Buit enlandsclie Revue.
1
t1
f
J. BLOK Hzn.
fflidilenslanflsflioloma
De Bolswardsche Courant en Westergoo
NEDERLAND KAN
ZICHZELF VOEDEN.
f
E. OLDENZIEL
Uit den Omtrek.
r
37g!2 Jaargang
Dinsdag 17 Juni 1941
No. 46
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Behandeling van alle belastingzaken
vaststellen Balans en verlies- en-
tuinsirekening
Accountantskantoor
AANGIFTE
Stadsnieuws.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
4K
n
tg
ft
re
ACHTUM.
n
MAKKUM
Donderdagsmorgens zitting
te Bolsward, Schildwijk 33,
bij de markt.
provincie wille^ nemen; geeft de bur
gerlijke gemeente te Bolsward ook 15
pet., waartoe de raad zich bereid heeft
verklaard, dan kan de restauratie, waar
van althans een gedeelte urgent is, ver
zekerd worden geacht
Deze week slaagden onze stadgenoo-
ten: B. Nijdam, A. Prins en P. Ydema;
uit de omgeving: H. Mulder, J. Riemer-
sma, J. Sybrandy, A. de Vreeze, N. de
Vries, T. K. Westerdijk E. Westra, W.
de Vries en J. Zoethout, allen te Wor-
kum, J. Posthumus en R. Sybesma te
Witmarsum, D. van Randen te Wons,
J. Strikwerda te Oosterend, J. Stelling
werf te Oosterlittens, P. Tjalsma te Nij-
land, mej, A. de Vos te Schraard en D.
Vuist te Makkum.
JUBILEUM.
J.l. Zaterdag was het 25 jaar geleden,
dat de heer Tj. Fennema, timmerknecht
alhier, in dienst kwam bij den heer J.
Bouma. Op 18-jarigen leeftijd kwam hij
in de aannemerszaak van den heer Bou
ma, die toen te Dongjum was gevestigd
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
DliWiUganuiiinur IQ cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
rechtvaardigd.
De kosten worden in totaal geraamd
op f 100.000, waarvan de kerkelijke ge
meente zelf f 15000 voor haar rekening
zou kunnen nemen; daar Ged., gezien
de financiëele omstandigheden dier ge
meente, dit bedrag te laag achtten, heb
ben zij op verhooging aangedrongen,
met het resultaat, dat kerkvoogden en
notabelen nader hebben besloten, het te
verhoogen tot f 20.000. Ged. meenen te
mogen verwachten, dat het Rijk 50 pet.,
dus f50.000, zal bijdragen, zoodat dan
nog f 30.000 moet worden gevonden.
Ged. zouden 15 pet. voor rekening der
GESLAAGD.
Voor het examen „Middenstandsdiplo
ma” zijn te Sneek geslaagd:
13 Juni 1941.
Een der lokalen van de o. 1. school
alhier is ingericht voor het geven van
onderwijs aan schipperskinderen, een
z.g. schippersschool dus.
Door de enorme drukte bij de overslag
van wegenmateriaal uit groote Rijnaken
in kleinere schepen, vertoeven hier ge
regeld zéér veel binnenschippers, ook
met kinderen. Voor de leerlingen zelf is
het prettig, juist als schipperskinderen
samen in één lokaal te zijn, terwijl het
onderwijs voor zoover mogelijk precies
aansluit op dat, wat ze op andere scho
len reeds hebben geleerd. Voor het on
derwijs eh voor de leerlingen is het wel
licht gemakkelijker werken, dan tusschen
de kinderen, die geregeld de school kun
nen bezoeken. Er is reeds een wachtgel-
der-onderwijzer aangesteld.
LEDENVERGADERING C. A. B.
Maandagavond j.l. werd in den Hof
van Holland door C. A. B. een vergade
ring gehouden met als voornaamste
punt: De training.
Voorzitter Van der Meulen opent deze
vergadering met een kort woord tot de
pl.m. zestig aanwezigen en geeft daar
na het woord aan trainer A. Dalhuizen.
