Buit enlandsche Revue.
De Oorlog
A
'te
I -
n
De Bolswardsche Courant en Westergoo
KWAKZALVERIJ
DE
I
W. H. N.
Z 4
I r
ha
Mo 4
Dinsdag 13 Januari 1942
38£2 Jaargang
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD
Dingen die ons omringen
LUCTOR.
1
De
Engelsche torpedoboot-
jagers vernietigd
Eén op den Oceaan en één in
de Middellandsche Zee.
EEN GEVAAR VOOR DE VOLKS
GEZONDHEID, DAT RADICAAL
UITGEROEID DIENT TE
WORDEN.
lans zou worden opgemaakt, ten einde
op levensverzekeringtechnische basis te
berekenen, hoe groot het kapitaal der
fondsen zou moeten zijn om hun ver
plichtingen te kunnen nakomen. Het) be
drag, dat er tekort was, zou dan als sub
sidie van hef Indische gouvernement uit
gekeerd worden. Intusschen liepen voor
de Indische schatkist de lasten enorm op
en toen in 1929 Indië in ’n crisis kwam
te verkeeren, kon het dat subsidie 'eenige
jaren daarna j'n’iettj meer betalen. Men
zocht daarom naar een minder bezwa
rende regeling, die echter uiteraard ook
minder voordeelig voor de fondsen was.
De pensioenfondsen voor landsdiena
ren beschikken over een kapitaal van
pmstreeks 375 millio-an gulden, welk be
drag in hoofdzaak in Nederland is be
legd. Per jaar is thans in Nederland om
streeks 34 millioen gulden noodig voor
uitbetaling van de eigen pensioenen en
de uitkeeringen aan weduwen en wee-
zen, welk bedrag voor een groot deel uit
de rente en de bijdragen kan worden
betaald. Daar het aantal gepensionnear-
den hier te lande, zoolang de verbinding
met Indië is verbroken, geleidelijk klei
ner wordt, vermindert het bedrag, dat
jaarlijks voor de uitbetaling der pen
sioenen noodig is, in gelijke mate.
DE STRIJD IN EN OM BORNEO.
Het Nederlandsch-Indische legerbe-
richt van Zondag 11 Januari 1942 luidt
In den nacht van 10 op 11 Januari
heeft de vijand het eiland Tarakan in
het Noord-Westen van Borneo aange
vallen. De Japanners zetten des nachts
troepen aan land. De bezetting bood
den aanvallers verbitterden tegenstand.
Tegelijkertijd zette de vijand troepen
aan land bij de Minahassa In het
Noorden van Celebes, waarbij hij ge
bruik maakte van parachute-troepen.
HEVIG BOMBARDEMENT OP
BRITSCHE TROEPEN IN Z.-MALAKKA.
Naar het Keizerlijk hoofdkwartier
mededeelt, zijn bij een verrassenden
luchtaanval op een vijandelijke vloot
in de Straat van Malakka twee duik-
booten zwaar beschadigd en verschei
dene treffers geplaatst op twee vracht
schepen van 7000 en 3000 ton.
Men neemt aan, dat het een vijan
delijk convooi betreft, dat zich op weg
NIEUW BRITSCH BEROEP OP EIRE.
Uit Londen wordt gemeld de „Daily
Telegraph’’ maakt melding van nieuwe
Britsche pogingen om van Eire het
recht te krijgen tot gebruikmaking van
steunpunten. De Valera heeft tot dusver
echter iedere discussie hierover van
de hand gewezen.
Ook de „News Chronicle" meldt,
dat de lersche regeering nieuwe voor
stellen betreffende het ter beschikking
stellen van steunpunten heeft ontvan
gen. In politieke kringen wordt aan
genomen, dat het recente bezoek van
den Noord-Ierschen premier aan Lon
den in verband heeft gestaan met de
laatste aanbiedingen aan De Valera.
