Buiteniandsche Revue.
PRODUCTIESLAG 1941.
^VBITEAL
UTHALEN
BLOK
Uit den Omtrek.
Dinsdag 6 Mei 1941
No. 35
37^ Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Gemengd Nictiws.
6-0.
Het behoeft ons niet te verwonderen,
dat in dezen tijd van groote spanningen
het kwik in de wereldbarometer met hef
tige sprongen heen en weer gaat. De
Met groote belangstelling wordt dus
hier de verdere ontwikkeling van den
toestand afgewacht. Ook het Noorden
van Europa vraagt voor vandaag even
onze aandacht. Volgens een bericht in
de Duitsche bladen worden reeds sedert
geruimen tijd met Finland onderhandelin-
gen gevoerd over de exploitatie-levering
en verkoop van het nikkel uit de mijnen
van Petsamo.
Onwillekeurig gaan onze gedachten
terug naar het beginstadium van dezen
oorlog: de strijd tusschen Rusland en
Finland, beëindigd met de gedeeltelijke
overgave van Finland en zijn we geneigd
de vraag te stellen: hoe is in dit op
zicht de verhouding tot Rusland? We
hebben reeds eeirder betoogd, dat de
Russische houding in het Europeesche
conflict die is van welwillende toeschou
wer, maar dat geeft nog geen zekerheid
dat Rusland tot het einde toe deze po
litiek gestand doet. Juist de geweldige
bewapening geeft te denken.
Ter gelegenheid van den 1 Mei-dag
heeft admiraal Koesmetzof een dagorder
uitgevaardigd waarin hij onder meer zei-
de:
Het sluiten van het neutraliteitspact
tusschen de Sovjet-Unie en Japan be-
teekent een schitterende overwinning van
de buitenlandsche politiek der Sovjet-
regeering. Dit pact vormt een belang
rijke stap in het belang van den vrede,
te meer daar het geteekend werd nu de
tweede imperialistische oorlog zich blijft
uitbreiden;
De economische en defensieve macht
van den socialistischen staat neemt on
ophoudelijk toe. Buiten onze grenzen
neemt de tweede imperialistische we
reldoorlog steeds grootere vormen aan.
De oorlog verkrijgt steeds meer het ka
rakter van een strijd van langen duur
en wordt steeds meer destructief. Zijn
onverdraaglijke last drukt op de schou
ders van de arbeiders in de kapitalis
tische landen. De Sovjet-regeering en ,’t
Sovjet-volk sparen geen moeite om onze
SCHOORSTEENBRAND.
1 Mei 1941.
Bij den slager Tj. R. aan den trekweg
alhier ontstond op onverklaarbare wijze
brand in de schoorsteen van het woon
vertrek. De bewoners roken brandlucht
en ontdekten weldra groote rookkolom
men, die zich een uitweg baanden.
Met vereende krachten werd een hoe
veelheid water op de gevaarlijke plek
AdVsJfisütl^ü per regel:
Dinsdagsntimmer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
DIPLOMA’S BEHAALD.
1 Mei 1941.
Aan de Chr. Huishoudschool te Bols-
ward werd het diploma behaald door
mej. C. Keuning (3-j. cursus) en mej. T.
Kramer (2-j. cursus).
De heeren K. Frankena en F. J. Ho
gendorp verwierven aan de ambachts
school te Sneek het diploma timmeren.
ZANGVEREENIGINO.
1 Mei 1941.
De gemengde zangvereen. „Helje op’
kwam in jaarvergadering bijeen onder
leiding van den heer P. Tippersma.
Blijkens het verslag van den secretaris
is het ledental iets teruggeloopen, doch
werd een goed geslaagde zang- en too-
neeluitvoering gehouden, terwijl de me
dewerking van „Helje Óp” bij het ge
houden Kerstfeest wederom veel waar-
deering vond.
De penn.esse, mej. D. Langhout, deed
lecture omtrent de financieele toestand.
