den arbeid op zijn
juiste waarde te gaan schatten en den
arbeider in de maatschappij de plaats
te geven, welke hem krachtens zijn
groote economische beteekenis toekomt.
Die arbeider zal in alle omstandigheden
zijn gevoel van minderwaardigheid met
zich blijven meedragen, zoolang hij in
woord en vooral ook in geschrift zijn
taal niet zoodanig beheerscht, als zijn
levenspractijk dat vergt.
A
er
Verschijnt DINSDAGS-’ en
VRIJDAGSAVONDS
Lcesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inn. 15 et.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 et. p. kwartaal.
de verlaagde rantsoenen van thee en
koffie in Nederland.
Eigenaardig is dat vertrouwen in de
eind-overwinning wat we zoowel aan
Duitsche als aan Engelsche kant kunnen
constateeren. Hitler verklaarde in de
groote rede dat Duitschland dit nieuwe
jaar ingaat met het vaste geloof aan de
eindoverwinning. Ter zee zal de ver
scherpte duikbootoorlog, in de lucht het
luchtwapen en op den beganen grond de
weermacht de beslissing afdwingen.
Wij zullen werken in dienst van de
gemeenschap en voor die gemeenschap
zullen wij de overwinning behalen.
Churchill, de Engelsche premier, heeft
in een rede te Portsmouth verklaard, dat
het Britsche luchtwapen reeds beslissend
heeft gezegevierd over het Duitsche.
Voorts zeide hij, dat Engeland met be
hulp van en aanmoediging door de Ver-
eenigde Staten stellig kan rekenen op de
eindoverwinning. Wanneer wei de ge
woonte getrouw van twee uitlatingen de
gulden middenweg nemen, komen we er
in dit geval niet uit. Onbeslist blijft deze
strijd niet, daar zijn we vast van over
tuigd, dus moet een der beide partijen
zich in de uitslag vergissen.
Wanneer het gaat om de vernietiging
van een der oorlogvoerende partijen, dan
staat ook ons in het bezette gebied een
moeilijke zomer te wachten.
Mijnhardtjes maken U griep- en koortsvrij.
Doos 30 en 50 ct.
geleverd, maar dit is niett de eenige
vorm, waarin Amerika hulp verleent. We
zouden haast willen zeggen, dat de eco
nomische oorlog van veel grooter betee
kenis is.
De nieuwe Engelsche ambassadeur in
Amerika, Lord Halifax, is voorstander
van een gemeenschappelijk Engelsch-
Amerikaansch economisch front. Ih korte
trekken omvat dit een verbod aan alle
schepen om goederen naar de As-mo-
gendheden te vervoeren, voorzoover die'
schepen Amerikaansche havens binnen-
loopen. We weten dat Engeland dit stel
sel reeds in zijn blokkade tracht uit te
voeren, maar met Amerikaansche hulp en
steun zou dit natuurlijk een belangrijke
uitbreiding beteekenen. Zelfs gaat men
zoover te vragen, dat de Zuid-Ameri-
kaansche Staten moet worden belet di
rect of indirect goederen aan het Drie-
mogendhedenpact Duitschland, Italië, Ja
pan te leveren.
Het laat zich indenken dat een derge
lijke hulp Engeland ten zeerste welkom
is. Het is immers een bekend feit, dat de
machtige Engelsche vloot niet alle zeeën
voldoende kan afsluiten. Speciaal den
ken we dan aan de Stille Zuidzee, die
7000 mijlen breed, onmogelijk door En
geland alleen kan worden afgesloten.
Deze situatie wordt natuurlijk direct
anders wanneer Noord- en ook Zuid-
Amerika mee willen helpen de economi
sche boycot af te kondigen.
28 Februari 1941.
VLEESCH. Op bon 16 tot en met 9 Februari elk der 4 bons 100
gram vleesch (been inbegrepen) of 100 gram vleeschwaren of 100
250 gram margarine of boter, of 200 gram vet.
