niEGEUEDS.
De Oorlog
Buitenlanflsclie Revue.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
Dinsdag 29 Juli 1941
No. 58
l,
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
MAKKUM
37gl£ Jaargang
WITMARSUM.
Weer is een week voorbijgegaan,
waarin het beeld van dezen wereldoor
log nog maar weinig verandering heeft
ondergaan, niet alleen op het Oostfront,
maar ook op het Westfront en de over-
zeesche gebieden en ondanks die wei
nige vooruitgang, ondanks het feit, dat
duizenden tonnen ontplofbare stoffen de
weerlooze burgerbevolking met dood en
verminking bedreigen, is er nog geen
Juli 1941.
Benoemd tot onderwijzeres aan een
openbare school te Sneek mej. J. Berg-
sma, onderwijzeres aan de openbare
school te Witmarsum.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 20 graden.
G. van der Zee.
Tj. van der Hauw.
J. Molenaar.
P. de Wit.
Joh. v. d. Schaaf.
P. de Jong.
B. Wolthuizen.
W. de Wit.
Advertentiüp per regel:
Dlnsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
De directeur en de koren kunnen er
echter zeker van zijn, dat Makkum hen
dankbaar is voor het bezoek en, voor
hetgeen ten gehoore is gebracht
FINNEN MAKEN GROOTEN
OORLOGSBUIT.
Mislukte landingspoging aan
de Finsche kust.
Omtrent de gevechtshandelingen
tegen de bolsjewisten is Zondag tegen
middernacht officiëel het volgende
medegedeeld
In de omsingelde gebieden in de
richting van Repola, waar een regiment
infanterie is vernietigd, bevond zich
bovendien een regiment veldartillerie.
Daarbij werden o.m. buit gemaakt 37
stukken geschut, 15 granaatwerpers,
2 stukken pantserafweergeschut, 6
stukken luchtafweergeschut, 13 trac
toren, 50 vrachtauto’s, 17 veldkeukens,
200 paarden en talrijke zware infan-
teriewapens.
Van het zeefront wordt medege
deeld, dat de vijand op 29 Juli ge
tracht heeft Bendtsker te nemen door
uit vier motorwachtbooten 120 man
en de bemanning der booten aan land
te zetten. De landingsmanoeuvre ge
schiedde onder bescherming van vijan
delijke torpedobootjagers en het vuur
DE STADS-SIRENE.
Vermoedelijk zal het oude rijmje:
Lang gewacht en stil gezwegen,
Nooit gedacht, toch nog verkregen,
op onze stadssirene van toepassing kun
nen worden gebracht.
Naar wij uit betrouwbare bron ver
nemen, is de sirene-inrichting aangeko
men en is men nu met de voorbereiden
de werkzaamheden op de stadhuistoren
bezig.
Wanneer dit instrument eenmaal ge
plaatst en in werking kan worden ge
steld, zullen vermoedelijk ook weer de
klokketonen over onze stad weerklin
ken.
26 Juli 1941.
Hedenavond had alhier een zangde-
monstratie plaats in den tuin van den
heer R. Bruihsma, hoofd der R.K. school.
Aan de uitvoering werd deelgenomen
door de vereenigingen uit Arum, Wit
marsum, Wons en Makkum.
Verscheidene nummers werden ten ge
hoore gebracht, waarvan sommige stuk
ken gezamenlijk en anderen weer door
de koren afzonderlijk werden gezongen.
De leiding berustte bij hun aller direc
teur, de heer J. R. Blanksma van Wit
marsum. Genoemde tuin grenst direct
aan den openbaren weg, waardoor een
ieder gelegenheid had de zang te be-
luisterenx
Talrijke aanwezigen hebben er dan
ook gebruik van gemaakt. Jammer, dat
de zangers en zangeressen van elders op
de thuisreis nog door een regenbui wer
den overvallen, daar de kleeding der der batterijen rondom Russare. De
meesten berekend was op mooi droog Finsche troepen hebben den aanval
zomerweer.
