HEI HUIDIGE GEDUCHT.
BuilBnlanilscÈeHevue.
V=VICTORIA
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 451
i
S* LIIHUIS
Stadsnieuws.
37^ Jaargang
A
Duitschland wint
voor Europa
op alle fronten
Advertentifin per regel:
Dinsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
wanneer economisch en financieel
trouwen is teruggekeerd en dat gaat niet
op korten termijn. Ten tweede is de we---._b~.....x..&
reldhandelsvloot in deze oorlog dermate terugkeerende filmavonden veel belang-
lyöfm-F-fckn UzvA
de geweldige verliezen weer o_.
mate zijn aangevuld. Dat dwingt dus
Europa ook na dezen oorlog tot een
zeer streng doorgevoerde zelfhelp en dit
xwelke
uropa
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINOA,
JONQEMASTR. 8, BOLSWARD.
INGEZONDEN
COLLECTE BLINDEN.
Evenals vorige jaren wordt ook dit
jaar wederom gecollecteerd voor de 150
blinden, tewerkgesteld in de bekende
Inrichting, Pt Middenlaan 64, te Am
sterdam. De Vereeniging streeft er naar
de blinden in staat te stellen zich zoo
veel mogelijk in ’t maatschappelijk le
ven te kunnen handhaven, opdat zij hun
gemis zoo weinig mogelijk zullen ge
voelen.
Om dit doel te bereiken wordt aan de
blinden voor hun arbeid een bescheiden
I loon uitbetaald, waardoor zij in staat
zijn voor zich en de hunnen te zorgen.
De vereeniging beschikt tevens over een
Internaat voor alleenstaande vrouwelij
ke blinden. Voor het uitkeeren van bo
venbedoelde loonen te veel geld noodig,
waartoe ook een beroep op U wordt ge
daan. De vereeniging hoopt dat de in
woners van Bolsward met milde hand
zullen geven, teneinde dit schoone werk
in stand te kunnen houden.
Dezer dagen wordt de collecte gehou
den.
volkeren van Europa (ook en niet in het
minst Nederland met zijn geweldige
mogelijkheden voor agrarische en in-
dustriëele productie) zich in te stellen
op deze komende ontwikkeling. Dat wil
dus ook zeggen, dat nu reeds de grond
slag moet worden gelegd, niet uit
dwang maar uit welbegrepen, eigenbe
lang. Aanpakken moeten we, niet uit
stellen. Dit is de basis waarop we kun
nen medewerken aan de Europeesche
opbloei.
FILMAVOND IN DE DOELE.
Een tjokvolle Doelezaal Zondag
avond. Er blijkt voor deze regelmatig
X_ -4-1- - - - -
stelling te bestaan. Ook voor bezoekers
uit omliggende dorpen. Het voorpro
gram was ook nu weer goed verzorgd.
De film over het verstandefijk vermo
gen van dieren was zeer leerzaam en
werd met groote aandacht gevolgd.
De hoofdfilm Vadertje Langbeen is
een echt Nederlandsche film, waarin
Lily Bouwmeester de hoofdrol vervult
op de haar eigene, charmante wijze.
Een mooie film met een humoristische
en toch ook weer zeer menschelijke
strekking.
Het gaat om de toekomst van de
jeugd, om de toekoinst van ons volk.
K.
over het A B C D front
tegen Japan en velen zullen zich afge- eerstvolgende jaren
r - .- x - vraagd hebben, wat beteekenen deze
terwijl men in de steden meer en meer |etfers nu eigenlijk. Het antwoord is heel
meent, dat het leven pas leven is, wan- eenvoudig. A dat is Amerika, B ’t Brit-
neer men avond, aan avond uit kan gaan, sche Ernpire)’c. het nationale China en
ook al zim de opgroeiende kinderen D Nederlandsch Oost-Indië in het En-
dan geregeld aan zich zelf overgelaten. gelsch Dutch East IndieSi
De deelneming van Nederlandsch
Oost-Indië aan het A B C D front op
instignatie van de gevluchte Nederland
sche regeering brengt buitengewone ge
varen voor onze koloniale bezitting met
zich mede.
