De Disiribulie-ftmDienaap.
Buitenlandscbe Revue.
De Oorlog
V=VICTORIA
De Bolswardsche Courant en Westergoo
No. 73
^YILTEU
Uit den Omtrek.
Stadsnieuws.
37*£ Jaargang
Dinsdag 23 September 1941
n
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraai, BOLSWARD
A
V
Dertien koopvaarders
vernield.
Duitschland wint
voor Europa
op alle fronten
e
n
r
OOK HIJ IS SLECHTS EEN
MENSCH.
September 1941.
Benoemd tot hoofd der Kleuterschool
alhier mej. K. Boermans, afkomstig van
Bolsward.
September 1941.
Benoemd als monsternelmer aan de
Coöp. Zuivelfabriek alhier de heer W.
J. Boonstra.
Advertentiën per regel:
Dlnsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb, prijs.
Giro no. 87926.
IJTENS-BAARD.
KERKNIEUWS.
De beroepen predikant ds. Kosters van
Terschelling is voornemens op Zondag
12 October a.s. zijn intrede te doen, ’s
morgens te IJtens en ’s middags te
Baard.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld tr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
ook maar eenig denkbeeld heeft.
Een beetje meer waardeering voor de
taak van den distributie-ambtenaar is
dan ook noodig. Ook hij is slechts een
menschl Heeft zijn fouten en gebreken!
Denkt U daaraan eens, wanneer U weer
den gang maakt naar het distributie
kantoor? Wederzijdsch begrip kan vele
onaangenaamheden ondervangen.
H-n.
Het competitierad is Zondag j.l. be
gonnen te draaien en heeft zich voor de
'CAB-ploegen niet gunstig ingezet.
Voormiddags om 12 uur de wedstrijd
CAB III tegen HZC III waarvan we de
eerste helft hebben meegemaakt.
Daar zitten nogal eenige zwakke pun
ten in dit elftal, voor een deel veroor
zaakt doordat jenkele 'spelers nog de
kaatssport beoefenden en dus met eeni
ge invallers moest worden gewerkt.
Het verband in de opstelling was ho-'
peloos zoek. We veronderstellen dat dit
elftal in de origineele opstelling tot be
tera prestaties in staat is.
’s Middags 2 uur vond de eerste com
petitiewedstrijd voor CAB I plaats te
gen Harlingen I.
Afgaande op het de vorige week ge
presteerde in de wedstrijd tegen Sneek I
waren we optimistisch gestemd, maar
dat is op een groote teleurstelling uitge-
loopen.
Als geheel zat er in de ploeg geen ver
band, zelfs de altijd uitstekend werkende
keeper deelde zoo nu en dan in deze al
gemeens malaise.
Reeds spoedig na den aftrap was het
merkbaar, dat Harlingen over een paar
zeer goede vleugelspelers beschikt,
maar dat de keeper niet al te safe is.
De CAB-voorhoede weet hiervan echter
geen profijt te trekken, terwijl de snelle
vleugelspelers van Harlingen meermalen
de CAB-verdediging voor moeilijke op
gaven zetten. Uit een vrije schop voor
Uit het hoofdkwartier van
den Führer, 22 Sept. D.N.B.
Het opperbevel van de Duit-
sche weermacht maakt in een
extra bericht bekend
Duikbooten hebben op den
Atlantischen Oceaan twee vijan
delijke convooien en een alleen
varend koopvaardijschip aange
vallen. In harden strijd werden
dertien zwaar geladen schepen,
waaronder vier tankschepen, in
totaal metende 82.500 b.r.t. tot
zinken gebracht. Een ander schip
werd door een treffer van een
torpedo beschadigd.
Drie bewakingsvaartuigen ont
trokken zich aan den aanval en
lieten het convooi in den steek.
ZWEMSCHOOL.
De temperatuur van het water is he
den 16 graden.
Afgaande op de speciale Duitsche be
richten, welke de laatste dagen over den
strijd in het Oosten bekend worden ge
maakt, heeft de Duitsche legerleiding
het doel van den strijd
tegenl de Sovjets bijna bereikt.
