Buit enlandsche Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
UTHACtN
HOE TE SPAKEN IN
OORLOGSTIJD?
Stadsnieuws.
Welke bons
zijn thans geldig?
37^£ Jaargang
Dinsdag 18 Maart 1941
No. 21
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLS WARD
r. e. s. m-w. z. s. n 11-2.
I
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
e
t.
t
r
r
DIXI.
Op bon 15 tot en met 30 Maart een pond
1
:t
e
l,
e
n
'.'7&
1
10 cent
12 cent
t
Voorts krijgt Tsjoengking zware bom
menwerpers, gevechtsvliegtuigen, jagers
en zwaar geschut
Tsjoengking verklaart accoord te
gaan met het afstaan van luchtsteunpun
ten aan de Vereen. Staten, aldus meldt
het genoemde blad, ingeval een oorlog
mocht uitbreken tusschen Japan en de
Vereenlgde Staten.
n
r
i
t
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f 2.-; inn. 15 ct
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal
R. E. S. I—Sneek III 5-0.
Eindelijk, na 15 weken rust, rolde de
voetbal weer. R. E. S. verscheen met
een rouwband om den arm, ter nage
dachtenis aan hun overleden sportvrien
den Leo Stornebrnk en Henk Kuipers,
terwijl de voorzitter bij den aanvang
enkele woorden tot hunner nagedachte
nis uitsprak.
Sneek wint de toss en R. E. S. trapt
n
t.
e
s
Advertentlën per regel:
Dinsdagsnummer
Vrijdagsnummer
Tusschen de tekst dubb. prijs
Giro no. 87926
BELEGGINGSMOGELIJKHEDEN.
In een krantenartikêltje werd laatst
geconstateerd, dat vele bezitters de vei-
ligstelling van hun vermogen zochten in
den aankoop van vaste goederen, wel
ker waarden in guldens uitgedrukt
daardoor snel stijgen. Men weet op
heden niet, wat men na den oorlog met
een gulden zal kunnen doen en waar- 1
schijnlijk niet ten onrechte vreezen ve
len, dat zulks bitter weinig zal zijn.
Vandaar de vlucht in het vaste goed.
Een lezer-inzender maakte bezwaar,
dat zulke dingen in de krant werden
gepubliceerd. Hij erkende de feiten,
maar zoo zei hij zulke publicaties
verontrusten de kleine spaarders slechts,
die aan den gang van zaken toch niets
kunnen veranderen en niet in staat zijn
om zich met hun klein bezit huizen en
(of) gronden te verschaffen.
Is dat nu werkelijk zoo? Ik bedoel:
kunnen de kleine spaarders niets doen
om den inflatiedans te ontspringen? Hun
bedreigt een ernstig gevaar. Toen na
den vorigen oorlog het Duitsche betaal
middel tot een waarde van nihil ineen
zakte, is het inderdaad het heirleger van
kleine spaarders geweest, dat ten volle
het gelag en het gelach der specu
lanten kreeg te betalen; de groot-
bezitters hadden zich geheel of ten dee-
le veilig gesteld door den tijdigen aan
koop van vaste goederen of van pro
ducten met een internationale markt
waarde. Niets of weinig bezittende spe
culanten kochten zich rijk aan huizen,
waarop ze groote hypotheken vestigden,
die later met waardelooze marken wer
den afgelost. Dergelijke handelwijzen
gaven het aanschijn aan de vermogens
van de Barmats en zoovele andere pa
rasieten. Om uitwassen als deze, die we
noemen, te voorkomen, zal het noodig
zijn om den handel in vast goed en de
opname van hypotheken zoo gauw mo
gelijk op strenge wijze te reglementee-
ren. Maar wat kan er voor den kleinen
spaarder worden gedaan?
Deze zal zich voornamelijk door eigen
voorzichtig (beleid zoo goed mogelijk
veilig moeten stellen. Het spaarvraag-
stuk is heel moeilijk in dezen tijd ’t
beteekent op heden zeker iets anders
dan „potten” en het verzekeren van een
zoo hoog mogelijke rente. Ook de klei
ne spaarder mag nu niet alles op één
kaart zetten. Het zou dwaasheid zijn om
het tegoed op de spaarbank uit vrees
voor de toekomst van den gulden, tot
den laatsten cent té gaan opnemen, ten
einde met het geld dingen te gaan on
dernemen, waarvan men geen verstand
hééft. Niemand kan met zekerheid vóór
spellen, hoe en wanneer de oorlog zal
eindigen en dus ook niet, wét er met
den gulden te wachten staat. Het is een
zaak van goed beleid, dat men steeds en
voor alle gevallen een geldelijke reserve
achter de hand heeft. Bedenken we ook,
dat het al zeer onwaarschijnlijk moet
worden geheeten, dat ons betaalmiddel
op een kwaden dag, ineens, tot niets
waardigheid zou kunnen vervallen.
