Buitenlandsclie Revue.
V=VICTORIA
De Bolswardsche Courant en Westergoo
BET OPGROLIEND
GESLACHT.
Stadsnieuws.
Dinsdag 14 October 1941
No. 79
37— Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
an”
<oe,
f
Sm.
Het nieuwe offensief in het Oosten is,
aanneemt, om het
i
t
i
i
i
r
Duitschland wint
voor Europa
op alle fronten
ou?
ien,
ien.
r
t
r
r
Waarschuwende woorden van een
Inspectrice bij de Kinderpolitie.
BEDENKELIJKE STIJGING DER
JEUGDCRIMINALITEIT.
Advertentiën per regel:
Dlnsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
st
ar,”
11”
de
ijke
ep-
H.
i.V.
'iek
nen
ge
lijk
age
ial-
vei-
.akt
met
4u”‘
gen
ital
ge
ver
ikt,
ten,
oo-
1 is
941
?en
tike
In-
t Is
ven
im-
|ur-
oor
ive-
in-
■ant
dit
dit
dad
tear
:n
irou
hjir
F= VICTORIE=DUITSCHLAND
WINT VOOR EUROPA
OP ALLE FRONTEN!
Wij bieden hier onze lezers en
lezeressen een artikel aan, dat een
schril licht werpt op den huidigen
toestand van een deel van het op
groeiend geslacht. Het is zeer
noodzakelijk, dat de ouders van
oudere kinderen en vooral de on
derwijzers dit artikel met aandacht
lezen. Voor commentaren en bree-
dere inzichten over deze kwestie
houdt de redactie van dit blad
zich bizonder aanbevolen.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
HOOFDREDACTEUR A. J. OS1NOA,
JONGEMASTR. 8, BOLSWARD.
ruilmiddel maar een credietinstru-
ment. Natuurlijk is het ook nog ruilmid
del i— het wordt immers steeds in den
ruil aangenomen maar wanneer de
rullmogelijkheden hoe langer hoe be
perkter worden, zoodat men het niet kin
besteden, dus moet sparen, treedt het
karakter van credietinstrument sterker
op den voorgrond. Crediet is het leveren
van goederen en diensten onder uitstel
der tegenprestatie. Dit geschiedt bij de
tegenwoordige oorlogsfinanciering op
groote schaal. „Achter den gulden en de
Rijksmarksaldi”, zoo schreef de „Deut
sche Zeitung” onlangs, staan reusachtige
productiviteiten der toekomst” dus niet
van het heden. Hieruit blijkt duidelijk
het c r e d i e t-element, dat in de tegen
woordige geldcreatie schuilt.
Het spreekt vanzelf, dat we dit belang
rijke probleem niet uitvoerig in onze re
vue kunnen belichten, maar slechts ter
loops enkele gedachten uit dit belang
rijke artikel kunnen ovememen.
van mej. Eijkman voor alle ouders en
opvoeders een aansporing moet zijn, om
dubbel waakzaam te zijn over hun
kroost.
Juist in dezen moeilijken tijd heeft het
opgroeiende kind, jongen zoowel als
meisje, in ieder opzicht een goede lei
ding noodig. Het mag niet alleen gela
ten worden. Zooals een kloek haar kui
kens tot zich roept, wanneer er gevaar
dreigt, zoo moeten ook wij, ouderen, in
dezen tijd van gevaar voor de jeugd,
doch vooral in den geestelijken zin van
het woord. Zorgt er voor, dat ge het
volle vertrouwen van Uw kind hebt en
behoudt! Want dat is een eerste voor
waarde voor een goede leiding. Zorg er
voor, dat er steeds een goede harmo
nie is thuis, dat het er gezellig is, want
anders zoekt het kind dat, wat het thuis
mist, op straat, met alle funeste gevol
gen daarvan. jDe straat is nooit een
goede leerschool geweest en zij is het
zeer zeker in onze dagen niet.