Spreker geeft een duidelijk beeld, hoe
hij zich de a.s. training voorstelt en uit
zijn woorden kunnen we constateeren.
dat hier iemand aan het woord is, die
niet alleen een kundig trainer, doch bo
vendien iemand is, die weet wat hij wil,
onvoorwaardelijk gehoorzaamheid eischt
en geen lauwe elementen in ’t trainings
kamp zal dulden.
Voorzitter Van der Meulen wijst daar
na nog eens op het groote belang van
de training en de groote offers die de
Vereeniging thans op zich neemt, en hij
hoopt en verwacht dan ook, dat in te
genstelling met vorige jaren alle leden
de training ernstig ter hand zullen ne
men.
Besloten wordt, dat de training gehou
den zal worden op elke Vrijdagavond,
te beginnen met Vrijdag 27 Juni a.s. des
avonds 6.30 uur.
Het voorstel een der leden als lid van
C.A.B. te royeeren, wordt met algemee-
ne stemmen aangenomen.
De voorzitter wijst er met nadruk op,
dat voortaan geen consideratie meer ge
bruikt zal worden; elk lid dat zich niet
bij de beslissingen van Bestuur en elftal
commissie neerlegt, zal tonhemoepelijk
uit de C.A.B.gelederen verwijderd wor
den.
De zaak staat momenteel zoo: aan C.
A. B. is de eer te beurt gevallen de
beste trainer der 3 Noordelijke provin
cies te kunnen engageeren.
De heer Dalhuizen, die momenteel trai
ner van Heerenveen is, en die Be Quick
vanaf de onderste plaats naar het kam
pioenschap bracht, heeft van de 37 aan
vragen die hij. van diverse clubs ontving
als dritte im bunde C. A. B. gekozen.
Het bestuur heeft in dezen alles gedaan
wat mogelijk was, thans is het woord
aan de leden.
Door het engagement van dezen zeer
deskundigen trainer is het mogelijk het
spelpeil op te voeren, en zal dit tevens
hopelijk in ’t belang zijn van vreemde
lingenverkeer en plaatselijke welvaart.
Mochten er nog jongeren zijn, die zich
bij C. A. B. willen aansluiten, dan advi-
seeren wij: doe het nul
Wat het trainingsfonds betreft, dit
heeft alle verwachtingen overtroffen,
vooral het sympathieke aanbod van Hos
pes KI. Galama wordt door C. A. B. op
hoogen prijs gesteld.
Om 11 uur sluit de voorzitter deze
geanimeerde vergadering.
12 Juni 1941.
Naar we vernemen zal er aan de leer
lingen der beide hoogste klassen in de
o. L school alhier, (onderwijs woeden
gegeven in de Friesche taal, door het
Hoofd, den heer J. Faber.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is heden
18 graden.
Ver&chijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.50
Buiten de provincie f2.-; inn. 15 ct.
Voor het Buitenland f7.- per jaar.
Leesg. p. looper 40 ct p. kwartaal
SNEEK BOLSWARD
:e
nieuwe eischen
heeft gesteld en dat er geen nauwere
overeenkomst tusschen Duitschland en
de Sovjet-Unie wordt beraamd. De ge
ruchten, die zeiden, dat men in Sovjet-
kringen van meening zou zijn, dat
Duitschland een aanval tegen Rusland
befaamde, zijn niets dart boosaardige
fantasieën en dan Turkije.dat op het
oogenblik een slagboom vormt tusschen
het Engelsche bezit in het Verre Oosten
en de legers van d- as-mogéndheden.
Beide partijen hebben het grootste be
lang bij een zoo neutraal mogelijke hou
ding van Turkije. Van Duitsche zijde is
herhaalde malen verklaard; dat men er
niet aan denkt, van de Turksche regee-
ring den doorvoer van troepen te
eischen, maar ook Engeland heeft het
grootste belang bij een niet-inmenging
van Turkije, omdat deze neutrale strook
tot nu toe de beste afweer is gebleken
tegen een over land oprukken van de
verbonden legers. Men wijst er dan ver
der op, dat Turkije troepen heeft samen
getrokken aan de Syrische grens met de
bedoeling 'het gebied tjond Aleppo te
bezetten.