Het lijkt thans, aldus het blad, nood
zakelijk de in 1936 aan Eire uitgele
verde havens weer te kunnen gebruiken.
HOOFDREDACTEUR A. J. OSINOA,
JONOEMASTR. 8, BOLSWARD.
Advertentiën per regel:
Dlnsdagsnummer 10 cent
Vrijdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige land-
genooten op
Giro No. 3.9.5. O.O. O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
t
ties
ird.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgeld fr. p. p. per half jaar 11.57
Buiten de provincie 12.10; inn. 15 c.
Yoor het Buitenland f 7.35 per jaar.
L«e«g. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
DU1TSCHLANP STRIJDT
VOOR EUROPA
Het gevaar, door de politiek van Lon
den en Batavia opgeroepen, heeft thans
tastbaren vorm gekregen. Oost-Indië is
nu niet een bljfront, maar een hoofdfront
geworden, waar zware strijd en groote
offers verwacht kunnen worden.
Zooals uit de verschillende berichten
valt op te maken, is men vastbesloten
door Oost-Indië en in Oost-Indië tot het
uiterste weerstand te bieden en typische
samenloop van de omstandigheden, hier
beleven we wederom een verlengstuk
van de aloude Engelsche politiek die
voor verschillende landen in Europa zul
ke funeste gevolgen heeft gehad.
Geen wonder, dat men in Ned.-Indië
een beetje sceptisch staat tegenover die
hulpverleening. Men heeft te veel spre
kende voorbeelden voor oogen. Van ver
schillende kanten wordt den laatsten tijd
de opmerking gemaakt: hoe komt dat
nu met de uitbetaling van de Indische
pensioenen? Hoewel dit geen zuiver bui-
tenlandsch onderwerp is, meenen we
toch dat het antwoord in een bulten-
landsch overzicht op zijn plaats kan zijn.
Gedurende den (oorlog zullen, aldus
verneemt het A. N. P. van bevoegde zijde
deze pensioenen vast en zeker worden
uitbetaald, maar over den toestand na
dezen oorlog kan men en dit is ook
verklaarbaar thans nog geen oplos
sing geven.
Een tweede vraag is dan natuurlijk: uit
welke fondsen worden deze pensioenen
betaald?
Ook hierover geeft het A. N. P. de
volgende verklaring:
Met de bedoeling, de pensioenen der
Indische landsdienaren veilig te doen
zijn, zijn In 1918 door verschillende
groepen van na 31 December 1916 aan
gestelde of aan te stellen landsdienaren
pensioenfondsen opgericht. Die fondsen
bezitten rechtsperoonlijkheid en hebben
dus een eigen vermogen. Zij staan met
de reeds vroeger in het leven geroepen
Weduwen- en Weezenfondsen en met
het in 1922 tot stand gekomen pensioen
fonds voor Europeesche locale ambtena
ren onder één directie, welke te Den
Haag Is gevestigd.
De oorspronkelijke opzet was, dat eens
pert vijf jaren een wetenschappelijke ba-
ii:
I
e
[||IL V.
1
J 3
Dezer dagen kon men in de bladen
lezen, dat een Groningsche handelaar in
kruiden, die aan lijders van maag- en
nierziekten kruiden heeft verstrekt, ter
wijl hij hun ook een bepaald dieet zou
hebben voorgeschreven, wegens het on
bevoegd uitoefenen van de geneeskunde
veroordeeld is tot een geldboete van
iso.subs. 50 dagen hechtenis.
Behalve aan de hierbedoelde patiënten
heeft deze kruidendokter ook kruiden
verstrekt aan een paar lijders aan sui
kerziekte, van wier er een, een jongen
man, eenigen tijd later is overleden. Het
betreffende bericht besluit aldus: „Ter
zake hiervan staat verdachte wellicht
nog een vervolging wegens veroorzaken
van dood door schuld te wachten.” (Spa-
tleerlng van den schrijver).
Dit is één geval uit tientallen recht
zaken, die er jaarlijks zoo voorkomen.
