De Oorlog
d
Buitenlandsche Revue.
<1
r
De Bolswardsche Courant en Westergoo
i.
VACANT1E
EN NATUURSCHOON.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Uit den Omtrek.
A
Stadsnieuws.
No. 54
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
37gl£ Jaargang
Dinsdag 15 Juli 1941
ARUM.
ag
jft
.re
ir-
al,
n-
de
sn
?ri
ze
Bt
in
door
men
*egd,
n en
in
>o-
Js,
lie
ser
de
rst
us
en
in
:n.
De Amerikaansche bijdrage
in deze steeds verder om zich heen grij
pende oorlog bepaalt zich niet meer al
leen tot het steun verleenen aan Enge
land en China in den vorm van oor
logsmateriaal, maar is er den laatsten
tijd in geslaagd verschillende steunpun
ten in handen te krijgen. De bezetting
van Ijsland door de Amerikaansche ma
rine zou men het begin van een nieu-
Heden is de temperatuur van het wa
ter 25 graden.
DE BEZETTING VAN IJSLAND.
In een verslag aan de Chicago Daily
Tribune maakt de correspondent van ’t
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINOA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
ver-
arop
peld
DE FRIESCHE FIETSBEDEVAART
NAAR DOKKUM.
Ook Bolsward heeft j.l. Zondag een
belangrijk aantal deelnemers aan deze
jaarlijksche fietsbedevaart opgeleverd.
Direct na 4 uur ’s morgens vertrok men
om nog juist op tijd (6 uur) in de Sint
Bonifaciuskefk te Leeuwarden tegen
woordig te kunnen zijn voor de alge-
meene H. Communie en voor het bidden
van het reisgebed.
Té zeven uur had daarna de afrit
plaats. De tocht ging door de Friesche
wouddorppen. Een prachtige rit op deze
heerlijke zomersche morgen in een
prachtige omgeving. Te kwart voor 10
werd in de kapel van het St. Bonifacius-
park een plechtige H. Mis opgedragen
en ’s middags een plechtig Lof met pro
cessie.
Ook de terugreis verliep zeer vlot. Al
len keerden huiswaarts met de zekerheid
van een welbesteden dag, zoowel gees
telijk als lichamelijk.
WITM AR SUM
Geslaagd voot| candidaat Technisch
Chemicus, de heer G. van der Vliet al
hier.
GESLAAGDl
12 Juli 1941.
Geslaagd voor het mulo-examen di
ploma A, onze plaatsgenoot P. Anema.
TOEGELATEN.
12 Juli 1941.
Toegelaten tot de 1ste klasse der R.
H. B. S. te Harlingen, Warner Pars al
hier.
12 Juli 1941.
Op de boerderij „Fokkema-Oord” ge
legen aan het kruispunt Parrega-Gaast-
Ferwoude-Allingawier, is hedennamid
dag de knecht, afkomstig van Blauw
huis, door de warmte bevangen of door
een zonnesteek getroffen en nog den-
zelfden avond aan de gevolgen over
leden.
Advertentlfin per regel;
UihêdflgBnufflffie? 10 cent
VrljdagiflUfflflw 12 cent
Tusschen de tekst dubb, prijs.
Giro no, 87926,
wa-
ilui-
endt
voor
dert
t of
i er
:t.
lin
net
de
be-
jde
lijk
eer
ink
een
ran
ro-
:h-
;na
en
or
m,
en
en
Europa, ontwaak. Burgers van alle
landen zijn aangetreden in een front
tegen het gevaar, dat uit het Oosten
dreigt.
Aanmeldingskantoor voor vrijwilligers
CENTRALE VAN DE WAFFEN S.S.,
bureau Nordwest, Den Haag,
Stadhouderslaan 132.
JONGETJE TE WATER.
Zaterdagmorgen geraakte een 4-jarig
jongetje van de fam. B. alhier bij het
spelen op den wal in de Leeuwarder
trekvaart. z
Gelukkig ontdekte zijn moeder dit
spoedig en sprong haar zoontje onmid
dellijk na.
