Buitenlandsche Revue. Stadsnieuws. Uit den Omtrek. VEREFFENINGSHEFFING INGESTELD. NAAR INDUSTR1EELE DECENTRALISATIE? 37g!g Jaargang Dinsdag 19 Augustus 1941 No. 63 Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD ft RS, it, r WITMARSUM. Ad verten tl Bn per regel: Dlnsdagsnummer 10 cent Vrijdagsnummer 12 cent Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no.-87926. door :ieef, <ken- jpen- van s, die 'even -Unie 'uilen !oode it. land- ont- bro- doel teen- t tal- gra- fheb- ariaat in 17 :n ld )e BAARD. PLOTSELINGE DOOD. Augustus 1941. Toen mevr, de Lang uit Leeuwarden met een buurvrouw een familiebezoek had afgelegd in ons dorp, en.’s avonds wederom per rijwiel huiswaarts keerde, gleed zij tusschen „De Hem” en „Lucht en Veld” van de fiets en bleek bij nader onderzoek onmiddellijk overleden te zijn. Zij werd terstond naar de dichtbij zijn de boerderij van den heer Oosten ge bracht van eland 1 vaii kken deze ucht- etee- van item- sche- □veel i ge- con- :egen mpe- ver- Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57 Buiten de provincie i 2.10; inn. 15 c; Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. II, i- lii een ;rda- n de goed hu- i on- :gen- over ;enis. i alle ehen ZQI4- stel’ niet be- r als hun van zeer aheel :gen- wa- Brit- j be- ij de amen jven- ijde- van met Ische I dr. i zijn sche lende i on- rigde arine weer jand, be- D uit bet r zee ijnen el ar id st et is e- 1E. van hting eder- )rde” uit- ólks- al 'e :n :n HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA, JONGEMASTR. 8, BOLSVVARD. ZWEMSCHOOL. De temperatuur van het water is he den 17 graden. Heffing bedraagt 4>/2 van het loon van werknemers volgens het Loonbelasting- besluit. Zij wordt van werkgevers geheven. Het Verordeningenblad bevat een be sluit van de secretarissen-generaal van de departementen van Sociale Zaken en van Financiën betreffende de vereffe- nirfgsheffing. Hierbij wordt het volgende bepaald: Artikel 1. (1) Van werkgevers wordt een vèreffeningsheffing geheven. (2) Als Werkgever wordt beschouwd hij, die aan een werknemer loon ver schuldigd is, als werknemer wprdt be schouwd hij, die volgens de artikelen 2 en 3 Van het Besluit op de Loonbelas ting 1940 (no. 224/1940) en de mét be trekking tot die artikelen uitgevaardigde uitvoeringsvoorschriften aan de loonbe lasting is onderworpen. Artikel 2. (1) De heffing wordt naar den maatstaf van het loon geheven. (2) Het loon wordt opgevat en bere kend volgens de artikelen 4, 5 en 6 van het Besluit op rie loonbelasting 1940 ën de met betrekking tot die artikelen uitgevaardigde uitvoeringsvoorschriften' met dien verstande, dat niet als loon worden aangemerkt: T) 'belooningen, welke uit een vroe gere dienstbetrekking van den genieter of van een ander worden genoten; 2) belooningen, welke als commissaris van een vennootschap, vereeniging of andere rechtspersoon worden genoten; 3) be looningen, welke worden genoten uit- Toen we in ons vorig weekoverzicht de gedachte opperden, dat het zwaarte punt van den wereldkrijg momenteel niet in het Westen, noch in de Aziatische wereld, noch in Amerika gezocht moet vjorden, maar in het Zuid-Oostelijk deel van Europa, irich- om- riste- ver- n ter n te- Er ir bij inten van ische Ten slotte nog een kleine beschouwing over den strijd in Afrika. De berichten over dit deel van het oor- logsterrein zijn zoo schaarsch, dat men onwillekeurig in de veronderstelling gaat leven, dat de strijd hier reeds beslist is. Dat is geenszins het geval. Er wordt nog verwoed gevochten en