Uit de Kerstrede van Mussert.
Bull enlandsche Revue.
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Hongkong telt ruim
1 millioen inwoners.
Churchill gelooft, dat
er iets op komst is.
W. H. N.
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
r
L
37^12 Jaargang Woensdag 31 December 1941
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
A Telefoon No. 451
No. 100
Daitsch Weermachtbericht
s-
-
Advertentlln per regel:
Dlnsdagsnummer 10 cent
Vrljdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb, prijs.
Giro no. 87926.
De Britsche kroonkolonie Hongkong
bestaat uit een aantal eilanden en een
schiereiland aan de Zuid-Oostkust van
China.
Het eigenlijke eiland Hongkong, waar-
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige land*
genooten op
Giro No. 3.9. 5. 0.0. O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
op de hoofdstad Victoria ligt, en waar
op de laatste groote strijd is uitgevoch
ten, is ongeveer 17^ km lang en 3 tot
8 km breed; de oppervlakte bedraagt 82
vierk. km. Het ligt vlak bij het vasteland
waarvan het slechts wordt gescheiden
door een zeestraat, die niet breeder is
dan 400 meter. Dit eiland werd het eerst
bezet en wel in Januari 1841. Bij het
Verdrag van Nanking van 1842 werd
het officieel aan Engeland afgestaan.
De stad Kauloen op het vasteland werd
verworven krachtens de conventie van
Peking van 1860, en de daarachter ge
lagen gebieden in. 1898. {Deze laatste
gebieden, de „New Territores” genaamd
die op een schiereiland in het zuidelijke
gedeelte van de Chineesche provincie
Kwangtoeng liggen, werden verkregen
op grond van een pachtovereenkomst.
De geheele kolonie omvat een gebied
van ongeveer 1000 vierk. km. met ruim
1 millioen inwoners (in 1939). Hierbij
zijn niet inbegrepen de Chineesche vluch
telingen, wier aantal op een half mil
lioen werd geraamd. Het aantal niet-
Chineezen militairen buiten beschou
wing gelaten bedroeg in 1939 23600.
De hoofdstad van de kolonie is Vic
toria aan de Noordkust van het eiland
tegenover het vasteland gelegen. Tus
schen dit laatste en de stad ligt de ha
ven, een der mooiste ter wereld met een
oppervlakte van ongeveer 44 vlerk, km.
Zij bezit dokken, welke de grootste sche
pen kunnen omvatten.
Het eiland is zeer bergachtig. De
hoogste top is Victoria Piek (600 m.),
welks omgeving als woonwijk voor de
Europeanen is gereserveerd. Het warme
jaargetijde duurt van Mei tot October.
Hongkong is het middelpunt van een
uïtgebreiden handel in kamfer, kolen,
katoen, meel, hulden, leer, metalen, rijst
zijde, suiker, thee, tin, enz.
Antwoord op een vraag in zake
Duitech offensief aan nieuw front.
Uit Washington wordt gemeld, dat in
de gehouden persconferentie op het
Witte Huis ook Churchill aanwezig was,
die, volgens den Engelschen nieuws
dienst, zeide te gelooven, dat het zeef
moeilijk zou zijn, een oppersten bevel
hebber voor de strijdkrachten der bond-
genooten te benoemen. De oorlog omvat
thans de geheele wereld. Naar Churchills
meening kan niet één enkele man de
functie van opperbevelhebber der we
reld op zich nemen.
Op de vraag of hij een Duitsch offen
sief aan een nieuw front verwacht, zei
de Churchill te gelooven, dat er iets op
komst is. Hij kon echter niet zeggen,
wanneer en waar.
Op een andere vraag of hij zou In
stemmen met een conferentie tusschen
hemzelf, Roosevelt, Stalin en Tsjiang kal
Sjek, antwoordde de Britsche minister
president: ,Jn beginsel, ja.”