De ouders, de opvoeders en ook de
onderwijzers hebben in dezen tijd een
ontzaglijk verantwoordelijke taak te
vervullen. Laat men allereerst eens tot
dit besef komen en wanneer men boven
staande waarschuwende woorden van
de Rotterdamsche Kinderpolitie-inspec-
trice gelezen heeft, zal men ongetwijfeld
tot de slotsom komen, dat dit zeer noo
dig is. En laten wij vooral onze kinderen
Ouders, opvoeders, waakt over Uw
kinderen! In dezen tijd gaan ze spoe
diger ten gronde dan ooit, moreel zoo-
opzichten goed uitgeruste troepen van
dezen Russischen generaal verslagen
zijn, blijft er van het zoo hooggeroemde
roode leger niet veel strijdbaars meer
over.
Daaruit moet men nu niet direct de
conclusie trekken, dat de geheele weer
stand van de Sovjets nu ineens gebro
ken is. Ook locale acties zullen aan de
Duitsche legermacht nog heel wat scha
de kunnen berokkenen, maar zooals de
zaken nu staan, is voor een groot opge
zet offensief van die kant geen plaats
meer.
Deze opvatting kan men ook beluiste-’
ren in de Engelsche pers.
Over het geheel genomen begint men
zich nu toch eenigszins ongerust te ma
ken over de defensieve kracht van de
Sovjets. De Londensche bladen spreken
met bezorgdheid over den toestand in de
Sovjet-Unie en over de weinig daadwer
kelijke hulp door Engeland aan de bol
sjewieken.
De Daily Mail doet b.v ’n beroep op
zijn lezers om de optimistische voorstel
ling der gebeurtenissen niet meer te ge-
looven en de feiten onder de oogen te
zien. De regeering moet het land nu ein
delijk op den totalen oorlog instellen.
Ook andere bladen wijzen er op, dat
het hoogtepunt van den oorlogscrisis nu
is bereikt. Niets wijst er echter op dat
Churchill tot iets heeft besloten, of dat
Groot-Brittannië in staat is iets te on-
damejnen wat de Duitsche |opmarsch
kan vertragen.
In militaire kringen te Berlijn wijst
men er op, dat (zooals Dr. Dietrich, de
Duitsche perschef reeds mededeelde) in
den strijd tegen het bolsjewisme de be
slissing is gevallen. Er zijn natuurlijk
nog groote gebieden, die in het Oosten
moeten worden bezet, en ook militaire
operates zullen nog worden uitgevoerd,
teneinde de Sovjet -Unie voor zoover dat
noodig is, stevig in Duitsche handen te
krijgen.
Of de Sovjets in( staat zullen zijn in den
loop van den komenden winter of tegen
het komende voorjaar aan de andere
zajcicr venr/veneen nieuw
te stellen, wenscht men in militaire krin
gen niet te voorspellen. In elk geval zou
voor de vernietiging daarvan geen groot
Duitsch leger noodig zijn.
In de allereerste plaats komt thans de
vraag, welke gevolgen dit Duitsche suc
ces heeft op hei verloop van de geheele
situatie aan het Oostfront en dan denken
we natuurlijk allereerst aan
Turiqe en Japan.
Tot nu toe iud men in Turkije een
sterke pro-Engdsche strooming, die
evenwel door de groote overwinningen
op de Sovjets alfengs minder werd. Een
streep door de Eigelsche berekening op
de sympathie vai de Turken is nu weer
de onderteekenin; van 't Duitsch-Turk-
sche handelsverdag.
Reeds gedurene de Duitsche veldtocht
in den Balkan heft Turkije angstvallig
zijn neutraliteit bwaard, hoewel er ook
toen reeds een terke druk van Engel
sche kant merkbar was. Na de alliantie
tusschen Elngelad en de Sovjets werd
die druk niet rnider, omdat practisch
de geheele Engech-Russische invloeds
sfeer het land mvatte. Men zou den
toestand evenwethans kunnen typeeren
met de bewerin; dat de militaire suc
cessen van Duitsie kant thans ook poli
tieke vruchten bginnen af te werpen.