Dergelijke rechtbankverslagen lezen wij
tegenwoordig niet meer zoo veel als
vroeger, omdat de bladen nu eenmaal
vanwege de papierbeperking alleen maar
het belangrijkste nieuws opnemen. Doch
de argelooze mensch zou hieruit kunnen
concludeeren, dat het tegenwoordig met
de kwakzalverij wel gaat en dat het lang
zoo erg niet meer is als vroeger.
Daarom is het dan ook, dat wij dit
artikeltje schrijven, want niets is minder
waar: de kwakzalverij tiert nog welig
In' ons landje en honderden zwendelaars
die zich den min of meer goedklinkenden
naam van „kruidendokter” hebben laten
aanmeten, opereeren er nog, vooral op
het platteland, waar de menschen nog
niets geleerd hebben en de zorg voor
hun vaak broze gezondheid in handen
leggen vart gewetenlooze kwakzalvers
inplaats van een bevoegde arts te con-
sulteeren.
Hoe groot het risico is, wanneer men
een kwakzalver gaat raadplegen, blijkt
weer 'eens overduidelijk uit het door ons
geciteerde krantenbericht. Ergens in het
Noorden van ons land is een jongeman,
die aan suikerziekte leed, na de behan
deling van zoo’n kruidendokter overle
den. Wellicht staat dezen kwakzalver
nog een vervolging te wachten wegens
het veroorzaken van dood door schuld;
wellicht, staat er, dus het is nog niat
eens zeker. Onze Nederlandsche recht
spraak vraagt nu eenmaal een wettig
overtuigend bewijs en een handige ad
vocaat zal het misschien nog klaarspe
len om dezen gewetenloozen speler met
's menschen gezondheid vrij te pleiten.
De man komt er dan af met een boete
van f 150 en kan verder gaan met zijn
zwendelpraktijken. Want er blijven altijd
menschen, die zoo’n „kruidendokter”
willen consulteeren, vooral als de mid
deltjes, die hun arts hen heeft voorge
schreven, niet spoedig genoeg helpen.
Het wordt daarom ook hoog tijd, dat
onze overheid voor eens en voor goed
een einde maakt aan dat gezwendel met
kruiden. Zulke menschen, kwakzalvers,
kruidendokters, handopleggers en hoe ze
meer mogen heeten, zijn een voortdurend
gevaar voor onze volksgezondheid en
daarom dient dit kwaad radicaal uitge
roeid te worden.
Het is nu eenmaal zoo, dat de men
schen tegen zich zelf beschermd moeten
worden, wanneer zij zich zelf niet kun
nen beschermen. En zoolang er nog één
mensch in ons land is, die voorkeur
geeft aan een behandeling door een
kwakzalver, boven een vertrouwden ge
neesheer, is het de dure plicht van de
overheid, om hiertegen te waken en
maatregelen te nemen, die leiden tot 't
onmogelijk worden van de uitoefening
der kwakzalverij. Onze huidige Neder
landsche rechtspraak blijkt onmachtig te
zijn, het kwaad afdoende te bestrijden.
Bovenstaande bericht is daarvan het
beste bewijs.
Zegt U niet: het is zoo erg niet. Voor
namelijk op het platteland: op de Ve-
luwe, in Drenthe, Noord-Brabant en zelfs
in de omgeving van grootere plaatsen,
zijn er nog duizenden menschen, die, on
danks de waarschuwingen in de bladen
tegen dit soort lieden, toch nog hun ver-,
trouwen schenken aan kruidendokters
e.d. en met hun kwalen en gebreken
naar zulke kwakzalvers gaan, in de hoop
baat en genezing te vinden. Het is nog
niet zoo heel lang geleden, dat tientallen
plaatselijke bladen advertenties opna
men van het befaamde leas: beruchte
Staphorster Boertje, die in verschil
lende plaatsen van ons land zitting hield.