Voor een neutraal land is in de aller
eerste plaats bescherming van de gren
zen, onverschillig aan welke kant, een
gebiedende eisch.
Met zeer veel Interesse zullen we
waarschijnlijk deze week de ontwikke
ling van den strijd in dit oostelijk deel
van de Middellandsche Zee moeten vol
gen.
Ie
De oorlog brengt zijn harde noodza
kelijkheden mede. Daaronder neemt de
vraag, hoe de burgerbevolking in vol
doende mate kan worden gevoed, in
weerwil van de blokkade, een eerste
plaats in. De Noord- en West-Europee-
sche staten, evenals die in het Zuid
oosten, spannen zich in om door een
„productieslag” en vérgaande intensi-
veering van de eigen landbouwproductie
te zorgen, dat het spook van den hon
gersnood wordt verjaagd.
Wat doet men in dat opzicht in Ne
derland? Men zit niet stil; integendeel!
In Nederland heeft men onder de leuze
„Productieslag 1941: Nederland voedt
zich zelf!” de hand aan den ploeg ge
slagen en wordt al het mogelijke in het
werk gesteld om mensch en dier van
voldoende voedsel te voorzien.
In ons eigen belang moet het inzicht,
dat doelbewust op den weg van de ver
hooging van de bodemopbrengst wordt
verder gegaan, gemeengoed worden van
alle boeren. De productie van onzen bo
dem heeft haar hoogtepunt nog niet be
reikt; er zijn nog meer natuurlijke bron
nen, terwijl de menschelijke geest wegen
zal moeten zoeken en vinden ter verwe
zenlijking van verdere vergrooting van
de voortbrenging.
De „productieslag-1941” zal in hoofd
zaak moeten steunen op de techniek, dus
op de vakkundige voorlichting en oplei
ding, die de productiemethoden vervol
maken en den arbeid van den bedrijfs
leider stimuleeren.
Technische voorlichting en opleiding
zijn het ook, die den boer voor zoover
noodig bij het invoeren en toepassen van
nieuwe cultures en werkwijze te hulp
moeten komen, die de aansporing zullen
geven voor teeltmethoden, welke zullen
bijdragen tot de verhooging van de
kwantiteit en de kwaliteit der produc
ten en waar noodig ook voor plaatsver
vangende hulpmiddelen en hun toepas
sing zullen zorgen.
De noodzakelijkheid, de binnenland-
sche productiebronnen zooveel mogelijk
uit te buiten, maakt een zich steeds meer
over de geheele lijn ontwikkelende tech
niek noodig, die in het algemeen een
grootere hoeveelheid landbouwproducten
ter beschikking van ons volk zal stellen.
Het is van groot belang, dat de voed
selvoorziening van ons volk verzekerd
wordt door een energieke exploitatie
van onzen eigen bodem. Men moet be
grijpen, dat men zich, om dit te berei
ken, opofferingen zal moeten getroosten.
De groote deugden: werklust, onder
nemingsgeest, spaarzaamheid hebben
onze boerderijen niet verlaten. Wij zijn
er dan ook van overtuigd dat de boeren
de verantwoordelijkheid, die op hen rust,
zullen aanvaarden en dat zij met taaie
energie zullen strijden om het economi
sche leven zooveel mogelijk in even
wicht te doen blijven.
De sterke kracht, die uitgaat van on
zen boerenstand, kan ons land en ons
volk vooral in dezen tijd niet ontberen.
Dit legt verplichtingen op: van ons
volk tegenover onze boeren, maar ook 1
van onze boeren tegenover ons volk.
Indien belde groepen dat erkennen, zal
dit de eenheid van ons Nederlandsche
volk versterken en zal dit aan het wel
slagen van den „productleslag-1941” ten
goede komen.