Voor het bereiken van dit doel moest
volgens deskundige kringen ten eerste
het Russische menschenmateriaal voor
een groot deel vernietigd; 2e. het oor
logsmateriaal voor het grootste deel buit
gemaakt; 3e. door deze twee factoren
de weerstandskracht gebroken; 4e. de
verkeerswegen geheel vernield en ten 5e
de oorlogsindustrie onmogelijk gemaakt
Naar de opvatting in bevoegde Duit
sche kringen zijn de voornaamste onder-
deelen van dit plan reeds uitgevoerd,
enkele kleinere details ontbreken nog. De
hoop van den vijand op een verandering
in de weersomstandigheden heeft geen
doel méér. De situatie op het Oostelijke
front is volgens de Duitsche berichten
thans zoo, dat in de noordelijke sector
de strijd om Leningrad zijn hoogtepunt
bereikt; in de midden sector het belang
rijke knooppunt Kiejev door de Duit-
schers is genomen en daardoor een be
dreiging zich openstelt voor de belang
rijke plaats Charkow en de industrie van
het Donetzbekken,
In de zuidelijke sector is Odessa inge
sloten en tracht de Duitsche legerlei
ding verder naar het zuiden op te ruk
ken.
Vooral in deze zuidelijke sector speelt
de toekomstige houding van Turkije een
belangrijke rol, met de ter onzer be
schikking staande 'gegevens is het niet
mogelijk een juist beeld van de tegen
woordige Turksche mentaliteit te schet
sen, maar we blijven vooralsnog bij onze
reeds eerder gelanceerde meening, dat
de neutrale houding op den duur voor
Turkije niet houdbaar meer is. De vele
in omloop zijnde geruchten over Duit
sche troepenconcentraties aan de Bul-
gaarsch-Turksche grens moet men vol
gens Duitsche lezing toeschrijven aan ’n
poging van bepaalde zijde om de onrust
in Turkije, ontstaan door de bezetting
van Iran, af te leiden.
Aan den anderen kant zou men uit
deze telkens weer opduikende geruchten
de conclusie kunnen trekken, dat er toch
ook een kleine kans van waarheid inzit.
Ook is het gerucht verspreid, dat de
Duitsche gezant, Dr. Cladius, te Ankara
onderhandelt over de openstelling van
de Dardanelles Ook hierover is een te
genspraak van Duitsche zijde gepubli
ceerd en eraan toegevoegd, dat Dr. Cla
dius uitsluitend onderhandelingen voert
over ’t handelsverkeer tusschen Duitsch
land en Turkije.
Zoo nu en dan
komen er enkele berichten los die een
eigenaardige kijk geven op de manier,
waarop men bij de strijdende partijen
tracht elkaar de grootst mogelijke af
breuk te doen. Een enkel voorbeeld wil
len we over die praktijk geven.
In Bulgarije verschijnen geregeld
vliegtuigen van vreemde nationaliteit die
parachute met personen en materiaal
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINGA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
hands weet Harlingen, doordat de ach
terhoede niet vlug genoeg ingrijpt, het
eerste doelpunt te maken.
We krijgen hierna een periode met
veel CAB-aanvallen, maar verschillende
soms opgelegde kansen worden totaal
verknoeid.
Na de rust nogmaals een gewijzigde
opstelling in de CAB-ploeg, waarmee vrij
spoedig succes geboekt wordt. Toch is
het weer aan den anderen kant, dat de
tweede goal gemaakt wordt. Een goede
kans voor CAB om de gelijkmaker te
scoren, wordt niet benut; enkele corners
hebben ook geen succes, maar uit een
schermutseling voor het H.-doel waarbij
de bal wel driemaal tegen speler of paal
stui^ belandt de bal qïndelijk in het
doel.
Aan beide kanten wordt nu hard ge
werkt om het winnende doelpunt, wat
ten slotte aan Harlingen met een ver,
goed gericht schot gelukt.
De uitslag 2-3 geeft o.i. zuiver de ver
houding weer.
WITMARSUM.
loniën kan men evenzeer billijk achten
als de Japansche eisch tot eenige ge
biedsuitbreiding in Azië.
In zekeren zin hebben Engeland én
Amerika hetzelfde systeem gevolgd. Men
kan dit met verschillende voorbeelden
bewijzen. Duitschland vindt echter op
dezen .weg naar gebiedsuitbreiding En
geland als de meest belanghebbende.
Japan heeft rekening te houden èn met
Engeland èn met Amerika. Japan moet
evenwel een oplossing vinden, kan het
niet goedschiks dan maar kwaadschiks
en dus ligt hier de economische oorzaak
van den oorlog.
De Japansche majoor Tominage heeft
thans een oproep gericht tot alle onder
drukte volken in Oost-Azië om alles op
het spel te zetten voor den vrijheids
strijd onder leiding van Japan.
Sedert 10 jaar streeft Japan thans naar
de verwezenlijking van het Groot-Azia-
tische ideaal. Ten opzichte van Ned.-
Indië merkte deze woordvoerder'op, dat,
wanneer de een of andere mogendheid
Ned. Indië zou dwingen de levering van
belangrijke grondstoffen aan Japan te
weigeren, de tijd was gekomen om de
dwaasheid van deze kuiperijen te bewij
zen.