Pp zijn spreekuur heeft hij nooit over
/gqbrek aan klanten te klagen gehad.
Maar er is nog nooit iemand geweest,
die ^van een werkelijk ernstige kwaal
door dezen kwakzalver radicaal genezen
werd.
We leven op het oogenblik in een
tijd, waarin vele moeilijkheden in een
handomdraai uit de wereld geholpen
kunnen worden. Wij vragen dan ook de
aandacht van onze overheid voor dit
kwaad: de kwakzalverij. iLaat men
krasse maatregelen nemen, opdat aan dit
En niet schromen strenge straffen toe heid geworden,
te passen, wanneer de kwakzalvers toch
zouden doorgaan met hun gevaarlijke
practijken. De volksgezondheid zal er
mede gediend zijn en de mensch zal op
den duur vergeten, dat er eens lieden ge
weest zijn, die met wat gegoochel met
kruiden goedgeloovige menschen in den
waan brachten, lat zij op deze wijze
van £iun| kwalen 'en gebreken verlost
zouden kunnen worden.
RIDDERKRUIS VOOR GESNEU
VELDE VERDEDIGER
VAN EUPATORIA
UIT HET HOOFDKWARTIER
VAN DEN FÜHRER, 12 Jan. Het
oppercommando der weermacht
maakt bekend
De gevechten in den midden-
sector van het Oostelijke front en
in het gebied van Waldai duren
voortin de overige sectoren
geen belangrijke gevechtshande
lingen.
Een vèr-dragende batterij der
oorlogsmarine beschoot Dover
treffers waren zichtbaar. Onder-
zeebooten brachten op den Atlan-
tischen Oceaan een Engelsche
torpedojager tot zinken en torpe
deerden een andere in de Mid
dellandsche Zee.
In Noord-Afrika levendige ver-
kenningsactieDuitsche gevechts
vliegtuigen bombardeerden den
kustweg van Cyrenaïca en Engel
sche vliegvelden op Malta.
Van 1 tot 10 Januari heeft het
Engelsche luchtwapen 42 vlieg
tuigen verloren, waarvan 19 bo
ven de Middellandsche Zee en in
Noord-Afrika in dezelfde periode
zijn negen onzer vliegtuigen in
den strijd tegen Groot-Brittannië
verloren.
Bij de in het weermachtsbericht
van 7 Jan. vermelde poging der
Sowjetstrijdkrachten om te Eu
patoria op de Krim te landen liet
de vijand in hardnekkige gevech
ten in straten en huizen 600 doode
soldaten en 1300 „partisanen" op
het strijdtooneel achter, 203 gevan
genen vielen in onze handen. Dit
succes is vooral aan het stout
moedige optreden van den eersten
luitenant Von Boddien te danken
die als commandant van de ver-
kenningsafdeeling eener infante-
rie-divisie, in dezen strijd is ge
sneuveld de Führer en opper
bevelhebber heeft dezen dappe
ren officier posthuum het eiken
loof van het ridderkruis van het
Ijzeren Kruis verleend.
Volgens een voorbereid plan werd
overgegaan tot de uitvoering van uit
gebreide ^verwoestingen.
Volgens berichten uit Batavia, aldus
verneemt de „Deutsche Ztg, in den N.”,
zijn de Japanners op drie punten op
Celebes geland, nadat verscheidene
groote Japansche transportschepen
onder bescherming van kruisers het
eiland waren genaderd.
Het Zweedsche blad „Svenska Dag
bladet” meldt volgens het D.N.B. uit
Batavia, dat de Nederlandsch-Indische
troepen verbitterden tegenstand boden.
De Minahassa is een vruchtbaar gebied,
dat koffie, rijst en cocos oplevert.
GEEN SPRAKE VAN MEER DAN
1 FRONT OP MALAKKA.
Het Japansche keizerlijke hoofd
kwartier maakt bekend, dat de voor
hoede der Japansche troepen via Kwala
Loempoer in de nabijheid van Kwala
Klang (in de naaste omgeving van Port
Swettenham) is gekomen. Andere af-
deelingen zijn tot bij Rawang opgerukt.
