Buitenlandsclie Revue.
Het Schoenenprobleem voor
de Schoolgaande Jeugd.
De Oorlog
De Bolswardsche Courant en Westergoo
Hl
DENK AAN WINTERHULP!
Dinsdag 20
No. 6
W. H. N.
38^ Jaargang Dinsdag 20 Januari 1942
Officiéél orgaan der gemeenten Bolsward, Wonseradeel en Hennaarderadeel
Uitgever Fa. A. J. OSINGA, Marktstraat, BOLSWARD A Telefoon No. 451
ies
I-
l'
LUCTOR.
Reeds meerdere malen Is tr door de
Advert ent I fin per regel:
Dinsdugsiiuininer 10 cent
Vrljdagsnummer 12 cent
Tusschen de tekst dubb. prijs.
Giro no. 87926.
Hebt gij reeds Uw bijdrage ge
stort voor Uw behoeftige land-
genooten op
Giro No. 3. 9. 5. O. O. O.
ten name van Winterhulp Neder
land Prov. Bureau Friesland.
beweging
der tijds-
beweging
Dit houdt weer verband met het feit,
dat de strijd in Europa no. 1 is. Wan
neer Rusland moet worden gesteund dan
moeten zooveel mogelijk de technische
voorzieningen in het geheele gebied van
het Oosten van de Middellandsche Zee
tot de Kaspische Zee en de Perzische
Golf in staat van verdediging zijn.
De kortste weg voor de aanvoer is en
blijft de Dardanellen en wanneer Turkije
volhoudt in zijn neutrale houding, dus
ook Engelsche aanvoer over het land niet
toestaat, kon dit wanneer de nood het
vereischt, dit wel eens ongevraagd ge
beuren.
DE KLOMP MOET VAAK REDDING
BRENGEN.
f J
t-
0-
kregen, kozen de meer voordeeliger,
meer socialer en meer eenvoudiger weg,
en kochten een paar klompen voor hun
kinderen. En daar stappen ze nu, opge
wekt en vroolijk als iedereen. Boven
dien, klompen zijn in den winter veel
warmer dan schoenen.
Verschijnt DINSDAGS- en
VRIJDAGSAVONDS.
Leesgcld fr. p. p. per half jaar 11.57
Buiten de provincie f 2.10; inn. 15 c.
Voor het Buitenland f 7.35 per jaar.
Leeeg. p. looper 42 ct. p. kwartaal.
Over het algemeen heeft de strenge
winter ook in Europa een zekere pauze
in den strijd gebracht, een pauze, die al
leen door de Sovjettroepen wordt benut
om met massale aanvallen te trachten
de Duitsche stellingen te doorbreken.
Wanneer het de Sovjets gelukt enkele
punten in het Oostfront zoogenaamd te
veroveren, dan beteekent dit voorloopig
nog geen groote winst,
aangezien het Duitsche opperbevel ver
schillende vooruitgeschoven “punten in
dit front reeds uit eigen beweging had
ingekort, maar deze posities niet zonder
strijd in de handen van de Sovjet wil
laten vallen.
De Duitsche taktiek is'er op berekend,
den vijand zooveel mogelijk schade te brulkt. Engeland zelve heeft
achterhoede-gevechten afbreuk te doen over voldoende soldaten en materiaal en stations aldaar.”
Keeren we dan nog even naar Europa
I plet blijft, heeft men niet veel kans een terug, teneinde ock de verhoogde span-
FEODOSIA IN STORMAAN
VAL HEROVERD
Omgeving van bolsjewisten ge
zuiverd meer dan 4600
gevangenen gemaakt.