Ook de Japansche minster van Oor
log, generaal Tojo, heeft in een radio
rede het Japansche volk er op voorbe
reid ernstig rekening te houden met een
mogelijkheid van de uitbreiding van den
oorlog tot in het Verre Oosten. Wanneer
Japan zich sterk genoeg voelt om na den
veldtocht in China een conflict met Ame
rika en Engeland te riskeeren, dan krij
gen we een herhaling van den wereld
oorlog, maar dan ook om de eindbe
slissing om de wereldheerschappij.
Ook In Amerika
wordt stelselmatig gewerkt aan de op
voering van de oorlogsproductie en de
versterking van de weermacht. De vloot-
steunpunten van de Ver. Staten werden
de laatste dagen weer uitgetreid met
Liberia. Deze neger-republiek met als
hoofdstad Monrovia, ligt tegenover Bra-
zilië’s Oostkust en kan gerekend worden
tot oe reeks Azoren, Kaap Verdische
eilanden, Dakar, St. Helena en Kaap
stad. Het koste Amerika niet veel moei
te deze staat te bezetten, omdat Liberia
in zekeren zin reeds onder voogdij van
Amerika stond. Zeer waarschijnlijk zal
Liberia worden opgenomen in het pa-
trouille-systeem ter bescherming van de
materiaal-zendingen. Hierbij heeft men
dan uitsluitend het oog op de lange leve-
rantielijn van de Ver. Staten naar het
nabije en midden Oosten van Zuid-Afrika
op deze lijn, waar duikbooten en jagers
zoö nu en dan een levendige acitiviteit
aan den dag leggen. Het is een niet te
weerspreken feit, dat door al die maat
regelen Amerika hoe langer hoe dichter
bij den oorlog komt.
In Das Reich wijdt dr. Goebbels een
artikel aan de jongste maatregelen van
Roosevelt. Aan de hand van de feiten
wijst hij op» de steeds duidelijker wor
dende openlijke provocatiebedoelingen
van Roosevelt tegenover Duitschland.
Roosevelt is de man, aldus dr. Goebbels,
die den oorlog, welken hij beloofde te
zullen voorkomen, in een Marathonloop
achternajaagt om hem ten slotte mis
schien toch nog in te halen.
De groote meerderheid van het Ame-
rikaansche volk, aldus vervolgt minis
ter Goebbels, wijst een oorlog af. Het
mag meer Anglophiel zijn, het mag de
Engelschen materieel steunen, over één
ding zijn alle Amerikanen het eens: geen
actieve deelneming aan den oorlog.
Roosevelt wil echter met alle geweld
oorlog en hunkert naar incidenten. De
voorstelling die hij van het „mysterieu
ze” incident met de „Greer” liet ver
spreiden, is even belachelijk als onge
loofwaardig. Men zou den Duitschen
duikbootkapitein nog moeten zoeken, die
onder deze omstandigheid Roosevelt het
genoegen zou doen het eerste schot te
lossen.
Naar aanleiding van Roosevelt’s ver
wijt, dat Duitschland de vrijheid'der zee
bedreigt, herinnert Goebbels aan de be
wering van Churchill, dat de Duitschers
van de zee zijn verjaagd. Dr. Goebbels
stelt de vraag: hoe rijmt men dat? Pat
Roosevelt verder een definitie van de
„Amerikaansche veiligheidswateren”
vermijdt en die aan de Duitschers over
laat, is wel het hoogtepunt zijner pro
vocatiebedoelingen. „Echt democratisch”
noemt dr. Goebbels het streven van
Roosevelt, de V. S. zonder toestemming
van het Congres en tegen den wil van
het volk in den oorlog te laten geraken,
om zijn medeburgers dan voor een vol
dongen feit te kunnen stellen. Hij is zelfs
te laf, aldus besluit dr. Goebbels, om zelf
verantwoordelijkheid voor die handel
wijze te dragen en tracht daarom met
zijn bekende manoeuvres Duitschland de
schuld in de schoenen te schuiven.
De strijd in het Oosten.
ZWARE VERWOESTINGEN IN KIEV.
Van militaire zijde wordt gemeld,
dat de Duitsche troepen in Kiev on
beschrijfelijke verwoestingen hebben
aangetroffen, die de bolsjewisten heb
ben aangericht, alvorens zij de vlucht
namen. Zonder rekening te houden met
de bevolking van de stad en de om
geving werden alle voorraden, die voor
de inwoners van het grootste gewicht
waren, weggesle(ept of verbrand. Water
leiding eiwelectrische centrales werden
vernield. Overal ziet men de ravage
van opgeblazen spoorlijnen en bruggen.
