Buit eufonische Revue.
PASHlUni-HAniSTERAAHS.
J. BLOK Hzn.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Hl,.
7 UUtuiS
Stadsnieuws.
Uit den Omtrek.
No. 37
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
n
I
er
E. OLDENZIEL
BOLSWARD
Behandeling van alle belastingzaken
vaststellen Balans en verlies- en
Winstrekening
37'™ Jaargang Dinsdag 13 Mél 1941
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
1.
en
10
5.
6.
30
T.
8,
23
9.
22
10.
Ik,
is,
en
1
ijs-
in-
ide
>er,
e
.20
I,
50
00
10
52
k:
60
tje
en
je,
li
n
ke
den gebracht, als het den bezitter dui
delijk wordt, dat zijn hamsterwoede
geen zin heeftl
Dlfisdagsnummef 10 eent
Vrijdagsnummei> 12 cent
Tussche» de tekst dubb. prijs.
Giro ao. 87926.
58
34
58
30
rer
in-
er-
OOSTERLITTENS
CHR. JONGELINGSVEREENIGING.
8 Mei 1941.
De Chr. Jongelingsver. „Tlmotheus”
hield haar laatste bijeenkomst |n het
winterseizoen, ditmaal onder leiding van
den heer J. J. Hofstra. Medegedeeld
werd, dat wegens bedanken vajn den
heer D. van Beem ter vorige vergadering
als secretaris werd benoemd de heer Jan
Jellema.
Een der leden hield vervolgens een
bijbelinleiding over Efeze 1 15-23,
in-
ior
?e-
in-
het
net
Verjchijnt DINSDAGS’ en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per halt jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland 1 7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 et. p. kwartaal.
2.
a
4.
te
te
en
te
en
18.
i-o.
3-0.
15.
12.
e-
en
UITVOERING R.-K. SPORTCENTRALE.
Zondagavond werd in een tjokvolle
Doelezaal de jaarlijksche uitvoering ge
geven van de Gymnastiekver. O.N.D.A.
onder leiding van den heer Statema en
de Ver. D.I.O. onder leiding van den
heer Monsma van Sneek.
De heer Wolke opende op de ge
bruikelijke wijze en sprak daarna een
kort welkomstwoord, waarna met de af
werking van het programma werd be
gonnen.
HOOFDREDACTEUR A. J. OS1NOA,
JONQEMA8TRAAT S.
C.A.B. n—S.N.V.V. 5-3.
In een goed gespeelde wedstrijd is
het C. A. B. II mogen gelukken de volle
buit binnen te halen. Reeds voor de rust
met tegenwind werden telkens goede
aanvallen opgezet. Ook St. Nic. speelt
goed, maar het schot faalt nog al eens
een keer. De stand voor de rust 2-2
geeft ons inziens juist de verhouding
weer.
Na de rust heeft C.AB. het windvoor-
deel, wat direct door de linksbuiten met
een boogschot benut wordt 32.
Een opgelegde kans voor S.N.V.V.
gaat dan verloren. Even later komt de
bal bij een uittrap tegen de rug van een
der spelers terecht. De bal blijft in het
doelgebied en de rechtsbuiten is er nu
als de kippen bij. 4-2.
Toch blijft S.N.V.V. enthousiast door
spelen en met een goede goal wordt het
4-3
Maar ook C.A.B. tracht de overwin
ning veilig te stellen wat hun even voor
het einde ook gelukt. 5-3.
Zooals gezegd, een goede wedstrijd,
waarin de rechterflank van de C.A.B.-
ploeg zeer goed werk leverde.
IJTENS.
LEDENKAATSPARTIJ.
10 Mei 1941.
Hedenmiddag hield de kaatsvereen.
„Ytens en Omstreken” haar eerste leden
wedstrijd In dit seizoen. Aangezien het
weer niet bijzonder aanlokkelijk was, na
men slechts 9 parturen aan deze ope
ningswedstrijd deel en ofschoon de spe
lers trachtten het beste er van te maken,
kwamen verschillende eenzijdige partijen
voor, zoodat zeker gehoopt mag wor
den, dat de tweede wedstrijd onder
gunstiger omstandigheden mag worden
gehouden, daar inderdaad het gure voor,
jaarsweer een ware handicap was voor
de kaatsers om zich ten volle te ont
plooien.
