Buit enlandsche Revue.
in HEI RELARfi
OER UOEDSELUOORZIEnmB.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
J. BLOK Hzn.
VTITEAl
Stadsnieuws.
I
Behandeling uan alle belastingzaken
vaststellen Balans en verlies- en
Winstrekening
Accountantskantoor
'0
i-
No. 39
Dinsdag 20 Mei 1941
Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
't belang onzer gemeente Bolsward.
1
1
e
1,
e
Donderdagsmorgens zitting
te Bolsward, Schildwijk 33,
bij de markt.
begrijpen van de taak,
nieuwe organisatie zich
maatregelen aan belanghebbenden over
te laten, toch zal het noodzakelijk blij
ken, dat de regeering hierbij de leiding
in handen houdt. Natuurlijk moet het
bedrijfsleven er naar streven zich het ge
stelde vertrouwen waardig te toonen;
maar in dit geval, waar over zooveel be
langen van particulieren, ingekankerde
gewoonten en zelfs oudfe rechten zal
moeten worden heengestapt, zal de ge-
heele autoriteit van de staat nauwelijks
voldoende blijken, om alles naar wensch
te doen verloopen. Toch zal dit moeten
gebeuren.
De geheele, hier geschetste regeling
heeft heel wat hoofdbrekens, heel wat
overleg met de bezettingsautoriteiten ge
vergd. Doch dit is toch maar een begin.
Wat er op volgen zal, daarvan maken
wel slechts weinigen zich reeds een
juiste voorstelling.
n
e
:r
VERBETERING.
In de bonnenlijst 'van Vrijdag Is een
onduidelijkheid geslopen die wij hier
onder even willen verbeteren. Achter de
gegevens betreffende de VETKAART
moet gelezen worden: Op bon 16 boter
met 15 cent reductie.
e
e
P
Venchijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 11.50
Buiten de provincie 12.-; inn. 15 et
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leng. p. looper 40 et. p. kwartaal.
In verband met
de sluiting der
werkplaatsen op Hemel
vaartsdag, worden de adver
tenties voor het nummer van
Vrijdag 23 Mei
ingewacht, zooveel mogelijk
op WOENSDAG 21 MEI.
Wil hiertoe medewerken,
opdat het volgend nummer
op tijd kan verschijnen.
DE ZWEMSCHOOL OPEN.
Waarschijnlijk heeft het mooie weer
ook het bestuur van onze zwemschool
geïnspireerd tot het openstellen van deze
Bolswardsche zwemgelegenheid met in
gang van vandaag.
We veronderstellen, dat, nu het nieu
we kanaal gereed is, de zwemschool,
voor wat het doorstroomen van het wa
ter betreft, een groote verbetering heeft
ondergaan.
Advtrtcatlfia pet tegel:
Dinedagenummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs-
Giro no. 87926.
e
t
t,
Is
u
n
SMEEK BOLSWARD
:n
Bt
ie
g
it
ts
in
:e
n
t.
a
3
P
>f
n
n
re
r-
1
et
e
Ie
:n
n.
;n
s.
:n
1-
ir
Ie
e,
:n
1-
1.
m
m
n
is
it
et
m
i.
n
:n
r-
g
n-
in
ie
:n
it
le
id
is
e
de torens in onze omgeving, toont dui
delijk de enorme hoogte. De oppervlakte
bedraagt 100.000 vierkante meter. De to
tale inhoud bedraagt 6’/2 millioen ku-
biake meter met een gewicht in totaal
van 2 millioen ton. Het gebouw zal on
geveer 40.000 menschen kunnen bevat
ten. De meest moderne inrichting zal in
dit paleis te vinden zijn. Snelle en lang
zame liften, roltrappen, automatisch te
lefoonnet met 9000 aansluitingen, een
radio-station, weerkundig station, een
buizenpost-systeem en een automatische
garderobe.
Het beeld van Lenin dat het gebouw
zal bekronen, wordt 95 meter hoog met
een borstomvang van 30 meter. De wijs
vinger van den opgeheven rechterhand
zal alleen 4'/2 meter lang zijn. Boven
dien zullen nog meer dan 700 beelden
van 10 tot 15 meter hoog op verschil
lende punten geplaatst worden.