Volgens Men Brltscheh nieuwsdienst
heeft Churchill verder nog verklaard, dat
hij zich wil uitspreken over de vraag
stukken, welke na dezen oorlog zullen
moeten worderi opgelost Bij al zijn be
sprekingen te Washington neemt de cri
sis van dit oogenblik de eerste plaats in.
Hij voegde hieraan toe: Men zal beter in
staat zijn, zich met de toekomst bezig
te houden, zoodra de problemen van dit
oogenblik zullen zijn opgelost.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per hall jaar f 1.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leesg, p. looper 42 et. p. kwartaal.
A.
g-
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
Bet licht sdhijat in de duisternis.
Wanneer straks de Kerstklokken lui
den, niet alleen in ons vaderland, maar
in geheel Europa van de Noordkaap tot
over Sicilië en van de Oekraine tot aan
den Atlantischen Oceaan, dan zullen naar
ik hoop millioenen menschen denken aan
de oude woorden zoo vol Inhoud: „Het
licht schijnt in de duisternis en de duis
ternis verzwelgt het niet.”
HOOFDREDACTEUR A. J. OS1NOA,
JONOEMASTR. 8, BOLSWARD.
De tijd tusschen Kerstmi» en Nieuw
jaar is voor vele zakenmenschen het ge»
eigende moment de balans over het af-
geloopen jaar op te maken, een soort
tdrugbiik te werpen op het jaar, dat
Spoedig weer achter ons ligt
Wat leven we toch snel in onzen tijd,
hoort men overal en geen wonder. Het
wereldgebeuren was In dit afgeloopen
jaar net een film; het flitst aan Je oog
voorbij en wanneer je moeite doet een
of ander belangrijk beeld vast te hou
den, wordt je aandacht al weer getrok
ken door andere niet minder belangrijke
voorstellingen.
Dat is waarschijnlijk ook de oorzaak
dat we zoo vlug leven. Daardoor ook
kunnen we de vele groote gebeurtenis
sen en de belangrijke verschuivingen in
het wereldgebeuren niet in alle finesses
tn deze eindbalans opnemen.
We zullen daarom trachten enkele der
meest actueele punten nog even in
uw herinnering terug te roepen.
Nadat in het vorig jaar Polen, Neder
land, België, Frankrijk, Noorwegen en
nog enkele andere kleine staten tot het
bezette gebied van Duitschland kwamen
te behooren, ontstond er In Duitschland
een drang te probeeren de altijd weer
opkomende onrust in de Balkanlanden
langs vredelievenden weg tot een oplos
sing te brengen. Deze poging mislukte
en het gevolg hiervan was de veldtocht
tegen Joego-Slavië en Griekenland, wel
ke vrij spoedig eindigde met de bezet
ting van deze laatste landen.
De Engelsche invloed werd daardoor
in Europa voor een groot deel uitgescha
keld, hoewel Rusland en Turkije nog
steeds een onoplosbaar probleem vorm
den.
Vooral Rusland was voor Duitschland
en Italië een onberekenbare factor. Het
wereldcommunisme, de droom van Lenln
als een testament aan Stalin vermaakt,
vindt in deze laatste een waardig execu-
teur-testamentair.
Om deze bedreiging niet .alleen van
Duitschland, maar ook van geheel Euro
pa at te wenden, heeft de Duitsche leider
in 't midden van dit jaar in een niet te
stuiten opmarsch dat bolsjewistisch ge
vaar tot achter Leningrad en Moskou
weten terug te drijven. Wel trachtte Rus
land, in samenwerking met Engeland,
die opmarsch te keeren, doch alle moei
lijkheden en die waren er niet weinige
werden door het opmarcheerende le
ger glansrijk overwonnen.
Zoo stonden de zaken toen het weer in
October het bijna onmogelijk maakte aan
verdere opmarschen te denken.
Thans heeft de winter zijn intrede ge
daan en dit vormt een niet minder be
langrijke hinderpaal.