Een zeer belajrijke factor was daar
bij dat Engelandiet aan Turkije de ga
rantie kon geve van een ongestoorde
invoer van die aikelen, waaraan Turkije
dringend behoehheeft. De nieuwe over
eenkomst met Dtschland die loopt tot
Maart 1943 omt een bedrag van 200
millioen mark .an goederen, welke
Duitschland naaTurkije en omgekeerd
zal uitvoeren.
Door Duitschid worden alle Indu
strieproducten leverd, die voor Tur
kije van grooteeteekenis zijn, zooals
producten van d|zer- en staal-industrje
waarbij ook oogsmateriaal, Turkije
daarentegen lev grondstoffen en le
vensmiddelen wronder katoen, tabak,
olijfolie en delfsfen.
We noemden
in de twee plaats Japan.
Ook voor dit ld hebben de jongste
Duitsche succes groote beteekenis.
Door de ineensting van de Sovjet-
weerstand is Jap in den rug gedekt en
krijgt vooral 1 Drie-mogendheden-
pact Duitschlandlië-Japan weer reëele
beteekenis. In everre deze nieuwe
situatie voor Anka bijzondere proble
men oproept, zae komende tijd moe
ten leeren, maaeker Is het, dat de
Engelsche positii de dicht bij de Ja-
pansche invloedsr liggende gebieden
niet rooskleurigs geworden. In geen
enkele der doongeland bezette ge
bieden zooals infië, Irak en. Iran kun
nen de Engelschen zich beroemen op de
sympathie van de bevolking. )Nu fiet
Donetzbekken geheel door de Duitsche
weermacht wordt bedreigd, is het voor
de Engelschen noodzakelijk geworden ’n
verdedigingslinie aan te leggen, die Br.-
Indië en het Suezkanaal moeten bescher
men. In de Britsche pers heeft men deze
linie de Wavell-linie gedoopt
We mogen gerust de conclusie trek
ken, dat het handelsverdrag van Turkije
en Duitschland door Engeland als een
onvriendelijke daad wordt bestempeld en
waarschijnlijk een. veranderde onderlinge
verhouding teweeg zal brengen.
We hebben ons in de afgeloopen
maanden dikwijls de vraag gesteld:
waarom hebben we nu eigenlijk oorlog?
Waren de tegenstellingen in deze we
reld dan zoo hoog gestegen, dat alleen
een oorlog daarin verbetering kon bren
gen? En bovendien heeft men zich wel
voldoende rekenschap gegeven van het
onherstelbaar leed dat de bevolking op
gelegd wordt? We betwijfelen dat deze
overwegingen voldoende hebben gegol
den, toen men het besluit nam door een
oorlog een oplossing van de bestaande
problemen te forceeren.
Verschillende groepen in onze samen
leving huldigen de stelling, dat oorlogen
onvermijdelijk zijn. Het is van de oudste
tijden zoo geweest en daarom.het
zal wel zoot blijven.
Maar na" elke oorlog blijkt weer op
nieuw, dat de behaalde resultaten bij
lange niet opwegen tegen het geleden
verlies. Oorlogen worden onvermijdelijk,
wanneer de staatsliedep de tusschen de
volkeren1 bestaande tegenstellingen en
spanningen niet langs den weg van min
nelijke schikking en vreedzaam overleg
weten op te lossen.
Dit zal dan het geval zijn, wanneer
werkelijke levensbelangen der volken op
het spel staan,
die zóó zwaar wegen,
dat zij een schikking niet toelaten. We
zullen ons niet in de vraag verdiepen, of
dat voor deze oorlog het geval was.
Daar zal de tijd of beter gezegd de toe-
Konisr over moeien ooruvcivii. toj Kun
nen we dat niet, ook al omdat ons ont
breekt de nuchterheid om de feiten te
beoordeelen en op hun juiste waarde
te schatten en veel van wat voor een
onbevangen oordeel noodig is ons wordt
onthouden. Een der bitterste tegenstel
lingen van dezen tijd, zoo lazen we de
zer dagen in het Handelsblad, is wel
die tusschen de kleingeestigheid, de
kleinheid (van vele met vooroordeelen
overladen menschen, en de geweldige
historische beteekenis van hetgeen zich
in deze dagen om ons heen afspeelt. De
weg naar de werkelijkheidszin is dAAr
smal en moeilijk, waar men zich nog
moet bevrijden van hetgeen een opper
vlakkig oordeel aan ballast heeft meege
geven.