De bouw van dit reusachtig paleis zal
ongeveer 7 jaar duren. De 'fundamenten
zijn gereed en dit jaar moeten de mu
ren tot 60 meter hoog worden opgetrok
ken.
Het is voor onze begrippen eenigszins
een terugkeer naar de tijden toen de to
ren van Babel werd gebouwd.
urant
ker
|<i
EINDLES HANDELSAVONDSCHOOL
„DE HANZE’.
Vrijdag 16 Mei, ’s avonds 7 uur vond
de eindles plaats der handelsavondschooj
alhier, die het cursusjaar 1940-1941 af
sloot. Het was tevens de laatste keer dat
de heer Knook, directeur dezer school,
het woord tot zijn leerlingen richtte.
De heer F. B. van der Meer, voorzitter
der R.-K. Middenstandsvereen. „De
Hanze”, mocht bij zijn openingswoord
onzen burgemeester, wethouder J. de
Haan, de heer D. B. Eerdmans en eenige
Hanze-bestuursleden verwelkomen. Het
verheugde spreker ten zeerste, dat al
deze heeren en speciaal onze Burge
meester, door hun aanwezigheid blijk
wilden geven van hun belangstelling
voor deze voor onze stad zoo belangrijke
handelsavondschool. Onze Handelsschool
mag zich gelukkig verheugen in een
steeds nog groeiende belangstelling van
den kant der leerlingen en zij dankt dit
op de eerstel plaats aan het met zooveel
zorg en groote kundigheid gegeven on
derwijs. Vooral, daar onze „Hanze”-
school tevens opleidt voor het Midden
standsdiploma algemeene handelskennis
is haar nut in de tegenwoordige omstan
digheden nog veel grooter.
Dat de opleiding voor genoemd diplo
ma In alle opzichten Af is, bewijst wel
het feit, dat de 15 leerlingen die zich in
de afgeloopen 2 jaar aan dit examen
In de bedoeling zooveel
mogelijk de uitvoering der te nemen
n.l. behoud van een Europeesche zelf
standigheid en behoud van het koloniale
rijk.
De ontwikkeling van den oorlogstoe
stand in het Verre Oosten heeft ten
slotte Frankrijk voor een positieve keuze
gesteld.
Wat er precies tusschen Hitler en
Darlan is besproken, zal voorloopig wel
niet bekend worden, maar zeker Is, dat
verschillende Duitsche eischen zijn inge
willigd. We noemden reeds het gebruik
van de Syrische vliegvelden en de mo
gelijkheid van munitie-vervoer door
Frankrijk. Voorloopig worden nog alle
radio-berichten, die spreken van een
Duitsch-Spaansche overeenkomst, waar
bij de Duitsche troepen het recht kregen
door Spanje te marcheeren, met klem
tegengesproken. Maar wie even zijn ge
heugen raadpleegt, is het in de afgeloo
pen maanden een gewone zaak, wanneer
de categorisch tegengesproken geruch
ten achteraf blijken toch waar te zijn.
De scherpe reactie in Amerika wijst er
ook op, dat de genoemde bespreking
vérstrekkende gevolgen zal hebben. Ver
moedelijk zal de Amerikaansche ambas
sadeur in Frankrijk worden teruggeroe
pen.
Verschillende groote Fransche passa
giersschepen, welke in Amerikaansche
havens lagen, zijn voorloopig onder be
waking gesteld. Dit bericht heeft in
Frankrijk groote ontstemming gewekt en
men wacht met stijgende belangstelling
op een officieele verklaring. Maar niet
alleen is er diplomatieke bedrijvigheid
tusschen Frankrijk en Duitschland, ook
aan de andere grenzen heerscht activi
teit. Verschillende buitenlandsche pers
stemmen wijzen er op, dat de Russisch-
Duitsche handelsbesprekingen een gun
stig verloop hebben.