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
KUB AARD.
GESLAAGD.
Te Groningen slaagde voor de acte
handenarbeid mej. A M. van der Zee
alhier.
MULO-EXAMENS.
Geslaagd voor diploma A: C. Hobma,
Hindeloopen; T. Hengst, Gaastr F.
Koomstra, *W. Wiersma, K. Groenhof,
Workum; R. Podjema en R. van der
Veer, Koudum en G. Sterkenburg, Lol-
lum.
Voor diploma B: Y. Hoeksema, Mak
kum, G. Lemstra, Witmarsum en D. Dei-
num Bolsward.
meisje.
waarin opgenomen
Officiëel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Telefoon No. 451
fectieve blokkade van het Japansche
eilandenrijk door de Amerikaansche
vloot. Op Hawaii hebben Amerikaansche
troepen alle vitale bedrijven, pieren en
pakhuizen op Cahu en de andere eilanden
van de Hawaii-groep bezet.
Het betreft hier, volgens Amerikaan
sche berichten, mee een voorzorgsmaat
regel, daar er op Hawaii ongeveer 15009
Japanners wonen.
Nog een ander opzienbarend bericht
maakt melding van net oprukken van het
leger van Tsjang Ka. Sjek naar Indo-
China. Wanneer we eens even een kaar
tje van dit werelddeel bestudeeren, dan
zit er direct verband in de bespreking
tusschen de Japansche regeering en de
Fransche regeering te Vichy als nog ver
antwoordelijke instantie voor Fransch
Indo-China. Deze Fransche bezitting
grenst direct aan het door Japan in
China bezette gebied, plus het belang
rijke eiland Hainan.
Reeds geruimen tijd geleden is uit
Londen een bericht gepubliceerd, waar
bij aan Japan het voornemen werd toe
geschreven in de baai van Camranh een
vlootbasis te vestigen. Wanneer U de
moeite doet een wereldkaart te bestu
deeren, zult U onmiddellijk inzien, dat
een dergelijke vlootbasis voor Japan een
belangrijke versterking van zijn steun
punten in de Chineesche zee zou betee-
kenen.
Onwillekeurig zal men ook de vraag
kunnen stellen, waarom een zoo groote
beteekenis moet worden gehecht aan die
Hawaii-eilanden. Het is ook hier de we
reldkaart, die ons het antwoord geeft,
n.l. dat bij een eventueel conflict tus
schen Amerika en Japan de zeeweg van
af Amerika met meer dan een derde in
gekort wordt. Vanuit Hawaii en de Phi-
lippijnen kan Japan totaal worden ge
blokkeerd. Alle voorteekenen wijzen er
op, dat aan een vreedzame oplossing
van de in den laatsten tijd gerezen kwes
ties nauwelijks gedacht behoeft te wor
den, maar ook dat het eventueel deel
nemen van Amerika aan den wereldkrijg
door den strijd in het Verre Oosten de
zoo vurig verlangde vrede geen stap na
derbij komt, eerder tot een veel later
tijdstip wordt verschoven.
Die 'gedachte is niet bemoedigend, ook
voor het zoo zwaar geteisterde Europa.
OOSTERLITTENS
ONGEVAL.
25 Juli 1941.
Door de duisternis misleid kwam de
vrouw van den heer J. M. B. alhier door
het zolderluik te vallen. Zij bekwam
hierbij zoodanige verwondingen, dat men
aanvankelijk het ergste vreesde. Dokter
Boersma uit Baard verleende heelkundi
ge hulp en constateerde dat een rib ge
kneusd was, zoodat het ongeval wonder
boven wonder nog vrij goed afliep.
DE STRIJD IN HET OOSTEN.
Slag gaat thans om de voorwaarde
voor voortzetting van den
bewegingsoorlog.
De vijfde week van den strijd tegen
de Sovjets vertoonde vele punten van
overeenstemming met de week van
7 tot 14 Juni 1940 in het Westen,
aldus wordt het D.N.B. van militaire
zijde medegedeeld.