Het strikt noodzakelijke kan de bevol
king zich niet verschaffen.
De Duitsche soldaten, in de eerste
plaats de pioniers, zuiverden het gebied
en de wegen, die voor opmarsch en
ravitailleering noodig waren, van mijn
versperringen en andere obstakels,
zoodat de verzorging der 'strijdende
troepen gewaarborgd is. De bolsjewisten
echter hebben door hun vernielzucht
het leven van tienduizenden op de
wreedste wijze in gevaar gebracht.
In aanvulling op het weermachtbe-
richt herneemt het D.N.B. van militaire
zijdeDe inneming van de hoofdstad
der Oekraine, Kiev, vond ondanks uit
gebreide vestingwerken ten Westen van
de Dnjepr, gelijktijdig van uit het
Noorden en Zuiden plaats, en bewijst,
dat de weerstand der Sovjets door de
hardnekkig oprukkende Duitsche divi
sies infanterie kon worden gebroken.
De val van Kiev beteekent tevens
de ineenstorting van de geheele Sovjet-
verdediging in de Noordelijke Oekraine.
Juist daarop had men in Moskou en
Londen in het bijzonder zijn hoop ge
vestigd. Daar hield men de laatste
weken het Duitsche opperbevel steeds
weer hoonend voor dat het den Duit
schen troepen niet gelukt was Kiev te
nemen. Thans is, na het tot stand
komen van de groote omsingeling ten
Oosten van Kiev en het nauwer aan
halen der omsingeling van de zich nog
ten Oosten van de Dnjepr bevindende
vijandelijke troepen, de geheele Noor
delijke Oekraine in Duitsche handen
gekomen en blijft den Sovjets nog
slechts de Oostelijke Oekraine met het
industriegebied van Charkov en het
Donetzbekken.
De Duitsche opmarsch van het
bruggehoofd Krementsjoeg uit naar het
Noordoosten en de inneming van
Pollawa bewijzen echter, dat ook deze
belangrijke gebieden der Sovjet-Unie
in de Oostelijke Oekraine zich reeds
in het grootste gevaar bevinden.
DE FEESTWEEK.
De festiviteiten in de vorige week
werden Vrijdagmiddag besloten met
gymnastiel^demonstraties van de drie
hier bestaande vereenigingen op de
Marktstraat, onder leiding van den heer
Statema, Leeraar M. O. Gymnastiek.
Het talrijk aanwezige publiek heeft
met groote belangstelling de verschil
lende nummers van het programma ge
volgd en meermalen klonk een spontaan
applaus.
Aan het slot sprak de Burgemeester
een woord van dank tot allen die aan 't
welslagen van deze feestweek hadden
meegewerkt.
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Telefoon No. 451
„Verzoeke niet op den pianist te schie
ten, de man doet ook zijn best,” aldus
werd naar een Wild-West-verhaal
ons wil doen gelooven geschreven
boven een piano in een Amerikaansche
kroeg.
Dit verzoek schoot ons te binnen toen
'we dezer dagen in een gesprek eens
hoorden te keer gaan tegen het distri-
butie(-systeem in het algéjmeen en de
distributierambtenaren in het bijzonder.
In het bovenbedoelde gesprek werd
blijkbaar van de veronderstelling uitge-
gaan, dat de ambtenaar, belast met de
uitvoering van de distributiebepalingen
er alles op zet om het publiek zooveel
mogelijk de last en zoo weinig mogelijk
bonnen e.d. te geven.
Als men het zoo hoorde, dan zou men
zelfs denken, dat de ambtenaar van
meening is, dat het publiek er voor hem
is inplaats van omgekeerd, en dat men
er op het distributiekantoor geen begrip
van heeft dat het publiek vaak met
moeite uit het huishouden breekt of de
zaak verlaat om den gang naar het dis
tributiekantoor te maken. Vooral al die
vragen, die er gesteld worden, zijn het
publiek een voortdurende ergernis, en
vaak krijgt het den indruk, dat deze
slechts gesteld worden uit plaagzucht.
