ZUIIUGHEIO1$ PLICHT.
Bekendmaking.
Buit enlandscbe Revue.
Wees zuinig met gas
en electriciteit.
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Stadsnieuws.
JK
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLS WARD
I I
1
-
1
V
Oogsten met oordeel,
is oogsten met voordeel.
De Burgemeester voornoemd,
S. W. DE JQNG
D
n
r
den besloten, troepen en oorlogsmateri
aal, naar Rusland te zenden. In'Maart
1918 heeft een eskader Moermansk be
zet en werden de enorme voorraden
- opgeslagen te Wladiwostok be
schermd.
Het ligt ook nu geheel in de lijn van
de Engelsche oorlogvoering om te ver
hinderen dat de natuurlijke rijkdommen
van de Sovjet-Unie aan Duitschland ten
goede zullen komèn, maar toch ligt de
situatie voor het Noorden even anders
dan in 1918.
Door het krachtig opdringen van de
Finsche troepen bij het Ónegameer wordt
de verbinding Moermansk-St. Petersburg
Ook in 1918 werd door de Geallieer- anzeiger van een „algemeenen aanval
van Roosevelt op de Zuid-Amerikaan-
sche staten.” De Nachusgabe heeft het
opschrift „de' Zuid-Amerikaansche sta
ten in het net der oorlogsdrijvers” en
schrijft: „De algemeene aanval der Ver-
eenigde Staten op de Zuid-Amerikaan
sche landen is op alle terreinen geopend.
Deze landen kunnen nauwelijks nog iets
stellen tegenover de middelen, waarmede
de Vereenigde Staten dezen strijd voe
ren en die zelfs tof terreur gaan. Ja, zij
worden door deze terreur genoodzaakt
zelf mede te helpen aan de vernieling
van hun vrijheid, hun politieke onafhan
kelijkheid en hun economische toe
komst”
bedreigd en dit is voor het goederen
transport in het Noorden van Rusland
van overwegend belang. Bovendien heb
ben de Duitsche troepen volgens het
laatste weermachtsbericht de stad We-
senberg in Estland veroverd en zijn
daardoor opgedrongen tot aan de kust
van de Finsche Golf. Dit brengt natuur
lijk de mogelijkheid dat ook hier de strijd
ter zee aan de algemeene opmarsch zal
worden toegevoegd, veel dichter bij.
De Russische vloot (waarvan we niets
weten, over de sterkte niet noch over de
gevechtswaarde) lag tot nu toe veilig
opgeborgen op haar basis te Kroonstad.
Wanneer de klaarblijkelijke bedoeling
van de Duitsch-Finsche legerleiding ge
lukt om vapuit Karelië en Estland St.
Petersburg te bezetten, dan blijft er voor
die Russische vloot niets anders over dan
zich vechtend
een doortocht te verzekeren
door de Oostzee en zoo te trachten met
het resteerende overschot in Engeland ’n
veilige schuilplaats te vinden. Misschien
heeft U indertijd wel eens gelezen over
het nieuwe Stalinkanaal, dat de Oostzee
met de Witte Zee verbindt? Kan dit ka
naal voor een eventqeele vhicht van de
Russische vloot van Oost- naar Witte
Zee worden gebruikt? Neen, Om twee
redenen niet. Ten eerste is de diepgang
van de grootere oorlogsschepen ’n be
zwaar; niet voor het Stalin-kanaal, maar
wel voor de aansluitende aapvoerwegen
zooals de Newa en de Swir en ook het
Ladogameer en ten tweede vormt de op-
maréch van de verbonden Finsche troe
pen een rechtstreeksche bedreiging van
dit Stalinkanaal. Als nooduitgang voor
de Sovjetvloot blijkt dus dit kanaal, dat
indertijd uit zuiver militair oogpunt is
aangelegd onbruikbaar.
Nu zoo langzamerhand Amerika hoe
langer hoe meer rechtstreeks bij dezen
wereldoorlog wordt betrokken, js het
van groot belang de juiste doelstelling
van
1
37g*g Jaargang Dinsdag 12 Augustus 1941 No. 61
waarin opgenomen
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
Amerika’® politiek
te onderzoeken.