Terwijl de gevechten toentertijd tus
schen het Kanaal en de Maas slechts
over een front van 400 kilometer wer
den geleverd, is de tegenwoordige
beslissende strijd tegen de Sovjets
over een front verdeeld, dat meer dan
zes maal zoo lang is.
Aan dit front heeft zich in de afge-
loopen week een nieuwe vorm van
strijd tusschen het wederzijdsche oor
logsmateriaal ontwikkeld, welke op ’t
oogenblik nog niet beëindigd is. In
zijn gigantische afmetingen overtreft
hij de groote gevechten tusschen het
oorlogsmateriaal tijdens den wereld
oorlog zonder eenigen twijfel, ofschoon
het munitieverbruik geringer kan zijn.
Het beslissende onderscheid tusschen
den huicjigen strijd tusschen het oor
logsmateriaal en den strijd in den
wereldoorlog ligt hierin, dat toen de
tegenstanders zich In den strijd uit
putten en verzwakten, terwijl thans
reeds op ondubbelzinnige wijze is te
constateeren, dat de Duitsche strijd
krachten den Sovjets, zij het ook
tijdens zware gevechten, de zwaarste
verliezen hebben toegebracht, zonder
zelf hierdoor benadeeld te worden wat
betreft de toekomstige vrijheid van
handelen.
Terwijl dus de strijd tusschen het
oorlogsmateriaal tijdens den wereld
oorlog zuivere uitputtingsgevechten
waren zónder met een beslissend
resultaat voor den eenen of anderen
kant te eindigen, wordt in den huldi
gen strijd tusschen het oorlogsmateriaal
in het Oosten de voorwaarde bevoch
ten .voor de voortzetting van den be
wegingsoorlog. Hierin ligt eveneens
een parallel met den genoemden slag
tusschen het Kanaal en de Maas in
begin Juni 1940.
Engelsche hulp (die nu eens in anderen
vorm dan alleen theoretisch moest wor
den geboden) hadden vertrouwd, is het
wel een bittere teleurstelling geworden.
We hebben vanaf het begin van dezen
oorlog steeds aan de meening vastge
houden, dat met een luchtoorlog de strijd
niet is te winnen. Dat geldt natuurlijk
voor beide partijen. Het is alleen een
meedoogenlooze vern,iel|ing van ibul,tu-
reele waarde, van weerlooze burgers en
een vernietiging die sedert het bestaan
van deze wereld zijn weerga nog niet
gevonden heeft. Wil uit deze wereld
krijg een der partijen als overwinnaar
naar voren treden, dan zal dit, nu de
onderlinge verhoudingen tot een bepaald
hoogtepunt zijn gestegen, niet anders
kunnen gebeuren, dan door de algeheele
vernietiging van de tegenpartij. Dat is
naar menschelijke berekening de eenige
oplossing.
Gelukkig heeft de geloovige mensch
nog deze troost, dat de Goddelijke be
stierder van dit ondermaansche te Zijner
tijd het „tot hiertoe en niet verder” zal
spreken en langs voor ons oog nog ver
borgen wegen het geslagen menschdom
tot den vrede te brengen. Uit duizenden
harten stijgt dagelijks die roep om vrede
omhoog tot aan het oogenblik, dat het
den Heer van leven en dood zal beha
gen den geesel van den oorlog van ons
weg te nemen.
Geeft voor deze week, zooals reeds
gezegd, de strijd in het Westen en in
het Oosten weinig stof voor bespreking,
zooveel te meer vraagt een ander we
relddeel en speciaal Japan, onze belang
stelling.
Dat het grootste deel van de Ameri
kaansche vloot nog in de Indische wa
teren wordt vastgehouden is voor Japan
het bewijs, de ontwikkeling in dit ge-
bied met meer dan gewone belangstel
ling te volgen. Niet alleen militair, maar
ook economisch tracht Amerika Japan
te blokkeeren.