Het geheele bestuur werd weer herko
zen t.w. de dames D. Langhout, en J.
Feitsma en de heeren P. Tippersma en R.
Speerstra, terwijl wegens voorloopig be
danken van mej. A. Tippersma gekozen
werd de heer D. H. Klijnsma.
Besloten werd dit jaar aan geen con
coursen deel te nemen, doch zoo moge
lijk bij eventueele kerkdiensten mede
werking te verleenen.
Verder werd besloten het 20-jarig be
staan in December eenigszins feestelijk
te herdenken.
Vfrpchijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct. p. kwartaal.
SPANNUM.
AFSCHEID EN INTREDE.
Mei 1941.
Naar ons ter oore kwam hoopt Ds.
D. Bouman, predikant bij de gecombi
neerde Ned. Herv, gemeenten Spannum-
Edens eind Augustus afscheid te nemen
om alsdan de Zondag daarop volgend
intrede te doen bij de nieuwe gemeente
Arnhem (Gld.).
van maken hier langs de kust van het
Ijsselmeer en op de Makkumer Waard
rond te zwalken, hebben dezer dagen
een paar bijzonder groote vogels opge
merkt, met een uitgeslagen vleugel-
breedte van naar schatting twee meter.
Dr. Bogtstra alhier, een vogelkenner,
werd op dit geval opmerkzaam ge
maakt en kon na verkenning als vrij
zeker vaststellen, dat het een paar zee
arenden moeten zijn.
Dit zijn een soort valkachtige roofvo
gels, waarvan men in de tropische ge
westen verschillende soorten onderkent,
o.a. de zee-arend, de edel-arend, de
visch-arend, de slangen-arend, enz. De
mogelijkheid bestaat, dat dit vogelpaar
door het oorlogsgebulder uit hun land
streek zijn weggevlucht en hier een rus
tig plekje hebben gevonden, misschien
als broedplaats.
Verder heeft men hier ook nog een
blauwe valk opgemerkt. Eveneens een
roofvogel, welke in verschillende soor
ten veel in Australië voorkomen. Wie
weet, welke verrassingen de alhier uit
gestrekte stranden nog eens zullen op
leveren. We weten reeds, dat ook ver
schillende vischsoorten, andere teelt-
plaatsen beginnen te zoeken.
DISTRIBUTIE VAN VASTE
BRANDSTOFFEN.
De secretaris-generaal van het depar
tement van Handel, Nijverheid en
Scheepvaart maakt bekend, dat gedu
rende het tijdvak van 1 Mei 1941 tot en
met 31 Mei 1941 de met het woord
„brandstoffen” en 01 k.f." gémerkte bon
van de bonkaarten m. en n., welke aan
verbruikers zijn uitgereikt, die voor
kookdoeleinden op ’t uitsluitend gebruik
van vaste brandstoffen al dan niet in
combinatie met petroleum zijn aangewe
zen, recht geeft op het koopen van een
eenheid vaste brandstoffen.
De met de woorden „generator-an-
thraciet, vierde periode” gemerkte bons
geven gedurende het tijdvak van 1 Mei
1 geleverd.
Een bestuursvoorstel, behelzende hét
vormen van een groep ledenwerkgevers,
tot samenstelling van een soort commis
sie, teneinde werkgeversaangelegenhe-
den te behandelen, werd na ampele be
spreking en ruime gedachtenwisseling
met algemeene stemmen aangenomen.
Hef bestuur der werkgeversvereeniging
in Hennaarderadeel tevens leden der Fr.
Mij. van Landbouw werd als commissie
voomoemd aangewezen. Na enkele za
kelijke punten werd tot sluiting overge
gaan.