Allereerst zien we dan naast de di
recte hulp aan Engeland en zelfs aan
Rusland een buitengewone diplomatieke
bedrijvigheid t^n opzichte van Zuid-
Amerika en de daaraan aansluitende
eilandenreeks. In hoofdzaak is deze acti
viteit gericht op het verkrijgen van
steunpunten voor de vloot en de lucht
macht. Zooals de situatie thans is wor
den die Amerikaansche steunpunten
thans gebouwd op Haiti in Nicaragua en
Guatamala. Mexico is eveneens bereid
steunpunten af te staan. De drie repu
blieken Venezuela en Columbia en Ecua
dor hebben verlof gegevèn bases te bou
wen door Amerikaansche firma’s. Bra
zilië, Peru> Uruguay en Bolivia even
eens.'
Neem daar dan bij Nederlandsch-Indië
en Britsch-Indië dan wordt U tevens dui
delijk dat de Japansche bezetting van
Fransch Indo-China een tegenzet is op
dor hebbèn verlof gegeven ases te bou-
dit diplomatieke wereldschaakbord.
Ook in Duitschland wordt de ontwik
keling van dezen toestand met groote
aandacht gevolgd.
Zoo spreekt b.v. de Berliner Lokal-
DE NIEUWBOUW IN HET OUDE
LANGE LAND.
Voor vele Bolswarders die niet regel
matig dit stadsdeel bezoeken, is in de
laatste maanden de algemeene situatie
geheel veranderd.
Tot voor kort ging de bekende wan
delweg over Laard en Zaard h‘et eerste
gedeelte over het oude Cnossenlaantje.
Door het grondvervoer, ook voor de
nieuwe weg Bolsward-Sneek was dit
wegje totaal verzakt, maar zoolang we
Het wordt met den dag moeilijker in
het korte bestek van onze weekrevue ’n
eenigszins samenhahgend oordeel te
lanceeren over den algemeenen wereld-
toestand.
Wanneer we afgaan op de vele oor
logsberichten, welke de laatste week de
kolommen van de diverse dagbladen
vullen, dan zouden we moeten conclu-
deeren, dat de strijd aan het Oostfront
als het alles omvattende middelpunt
moet worden beschouwd.
Zonder nu deze geweldige worsteling
ook maar iets te verkleinen en haar be-
De persdienst van het Ned. Agr.
Front schrijft:
Eerst op het land stond de tarwe te
wuiven,
Voordat de sikkel er doorsneed met lust.
Maar toen de zomerzon de aren deed
buigen
Uit was het ruischen en uit was de rust.
Werd ze gesneden: in schoven ge
bonden.
Stond ze gebonden in garven goudgeel.
Werd ze gedroogd op de zengende
gronden.
Toen op de wagen gebracht naar de
deel.
(F. Bastiaanse).
Reeds ratelen de’ machines hiér en
daar tusschen het koren, reeds worden
de zeisen gescherpt om het rijpe graan
te maaien, reeds staan hier en daar de
schoven op den akker. De oogsttijd is
aangebroken. De droogte is oorzaak dat
óp verschillende plaatsen vroeger ge
oogst wordt dan wenschelijk ware,
op de hooge akkers is het koren dood
gebrand inplaats van natuurlijk gerijpt.
Dat is echter het risico, dat de boer
loopt, dat is een factor die hij niet in de
hartd heeft, evenmin als zijn koren ver-
hagelt of er ziekte komt onder zijn vee.
De boer begrijpt, meer dan menig an
der: wasdom en gedijen, liggen in des
Hoogsten Hand.
Als het koren echter gemaaid is, kan
het oogsten toch nog zeer ongelijk ge
schieden. D.w.z. overhaast of met in
achtneming van verschillende regels al
naar gelang de weersomstandigheden
zijn. In de eerste plaats kan het schoven
zetten op verschillende wijzen plaats
vinden. Niet iedereen besteedt daaraan
altijd voldoende zorg. Dé garven wor
den ook wel eens tegen elkaar geslin
gerd op een wijze of men denkt dat er
nooit regen zal komen ennooit
wind. We weten voorts te goed hoe ver
schillend de boeren reageeren op het
weer tijdens het oogsten. De een heeft
zijn Ivoren veel vlugger droog dan de
ander, hoewel op beider akker evenveel
regen is gevallen of even weinig zon
heeft geschenen. Niet iederen boer heeft
voldoende geduld om zijn tijd van oog
sten af te waéhten. Velen willen vooruit
met hun werk, willen collega’s in tempo
de loef afsteken en rijden steeds met den
wagen naar den akker op een tijdstip
dat het koren amper droog is. Zij halen
hun oogst te vroeg binnen. Maar als
buurmans wagen naat den akker rijdt,
kijkt de collega ook eens bij zijn scho
ven en als dan de vrouw vraagt: is ons
koren, ook niet droog, die en die halen
al binnen, dan breekt zijn weerstands
vermogen en hij haalt ook.