De uitslag is aldus:
1ste prijs: O. Bootsma, Wommels en
S. Sjoukema, Ytens.
2de prijs: H. Rijpma, Oosterend en 8.
Hofstra, Ytens.
Troostprijs: F. de Boer, Wommels en
J. Andela, Ytens.
Andere uitslagen:
Adsp. R. Eu S.-C. A. B,
Adsp. k S. C. II-R. E. S. D
WONSERADEEL.
VERGADERING van den Raad
der gemeente Wonseradeel op
Donderdag 15 Mei 1941, des
nam. 2.30 uur (off. tijd) ten ge-
meentehuize te.Witmarsum.
Agenda:
Notulen van de vergadering van
28 April 1941,
Ingekomen stukken.
Mededeelingen.
Benoeming van een onderwijzeres
aan de o. 1. school te Pingjum.
Benoeming van een keuringsvee-
arts, hoofd van dienst.
Adres van de stichting borgstel-
lingsfonds tot toetreding.
Verlenging van de erfpachtover-
eenkomst met het St Annaleen te
Hijdaard.
Voorziening In het onderwijs aan
de kinderen te Komwerderzand.
Aanvragen van besturen van bljz.
lagere scholen om medewerking
ter uitvoering van het vak licha
melijke oefening.
Belastingreclames.
e
Het eerste deel van het programma
was hoofdzakelijk in beslag genomen
door de jeugd. We bedoelen daarmee
de jonge generatie. Over het algemeen
zijn de klassen wel wat groot, vooral bij
oefeningen als bok en brug. Door de
vele herhalingen is het haast niet moge
lijk bij de talrijke jongere toeschouwers
de noodige aandacht gaande te houden.
Toch getuigden deze oefeningen en
ook de vorige oefeningen, zoowel bij de
meisjes als bij de jongens van een gron-
De vrije oefening Heeren, later nog
eens herhaald, werd zeer correct uitge
voerd. Ook verdient even vermelding het
leuke dansje van de meisjes. No. 9 laag-
rek jongens III. Hier zitten goede gym
nasten onder, maar over het algemeen
laat de afwerking veel te wenschen over,
we via deze uithoek van Europa op de Vrüe oefening no. 10 was rythmisch
zeer goed.
Een complimentje verdienen de meis
jes van de baloefening, een mooi num
mer en zeer correct uitgevoerd.
Tot slot van dit eerste deel brug door
de heeten van Dio. Veel goed werk viel
te bewonderen. Maar behoudens enkele
zeer gunstige uitzonderingen is het bee-
nenwerk te weinig verzorgd. Wanneer
in deze club iets meer aandacht wordt
geschonken aan het voorwerk van den
leider, die aan het begin van deze oefe
ning op zeer soepele wijze de oefenings-
stof demonstreerde, kunnen er goede re
sultaten bereikt worden; het materiaal
is aanwezig.
De vrije oefening voor jongens na de
pauze, is wel aardig en de baloefening
goed uitgevoerd. Jammer, dat de achter
ste groepen nogal eens poedelden
De knotsoefening meisjes 4 en de
oefening met lange palen voor dames
en meisjes 5, zijn ons inziens de mooiste
vrije nummers van deze avond. Rustig
en beheerscht en goed van lijn.
,Tot slot de heeren aan het hoogrek,
een zeer gewild nummer, waarbij ook nu
weer bleek, dat onder deze club goede
krachten schuilen. Ook hier herhalen we
onze eerstgemaakte opmerking, dat de
stand der beenen meer studie vereischt.
De heer Tj. de Jong besloot deze ge
slaagde uitvoering met een woord van
dank tot de leiders, de heeren Monsma
en Statema en spoorde ouders en kinde
ren aan de sport in R.K. geest te blijven
beoefening, steunen en propageeren.
