De Oorlog. Buitenlandsche Revue. n eld De Bolswardsche Courant en Westergoo 11 De Landdag van het Ned. Agrarisch Front te Rolde. E IJ GEHOORZAAMHEID IS PLICHT. L l Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD RD Verschljnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Stadsnieuws. waarin opgenomen Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451 (Jit den Omtrek. Jaargang Dinsdag 8 Juti 1941 No. 52 AdverfenjIH por regel: Dlflidagsnummer 10 rent Vrljdaginunimer 12 cent Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. t K A.M.S. GESLAAGD. KIMSWERD. van 9 jaren boe- n ig ift re ,r- 11, ri de id Vet. icht jaar roor 4 Juli. De heer G. Tichelaar alhier slaagde te ir, en de g- on er e- Leesgeld fr. p. p. per half jaar f1.57 Buiten de provincie f 2.10; Inn. 15 c. Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. ït ns de iet >e- :n. Ze ar o- ;n ie e- □r ;n il- )e ’n er :n s. ir in te n, le :n r- it t VLEESCH EN KOFFIE IN BESLAG GENOMEN. De chef-veldwachter te Lemmer kwam er achter, dat een stoombootje, dat een gere- gelden vrachtdienst onderhoudt van Lemmei op Bolsward, een partij ongebrande koffie zou vervoeren, welke frauduleus in den han del zou worden gebracht. Spoedig was de partij gevonden. De chef- veldwadhter, vermoedende, dat wel meër smokkelwaar aan boord zou zijn, was hier mee echter nog niet tevreden. Hij doorzocht In het vriendelijke dorp Rolde, gelegen onder de rook van de hoofdstad van Drenthe is deze week onder groote belangstelling de eerste landdag van het N. A. F. gehouden. Er werd in de laatste dagen op het land- dagterrein hard gewerkt. Het resultaat van dien arbeid was een smaakvolle aankleeding van het uitgestrekte terrein. Voor verscheidenen duizenden be zoekers werden zitplaatsen aangebracht. Een sierlijk platform met rijken bloem en- tooi gesmukt, verrees voor de sprekers. Ach ter dit platform prijkt een metershoog schild met het zinteeken van het Nederlandsch Agrarisch Front: het gouden zonnerad, met korenaren doorvlochten. De lange toegangsweg werd ter weerszij den afgezet met een laan van vlaggen: om den andere het oranje-blanje-bleu 'en de groene van het N. A. F. Vlaggen wapperen ook verspreid over het terrein; zoodat het geheel een fleurig aan zien had. Tegen half elf liep de eerste trein met een duizendtal Friesche landdagbezoekers binnen, ongeveer om het kwartier gevolgd door treinen uit Gelderland, uit Groningen, uit Noord-Brabant, Noord-Holland, Z.-Hol- land en Utrecht. Trams van de E. D. S. voerden honderden bezoekers uit Drenthe aan, terwijl extra-lokaaltreinen uit Stadska naal velen uit Zuidelijk-Qroningen en N.- Oost-Drenthe naar Rolde brachten. Langs de wegen bewogen zich lange rijen fietsers Er bestaat een volksuitdrukking, die een groote kern van waarheid bevat, namelijk deze, dat alleen een man, die zelf goed weet te gehoorzamen, ook ge schikt is, om te bevelen. Dit blijkt ons reeds in onze naaste omgeving. Immers, in het gezin, de eenvoudigste bouwcel van het gemeenschapsleven, kan de tucht niet worden ontbeerd. Hier is de hand haver van deze tucht de vader; maar deze zal niet geschikt blijken voor het handhaven van de tucht, indien hij niet in de maatschappij toont, op zijn beurt zich te kunnen onderwerpen aan de noodzakelijke tucht. Ieder ordelievend burger is er in zijn hart van overtuigd, dat de maatschappij niet kan bestaan zonder tucht, waaraan wij ons allen hebben te onderwerpen. Zij vormt een onmisbaar element in ons leven, dat wij daaruit niet zouden kun nen wegdenken. Wat zou er van de maatschappij moeten worden, indien leder vrij was om zich te laten gaan zon der breidel of