GEVECHTSACTIE AAN HET
DONETZ-FRONT
UIT HET HOÖFDKWARTIER
VAN DEN FÜHRER, 19Jan. Het
opperbevel der weermacht maakt
bekend
Duitsche en Roemeensche troe
pen onder opperbevel van den
uen raai der infanterie von Man
stein hebben in samenwerking
met de eenheden, van den gene
raal der vliegers Ritter von Greim
na hardnekkige gevechten van
verscheiden dagen de aan de
Zuidkust der Krim gelandde So-
wjet-strjjdkrachten teruggeslagen
en door een vastbesloten aanval
de stad Feodosia weer in bezit
genomen. Tot dusver zijn er meer
dan 4600 gevangenen gemaakt en
73 pantser-vechtwagens, 77 ka
nonnen en veel ander oorlogstuig
buitgemaakt.
Aan het geheele front bij den
Donetz deed de vijand met sterke
krachten aanvallen de gevechten
zijn nog aan den gang
In den midden- en den Noor
delijken sector heeft de vijand
bij het voortzetten van zijn aan
vallen opnieuw zware verliezen
geleden. Bij een tegenaanval door
formaties van Duitsche infanterie
en pantservechtwagens op 17 en
18 Januari zijn in totaal 35 ka
nonnen, 23 granaatwerpers, 45
machinegeweren en verder veel
materieel buitgemaakt. De vijand
verloor hierbij 430 dooden en
140 gevangenen.
De luchtmacht beschadigde in
de wateren voor Moermansk een
groot vrachtschip met bomtreffers.
Gevechtsvliegtuigen bombar
deerden haveninrichtingen aan de
Engelsche Zuidwestkust en plaat
sten bomtreffers op een munitie
depot op de Shetlands.
In Noord-Afrika werd bij sue--
cesvolle verkenningsondernemin-
gen door Duitsche en Italiaansche
troepen in Cyrenaica een aantal
gevangenen gemaakt. Duitsche
gevechtsvliegtuigen vielen haven
inrichtingen en vliegvelden aan
de kust van Cyrenaica aan. In de
groote Syrte werden bij een lucht
aanval op een Britsch convooi
verscheidene grootevrachtschepen
door bomtreffers zwaar bescha
digd.
Bij de herovering van Feodosia
heeftde Ridderkruisdrager kolonel
Müller zich wederom door op
vallende persoonlijke dapperheid,
besluitvaardigheid en beleidvolle
leiding van zijn regiment onder
scheiden.
AMBON ZOU ZIJN BEZET
DOOR JAPANNERS.
Nederlandsch garnizoen zou
slechts kort tegenstand
hebben geboden.
Via Italië verneemt de Duitsche pers,
dat de Japanners zijn gela’nd op het
Nederlandsch-lndische eiland Ambon.
Het kleine Nederlandsch-lndische gar
nizoen heeft s'echts korten tijd tegen
stand kunnen bieden en het eiland
met de haven en de hoofdstad van
denzelfden naam zijn bezet.
ning rondom Turkije nog even in het
kort te belichten. De besprekingen door
den Engelschen minister Eden te Moskou
gehouden, hebben naar zoo langzamer
hand wel uitlekt, ook da Turksche kwes
tie tot onderwerp gehad.
Dat is heel verklaarbaar immers, het
was en is nog steeds de droom van de
Sovjet om de vrije beschikking te kun
nen krijgen over de Bosporus en de
Dardanellen. Vooral sedert het bondge
nootschap van de -Engelschen en de
Sovjets is deze kwestie actueel gewor
den.
Tot nu toe is Turkije aan beide zij
den welwillend neutraal gebleven, een
handelsverdrag met Duitschland wat
vriendelijke woorden aan het adres van
Engeland, maar daarmee lost men de
kern van de zaak niet op. Het begint er
nu eenigszins op te gelijken, dat er over
Turkije heen tusschen Engeland en Sov_
oorlog te winnen. Voorheen was dit mis- j
schien mogelijk door den tegenstander
met het wapen der blokkade geheel uit
te hongeren, maar sedert Duitschland
door de inbeslagneming van de geheele
Europeesche industriecentra’s de be
schikking heeft gekregen over enorme
hulpbronnen voor de oorlogvoering en
bovendien de wetenschap voor ver
schillende uit andere landen ingevoerde
producten vervangingsstoffen weet te
vervaardigen, we denken aan de syn
thetisch» rubber en benzine, heeft de
blokkade voor een groot deel haar waar
de verloren. Wil men dus dezen oorlog
binnen afzienbaren tijd winnen, dan zul
len de Engelsch-Amerikaansche troepen
binnen niet te langen tijd tot ’t offensief
moeten overgaan. Dit zou dan ook kun
nen verklaren de opduikende geruchten
over troepenzendingen naar Engeland.
