Buit enlandsche Revue. De Oorlog „Mei Duiischland voor een nieuw Europa”. De Bolswardsche Courant en Westergoo ONZE KOLONIËN. Dinsdag 9 December 1941 Uit den Omtrek. Stadsnieuws. L Jaargang Officieel orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 451 No. 95 ARUM. EN aan f de ihe- eeft ver lens gste eeff in van raf- k<w tot on- i landen van de As-mogendheden, en zelf thans ook met succes strijdende aan hef Oostfront, kan gevoegelijk dit En- gelsche dreigement naast zich neerleg gen. Zoo staat het eveneens met Roe menië. De blokkade tegen deze landen was reeds sedert de 22e Juni afgekon- digd en de diplomatieke betrekkingen waren reeds verbroken. Bovendien kan KERKELIJKE VERKIEZING. 6 December 1941. Hedenavond had een verkiezing plaats van vier gemachtigden in het Kiescollege. De aftr. leden de h.h. K. Huizinga, H. Jansma, S. P. Huizinga en J. Broersma werden herkozen. In de vacature A. OJpma, die per. frich die intusschen als diaken was be noemd, is gekozen de heer B. Bouma. UITGEWEKEN NOORSCHE REGEE RING VERBREEKT BETREKKINGEN MET FINLAND. HELSINKI, 7 Dec. (D.N.B.). De uit geweken Noorsche regeering te Londen heeft door haar vertegenwoordiger al hier, Michelet, aan het Finsche ministe rie van buitenlandsche zaken doen we-' ten, dat zij na de Engelsche oorlogsver klaring van gisteren eveneens de diplo matieke betrekkingen met Finland ver breekt. HOOFDREDACTEUR A. J. OSINOA, JONQEMASTR. 8, BOLSWARD. Advertentifin per regel: Dlnsdagsnummer 10 cent Vrijdagsnummer 12 cent Tusschen de tekst dubb. prijs. Giro no. 87926. Dit llijk- de c zal alen 11 OP i af- i, de den. ver ren s ont land zen. :r te wel gel- ge- tan- jun_ Ne- 1 3 :en- ruit atie >en- zer- nen ler- van icht Wij willen ons niet verder aan ver onderstellingen wagen en rustig afwach ten wat de toekomst voor onze landge- nooten in Oost-Indië zal brengen. Dat zij evenwel een moeilijken, zorgvollen tijd tegemoet gaan, staat evenwel vast. En daarom gaan onze gedachten in deze dagen naar onze verwanten, vrienden en familieleden in dat verre Insulinde. En wij leven in deze dagen met hen mee, omdat wij weten, omdat wij zelve onder vonden hebben, wat oorlog is en wat oorlog beteekent. Ten slotte nog iets over Turkije, een der weinige landen, die tot dusver bui ten den oorlog kon blijven. Bijna rondom ingesloten door de /strijdende palrtijen wordt de positie van Turkije hoe langer hoe moeilijken Thans trekt de algemeene aandacht de verklaring van Roosevelt dat de verde diging van Turkije van vitaal belang is voor de Vereen. Staten, dat Turkije daarom binnen de Amerikaansche de- fensiezóne is komen te liggen en leveran ties op grond van de pacht- en leenwet kan verkrijgen. De speciale correspon dent van het A N. P. te Berlijn wijst er op, dat dit een! herhaling is van den druk indertijd op Finland uitgeoefend. Daar zou de toevoerweg voor Ame rikaansche wapens naar de bolsjewisten via Moermansk en Archangelsk het Ame rikaansche levensbelang vertegenwoordi gen. Precies eenzelfde druk wordt op Japan iutgeoefend. De Birmaweg, waar langs de Amerikaansche leveranties aan Tsjoenking gaan, vormt daar het be weerde levensbelang der Vereen. Staten Over Turkije nu voeren wel de beste wegen van Roode Zee en Perzische golf naar de Sovjet-Unie. De procedure is du$ heelemaal niet origineel en kon door oplettende waar nemers voorspeld worden. Te