toom? Zelfs bij onze vermaken hebben wij een bepaalde mate van tucht noodig. Zonder deze zouden sport en spel ont aarden in ruwheid en verwildering. Op de schoolbanken zien wij hetzelfde: de onderwijzer bewaart de orde in zijn klas met behulp van discipline en tucht. Zijn taak, om de jeugd op te voeden en te onderwijzen zou jammerlijk mislukken, indien hij niet de middelen bezat om zijn gezag te doen eerbiedigen en de jeugd in toom te houden. Hierbij heeft men ook nog rekening te houden met ’t groote belang, dat het kind aldus van zijn jeugd af gewend wordt aan zelf tucht, dat het leert zichzelf te beheer- schen, zijn driften te beteugelen. Er is geen enkel gebied van het sociale en economische leven aan te wijzen, waaraan niet als eerste eisch wordt ge steld, dat het onder tucht staat. In het vereenigingsleven, het bestuurswezen, ’t politieke leven overal doet zij zich gelden. Overal waar menschen samen werken, hetzij in de fabriek, op het schip, in de werkplaats, op het kantoor is zij, zichtbaar of onzichtbaar, aanwezig. Thans komen wij terug tot het punt, waarmede wij dit betoog aanvingen: dat men goed moet weten te gehoorzamen, wil men ook goed kunnen bevelen. En hierbij moet ons van het hart, dat het Nederlandsche volk vaak blijk geeft van een in zekere mate tuchteloos volk te zijn, d.w.z. dat het moeilijk weet te ge hoorzamen. Velen vatten dit ten onrech te op als een bewijs van fiere onafhan kelijkheid; doch dezen geven daarmede blijk, dat zij een totaal verkeerd inzicht in de zaak hebben. Men moet vrijheid en onafhankelijkheid niet verwanen met 'tuchteloosheid. Daarmede willen wij niet zeggen, dat van iemand blinde gehoorzaamheid kan worden verlangd, dat hij zal gehoorza men, zonder te weten, waarom. Dit kan men alleen verwachten van iemand, die zijn superieur ook blindelings vertrouwt. Het tegenstribbelen ligt in den Neder- landschen volksaard. Leg dengeen, die U moet gehoorzamen, echter uit, waar om hij moet gehoorzamen en gij zult een geheel ander mensch voor U heb ben. Doch vooral en hierop komt het aan geef hem het goede voorbeeld. Toon hem, dat gij op Uw beurt ook weet te gehoorzamen aan uw meerderen. Hier vinden wij allen gelegenheid om de waarheid te bewijzen van het oude spreekwoord: leeringen wekken, voor beelden trekken. Wat wij van een ander verlangen, moeten wij ook aanschou welijk weten voor te stellen. Wij moeten zelf in de eerste plaats weten te gehoorzamen, voordat wij dit van een ander verlangen! HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA, JONGEMASTR. 8, BOLSWARD. de bergruimte van het bootje verder, met het resultaat, dat een groote hoeveelheid frauduleus geslacht vleesch werd gevonden. Het gevolg was, dat eenige slagers uit de buurt van Bolsward, die bij de zaak wa ren betrokken, en een kruidenier uit Bols- ward in arrest zijn gesteld. Eveneens werden eenige leden van het personeel van het stoombootje gearresteerd. de Stalin-linie, die is opgebouwd op de grens van het oude Russische rijk. Het terrein waarin thans de Duitsche troe pen oprukken is het oude Polen, dat nu voor de tweede maal de lasten van den oorlog ondervindt. Wat dit beteekent kunnen we eenigszins afleiden uit de rede, welke de Rusèische dictator Sta lin dezer dagen gehouden heeft. Alle voorraden, die niet kunnen worden ver voerd, moeten, aldus Stalin, worden ver nietigd, zoodat zoo weinig mogelijk door den vijand profijt van het over wonnen gebied kan worden gemaakt. Deze enkele uitlating toovert ons de ern stigste verschrikkingen voor oogen voor de Poolsche bevolking, op wiens grond gebied een strijd op leven en dood tus- schen twee wereldbeschouwingen