Waarschijnlijk heeft deze Engelsch
georiënteerde regeering geen andere
keuze gehad, maar volgens onze be
grippen had men voor Ned. Indië door
een strikt neutrale houding meer bereikt
dan nu. Niet alleen economisch heeft
Ned. Indië de Engelsch-Amerikaansche
politiek overgenomen, maar ook militair
zich aan ------
nu de situatie tot het uiterste is toege
spitst, begint de Amerikaansche pers er
de nadruk op te leggen, dat zonder uit-
v J - -ÏV1VUUV1U Vil
Ned. Oost-Indië niet op den ingeslagen versleten. Het transportprobleem is niet
weg kan doorgaan, omdat Japan daar-
door wordt gedwongen tot militair in
grijpen tegen een economische oorlog-
I voering, welke tot oogmerk heeft Japan
te isoleeren. Dit brengt zooals gezegd
voor Ned. Oost-Indië buitengewone ge- de geweldige taak die wacht,
varen met zich mede, zelfs in die mate, l._l ,w.
dat we zelfs het gevaar niet denkbeeldig logsche tijd ligt. Reeds nu dienen de
achten, dat de eerste strijd in dit we
relddeel juist In ons Ned. Oost-Indië zal
uitbreken. Dan is natuurlijk hulp van
Amerika en Engeland noodzakelijk en
misschien concludeert een deel van onze
lezerskring met een zekere voldoening
dat de hulp reeds nu verleend wordt,
maar dan mogen we niet vergeten, dat
tot nu toe die groote mogendheden die
hulp steeds geven met een zekere bijbe
doeling. In dergelijke groote conflicten
te bescherming van de kleine naties een
Dinsdag 28 October 1941 No 83
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
Bovendien heeft men hier het voor
deel, dat men elkaar tot in wijden om
trek kent.
En het: „Wat zouden de menschen er
van zeggen”, hoe funest dit voor een en
keling kan zijn, vormt een toezicht, ook
op onze opgroeiende kinderen, dat van
een niet te onderschatten waarde is.
Maar dit neemt niet weg, dat het onze
eerste plicht blijft, als ouders te zorgen
onze kinderen van hun prille jeugd af te
leeren, ons gezag te eerbiedgen.
En als we daarnaast zorgen, door een
vriendschappelijke, verstandige manier
van optreden, het vertrouwen ook van
de rijpere jeugd te houden, zal het niet
gemakkelijk voorkomen, dat een meisje
van 14 of zelfs van 16 jaar, het in haar
hoofd haalt, met misschien wildvreem
de kerels tot diep in de nacht de café’s
af te loopen, of zelfs heelemaal ’s nachts
Hier wreekt zich het verkeerd toepas-.1 niet thuis te komen.
Zulke dingen zijn niet mogelijk in een
gezin waar de ouders hun plicht jegens
hun kinderen verstaan, en hun gezag
weten hoog te houden.
Er dreigt gevaar voor onze kinderen,
en wij hebben de roeping hen voorzoo-
ver het in onze macht ligt, daarvoor te
behoeden.
Laten we dan onze plicht verstaan.
En onze plicht is, de vriend of de
vriendin te zijn van onze opgroeiende
f
noodig is, ons gezag weten te doen gel
den.
Alleen dan zullen we onze groote kin
deren tot steun kunnen zijn, ook in een
nen van het Idnd te moeten maken, wat| Gjd vol gevaren, zooals thans.
Als puntje bij paaltje komt mag een
onderwijzer waarschijnlijk niet eens een
leerling voor straf na laten blijven, om
nog maar niet eens te spreken van een
bengel, die het meer dan verdiend heeft
een draai om z’n ooren te geven, of bij
wijze van uiterste middel zijn broek eens
een beetje warm te maken.
In de practijk valt het natuurlijk wel
wat mee, maar dit neemt niet weg, dat
--i
onverstandige ouders misbruik makend
van het totale gebrek aan tuchtmidde
len in de school, hun lieve zoontjes
zonder dit misschien opzettelijk te doen
vrij mandaat geven hun onderwijzers
dag aan dag te treiteren.