Berlijn toonde men dan ook niet de minste ver rassing. Van bevoegde zijde gaf men als zijn meening, dat men van Angelsaksi sche zijde blijkbaar de aandacht der we reld van de tantam rondom de weinig roqtavolj verïoqpelnde gevechten in de Marmarica naar een ander gebied wil afleiden. Het laatste woord is in dezen nog niet gesproken, verklaarde men in de Wil- helmstrasse in zake Roosevelts opdrin gen. Ongetwijfeld verwacht men van Turkije eenzelfde houding als van Fin land en Japan, dat men n.l. eigen direct belang zal laten praevaleeren boven de vermeende en geüsurpeerde levensbelan gen van de Ver. Staten op 6000 mijl af stand van Washington. Van eenige Turksche reactie op Roo sevelts verklaring was tot op dit moment nog niets bekend. HINDELOOPEN KERKNIEUWS. 4 December 1941. In de gehouden kerkeraadsverkiezing van de Ned. Herv. gemeente alhier werd A. J. Poeze (per. aftr.) met algemeene stemmen herkozen. In tie| Vacature A|. IJpma, ‘dije per. moest aftreden en zich niet weer her kiesbaar stelde werd tot diaken gekozen IJ. IJpma. FINSCHE SCHEPEN ONDER AMERIKAANSCHE BEWAKING. WASHINGTON, 7 Dec. (D.N.B.). Het ministerie van marine heeft bekend ge maakt, dat de Amerikaansche kustwacht opdracht heeft gekregen de Finsche koopvaardijschepen in de 'Amerikaan sche havens onder bewaking te plaat sen. Verschijnt DINSDAGS- en VRIJDAGSAVONDS. Leesgeld fr. p. p. per half jaar f 1.57 Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c. Voor het Buitenland f 7.35 per jaar. Leesg. p. looper 42 ct. p. kwartaal. PINGJUM BILJARTPARTIJ. Oudergewoonte had alhier op Sint Ni- colaasavond een maatsbiljartpartij plaats bij Wed. R. de Vries, waaraan door 22 spelers werd deelgenomen. Na menig spannende partij werden de prijzen als volgt gewonnen: le prijs: P. Attema en M. S. de Vries. 2e prijs: P. S. Rijpma en M. H. Wij- nalda. 3e prijs: J. Althof en D. J. de Vries. Hoogste serie 17 caramboles C. Atte ma, waarvoor een haas beschikbaar ge steld was. ST. NIKOLAAS. 5 December 1941. Hedenmiddag deed zooals gewoon lijk St. Nicolaas met zijn zwarte Piet een rondgang door de stad, en bracht bij verschillende kinderen een cadeautje. Op zijn tocht werd de Sint door vele belangstellenden gevolgd. Hierna ging men naar de O. L. School alwaar het onderwijzend personeel en de kinderen hen verwelkomden. In de school werden de kinderen getracteerd en kreeg ieder nog een verrassing mee naar huis. Te ongeveer 5 uur vertrok de Sint weer te paard met zijn Piet. Re der zen idel niet ane ar- in or- het ’n oet er- ge- VERKOOPING. 4 December 1941. Ten huize van den heer Lukkes alhier werd ten overstaan van Mr. K. Bijlsma, notaris te Franeker, te koop aangeboden een Sate en Landen genoemd „Meers wal” groot pl.m. 101 pdn. en twee perc. weiland 7.4 pdm., alles gelegen onder Arum. Bij de nieuwe wijze van verkoop werd door den notaris een maximumprijs op gegeven en wel voor de Sate en Landen de som van f92409.60. Op dit perceel werd idoor nielma/nd 'een bod gedaan. Voor de perc. weiland 7.4 pdm. werd als prijs opgegeven f6875. Op dit perceel werd 4 maal geboden n.l. f4068, f5114. f 5400 en f 6825. Hoogste bieder was de heer P. Blanksma te Hitzum. FILMAVOND IN DE DOELE. Zondagavond draaide in de Doelezaal de sensationeele film „De drie Codona’s” een circusfilm van den eersten rang. Veel spannende momenten en een goe de beeldweergave. In