speciaal Tobroek wordt meermalen in de oorlogsberichten genoemd. Regelmatig bestookt de Duitsch-Itali- aansche luchtmacht deze vesting, maar tegen de door de natuur geschapen ver sterkingen hadden deze aanvallen tot nu toe weinig resultaat. Indertijd hebben de Italianen na jarenlange arbeid van deze rotsachtige havenplaats door middel van forten, betonnen kazematten, verscholen machinegeweerstellingen en tankvallen -een vrijwel onneembare vesting gemaakt Deze versterkingen zijn in het gevechts terrein praktisch onzichtbaar. 1770 ka zematten liggen diep onder den bega- nen grond en de ingang is niets anders dan een smalle gleuf in den bodem. Juist daarom hebben de luchtaanvallen wei nig succes en kan deze vesting de op- marsch der verbonden troepen naar Alexandrië nog geruimen tijd tegenhou den. lezen en ging Ds. B. voor in gebed. De predikatie geschiedde naar aanlei ding van de tekst Coll. 1 23a: „Indien gij maar blijft in het geloof, gefundeerd en vast, en niet bewogen wordt van de hoop des Evangelies.” Gezongen werd Ps. 89 1 en 7. Spr. herinpert aan de woorden van Paulus, n.l. het geloof in Jezus Christus. Na de preek zong de gemeente Ps. 138 4 en richtte de scheidende predi kant zich tot Burgemeester R. Kuipers van Hennaarderadeel en dankte dezeh voor zijn tegenwoordigheid, hem sterkte 'toewenschend voor zijn verantwoorde lijke taak. Ook sprak Ds. Bouman woor den van dank voor de samenwerking en contact die de ringpredikanten onder el- kadr steedls mochten ondervinden m.i. Ds. fen Have van Oosterend (thans con sulent), Ds. Germans van Kubaard, Ds. P. van Wijnen van Winsum, Ds. W. F. ten Bruggenkate van Oosterlittens en Ds. H. van Niel van Burgwerd, welke allen aanwezig waren. Voorts werd gesproken tot de kerk voogden van Spannum en Edens, kerke- raad, koster, organist en ten slotte de gemeente in haar geheel, waarvan reeds persoonlijk afscheid was genomen. Spreker dankte allen nogmaals en bad „Blijf in het geloof”. Na de dankzegging werd gezongen Gez. 189 6. Namens de Evangelisatie Oosterlittens, vervolgens* het woord gevoerd door ouderling L. Eringa, die in gevoelvolle bewoordingen Ds; en Mevrouw Bouman dankte voor alles wat zij in het belang der gemeente hadden verricht. Hij liet de scheidenden toezingen de laatste 4^ regels van Gez. 96 (gewijzigd). Namens de Evangelisatie Oosterlittens als vice-praeses der Ring Bolsward en als consulent 'werd daarna nog gespro ken door Ds. P. ten Have van Oosterend en ten slotte namens de'beide! kerk voogdijen door den heer A. D. de Boer, die den scheidenden predikant en zijn echtgenoote het beste toewenschte en vervolgens verzocht Ds. Bouman toe te zingen Ps. 121 4 „De Heer zal u steeds gadeslaan” enz. Na de zegenbede was de dienst geëindigd. Het kerkgebouw was tot in alle hoe ken bezet. Als de fabrieksarbeid weer meer ge decentraliseerd werd, zouden de fa brieksarbeiders ook het contact met het platteland niet meer behoeven te verlie zen, zooals nu, bij de concentratie van de industrie in de groote steden, het geval is. Deze arbeiders zouden, ter af wisseling van hun werk in de fabriek, ^werkzaamheden in het boerenbedrijf kunnen verrichten, hetgeen vaak strookt met hun aanleg en derhalve het levens geluk in die kringen zou bevorderen. De huisvlijt welke vroeger ten platte- lande op verschillende plaatsen werd beoefend, is door de toeneming van de mechanische' productie vrijwel geheel verdwenen. Zij zou kunnen herleven, in diep het gelukte door gebruik te maken van kleine machines ook den plattelands