De Japansche ambassadeur te Nanking
is voor ongeveer een maand geleden
naar Tokio gereisd om met de regeering
te overleggen op welke wijze dit conflict
kan worden opgelost. Men beweerde
toen, dat Honda de voorwaarden, waar
op Tsjang Kai Sjek met Tokio wenschte
te onderhandelen meebracht. Honda is
voorstander van een oplossing langs di
plomatieke weg, maar dit stuit weer af
op de militaire partij in Japan, die alleen
een militaire onderwerping van China
als de eenigste oplossing aanvaarden
wil.
Nu trok het dezer dagen de aandacht,
dat Wang Tsjing Wei, de president van
de Japansch gezinde Chineesche regee
ring te Nanking naar Tokio is vertrok
ken. Moet hier verband worden gezocht
tusschen de reis van Honda en die van
Wang Tsjing Wei? Tracht men een
overeenkomst tot stand te brengen tus
schen de twee Chineesche leiders, die
reeds eerder hebben samengewerkt? of
wil Japan tot elke prijs vrede sluiten met
China, omdat er thans andere en be
langrijke problemen opgelost moeten
worden?
Ook hier een groot vraagteeken, waar
over de tijd een oplossing zal brengen.
Verschillende geruchten hebben de
laatste weken de ronde gedaan over de
houding van
Rusland en Turkije.
Voor wat Rusland betreft ging het
volgens die geruchten over de Oekraine,
de’ groote voorraadschuur van Etiropa.
Thans hebben alle Russische radiosta
tions een officieele verklaring uitgezon
den, waarin wordt gezegd, dat Duitsch
land geen
LEDENKAATSPARTIJ KAATSVEREEN.
„BOLSWARD”.
Aan de j.l. Zondag gehouden leden-
kaatspartij werd door 13 parturen deel
genomen.
Na menige spannende partij was de
uitslag ten slotte als volgt:
1ste prijs: W. Leuring, A. .Zoethout
en J. Stormen
2de prijs: B. Volbeda, P. Bonnema en
Joh, van der Zee.
DE MARECHAUSSEE-BRIGADE VAN
MAKKUM OVERGEPLAATST NAAR
BOLSWARD.
Maandag is de brigade marechaussee
te Makkum, commandant de opper
wachtmeester E. Hiemstra, opgeheven en
verplaatst naar Bolsward.
Te Makkum zal een post worden ge
vestigd; een wachtmeester en twee ma
rechaussees, welke post zal ressorteeren
onder de brigade Bolsward, waarvan ge
noemde opperwachtmeester comman
dant blijft.
Naar wij uit bevoegde bron vernemen
zal de marechausee-kazerne voorloopig
worden ondergebracht in een heerenhuis
aan het Hid Hero-plantsoen. Vermoe
delijk zal in het nieuwe uitbreidingsplan
tegenover het Laag Bolwerk wel plaats
voor een nieuwe kazerne beschikbaar
komen.
Het is geen opwekkend vooruitzicht,
wat de Engelsche oorlogsminister Chur
chill ons voortoovert, wanneer hij in een
rede, uitgesproken voor de vertegen
woordigers van de Dominions, zegt: En
geland weet dat deze oorlog hard zal
zijn en verwacht, dat hij lang zal du
ren. De hoofdstukken en wederwaardig
heden van den oorlog kunnen noch voor
speld noch afgemeten worden. Engeland
zal er naar streven te land en ter zee
met alle middelen weerstand te bieden.
Het zal ook voor de hoogste beproevin
gen, al was het ook een inval in het
eigen land, niet terugschrikken.
Met deze woorden heeft Churchill
scherp en duidelijk den toestand getee-
kend. Vooral nu zijn deze uitspraken
actueel, nu we aan den vooravond staan
van gewichtige gebeurtenissen. Waar en
hoe het nieuwe offensief zal worden in
gezet, is voor ons buitenstaanders
een open vraag, maar de zekerheid dat
zeer binnenkort door het Duitsche leger
de een of andere actie wordt onderno
men, ligt in vele uitlatingen opgesloten.