Want het binnentrekken bij den een
werkt aanstekelijk op den ander.
HET GEVOLG.
Straks wordt er gedorscht in ’t stof,
straks-zit de haver goed in broei, straks
wordt het graan aan de P.l.C-A. gele
verd en gewaardeerd op B met drogen
of zelfs öp C plus drogen en de klaag
zangen zijn niet van de lucht. Er-is ver
schil tusschen hetgeen de een doet en
de ander. Werken met oordeel is wer
ken met voordeel zegt terecht een
spreekwoord. De eene boer wacht óók
met oogsten z’n tijcj af, de ander is te
vlug. De oogst droog binnen rijden ligt
niet altijd, maar wel dikwijls aan de
boer zelf. Te vlug binnen halen kan tij
delijk voordeelig lijken, maar geeft
veelal schade bij het dorschen en nog
meer bij het afleveren van het zaad.
Schade dus voor den boer bij de uitbe
taling, maar ook schade aan het graan,
dat ons volk moet voeden.
Daarom akkerbouwers groot en klein,
oogst met overleg, wacht tot Uw koren
droog in schoven of schelven op het
land staat en laadt het dan op den wa
gen naar Uw schuur of deel, maar niet
vroeger.
Adve^tentiën per regel:
Öinsdagspummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.'
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg.' p. looper 42 ct. p. kwartaal.
teekenis voor het verdere verloop van
den oorlog te ónderschatten, meenen we
toch dat er ook nog andere factoren op
de uitslag van den oorlog inwerken. Het
algemeene beeld van deze wereldkrljg
wordt in buitengewone mate beheerscht
door de motorische krachtsontwikkeling
en hierbij speelt
de olie
een zeer belangrijke rol.
Doordat Roemenië thans zelf in oor
log is, kan de productie uit dit olie-
gebled niet in die mate worden opge
voerd als voor het geweldige gebruik
noodzakelijk is en zeker is het, dat de
vroegere leveranties aan Engeland en
andere neutrale landen onmiddellijk wer
den stopgezet. Voor de instandhouding
van de Engelsche vloot, haar gevechts
waarde en eveneens voor de luchtvloot
moeten dus andere bronnen worden aan
geboord en daarom juist gaat de groo
te belangstelling momenteel uit naar de
olievelden van-Bakoe.
Waarschijnlijk is de geheele veldtocht
in Syrië ondergeschikt geweest aan dit
probleem: de beveiliging van de olie
velden in en om Bakoe. Wanneer we
even een kaartje van dit gebied bestu-
deeren, dan blijkt ons, dat aan de Zwarte
Zee de bekende petroleumhaven Batoem
ligt en tuschen deze plaats en Bakoe
vindt men de groote pijpleiding, die de
olie naar de havenopslagplaatsen pompt.
Dan wordt ons ook direct de bedoe
ling duidelijk van de Engelsche troepen
concentraties aan de Zuidkant van Tur
kije. Irak is geheel onder Engelsche in
vloedssfeer, maar met Iran is dat nog
niet geheel in orde. Wil men dus de olie
velden van Bakoe veilig, stellen en een
verbinding tot stand bréngen tusschen
de Engelsche troepen in Syrië en de
Sovjet-legermacht, dan zou dit niet an
ders kunnen gebeuren dan over ’t Turk-
sche grondgebied of over dat van Iran.
Kiest de Engelsche legerleiding den weg
over Turkije, dan is daarmee onmiddelijk
de neutraliteit van dit land in gevaar
en zou het wel eens kunnen gebeuren,
dat de tegenstand van de Turken de En-,
gelschen zoolang in bedwang kon hou
den, dat ook op dit front de Engelsche
hulp weer te laat komt.
Juist het buitengewone belang voor
beide partijen en de belangrijke rol, wel
ke de olie in deze moderne wereldwor-
steling Speelt, deed ons besluiten voor
vandaag iets uitvoeriger het groote be
lang der olievoorziening te bespreken.
Bovendien beschikt Rusland over nog
meer olievelden, zooals die in de Kau-
kasus, om welks bezit nog meermalen
strijd zal worden gevoerd.
De wereldbarometer staat ook in dit
deel van de wereld nameen betrekkelijke
rustperiode weer op storm.
In het hooge Noorden
van Rusland heeft de sltfijd tussohen
Sovjet-Rusland en Finland,’weer geheel
andere problemen op den voorgrond ge
bracht.