Het gelukte haar den drenkeling te
grijpen en hem en zich zelf weer op
het droge te brengen, zoodat dit onge
val met de schrik en wat natte kleeren
afliep.
KAATSEN.
De buurtcommissie in het stadsgedeel
te buiten de Gasthuisbrug organiseert
Zondag 3 Aug. weer haar traditioneele
kaatspartij in het verlengde gedeelte van
het Lange Land. Voor deze wedstrijd
bestaat steeds groote belangstelling bij
de buurtbewoners.
AANGENOMEN.
Ds. A. van der Flier, Ned. Herv. pred.
alhier, heeft het beroep naar de Ned.
Herv, gemeente te Farmsum aangeno
men.
I
MAKKUM
ven
)ten
ers,
)er-
ider
:eu-
ler-
in-
ror-
Vergchijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr, p. p. per half Jaur f 1.07
Bulten de provincie f 2.10; Inn, IS c,
Voor het Buitenland f 7.35 per jaojr.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
KAATSVEREENIGING
„MAKKUM".
In de jaarvergadering, welke op 10
Juli alhier werd gehouden, onder leiding
van den voorzitter, den heer D. Blank-
sma, werd in het jaarverslag van den
secr., den heer R. M. Reitsma, er op
gewezen, dat het met de kaatssport al
hier niet den goeden kant opgaat, daar
de Makkumer kaatsers zich op andere
plaatsen te weinig vertegenwoordigen.
De penningm., de heer D. Bijlsma,
deelde mede, dat de ontvangsten f 172.14
en de uitgaven f 127.85 hadden bedra
gen, aldus nog een saldo aanwijzende
van f44.29.
De aftredende secretaris, de heer R.
Reitsma, en de aftr. keurmeesters J. Rinia
en R. Bergsma werden herkozen. In de
vacature van drie andere keurmeesters
veerden (‘gelkozen dé h.h. P. Rinia, S.
Bakker en T. A. Rinia.
Besloten werd een jongenskaatspartij
te houden door jongens ook van buiten
de gemeente en de ledenwestrijd zoo
mogelijk op Zondag 27 Juli in twee leef
tijdsklassen, n.l. tot en met 40 jaar en
een klasse boven de 40 jaar.
Tijdens de vergadering werden hier
voor de prijzen reeds beschikbaar ge
steld. Verder is het de bedoeling om in
Augustus nog een door elkaar loten
partij te houden.
De vergadering was tamelijk goed
bezocht, en werd nadat alles was afge
werkt, door den Voorzitter gesloten.
GAAST.
en
m-
ich
we Amerikaansche politiek kunnen noe
men, die er dan op gericht zou zijn vaste
steunpunten in te stellen, die, zooals Se
nator Wilkie dat dezer dagen zeer dui
delijk zeide, slechts de beteekenis heb
ben van uitgangspunten. Men zou dus
achter deze bezetting meer moeten zoe
ken dan alleen een beveiliging van de
vaarroute op den Oceaan.
Diezelfde Wilkie heeft verder nog ver
klaard, dat volgens zijn meening Ame
rika na de bezetting van Ijsland nog
een aantal verdere stappen zou moeten
doen, misschien zou heft zelfs noodig
blijken Noord-Ierland of Noord-Schot-
land te gebruiken voor het aanleggen
van steunpunten.
Uit deze korte uiteenzetting zal het U
wel duidelijk worden, dat de steunver-
leening van Amerika een diepere ach
tergrond heeft.
Ook ten aanzien van Japan
en de eilandenreeks in den Indischen
Oceaan, is de Amerikaansche belang
stelling tot een aanzienlijke hoogte ge
stegen. De strijdkrachten van Amerika en
ook die van Engeland worden in het
Verre Oosten in toenemende mate ver
sterkt, vooral wat betreft het luchtwa
pen. Nieuwe vliegtuigbases worden in
gericht en steeds meer materiaal be
schikbaar gesteld. Men is er in tegen
stelling tot andere punten in het geheel
niet geheimzinnig met deze voorberei
dingen.