Blijft dan natuurlijk de groote vraag
Duitsche legerleiding op gewezen dat
men in deze wintermaanden geen offen
sief zal inzetten, maar de geheele kracht
van de weermacht wil bewaren tot het
voorjaar om dan opnieuw toegerust den
laatsten tegenstand van de Sovjets te
breken.
Meermalen hoort men de meening ver
kondigen, daf de nieuwe phase in dezen
wereldoorlog n.l. de strijd tusschen Ame
rika en Japan de aandacht van het Euro.
peesche strijdtooneel zal aftrekken. In
hoeverre het offensief van Japan en de
reeds behaalde successen invloed op den
strijd in Europa zullen uitoefenen zal de
tijd moeten leeren, maar ook uit ver
klaringen van Amerikaansche regerings
kringen kan men opmaken, dat ondanks
alles, de strijd in Europa primair is.
Volgens “de bekende verklaring van
den Amerikaanschen minister Knox is de
vernietiging van Duitschland of in het
algemeen gesproken, van de Asmogend
heden, nummer één en daarbij staat de
strijd in Europa op het voorste plan.
Somtijds duiken enkele berichten op
over
Amerikaansche troepenverschepingen
naar Ierland en Schotland, maar bijna
even spoedig worden deze berichten te
gengesproken.
Men zou bij dergelijke geruchten ge
neigd zijn de vraag te stellen: waarvoor
die troepen dan wel moeten worden ge-
1 voor ver-
ut-
bti-
iet
.en
en
21
ig
n-
s-
en
n-
Wederom verkeersteekens op
23 en 24 Januari.
Als dit geen winter is om de Win
terhulp te helpen, dan weten wij niet
welk een wintersche kou er nog zou
moete.i komen om de burgerij warm
voor de Winterhulp te helpen stemmen.
Vrijdag 23 en Zaterdag 24 Januari
zal weder straatcollecte worden ge
houden en dan zullen opnieuw de
verkeersteekens waarvan de serie
is uitgebreid als draagspeldjes
worden aangeboden.
In de meeste plaatsen van betee-
kenis werkt de politie ijverig mede
om deze inzameling, die tevens een
goede propaganda van veilig verkeer
is, te doen slagen. De gemachtigde
voor de reorganisatie van de Neder-
lindsche politie heeft hiertoe een be
roep op de plaatselijke politiechefs
gedaan, dat, naar men mag verwach
ten, niet vergeefs zal zijn geschied.
Politiebeambten zullen, terwijl zij
zich hier en daar instrueerend onder
het publiek begeven, tegelijkertijd als
collectant optreden.
De geheele week van 23—30 Januari
zal worden dienstbaar gemaakt aan de
verkeersveiligheid. Zoo zullen ver-
keerspatrouilles van twee tot vier man
optreden. Waar noodig zullen de
„nieuwe verkeersregels”, uitgegeven
door het Verbond van Vereenigingen
van Veilig Verkeer met medewerking
van het departement van Waterstaat,'
worden ter hand gesteld, enz.
De winterhulp rekent op volledige
medewerking van alle weldenkenden.
BELANGRIJKE GIFT.
De N.V. Bataafsche Petroleum-Mij.
te ’s-Qravenhage heeft aan de Winter
hulp Nederland een gift van 250.000
gld. doen toekomen.
BRITSCHE TROEPEN
OMSINGELD.