Boter- of vetbons no. 21 blijven voor slaolie geldig tot en met
Ad verten titn per regel:
10 cent
12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs
Giro no. 87926
De vraag, die reeds zoo dikwijls ge
steld is, of er na dezen oorlog een ge-
heele verandering in het wereldbestel in
al zijn geledingen zal plaats vinden, zal
wel door niemand ontkennend worden
beantwoord.
Men kan vooruitstrevend zijn of reac
tionair, maar niet zoo oer-conservatief,
dat men de toestanden, zooals die zich
tot in de eerste helft van 1940 hadden
toegespitst, weer terug zou verlangen.
Een niet gering deel van de bij dezen
oorlog rechtstreeks of zijdelings betrok
ken volken is spontaan geneigd die nieu
we koers te aanvaarden, maar.er
loopen ook nog heel wat rond die hopen
en verwachten, dat deze oorlog als een
nachtmerrie zal voorbijgaan, om dan zoo
gauw mogelijk heel wat van het oude
met slaande trom en vliegende vaandels
terug te halen. Ons inziens mag hier van
een groot tekort aan werkelijkheidszin
gesproken worden. Immers, voor wie zijn
oor te luisteren legt, voor wie onbevoor
oordeeld opneemt de nieuwe strooming
welke zich thans in Europa baan breekt,
voor hen is het niet twijfelachtig meer in
welke richting het nieuwe Europa ge
stuwd wordt.
Men versta ons goed. Daarin ligt niet
opgesloten een verheerlijking van het
een of andere stelsel wat we nu nog
noodgedwongen aanvaarden, of om het
maar eens duidelijker te zeggen, daar
mee verklaren we niet, dat dit nieuwe
Europa in zijn nieuwe doelstellingen ge
heel Duitsch moet zijn.
Vrijheidsminnende volkeren als bijv, ’t
Nederlandsche en het Fransche volk, zul
len met dat probleem naar gelang van
den volksaard langer of korter worste
len. Dat die verandering zich zal vol
trekken niet alleen in Europa, maar ook
in de andere werelddeelen wordt immers
ook door Engelsche politici toegegeven.
Het komt er dus op aan of we geneigd
zijn mede te bouwen of er met en niet
over ons zal worden beslist.
Uitgaande van deze grondgedachte
kan voor de groote massa het antwoord
niet twijfclachtg zijn.
Wat er thans b.v. in Frankrijk gebeurt,
is een proeve van een aanpassing zoo
als het niet moet. We weten dat na de
capitulatie van Frankrijk de oude maar-
Geen wonder, dat deze laatste Ame
rikaansche manoeuvre door Duitschland
met groote belangstelling wordt gevolgd.
in zijn groote rede, welke Rijkskanse-
lier Hitler ter gelegenheid van den ver
jaardag van de machtsovername te Ber
lijn heeft gehouden, gaf de Führer on
der meer dit antwoord:
Wie meent Engeland te kunnen hel
pen, moet in ieder geval zich van het
volgende bewust zijn: elk schip, hetzij
wel of niet van beteekenis, dat voor
onze torpedolanceerbuizen komt, wordt
getorpedeerd. Dit beteekent dus een uit
breiding van de duikbootoorlog.
In zekeren zin herhaalt zich de ge
schiedenis van den vorigen oorlog. Ook
toen werd in het laatste, jaar van den
oorlog de totale duikbootoorlog door
Duitschland geproclameerd, met als ge
volg, dat Amerika daadwerkelijk aan
den oorlog deelnam. Zullen we nu na
de laatste waarschuwing van Duitschen
kant een herhaling van 1917 beleven? In
de eerste plaats moet dan rekening wor
den gehouden met verschillende tastbare
feiten, die geheel verschillen van den
toestand in 1917. Tot die belangrijke fei
ten behoort vooral de geheel gewijzigde
voedselvoorziening van Duitschland.