Het Japansche blad „Tsjoegai” richt
aan het adres van Engeland, Amerika en
de Sovjet-Unie de beschuldiging, dat zij
willekeurig veranderingen in de situatie
in het Verre Oosten willen aanbrengen
om Tsjoenking te steunen en de inslui
ting van Japan nauwer te maken. Hun
vijandelijkheden worden steeds grooter
en openlijker en wij moeten ons daarom
voorbereiden op een uitgebreide econo
mische blokkade die de Vereenigde Sta
ten zullen bewerkstelligen, aldus dit
blad. Ook wat Indo-China bereft en
speciaal dat deel wat nog tot het onbe
zette deel van Frankrijk behoort is men
in Japansche kringen nie(t erg gerust
over de Engelsch-Amerikaansche sa
menwerking.
Volgens het agentschap Domei heeft
deze omsingeling van Japan den vorm
aangenomen van lucht-, vloot- en mili
taire steunpunten, welke zich uitstrekken
van Britsch-lndië en Birma tot Malakka
en verder tot de eilanden in den Stillen
Oceaan en de Philippijnen.
Het bestaan van deze vliegvelden en
de vlootsteunpunten tezamen met de uit-
gebreide militaire maatregelen moeten
ernstige bezorgdheid verwekken ten
aanzien van de veiligheid van Fransch
Indo-China. Bedoelde schrijver eindigt
aldus: De ernst van den toestand ver-
eischt een snel optreden door Japan als
tegenwicht tegen den druk der buiten-
land'sche mogendheden, die er belang
bij hebben te verhinderen,, dat Japan
zijn aanvoeren verkrijgt en die er op uit
zijn de aanvoerwegen te heropenen voor
TSjang Kai Sjek. Japan zou in zijn plicht
'tekort schieten indien het zou toestaan
dat de offensieve voorbereidingen wor
den voortgezet, waardoor zijn eigen
belangen in gevaar worden gebracht.
Latere berichten bevestigen reeds de
boven aangehaalde vermoedens.
De Amerikaansche vloot in den Stillen
Oceaan heeft het vlootsteunpunt P&cil
Harbour op Hawaii met verzegelde or
ders verlaten. In dit verband wordt ge
wezen op de mogelijkheid van een ef-
JUBILEUM
HOOFDAGENT VAN DER HAUW.
Onder groote belangstelling vierde 25
Juli de heer A. van der Hauw, hoofd
agent van politie zijn 25-jarig ambts
jubileum.
Namens de gemeente sprak de Bur
gemeester als hoofd der politie, mede
namens den Inspecteur den, heer jvan
Vliet, waardeerende woorden over de
ambtelijke werkzaamheden van den jubi
laris.
De chef-veldwachter van Workum
bracht namens die collega’s de hartelijke
gelukwenschen, evenals chef-veldwach-
ter Plaat van Witmarsum, die ook de
felicitatie van den Burgemeester van
Wonseradeel overbracht. Ook was mede
aanwezig een viertal collega’s uit Won
seradeel en veldwachter Kleinstra van
Menaldum.
De opperwachtmeester Hiemstra uit
Bolsward bood gelukwenschen aan in
tegenwoordigheid van de geheele briga
de.
Hoofdagent van der Kuur bood na
mens het Chr. Nat. Vakverbond de gou
den medaille aan en eveneens namens
de afdeeling Bolsward van den Chr.
Politiebond een schilderij.
Natuurlijk waren ook de andere Bols-
wardsche collega’s op het appèl.
Het Stedelijk muziekkorps bracht den
jubilaris ’s avonds een serenade.
Het was voor den jubilaris en familie
een onvergetelijke dag.
ZELDZAAM JUBILEUM.