Hij opent (aldus deze schrijver) ech
ter wijde perspectieven dAAr, waar men
de blik vrij laat gaan over eeuwen en
over werelddeelen. Haat en angst zijn
slechte raadgevers omdat zij het be
wustzijn vernauwen en den blik beper
ken. Een blijvende vrede van deze oor
log kan alleen tot stand worden ge
bracht, wanneer allen willen samenwer
ken. Dit kan nooit worden bereikt door
het stelsel van overwinnaars en over
wonnenen, maar alleen door de men
schen van goeden wil, die de samenwer
king als devies in hun vaandel hebben
geschreven.
Een belangrijk Internationaal probleem
is ook nog
de kwestie van het gotfd.
In het verleden en in het heden be-
heerschte dit probleem de samenleving
en ook in de toekomst zal het goud zijn
functie blijven verrichten, maar meer dan
tot nu toe naast den arb.eid.
Onder den (titel: ,/Geld speelt geen
rol”, bespreekt een financieele mede
werker van het Handelsblad de jongste
rede van den Duitschen rijksminister
voor Economische Zaken.
Er is in de laatste jaren wel Iets in de
functie van het geld veranderd. Het
komt niet meer aan op de beschikking
over een groote hoeveelheid geld, maar
op arbeid. De staat moet zich evenwel
die arbeid verschaffen en daarvoor Is
geld noodig. Dat was vroeger metaal-
geld, dat slechts door arbeid kon wor
den verkregen, thans is dit papiergeld,
dat in onbeperkte mate kan worden aan
gemaakt.
Het geld, dat als ruilmiddel wordt
aanvaard, door dengeen, die het in ruil
voor eten prestatie
weer om te zetten In goederen en dien
sten, kan dan een andere beteekenis krij
gen, wanneer het niet meer als zoodanig
te gebruiken is, d.w.z. wanneer men er
niet de begeerde goederen of diensten
voor kan bekomen. Het wordt dan geen
R.K. MOEDERDAG.
De afd. Bolsward van de R.K. Vrou
wenbond vierde Vrijdagavond de jaar-
lljksche moederdag met een feestavond
1n het St Josephgeb'ouw.
Pastoor Nielen hield een toespraak
over het Onderwerp: „De Katholieke
moeder in dezen tijd”, terwijl een aantal
jongedames met veel succes een; tooneel-
stuk opvoerden.
Den volgenden morgen, Zaterdag,
wei het feest kerkelijk gevierd.
vol voor de Duitsche legerleiding ver-
loopen.
Na een zeer grondige voorbereiding,
waarbij vooral de organisatie achter het
front tot in de kleinste bijzonderheden
werd voorbereid, is het Duitsche leger
er in geslaagd een groot deel van het
Sovjet-leger te omsingelen.
De zwaarste druk is voor dit offensief
uitgeoefend op de midden-sector met
Moskou als doel. Het wordt nu nog een
kwestie van korteren of langeren tijd
dat dit doel bereikt kan worden, maar
dan kan men ook gerust zeggen, dat de
weerstand van de Sovjets geheel is ge
broken. Tot nu toe stonden de Sovjet-
legergroepen onder leiding van Timo-
sjenko er in de midden-sector het beste
voor, maar wanneer ook de nog in alle
FILMAVOND IN DE DOELE.
Voor een meer dan propvolle Doele-
zaal draaide Zondagavond de film „Een
hopeloos geval”.
Het is niet alleen hopeloos, maar ook
een leuk geval, zoodat de komische mo
menten nogal dikwijls voorkomen Een
goed gespeelde, aardige film die hét tal
rijke publiek wel kon amuseeren.
Het voorprogramma staat in het tee-
ken van de tijdsomstandigheden. Itali-
aansche monumenten, de strijd in het
Oosten, en de actueele gebeurtenissen
der laatste weken in ons land.