Stelselmatig wordt zoo èn in ’t gezin
èn in de school, het gezag der opvoeders
uitgehold.
Zijn wil was wet, En als dan de kinderen tot rijpere
ijn bevelen vanzelf- leeftijd komen, als ze zich groot voelen
worden, missen we voor een groot deel
ons overwicht op hen.
Op het platteland zijn de toestanden,
zooals die in de steden heerschen, voor- o
zoover ik weet, gelukkig nog onbekend. Men leest de laatste tijd dikwijls
Hier is het gezinsleven minder ont
wricht dan in de stad. Hier zoekt men,
gelukkig, nog meer zijn genot in huis,
waarin opgenomen
de kans, dat we juist het beste en het
edelste in zijn aanleg verstikken.
Opvoeden moet zijn als het werk van
de tuinman, hier een wilde loot uitsnij
den, daar een goede, maar zwakke
spruit een steuntje verleenen, hier een
tak een weinig ombuigen, meer in de
goede richting, ginds één wegnemen die
de groei belemmert, enz.
Dat wil dus zeggen, leiding geven
aan de ontwikkeling van de natuurlijke
aanleg van het kind, en eerst dan in
grijpen wanneer het goede steun noodig
heeft, of het slechte moet worden te
gengegaan.
Het spreekt vanzelf, dat daarvoor dan
zekere vrijheid voor het kind noodig is.
En het is juist deze vrijheid, die mis
verstaan is.
Vrijheid sluit geen gezag uit Vrijheid
houdt dit juist in.
Alleen deze mensch is vrij, die zich
gebonden weet, en laat leiden door een
hoogere wet.
En pas dan, wanneer men een kind
geleerd heeft, zich te buigen voor het
gezag van zijn opvoeder, kan er sprake
zijn van een vrije ontwikkeling van zijn
gaven naar geest en hart.
Dit gezag is het, dat in onze tijd ho
peloos zoek is.
Zoo werd vrijheid tot lesbandigheid.
Zelfs de Staat heeft daartoe in de
laatste jaren meegewerkt.
Want hoe staat het op de scholen? - r-o--
De meeste onderwijzers zijn gelukkig len in de verschillende landen. Niettemin
genoegzaam voor hun taak berekend om
de orde onder hun troep te kunnen
handhaven, met de hun daartoe ten
dienste staande middelen.
Maar tuchtrechtDe wet onthoudt
R. E. S. I—H. 4 C. II 0-1.
Was ’s morgens het terrein in goede
conditie, de buien in den voormiddag
hadden het terrein glad gemaakt, neem
daarbij de harde wind, die dwars over
het veld stond en wij hebben met twee
factoren te doen, die goed spel niet best
mogelijk maken.
Als is afgetrapt zien wij al gauw dat
de partijen aan mekaar gewaagd zijn,
en dat met deze soms stormachtige wind
de factor geluk een woordje zal mee
spreken.
De verdedigers van beide elftallen
blijven de aanvallers voor rust de baas,
beurtelings waren de doelen in gevaar,
maar de doelverdedigers waren op hun
post.
Na de limonade krijgt R. E. S. al spoe
dig een prachtkans, de H. Z. C.keeper
is gepasseerd, maar het tamme schot
gaat tegen den paal, waarvoor de bal
blijft liggen en wordt weggewerkt. De
thuisclub is in deze periode ’t meest in
den aanval, maar voör doel is het geluk
hen niet mee. Zooals meer gebeurt
kwam een doelpunt aan den anderen
kant. Uit een hoekschop weet de H. Z.
C.-llnksbinnen laag in den hoek te
schieten.
Nog een kwartier is te spelen en alles
is nog mogelijk. Wij denken H. Z. C. de
score op 2-0 te zien brengen, tot twee-
1 maar
wordt weggewerkt, bij de 3de keer Is
buitenspel geconstateerd en zoo kruipt
R. E. S. door het bekende oog van den
naald.
Door R. E. S. wordt alles op den aan
val gezet, wij denken reeds aan de ge
lijkmaker, maar het-kalme schot van
den rechtsbuiten gaat voor R. E. S.
althans langs de verkeerde kant van
de paal.