sommige gedeelten is deze film een beetje erg vrij in zijn uitbeelding en is de beperking, toegang alleen boven de 18 jaar, wel gewenscht. Het voorprogramma bevatte deze keer naast een kort journaal, veel oorlogs nieuws. De zaal was tjokvol. In de thans achter ons liggende week staat evenwel onze grootste kolonie: Oost-Indië in ons aller belangstelling. Men heeft ongetwijfeld kennis genomen van de maatregelen, die de Ned. Indi sche regeering heeft gmeend te moeten nemen. De staat van beleg is voor het geheele eilandenrijk afgekondigd, terwijl gelijktijdig de mobilisatie van het ge heele leger is afgekondigd. Op het moment dat wij dit artikel schrijven, is er in het Verre Oosten nog geen oorlog uitgebroken, doch, indien wij ons niet vergissen, kan zulks ieder oogenblik gebeuren. De besprekingen tusschen Japan en de Vereen. Staten zijn in critiek stadium, want Washington handhaaft zijn eischen: terugtrekking uit China, erkenning van Tsjang Kai Sjek, als regeeringshoofd, terugtrekking van de troepen uit Annam (Indo-China) en opheffing van de bedreiging van de an dere Aziatische gebieden, waaronder on ze koloniën in de Oost. Japan kan deze eischen evenwel niet aanvaarden, en het ligt voor de hand, dat beide partijen niet tot een vergelijk zullen komen. Wil Japan, na de afbreking der besprekin gen, hetgeen iederen dag kan geschieden zijn prestige in het Verre Oosten tegen over de geheele wereld handhaven, dan zal het de handschoen, welke de Vereen. Staten en het Britsche Rijk hem toewer pen moeten accepteeren met al de con- seqenties die daaraan zijn verbonden. En één van deze consequenties is: oor log. Jhr. Mr. Tjarda van Starkenborch Stachouwer heeft dan ook gemeend, ge zien de ontwikkeling van den toestand in zijn gebied, den staat van beleg voor de geheele Indiën te moeten afkondigen, gepaard gaande met de algeheele mo bilisatie. Hij acht het noodzakelijk, al dus meldde de „United Press” Dinsdag uit Batavia, onde- de gegeven omstan digheden paraat te zijn. De mogelijkheid is niet uitgesloten, dat deze maatregelen zijn genomen op in- ijtignatie vsÉn Washington en Londen, temeer, omdat men ook in Australië en kele maatregelen genomen heeft ter ver zekering van de veiligheid van dit eiland, terwijl ook op ’t schiereiland Malakka de oorlogstoestand is afgekondigd. Hieruit zou dan tevens af te leiden zijn dat Washington met deze maatregelen druk wil uitoefenen op Tokio. Met an dere woorden: men heeft het wapen reeds omhoog geheven en Washington, Londen en Batavia staan thans gezamen lijk in dreigende houding tegenover Ja pan. Of Japan zich hierdoor zal laten Intimideeren? Bedriegen de voorteekenen niet, dan staat Ned.-Indie een moeilijken tijd te In bewogen tijden worden de banden, die er bestaan tusschen ons, Nederlan ders in het vaderland en onze landgenoo- ten in de overzeesche gewesten, dieper gevoeld dan in normale omstandighe den. En het is daarom niet te verwonde ren, dat in deze dagen onze gedachten uitgaan naar de Nederlanders, die daar vertoeven in de West en in de Oost, want beide bezittingen staan in deze dagen in het middelpunt der belangstelling van vrijwel de geheele wereld. Was het en kele dagen geleden onze kolonie Suri name, thans is het de Oost-Indische eilandengroep. Na Curasao is thans ook Suriname bezet gebied. Beide gdbieden worden thans beschermd, een term, die in oor