DE OORLOG IN OOST-AZIE.
KWALA LOEMPOER DOOR JAPAN
NERS GENOMEN.
De op Malakka opereerende Japan
sche troepen hebben Kwala Loempoer
veroverd.
Omtrent de inneming van Kwala
Loempoer, de belangrijkste stad in het
sultanaat Selangor, verluidt, dat de
Japansche troepen reeds Vrijdagavond
een vier km. ten Zuidenwesten daar
van gelegen vliegveld bezetten. In de
vroege ochtenduren van Zaterdag werd
toen het algemeene offensief op het
Zuidelijke deel der stad geopend, met
welker val een strategisch uiterst be
langrijke hindernis op den weg naar
Singapore is weggenomen.
De Engelschen trekken zich terug
in de richting van de havenplaats
Malakka, aan de Zuidwestkust van het
schiereiland.
Voorts wordt uit Tokio bericht, dat
Japansche troepen ook het vliegveld
van Kwala Kaboe, 60 km. ten Noorden
van Kwala Loempoer, hebben bezet,
na de achterhoede der Engelsche strijd
krachten omsingeld te hebben.
De aJgelmeene verwachtihg, dat de
winterperiode gedeeltelijk een pauze in
de oorlogvoering zou beteekenen, kan
misschien voor wat we ’t Oostfront noe
men, bewaarheid worden, maar voor an
dere fronten gaat de strijd met onver
minderde hevigheid verder.
Ofschoon
de strijd in Rusland
niet meer dat geweldige offensieve ka
rakter heeft van eenige maanden gele
den, moeten we toch niet de conclusie
trekken, dat er aan dit front weinig of
niets gebeurt. Er wordt in sommige sec
toren nog hevig gevochten en wanneer
we ons eens een oogenblik indenken wat
het zeggen wil, bij meer dan 20 tot 30
graden vorst, in sneeuw en ijs, in een
totaal onherbergzame streek te moeten
vechten, dan kunnen we medelijden,
maar ook bewondering hebben voor de
heldenmoed die daar door elk persoon
lijk wordt betoond.
1
Wie nog over een greintje naasten
liefde beschikt en niet zoo verblind en
bevooroordeeld is, dat hij zijn naaste
alleen aan een bepaalde richting weet
gebonden, zal er zich over verheugen,
dat de hier niet direct noodzakelijke wol
in welken vorm dan ook, wordt afge-
staaii voor hen die in bittere koude trach
ten de chaos in Europa te keeren.
Wanneer we de ontwikkeling van de
diplomatieke oorlog die altijd samen
gaat met de strijd met de wapenen
objectief beschouwen, dan komen we na
de reis van Eden naar Moskou toch wel
sterk onder den indruk, dat de hoera-
roepers, ook in ons Nederland, na de
deelneming van de bolsjewieken aan de
zen oorlog op een verkeerde kaart ge
wed hebben.
Veronderstellen we eens een oogen
blik, dat d'i Duitsche legers niet in staat
zullen zijn die bolsjewistische bedreiging
van Europa te keeren, en zooals nu reeds
door het Engelsche blad de „Times” is
toegegeven, dat Rusland een strafexpe
ditie tot over de Rijn wil inzetten, wie
zal dan dit bolsjewistisch gevaar kee
ren en zoo mogelijk den kop indrukken?
Engeland natuurlijk, zoo zeggen er
zeer velen, maar men vergeet hierbij ’n
kardinaal punt en wel, dat ook Engeland
na afloop van d'ezen oorlog danig ver
zwakt is. Een expeditiecorps van eenigen
omvang op het vasteland van Europa sa
men te brengen die eventueel die Russi
sche stormwals zou kunnen keeren, Is
dan even onmogelijk als dit nu het ge
val Is om ten opzichte van Duitschland
een nieuw front te scheppen.