In „h^t| Seinlicht”, lorgaan van den
Chr. Bond van Spoor- en Tramperso
neel, lezen we het volgende:
„Sedert het jaar, dat ons Vakverbond
het gouden insigne heeft ingevoerd voor
hen, die 25 jaar onafgebroken lid zijn
geweest van één der bij het vakverbond
aangesloten organisaties, is in totaal aan
390 makkers van onzen Bond dit gou
den eereteeken der Chr. Vakbeweging
uitgereikt.
Als een bijzonderheid kunnen we
thans mededeelen, dat, zoo de Heere
wil, op 28 Juli a.s. voor het eerst in on
zen kring aan een vrouwelijk lid het gou
den insigne overhandigd zal worden.
Het is Mej. T. Kamstra-Kamstra,
Botestraat 4, Bolsward, gewezen wach-
teres bij de N. S., die dan een kwart
eeuw lid van onze organisatie is.”
Bij de hartelijke felicitatie van het
26 Juli 1941.
Bij het te Leeuwarden gehouden exa
men slaagde onze plaatsgenoot de heer
Y. Hoeksema voor een diploma Mulo B.
Hij ontving zijn opleiding van den heer
J. de Vries, leeraar aan de Muloschool
te Witmarsum.
De wereld draait en blijft draaien en
trekt zich van onze beslommeringen niets
aan. De natuur gaat haar geregelden
gang. Zij brengt ons voor- en najaar,
winter en zomer en dan denken wij
aan onze vacantie. Wij gevoelen, dat wij
uit- en ontspanning noodig hebben, af
wisseling. Wij hebben behoefte om eens
uit de dagelijksche sleur te zijn.
Daaraan hebben de gebeurtenissen
in den grond niets veranderd. Een ge
heel jaar hebben wij ons ingespannen
en nu komt ons een kleine afwisseling
toe. Rust, ’n zalig nietsdoen is datgene,
dat ons verkwikking zal brengen, nieu
we kracht geven om ons werk weder
te hervatten. De zomer lokt.
In eigen omgeving Willem wij onze
vacantie bij voorkeur niet doorbrengen;
wij verlangen naar iets anders, iets,
dat voor ons de aantrekkingskracht van
het nieuwe bezit. De advertentie-kolom-
men worden ijverig bestudeerd om een
rustig en aangenaam plekje te vinden.
In het binnenland, natuurlijk. In zekeren
zin is het zelfs wel goed, dat zij, die
gewoon waren hun vacantie buitens
lands door te brengen, nu wel genood
zaakt zijn om binnen de landspalen te
blijven. Dan zullen zij de ondervinding
opdoen, dat ook ons Nederland heel wat
schoons aan te bieden heeft, dat men
vroeger uit onwetendheid altijd is voor
bijgegaan.
Afwisseling biedt Nederland genoeg,
al is het niet groot. Zed en bosch, velden
en heiden zijn overal te vinden. Er is
voor elk wat wils. Is het niet een beetje
beschamend, dat wij bijvoorbeeld over
verschillende buitenlandsche badplaat
sen kunnen meepraten, doch met onzen
mond vol tanden zitten, als er over ons
eigen land wordt gesproken? Werkelijk
het wordt tijd, dat daarin eens ver
andering en verbetering komtl
En laten wij bedenken, dat onze hotel-
en pensionhouders in den tegenwoordi-
gen tijd ook een harden dobber hebben,
om het hoofd boven water te houden.
Door den loop der omstandigheden zijn
zij toch al in een zeer ongunstige po
sitie gekomen, meer nog dan een ander,
omdat hun kostwinning er door in on
middellijk gevaar is gebracht. Wij kun
nen en moeten er het onze toe bijdra
gen, om dit gevaar, zoo niet geheel van
hen af te wenden, althans te vermin
deren.
Hierover zijn wij het ongetwijfeld allen
eens. Thans nog enkele wenken van
practisch belang. Wie heeft het niet wel
eens medegemaakt, dat hij op reis tot de
ontdekking kwam, dat hij een of ander
had vergeten? Vroeger was dat onaan
genaam, doch in den regel spoedig te
verhelpen, omdat men overal van alles
kon krijgen wat men noodig had. On
der de tegenwoordige omstandigheden
is dat iets heel anders. Wanneer wij b.v.
onze zeep hebben vergeten, dan is dat
verzuim niet zoo ggmakkelijk te her
stellen.