logstijd meer wordt gehoord. Wij kun nen vanuit Nederland niet beoordeelen in hoeverre de „bescherming” van Suri name, één der drie Guyana’s in Zuid- Amerika, noodzakelijk is, omdat ons daartoe niet alle gegevens en berichten ten dienste staan. Het komt ons even wel voor, dat de regeering van de Ver- eenigde Staten een welkome gelegenheid heeft aangegrepen, om zich meester te maken van de belangrijke bauxietmijnen in Suriname, die voor de oorlogsindustrie van Amerika van groote beteekenis zijn. Duidelijk is het ons dan ook niet, tegen wie Suriname beschermd moet worden. Doch, zooals gezegd, is zulks vanuit Ne derland in de huidige omstandigheden moeilijk te beoordeelen, vandaar ook, dat wij van dit punt zullen afstappen, .hoe wel wij het bericht over de bezetting met gemengde gevoelens hebben gele zen. Want het zou niet de eerste maal in de geschiedenis van Nederland’s kolo niaal bezit zijn, dat wij op deze wijze een stuk grondgebied voor goed kwijt raakten. De toekomst zal evenwel leeren of wij Suriname voor goed of voor tij delijk verloren hebben. OOK BRITSCH-INDIË IN OORLOG MET FINLAND, HONGARIJE EN ROEMENIE. STOCKHOLM, 7 Dec. (D.NiB.). De gouverneur-generaal van Britsch-Indië heeft vandaag in een proclamatie be kend gemaakt, dat Britsch-Indië zich met Finland, Hongarije en Roemenië in staat van oorlog bevindt, zoo meldt de Brit sche berichtendienst Sedert 6 December middernacht be schouwt Engeland zich in oorlog met Finland, Hongarije en Roemenië. Dit is een gevolg van het feit, dat de door Engeland ultimatief gestelde eisch tot staking der vijandelijkheden door deze landen is afgewezen. Veel veran dert dit niet aan den reeds bestaanden toestand en trouwens we vinden de hou ding van de bovengenoemde landen zeer verklaarbaar. Eerst wanneer Finlands grenzen ten opzichte van de bolsjewieken geheel zijn veilig gesteld, zou Finland er aan kunnen denken den strijd te staken. Ge zien de groote opofferingen welke de Finsche natie zich getroost, is dit doel gerechtvaardigd. wachten. Hoe de strijd tusschen Japan en de Oost aangenomen een oogen blik, dat die uitbreekt zal verloopen, kan niemand vooruit zeggen. Japan is nu niet bepaald een sterke mogendheid op militair gebied. De jaren van strijd jn China heeft de weermacht van Japan nielj bepaald jgoed jgedaan en of. het Japan van 1942 zooveel zal kunnen presteeren, als het Japan van 1936, toen tot de tanden gewapend en met het beste ijitgeruste! legqr in het Verre Olosten, staat nog te bezien. Of Ned.-Indië in zijn geheel dat wil zeggen: op alle eilanden tegen Japan zal moeten strijden, meenen wij te mogen betwijfe len. En zoo zijn er nog meer actueele vragen, die op het oogenblik niet met zekerheid kunnen worden beantwoord. Immers, in een oorlog tegen Japan zal het hoofdzakelijk gaan tusschen lucht en zeemacht der strijdende mogendhe den. Een bewegingsoorlog is in het Verre Oosten haast niet denkbaar, of ’t zou moeten zijn door China. gen verklaard, dat de regeering zonder l Hongarije, geheel ingesloten door de twijfel een onderzoek zal instellen naar de bronnen waaruit de Chicago Tribune het geheime plan heeft verkregen. Dat het Witte Huig tot nu toe deze onthul lingen niet heeft tegengesproken, vindt zijn oorzaak in het feit, dat de desbe treffende onthullingen eerst degelijk zul len worden onderzocht. Het is ook zeer goed mogelijk, dat