Volgens verklaringen van, het Duit
sche opperbevel kan thans een korte
rustperiode intreden, waarom de winter
kwartieren moeten worden betrokken,
die in sommige gevallen vele kilometers
ver achter de thans bezette linies liggen
De tijd zal nu moeten leeren In hoeverre
de Russische legerleiding nog beschikt
over voldoende reserves en goed voor
deze winterveldtocht uitgeruste troepen
om de door de Duitsche troepen ingeno
men vaste posities weer in een bewe
gingsoorlog om te zetten.
Wat Turkije betreft, Is de toestand nog
ongeveer precies gelijk als In het begin
van dit jaar.
Op de andere oorlogsfronten voltrok
zich eveneens een groote verandering.
Een Duitsch-Italiaansch offensief in N.-
Afrika verdreef de Engelschen uit Ben-
ghasi tot voorbij Solloem en dit is nu
kort geleden door een Engelsch offensief
bijna In zijn ouden toestand hersteld. De
bedreiging van het Suezkanaal is daar
door afgewenteld. Niet alleen aan de
Afrllcaansche kant, maar ook aan de an
dere zijde door de Engelsche bezetting
van Irak en Iran.
In AaÊB reive werden de tegenstellin-
Bpraak gehouden, waaruit we enkele
gedeelten pyernemen.
Mijne volksgenooten,
Het is Kerstmis 1941 en de wereld
staat in vlammen. Het einde van 1941
nadert en 1942 wordt met groote zorg
tegemoet gezien.
Wanneer het straks Oudejaarsavond
zal zijn en de bronzen stem zal twaalf
malen geklonken hebben, dan zullen wij
met Guido Gezelle kunnen spreken:
„Het jaar is uit en f enden geleefd,
gadegeslagen. Wanneer wij ons het
voorafgaande geval op Kreta herinneren,
mag de mogelijkheid van een krachtigen
aanval door de lucht niet eenvoudig uiË
geschakeld worden.
De haat moet verder van ons
wijken.
En wanneer straks zal weerklinken ’t
Oud-vaderlandsche „Eten zalig uiteinde
en een gelukkig Nieuwjaar”, wanneer
onze gedachten vertoeven bij hen, die
zijn heengegaan In het afgeloopen jaar,
bij hen, die ziek of gewond terneer lig
gen, bij hen, die tn verre gewesten in
groote bekommernis leven, laten wij ons
dan opmaken om naar eer en geweten
de natie en elkander te dienen in het
nieuwe jaar, dat op den drempel staat.
Honderdduizenden hebben reedt- met
mij het geloof, dat als de vrede een
maal gekomen zal zijn, dit nieuwe Eure-
pa zich ontplooien zal beter en schoo
ner dan het oude, dat van ons heenging
en dat in dii nieuwe Europa ons Neder-
landsche volk in vrijheid zal kunnen le
ven. Wij gelooven, dat ons volk weer
een volk van kerels zal worden, dat een
voud, moed, werklust, eerlijkheid en
trouw naast bekwaamheid de oud-vader-
landsche eigenschappen zijn, die tot
nieuw leven zullen komen in ons volk.
Daardoor kunnen wij ons als volk weer
een bestaan’vWóvéfCT. Gerechtigheid zal
heerschen, blijmoedigheid en levens
vreugde rullen terugkeeren. Het Is de
moeite waard om daarvoor zijn leven in
te zetten.
Moge dit geloof gemeengoed der natie
worden tn het Jaar 1942, opdat een leder
daarnaar zal (handelen en de weder
opstanding van ons volk zich In gelei
delijkheid doch vastberadenheid zal vol
trekken.
Kerstmis f941 sta dan fn het tceken
van het licht, dat schijnt In de duister
nis.
Oudejaar 1941 sta In het toeken van
het geloof, dat bergen verzet.
DE STRIJD OP SUMATRA.