wordt uitgevochten. In de bovenaangehaalde rede van Stalin komen merkwaardige zinsneden voor, die bevestigen dat het Duitsch- Russische verbond, ’t welk het vorig jaar tot verwondering van velen werd afgesloten, voor Rusland de gelegen heid openstelde, zich voor den strijd klaar te maken. Misschien ongewild, heeft Stalin bevestigd, dat de Sovjet unie niet naar een duurzame vrede met Duitschland streefde, maar dat tijd en gelegenheid werd gezocht om onder po litieke dekking van een pact ongestoord de oorlog te kunnen voorbereiden. Ook heeft hij toegegeven, dat de eerste suc cessen van de Duitschers een ongunstige wending van den oorlog met zich mee kan brengen. Over het algemeen tast men nog een beetje in het duister over de tactiek van de Russische legerleiding. Ontwijkt men misschien een groote, be slissende slag, om zoodoende het Duit sche leger zoover mogelijk in Rusland te laten oprukken en dan met een guer rilla in het groot de verbindingslijnen van het Duitsche leger te bestoken en te ondermijnen? Met deze tactiek zal ons inziens de Duitsche legerleiding ook re kening hebben gehouden en dus voor men verder oprukte die verbindingslij nen veilig te stellen. Het is juist deze guerrilla-oorlog die voor de betrokken landstreek, dat voor- loopig dan nog voor een deel het oude Polen en Litauen is, onberekenbare ge volgen kan hebben. Niets, zoo zeide Stalin uitdrukkelijk, mag den vijand in handen vallen, geen locomotief, geen kilogram graan, geen petroleum, geen stuk brood. Bosschen en huizen, die de vijand dekking zouden kunnen bieden, moeten worden vernield. Waarschijnlijk om dit te voorkomen, rukt het Duitsche leger in snelle, gefor ceerde marschen op om door het bezet ten van alle groote verkeersknooppun ten, die waanzin der vernieling, indien mogelijk, te keeren. Ontegenzeggelijk beheerscht deze nieuwe wending van den wereldoorlog de geheele situatie. Van andere fronten verneemt men zeer weinig, maar daar uit moet nu weer niet de conclusie wor den getrokken, dat hier plotseling alle belangstelling tot beneden het vriespunt is gedaald. In Noord- en Oost-Afrika wordt nog steeds krachtig gevochten. In Syrië ont wikkelt de toestand zich ten gunste van de Engelschen, wat bij de hier aanwe zige overmacht ook zeer verklaarbaar is. Toch zijn deze punten van onderge schikt belang, wanneer we ze vergelij ken met de problemen, zooals Turkije, Japan en Amerika. Wat Turkije betreft, heeft de voorzit ter van de TurksChe ministerraad Say- dam dezer dagen in een groote rede in de nationale vergadering verklaard, dat de Turksche legers gereed zijn om het vaderland en zijn belangen te bescher men. De regeering heeft alles in het werk gesteld om de onschendbaarheid van het land te verzekeren en het Turk sche volk heeft met geestdrift alle be sluiten van de regeering aangenomen. Wat de oorlog tusschen de Sovjet-Unie en Duitschland betreft, zeide Saydam, Turkije heeft van het begin af niet ge aarzeld zijn standpunt bekend te maken. De regeering heeft de oorlogvoerende partijen ervan in kennis gesteld, dat Turkije zijn strikte neutraliteit wil hand haven. De toestand in Japan blijjt merk waardig stil, in tegenstelling met de al- gemeene verwachting, welke men na de reis van Matsoeoka door Europa had verondersteld. Natuurlijk houdt Japan in de allereerste plaats rekening met Amerika. Wanneer de Ver. Staten steun zullen verleenen aan het bolsjewisme (en dat is mogelijk) dan kan dat feitelijk niet anders gebeuren dan via de haven Wladiwostok. Hier komt met evenwel in conflict met de Japassche belangen. Het gevolg zou dus kunnen zijn, dat elke De geheele Europeesche jeugd