De Engelsche bevelhebber in Birma
verklaarde in een radiorede, dat bij een
eventueel conflict de Britsche luchtmacht
zeer harde klappen zou uitdeelen. De in
richting van vliegtuigbases op Birma en
de Philippijnen, op Trinidad- en te Ma
nilla maakt het mogelijk het volle ge
wicht van de luchtmacht juist daar in
den strijd te werpen waar dat het noo-
digst is.
Geen wonder dat Japan deze bedrij
vigheid met meer dan gewone belang
stelling beschouwt, maar voorloopig nog
steeds alle krachten moet inspannen het
Chineesche conflict tot een oplossing te
brengen.
Toen op 7 Juli 1937 deze oorlog in
zette, meende men over het algemeen,
dat dit een korte straf-expeditie tegen
de Chineesche troepen zou worden. Nu
vier jaar later is het uitzicht op een
spoedige overwinning nog even ver van
huis en toch, hoe men de zaken ’ook wil
bezien, tegenover het voortzetten van
den oorlog in China treden voor Japan
alle andere problemen, welke zijn ont
staan door den oorlog in Europa op den
achtergrond.
GESLAAGD.
Zaterdag j.l. slaagden voor het eind
examen der Middelbare Technische
School te Leeuwarden onze stadgenoo-
ten de heeren D. van Wieren voor de
afdeeling Machinebouw en P. J. Post-
ma voor de afdeeling Weg- en Water
bouwkunde.
BENOEMING.
Zaterdag is onze stadgenoot, de heer
S. van der Kooi, onderwijzer aan de
school voor C. V. O., benoemd tot hoofd
van de Christelijke school te Rijper-
kerk.
Geslaagd voor chemo-techniker aan
de school voor Suiker-ind. te Amsterdam
onze plaatsgenoot, de heer S. Kramer.
Voor het examen gemeentelijke archief
verzorging slaagde dezer dagen |o.m.
onze stadgenoot, de heer J. Bakker.
MULO-EXAMENS.
Geslaagd voor diploma A: J. D. H.
Haitsma, Bolsward, A. van Randen te
Wons, H. Groen en J. A. Jongsma te
Workum, K. P. de Jong, E. Hiemstra en
mej. S. Ybema, te Bolsward.
ZWEMSCHOOL.
-Zaterdag j.l. kon badmeester Postema
een temperatuur van het water van 27
graden noteeren.
Een temperatuur die bijna nooit wordt
bereikt.
Alleen in 1923, het jaar van de op
richting van de zwemschool, kon dit
zelfde cijfer worden genoteerd.
Het behoeft zeker geen betoog, dat
deze inrichting zich in een zeer groote
belangstelling mag verheugen.
i
de
De Supportersvereen. C.A.B. heeft
eveneens het plan öp Zondag 20 Juli een
kaatspartij te houden, die dan op het
CAB-terrein zal worden gespeeld,
DE D.B.S.-FEESTEN.
Hedenavond {zullen de D.B.S|.feesten
een aanvang nemen met een wedstrijd
van loopjongens op transportfietsen. We
twijfelen niet, of de D.B.S.buurt zal op
nieuw veel succes oogsten, vooral voor
de kinderspelen en ringrijderij met paard
en chais bestaat veel belangstelling. Ook
voor de loop door Bolsward (waaraan
fraaie prijzen zijn verbonden) komen de
diverse sprinters zich reeds .aanmelden.
Voor de kinderen zal Woensdagmid
dag wel het hoogtepunt beteekenen, dan
hebben de kinderspelen plaats en draait
de draaimolen voor de gratis bonnen.
Voor de verschillende festiviteiten zijn
nog verschillende prijzen uitgeloofd, o.a.
door het Woningbureau, Bolswardsche
Bank, H. Postma en Haweko.
De loop door Bolsward, die Woens
dag om 7.45 uur aanvangt, eindigt op
het CAB-terrein, waarna direct een aan
vang wordt gemaakt met de voetbal
wedstrijd; 'tusschen D.B.S.-iAMS., met
als prijs de wisselbeker, die 2 jaar ge
leden werd uitgeloofd door Drogisterij
„De Gaper”. De aftrap zal geschieden
door den oudsten D.B.S.er, den heer P.