Het Khljnt, dat het publiek weder aan
bet „hamsteren” is geslagen. Ditmaal
niet van die voedingsmiddelen, welke
wij tot de noodzakelijkste levensbehoef
ten rekenen (hetgeen dan ook door de
distributie vrijwel onmogelijk is gewor
den), maar van pasmunt: centen, 2>/2
centstukken, stuivers, dubbeltjes en
kwartjes.
Dit duurt reeds enkele maanden; doch
thans beginnen de gevolgen voelbaar te
worden. Men begint last te krijgen, wan
neer er van een gulden of van een rijks-
daalder moet worden teruggegeven. De
oorzaak van dit verschijnsel is niet te
zoeken bij de Rijksmunt, want men
brengt nog geregeld aanzienlijke hoe
veelheden pasmunt in omloop. Het is ’t
publiek, dat de schuldige is. Het ont
trekt de pasmunt aan de circulatie, in
zoodanige mate, dat daardoor stagna
tie in het geldverkeer ontstaat.
Waarom geschiedt dit? Is men be
vreesd, dat er een tekort aan pasmunt
zal ontstaan? Welneen wij zeiden ’t
reeds hierboven: zij wordt op groote
schaal en op onverantwoordelijke wijze
gehamsterd.
Men geeft aan dit hamsteren dikwijls
den beter klinkenden naam van „spa
ren”. Deze spaarzin echter uit zich op
verkeerde wijze. Voor dat doel is de
spaarbank het aangewezen lichaam. Die
betaalt rente en waarborgt onder alle
omstandigheden de terugbetaling. De
gene, die pasmunt hamstert, benadeelt
dus niet alleen de gemeenschap, doch
ook zichzelf, want het geld, dat hij in
de „oude kous” stopt, brengt geen rente
opl
Dat is dus de Indirecte schade voor
den eigenaar; maar de directe schade
Is nog veel grooter. Onderstel, dat hij
zijn bezit aan pasmunt eens naar de
metaalwaarde zou willen inwisselen
dan zou hij met recht „van een koude
kermis thuiskomen”, zooals de populaire
zegswijze dat uitdrukt.
Wat toch is het geval? Het is volsla
gen onzin, pasmunt te sparen, daar een
kwartje ten slotte niet meer dan zes of
zevert cent aan zilver bevat en een dub
beltje bijgevolg nog geen drie cent. De
waarde aan koper in een cent is vrijwel
nihil. Het hamsteren van pasmunt is dus
niet alleen zeer onvoordeelig voor den
bezitter, paar vormt tevens in het alge
meen een gevaar voor den goeden gang
van zaken. De Rijksmunt is wel is waar
tegen dit gevaar opgewassen, want er
kunnen zonder bijzondere kosten milli-
Oenen kleine munten geslagen worden,
doch het is lastig voor het publiek zelf,
afgezien natuurlijk van het onsociale
van zijn handelwijze.
Er zijn nog andere factoren die bij
dragen tot, de schaarschte aan pasmunt,
b.v. de vermeerdering van de bevolking,
welke zich in ons land heeft voorgedaan
ten gevolge van de bezetting en voorts
in mindere mate het uitzagen van
muntstukken. Doch de voornaamste
factor blijft: de „oude kous”.
Nu rijst de vraag, of men niet zal
moeten overgaan tot het Invoeren van
noodgeld, als het zoo doorgaat. Doch
zoo ver Is het voorlooplg nog niet. In
dit verband merken wij bovendien op,
dat wij op het oogenblik niet in het be
zit zijn van een metaalsoort, die voor dit
noodgeld zou kunnen dienen.
Doch de hoofdzaak is, dat men moet
vertrouwen op den nuchterheldszln van
den Nederlander en mag hopen, dat het
hamsteren zal ophouden en de verdwe
nen pasmunt weder in omloop zal wor-
strijd in
den. Atlantischen Oceaan,
het terrein, waarop volgens vele deskun
digen de beslissing zal vallen.