STOCKHOLM, 29 Dec. (D.N.B.). Naar
de Britsche nieuwsdienst meldt, wordt
er op Sumatra in de buurt van Medan
strijd geleverd tusschen Ned.-Indische
strijdkrachten en de Japansche val-
schermtroepen.
Japansche vliegtuigen zouden boven
dien eenige plaatsen op Celebes gebom
bardeerd en met machinegeweervuur
aangevallen hebben.
Reuters militaire correspondent
schrijft omtrent deze actie:
De Japansche aanval op het vliegveld
van Medan (Sumatra) en de landing van
Japansche valschermtroepen in deze
streek zijn bewijzen voor de voordeelen
en hef initiatief van de Japanners in O.-
Azië. Het is duidelijk, dat de Japanners
hun superioriteit ter zee in de lucht tot
het uiterste gebruiken, teneinde zooveel
mogelijk „defensieve stellingen” in han
den te krijgen, die dan in elke richting
kunnen worden uitgebreid, naarmate
het den Japanschen plannen het beste
uitkomt. Met het oog op de groote po-
tentieele kracht van de Japansche troe
pen moet deze jongste bedreiging van
Nederlandsch-IndW nauwlettend woidfin
Een Amerikaansche correspondent
seint het volgende uit Manilla:
Voor de te Manilla wonende japanners
en voor de bewoners van de Philippijnen
is het zeer moeilijk in te zien waarom
Japan, dat z.g. een economische ineen
storting nabij was, het luchtruim volko
men beheerscht, terwijl van den kant der
Vereen. Staten altijd was beweerd, dat
de Ver. Staten in staat zijn, maandelijks
2000 vliegtuigen te bouwen. Onder de
inwoners der Philippijnen is een diepe
teleurstelling ontstaan over de inactivi
teit van de Vereen. Staten, terwijl onder
de soldaten op de Philippijnen het feit
zeqr IteleursVelJend’ heeft gewerkt, dat
Japansche vliegtuigen ongestoord bom
men kunnen laten vallen en Amerikaan
sche vliegtuigen nergens te tien zijn.
ITALIAANSCH LEGERBERICHT.
Tn zijn weermachtsbericht no. ff74
maakt het Italiaansche opperbevel het
volgende bekend:
Een aanval van de vijandelijke infan
terie, die werd gesteund door pantsen-
strijdkrachten, is in de zone ten zuiden
van Benghasi verijdeld. Wij brachten
gen hoe langer hoe meer toegespitst De
strijd tusschen Japan en China kwam
geen stap nader tot een oplossing, eerder
kunnen we zeggen, dat door Engelsche
en Amerikaansche hulp de oorlog hier
in een nieuwe phase ontbrandde.
De verhouding tusschen Amerika en
Japan werd in den loop van het jaar al
lengs meer gespannen ;n is ten slotte in
deze laatste maanden f>t een openlijken
oorlog uitgegroeid.
Resumeerende kunnen we dus de con
clusie trekken, dat de balans dit jaar ’n
zeer ongunstig beeld vertoont
De geheele wereld is thans in oorlog
en toch gelooven we dat bet perspectief
voor het komende jaar iets gunstiger is.
Zoowel Hitler jals Churchill hebben
dezer dagen verklaard, dat de beslissen
de phase van den oorlog thans is aan
gebroken. Ook Von Ribbentrop, de Duit
sche minister van buitenlandsche zaken,
is van dezelfde meening.
In verband met de zoogenaamde Duit
sche proefbaionnetjes om vrede te Mos
kou, zeide de minister:
„Het is thans niet de tijd om over vre
de te spreken, thans is het strijd, en nog
maals strijd. De mannen die aan de vele
fronten van het Driemogéndheden-pact
over de geheele wereld staan, weten heel
precies dat niet alleen zij verloren zijn,
indien zij het niet bolwerken, doch dat
een meedoogenlooze tegenstander hun
vrouwen en kinderen en hun land zou
vernietigen. Daarom, aldus de minister,
zal even zcxer als de aarde om de zon
draait, aan het eind van deze groote
worsteling slechts de volstrekte overwin
ning van Duitschland en zijn bondgenoo-
ten komen.