1 Als het eindsignaal klinkt, heeft H.Z.C.
2 puntjes binnen; voor het fietsen on
der deze slechte weersomstandigheden
hadden ze dlf ook wel verdiend, maar
een gelijk spel had de veldverhoudlng
beter weergegeven.
R.E.S. I adsp.-BL Boys I ad»p. 1-2^
Om 12 uur kwamen de adsp. In het
veld en de R. E. S.ploeg bleef opnieuw
met leege handen zitten. Een kans op
een gelijk spel hebben ze gehad, als bei
de strafschoppen waren benut. Echter
was een Black Boys-overwinning ver
diend te noemen. In de achterhoede zijn
hel de doelverdediger en kleine Unk»-
Onze jeugd is in gevaar.
Het artikel van Mej. Eykman, inspec-
trice bij de kinderpolitie .te Rotterdam,
stelt ons dit op waarlijk angstwekkende
wijze in het licht, y
Ook van andere zijde is onlangs
op deze, voor ons volk zoo belangrijke
zaak, de aandacht gevestigd.
De Synode der Ned. Herv. Kerk heeft
in haar boodschap, die Zondag 12 Oct.
j.l. van alle kansels is afgelezen, met
ernst gewezen op het gevaar dat onze
jeugd bedreigt, en de ouders opgewekt,
hun zorg en waakzaamheid ten opzichte
van de rijpere jeugd vooral niet te laten
verslappen. Het boven aangehaalde ar
tikel bewijst ondubbelzinnig, hoe ern
stig de toestanden sonte zijn, en hoe
dubbele zorgen en dubbele waakzaam
heid geboden is.
Natuurlijk komt deze verwildering
voor een deel voort uit de oorlogstoe
stand.
Het geheele leven is ontwricht en het
is vanzelfsprekend, dat ook de jeugd
daarvan de terugslag ondervindt. Tal-
looze vaders moeten noodgedwongen el
ders hun arbeid zoeken, wat ook al niet
bevorderlijk is voor de goede gang van
zaken in menig gezin.
Maar het zou% dunkt me,wel een
beetje te naief zijn wanneer we de toe
standen, zooals Mej. Eykman die be
schrijft, maar gingen schuiven op de
bijzondere omstandigheden, waaronder
we tengevolge van den oorlog verkee-
Wanneer het tegenwoordige geslacht hu”,00^ maar het geringste tuchtmiddel. Men voelt dat onafwendbaar "het beslis^
de plicht en de roeping die het heeft ten
opzichte van het opgroeiende, op de
juiste wijze verstond, zou het stellig in
staat zijn geweest de rijpere jeugd zoo
danig te steunen, en in de hand te heb
ben, dat een groot deel van wat in bo
venaangehaald artikel onze ontsteltenis,
ja ons afgijzen wekt, ongeschreven had
kunnen blijven.
Niet de oorlog is de oorzaak van de
schrikkelijke losbandigheid der jeugd, er gevallen genoeg voorkomen waarbij
die vormt slechts de aanleiding. De oor-
zaakt ligt elders, die moet men zoeken
bij het huidige geslacht.
Dit geslacht schijnt te vergeten, dat
het bezit van kinderen ernstige verplich
tingen met zich mee brengt.
Er is een tijd gewest, dat de vader de
heerscher was in het gezin.
Als hij'binnen kwam stonden de kin
deren eerbiedig op. Zijn wil was wet,
het uitvoeren van zijn
sprekend.
Ik wil niet graag beweren, dat de toe
stand toen ideaal was, maar ’k vraag
me toch af of we niet van dit uiterste in
een ander zijn gevallen, dat misschien
veel erger, en voor de kinderen veel ge
vaarlijker is. Hoeveel ouders hebben nu,-
in deze tijd, nog werkelijk ontzag over
hun kinderen?
Het is me gebeurd, terwijl ik ergens
op bezoek was, dat een dreumes van
4 jaar kalmpjes over de tafel kroop.
De moeder schonk er heelemaal geen
aandacht aan. Pas toen een der kopjes
een mooie kans maakte om te sneuve
len,. liet ze een zwak protest hooren.