Als mooiste nummer uit dit voor-pro-
gramma meenen we te mogen noemen
de 2e Rhapsodie van Lizt. Jammer dat
de keurig overgebrachte muziek door een
overgroot gedeelte der aanwezigen niet
werd gewaardeerd.
„NARCISS”, HET GROOT ROMAN
TISCH TOONEELSPEL.
Dinsdag 21 October, ’s avonds half 8
zal men van een zeer bijzondere foo-
neelvoorstelling kunnen genieten in Aml-
citia te Sneek.
Onze bekende groote auteur Jan Musch
speelt ‘de titelrol,' tedwijjji (madame de
Pompadour gespeeld wordt door mevr.
Annie Verhuist. Ook in de kleinere rol
len treffen we zeer bekende artisten aan.
We veronderstellen, dat voor deze bij
zondere tooneelavond uit Bolsward en
omgeving groote belangstelling bestaat
en daarom meenen we te moeten wijzen
op de extra tram die na afloop naar
Bolsward rijdt.
Spoedige aangifte hiervoor is ge-
wenscht.
of in de café’s in de volksbuurten te gaan
om de waarheid hiervan bevestigd te
zien. Gij zult zelf aanschouwen, hoe jong
de meisjes zijn, die in de buurt van café’s
in de portieken staan te wachten, totdat
iemand haar mee naar binnen neemt, of
met mannelijke bezoekers uit het café
komen en in de duisternis verdwijnen.
Het aantal meisjes van 14 jaar en
ouder, dat wegens geslachtsziekten in de
ziekenhuizen verpleegd wordt, is schrik
barend. Het loopt op het bureau af en
aan van ouders, die komen klagen over
het wangedrag van hun dochters, velen
ook, omdat de meisjes ’s nachts niet
thuis komen.
De schaamteloosheid en onbeschaamd
heid van dit soort meisjes is ook wat
nieuws. Zij zijn over het algemeen on
verschillig en cynisch en hebben een
houding van „jullie maken me niets”.
Er Is haast geen zachte plek te vinden
om deze meisjes te naderen.”
Tot zoover enkele grepen uit dit arti
kel. Overdreven wij, toen wij constateer
den, dat de jeugdcriminaliteit een zeer
bedenkelijken kant opgaat? Heeft men
ooit in de geschiedenis der wereld wel
eens zulke ontzettende toestanden t.a.y.
de jeugd meegemaakt? En dat nu, in
onze beschaafde en verlichte twintigste
eeuw!
Dit artikel van Mej. Eijkman is een
waarschuwing, die gericht is tot alle
ouders en alle opvoeders van jongens en
meisjes tusschen 13 en 18 jaar. Want dit
blijkt op het oogenblik de gevaarlijke
leeftijd te zijn. Het mag niet zoo zijn,
dat het thans opgroeiend geslacht straks, - - ------ -n
als het grooter is geworden, en als vol- volgens de laatste berichten, zeer succes-
wassene alleen den strijd om het bestaan
zal moeten beginnen, de dupe wordt van
den huidigen toestand. Want wij dragen
del verantwoordelijkheid voor hun af
dwalingen! Zelf zijn wij op het oogen
blik ook min of meer uit het lood ge
slagen. Is het dan nog te verwonderen,
tiat de jeugd, die juist in de moeilijke
jaren tusschen 13 en 18 leiding noodig
heeft, eveneens en in veel ergere
mate bandeloos dreigt te worden?
Nu weten wij wel, dat toestanden on
der de jeugd, zooals Mej. Eijkman die
t.a.v. de Rotterdamsche jongens en
meisjes schetst, niet overal in het lanc
zoo zijn. Wij weten eveneens wel, dat
de gevaren het meeste in de groote ste
den dreigen. Maar dat alles neemt niet
weg, dat da waarschuwende woorden
Dezer dagen werd onze aandacht ge
vestigd op een belangwekkend artikel
vai\ de hand van Mej. A. R. Eijkman, in
spectrice bij de Kinderpolitie te Rotter
dam. Dit artikel geeft ontstellende cij
fers weer t a. v. den huidigen toestand
en wel meer in het bijzonder over de
jeugdcriminaliteit, die vooral in de groo
te steden ’n bedenkelijke groeit vertoont.