C. A. B. I-Harlinigen I 0-1.
De laatste thuiswedstrijd voor de
competitie heeft over het geheel een on
bevredigend verloop gehad. Beide ploe
gen hebben slecht gespeeld. Harlingen
was iets meer doortastend maar wist
evenmin op normale wijze te doelpun
ten. Het eenige winnende punt in deze
wedstrijd kwam door een gelukje of
zooals meermalen het geval is bij der
gelijke wedstrijden, door een misver
stand in de verdediging. Het lijkt ons niet
noodig een gedetailleerd verslag van
dezen wedstrijd te geven; daarvoor wa
ren de prestaties te onbelangrijk.
er
den in de Arabische wereld.
Sedert den wereldoorlog is de betee-
kenis van Turkije belangrijk vergroot,
maar ook zijn innerlijke toestand is ra
dicaal veranderd. Voorheen en we
behoeven heusch geen eeuwen terug
heeft Turkije onder het oude bewind op
den rand van ineenstorting gestaan. Na
7. In verband met het doelmatig ver
zamelen van de op iedere boerderij val
lende natuurlijke mest, verzamelen de
streekcommissies zoo spoedig mogelijk,
doch in ieder geval vóór 1 Juli, de ge
gevens, die noodig zijn, om te weten
op welke boerderij verbetering in de
mest-bewaarplaatsen kan plaats hebben
en welke kosten daaraan naar hun schat
ting verbonden zijn.
8. Den streekcommissies wordt op
gedragen, na te gaan, welke gronden,
onverschillig van welken eigenaar, on
bebouwd dreigen te blijven door welke
oorzaak dan ook en hiervan ten spoe
digste aan mij kennis te geven. Ten aan
zien van het drogen van gras maken zij
in verband met de daarvoor benoodigde
machines plannen op.
9. In verband met den aanstaanden
oogst gaan de streekcommissies na,
welke hulpmiddelen in haar gebied ver
betering behoeven en zouden moeten
worden aangeschaft.
Dit zijn, in korte woorden, de midde
len die ons moeten helpen, den Grooten
Slag voor Nederland te winnen. En thans
met moed aan het werk!
In ons vorig weekoverzicht hebben
we er op gewezen, dat de hulp van
Amerika aan Engeland de Ver. Staten
dicht aan den rand van den oorlog
brengt. Nog één etappe verder en het
wordt niet meer een strijd van Duitsch-
land tegen Engeland, maar van het eene
werelddeel tegen het andere. Het voor
uitzicht is voor die landen, welke niet
rechtstreeks in dit conflict betrokken
waren (waaronder we ook Nederland
kunnen rekenen) niet prettig. Speciaal
voor wat betreft de blokkade-maatrege-
len die van weerskanten scherp worden
doorgevoerd. Het vraagstuk van de
scheepsruimte is voor Engeland en Ame
rika tot een probleem uitgegroeid. Maar
indirect raakt het ook de voedselvoor
ziening van beide partijen. Zonder kunst-
mest is geen overvloedige oogst denk
baar, zqnder veevoeder is de veestapel
niet op peil te houden; met synthetisch
voer wordt geen koeienmaag gevuld.
Volgens het oordeel van deskundigen
wordt deze oorlog niet beslist door pant
serwagen en vliegtuig, in welke hoek
van Europa dan ook, maar door de duik
boot en bommenwerper, die op zee den
strijd aanbindt tegen de handelsvloot
der oorlogvoerende landen. Zoo moeten
we de uitspraak bezien, dat de slag op
den Oceaan beslissend is voor den af
loop. Dat ook de bezette landen daar
van min of meer de dupe worden is een
onafwendbaar feit, maar.het was niet
onze bedoeling voor vandaag allereerst
de Amerikaansche hulpverleening te be
spreken.
Er zijn andere spanningen, die thans
onze aandacht vragen.