Reeds jarenlang heeft Duitschland zich
op dezen strijd voorbereid en leering
trekkende uit de fouten van den vorigen
oorlog, met groote zorg de voedselvoor
ziening getracht te regelen.
Mede door de bezetting van Noorwe
gen en Nederland, is die voedselpositie
in het laatste jaar belangrijk verbeterd,
zoodat we ons niet direct kunnen inden
ken, dat een verscherping van de blok
kade de oorlog ook maar iets kan be
spoedigen. Wel wordt de positie van de
bezette gebieden daardoor nog meer in
het nauw gebracht en we zullen ons bij
voorbaat moeten instellen op een tekort
aan bepaalde producten, die van over
zee moeten worden aangevoerd. Een be
wijs hiervoor wordt reeds geleverd door
-
UITSLAG HARDRIJDERIJ.
Zondag werd op de ijsbaan alhier een
estafetterijderij gehouden onder leden
BENOEMING.
Tot tijdelijk onderwijzer aan de O. L.
School alhier is benoemd de heer F. de
Haan te Grouw.
Jaren lang scheen ten onzent de strijd
tegen de germanismen als insluipsels het i
eenige, althans voornaamste front te 1
vormen ter verdediging van de zuiver- 1
heid en van een goede schrijfwijze der
Nederlandsche taal.
In dat opzicht bracht de oorlog een
kentering en begint men van bepaalde
zijde meer op de insluipsels uit de Fran
sche taal te letten. i
Uit een radio-„causerie” beluisterden
we van het Gallische verderf der Neder-
landsche taal een groot aantal „mar-
kante” voorbeelden, welke inderdaad
veel Nederlandsche dwaasheid blootkg-
den. Hoe goed de strijd tegen de vrèem-
de insluipsels op zich zelf ook moge zijn,
hij kan slechts nuttige gevolgen afwer
pen in een betrekkelijk kleinen kring
van intellectueelen, De meeste Neder
landers hebben al moeite genoeg met
de eigen Nederlandsche taal, dan dat ze
zich zouden wagen aan het spreken en
schrijven van woorden, welke uit den
vreemde werden ingevoerd.
De nuchtere waarheid is deze, dat
geen enkel ander cultuurvolk, hetwelk
met het onze op één lijn is te stellen,
zoo slecht met de eigen taal overweg
kan dan het Nederlandsche volk. Al
thans de groote massa er van, welke
enkel het gewone lager onderwijs ge
noot. We hebben over dat onderwerp
eerder reeds meermalen geschreven.
Juist de redactie van een krant is in
staat om deze uitspraak te toetsen aan
de practijk de practijk van ingezon
den stukken, opgegeven berichten, ad-
vertentiën enz. De meeste Nederlanders
zijn niet in staat een eenvoudig briefje
te schrijven zonder grove fouten. Om
van den stijl dan nog maar te zwijgen.
Zeer velen zijn niet eens in staat om hun
gedachten schriftelijk behoorlijk tot uit
drukking te brengen; telkens ontvangt
men brieven, omtrent welker inhoud men
zich moet bekennen: wat de-man be
doelt, weet ik niet! De meeste menschen
hebben dan ook het land aan het schrij
ven van brieven en ze gevoelen in dat
opzicht zoozeer hun onmacht, dat ze den
een of ander, die meer kennis heeft van
de taal, in den arm nemen, als het gaat
om het schrijven van een brief, van wel
ken iets van beteekenis afhangt: een
sollicitatiebrief, een request e.d.
Is onze taal dan zóó moeilijk, dat ze
op school den meesten leerlingen niet
in voldoende mate isjjij te brengen?