Maar haar veelbelovende spruit re
ageerde er totaal niet op.
Elders maakte ik het mee, dat een
zesjarige bengel een bezoeker, zeker bij
wijze van aardigheid, maar zoo, zonder
de minste aanleiding met een krant in
z’n gezicht sloeg.
En de vaderOch die veront
schuldigde zich, met te zeggen dat het
jongetje nog zoo klein was. Later zou hij
wel wijzer worden. Later ja, als hij hem
heelemaal boven het hoofd gewassen
was, zeker.
Deze beide gevalletjes, die ik hier
signaleer, is maar niet iets dat op zich
zelf staat, het is veeleer een symptoom.
Een verschijnsel, dat algemeen dreigt te
worden.
Toen we in ons vorig weekoverzicht
bij de bespreking van de
spanning tusschen Japan en Amerika
van een hoogtepunt spraken, hadden we
niet kunnen vermoeden, dat gedurende
de afgeloopen week er zoo weinig zou
veranderen. Feitelijk is de toestand pre
cies gelijk als een week geleden, alleen,
men kan nu de situatie even beter over- welke wijze deze bok zal eindigen,
zien. Na de Kabinetswijziging in Japan mers het handelsverkeer tuss-
was de algemeene toestand iets ondui- werelddeelen kan na deze oorlog p<
delijk, wat mede veroorzaakt werd door de gewenschte omvang worden ht
de nog niet bekende reactieverschijnse- wanneer economisch pn finnnpi«u
i-J-
blijft de spanning voortduren en vraagt
men zich in Amerika niet zonder be
zorgdheid af op welk punt de oorlog in
den Stillen Oceaan zal uitbreken. Te
Singapore heerscht groote opwinding.
De correspondent van de V.P.B. te
Berlijn meent evenwel op grond van be
trouwbare mededeelingen te kunnen be
vestigen, dat Engeland van plan is on-
tniddellijk in te grijpen wanneer Japan
iets tegen Ned. Indië zou ondernemen.
sen van een goed opvoedingssysteem.
De aartsvaderlijke verhoudingen in
het gezin, die ik daar even naar voren
bracht, lieten niet na hun fouten te
toonen.
Een kind is geen vormlooze stof,
waaruit de opvoeder naar believen kan
maken wat hij wil.
Een kind is een levend schepsel met
eigen aanleg en eigen ontwikkelings
mogelijkheden. I - upgivcicuuc
En nu kan men de ontwikkeling wel kinderen, maar zoo, dat we ook als het
tot zekere hoogte dwingen in de richting --J‘~
van een ideaal, dat we ons voor oogen
hébben gesteld, maar als de opvoeding
zoo wordt ingericht, wanneer wij mee-
wij daarvan willen hebben, beloopen we
mooi gebaar, maar in de praktijk niet
veel waard. De geschiedenis bewijst dat
talrijke overzeesche bezittingen van
kleinere staten, op die manier verloren
gingen, en ten opzichte van Amerika
behoeven we heusch geen andere maat
staf aan te leggen, als tegenover Enge
land. Het liefst hadden wij Ned. Oost-
Indië voor den oorlog gespaard, temeer
nu we werkloos moeten toezien, hoe Ba
tavia en Bandoeng vanuit Amerika en
Engeland wordt voorgeschreven hoe
men moet handelen en deze politiek,
naar onze begrippen onafwijsbaar moei
voeren naar een oorlog.
De blokkade van Engeland
speelt geheel in de kaart van de politiek
der Asmogendheden. Dit te een uit
spraak die een beetje vreemd aandoet,
vooral voor hen die tot nu toe gemeend
hadden, dat juist der’ blokkade Enge-
land’s sterkste wapen was. We zuilen
trachten in een kort bestek die uitspraak
te motiveeren. Door de Engelsch-Ameri
kaansche blokkade is Europa thans ge
heel van het overige deel van de wereld
afgesloten en zal daardoor voor levens
middelen en industrieele grondstoffen
zich zelf moeten helpen. Dit zal ook het
geval zijn na dezen oorlog, hoe en op
---o Im-
het handelsverkeer tusschen
as in
tervat
ver-
o1
op korten termijn. Ten tweede is de we-
1o
getroffen, dat het jaren zal duren voor
eeniger-
dezen oorlog tot
nu past volkomen in de ordening
de Asmogendheden zich voor Eu._r_
tot doel hebben gesteld. Over de moge
lijkheden welke voor dit oogenblik in de
eerste jaren na den oorlog aanwezig zijn
heeft dezer dagen de leider van de
„Wirtschaftskammer Hessen” prof. Dr.