Echter: het tot den laatsten cent toe
sparen in den engen zin des woords,
d.i. dubbeltje naast dubbeltje oppotten
komt ons in dezen tijd niet het sum
mum van wijsheid voor. Verstandiger is
het ongetwijfeld om een deel van het be
zit uit te geven op een wijze, dat men
langen tijd profijten trekt Voor zaken-
menschen beteekent dat b.v. een betere
outillage, grooter voorraden indien
te bekomen perfectionneering van de
inrichting, aanschaffing van machines,
welke meer winstmogelijkheden schep
pen, als eenmaal de nieuwe tijd met zijn
nieuwe mogelijkheden is aangebroken.
De „particulier” kan wenschelijlkheden
in vervulling brengen, die vroeger ge
doemd waren om „vroom” te blijven,
toen het streven naar meer spaargeld
eerste vereischte was en bleef. Een
ouderwetsch ameublement zou eens ver
nieuwd kunnen worden; een naaima
chine zal voor alle verdere jaren groot
gemak en voordeel kunnen verschaffen.
Men kan geld spendeeren aan *n school-
of vakopleiding der kinderen, welke
men voordien niet durfde bekostigen. Op
tal van wijzen kan men een gedeelte van
het bezit aan geld omzetten in bezit aan
andere waarden, die voorloopig wellicht
renteloos zijn, maar daarnaast minder
vergankelijk.
Ik hoorde laatst van een verloofd
paartje, dat nu él lang getrouwd zou
zijn geweest, als de oorlog geen roet in
het huwelijksmaa' hadde geworpen. De
Jongelui hebben zich „bezonnen”; ze
zeggen er op het oogenblik zoo onzeker
van te zijn, wat de toekomst brengen
Wanneer we datgene wat van de
doelstellingen der oorlogvoerende par
tijen bekend is, eens naast elkaar afwe
gen, dan vraagt men zich met verbazing
af: Moet daarvoor de geheele wereld in
zorg en angst zitten? de jeugd voor ka-
nonnenvleesch worden opgevoed en de
onschuldige burgerbevolking met vernie
tiging worden bedreigd?
Immers van den eenen kant wordt die
doelstelling geformuleerd in den strijd
tegen het kapitalisme en aan den anderen
kant in den strijd tegen de democra
tie. Geen van beide stelsels heeft in de
afgeloopen 50 jaren getoond de men-
schen beter te kunnen maken; geen van
beide stelsels heeft ook het economisch
leven in die banen kunnen leiden waar
door scherpe conflicten, als we nu be
leven, worden vermeden. Er zal dus een
geheele verandering een soort ver
nieuwing moeten komen, want zon
der dit is het resultaat van dezen oorlog
gelijk aan de uitkomst van den oorlog
1914-1918.
Bewijst dit, dat we afgerekend hebben
met het kapitalisme, of wil men het een
voudiger, met het geld als machtsfactor?
Het gaat wel aardig in die richting. De
oorlogsindustrie, in zekeren zin impro
ductieve arbeid, verslindt schatten geld.
Een klein lijstje uit een paar verschil
lende dagbladberichten, leert ons, daf
men'in den tegenwoordigen tijd met fan
tastische cijfers rekent.
Het Italiaansche staatsblad publiceert
een wetsdecreet, waarbij een bedrag van
20 milliard lire wordt beschikbaar ge
steld voor de oorlogskosten. Het bedrag
wat Engeland per dag noodig heeft,
loopt dik in de millioenen. Rusland geeft
groote sommen uit voor de bewapening.
Japan en China eveneens, om van de
kleinere landen dan nog maar niet te
spreken.
Thans staat ook Amerika voor de
noodzakelijkheid zijn bewapening op te
voeren. De eerste 7 milliard pond zijn
thans door President Roosevelt aange
vraagd. Senator Taft heeft dezer dagen
medegedeeld, dat het ministerie van fi
nanciën overweegt iedere maand voor
ten minste een milliard dollar aan
staatsleeningen uit te schrijven, hetgeen
voor de eerstvolgende maanden reeds
tot een bedrag van 13 milliard zou ko
men, afgezien van nog eens 12 milliard
die bij een aantal banken en verzeke
ringsmaatschappijen zullen worden on
dergebracht.