Zulks nemen we niet aan. We geloo-
yen, dat het programma der lagere
school in het algemeen te overladen en
dat daar zooveel aandacht wordt be-
i steed aan vakken, die voor het latere
leven der meeste leerlingen weinig prac-
tische beteekenis hebben, dat er tijd te
kort schiet om de taal voldoende te on
derwijzen. Voorts zijn we van gevoelen
en dit gevoelen steunt mede op het
oordeel van verscheidene onderwijsspe-
cialiteiten dat het taalonderwijs op de
scholen niet eenvoudig genoeg wordt ge
houden; men mikt naar een te hoog
doel. De massa der leerlingen behoeft
niet klaar te worden gemaakt voor ver
dere studies voor zulk een voorberei
dend onderwijs kunnen de ulo’s en de
mulo’s dienen.
Nog een dezer dagen klaagde prof. G
van der Leeuw er over in het Alg. Wbld.
voor Kerk en Christendom, dat het taal
onderwijs op de lagere school te wei
nig practisch opvoedend is. Hij schreef
o.m.:
„Als ik de onderwerpen zie, waarover
men opstellen laat maken („Een zomer
reisje.” „Mijn radio”. „Waf ik van mijn
studie verwacht”. „Tooneel en Bios
coop” enz.) dan vraag ik mij af: waar
toe dient dat? Is dat alles geen hopeloos
dilettantisme, een soort literaire tour de
force, die alleen gelukken kan, omdat
de taal geduldig is en iedereen immers
„praten” kan?”
Van taal schijnt men eiken leerling der
lagere school voldoende te willen mee-
geven, dat hij zich verder zelf kan ont
wikkelen tot journalist of literator, maar
men bereikt, dat de kinderen, als ze van
school gaan, de geschreven of eigenlijk:
de te schrijven taal als een kwelduivelin
zijn gaan beschouwen, tegenover wie ze
onmachtig staan.
Ook Prof, van der Leeuw wenscht, dat
men zich aan nuttiger en concreter op
gaven zal houden en de kinderen ge
schikt maakt voor de practijk van hun
latere leven. Leert den kinderen behoor
lijk schriftelijk te resumeeren, leert ze
brieven schrijven een sollicitatie, een
adresje aan den raad, de uiteenzetting
van een familie-aangelegenheid, een be
stelling aan een leverancier enz. daar
u.
1
De bons „één eenheid vaste brandstoffen derde periode” en „één
eenheid cokes derde periode” geven tot en met 31 Januari recht op
I
I
BROOD. Op bon 01 fot en met 9 Februari (eventueel tot en met
16 Februari) elke bon 100 gram brood of een rantsoen gebak.
BLOEM. Op bon 4 tot en met 23 Februari elke der 8 bons 50
gram brood of een half rantsoen gebak, of 35 gram meel of bloem.
BOTER. Op bon 28 van de boter- en vetkaart tot en met 9 Fe
bruari (eventueel tof 16 Febr.) 250 gram boter of margarine.
VET. Op bon 27 tot en met 31 Januari (eventueel t.m. 7 Febr.)
gram ongesmolten vet.
WORST, VLEESCHWAREN.
één rantsoen vleeschwaren.
SUIKER. Op bon 91 tot en met 14 Februari 1 kg suiker.
KAAS. Op bons 19, 32, 45, 58 tot en met 23 Februari elke bon
100 gram kaas.
ZEEP. Op bon 01 tot en met 28 Februari 150 gram toiletzeep, of
120 gram huishoudzeep of 150 gram zachte zeep of 300 gram zachte
zeeppasta of 250 gram zeeppoeder, of 125 gram zeepvlokken, of 250
gram zelfwerkende waschmiddelen of 200 gram vloeibare zeep.
Speciale bon 117 uitgereikt met de textielkaart tot en met
30 April 50 gram scheerzeep of een tube scheercrême dan wel een
pot scheerzeep.
EIEREN. Op bon 03 algemeen boekje tot en met 16 Februari
één ei.
PEULVRUCHTEN. Op bon 102 tot en met 16 Februari een pond
bruine boonen, witte boonen, capucijners en groene erwten.