D. van der Klei.
deel iets meer aan de Engelsche kant is.
We hebben daarbij het oog gericht op
Abessinië,
waarover men zeer weinig verneemt, en
Syrië,
dat momenteel in zeer bijzondere mate
in de belangstelling staat.
Generaal Dentz, de leider van de Fran-
sche troepen, die het verzet tegen een
nummeriek sterker Engelgch leger? op
zeer lofwaardige wijze heeft volgehou
den, zag zich genoodzaakt, teneinde een
bijzonder* smartelijk bloedvergieten; fte
vermijden en het oorlogsleed voor de
bevolking van Syrië en den Libanon te
verkorten, een staking der vijandelijk
heden te verzoeken, aan welks verzoek
de Engelsche regeering heeft voldaan.
Hiermee is dan weer een etappe afge
sloten en kunnen de in deze streek ope-
reerende Engelsche troepes voor ’n an
der front worden gebruikt.
Er zijn o.i. twee mogelijkheden
Noord-Afrika of Rusland.
Het eerste geval het minst waarschijn
lijke, omdat de strijd hier voor beide
partijen is vastgeloopen en er naar het
schijnt geen beweging in het front is te
krijgen. Blijft dus over het vervoer van
deze troepen naar Rusland om schouder
aan schouder met de bolsjewisten den
strijd tegen de Duitsche weermacht aan
te binden. Het bezwaar van de groote
afstanden speelt tegenwoordig geen rol
meer en misschien is het ook nog wel
mogelijk naar het voorbeeld in Zweden
waar Duitsche troepen werden doorge
laten in het belang der Zweedsche neu
traliteit, dat ook Turkije een dergelijk
verzoek van Engeland in gunstige over
weging zou nemen.
Niet mogelijk, zult ge misschien zeg
gen? Och, in onzen tijd is alles moge
lijk. Wie had nu ooit kunnen denken
dat het vriendschapsverdrag tusschen
Duitschland en Rusland in een oorlog op
leven en dood zou eindigen? Wie had
het voor mogelijk geacht, dat de En
gelsche aristocratie zich zou vereenigen
met het zoo fel bestreden bolsjewisme?
Het oude spreekwoord: „Het doel hei
ligt de middelen”, blijkt ook nu nog z’n
volle waarde te behouden.
Over den strijd op de diverse fronten
is er deze week weinig vooruitgang te
vermelden. De groote afstanden in het
Poolsche gebied, thans bijna geheel
door de Duitsche troepen bezet,
maken het noodzakelijk, dat de verbin
dingslijnen zorgvuldig worden be
schermd, vooral nu de Russische hoepen
stelselmatig alles in de ontruimde land
streken vernietigen. Men vecht nu in de
bekende Stalin-linie, die thans het be
wijs zal moeten leveren, dat de Roode
machthebbers iets meer hebben gedaan
dan grootsch opgezette parades op het
roode plein in Moskou. Dat de oorlog
thans in al zijn wreedheid wordt door
gezet, bewijzen ons de gruwelverhalen
die, wanneer er maar de helft van waar
zou zijn, ’n ontstellend beeld geven van
de onmenschelijke methodes die thans
worden toegepast.
Medelijden en ridderlijkheid zijn twee
woorden die niet meer passen in een
Sovjet woordenboek. Het Communisme,
zooals zich dat in Rusland heeft ontwik
keld, is een gruwelijk schrikbewind ge
worden eri het is de plicht van heel de
geloovige wereld, diegene, die zich op
maakt teneinde Europa van deze pesti
lentie te bevrijden, met der daad te steu
nen.