Wat is hef doel van de Duitsche leger
leiding, nu de strijd in Griekenland zoo
goed als afgeloopen is? Zullen de Griek-
sche havens aan de Zuidkust een ge
schikt uitvalterrein opleveren om van
daar uit Kreta en het Suez-kanaal aan
te vallen? Heeft de Duitche diplomatie
kans gezien de leer van de minderheden
ingang te doen vinden in de harten van
de Mohammedaansche wereld en zal
men in deze landen, nu er een kans op
succes bestaat, het zooveel jaren niet
altijd even pleizierige juk van de Engel-
sche heerschappij trachten af te schud
den?
Dergelijke vragen bekruipen ons, wan
neer we momenteel de toestand in Egyp
te beschouwen. Speciaal trekken daarbij
Turkije en Irak de aandacht.
Waarom, zoo zult u misschien vragen,
Turkije en Irak? Turkije is tot nu toe
welwillend neutraal aan beide kanten.
I Zeer juist, maar Bredero heeft niet te-
vergeefs gezegd: „het kan verkeeren’
Turkije staat met de eene voet in
Europa maar met z’n andere voet mid-
NIEUWE BURGEMEESTER
VAN SNEEK.
Ds. Schut te Schingen benoemd.
Het Rijkscommissariaat maakt be
kend:
De Rijkscommissaris voor het bezette
Nederlandsche gebied verleende op
zrond van par. 1 zijner verordening nr.
3-1940 over de uitoefening van de re-
zeeringsbevoegdheden in het bezette
Nederlandsche gebied den burgemeester
van Sneek, den heer L. Poppinga, eer
vol ontslag met toekenning van pen
sioen. In zijn plaats benoemde de rijks
commissaris voor het bezette Neder
landsche gebied op grond van par. 3
van zijn verordening nr. 108-1940
(vierde verordening) over bestuurs
rechtelijke maatregelen ds. J. R. J. Schut
te Schingen tot burgemeester van Sneek.
Ds. J. R. J. Schut werd op 5 Maart
1903 te Assen geboren. Hij bezocht de
Roomsch-Katholieke H.B.S. te Heerlen
en was oorspronkelijk bestemd voor het
onderwijs, waartoe hij ook studeerde
voor de acte M.O. Nederlandsch.
Deze studie werd echter niet voort
gezet, doch de heer Schut ging over
naar het gymnasium te Doetinchem. Na
het behalen van het einddiploma aan
deze inrichting ging de heer Schut
naar de Rijks-Universiteit te Utrecht
om de theologische studie te volgen. Na
hier zijn doctoraal theologische wijsbe
geerte te hebben behaald, wijdde hij
zich gedurende twee jaar aan de soci-
aal-pojitieke studie. In 1936 werd ds
Schut beroepen te Zweeloo om in 1939
over te gaan naar zijn tegenwoordige
gemeente Schingen. Gedurende zijn ver.
blijf te Zweeloo nam ds. Schut een
werkzaam aandeel aan de werkzaam
heden van Landbouw en Maatschappij
en de Nationale Anti-polyp-actie. In
1939 en 1940 bezocht ds. Schut te Gro
ningen nog de colleges in economische
•m sociale wetenschappen. Thans is ds.
Schut lid van den Raad van Advies van
het Agrarisch Front.
De familie Schut stamt oorspronkelijk
uit Kollumerland.
OPBOUW EN WERKWIJZE VAN DEN
REICHSNAHRSTAND IN
DUITSCHLAND.
Een reeks lezingen door
een Duitsche boer.
Naar wij vernemen zal een Duitsche
Boer-Burgemeester Orts-Bauern-Fuhrer
W. de Wlljes uit West-Duitschland na
mens het Nedelandsch Agrarisch Front
Gouw Friesland, in deze provincie we
derom een 10-tal lezingen houden over
den opbouw en werkwijze van den
reichsnahrstand in Duitschland.
Ook in de maand Maart zijn door de
zen zelfden spreker een aantal van deze
lezingen gehouden, waarvoor toen groo
te belangstelling bestond. Spreker zal
speciaal naar voren brengen hoe de toe
standen waren voor de grondvesting
van het nationaal socialistisch regiem en
hoe ze daar thans zijn.