meldt zich aan voor den strijd tegen het bol sjewisme. Waar blijft gij, jonge Neder landers? Meldt u bij de Centrale van de Waffen S.S., Bureau Nordwest, Den Haag, Stadhouderslaan 132. te Sneek voor de acte van onderwijzer. Hij ontving zijn opleiding aan de Chr. Kweekschool te Sneek. Wanneer we dé officiëele berichten over de eerste week van den oorlog tus schen Rusland en Duitschland samen vatten en tegen elkaar afwegen, dan blijkt, dat de schaal in wel zeer groote mate ten gunste van de Duitschej legerlei ding doorslaat. De eerste Russische ver dedigingslinie is geheel doorbroken en door de omsingelingstactiek van de Duitschers zijn zeer belangrijke hoe veelheden manschappen en oorlogsbuit in hun handen gevallen. Onwillekeurig stelt men zich de vraag, zal na eerste debacle een hergroepeering van de Rus sische strijdkrachten kunnen plaats vin den? Ons inziens moet men de zaak even anders bezien. De hoofdmacht van de Russen ligt zeer waarschijnlijk achter hulpverleening aan de bolsjewieken de kans dat het conflict zich zal uitbreiden tot Japan en Amerika gaat vergrooten. Dat men in Amerika ernstig rekening houdt met een mogelijkheid van daad werkelijke deelneming aan den oorlog, bewijst het verlangen van den chef van den generalen staf, Marshall, om het Amerikaansche leger ook buiten ’t wes telijk halfrond te mogen gebruiken. Met het oog op de nieuwe ontwikkeling van den wereldtoestand kan men niet over zien welke taak op zekeren dag voor het leger van de Ver. Staten zal zijn wegge legd. Daarom wenscht Marshall in ge val van nood te kunnen handelen zonder eerst het Congres te behoeven te vra gen. President Roosevelt heeft voorloo- pig geweigerd'zijn standpunt te bepalen ten aanzien van de voorstellen van den chef van den generalen staf. Door de tegenstanders van Roosevelt en andere congresleden wordt een min of meer felle critiek op Marshall’s eischen geoefend. Naast de senatoren Wheeler, Johnson, Adams en Norris hebben zich ook de republikeinen, Taft, Danahar en Thomas en de democraten Mocarren en Downy uitgesproken tegen de door Marshall geëische militaire maatregelen. Taft verklaarde de juist heid der theorie, dat de bezetting van Ijsland, de Azoren en de Kaapverdi- sche eilanden in vredestijd als een ver- dedigingssmaatregel voor de Vereenig- de Staten kon worden beschouwd, te be strijden. Zoolang het congres geen oor log verklaard heeft, behoort de Ameri kaansche weermacht op het Westelijk halfrond te blijven. En dan ten slotte, hoe reageert En geland zelve op de nieuwste ontwikke ling van den oorlogstoestand? De En- gelsche minister van buitenlandsche za ken Eden heeft volgens het D.N.B. in een groote vergadering te Leeds voor de komende maanden een verscherping van den oorlog aangekondigd. „Wij zullen, zoo zeide Eden letterlijk, op militair en economisch gebied met onze geheele sterkte in volledige loyali teit samenwerken. Bij de gemeen schappelijk inspanning zal er van onzen kant geen enkel voorbehoud worden ge maakt. Eden besloot met te wijzen op de toe komstige orde, zooals hij die zich voor stelt. Wanneer zoo verklaarde hij, een les moet worden getrokken uit de afge- loopen twintig jaar, dan is het deze, dat de „machten van het kwaad slechts door sterke vastberaden mannen en gewa pende naties in toom kunnen worden gehouden” en dat „voldoende strijd krachten na het herstel van den vrede noodig zijn teneinde de aanvallers te overweldigen”. In Londen zal vorm worden gegeven aan de toekomstver wachtingen der menschheid. De werk zaamheden voor het vervullen van deze taak zijn reeds begonnen. 