Volgens de jongste berichten van
het front van Malakka hebben de
Japanners na de verovering van Pand-
sjang-Besar hun aanvallen voortgezet
en belangrijke plaatsen op de zuid
punt van Malakka bij Johore-Baroe
bezet.
In het geheel zijn er drieJapansche
leger-corpsen opgerukt naar de Zuide
lijke punt van Malakka. Door achter de
Britsche posities bij Johore Baroe om
te trekken, zijn volgens Domei 20.000
man Britsche troepen omsingeld en
zijn de spoorweg- en wegverbindingen
naar Singapore afgesneden. De Brit
sche verdedigers worden nu uit het
Westen en uit het Noorden samen
gedrukt.
Men neemt aan, dat het in de buurt
van Johore Baroe tot een beslissenden
veldslag zal komen, daar de vijand
ongetwijfeld alles in het werk zal
stellen om deze laatste verdedigings
linie tegenover Singapore te behouden
of althans de hem nog overgebleven
strijdkrachten op hel versterkte eiland
over te brengen. De strijd om het
definitieve bezit van Malakka en om
de verovering van Singapore, is daar
mede begonnen.
Volgens Radio New York worden
er ten Noordwesten van Singapore
reeds hevige gevechten van man tegen
man geleverd. Het is den Japanners
gelukt een bruggehoofd te vormen en
de Britsche stellingen worden zoo
doende in de flank bedreigd.
Waar de Japanners dit bruggenhoofd
hebben gevormd, wordt niet uitdruk
kelijk vermeld.
In een D.N.B-bericht uit Tokio
wordt er echter op gewezen, dat de
Japansche troepen na de inneming van
de plaats Batoe Pahat Zaterdag over
de gelijknamige rivier zijn getrokken
en Singapore tot op 70 km. zijn ge
naderd.
zwarte markt en daardoor de volks
gemeenschap benadeelde of die an
dere moeder, die klompen kocht voor
haar kroost?
Het is heusch geen schande, wanneer
ge niet voldoende schoenenbonnen kunt
krijgen voor uw schoolgaande kinderen.
Zit er niet over te piekeren, maar koopt
een paar klompen voor Jan en Annie.
Ze zullen er heusch niet slechter van
worden. En na een paar dagen weten
zij al niet beter meer of het hoort zoo.
Het spreekt natuurlijk vanzelf, dat ook
het onderwijzend personeel in deze me
dewerking moet verbenen. Het gebeur
de in een groote plaats in Nederland,
waar een hoofd een leerling naar huis
terugstuurde omdat hij het durfde wa
gen om met klompen aan de voeten op
school te komen het was een H.B.S.
moet U weten: „hoogere burgers"
V—II ...4— J
waren zoo verstandig om hun zoon van
deze school te halen en naar een andere
H.B.S. te brengen, waar het schoolhoofd
minder dwaze denkbeelden huldigde en
meer begrip had voor de moeilijkheden
waarmee de moeders t.a.v. de schoenen
te kampen hebben.
Bij vele ouders schuilt nog een zekere
valsche schaamte. Dat weerhoudt hen
dan ook vaak om „hun” kinderen op
klompen naar school te zenden. Liever
betalen gij voor duur ge d een ‘paar
schoenen op de zwarte markt inplaats
van dat ze als eerlijk, sociaal-voelend 1
mensch de moeilijke omstandigheden
van dit leven als een axioma aanvaarden.
bonnen, hun kinderen een paar lekker
warm zittende klompen koopen. Laat
U die valsche schaamte; maar va len.
Klompen dragen is geen schande! Onze
Nederlandsche boeren, landbouwers en
tuinders dragen ze toch ook. En zijn wij
meer dan zij? Zij bewerken onzen bo
dem en zorgen voor de voedselvoorzie
ning. En wat voor hun voeten goed ge
noeg is, is ook goed voor de voeten van
onze jeugd.