En dit brengt ons het allereerste tot
deze gewichtige waarschuwing: vergeet
vooral niet, Uw bonnen mede te ne
men I Dat zou natuurlijk niets meer of
minder dan een catastrofe beteekenen.
Zorg er dus vooral voor, dit onmisbare
onderdeel van ons tegenwoordig aardsch
bestaan bij U te steken. Ofn daar zeker
van te zijn en ook andere min of
meer onmisbare dingen niet over het
hoofd te zien geven wij den goeden
raad, een lijstje aan te leggen van al die
gebruiksvoorwerpen, kleedingstukken,
ondergoed en wat dies meer zij, die
men op reis absoluut noodig heeft. En
wacht daarmede niet tot het laatste
oogenblik, doch doe het een tijdje van
te voren. Dat voorkomt teleurstelling.
Er moet aan alles worden gedacht;
en alle huisgenooten moeten er hun
steentje toe bijdragen om te zorgen, dat
er niets vergeten wordt op het lijstje,
geen naalden, geen spelden, geen
schoenveters, geen wat-U-maar-wilt!
Want bedenk, dat een verzuim in den
tegenwoordigen tijd niet zoo spoedig is
goed te maken, nu alles of nagenoeg
alles „op de bon” is!
PAARDENSPORT.
Het bestuur doet ons mededeeling dat
voor het concours-hippique op Donder
dag a.s. de volgende-paarden zijn inge
schreven: .„Natali”, „Rmkje”, „JBejtsy”,
„Haitske”, „Onori”, „Zella”, „Oogappel”
„Pop”, „Óeke”, „Oetske”, „Pagina”,
,|Ubertina”T „Piet”, „Schoontje” en
,Zexponia”.
Voor verdere bijzonderheden omtrent
course en concourse zie men het volle
dige officieele programma dat op Don
derdag a.s. verkrijgbaar wordt gesteld.
BENOEMING.
Benoemd tot vakonderwijzer voor
Duitsch aan de ulo-afdeeling der Reho-
bothschool alhier, de heer B. S. Fokkens
te Soestdijk.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
enkel lichtpuntje in deze donkere we
reld te bespeuren.
Toen op den 22 Juni de Engelsche
Minister-president aankondigde, dat, nu
de Duitsche legers in het Oosten tegen
de Sovjets te velde trokken, voor de
Engelsche luchtmacht het oogenblik was
gekomen een lucht-offensief in te zetten,
hebben misschien velen gemeend, dat dit
het begin van een groote actie zou wor
den.en gedurende een paar weken
heeft, te oordeelèn naar het motor-ge-
ronk boven ons land, een verhoogde
activiteit deze gedachte nieuw voedsel
gegeven. Spoediger dan verwacht kon
worden is die verhoogde bedrijvigheid
weer gedeeltelijk stop gezet en van een
voor de Sovjetlegermacht beduidend af-
leidings-offensief is tot nu toe niet veel
terecht gekomen. Voor hen, die op die
met steun van zware kannonneer-
Hoofd- en Afd.-bestuur voegen wij
gaarne de onze.
ONTHOUDERS-VISCHCLB.
Zondag j.l. hield de Ö.V.C. haar derde
vischwedstrijd in dit seizoen.
De vangst viel ook deze keer weer niet
mee. Slechts 17 baarzen boven de wet
telijke maat werden gevangen.
De 1ste prijs werd behaald door R.
van der Schaaf met een baars van 22
c.M.
2de prijs: D. Kamstri.
3de
4de
5de
6de
7de
8ste
9de
10de
l.
i.
I
E
ff
ff
99 Z
99
ff
9#
I
DEJONG s NIEUWSBLAD