De kans, dat Engeland deze oorlog
zou winnen ligt geheel in de hoegroot
heid van de steun welke Amerika zou
kunnen bieden. Met koortsachtige haast
wordt in Amerika gewerkt aan de aan
maak van oorlogstuig, maar dan komt
de groote moeilijkheid, n.l. hoe deze
voorraden naar Engeland verscheept
kunnen worden.
De Engelsche ambassadeur Lord Ha
lifax, die een propagandareis door Ame
rika maakt, heeft verklaard, dat Enge
land dringend groote hoeveelheden ma
teriaal uit de Ver. Staten noodig heeft.
Dat materiaal moet vooral ook ter
plaatse aankomen. Hoe dat is een
zaak der V. S. Wanneer we hiernaast
zetten een uitspraak van president Roo
sevelt, dat het in Amerika vervaardigde
oorlogsmateriaal niet op den bodem der
zee thuis hoort, dan zal men er gemak
kelijk toe kunnen komen de conclusie te
trekken, dat elke vorm van bescherming
der transporten naar Amerikaansch oor
deel geoorloofd is, maar dat dit ook met
vrij groote zekerheid tot een deelneming
van Amerika aan deze oorlog uitloopt
Zoo mogelijk tracht Amerika een vorm
te kiezen, om aan dit dreigend alterna
tief te ontkomen, dreigend in dezen, dat
Amerika veel meer rekening mpet hou
den met Japan, dan met de een of ande
re staat in het oude Europa. De toestand
is nu geheel anders dan gedurende de
vorige wereldoorlog. Toen had Japan de
garantie voor de Stille Oceaan overge
nomen en kon de geheele Amerikaansche
vloot worden gebruikt voor den strijd in
Europa en op den Atlantischen Oceaan.
Nu ligt Japan op de loer om de eerste de
beste gelegenheid te benutten, Amerika
de heerschappij over de Stille Oceaan
af te nemen. Die Amerikaansche vloot
in de Stille Oceaan kan niet worden ver
zwakt, want zij vormt een beschermen
de muur voor Nieuw-Zeeland, Australië,
Britsch-Indië en ook Nederlandsch-
Indië. De correspondent van een der
groote Amerikaansche bladen, Simms, is
van meening dat de vloot, die de V. S.
op dit joogenblik in den Atlantischen
Oceaan hebben liggen, absoluut niet in
staat is de slag op den Oceaan te win
nen. Indien wij, aldus deze schrijver de
hoofdeenheden van de vloot der Ver.
Staten van Hawaï naar den Atlantischen
Oceaan zouden overbrengen, dan zou
dit op het huidige oogenblik tot een on-
middellijke Japansche coup in het zui
den van den Stillen Oceaan leiden.
Geen wonder dat Japan met groote be
langstelling de ontwikkeling der toe
standen gadeslaat en vooral veel inte
resse toont voor de poging van Amerika
om zich eveneens steunpunten in Zuid-
Afrika te verschaffen. De reis van den
zoon van president Roosevelt wordt in
verband met deze Amerikaansche actie
als zeer belangrijk beschouwd. Steu
nend op Hawai en Manilla speelt Ame
rika reeds thans een belangrijke rol in
het gebied van Australië, Ned. Indië,
Singapore en Hongkong en daardoor
heeft Amerika in zekeren zin de plaats
van Engeland ten opzichte van deze
steunpunten overgenomen.
WITMARSUM.
NED. AGRARISCH FRONT.
10-5-’41.
Onder leiding van den heer R. D. de
Jong had in hotel Hofstra voor een flink
bezette zaal o.a. ook een 12-tal dames,
een openbare vergadering plaats, uitge
schreven door het N.A.F. Als spreker
trad op de Boer-Burgemeester, de heer
de Wiljes uit West-Duitschland. Op
zeer duidelijke wijze zette de spreker
uiteen de opbouw en werkwijze van de
Reichsnahrstan in Duitschland. Hij ver
geleek de toestand in de Landbouw in
Duitschland voor 1933 en thans. Wees
op de verbeteringen, niet alleen voor
boeren door het vaststellen van vaste
prijzen voor de Landbouwproducten,
zonder verband met de wereldmarkt, om
tot een loonende vergoeding voor hun
arbeid te komen en daardoor voor allen
die met de landbouw in betrekking
stonden, zooals ambachtslieden, nering
doenden en ook de betere toestand voor
de Landarbeiders, zoowel wat loonen
betreft als andere verbeteringen op so
ciaal gebied, en de gelegenheid hen ge
geven later gebruikers van kleine be
drijven te worden.