Wij weten allen zeer wel, dat de hui
dige oorlogstoestand tamelijk funest
werkt op de opvoeding van onze jeugd.
Als de ouderen in dezen tijd eenigszins
uit het lood zijn geslagen, dan ligt het
voor de hand, dat de jeugd, en dan meer
in het bijzonder: de ietwat rijpere jeugd
heelemaal bandeloos dreigt te worden.
En het is daarom noodig, dat hierop in
breeden kring de aandacht wordt ge
vestigd. De feiten, die genoemde inspec
trice naar voren brengt, zijn dan ook
in hooge mate verontrustend. De lezer
oordeele zelf, als wij bet volgende ci-
teeren:
„De kinderen zijn uit het lood gesla
gen, er zijn geen grenzen aan hun fan
tasie, alle remmen op hun gedragingen
zijn weg. Bij de jongens uit zich dit in
de lust tot avonturen, zwerven en spij
belen. De wildste plannen worden ge
maakt, al mislukken zij gewoonlijk bij
gebrek aan organisatievermogen. De
kinderen staan aan grootere verleidin
gen bloot dan ooit.
Het begrip van mijn en dijn vervaagt.
De feiten, waarvoor de jongens met de
politie in aanraking komen, zijn ernsti
ger dan voorheen, de diefstallen op veel
grooter schaal. Waar in de jaren «^Ar
den oorlog de criminaliteit onder de
jongens toenam, wijzen de statistieken
uit, dat zij thans meer dan verdubbeld
is.
Wat de meisjes betreft, zijn het thans
vooral de meisjes van 14 tot 16 jaar die o u
moreel ten gronde dreigen te gaan. Men I Wei als physiek. Rotterdam moge het
hoeft slechts ’s avonds naar de parken afschrikwekkende voorbeeld zijn. Uit de
-- jeugd van heden zullen de leiders der
toekomst gevormd worden. En wat kan
er van de toekomst terecht komen, als
de jeugd reeds als jeugd niet meer bij
machte is zichzelf te remmen? Wij dra
gen de verantwoordelijkheid van de toe
komst van ons land en ons volk.
Wij hebben het vorige geslacht ervan
beschuldigd de oorzaak te zijn van den
huidigen revolutionnairen toestand. De
vredestichters van 1918 zijn de oorlog
sdichters van 1939 geweest. Laten wij er
voor zorgen, dat men ons later niet een
dergelijk verwijt zal kunnen maken. Nog
Is het niet te laat! Daarom, nogmaals:
ouders, opvoeders, waakt over Uw kin
deren! Het is een dure plicht!
Brjansk en Wjasma reeds
achter het front.
Toenemend aantal gevangenen
in den centralen sector.
Hoofdkwartier van den Führer,
12 Oct. (D.N.B.) Het opperbevel
der weermacht maakt bekend
De zware vernietigingsslagen,
die sedert het begin van deze
maand aan de Sovjetweermacht
zijn toegebracht, hebben geleid
tot een nieuw hoofdstuk in de
operaties. Van de Zee van Azov
tot het Waldaigebergte ten Zuid
oosten van het llmenmeer, d.w.z.
over een breedte van 1200 km.
zijn de Duitsche en verbonden
troepen in volle aanvalsbeweging
naar het Oosten.
De slagvelden van Brjansk en
Wjasma liggen reeds verder ach
ter het front.
Ondanks wanhopigen tegen
stand, voortdurende uitbraakspo-
gingen en de hoogste offers aan
bloed, vermogen de hier inge
sloten strijdkrachten van den
tegenstander geen wijziging meer
te brengen in hun lot. Reeds
thans zijn ruim 200.000 gevange
nen gemeld. Dit aantal neemt
voortdurend toe.
Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Telefoon No. 451
i
i
i
i
i
i
i ’t
an-
met
Lij-—4^-
omringen. Ook dat is een eerste voor
waarde voor het welslagen van de op
voeding.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