bewoner in de nijverheid in te schake len. Dit zal dek te gemakkelijker gaan, nu de noodige kracht in den vorm van electriciteit in bijna elke woning ter be schikking staat. In tijden van mindere drukte in het landbouwbedrijf zouden industrieele pro ducten kunnen worden vervaardigd voor plaatselijk gebruik, welke goedkoop zou den kunnen zijn, omdat er geen distri- butiekosten op ballen. Behalve deze vorm van| huisindustrie, zou het ook mo gelijk zijn, kleine fabrieken op de dorpen te stichten, waar de arbeiders alleien werken als er slapte is in den land bouw. Een dergelijke vorm van decentralisa tie van de industrie is niets nieuws. Op het Elzasser platteland, en in de Itali- aansche Alpen treft men zoo kleine tex tielfabrieken aan, die met succes tegen groote stedelijke bedrijven kunnen con- curreeren, omdat het geldloon ten, plat- telande lager kan zijn. In den oogst tijd staan de weefgetouwen stil, daar elke wever een eigen landbouw of tuin bouwbedrijf heeft. i Ook in Zwitserland in het Jura-ge- bergte komt het voor, dat in de schuren de boerderijen automatische draaiban ken staan opgesteld welke regelmatig worden nagezien en bijgesteld. Ook op andere plaatsen, o.m. in Ame rika, zijn proeven genomen met decen tralisatie van de industrie. In ons land met ^ijn zeer dichte be volking is op hef gebied van de decen tralisatie der industrie nog weinig ge daan. Echter is aan methodische vesti-' ging van industrieën van overheidswege in ons land, waardoor men deze vooral had kunnen plaatsen in gebieden met ’n overschot aan arbeidskracht, weinig aandacht besteed. Waar tegenover staat dat de industrieelen zelf aan dit pro bleem al veel aandacht besteed hebben. Het ware echter gewenscht, dat de overheid medewerkte aan decentralisa tie van bestaande of nieuw op te rich ten industrieën, waardoor de arbeids reserve ten plattelande kan worden be nut, zonder dat de menschen naar de fabriekssteden behoeven te verhuizen en het verband met het eenvoudige leven ten plattelande gaan verliezen. Op deze wijze zou misschien ook kun nen worden meegewerkt aan, de oplos sing van het kleine boerenvraagstuk, dat, zooals de ervaring reeds heeft ge leerd, zoo uitermate moeilijk is. hadden we niet kunnen denken reeds zoo spoedig een bevestiging van deze vermoedens te ontdekken. De geheele tactiek van de Duitsche legerleiding schijnt er wel op gericht te zijjn om zoo vlug mogelijk de geheele Oekraine te bezetten en daardoor even eerder bij, de olievelden van den Kaukhsus aan te komen dan de Engelschen, die met dit zelfde doel voor oogen de ppmafsch vanuit Syrië voorbereiden. Wanneer U de vraag zou stellen: wordt deze doelstelling door beide par tijen dan zoo openlijk toegegèven? dan zouden we een positief antwoord schul dig moeten blijven. Een oordeel over' een bepaalde situatie of het doel van de een of andere inzet, wordt niet bepaald door hetgeen men hierover in de bla den léést, maar juist in datgene wat men niet leest. Met een beetje combineerep komt men er dan gemakkelijk toe een stelling op te bouwen, die natuurlijk niet in alle gevallen juist is, maar die toch meerdere keeren de juiste doelstel ling benadert. Het directe resultaat van dezen strijd in het Zuiden van de Sovjet-republiek is trouwens voor de Duitsche legerlei ding niet te versmaden, Met de spoedig te verwachten verovering van de belang rijke Zwarte Zee haven Odessa is niet alleen een belangrijk strategisch punt bereikt, maar wordt ook een moreel suc ces geboekt. In de Zwarte Zee lag voor- loopig de Russische