Uit diezelfde bron komen telkens be
richten, die wijzen op een toenadering
tot de as-mogendheden. Gaat Rusland
zich oriënteeren op de politiek van dezen
driebond, dan brengt dit voor Engeland
in het nabije Oosten belangrijke conse
quenties mee. Temeer wanneer we de
berichten moeten gelooven, dat ook Tur
kije in de diplomatieke invloedssfeer van
Berlijn staat.
Volgens berichten uit Duitsche bron
vinden de besprekingen tusschen de bei
de landen voortgang. Van een speciale
boodschap, welke von Papen namens de
Duitsche rijkskanselier aan president
Inönü heeft overhandigd, is in Duitsche
kringen niets bekend. Al deze actie wijst
er met ontstellende zekerheid op, dat de
tot nu toe neutrale staten langzaam maar
zeker kleur zullen moeten bekennen.
We denken hier speciaal aan een tot
nu toe vergeten deel, n.l. Portugal.
Dit land is tot nu toe door geen van
beide partijen lastig gevallen, maar ver
schillende teekenen wijzen er op, dat ook
hier binnenkort belangrijke beslissingen
kunnen vallen. De keuze is voor Portu
gal zeer moeilijk. Het verkeert ongeveer
in gelijke situatie als Frankrijk en dan
denken we natuurlijk aan het koloniaal
bezit. Ook Portugal heeft evenals Frank
rijk een uitgestrekte overzeesche bezit
ting (we noemen o.a. de Azoren en de
Kaap Verdische eilanden) en kan dit
bezit niet voldoende verdedigen.
Men zou dus ten opzichte van Portu
gal dezelfde ontwikkeling kunnen mee
maken die men momenteel wat Frankrijk
betreft, aanschouwt. Op het Europeesche
vasteland goed of kwaadschiks georiën
teerd op de As-mogendheden met ver
lies van het koloniaal bezit, dat door
Amerika en Engeland wordt bezet. We
zien dat b.v. in Syrië, een der Fransche
bezittingen. Engelsche vliegtuigen bom-
bardeeren de Syrische vliegvelden ten
einde ze onbruikbaar te maken voor de
Duitsche machines. De ontwikkeling van
den strijd in Irak heeft de beteekenis van
Syrië nog verhoogd. Daar komt nu nog
bij de mededeeling van den Engelschen
Minister van Buitenlandsche Zaken,
Eden, dat Engeland voornemens is een
actie tegen Syrië te ondernemen. Begrij
pelijkerwijze heeft dit bericht in Turk-
sche kringen ontstemming gewekt. Men
is in Ankara van meening, dat hierdoor
de oorlog In het oostelijk deel van de
Middellandsche Zee in een geheel ander
stadium zal treden, daar de As-mogend
heden tegen een Engelsche actie in Syrië
maatregelen zullen moeten stellen.
We kunnen dus in de komende weken
een uitbreiding van het oorlogstooneel,
misschien wel naar twee kanten, ver
wachten.
Naast al dit oorlogsrumoer Is het een
verademing ook eens een geheel ander
bericht te lezen en wel de bouw van
het Sovjet-paleis te Moskou.
We staan versteld, wanneer we de af
metingen eens nader beschouwen. Het
gebouw zal een hoogte krijgen van 416
terwijl ’s lands gemiddelde 60 be
draagt.
Dit jaar trachtten 16 leerlingen ’t zoo
begeerde en belangrijke diploma te ha
len. De uitslag hiervan is nog niet be
kend.
De heer van der Meer dankte dan ook J
de leeraren Knook, v. d. Ven, Postma en
Radelaar voor hun toegewijde arbeid, 1
alsmede ’t gemeentebestuur voor de jaar
lijks verleende subsidie en richtte zich
vervolgens tot den scheldenden directeur 1
den heer Knook, om hem nog eens bij
zonder te bedanken voor alles wat hij
gedurende zijn 7-jarig verblijf alhier
voor de handelsavondschool als direc
teur heeft verricht en bood hem als een
klein bewijs van erkentelijkheid namens
de ver. „de Hanze” een souvenir aan.