„De Tijd” schreef nog dezer dagen,
o.m.: RUsland leek voor Europa verlo
ren. Het werd door sadistische en zie
kelijk achterdochtige despoten gemaakt
tot een woestijn van het platste mate
rialisme, waarin kinderen van zedelijk
ontwortelde ouders als horden wilde
honden rondzwierven en zich ontwik
kelden tot een nationale plaag van ban
deloosheid en misdadigheid. God, gods
dienst, privaat eigendom, zedelijkheid en
recht, dat alles past niet meer in deze
nivelleerde samenleving. Het is helaas
niet overbodig gebleken, aldus gaat dit
blad verder, dat alles nog eens summier
op te halen, omdat verschillende, ook
onder de Katholieken, thans onder de
totaal ongewijzigde omstandigheden ten
aanzien van het Bolsjewisme en zijn ge
varen, aan geheugen dreigen in te boe
ten.
Tot zoover dan deze Russische kwes
tie.
DOORBRAAK DER STALIN-LINIE.
Duitsche troepen staan voor
Kiev., Opmarsch naar St
Petersburg.
Uit het hoofdkwartier van den Führer
meldt het opperbevel vari de weermacht:
Aan het Oostelijk front is de Stalin-
linie op alle beslissende plaatsen in een
moe.digen aanval doorbroken.
De uit Moldavië oprukkende Duitsch-
Roemeensche legers hebben den vijand
over een breed front teruggeslagen tot
over de Dnjestr.
Van Galicië uit achtervolgen Duitsch-
Slowaaksch-Hongaarsche troepen den
vluchtenden vijand.
Ten Noord-Oosten van de Dnjestr
staan Duitsche troepen tot voor Kiev.
Ten Noorden van de Pripet-moeras-
sen is de krachtig versterkte linie aan
de Dnjepr genomen. Daarmede is het
centrum van ons aanvalsfront verlegd tot
200 kilometer ten Oosten van Minsk.
Bij talrijke vijandelijke legergroepen
doen zich ontbindingsverschijnselen
voor. Vitebsk bevindt zich sedert 11 Juli
in onze handen.
Ten Oosten van het Peipsimeer ruk
ken Duitsche gepantserde afdeelingen
naar St. Petersburg op.
Onze luchtmacht heeft door vernie
ling van het vijandetijke spoorwegnet
den tegenstander nu reeds iedere ver
dere mogelijkheid tot het ondernemen
van een tegenoffensief in groote stijl
ontnomen. De aanvoeren, die noodzake
lijk vnnr de 'roortzet*'n7
ties van onze gepantserde afdeelingen,
hebben inmiddels de vroegere Stalin-
linie bereikt
GYMNASTIEK.
Bij de gehouden turn wedstrijden van
den turnkring Leeuwarden te Gtfouw,
wist onze plaatselijke gymnastiek-
vereen. „Lycurgus-Wilhelmina” afdee
ling heeren een 2de en 3de prijs te win
nen.
De damesafdeeling demonstreerde ’n
lange paal oefening, die door haar cor
recte uitvoering bijzonder in de smaak
viel.
De ontwikkeling van den strijd op het
Europeesche oorlogstooneel is tot nu toe
steeds in het voordeel van de Duitsche
weermacht verloopen, terwijl daarente
gen inenkele andere deelen van de
wereld, waar bij het begin en kort ge
leden de strijd verplaatst was, het voor-
De vereeniging heeft dit seizoen dan
ook veel nieuwe leden kunnen boeken.
Een verblijdend verschijnsel is het, dat
vooral de jeugd sterk is vertegenwoor
digd.
Een record aantal zwemmers en
zwemsters bezochten Zaterdag de
zweminrichting, ml. ruim 900, t.w. 447
dames en 472 heeren.
Ondanks de groote hitte is het water
steeds helder en 'frisch.
Juli en Augustus de vacantiemaan-
den bij uitnemendheidl Ieder spitst er
zich op, verlangt er naar, om er eens
„uit” te zijn, de dagelijksche beslomme
ringen zooveel mogelijk te vergeten en
te genieten van het natuurschoon, hier,
of daar in ons land, ver van steden
en fabrieksschoorsteenen.