KOFFIE EN THEE. Op bon 02 algemeen boekje van 3 Febr. tot
16 Maart 125 gram koffie of 50 gram thee.
GRUTTERSWAREN:
RIJST, enz. Tot en met 21 Februari a.s. op bon 92 250 gram rijst
of rijstmeel of rijstebloem of rijstgries of gruttenmeel (gemengd meel)
VERMICELLI enz. Tot en met 21 Febr. a.s. op bon 31, 100 gram
vermicelli of macaroni of spaghetti.
GORT enz. Tot en met 21 Febr. a.s. op bon 44 uitsluitend 250
gram gort of gortmout of grutten.
HAVERMOUT enz. Tot en met 21.Febr. a.s. op bon 57, 250 gram
havermout of havervlokken of haverbloem of aardappelmeelvlokken
of gort of gortmout of grutten.
MAÏZENA enz. Tot -en met 21 Febr. a.s. op bon 87, 100 gram
maizena of griesmeel of sago of aardappelmeel, dan wel een hoe
veelheid puddingpoeder of puddingsauspoeder.
BRANDSTOFFEN. Op brandstoffenbons 15, 16, 17, 18, 19, 20, 21,
22, 23 en 24 „centrale verwarming” en nrs. 08, 09, en 10 „haarden en
kachels tot en 'met 15 Februari 1941, elk één eenheid vaste brand
stoffen. Voorts de met 11, 12, 13 en de met 25 tot en met 32 genum
merde bons elk één eenheid tot 1 Maart.
De bons „één eenheid vaste brandstoffen derde periode”
f
één eenheid vaste brandstoffen^
PETROLEUM. Op bon 8 van 30 Dec. tot en met 23 Febr. 2 liter
petroleum.
Petroleumzegel „d”. Tot en met 23 Februari 2 liter petroleum, uit
sluitend voor verlichting in het huishouden.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
1
schalk Pétain nogmaals de zware ver
antwoordelijkheid voor den opbouw van
een nieuw Frankrijk op zijn schouders
heeft genomen. Een geweldige revolutie
voltrok zich aan het Fransche volk; neen,
dat was het juist niet, het trok aan het
volk voorbij.
Juist dit is het frappante in de z.g.-
Fransche samenwerking met de Duitsche
overwinnaar, dat wel verschillende voor
aanstaande figuren uit de oude Fransche
tijd genegen waren die nieuwe koers te
volgen, maar dat de massa het volk
zich afzijdig hield. Elke verandering
door de nieuwe Fransche regeering ge-
nomen, stuitte af op den onwil van de:
ondergeschikte organen en hieruit valt
dan ook te verklaren het feit, dat mo
menteel Frankrijk nog even diep in de
put zit als direct na de Septembermaand
van het vorig jaar.
Wat we thans in Frankrijk zien ge
beuren, is geen opbouwen aan een ont
redderd Europa; is geen erkenning van
de groote fouten die; men in het ver
leden heeft gemaakt, maar een stuntelig
mokken en afbreken; de massa het
volk is niet doordrongen van de nood
zakelijkheid van den wederopbouw en
zonder die massa is er niets bereikbaar.
Op zich zelf is dat In zooverre een ver
heugend verschijnsel omdat daarmee
geconstateerd wordt, dat de volkswil een
zeer belangrijke factor is.
Moge de les, die Frankrijk momenteel
aan de wereld geeft, een waarschuwend
voorbeeld zijn voor andere Europeqsche
landen.
Met meer dan gewone belangstelling
wordt de ontwikkeling van die toestand
gevolgd. We kunnen dat ongeveer op
één lijn stellen met de
Amerikaansche bewapenings-
voorstellen,
die een belangrijke steun aan Engeland
inhouden. Men kan dit b.v. afleiden uit
de vliegtuigproductie in Amerika, die
over 1940 in totaal 2800 bedroeg en
waarvan 240Ó naar het buitenland zijn l
Dinsdag 4 Februari 1941
-ail
GESLOTEN
S. £unter
I
r
i
i
8
w
I
/J
DE JONG s NIEU WSBI .AD
waarin opgenomen
8