De heer Knook dankte den voorzitter
der Hanze voor de welwillende woorden
en het cadeau en sprak vervolgens voor
het laatst tot zijn leerlingen. Hij spoorde
hen aan tot grooten ijver, waarover hij
overigens niet had te klagen, dankte hen
voor hun medewerking, om vervolgens
een bijzonder woord van hartelijken
dank te spreken tot zijn mede-leeraren,
die hem het directeurschap dezer school
zoo belangrijk hadden verlicht, en waar
mede hij steeds op de meest hartelijke
wijze had mogen samenwerken.
De EdelAchtb. Heer de Jong kreeg
vervolgens het woord en prees zich ge
lukkig dezen avond te kunnen meemaken
daar Z.E, de vaste overtuiging had ge
kregen, dat hier belangrijk werk wordt
verricht, belangrijk voor de leerlingen,
doch ook niet minder voor de gemeente,
die zich gelukkig mag prijzen zulk een
handelsschool te bezitten. Z.E. spoorde
de leerlingen aan tot grooter ijver en
plichtsbetrachting, wees hen op de
prachtige gelegenheid die zij hier had
den om zich voor de toekomst klaar te
maken en besloot met woorden van op
rechte waardeering voor de heeren
leeraren, in het bijzonder voor den heer
Knook, hem fellciteerend met zijn pro
motie en de beste wenschen meegevend
voor hem en de zijnen, voor de toekomst.
Een hartelijk applaus onderstreepte de
kernachtige speech van onzen Burge
meester.
De heer A. H. van de Ven dankte,
mede namens zijn collega’s in een gees
tig getinte speech den heer Knook voor
de zoo aangename onderlinge samen
werking.
De heer D. B. Eerdmans sprak vervol
gens woorden van waardeering tot de
h.h. leeraren en in het bijzonder tot den
scheidenden directeur. Dat een school,
door particulier initiatief tot stand ge
komen, zich nu al gedurende 24 jaar in
een steeds groeiend leerlingental mag
verheugen, mag wel als iets bijzonders
worden opgemerkt. Zoo betoogde de
heer Eerdmans en is wel een bewijs van
een kundige leiding en dat hier in een
groote behoefte wordt voorzien.
Namens de leerlingen van alle klas
sen werd door een hunner een woord
van afscheid tot den heer Knook gespro
ken en tevens.een cadeau overhandigd.
De heer Knook bedankte allen zeer
hartelijk voor hun woorden van waar
deering en afscheid en las vervolgens de
namen vanf hen die het eiind-jdiploma
hadden verworven en van klas waren
bevorderd.
15 leerlingen behaalden het einddiplo
ma, n.l.: I. Adema, C. Bouwmeester, F.
Burghgraef, M. Bijvoets, D .en E.; J. El-
zinga D. en E.; J. Gorter, G. Hoekstra
D.; E. Hollander D.; J. de Jong D. en E.;
S. Oosterbaan D. en E.; /E. de Ruiter
D. en E.; R. Stellingwerf; S. Visser D.;
D. Wijnja en P. Ydema.
Hierbij waren dus 5 met aanteekening
in de Duitsche en Engelsche taal, 3 al
leen in Duitsch en 1 alleen in Engelsche
taal. 4 leerlingen konden ’t diploma nog
niet verwerven.
Van le naar 2de klas werden 12 be
vorderd, n.l.: W. Antonides, T. Boeke-
ma, T. Duiker, J. van der Eems, T. van
de. Goot, S. Hengst, S. Mulder, G. Rien-
stra, I. Visser, S. Westbroek, H. Wier
sma, H. Zijlstra.
7 afgewezen.
Van de 2de naar de 3de klas bevor-
JUBILEUM STED. MUZIEKCORPS.
Ons Stedelijk Muziekkorps viert Don
derdag, Hemelvaartsdag, haar 60-jarig
Jestaan met een tooneelavond in de
Doele, waarbij het bekende Lyts Frysk
Toanlel (Barend en Martsje) zal optre
den.
We hopen dat Bolswards Ingezetenen
zich, nu een meer uiterlijke herdenking
niet mogelijk is, niet onbetuigd zullen
laten en deze herdenking met een druk
bezoek zullen vereeren.
Door het wegvallen van de gemeente
lijke subsidie is de financieele toestand
van het corps een voortdurende zorg.
Mede daarom Is hef noodzakelijk, dat
deze feestavond geen strop wordt.