In een dergelijk systeem, aldus be
sloot Taft zijn verklaring, zie ik het be
gin van inflatie en van een staatscon-
tröle op het geheele economische leven,
wat wij juist niet wenschen.
In dit opzicht werkt dus de Ameri
kaansche oorlqgspolitie|k geheel in de
lijn van die der totalitaire staten.
Hoe staat het met de tweede doelstel
ling: vóór de democratie?
We dienen ons allereerst af te vragen:
wat is democratie?
Bestuursmacht in beginsel toekennen
aan het geheele volk in al zijn geledin
gen of met andere woorden dat een re-
geering ingesteld behoort te zijn op het
welzijn van het geheele volk, ook en
vooral op dat der minstbedeelden en dus
der zwakste klasse en dat een gezonde
volksinvloed op het bestuur een waar
borg dient te zijn voor een dergelijke
breede behartiging van aller belangen.
In hoeverre de democratie der laatste
jaren aan dezen vorm heeft beantwoord,
behoeven we voor onze lezers niet uit
voerig uiteen te zetten.
Niet alleen in ons land, maar ook in
die landen, die momenteel als de be
schermers van de zuivere democratie
meenen te moeten optreden.
Wat we thans in Amerika zien gebeu
ren, is voor dit bij uitstek democratische
land een totale ommezwaai.
Het individueele welvaartsstreven, dat
zich richt op de productie van verbruiks-
goederen, dient te worden achtergesteld
bij de vervaardiging van oorlogsmate
riaal. Daarvoor is in zekeren zin dwang
noodig en met die dwang op economisch
terrein komt men zeer dicht te staan bij
de autoritaire staatsvorm.
We zullen ons verder van bespiege
lingen over dit zeer actueele onderwerp
onthouden, om nog een kleine bloemle
zing te kunnen samenstellen uit de vele
en soms tegenstrijdige berichten van de
verschillende oorlogstooneelen.
Allereerst de toestand op den Balkan.
Volgens een bericht uit Belgrado zal
de vrede op den Balkan volkomen ge
consolideerd worden. De laatste vraag
stukken, die voor den Balkan en de spil-
mogendheden van belang zijn, zullen de
zer dagen worden geregeld. Joego-Slavië
ziet de uitslag der onderhandelingen met
Duitschland met optimisme tegemoet.
Verder is er een Duitsch bericht, dat
de Duitsche troepen, die Bulgarije bin
nentrokken, niet zullen worden gebruikt
om Griekenland aan te vallen.
Een zeer belangrijke factor is de hou
ding van Turkije. In een groote rede,
welke minister-president Saydam dezer
dagen gehouden heeft, is het standpunt
van Turkije, ten aanzien van de bezet
ting van Bulgarije uiteengezet. Nadere
bijzonderheden omtrent den inhoud van
deze rede, ontbreken nog, maar wel kan
worden vastgelegd, dat de accoorden,
welke gesloten werden tusschen den En-
gelschen minister van buitenlandsche za
ken, Generaal Dill, en de Turksche re-
geering, een belangrijk punt in deze be
spreking opleverde.
Een Turksche politieke autoriteit van
groot gezag heeft verder verklaard, dat
Turkije ’n vredesfactor wil zijn, maar in
het geval dat er een actie tegen Turkije
of tegen zijn onafhankelijkheid zou wor
den ondernomen, zou cit land, ondanks
zijn hartstochtelijke vredeswil, de wa
penen opnemen.
Uit de hier genoemde feiten zou men
dus kunnen afleiden, dat zeer binnenkort
de Balkan-actie weer tot stilstand komt.
De beslissingen, die sommigen in deze
hoek van Europa verwachtten, worden
dan tot een later tijdstip verschoven en
onze reeds meermalen geponeerde stel
ling, dat ook de Balkan geen oplossing
kan brengen, wint aan waarschijnlijk
heid.
Op een ander gedeelte van onze we
reldbol is de spanning niet minder in
tens. We bedoelen Japan-China, De reis
van den Japanschen minister van bui
tenlandsche zaken naar Europa wordt
natuurlijk druk in de pers besproken.
Men verdiept zich in allerlei gissingen,
waarvan dan als hoofddoel wordt gelan
ceerd de verdieping der wederzijdsche
betrekkingen. Temeer nu China zich in
toenemende mate met uitschakeling van
de Sovjets op Amerika oriënteert, krijgt
de bespreking tusschen de asmogendhe
den een geheel ander licht. Geen won
der, dat men in Amerika de gebeurtenis
sen die met de Europeesche reis van
Matsoeoka in verband staan met meer
dan gewone belangstelling volgt.