Tot slot dan nog even gememoreerd
de situatF- in de Aziatisch-Amerikaan-
sche hoek. Tegelijk met de intrede van
den oorlogstoestand Aisschen Japan en
Amerika, heeft Japan het oude spreek
woord in praktijk gebracht: „De eerste
klap is een daalder ^aard”.
De Amerikaansche Vloot in den Stillen
Oceaan heeft een zeer gevoelig verlies
geleden en de resukaten van deze Ja-
pansèhe actie teekei. n zich nu reeds
bij Hongkong en de Philippijnen af. Voor
een groot deel is deze laatste eilanden
groep in Japansch bezit. Wanneer we de
vorderingen van de Japansche marine in
dezen Oceaan beschouwen dan blijkt
daaruit, dat alle steunpunten op de ver
schillende eilanden thans in Japansch be
zit zijn.
Hierdoor heeft Japan de bedreiging
van het moederland voor eventueele
vliegtuigaanvallen zoo goed als veilig
gesteld.
Dit is een niet te onderschatten voor
deel voor de productie van het noodza
kelijke oorolgsmateriaal.
Bovendien heeft de Amerikaansche
vloot een belangrijk verlies geleden. Uit
Japansche bron wordt gemeld, dat sedert
het begin van de operaties door de Ame
rikaansche vloot werden verloren: 7
slagschepen, 2 kruisers, 1 torpedojager,
9 duikbooten, 6 mijnenvegers, 8 torpe-
dobooten en 10 koopvaardijschepen. De
Japansche verliezen bedroegen daarbij
3 torpedojagers, 2 mijnenvegers, 5 duik
booten en eenige transportschepen.
Volgens de laatste berichten zijn thans
ook Japansche troepen op Sumatra ge-
j|andj waardoor hpt Ned.-Indische ge
bied rechtstreeks in den oorlog wordt
betrokken. Zooals de zaken thans staan
is de oorlog voor Amerika ’n groote de
bacle geworden en heeft de inmenging
van Amerika voor wat Engeland betreft,
nog geen enkel tastbaar resultaat opge
leverd.
Moge 1942 het zoo vurig verbelde ein
de van dezen wereldkrijg brengen, op
dat we met vereende krachten aan de
opbouw van de thans geheel ontredder
de wereld kunnen beginnen.
Aan den vooravond Tan Kerstmis heeft met de jaloezie samen elke redelijkheid
de leider van de N. S. B. een radio-toe- ontkent en eiken opbouw belemmert. De
-naai en jjg jaiofisde die uit den duivel
zijn.
Waarlijk, redenen te over om meer nog
dan in andere jaren, aan het einde van
het jaar 1941 tot bezinning te keeren.
Voortgezette strijd in
Sovjet-Rusland.
Britsche aanval op de
Noordsche kust.
HOOFDKWARTIER VAN DEN
FÜHRER, 28 Dec. (D.N|B.). Het
opperbevel van de weermacht
maakt bekend:
In den Zuidelijken sector van ’t
Oostelijke front werd de vijand, die
eenige plaatselijke aanvallen op
onze stellingen gedaan had, door
krachtige tegenaanvallen afgesla
gen. Duitsche, Italiaansche en Slo-
waaksche troepen, alsmede uit
Deensche, Duitsche, Finsche,
Vlaamsche, Nederlandsche en
Noorsche vrijwilligers samengestel
de divisie S.S. Wiking, hebben op
nieuw goed slag geleverd.
In den centralen sector van het
Oostelijke front werden vrij krach
tige vijandelijke aanvallen in zwa
re gevechten tot staan gebracht.
Zwakkere aanvallen van den vijand
in den Noordelijken sector van het
front werden eveneens afgeslagen.
De luchtmacht ondersteunde op
alle fronten de gevechten van het
leger door krachtige aanvallen op
troepenconcentraties, achterwaart-
sche inrichtingen en spoorlijnen
van den vijand.