Vóór Mei 1940 maakten de economi
sche omstandigheden het noodzakelijk,
over te gaan tot tal van maatregelen tot
steun aan den landbouw en tot regeling
van de voortbrenging en den afzet van
landbouwproducten. Daartoe werd een
overwegend ambtelijke organisatie op
gericht. Na het uitbreken van den oor
log is deze organisatie belast geworden
met de regeling vfan de voedselvoor
ziening.
De omstandigheden zijn thans zooda
nig, dat deze regeling moet worden her
zien. Doel van de nieuwe regeling is,
een behoorlijk prijspeil te bepalen voor
de landbouwproducten en op die grond
slag een behoorlijke voedselvoorziening
op te bouwen. De nieuwe organisatie zal
de geheele voedselvoorziening omvatten.
Zij zal 5 onderscheiden gebieden omvat
ten en wel voor de producten van akker
bouw; veehouderij, margarine, vetten en
oliën; tuinbouw; visscherij; grondstoffen
en hulpmiddelen.
De zeer ver gaande ordenende be
voegdheid zal zich uitstrekken over de
regeling van voortbrenging, in- en uit
voer, verdeeling en aanwending van de
producten, vestiging, uitbreiding, beper
king, fusie, verkoop of verpachting van
de betreffende bedrijven, uitkeering van
vergoedingen aan wie van de verorde
ningen nadeel ondervinden en oplegging
van betalingen aan degenen, die er
voordeel van trekken, vaststelling van
prijzen en marges, betalings- en leve
ringsvoorwaarden, enz. enz.
Er komt een coördinatie-raad voor elk
der 5 hierboven genoemde gebieden, be
staande uit 2 of meer leden met den
directeur-generaal als voorzitter. Deze
raad treedt in de plaats van het college
voor voedselvoorziening.
Ten einde hangende de vorming van
de vakgroepen en ondervakgroepen toch
reeds de Instelling van bedrijfsorganisa
ties en onderbedrijfsorganisaties moge
lijk te maken, is een overgangsbepaling
getroffen, waarin de vertegenwoordiging
van de belanghebbende groepen is ge
regeld.
De bedoeling van de nieuwe organi
satie Is uiteraard het bereiken van een
rationalisatie van onze voedselvoorzie
ning. Heeft de instelling van de commis-
sie-Posthuma ten doel de productie van
landbouwvoortbrengselen, van belang
voor de voedselvoorziening, zoo hoog
mogelijk op te voeren, die van de nieu
we organisatie zal er vooral op gericht
zijn bij steeds toenemende moeilijkhe
den, o.a. in verband met de verkeersmo
gelijkheden, om slechts deze te noemen,
te bevorderen, dat ook iedere Nederlan
der het één negenmillioenste deel ont
vangt van wat voor de voedselvoorzie
ning geproduceerd Is.
Wie zich de moeilijkheden herinnert,
welke zich in de laatste oorlogsjaren
tusschen 1914 en 1919 ten deze voorde
den, zal iets
waarvoor de
gesteld ziet.
Al ligt het
VOETBAL.
Zooals we reeds meldden staat de
vele voetballiefhebbers Pinkstermaan
dag een mooie voetbalmiddag te wach
ten. Niet alleen komt Friesland I op be
zoek, doch aan deze wedstrijd gaat als
attractie vooraf, de bij het publiek zeer
gewilde Ve/eranenwedstrijd C.A.B.-
Friesland.
Ook voor Hemelvaartsdag stelde hei
C.A.B.-bestuur alles in ’t werk, wel een
10-tal uitnoodigingen gingen zee in,
doch door de verschillende te houden
tournooien, kon tot nu toe geen enkele
club geëngageerd worden. Ng steeds is
het Bestuur echter druk bezig en geluk
kig kunnen we mededeelen, dat er 90
pet. kans van slagen is. Hoogstwaar
schijnlijk zulen we dus Hemelvaartsdag
niet van voetbal verstoken zijn.
Daar 'het blad, terwijl we dit schrij
ven, ter perse gaat, kunnen we nog niet
•definitief zeggen welke club als tegen
stander zal fungeeren, doch hiervoor
lette men op de aanplakbiljetten.