Zit dus niet in den put, wanneer U
geen voldoende schoenenbonnen voor
Uw kinderen kunt krijgen. En weest zui
nig met de schoenen, die Uw kinderen
nog hebben. Bewaar ze voor den Zondag
en bijzondere gelegenheden. En in de
week en naar school: klompen. Daar
mede dient U tevens een volksbelang,
want op deze wijze zijn we zuinig met
ook nul op hun schoenenbonnenrequest i de beschikbare schoenen. En dat is
I heusch heel noodig. En heel wat ver
standiger dan het koopen van schoenen
op de zwarte markt, omdat het toch niet
aangaat, dat »Uw” kinderen op klompen
loopen.
waar dit offensief moet worden ingezet. jet-Rusland een besHssing is genomen.
Het veel te lang durende offensief in
Noord-Afrika doet ook zijn invloed gel
den. Daardoor toch worden belangrijke
Engelsche strijdkrachten vastgehouden,
vooral zfeestrijdkrachten die voor den
grooten Oceaan noodzakelijk gebruikt
moeten worden. Geen enkel deel van
deze wereldkrijg staat op zich zelf, maar
alles beweegt zich in onderling verband.
Hoewel dus de strijd in Europa nummer
één is, mag men daarom den oorlog in
Oost-Azlë niet onderschatten.
De snelle opmarsch van de Japanners
biedt naast groote materieele voordeelen
ook enorme moreele perspectieven. De
Britsch-lndische beweging die onder lei.
ding van Ghandi het Etigelsche gouver
nement reeds heel wat hoofdbrekens ge
kost heeft, begint opnieuw haar actie
te ontplooien. Nu Ghandi de leiding van
het Al Indische Congres heeft overge
dragen aan Jawaharlai Nehroe, een man
met veel invloed in de partij, eenigszins
meer Westersch getint dan Ghandi,
oogenschijnlijk meer meegaande, maar
Enbij gebré^^^ werkelijkheid op een sterk vrij Indisch
standpunt staande, komt de geheele In
dische beweging weer opnieuw in het
'brandpunt der belangstelling te staan.
Naar de Engelsche berichtendienst
meldt, heeft de werkcommissie van het
Al Indische Congres een door Nehroe
voorgestelde motie aangenomen waarin
o.a. wordt verklaard: slechts een vrij on
afhankelijk Indië kan in staat zijn de
verdediging van het land op nationale
grondslag op zich te nemen. De geheele
achtergrond van het Indische vraagstuk
is vervuld van vijandschap en wantrou
wen jegens de Britsche, regiering en
zelfs de omvattendste beloften kunnen
deze achtergrond niet veranderen en
evenmin de Voor-Indiërs er toe brengen
vrijwillig en bereidwillig het aanmati
gende imperalisme te steunen, dat dient
te worden onderscheiden van het fas
cistische autoritaire stelsel.
Deze beweging vindr niet alleen een
groote aaphang in de aan Engeland be-
hoorende Indische bezittingen, maar
vindt ook zijn terugslag in Ned.-Indië.
Ook daar is de Indische
groeiende en door de drang
omstandigheden wordt die
eveneens krachtig gesteund.
Hoe ook ’t verloop van die Azeatisch-
Indische oorlog zal zijn, dan moet toch
reeds nu met vrij groote zekerheid ge
rekend worden op een geheel verander
de verhouding ten opzichte van het moe
derland.
De vele stemmen, die men ook uit
Ned.-Indië beluisteren kan, wijzen allen
op een drang naar sociale hervormingen
Alleen dit is juist het verschil met het
Al Indische Congres in de 'Engelsche
bezittingen de zuivere lijn en de krach
tige persoonlijkheid van den leider ont
breekt.
Maar wat niet is kan nog komen. Ook
wanneer er na dezen oorlog nog sprake
is van een vrij Nederland en een onver
anderd Ned.-Indië, zal er heel wat moe
ten veranderen willen we ook (al is hef
dan in bescheiden vorm) dat Ned.-Indië
als een deel van het Moederland blijven
beschouwen.