Er zal ruime gelegenheid worden ge
geven om met den spreker die zijn in
leiding in het Nederlandsch zal houden,
van gedachten te wisselen.
WOMMELS
FRIESCHE MAATSCHAPPIJ
VAN LANDBOUW.
1 Mei 1941.
Alhier werd gehouden een buitenge
wone ledenvergadering van de afd. Hen
naarderadeel van de Fr. Mij. van Land
bouw, onder voorzitterschap van den
heer J. R. Boschma te Hennaard.
Bij bevoegde instanties zijn aange
vraagd twee melkerscürsussen. Verder is
aan drie beroepsjagers vergunning ver
leend tot het schieten van schadelijk ge
vogelte, waarvoor de afdeeling een pre
mie beschikbaar stelt en wel 20 ct. voor
een roek en 15 cent voor een houtduif,
i als de gedoode exemplaren worden in-
verdediging te versterken en het roode
leger en de marine van de modernste
technische middelen te voorzien.
R. E. S.-Friso 1-1.
Deze spannende wedstrijd had de
zelfde uitslag als het vorige seizoen in
Joure. Een teeken dat beide elftallen
aan mekaar gewaagd zijn.
Rust ging in met 00.
Na rust neemt Friso al spoedig de lei
ding met een prachtschot, een kwartier
nadien is de beurt aan R.E.S. om te jui
chen en de stand is gelijk. Enkele
prachtschoten van Friso’s midvoor wor
den op sublieme wijze door de R.E.S.-
doelman gehouden, staaltjes van kee-
perskunst die met een applausje worden
beloond.
R.E.S. I speelde hiermede zijn laatste
thuiswedstrijd. De publieke belangstel
ling is stijgende. Het valt echter op, dat
er altijd nog sportliefhebbers rondloo-
pen, die een dubbeltje een te groot offer
vinden, en liever beunhaasje spelen door
voor het hek te blijven staan.
R. E. S. Il-Friso II 0-3.
R.E.S. 2 dat op papier over 11 knap
pe spelers beschikt, kon in deze klasse
niet meekomen en is op de onderste
plaats aangeland, doordat C.A.B. 3 in
het begin van de competitie terugtrok,
kwam die automatisch in deze afdeeling
te degradeeren. Een volgend seizoen zal
dus beter resultaat behaald moeten
moeten worden.
Verdere uitslagen:
Sneek 5R.E.S. 3 60.
Adsp. SneekAdsp. R. E. S.
De groote productieslag 1941, waar
van zooveel afhangt voor geheel ons
land en zijn bevolking, staat voor de
deur. Meer dan ooit bestaat er thans
reden om uit te roepen: „Nederland, let
op Uw zaak!” Het gaat thans om niets
meer of minder dan de beantwoording
van de vraag: of wij ons zelf kunnen
voeden, of niet. Het is zeer zeker moge
lijk; maar dan moeten ook alle zeilen
bijgezet, alle handen ineengeslagen
worden.
Wij brengen hierbij nog eens de richt
lijnen in herinnering, die de voorzitter
van de commissie ter ondersteuning van
de maatregelen, getroffen voor de rege
ling van de landbouwproductie (comm.
Posthuma) heeft gegeven. Deze richt
lijnen zijn de volgende:
1. Ieder der voorzitters, die benoemd
zijn als leden van bovengenoemde com
missie, wendt zich door middel van het
orgaan zijner vereeniging op zijn eigen
wijze en geheel volgens eigen inzicht
tot de leden zijner vereeniging, om aan
dezen duidelijk te maken, waarom naar
zijn meening de Productieslag noodig
is.
2. De voorzitters, leden van de com
missies, geven de namen op van de per
sonen, die, namens hun vereeniging of
namens een onderdeel hunner vereeni
ging, lid zullen zijn van gewestelijke
commissies.