Maar: dit is ook het oogenblik, om
weder te| komen met den dringenden
raad, om te waken voor het behoud
van dat natuurschoon. Wij weten het
wel: dezen raad kan men overal hoo-
ren en tegenkomen in de bladen, op
de radio, tot zelfs op de stempels, die
Tante Pos, welmeenend als altijd, op
onze brieven aanbrengt. Doch overbo
dig is die raad nietl Het is eigenlijk be
schamend, dat wij zoo dikwijls aan deze
nuttige waarschuwing moeten worden
herinnerd - maar noodig is en blijft
het.
Wij willen genieten van het natuur
schoon. Heel goed! Hoe jammer is het
echter, als onze poëtische bewondering
voor een of ander schoon plekje wordt
bedorven door een stukje oude, vergeel
de krant, dat in een boom is blijven
hangen, of door boterhampapieren, pa
pieren bekers of andere ongerechtighe
den, die door vorige bezoekers achteloos
zijn neergeworpen.
Zij moeten gevoel hebben gehad voor
natuurschoon, de menschen, die zich
daaraan hebben schuldig gemaakt, an
ders waren zij hier niet gekomen. Wij
kunnen ons zelfs voorstellen, dat hun
boterhammetjes beter hebben gesmaakt
in deze schilderachtige omgeving. Doch
waariom hebben zij dan dien rommel
zoo achteloos om zich heen gesmeten?
Hebben zij dan in het geheel niet ge
dacht aan hen, die hier na hen zouden
komen en zich zouden ergeren aan dit
gebrek aan wellevendheid en goeden
smaak?
Hoe eenvoudig zou het zijn geweest,
om die boherhampapieren even in zak
of tasch te steken en ze te deponeeren
op een van de plaatsen, die daarvoor
zijn bestemd? Het is zulk een kleine
moeite en men draagt er toe bij,
om het plezier niet te vergallen van an
deren, die hier komen om de natuur te
bewonderen en niet om naar vieze bo
terhampapieren te kijken.
Aan deze overwegingen moeten wij
nog een wenk toevoegen. Indien wij niet
cn deze dingen letten, loopen wij kans,
cat de overheid ingrijpt en door middel
van een verbod op onze goede manie
ren gaat werken. Zullen wij het zoo ver
laten komen? Dat zou toch wel heel be
schamend zijn! Een weinig verantwoor
delijkheidsgevoel, een klein weinig zin
voor netheid (waarvoor ons land im
mers bekend staat?) zijn voldoende om
het kwaad te bezweren. Thuis doen wij
zulke dingen toch ook niet?
Al deze dingen zijn reeds tot in den
treure en in alle toonaarden verkondigd.
Zijn wij dan zoo hardleersch? Of willen
wij een verbod uitlokken? Het schijnt
maar niet tot velen van onze landge-
nocten door te dringen,, dat wij allen
er -iet onze toe moeten bijdragen, om
bet natuurschoon ongerept te bewaren.
Zelfs zij, van wie men op grond van hun
opvoeding en ontwikkeling zou mogen
verwachten, dat zij het goede voorbeeld
zeilden; geven, maken zich aan deze din
gen schuldig.
En dan willen wij wijzen opfiets, dat
in zijn gevolgen nog veel erger kan zijn,
dan het wegwerpen van papieren, doo-
zen, enz. Wij bedoelen het achteloos
omgaan met vuur in onze bosschen, op
onze heide. Ontelbare voorbeelden heb
ben wij gezien van groote bosch- en
heidebranden, ontstaan door het weg
werpen van een eindje brandende siga
ret. Wanneer alles door de felle zon
kurkdroog is^ is e’en smeulende vonk
voldoende om een vuurhaard te doen
ontstaan, die razend snel om zich heen
grijpt. Duizenden hectaren bosch en
heide zijn hieraan reeds ten offer ge
vallen, gebouwde eigendommen ver
nield, het leven van menschen en dieren
in gevaar gebracht. Een weinig oplet
tendheid, een weinig verantwoordelijk
heidsgevoel kan dit alles voorkomen!
dien
rge-
;ege
ten
licht
huis
elen
ras
en
ruik j
f
1
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