5 Juli. De heer A. Tanja slaagde voor Di ploma onderwijzer bij het L. O. DE 3 D.B.S.ATTRACTIE-DAGEN. Zoo zoetjes aan zijn alle voorberei dingen voor de a.s. feestdagen getrof fen. Ook de elftallen voor de big- match D.B.S.—A.M.S. (Appelmarkt- Marktstraat), met als prijs een fraaie Eerebeker, zijn reeds samengesteld, en zien er als volgt uit D.B.S. 1. Wolke G. Dijkstra - Leuring J. v. d. Klei - W. K. Hoekstra - H. Nauta de Vries - J. Wijma - B. Dijkstra - B. Gerritsma - Huitema D. S. Keizer P. Wijnia - Karsten S. S. Hettema Jr. Osingajr. Zantmanjr. v. Hettema - Andela - Kramer - Bols v. Hettema Voor de loop door Bolsward zijn fraaie prijzen beschikbaar gesteld, de Comm. verwacht hiervoor grooteanimo, vooral van de zijde van de Gymna- stiekvereenigingen, de v.v. C.A.B. en R.E.S. Vooruit Bolswarder sportsmen, doet allen mee aan deze interessante wedloop. De route staat vermeld bij Drog. „De Gaper”. Het volledige programma, staat bij alle D.B.S. winkeliers aangegeven, in ’t Vrijdagnummer komen we hier nader op terug. ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water is heden 24 graden. ARUM. DE STRIJD AAN HET OOSTELIJK FRONT. In Bessarabië zetten de Duitsche en Roemeensche troepen, na tegen aanvallen te hebben afgeslagen, hun aanval voort. In de Boekowina hebben Roemeensche en ten noordwesten daarvan hebben Hongaarsche troepen den bovenloop van den Dnjestr be reikt. Chernowitz is genomen. DJ i.c. 'oig.’ng Van den Vijand werd in een breed front over de Sereth voortgezet. Ten Noorden van de Pripetmoeras- sen rukken afdeelingen van het Duit sche leger al strijdende over een breed front op den Dnjepr en de Boven- Duna op. 5 Juli. Begunstigd door fraai zomerweer werd hedenmiddag een kaatswedstrijd gehouden van schooljongens uit Wonse radeel. Van 7 scholen was een partuur vertegenwoordigd. Behoudens een en kele partij en wel die tusschen Arum en Kimswerd, hadden de partijen te veel een eenzijdig verloop. De jongens van de O. L. S. te Witmarsum en die der O. L. S. te Kimswerd kwamen ten slotte tegen elkaar uit, waarbij de Witmarsu- mers de sterksten bleken en winnaars werden bij de stand 5-1 6-0. De eereprijs, een fraaie zilveren wan- delbal, door wijlen den heer Th. Hil- verda aan de kaatsvereen. „Kimswerd” geschonken, verhuisde dus voor een jaar naar de school te Witmarsum. Nog dient vermeldt te worden, dat van het prijswinnend partuur H. Zijlstra, W. v. d. Honing en A. Yntema, in ’t bijzon der Zijlstra fraai spel vertoonde en een waardig opvolger van zijn vader schijnt te willen worden. Als kaatsersprijs ont vingen de jongens ieder een fraai vul potlood, eveneens de premiewinnaars H. Braaksma, D. v. d. Meer en Joh. Zijl stra. ACHLUM, GESLAAGD. Jeugdsformgroepen,, vergezeld door een muziekkorps, trommelslagers en hoornbla zers, een Twentsch W.A.korps en S.S.-for- maties marcheerden aan. De boerenleider E. J. Roskam Hzn. hield nadat de heer E. L, Ildenbanning de bijeen komst had geopend, een rede. De heer Roskam ving zijn rede aan met er op te wijzen, dat de boeren, slagers, bak kers, handelaren en geestelijke werkers naar Rolde waren geroepen, omdat zij allen één zijn om met ons te vechten voor de levens- zegepraal. Mijn taak is, zoo vervolgde de spreker, U den weg te wijzen, die ons boerendom moet gaan en omdat de weg, dien ik wijzen zal, niet anders is dan het aangeven van die richtlijnen, die leven in het hart van iederen rechtgeaarden boer, daarom weet ik, dat gij mij verstaat. De heer Roskam wilde geen schoon fata morgana als toekomstbeeld vdortooveren. Met nadruk wees hij er op, dat het niet gaat om de prijzen van de artikelen, die worden voortgebracht, maar om de grond slagen van het leven, die