Düer te Frankfort a. d. Main een voor
dracht gehouden, waaruit verschillende
waardevolle gedachten geput konden
worden. Het Europeesch gebied, aldus
deze deskundige, omvat buiten Enge
land en Ierland een bevolking van onge
veer 320 millioen zielen welke voorzie
ning vragen van hun levensbehoefte.
Onder de daartoe beschikbare arbeids
krachten zijn ongeveer 45 millioen in-
dustrie-arbeiders. De productie waartoe
deze arbeidskrachten in staat zijn vormt
de grens van het door de Europeesche
industrie bereikbare. Tot nu toe is die
Europeesche economische samenwer
king in die mate nog nimmer beproefd.
De Britsche blokkade drijft een ver-
eenigd Europa geheel in deze richting.
Maar bovendien is er ook geen andere
keuze. Wil men de oorlogsjaren en de
i na dien tijd zoo
goed mogelijk doorkomen, dan is die
Europeesche samenwerking onontbeer
lijk. Daarmee wordt een ontwikkeling
ingeluid, die voor de eerste maal in de
geschiedenis van Europa leidt tot een
geconcentreerde arbeid der gezamen
lijke arbeidskrachten voor de gezamen
lijke behoeften. Reeds nu zijn verbluf
fende resultaten bereikt. Het Duitsche
rijk heeft de taak op zich genomen die
economische samenwerking tot stand te
brengen en dit Duitschland heeft er geen
belang bij de economische en vooral in-
dustrieele activiteit van andere volken
te verlammen. Zij weet uit eigen erva
ring dat de welvaart van de een die van
de andere bevordert. Er zal na de oor
log een zeer belangrijke taak moeten
worden verricht. De wereld handelsvloot
v&igciiviiicu, maai uuk mmiair i is voor een vierde deel vernietigd en ^^1 toe ligt de bal op de doellijn
deze groep gebonden. Thans, voor herstel zal de arbeid van alle Euro-
xi- peesche werven noodzakelijk zijn. Bo
vendien is het geheele industriëele ap-
paraat door gebrek aan de noodige ver-
gebreide steun van Amerikaansche zijde vangingsmiddelen geheel verouderd en
rvx—i T_Jlu -J-x j. 1
minder groot en zal zeer spoedig om een
oplossing vragen. De Europeesche ver
keerswegen zullen eveneens aan maxi
male eischen moeten voldoen. Dit is
slechts zeer in het kort een schema van
l'
DEJ O N G s NIEUWSBLAD
--IA J-A-- -•
sende moment in aantocht is. Zoo gaat
het eveneens met Nederlandsch Indië,
Australië en meer andere eilanden in de
Indische Oceaan. Zoowel Australië als
Ned. Indië leggen de nadruk op de pa
raatheid voor de oorlog en dit is steeds
een bedenkelijk teeken. Ook Japan
maakt zich voor den strijd gereed. Ja-
pansche troepenconcentraties aan de
grens van Indochina en Thailand.
Groote hoeveelheden vliegtuigen naar
Saigon en een deel van de Japansche
vloot ligt in de Golf van Siam. Aan de
Engelsche generaal Brooke Popham
werd de vraag gesteld of in het geval
van een Japansche aanval op Ned. Oost-
Indië de Engelsche vloot onmiddellijk
hulp zou verleenen en het antwoord
luidde, dat de regeering te Londen daar
eventueel over moet beslissen.
wxxx.fcx. xxxxxxx viiv w cv,, i, maar ook
het perspectief wat er voor de nar-oor-