In de Straat van Kertsj zetten
sterke formaties gevechtsvliegtui
gen en duikbommenwerpers de
aanvallen op vijandelijke schepen
voort. Zij bracht drie transport
schepen van tezamen 2800 b.r.L
tot zinken en beschadigden een
kanonneerboot, alsmede vier ande
re schepen.
Aan de Oostkust van Engeland
brachten gevechtsvliegtuigen in
den nacht van 27 op 28 December
een koopvaardijschip van 6000 brt
tot zinken.
Britsche zeestrijdkrachten pro
beerden een onverwachte ma
noeuvre te ondernemen op twee
afgelegen punten van de Noorsche
kust Na korte, hevige gevechten
met de plaatselijke bewakings-
manschappen van hef leger en van
de marine, werden de Britsche lan
dingstroepen verdreven. Zij trok
ken zich op hun schepen terug.
Duitsche gevechtsvliegtuigen
brachten van een vluchtende for
matie oorlogsbodems een torpedo
jager tot zinken en beschadigden
een kruiser, alsmede een anderen
torpedojager.
In luchtgevechten en door lucht-
doelartillerle werden tien vijande
lijke bommenwerper# neergescho
ten.
Bij de nadering van den vijand
werd het Duitsche patrouillevaar
tuig Föhn door tal van Britsche
bommenwerpers aangevallen. Het
patrouillevaartuig schoot een vtj-
andelijk toestel neer en ging toen
onder in heldhaftigen strijd tegen
het sterkere vuur van een Britschen
kruiser en verscheidene torpedo
jagers. Enkele Noorsche koopvaar
ders, die zich vreedzaam met de
kustvaart bezig hielden werden
door de Britten overvallen en tot
zinken gebracht.
„Van al zijn oude ellenden en heeft
„Den last het ons ontheven.
„Het nieuwe jaar heeft van heden
af aan
„Voor elk en de een een schreden
gedaan,
„Wie zal het ten ’t enden leven?”
Het is mij een behoefte, doch tevens
een voorrecht om in dezen tijd langs de
zen weg u te kunnen bereiken, die bereid
zijt mij te beluisteren.
Groote zorgen drukken ons en veree-
nlgen ons. Het is goed deze uit te spre
ken, lichter zullen zij dan te dragen zijn.
Daar is dan de zorg om het te verdienen
dagelijksche brood, een zorg rustend op
ongetelde duizenden, drukkend lood
zwaar.
Daar is dan de schaarschte aan le
vensmiddelen en kleeding. Een land als
het onze net zijn enorme bevolkings
dichtheid /an bijna driehonderd men
schen op een vierkanten kilometer heeft
het natuurlijk uiterst krap, wanneer nu,
zooaje in 1917 en 1918 door de blokkade
de jnvcer van overzee Is afgesloten. Het
stelt eilchen aan allen, maar in het bij
zonder Aan de huismoeders, den midden
stand en de overheid.
Boven de persoonlijke zorgen uit, rijst
de bekommernis om de toekomst der
natie. Velen zijn bezorgd om het vader
land bier. Een zorg die ik begrijp, maar
niet 'dëéToffidat ik het geloof en 'netTer-
trouwen heb in een toekomst, beter en
schooner dan het naaste verleden, om
van het heden niet te spreken.
Maar wat ons allen, de geheele natie,
vereent, dat Ts de zorg om onze koloniën
!n Oost en West, om de tienduizenden,
volksger.ooten, die, afgesneden van het
moederland, daar met hun gedachten
hunkerend zijn bij ons hier In de lage
tanden aan de Noordzee.
Maar dit alles zon Helster te dragen
rfjn, als er niet was die haat, die ver
vloekte haat van volksgenoot tót volks
genoot, de In een reeks van jaren zorg
vuldig aangekweekte haat. De haat, die
R.
DE J O NGS NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