In nog veel sterker mate is dit het
geval voor Engeland, omdat de taak van
het burgerlijk bestuur door de Engel
schen schromelijk werd verwaarloosd.
Neem eens als voorbeeld Malakka
waarvan de Engelsche Daily Express
zegt: „Het is de Augiusstal van het Em
pire. Een troep whiskey-drinkende plan-
tagebezitters en militaire trekvogels
heeft bij haar voorbereidende maatrege
len de bevolking van Malakka conse
quent en bewust overgegeven en aan de
Japanners uitgeleverd, tezamen met de
berokkenen, zoo mogelijk door zware dedlging van haar eiland de beschikking voorraden van Penang en de radio
es*1 de hier en daar aanvallende troepen, bovendien, wanneer men In het defen-
L f*,
i >-
Wat dunkt U, lezer 'en lezeres? Welke
van de beide moeders handelde in het
algemeen belang? Zij, die verkeerde in
Een van de vele problemen, waarme- betere kringen en schoenen kocht op de
da de huismoeders tegenwoordig te
kampen hebben, is zeker wel dat van
de schoenen der schoolgaande jeugd.
Weliswaar krijgt men tegenwoordig
vlugger een bon voor kinderschoenen,
vooral voor de opgeschoten en school
gaande jeugd, maar dat neemt niet weg
dat de kinderrijke gezinnen niet altijd
even vlot de werkelijk noodige bonnen
kunnen bekomen. Hierdoor zijn vooral
de laatste maanden problemen ontstaan,
die slechts op één manier radicaal zijn
op te lossen: klompen.
Vele ouders zijn er dan ook toe over
gegaan om hun kinderen naar school
klompen aan de voeten te geven. Niet
alleen zijn hiermede de schoenenbonnen
problemen meteen uit de wereld gehol
pen, maar bovendien is een zekere be
zuiniging verkregen op het budget van
de huishoudelijke uitgaven. Want het
dragen van klompen, vooral in dezen i schoolt De ouders van dezen jongeman
wintertijd, Is veel economischer dan
zchoenen. De aanschafkosten zijn goed-
kooper en het slijtingspercentage is veel
geringer. Ten slotte krijgt men de klom
pen zondir bon, waardoor veel narig
heden met het invullen en wegbrengen
van aanvraagformulieren vermeden
wordt.
Toch zijn er nog een categorie ouders,
die er een eigenaardige mentaliteit op
na houden. Werkelijk waar; zij achten
hun kinderen lees vooral „hun" kin
deren te goed, om ze inplaats van
schoenen, klompen aan de voeten te
geven. Stel je voor! Mevrouw verkeert in
de beste kringen van de gemeente erf dan
zouden Loes en Wim op klompen naar
school moeten gaan? Foei, toch, hoe
affreus! Net als de boerenkinderen uit
den polder! Nee, maar dét gaat toch
niet.
En mevrouw, die in die „beste” krin
gen van de gemeente verkeert, dient een
aanvraagformulier in voor schoenen
voor Loes en Wim, maar de distributie-
dienst constateert op de stamkaarten,
dat er pas enkele maanden geleden aan
beide kinderen een bon voor schoenen
is verstrekt en wijst de aanvrage af. Er
zijn dringender gevallen, die vóór gaan.
Dan zoekt mevrouw contact met die
„betere” kringen en in ruil voor veel geld
krijgt zij buiten de distributie om voor
Loes en Wim ieder een paar schoenen
want zeg, stel je voor: op klompen. ...I,
Andere moeders, die helaas geen con
necties in die betere kringen hebben en
e-
n-
I
DUITSCHLAND STRIJDT
VOOR EUROPA
HOOFDREDACTEUR A. J. OS1NGA,
JONGEMASTR 8, BOLSWARD.
DE JONG s NIEUWSBLAD
waarin opgenomen
F