C. A. B. I is thans, wat de competia
betreft, uitgespeeld. De laatste wed
strijd, Zondag j.l. tegen G. A. V. C. (zie
het verslag elders in dit no.) eindigde',
dank zij de eminente scheidsrech
ter, in een gelijk spel 11. Van de 4
goals die C.A.B. scoorde, werden maar
eventjes 3 af gekeurd, waarom was ons
een raadsel, terwijl de tegengoal, v. d.
Zee stopte de baj op de lijn en niet zoo
als de scheidsrechter van groote afstand
constateerde, er achter, C. A. B. ook nog
de overwinning kostte.
Dat deze wedstrijd niet gewonnen
werd, hinderde niets, doch we kunnen
ons indenken, dat, wanneer de spelers
eerst 2 uur moeten fietsen en dan een
wedstrijd spelen, die door toedoen van
een scheidrechter niet gewonnen mag
worden, genoemde spelers nu juist niet
in een prettige stemming huiswaarts
keerden.
Wij voor ons echter zijn met de uit
slag tevreden, een gelijk spel in Grouw
is lang geen slecht resultaat, vooral toen
we vernamen dat onze spil (zonder ken
nisgeving) ook niet van de partij was
geweest.
HOOFDREDACTEUR A. J. OSIN O A,
JONQEMASTR. 8, BOLSWARD.
derd 12, n.1. T. Andriesma, P. de Boer,
D. Fopma, P. Kramer, H. Laagland, H.
van der Meer, H. van der Meulen, A.
Mulder, F, Siemonsma, P. Spijksma, S.
Terbraak en J. Yebema.
7 afgewezen.
De heer Van der Meer sprak tot slot
een woord van dank tot de heeren, die
door hun aanwezigheid getuigden van
liun meeleven met de „Hanze’-school en
hoopte dat deze onder Gods onmisbaren
zegen in bloei moge toenemen tot heil
hebben onderworpen, allen zijn geslaagd van de toekomstige middenstanders en in
Toen we in ons vorig weekoverzicht
de gedachte lanceerden, dat ook op het
Europeesche oorlogstooneel ons de
komende weken voor verrassingen zou
den kunnen plaatsen, hadden we niet
kunnen denken reeds zoo spoedig een
bevestiging van deze vermoedens te
zullen krijgen. Niet, dat nu maar zonder
meer de opmarsch door het onbezette
gebied van Frankrijk plaats vindt en de
Duitsche Itegdrs in samenwerking met
wat er nog van de Spaansche weermacht
over is, een aanval inzet op de sleutel
van de Middellandsche Zee, de Engel
sche vesting Gibraltar, maar het gaat
voorloopig meer om de teekenen die in
deze richting wijzen.
De conferentie, dezer dagen gehouden,
tusschen Hitler en Darlan, en waarbij
Frankrijk aan Duitschland heeft toege
staan de Syrische vliegvelden te mogen
gebruiken, heeft naast het genoemde re
sultaat ook in ander opzicht vérstrek
kende gevolgen gehad. De tot nu toe ge
voerde politiek in Frankrijk was geba
seerd op een hinken op twee gedachten.
Wanneer dit voordeel bleek, meewerken
met den overwinnaar, maar aan den an
deren kant zooveel mogelijk concrete be
slissingen uitstellen, in de hoop, dat de
tijd wel raad zou schaffen.
Het behoeft ons niet te verwonde
ren, dat er ook in Frankrijk stemmen
opgingen die aandringen op krachtiger
partij kiezen en beseffende, dat Frank
rijk alleen weer zich zelf kan worden,
wanneer het zijn aandeel krijgt in de
Europeesche levensruimte. Deze taak is
niet gemakkelijk, omdat Frankrijk daar
bij een tweeledig doel voor oogen heeft, meter, een vergelijking met verschillen-
GJLV.C. I-CA.B. I 1-L
Na een zware fietstocht van 2 ureu
waarin opgenomen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
g
Wastanlngel 33
i»
fl
i
Bargefenna 4
i f
DEJONG® NIEUWSBLAD