het geheele plan zooals de Amerikaansche milijtair ^gesproken Engeland niet veel doen. Op het vasteland van Europa heeft Engeland geen steunpunten meer. Blijft dus de moreele druk die er op geba seerd is, deze landen van Duitschland log te werken. Dit is natuurlijk ook mis lukt. bladen dat aan hun lezers voorzetten een handig opgezette camouflage is om de aandacht van meer concrete punten af tq leiden. Wanneer het waar is, wat zoo dikwijls beweerd wordt, dat het Ame rikaansche volk (geen /persoonlijke in menging in dezen oorlog wenscht, dan zou men zich kunnen vereenigen met de gedachte, dat deze geheele perscampag ne een handige manoeuvre is om de aandacht van de spanning ten opzichte van Japan af te leiden. Dat die spanning tot een buitengewone hoogte is opgevoerd, kan men uit de verschillende berichten af leiden. De verloven van de Australische lucht- machf en die van de Ned. Indische lucht macht zijn ingetrokken. Uit Mexico wordt gemeld, dat de daar aanwezige Japanners overhaast getracht hebben hun bezittingen aldaar te ver- koopen, waarbij dan de veronderstelling wordt geuit, dat in geval van een oorlog tusschen Amerika en Japann, Mexico aan de zijde van Amerika aan den oorlog zal deelnemen. De troepen op Malakka zijn versterkt, eveneens in Birma. In NederL- Oost-Indië zijn de troepen zesmaal zoo sterk als vroeger en bestaat voor 22 uif Nederlanders. Op de Philippijnen zijn eveneens de troepen tot het viervoud ver sterkt. De Japansche schout bij nacht Matsoenagoe berekent het aantal vlieg tuigen van het A B C D-front op onge veer 1000, waarvan 250 van Amerika en 400 van Engeland. De steunpunten lig gen op de Philippijnen, te Singapore en Birma. Daartegenover beluistert men in de Japansche pers nog steeds een geneigd heid tot onderhandeling. Sprekende over de verklaringen van Huil aan de pers dato 3 December, ver klaarde de Japansche perschef Hori. Ver onderstellende dat de dagbladberichten juist zijn, dan verbazen we ons over ’t feit, dat er naar het schijnt een groot misverstand bestaat aan de zijde van de Vereen. Staten ten aanzien van onze politiek in het Verre Oosten. Hij voegde hieraan toe, ten slotte was toch het be staan van een misverstand de reden waarom oorspronkelijk de onderhande- lingen zijn aangeknoopt. De fundamen- teele politiek van Japan ten aanzien van de Chineesche kwestie is herhaaldelijk door de regeering uiteengezet in den vorm van verklaringen. Deze politiek is gebaseerd op de volgende punten: 1. geen territorialer ambitie; 2. geen eisch tot schadeloosstelling; 3. vreedzame samenwerking tusschen China en, Japan. De Minister van buitenlandsche zaken Tojo heeft dezer dagen verklaard, dat Engeland en Amerika en de andere lan den nog steeds niet de Japansche idealen in het Verre Oosten begrijpen en belem meren de poging van Japan de nieuwe orde in Oost-Azië te verwezenlijken, welke ten doel heeft een duurzame vrede voor allen te bereiken. Onderwijl dit deel van ons weekover zicht reeds bij den zetter in bewerking was, bracht de radio ’t bericht, dat Ja pan aan Amerika den oorlog verklaard hacjj. De vijandelijkheden waren reeds Zjondag (bejgonnem Het zoo Hang (ge vreesde feit is nu werkelijkheid gewor den. Een werqldworstelipg ^an jonge- kende afmetingen. Wat zal nu de toekomst brengen? Hierop valt thans geen antwoord te geven, maar wel mogen we de conclusie