Is de situatie zooals die’ zich thans
aan het Zuidfront ontwikkelt, in groote
trekken gelijk aan den oorlog van
1914-1918, ook aan het Noordelijk front
vinden we veel punten van overeenstem
ming.
.^Zuinigheid toet vlijjt bouwt huizen
als kasteelen”, zeidèh onze voorouders;
en zuinigheid is een deugd, die nog al
tijd door het meerendeel der Nederlan
ders wordt beoefend. Wij zijn vaak zui
nig, bij het akelige af. Zuinigheid kan
dikwijls overdreven worden; doch in den
tegenwoordigen tijd kan ze bijna- niet
worden overdreven.
Het ligt niet in onze bedoeling;’ hier
een preek af te steken over de zuinig
heid; maar wel willen wij opkomen te
gen de sleurgewoonte van diegenen on
der ons, die niet gewoon zijn om zoo
nauw te kijken. Niet, omdat zij spilziek
zijn, doch alleen omdat zij hét zich heb
ben aangewend, royaal met alles om te
gaan. Zij kunnen zich blijkbaar nog niet
losmaken van het denkbeeld, dat alles
niet meer zoo is als vroeger.
Hoe verkeerd dit denkbeeld is, behoe
ven wij hier niet uiteen te zetten. Het
wordt op alle manieren en in alle toon
aarden verkondigd: weest zuinig! Weest
zuinig met alles! Er kan, gebrek komen
aan dingen, waarvan men dacht, dat zij
nog in betrekkelijken overvloed voorhan
den waren. In deze dagen heeft alles
waarde, onverschillig wat het is; en nie
mand kan zeggen, of er niet op zekeren
dag schaarschte aan zal ontstaan.
Het is een algemeene, logische regel,
dat ontstaande schaarschte voert tot in
krimping van het gebruik, onverschillig
op welk gebied. Het instinct zelf leidt
ons vanzelf tot het nemen van dezen
maatregel. Reden temeer, om ons er in
den tegenwoordigen tijd aan te. wennen.
In de bezuiniging op gas en electriciteit
zien wij deze bezuiniging van hooger-
hand toegepast; op ons rust de plicht,
dit’ voorbeeld in eigen kring en op elk
gebied na te volgen.
Wie dit niet dóet, zal te eeniger tijd
zelf de gevolgen van zijn nalatigheid on
dervinden. Wij hebben het in eigen hand
de slijtage van bijvoorbeeld kleeren en
meubelen tegen te gaan. De tijd van
léven uit den' korf zonder zorg is voor
bij.
Wij hebben falie gelegenheid gehad
om ons geleidelijk aan te passen aan
de nieuwe normen, die thaps gelden. Het
is .waar, dat men zich er dikwijls toe
moet dwingen om er aan te denken, dat
alles niet meer is zooals vroeger en dat
wij niet meer met alles zoo kwistig kun
nen omgaan als velen ónder ons dat
vroeger gewoon waren.
Vergeten wij vooral niet, dat de Ne-
derlandsche economie een buitengewoon
zwaren tijd doormaakt. Wij ondervinden
het allen aan den, lijve. En er gaan waar
schuwende stemmen genoeg op, die ons
er aan herinneren, dat wij het einde nog
niet bereikt hebben. Wij moeten niet al
leen zuinig zijn tot het alleruiterste, neen
wij moeten woekeren met het weinige,
dat wij hebben.
Dat het noodig is kunnen wij opma
ken uit het feit, dat voortdurend meer
goederen worden opgenomen in het dis
tributiesysteem en dat ook de nog niet
gedistribueerde goederen blijkbaar
schaarscher worden.
Het is meer dan noodig, dat wij bre
ken met de sleur, om „van den gröoten
boom” te teren.
Ieder Nederlander heeft het zich goed
in te prenten: thans is het geen kwestie
meer van „wees zuinig met dit of met
dat”, doch het parool is thans: „wees
zuinig met allés”. Wij moeten doordron
gen zijn van de noodzaak, om óp de
kleintjes te letten. Wij moeten het doen
uit eigen overtuiging, en niet, omdat het
van bovenaft wordt voorgeschreven. Het
is in ons eigen, welbegrepen belang.
Men zou het een „zuinigheidscampag-
ne” kunnen noemen en dat zou niet
overdreven zijn. Er Is inderdaad op het
oogenblik geen enkele andere campagne
die het in belangrijkheid voor het alge
meen volkswelzijn wint van de zuinig-
heidscampagne.
Gas.