Ja maar, zoo zullen misschien velen
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
a Telefoon No. 451
naar Singapore bevond. Zooals in de
officieele mededeeling wordt gezegd,
zijn nadere bijzonderheden over dezen
aanval nog niet beschikbaar.
Verder wordt hier officieel medege
deeld, dat Zondag massa-aanvallen van
bombardementsvliegtuigen van het Ja
pansche leger hebben plaatsgevonden
op de Britsche troepen, die in het
Zuidelijk deel van Malakka op den
terugtocht zijn. Deze aanvallen hebben
opmerkelijk succes gehad en groote
verwarring gesticht onder de strijd
krachten van den tegenstander.
Er werden daarbij 24 vrachtauto’s
vernield, terwijl treinen met militairen,
die in Zuidelijke richting reden in de
nabijheid van het spoorwegknooppunt
Tampin met groot succes werden ge
bombardeerd.
MINISTER KNOX OVER DEN
TOESTAND.
Amerikaansche minister van
onder onze lezers zeggen, bij die rede-
neering vergeet men, dat Rusland en En
geland bondgenooten zijn en zich dus
niet zullen bestrijden.
Dacht U nu werkelijk, dat dit bondge
nootschap uit angst en zelfbehoud gebo
ren, na dezen oorlog eenige waarde had?
De deelneming van Rusland is voor En
geland een welkome afleiding geweest;
eerstens om de eigen verdediging die
aan het begin van dezen oorlog op geen
stukken na klaar was, geheel in orde te
brengen en tevens paste die deelneming
van Rusland geheel in het kader van de
Engelsche buitenlandsche politiek de
kastanjes zoo lang mogelijk door ’n an
der uit het vuur te laten halen. Voor
deze hulpdienst vraagt de Sovjet natuur
lijk een vergoeding die Engeland, wan
neer dit eventueel daartoe in staat is,
zal moeten inlossen.
Wat is nu logischer dan dat de eerste
wissel die door England gehonoreerd
moet worden, de uitbreiding van het
bolsjewisme naar het Westen. De erfe
nis van Lenin is de droom van Stalin
geworden en deze droom moet kost wat
het kost, verwezenlijkt worden, niet al
leen voor hun eigen land, maar ook voor
geheel W.-Europa strijden dus thans de
Duitsche en daarmee verbonden troepen
in de barre Russische winter, in sneeuw
én Ijs.
Aan de andere kant van het wereld-
halfrond in Engelsch-Indië, Ned.-Indië en
de Amerikaansche bezittingen in de Stille
Zuidzee, staat de positie van de
Anglo-Amerikanen,
w.o. men den laatsten tijd sedert de deel
neming van Amerika aan dezen oorlog
de verbonden Amerikaansche en Engel
sche belangen aanduidt, er evenmin
rooskleurig voor.
In nog geen volle vier weken hebben
de Japansche strijdkrachten de eerste
linie, welke van China via Malakka en
Br.Borneo naar de Philippijnen liep, met
j Hongkong als vooruitgeschoven post,
veroverd.
Volgens de laatste berichten wordt z-elfs
de sterke Engelsche oorlogshaven Singa
pore ernstig bedreigd. Maar wat voir ons
Nederlanders van meer en grooter be
lang is, dat is de positie van Ned.-Indië
in dit conflict
Zooals we reeds 'eerder mededeelden
heeft de uitgeweken Nederlandsche en
Oost-Indische regeering onnoodig over
haast aan Japan den oorlog verklaard.
De toen jioor velen direct geivreesde
mogelijkheid, (dat daarmee Ctost-jlndië
als bolwerk tegen Japan zou kunnen
groote gevaar voor goed een einde komt worden gebruikt, is thans reeds bewaar-
*i
e-
n-
5t
L
-
Jit-
I i>th
iet
;en
eu
21
ig
n-
s-
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