3. De gewestelijke commissies ko
men, na ontvangst van de in sub 2 ge
vraagde namen, samen op nader te be
palen plaatsen en dagen.
4. De gewestelijke commissies ma
ken op de sub. 3 bedoelde samenkom
sten voorstellen inzake de onderverdee-
ling van hun gebied in streken en dra
gen daarvoor candidaat-commissieleden
voor.
5. Mede in verband met den aan
staanden grasoogst verzamelen de
streekcommissies zoo spoedig mogelijk,
doch in ieder geval vóór 10 Mei, de ge-
gevens, die noodig zijn, om te weten. I
op welke boerderij de middelen voor het 1
ensileeren ontbreken en welke kosten-
naar hun schatting verbonden zullen zijn
aan het voorzien in deze middelen.
6. De streekcommissies verzamelen
vóór 1 Juni gegevens betreffende boe
ren, die bereid zijn, hun landbouwma
chines, eventueel tegen eenige vergoe
ding, ook voor gebruik door anderen be
schikbaar te stellen.
Aangiften - Reclames
OMZETBELASTING
Accountantskantoor
SNEEK BOLSWARD
Singel 58 Bargefenne 4
Donderdagsmorgens zitting
te Bolsward, Schildwijk 33,
bij de markt.
den wereldoorlog is er een nieuwe
krachtstroom gevaren door de oude
Turksche staat onder leiding van den
grooten werker Kemal Ataturk.
Precies gelijk staat het met Irak, dat
eigenlijk het oude Perzië is. Voorheen
een land met weinig of zeer slechte ver
bindingen, onbegaanbare wegen en bijna
geen spoorwegen, is het thans een be
hoorlijk ontwikkeld gebied met onge
veer 17000 km goede autowegen. Ge
deeltelijk staat dit land nog onder En-
gelsche invloed en juist daarom is het
van groot belang de vraag te stellen:
in welk verband krijgt opeens Irak be-
teekenis voor dezen oorlog? Ons ant
woord is dit: Stel eens het geval dat
Turkije, ziende voordeel in een vriend
schappelijke verhouding met Duitsch
land, het voorbeeld van Bulgarije en
Roemenië volgt, dan wordt de positie
van het Suez-kanaal zeer gevaarlijk voor
Engeland. Wanneer we de situatie op de
wereldkaart eens even bekijken, dan
blijkt dat Irak (Perzië) in het Zuiden
begrensd wordt door Britsch-Indië; in
het westen door Mesopotamië, ook een
Engelsche bezitting, en in het Noorden
door Turkijie en gedeeltelijk ook nog
door de Kaukasus (Rusland).
Wanneer dus de weg door Turkije
vrij werd, zou het mogelijk zijn via de
kuststrook van Arabië het Suez-kanaal
te bereiken, maar dit kan niet alleen het
doel van een eventueele Duitsche op-
marsch zijn.
8
e
dagelijksche schommelingen z’n conclu
sie opgebouwd en blijkt het dat de diag
nose zeer goed de ontwikkeling van den
toestand heeft achterhaald; een andere
keer grijpt men met zijn beschouwingen
er vierkant naast.
in een minimum van tijd de brand ge-
bluscht was, echter niet dan dat erge
sporen waren achtergelaten door houts
kool, water enz.
Het brandje liep echter gelukkig goed
af.
het koopen van 1 hl anthraciet-nootjes
(max. 75 kg).
De met de woorden „gencrator-hirf,
vierde periode” gemerkte bons geven
gedurende bovengenoemd tijdvak recht
op het koopen van 50 stuks baggerturf.
tamië en speciaal de groote pijpleiding
van Mossoel hierbij een belangrijke rol.-
Waarschijnlijk heeft nu Engeland door
de gedeeltelijke bezetting van Irak de
positie van Mesopotamië willen verster
ken.
MAKKUM.
IETS UIT DE LEVENDE NATUUR.
Mei 1941.
Eenige personen, die er gaarne gebruik
-T
rant
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