In dit verband werd in officieele krin
gen herinnerd aan de woorden van von
Ribbentrop, na de onderteekening van
het niet-aanvalsverdrag met Rusland in
Augustus 1939, toen hij verklaarde, dat
hij hoopte dat Japan het Duitsche voor
beeld zou volgen. De bekende marine-
deskundige, admiraal Sterlng, verklaar
de, dat bij een verder toenemende span
ning in den Stillen Oceaan de Pacific-
vloot van de Vereen. Staten Singapore
als basis zou gebruiken. In diplomatieke
kringen doen onbevestigde berichten de
ronde, dat Matsoeoka zou trachten den
steun van Duitschland voor het oprich
ten van luchtbases te verkrijgen. De
Amerikaansche bladen zijn echter van
meening, dat men geen al te groot be
lang aan de reis van Matsoeoka moet
hechten.
De her-oriënteering van China op
Amerika is ingetreden na ’t bezoek van
den president der Chineesche bank aan
Washington.
Redenen voor de her-o.riënteering zijn,
behalve het feit, dat de Vereenigde Sta
ten 1000 millioen dollar geven voor de
stabilisatie van de Tsjoengkingvaluta,
Amerikaansche leeningen, waarvoor als
waarborg spoorlijnen, verkeerswegen,
vitale industrieën en hydro-electrische
fabrieken moeten dienen.
Reeds zouden 8o Amerikaansche des
kundigen onderweg zijn om het complex
problemen te bestudeeren.
zal en vond het daarom verstandiger
om voorloopig maar door te blijven
sparen, tot de nieuwe tijd zich duidelijker
zial (hebben afgqfeefkend. Zoo iiqts nu
lijkt me een volkomen verkeerd beleid.
Een jong paartje, dat nu het geld bij
elkaar heeft om een eigen huishoudentje
op te zetten, kan dat kleine bezit niet
zekerder stellen dan door den aankoop
van al die spullen, welke in een eigen
huishoudinkje noodig zijn.
Men spreke mij niet voor de schade
aan, als zoo’n huwelijksuitzet den een
of anderen keer door een bom wordt
vernield. Ten slotte is alles wat we ten
aanzien van de toekomst doen: specu
latie. Maar we dienen onze kansen al
thans zoo goed mogelijk te berekenen
en dót doende, zullen de meeste men
schep het er over eens zijn, dat de nieu
we na-oorlogsche tijd genoeg gelegen
heid tot arbeid zal brengen, maar dat
het dan voorloopig heel duur of onmo
gelijk zal zijn om zich in z’n spullen te
zetten.
dit met een doelpunt van den midvoor
uit te drukken.
Na de rust heeft Sneek enkele wijzi
gingen aangebracht, welke geen verbe
teringen bleken te zijn. Opnieuw weet de
midvoor door te breken, hetwelk met het
juiste schot werd besloten. Bij een bot
sing geraakte een Sneek-speler gebles
seerd en moest het veld verlaten. Met
9 man spelende (men verscheen slechts
met 10 man) speelt Sneek een verloren
wedstrijd en weet R. E. S. nog eenmaal
door den midvoor en tweemaal door den
linksbuiten de stand op 5-0 te brengen.
Sneek had een tegengoal verdiend,
maar de nieuwe R. E. S.-doelman, die
een uitstekenden indruk maakte, gaf niet
thuis.
Met een gehavende ploeg verscheen
R. E. S. in het veld en dit laat de uit
slag duidelijk zien, ook. Rust ging in met
7-2 nadat R. E. S. zoowaar de leiding
eerst had genomen.
Adsp. LS.C. IH-Adsp. R.E.S. II 1-1.
De jongste editie behaalde een gelijk
spel, de overwinning ging verloren in de
laatste minuten. In dit jonge ploegje
schuilen enkele geboren voetballers, die
nog veel beloven.
BAL MET GYMN.DEMONSTRATIES.
Zondagavond werd door de gymnas-
tiekvereen. „Lycurgus-Wilhemina” een
balavond georganiseerd waartusschen
door enkele demonstraties aan laagrek
en enkele vrije en orde oefeningen.
Het was er gezellig en druk in de
af, alhoewel de wind tegen is, is de Doele en de verschillende nummers wer-
thuisclub voor de rust sterker en weet den met groote aandacht gevolgd.
Sneek IV-R. E. S. n 3-1.
De R. E. S.reserves gingen naar Sneek
en alhoewel het eerste doelpunt voor, R.
E. S. was en de rust met gelijken stand
1-1 inging, bleek de Sneeker voorhoede
doortastender en ging met de volle winst
strijken.
CAB. n-Friso I (Joure) 4-1.