Het meest trekt in dit verband een
artikel van Rijksminister Goebbels in de
Völkischer Beobachter, de aandacht.
Als wij minister Churchill, aldus Dr.
Goebbels, twee maanden geleden zouden
hebben gezegd, dat Kreta begin Juni in
onze handen zou zijn, dan had hij ver
moedelijk gelachen en zich niet verwaar
digd hierop een antwoord te geven. Als
wij hem nu zouden zeggen hoe de situ
atie over twee maanden zal zijn, zal hij
vermoedelijk weer lachen en ook nu zal
hij verbaasd staan. Wij schermen niet
met woorden, aldus dit artikel, doch
zullen de anderen met feiten overtuigen.
Wanneer men van Duitsche zijde op
een dergelijke positieve manier groote
gebeurtenissen aankondigt, kunnen we
ons verzekerd houden, dat deze ook
plaats vinden en de tijd van voorberei
ding is verstreken.
Waar zal nu de eerste slag vallen?
Sommigen meenen een directe aanval
op Engeland. Het lijkt ons toe dat dit
voorloopig nog niet het plan is, maar
dat we veeleer onze aandacht moeten
concentreeren op 't Middellandsche Zee
gebied. De herhaalde Duitsche luchtaan
vallen op Alexandrië en Haifa zijn een
voorspel van de actie die zich in dit Oos
telijke deel van de Middellandsche Zee
gaat afspelen.
Dat Engeland Syrië tracht te bezetten
wijst er ook op, dat de Engelsche leger
leiding groot belang stelt in de Syrische
kustlijn teneinde een eventueele landing
van Duitsche troepen te verhinderen.
Wanneer de Duitsche vliegers gebruik
kunnen maken van de vliegvelden op
Kreta, is de afstand tot Alexandrië wei
nig meer dan die van Griekenland naar
Kreta. De strijd rondom Kreta heeft het
overtuigend bewijs geleverd, dat een
sterke luchtmacht superieur Is aan een
sterke vloot. Diezelfde taktiek zou ook
ten opzichte van Alexandrië kunnen
worden toegepast.
Een eenigszins steekhoudende hypo
these op te bouwen lijkt ons vooralsnog
zeer moeilijk, temeer nu het gevaar groot
is, dat de oorlogsvlam ook op
andere werelddeelen kan overslaan.
We denken in de allereerst^ plaats aan
Amerika. Hoewel niet rechtstreeks in dit
conflict betrokken, is de geweldige hulp,
welke Amerika aan Engeland verleent ’n
verkapte oorlogsdaad. Zonder Ameri-
kaansche hulp was het Engeland niet
mogelijk den strijd voort te zetten, maar
ook brengt die hulp mede, dat de oor
log zich over steeds breedere gebieden
uitstrekt.
Natuurlijk denken we hier in de aller
eerste plaats aan Japan. De kwestie tus
schen Japan en Ned.-Indië is in zekeren
zin ook een Amerikaansche kwestie. De
bedoeling van Japan is om Ned.-Indië
te maken tot een samengesteld element
jn Oost-Azië’s ruimte van gemeenschap
pelijke welvaart. De hulpbronnen van
Ned.-Indië, zoo schrijft een Japansch
blad, mogen niet gemonopoliseerd wor
den door een exploitatie-politiek van Ne-
vau LEERLINGEN voor het
Graag aanmelding op 21 Juni n.m.
26. Tot het geven van inlichtingen
zijn wij gaarne bereid.
Leraar Boekhouden M.O.
Marktstraat 12a. Telef. 425
BOLSWAR D
AFWEZIG 18 en 19 Juni.
DE RESTAURATIE VAN DE
ST. MARTINI KERK.
Een subsidie van de provincie.
In Februari 1940 ontvingen Ged. Sta
ten een adres van Kerkvoogden der
Ned. I’ -
waarin werd verzocht, medewerking te
verleenen om te komen tot een belang
rijke restauratie van de St. Martinikerk
aldaar.