trekken dat deze nieuwe phase de duur van den oorlog beïnvloed o.i. op lange- ren termijn. Op zijn minst 90 van de wereld bevolking vraagt zich dezer dagen met angstige bezorgdheid af: zal deze oorlog zich uitbreiden tot een wereldkrijg met als gevolg, dat het einde van deze geesel de$ tijds tot een ver verwijderd tijdstip wordt opgeschoven? Voor het niet regelmatig courantlezend publiek klinkt die aanhef van ons week overzicht wat al te pessimistisch, maar volgens de deze afgeloopen week bekend geworden feiten, is dit vermoeden ge rechtvaardigd. Twee van de meest be kende Amerikaansche bladen, de Was hington Times Herald en de Chicago Tribune hebben een vertrouwelijk rap port gepubliceerd,, opgesteld door het opperbevel van het leger en de vloot in de Vereen. Staten. In dit rapport wordt een plan ont vouwd voor een expeditiecorps van een millioen man, dat gebruikt zou moeten worden voor den strijd in Europa, Als datum voor het begin van dit Amerikaan sche offensief in Europa wordt genoemd 1 Juni 1943. Intusschen zou Amerika in steeds grooter vorm hulpmiddelen naar de meest bedreigde punten zenden. Wan neer men de verschillende perscommen taren, die over dit nieuwe plan worden gelanceerd, leest, dan komt men onwille keurig onder den indruk en is een ietwat pessimistische stemming, heusch geen wonder. We gaan in dat geval nog een heel moeilijke tijd tegemoet Elk offensief vooropstellende dat dit mogelijk is in Eüropa zal niet alleen de in oorlog zijn de landen groote schade berokkenen, maar ook is het onvermijdelijk, dat de bezette gebieden gevrijwaard kunnen blijven. Misschien is alles fantasie van de een of andere handige reporter, maar daar staat weer tegenover, dat de mi nister van oorlog Stimson in een pers conferentie de echtheid van het door de Chicago Tribune gepubliceerde docu ment heeft toegageven. Hij beweerde evenwel dat het hier een onvoltooide studie die wapenbehoefte voor de verde diging betrof, welke door de generale staf was uitgewerkt. De publicatie van dit document zal wellicht de verdediging bemoeilijken. Het ergste van deze publicatie is evenwel het feit, dat er een groep Amerikanen bestaat, wien het zoozeer aan vader landsliefde ontbreekt, dat zij dergelijke documenten publiceeren. Ook uit andere gezaghebbende bron wordt de publicatie van dit plan voor barig geacht. Perssecretaris Early heeft dezer da- WITMARSUM 6 December 1941. Vrijdagmiddag vierden de kinderen van de kleuterschool onder leiding van mej. K. Boermans en juffrouw Visser hun traditioneel St. Nicolaasfeest in het gymnastieklokaal. Ruim half drie arriveerde Sint en Piet die met glundere en stralende oogjes werden begroet. Onder het af en toe zingen van de bekende en onbekende liedjes en de verschillende spelen hield St. Nicolaas de noodige strafpreekjes en voor hen, die erg zoet waren een be moedigend woordje. Een versnapering en aan het slot van den middag het uitreiken der cadeautjes vormden hier wel het hoogtepunt van dit feest en werden St. Nicolaas en Zwarte Piet tot het volgend jaar vaar wel gezegd. Ook vele ouders en belangstellenden vulden het lokaal. Aan mej. Boermans en Juffr. Maaike komt eveneens een woord van dank toe. DE JONG s NIEUWSBLAD waarin opgenomen

Kranten in de gemeente Sudwest-Fryslan (Bolswards Nieuwsblad, Sneeker Nieuwsblad en Friso)

Bolswards Nieuwsblad nl | 1941 | | pagina 1