vloot veilig gebor gen, maar wanneer vla Odessa-deze zee door mijnen en onderzeebooten onveilig wordt gemaakt, is de mogelijkheid, dat deze vloot nog iets zal presteeren tot nul gereduceerd, terwijl we bovendien niet moeten vergeten, dat Odessa, de Bosporus en, de Dardanelles drie namen zijn die in één adem genoemd mogen worden, ten opzichte van de Middelland- sche Zee. Wanneer Duitschland er momenteel alles op zet de Oekraine te veroveren, dan heeft dit ook nog een anderen ach- (tergrpnd, n.l. de grondstoffenvoorzie ning. Als bekende korenschuur van de Sovjgt-Unie levert de Oekraine 60 van de totale graanopbrengst, voorts 85 van de geheele suikerproductie, 80 van de steenkolen, 95 van het mangaanerts, doodig voor de staalfabri- cage, 80 van de ijzer- en staalpro- ductie en 70 van alle landbouwvoer tuigen. De aan mineralen zoo rijke Oe kraine *is dertienmaal zoo groot als Ne derland. Deze wereldkrijg is niet in de laatste plaats een economische strijd of laten we het anders formuleeren, een strijd om de .economisch^ macht, en iedereen kan begrijpen, dat aan mine ralen en grondstoffen rijke gebieden daarin een belangrijke rol spelen. Een ander niet minder belangrijk feit is de ontmoeting tusschen Roosevelt en Churchill, belangrijk juist daarom, dat een klein tipje wordt opgelicht van de sluier, die de na-oorlogsche doelstellingen van Amerika en Engeland bedekte. Van vér strekkende beteekenis is dparbij par. 3 dat spreekt van een volledige ontwapening van alle volken. Het is haast te mooi om waar te zijn. Immers,/ wanneer we allemaal, zonder uitzondering, tot een ontwapening kun nen komen, is ook de kiem van een nieuwe oorlog weggenomen. Ook par. 2 is belangrijk, n.l.: Elk land moet vrij zijn in het kiezen van zijn eigen regeeringsvormmet ’t oóg op den vrede en de veiligheid der wereld zal echter ’t huidige regime in de As-staten moe ten verdwijnen. Dat is op zijn zachtst uitgedrukt weer echt Etigelsch. Men dient toch eerlijkheidshalve te erkennen, dat de doelstellingen van de As-staten voor een zeer groot deel voortkomen uit hun behoefte aan expansie. Ten tweede Is dit regime in Duitschland door de meerderheid van het volk aan de macht gekomen, waardoor het zijn zelfrespect dat na den oorlog in 1918 geheel zoek .was, weer heeft terug gekregen. In de acht punten van Roosevelt en Churchill wordt een belangrijke vraag onbeantwoord gelaten, n.l. Wat zal de positie van de Sövjet-Unie zijn, wanneer eenmaal deze oorlog is geëindigd? Volgens later binnen gekomen berich ten zijn beide staatslieden voornemens aan Stalin een voorstel te doen tot een bespreking tusschen Sovjet-militairen en hooge Britsche en Amerikaansche verte- génwoordigers. In deze conferentie zal dan worden besproken naast de strategische positie van het Sovjetleger, de positie van de Sovjet-Unie in de wereld na dezen oor log, alsmede dd invloedssferen en de toekomstige ideologische vorm van W.- Europa. De Duitsche bladen geven natuurlijk uitvoerig commentaar op de reeds ge houden besprekingen. In deze artikelen, in de gesprekken van den gewonen man, in de politieke leringen/hoort-men steeds weer argu menten, die men Roosevelt en Churchill, min of meer als tegenvragen op hun acht punten zou kunnen voorleggen r Bestaat er een vrijheid ter zee voor iederêen en #dus ook voor de autoritaire landen? Is Roosevelt bereid zich te onderwerpen aan een internationale contröle en de steunpunten der Vereenigde Staten te sloopen, daar die dan overbodig zijn ge worden? Is hij bereid het plan van