vast verankerd lig gen in het boerendom. De oude wereld van liberalisme en kapi talisme, van democratie en klassenwaan is voorbij. De nieuwe wereld heeft zich baan gebroken in Europa. Maar of die nieuwe wereld ook voor ons volk welvaart en vrede, rust en geluk, recht en gerechtigheid bren gen zal, staat nog lang niet vast. Evenmin staat het vast of ons volk inderdaad als vol ledig en gelijkgerechtigd zal deelnemen aan den nieuwen opbouw. De Rijkscommissaris heeft geen blad voor den mond genomen. Open en klaar heeft hij het gezegd en ik herhaal nogmaals zijn woorden: „Deze ge- lijkgerechtigheid hangt evenwel af van de mate, waarin zij zich nationaal-socialisten betoonen.” De heer Roskam herinnerde aan het groot- sche verleden van ons volk tot aan den tijd dat de vreemde handelsgeest de overhand kreeg. Hij wees op de boerenonderdrukking door den adel, door de steden in den gilden- tijd, en door het internationale kapitalisme in, het jongste verleden. Korten tijd leek het onder Kuyper alsof het Calvinisme den volksgeest zou vernieu wen, maar voor het algemeen kiesrecht ver kocht men het eerstgeboorterecht en met Marxisten en Liberalisten deelde men het gestoelte der eere. Ook Troelstra’s arbeiders beweging vond in dezelfde geestesgesteld heid een bitter einde. De Rijkscommissaris moet en zal weten dat ons boerenvolk hem heeft verstaan, zoo besloot de Boerenleider. Hij zal ervaren, dat de boeren bereid zijn al hun krachten in te spannen dag en nacht, voor de wederop bouw van ons vaderland, in volle harmonie met de groote germaansche levensruimten. De heer de Ruiter, vporman van het N. A. F. gaf een overzich' renstrijd. Bijna 10 jaar terug bracht de fi- nancieele nood de boeren, het eerst in Dren the, later ook in andere deelen van het land, samen. Later voegde zich hier de geeste lijke nood bij, als gevolg van de ontrech- ting van den agrariër in land en volk. Daartegen vochten wij, jarenlang! En het was in dien eindeloozen strijd tegen deze verderfelijke machten, dat ten slotte ons enthousiasme dreigde te verstikken in een door petroleumkoningen, varkensbaronnen en margarinemagnaten beheerschte landspoli- tiek. In onderdeelen mochten we dan af en toe een succes boeken, over het geheel ge nomen brak onze actie op deze, onze opvol gende .regeeringen geheel beheerschende in ternationale, kapitalistische en onvolksche macht. i Wij staan nu in den nieuwen tijd, en rij pen de vruchten van onzen agrarischen strijd. In het democratisch verleden waren wij boeren de voetveeg van de natie. Thans ver andert er iets. De bodemordening ingezet. Deze zal lei den tot boerenland in boerenhand. Het N. A. F. werkt hiertoe innig samen met de leiding van den Bond van Landpachters en Hypo- theekboeren. Dit samengaan van elkaar voorheen zoo vaak bestrijdende bonden mo ge een aansporing zijn voor de landbouw organisaties om zich nu eindelijk eens te bezinnen op hun houding, van aiwachten op een voor jien blijkbaar onzekeren oorlogs- uitslag. Tot slot zeide de heer Ruiter, dat de keuze Boerendom of Bolsjewisme, voor den Ne- derlandschen landman niet moeilijk is. Voor hem gaat het immers om den opbouw van een nieuw, ordelijk, welvarend, cultureel hoogstaand Europa. De Nederlandsche boer kiest de orde tegen de chaos. Hij zal, hecht vereend, zijn volk maken tot een waardig bondgenoot in de rij der Germaansche vol ken. Verschillende sprekers voerden nog het woord. In ons volgend nummer zullen wij hiervan en van de sluiting van deze groqt- sche boerenbetooging een overzicht geven. r uit 71 1 A 'e DE JONG s NIEUWSBLAD

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1941 | | pagina 1