De boeren en arbeiders*waren in één
organisatie ondergebracht. Deze impro
visatie werd onder groote aandacht be
luisterd en met applaus beloond.
Van de gelegenheid tot het stellen
van vragen werd een druk gebruik ge
maakt en deze werden naar genoegen
door den spreker beantwoord.
De voorz. bedankte de heer de Wil-
voor zijn rede en riep hem tot weerziens
toe.
sche Spaansche persafdeeling heeft de
zer dagen een artikel gepubliceerd,
waarin er op gewezen wordt, dat Gi
braltar een altijd pijnlijke doorn in het
vleesch van Spanje is. Franco heeft ech
ter voor Spanje de overwinning op het
terrein der binnenlandsche politiek be
haald, hij zal het op het gebied der bui-
tenlandsche politiek onafhankelijkheid
geven. Indien, zoo gaat de schrijver ver
der, de oorlog inderdaad over het
schiereiland moet woeden, zal Franco
wel weten, op welke wijze de belangen dige studie,
van Spanje het beste gediend zijn en
daarnaar zal hij handelen. Het is niet te
hopen, dat het Spaansche volk, nog ge
slagen onder den geesel van de burger
oorlog, thans opnieuw zijn jonge man
nen zal moeten opofferen voor de vrij
making van Gibraltar en zoo komen
Wanneer we de balans van de nu af- j
geloopen week eens gaan opmaken, dan
blijkt, dat de grootste belangstelling
zich nog steeds concentreert
rondom Irak.
Voorzoover uit de verschillende be
richten een juiste diagnose is te stellen,
gaat het in deze hoek van de oude we
reld niet zoozeer om de vraag, hoe bin
nen enkele weken (of misschien dagen)
de toestand in Irak is geconsolideerd,
dan wel om de meer belangrijke kwes
tie: Wat zal Turkije doen, en hoe is uit
eindelijk de houding van Rusland. Tur
kije staat thans min of meer voor de
keuze. Aan de Grieksche grens het Duit-
sche leger, aan de zuidkust de Engel
sche mandaatgebieden. Daar komt nog
bij, dat Turkije een soort bondgenoot
schap heeft gesloten met Engeland. De
laatste weken zijn de berichten uit Tur
kije buitengewoon verward en meer dan
eens helt men over naar de indruk, dat
in Turkije een zekere strooming merk
baar is, om zich iets meer in te stellen
op de politiek van de Asmogendheden.
We hebben bovendien reeds eerder
betoogd, dat de Dardanellen en de
Bosporus zoo ongeveer de verbidings-
schakel tusschen Europa en Azië kun
nen worden beschouwd, maar ook dat
het bezit van deze buitengewoon strate
gische punten voor beide partijen van
zeer groote waarde is. Zoolang die beide
vitale punten in handen van een neutraal
land zijn en tegen schending van de een
een of andere partij kunnen worden ver
dedigd, zoo lang blijft de vaart door de
Dardanellen door het Turksdhe Rijk ge
controleerd, maar wanneer die door
gang b.v. door Duitschland zou worden
geforceerd of met goedvinden van de
Turksche overheid mag worden ge
bruikt ja, dan krijgt de zaak dried
een geheel ander tintje, want dan wordt
het Turksche rijk onherroepelijk in de
zen oorlog meegesleept.