een twee-oceanen-vloot en dus een omsinge ling van Japan, op te geven? Is hij be reid de Monroe-leer te herstellen en af stand te doen van den economischen oorlog? Wat denkt Roosevelt van zijn kant voor de bestrijding van het bol sjewisme te doen? Deze en vele dergelijke vragen, die volgens de opvatting van officieuze krin gen Europa en de wereld veel meer be lang inboezemen dan de punten der laakbare verklaring, worden levendig besproken. Met vroolijkheid heeft men kennis' genomen van de opmerking van bepaalde Engelsche bladen, dat de Ver eenigde Staten en Engeland grooten dank verschuldigd zijn aan de beide staatsmannen, die het risico van een ge vaarlijke reis op den Oceaan hebben ge nomen. Als bepaalde bladen de punten der verklaring „Roosevelts oorlogsdoel” noemen, Is dat onjuist, want Roosevelt kan iri het geheel geen oorlogsdoel op stellen, aangezien Duitschland niet in oorlog is met de Vereenigde Staten. sluitend of nagenoeg uitsluitend wegens het verrichten van huiselijke diensten in de huishouding van private personen; 4 belooningen, welke anders dan inge volge een arbeidsovereenkomst uit een publiekrechtelijke dienstbetrekking wor den genoten; 5, belooningen, welke als’ leerkracht in dienst bij een inrichting of instelling van onderwijs worden genoten indien de leerkracht door het Rijk pen sioen is verzekerd; 6) belooningen, voor verrichten arbeid, jndien den werkne- nemer te dier zake door het rijk pensioen is verzekerd; 7) belooningen, welke in dienst van een publiekrechtelijk lichaam worden genoten, indien den werknemer bij een Verordening, welke voldoet aan de in artikel 36 der Invaliditeitswet ge stelde voorwaarde, pénsioen is verzekerd bij invaliditeit en ouderdom; 8) beloo ningen, welke in dienst van een onder nemer van een spoorwegdienst, als be doeld bij de Spoorwegwet, worden geno ten, indien voor den werknemer een re geling betreffende pensioen bij invalidi teit en ouderdom is getroffen, welke voldoet aan de in art. 38 der Invalidi teitswet gestelde vooiwaarden; 9) be looningen, welke ingevolge een dienst betrekking worden genoten, waarbij ten aanzien van pensioen bij invaliditeit err ouderdom een regeling is getroffe welke voldoet, hetzij aan de' in artikel 39 'der Invaliditeitswet, hetzij aan de in artikel 40 der Invaliditeitswet gestelde voorwaarden. (3) Onder commissarissen worden voor de toepassing van lid 2 onder 2, verstaan de- personen, die, ondA wel ken naam ook, belast zijn met het toe zicht op het bestuur, ongeacht of zij bij komstig pok aan de bestuurszaak deel nemen. Artikel 3. (1) De heffing bedraagt 4i/2 ten honderd van het loon. (2) De heffing is verschuldigd ten da- 1 j 12-23 uit het Nieuwe Testament ge- ge, waarop het loon is uitbetaald, verre7 kend-of op eenigerlei andere wijze ter beschikking van den werknemer of van een derde is gesteld. Voorschotten wor den als uitbetaald loon aangemerkt. x Artikel 4. (1 De heffing is verschul digd door den werkgever. (2) Met toestemming van de door den secretaris-generaal van het Departement van Sociale-Zaken ingevolge artikel 5 der Verordening no. 217/ 1940 aangewe zen instantie (College van Rijksbemid- delaars) mag de werkgever op het loon van den werknemer een bedrag van 1 ten honderd inhouden. Artikel 5. (1) De werkgever is ver plicht de heffing af te dragen indien ook loonbelasting afgedragen moet wor den tegelijk met deze met overeen komstige toepassing van de bepalingen, welke gelden vóór de loonbelasting. (2) Het loon, waarover de heffing is berekend en het