De ambtenaar echter, doet dat alles
niet voor zijn pleizier, en vooral de vra
gen zouden meestal niet gesteld behoe
ven te worden, als het publiek de krant
maar eens beter las. Men kan op het
oogenblik niet buiten een plaatselijk blad
Zonder stamkaart kan men nooit, of na
genoeg nooit op een distributiekantoor
terecht, en toch komen dagelijks nog ve
len zonder dit onmisbare attribuut. Na
tuurlijk worden ze dan teruggezonden
en „men” noemt dat „onzin”. Las men
de krant goed en deed men precies wat
men doen moest, dan behoefde er op
een distributiebureau minder gepraat te
worden en kon alles veel vlugger afge
handeld worden.
De waarheid is dan ook, dat het pu
bliek meer waardeering voor den arbeid
van den ambtenaar zou kunnen hebben.
Inderdaad komen de menschen niet voor
hun genoegen naar het distributiekan
toor. Maar één ding staat onomstoote-
lijk vast: het publiek is vaak voor zich
zelf te gemakkelijk en daarom berokkent
het zichzelf zooveel last.
Lees Uw plaatselijk blad! Als U dat
niet doet, is de ambtenaar daar niet ver
antwoordelijk voor, maar dat is een fout
van Uzelf, daar U in Uw eigen belang
verplicht bent U met alle disfributie-
maatregelen op de hoogte te stellen.
Het publiek moet niet tegenover den
ambtenaar staan. Hij heeft in onze maat
schappij evenzeer een dienst te verrich
ten als een slager, de groeatenboer, de
kolenboer,' en hij is verplicht dezen
dienst zoo goed mogelijk te verrichten.
Hij moet dezelfde service brengen als
een particulier bedrijf. Hij moet trachten
de leidsman te zijn in den doolhof, wat
voor velen de distributie nog is. Maar
hij mag daarbij volledige medewerking
van het publiek verlangen en is zeker
niet in alle omstandigheden verplicht om
als kindermeisje te gaan optreden.
Hij heeft recht op Uw medewerking,
want zoo min de melkboer U Uw melk
in een mandje kan afleveren, zoo min
kan de distributie-ambtenaar U van
dienst zijn, als hij niet op de hoogte is
van Uw verlangens en als U niet op de
juiste wijze Uw aanvraagformulier invult
of tenminste volledige inlichtingen ver
schaft om U daarmee behulpzaam te
zijn. Een beetje soepelheid aan beide zij
den en in dit opzicht kan de ambtenaar
met een dosis zelfbeheersching en de
noodige tact baanbrekend en opvoedend
werk verrichten.
Dan zouden wij het ideaal kunnen be
reiken, dat aan beide zijden van het
loket een beter begrip voor elkanders
moeilijkheden ontstaat en dat betere
begrip kan leiden tot waardeering en tot
samenwerking, welke het mogelijk ma
ken om gemeenschappelijk de moeilijk
heden van de distributie te dragen en te
overwinnen.
Onze vraag is dan ook: Schief niet
op den distributie-ambtenaar, zij het ook
maar met scheldwoorden, doch bèdenk,
dat deze Uw moeilijkheden niet alleen
deelt, omdat hij zelf ook distributie-
moeilijkheden heeft in zijn eigen gezin,
doch dat hij daarenboven nog zorg heeft
voor de reeds zeer omvangrijke en nog
dagelijks toenemende administratie, die
moet worden afgewerkt in een tempo,
waarvan men op geen enkel kantoor
uitwerpen. Dit materiaal bevond zich in
pakken van 100 tot 250 kg. en bestond
uit -aanzienlijke hoeveelheden onftplof-
bare stoffen, helsche. machines, machine
geweren, automatische geweren, pistolen
patronen, levensmiddelen, kleeding, klei
ne radiozenders, instructies voor daden
van sabotage, kaarten, schetsen, Bul-
gaarsch en vreemd geld, vervalschte
Bulgaarsche persoonsbewijzen enz. enz.
Uit de fabrieksmerken en den aard van
het materiaal is onomstootelijk gecon
stateerd dat het van Sovjet-afkomst was.
Uit de gevonden documenten werd op
gemaakt dat dit materiaal in Bulgarije
gebruikt moest worden voor het vernie
len van| verkeerswegen, het in brand
steken van graan en andere voorraden,
het veroorzaken van onrust onder de
bevolking en verstoring van het normale
leven van het land.i
De spanning in en om Japan
is de laatste meer toe- dan afgenomen.
Er zit een zekere Overeenkomst in de
moeilijke tijd welke Japan thans door
maakt en den strijd welke Duitschland
voert voor een beter Europa. Beide lan
den hebben door een_natuurlijke ontwik
keling en bevolkingsaanwas de noodza
kelijkheid onder het oog moeten zien
van de levensruimte. De eisch van de
teruggave van de vroegere Duitsche ko.
-
Extra bericht van Duitsch
opperbevel.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