Deze kerk is een der grootste en be
langrijkste kerken in het Noorden van
ons land en stellig de monumentaalste
kerk in de provincie Friesland; zij is niet
alleen voor de geschiedenis onzer bouw
kunst van bijzondere beteekenis, maar
heeft ook voor het stadsbeeld van Bols
ward een uitzonderlijke waarde.
Medewerking der provincie aan de
r noodige restauratie is derhalve naar het
derland, Engeland of de Vereen. Staten, (oordeel van ped. Staten ten volle ge-
waarvan Ned.-Indië zoo afhankelijk is.
De leider van de Japansche delegatie
te Batavia verklaarde aan de pers, dat
een compromis niet meer mogelijk is.
Japansche bladen dringen er bij de
regeering op aan, geen tijd te verliezen
om de meest doeltreffende maatregelen
toe te passen. Een terugtrekking van de
delegatie zonder krachtige maatregelen
zou geen zin hebben. Het behoeft ons
niet te verwonderen, dat in deze situatie
de Japansche regeering er veel voor zou
gevoelen
de Chineesche oorlog
tot een spoedig einde te brengen.
De dames Faber en Prins, te Bolsward
en de heeren P. C. Cuperus, B. A. Dijk
stra, Chr. Falkena, J. de Jong, D. van der
Mei, G. Oudega, G. Veltman, S. Veltman,
W. de Vries, P. van der Werff, J. J.
Wijma, allen te Bolsward, C. de Boer
te Kubaard, J. Boschma en J. S. Jorrit-
sma te Wommels, B. Bijlsma te Makkum,
B. Hoekstra te Lollum, F. Risselada te
Wommels, P, Schuil te Burgwerd en J.
Visser te Oosterend.
Allen werden opgeleid door den heer
E. Oldenziel, Leeraar M.O. te Bolsward.
14 Juni 1941.
Met toestemming van den Procureur-
Generaal te Leeuwarden gaf de Chr. mu-
ziekvereeniging „Hallelujah” alhier he
denavond een concert in het plantsoen.
Daar de weersomstandigheid zich niet
gunstig liet aanzien om onder de open
lucht te zitten blazen, kreeg men toe
stemming om de muziektent van de
Kaatsvereeniging te gebruiken, hetwelk
natuurlijk met dank werd aanvaard.
Het concert werd geopend met een
kort koraal, waarna verscheidene mu
zieknummers ten gehoore werden ge
bracht, waaronder marschen en ouver
tures, welke zeer verdienstelijk ten uit
voer werden gebracht en niettegénstaan-
de de koude wind door een tamelijk
groot aantal omstanders werden beluis
terd, wel een bewijs dat men zich in
deze drukkende tijden gaarne door een
stuk muziejk wat wil laten opbeuren.
De gelegenheid daartoe werd helaas
steeds verstoord door het joelen en ra
votten der jeugd. Als dat wat meer kon
worden tegengegaan,, zou dit aan de
muziekliefhebbers meer genoegen ver
schaffen.
O tempora, o mores! deze uitroep van
Cicero geldt ook nu nog.
FRYSKE TSJERKETSJINST.
Sneintojoun is der yn ’e Create Tsjer-
ke in Fryske tsjinst hélden, mei as foar-
gonger ds. J. J. Kalma fen Waeksens.
In greate kloft minsken wier yn it Side
Godshüs gearkommen om ner Gods Wird
yn eigen tael to lüsterjen.
Foar en nei de preek hat it tsjerke-
koar ünder lieding fen de hear Alt in
stikmannich lieten songen. For de ge-
meintesang hie ds. Kalma inkele fersen
Herv.. gemeente te Bolsward, keazen üt de bondel „Bikende Psalmen
en Gesangen” (ütjefte Osinga).
Wy Mawwe de yndnulk ■J<rigein,| fdat
sokke tsjinsten hjir winlik wol hwet fa
ker hÊlden wirde kinne.
1
I
Westerling»! 33
i
I
PI
il,
4
Bargefenne 4
J
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