bedrag van de heffing worden op de aangifte van de loonbe- lasting bedoeld bij artikel 19, lid 1, van het Besluit op de loonbelasting 1940, afzonderlijk vermeld. Artikel 6. De loonbelasting en de in komstenbelasting worden slechts gehe- yen over het bedrag, dat na de inhou ding ingevolge art. 4 lid 2 overblijft. Artikel 7. De artikelen 22 tot en met 24 en 26 tot en mét 40 van het Besluit op de loonbelasting 1940 zijn van over eenkomstige toepassing Artikel 8. (1) De heffing wordt voor de eerste maal geheven' na^r den maat staf van de loonen over tijdvakken, wel ke na 31 Augustus 1941 eindigen en wordt niet meer geheven naar den maat staf van de loonen over loontijdvakken welkd na 31 December 1942 eindigen. (2) De heffing wordt voor de eerste maal geheven naar den maatstaf van de in artikel 10 lid 1 van het besluit op de loonbelasting 1940 bedoelde beloonin gen, welke na 31 Augustus 1941 worden betaald, en wordt niqt meer geheven naar den maatstaf van zoodanige beloo ningen, welke na 31 December 1942 worden betaald. Artikel 9. (1) Dit besluit treedt heden in werking. RIJKSZUIVELSCHOOL. Bij beschikking van den secretaris generaal van het departement van Op voeding, Wetenschap en Cultuurbe- schérming zijn voor het tijdvak van 1 September 1941 tot 1 September 1942 wederom benoemd tot tijdelijk leeraar aan de Rijkszuivelschool alhier, M. ten Cate, alhier; G. Sijtsema te Harlingen, mr. dr. ir. J. Hoogland en C. A. Rein berger, beiden te Leeuwarden, J. Slim te Sneek en W. van der Veer te Enschedé en voor het tijdvak van 1 September 1941 tot 1 November 1942 S. Siersema te Harlingen. 18-8-’41. Benoemd aan een openbare school te Den Haag Mej. J. B^rgsma, onderwij zeres aan de Openbare School alhier. SPANNUM. AFSCHEID Ds. D. BOUMAN. 17 Augustus 1941. Hedenmiddag voud in het kerkgebouw alhier de afscheidspredikatie plaats van Ds. D. Bouman, Ned. Herv. predikant der gecombineerde gemeente Spannum- Edens, na deze ruim vijf jaar gediend te hébben, wegens vertrek naar Arn hem. Na het uitspreken van het votum werd gezamenlijk gezongen Ps. 150 1, 2a en 3b. Hierna werd de Geloofsbelijdenis gelezen, Waarna werd gejzongen Gez. 99 3 en werd het Bijbelgedeelte Coll. PINGJUM Te ’s-Gravenhage slaagde Vbor de akte Nb. met de aanteekening voor pae- dagogiek de heer KI. Wijnalda te Ping- jum. WOMMELS Geslaagd te ’s-Gravenhage vor acte teekenen M.O. de heer A. Tjallema, on derwijzer te Wieringerwaard, afkomstig van Wommels. In een van onze weekbladen wordt de vraag gesteld of het niet wenschelijk is, over te gaan tot decentralisatie der in dustrie. Deze-kwestie lijkt,ons van zeer groote beteekenis voor ons volk, vooral ook met het oog op prijsbescherming van-de noodzakelijkste agrarische pro ducten. De tegenstellingen tusschen de stad en het platteland moeten worden verkleind en aangestuurd bp samenwer king tusschen industrie en land- en tuin bouw. Deze schrijver toont zich 'een voor stander van decentralisatie van de nij verheid, is dus blijkbaar een tegenstan der van het concentreeren der productie in groote bedrijven, waarvan hij als na deel noemt: het duurder maken van de arbeidskracht. Verder is het bekend, dat bij concentratie van de bedrijven het aandeel der distributie-kosten in den eindprijs der producten stijgt. t S, i A X w I DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen De Bolswardsche Courant en Westergoo Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel A Telefoon No. 451

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1941 | | pagina 1