Na een zeer lange rustperiode weer
eens een voetbalmiddag. Het 2de C.A.B.-
elftal speelde op het terrein aan den
Sneekerweg tegen Friso I van Joure.
In de eerste helft van dezen wedstrijd
zit er nog niet veel teekening in het
spel. Verschillende goede kansen voor
Friso worden door den C.A.B.keeper on
schadelijk gemaakt. Het succes komt
dan ook vrij plotseling aan den anderen
kant door het te ver opdringen van de
Friso-backs, zelfs weet C.A.B. voor de
rust nog een zeer goed doelpunt te ma
ken.
Na de rust is het windvoordeel voor
C. A. B. Verschillende corners worden
geforceerd, maar leveren geen resultaat
op. Met goed samenspel ligt no. 3 voor
C. A. B. in het net.
De einduitslag is ten slotte 4-1.
BROOD. Op bon 08 tot en met 23 Maart (eventueel tot en met
30 Maart) elke bon 100 gram brood of een rantsoen gebak.
BLOEM. Op bon 5 tot en met 23 Maart elke der 8 bons 50
gram brood of een half rantsoen gebak, of 35 gram meel of bloem.
BOTER. Op bon 08 van de boter- en vetkaart tot en met 23
Maart (eventueel 30 Maart) 250 gram boter of margarine.
VET. Op bon 08 tot en met 23 Maart (eventueel Lm. 30 Maart)
250 gram margarine of boter.
VLEESCH. Op bon 07 tot en met 23 Maart elk der 4 bons 100
gram vleesch (been inbegrepen) of 100 gram vleeschwaren of 100
gram ongesmolten vet.
WORST, VLEESCHWAREN. Op bon 07 tot en met 23 Maart
één rantsoen vleeschwaren.
SUIKER. Op bon 17 tot en met 13 April 1 kg suiker.
KAAS. Op bon 61 en 71 tot en, met 6 April elke bon 100 gr. kaas.
ZEEP. Op bon 16 tot en met 30 Maart 150 gram toiletzeep, of
120 gram huishoudzeep of 150 gram zachte zeep of 300 gram zachte
zeeppasta of 250 gram zeeppoeder, of 125 gram zeepvlokken, of 250
gram zelfwerkende waschmiddelen of 200 gram vloeibare zeep.
Speciale bon 117 uitgereikt met de textielkaart tot en met
30 April 50 gram scheerzeep of een tube scheercrême dan wel een
pot scheerzeep.
EIEREN. Op bon 91 tot en met 23 Maart en op bon 82 tot en
mef 30 Maart één ei,
PEULVRUCHTEN. Op bon 15 tot en met 30 Maart een pond
bruine boonen, witte boonen, capucijners en groene erwten.
KOFFIE EN THEE. Op bon 18 algemeen boekje tot 30 April 125
gram koffie of 50 gram thee.
GRUTTERSWAREN:
RIJST, enz. Tot en met 23 Maart a.s. op bon 11 250 gram rijst
of rijstmeel of rijstebloem of rijstgries of gruttenmeel (gemengd meel)
VERMICELLI enz. Tot en met 20 April a.s. op bon 09 100 gram
vermicelli of macaroni of spaghetti.
GORT enz. Tot en met 20 April a.s. op bon 08 uitsluitend 250
gram gort of gortmout of grutten.
HAVERMOUT enz. Tot en met 20 April a.s. op bon 07, 250 gram
havermout of havervlokken of haverbloem of aardappelmeelvlokken
of gort of gortmout of grutten.
MAÏZENA enz. Tot en met 20 April a.s. op bon 10, 100 gram
maizena of griesmeel of sago of aardappelmeel, dan wel een hoe
veelheid puddingpoeder of puddingsauspoeder.
BRANDSTOFFEN. Op brandstoffenbons 25 tot 32 en 35 tot en
met 41 „centrale verwarming” tot 14 Maart (resp. de maand Maart)
elk één eenheid vaste brandstoffen. Voorts de met 15, 16, 17 genum
merde bons „haarden en kachels” elk één eenheid tot gedurende de
maand Maart.
De bons „één eenheid vaste brandstoffen vierde periode” en „één
eenheid cokes vierde periode” geven tot en met 14 Maart, eventueel
5de periode tot einde Maart recht op één eenheid vaste brandstoffen.
PETROLEUM. Op bon 9 van 24 Februari tot en met 20 April 2
liter petroleum.
Petroleumzegel „e”. Tot en met 31 Maart a.s. 2 liter petroleum,
uitsluitend voor verlichting in het huishouden.
i-
8
i
l
3
3
1
1
i
DE «J ONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
rant