Het minimum, dat voor ’t gas
verbruik is toegestaan is 60 M3.
per tweemaandelijksche periode.
Een ieder is dus gehouden om
zijn verbruik met 25 te vermin
deren. Slechts in die gevallen, dat
men daarbij beneden de hierboven
vermelde minima zou komen, mag
men her toegestane minimumver-
bruik aanhouden.
Bij overschrijding van deze voor
schriften kan een boete opgelegd
worden ten bedrage van 50 tot
300 van het te hooge verbruik
en kan afsnijding van den toevoer
volgen.
Behoudens de met name ge
noemde uitzonderingen (bedrijven
van openbaar nut en bedrijven,
welke voor de voedselvoorziening
werken) is ook ieder bedrijf ver
plicht tot een beperking van
25
Aangezien een regelmatige voor
ziening met gas en electriciteit al-
ieen gewaarborgd zal zijn, wan
neer door samenwerking van alle
verbruikers de noodzakelijke be
sparing wordt verkregen, zal in de
naaste toekomst zeer streng wor
den opgetreden tegen overschrij
ding van de verbruikshoeveelhe-
den, waarop men recht heeft.
De overschrijding van de rant
soenen behoeft niet meer per 2*-
maandelijksche periode geconsta
teerd te worden, doch overschrij
ding in een bepaald gedeelte dezer
periode van een evenredig deel
van het rantsoen, waarop de be
trokkene voor de geheele periode
recht heeft, is eveneens ten streng
ste verboden. Dit gedeelte der pe
riode zal échter, niet korter zijn dan
een week. Slechts voor industrieele
bedrijven, welker aard een gelijk-
matige verdeeling van het rantsoen
over de geheele periode niet toe
laat, kan een uitzondering gemaakt
worden.
In( alle plaatsen des lands zul
len in verband hiermede tusschen-
tijdsche meteropnemingen plaats
hebben en indien bij bepaalde ver
bruikers overtreding wordt gecon
stateerd, zal tot het nemen van
maatregelen, als onmiddellijke af
snijding van den toevoer, worden
overgegaan.
Het kan niet worden geduld, dat
door gebrek aan medewerking
van een deel der verbruikers de
geheele voorziening met electrici
teit en gas zou moeten worden
stopgezet. Een dergelijk gebrek
aan gemeenschapszin zal met de
daarmede in overeenstemming
zijnde gestrengheid worden behan
deld.
STRENGE MAATREGELEN TE
WACHTEN.
Eenige dagen geleden is er réeds
op gewezen, dat de strengere rant-
soeneering van electriciteit en gas,
welke op 1 Juli j.l. is ingegaan,
nog onvoldoende besparing ten
gevolge heeft gehad. Bij deze rege
ling is aan alle verbruikers,, met
uitzondering van enkele bijzondere
bedrijven,, voorgeschreven het ver
bruik van electriciteit en gas per
2-maandelijksche periode tot 75
van fiet verbruik in de overeen
komstige periode van het vorige
jaar terug te brengen.
Hierbij zijn echter minima toe
gestaan, waaromtrent het volgen
de medegedeeld kan worden:
Electriciteit.
Voor verlichting en andere huis
houdelijke doeleinden dan koken
enz. zijn de volgende minima ge
steld:
a. voor hen, bij wie de meter-
öpname plaats gehad heeft tus
schen 15 Juni en 15 Juli resp. 18,
36 en 52 kwh voor de 4e, 5e en
6e tweemaandelijksche peribde van
dit jaar;
b. voor hen, bij wie de meter-
opneming zal plaats hebben tus
schen 15 Juli enJ5 Augustus, resp.
'24, 46 en 52 kwh voor de 4e, 5e en
6e tweemaandelijksche periode van
dit jaar.
Voor hen, die electrisch koken,
is het minimum bépaald op 150
kwh per tweemaandelijksche pe
riode.
De Burgemeester van BOLSWARD brengt met den meesten nadruk ter
kennis van de ingezetenen,
dat het verwijderen en het beschadigen van V plakkaten
en opschriften en het stellen daarop van vijandig commen
taar, ten strengste gestraft zal worden.
Indien bij herhaling dergelijke plakkaten worden beschadigd of vernield,
zullen, onverminderd anders te nemen maatregelen tegen de overtreders,
ingezetenen persoonlijk met hooge geldboeten worded gestraft.
BOLSWARD, 12 Augustus 1941.
I
I
J
I
'V
1
r
r
k
J
J
I
I
L
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
DEJONC rs NIEUWSBLAD 1
I