Eén blik op de kaart doet overduide
lijk zien, dat dan meteen de vraag
wat zal Rusland doen,
actueel wordt. Rusland, dat voor zijn
scheepvaart voor een groot deel van het
jaar is aangewezen op de Zwarte Zee
voor de wereldhandel op de doorvaart
door de Dardanellen zal Rusland er
ooit in kunnen toestemmen, dat de
drempelwachter van den Bosporus niet
Turkije, maar Duitschland wordt. We
willen nog een stap verder gaan en eens
veronderstellen, dat Turkije den druk
van een der partijen zal weerstaan en
gewapend zijn grenzen zal verdedigen.
Dan voorzien we een nieuw Grieken
land, want ook het Turksche leger is
niet opgewassen tegen de gemotoriseer
de Duitsche legercorpsen en wat dus
niet langs den weg van onderling over
leg in orde kan komen, zou met den te
genstand der wapenen evenmin kunnen
worden bevochten.
Onwillekeurig maken we hierbij een
vergelijking van het Turkije van den
vorigen oorlog en het Turkije van thans.
Sedert het aan het bewind komen van
Kemal Ataturk, een geboren leider met
een oersterken wil, is de Westersche be
schaving als een zuurdeesem door
het Turksche volk getrokken. Het
Turksche schrift werd vervangen door
het Latijnsche schrift. Dit Westersche
schrift werd op alle scholen verplich
tend gesteld en had tot resultaat dat in
tijd van twee jaren anderhalf millioen
menschen leerden lezen en schrijven. In
de tijd van 10 jaar is de oplaag van de
kranten eerst verdubbeld, daarna ver
viervoudigd. Het land is bovendien in alle
opzichten vooruit gegaan. De vrouw is
uit haar afzondering bevrijd en ook aan
de volksontwikkeling wordt veel zorg
besteed.
Waarom we deze zaak in dit verband
releveeren, zult U misschien vragen?
Eenvoudig om te laten uitkomen, dat de
Westersche cultuur Turkije zéér vatbaar
heeft gemaakt voor Westersche invloe
den. Het element van de verrassingen is
dus door en voor Turkije niet uitgeslo
ten. Bestaan er ook nog andere moge
lijkheden op het Europeesch Vasteland?
Zeker
en wel Gibraltar.
Deze uithoek van de Spaansche kust be
heerscht voor een zeer groot deel het
Middelllandsche zeegebied. Reeds her
haaldelijk is door Spanje aangedrongen
op een vredelievende oplossing en zoo
dit niet mogelijk bleek, een
oplossing.
Mogen wil voor U
het Bedrijfsresultaat
over hot afgelopen
boekjaar vaststellen?
Accountantskantoor
Accountantskantoor
SNEEK BOLSWARD
Donderdagsmorgens zitting
te Bolsward, Schildwijk 33,
bij de markt.
R. E. S. m—SNEEK V 3-2.
In e«n wedstrijd met wisselende kan-
sen wist Sneek eerst te doelpunten. Nog
voor rust wist de thuisclub er 2-1 van
te maken, terwijl 2 doelpunten van R.E.S.
terecht werden geannuleerd. Na rust is
R.E.S. het eerste kwartier overwegend
sterker dn weet door goed doozetten
van den linksbuiten er 3-1 van te ma
ken. Nadien komt Sneek weer in den
aanval, maar de R.E.S.-achterhoede mag
er zijn. Als wij denken dat met dezen
stand het einde zal komen, heeft Sneek
nog succes, al leek het toekennen wel
wat twijfelachtig. De bal ferd tegen de
paal geschoten en ging toen via de an
dere paal het veld weer in. De scheids
rechter die In het middenveld stond,
kende echter goal toe.
Met den stand 3-2 kwam het einde,
een overwinning dia verdiend mag wor
den genoemd.
•gelijk bleek, een geforceerde
De chef van de buitenland-
if
i
•V.
Ier
H.
d-
R.
E.
im
en
es
en
rant
tl
Onze tarieven zijn zeer laag
Vraagt eens Inlichtingen
Leraar Boekhouden M.O.
Gedlpl. Belastingconsulent
MARKTSTRAAT 12l - Telefoon 42S
Westersingel 33 Bargefenne 4
DË JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
